장음표시 사용
261쪽
nuisse regiones 3 Dissiciles pluviae sata faciunt emori, et sterilitatem inducunt terris. Immuni enim antiquitas malis ab his fuit 3 quum etiam flumina cog-5 noverimus ingentia limis inhorruisse Siccatis. Pestilentiae contagia urunt genus humanum. Annalium scripta percurrite, linguarum diversitatibus scripta, universa discetis gentes Saepenumer deSolatRS, et viduata suis esse cultoribus. locustis, a muribus, Io genu Omne occiditur atque arroditur frugum. Historias ite per vestras, et ab istis pestibus instruemini quoties prior aetas affecta sit, et paupertatiSad miserias venerit. Terrarum validissimis motibus tremefactae nutant usque id iericulum civitates. 5 Quid hiatibus maximis interceptas urbe cum gentibus superiora tempora non viderunt aut ab hujusmodi casibus fortunas habuere secura 3IV. Quando est humanum genus aquarum diluviis interemptum p non ante nos Quando mundus zo incensus in favillas et cineres dissolutus est non ante OS Quando urbes amplissimae marini coopertae sunt fluctibus 8 non ante O. Quando cum feris bella, et praelia cum leonibus gesta sunt 3 non ante nos Quando pernicies populi venenatis abas anguibus data est 3 non ante nos 3 am quod nobis
objectare consuesti bellorum frequentium caUSRS,VaStatione urbium, Germanorum et Scythicas irruptioneS, cum pace hoc vestra et cum bona venia
dixerim quale sit istud quod dicitur, calumniarum so libidine non videli S. V. Ut ante millia annorum decem, ab in Sula quae perhibetur Atlantica eptuni, sicut Plato demon-
Strat, magna erumperet vi hominum, et innumeras
262쪽
funditus deleret atque Xstingueret nationeS, no fuimus causa 3 ut inter Assyrios et Bactrianos inoquondam Oroastreque ductoribus non tantum ferro dimicaretur et viribus, verum etiam magici et Chaldaeorum ex reconditis disciplinis, invidia nostra shao fuit 3 ut Helena diis ducibus atque impulsoribu rapta, et suis esset dirum et venturis temporibus fatum, religionis Ostrae attributum est criminio ut ille immanis Xerxes mare terris immitteret, et greSSibus Iaria transiret, nostri nomini 1 oeffectum est injurii ut ex Macedoniae finibus unus eXOrtus adolescens orienti regna et populo captivitati et servitio si illa ligaret, O fecimus atque excitavimus causa. ut modo Romani, velut aliquod flumen torrens, cuncta Submergerent atque Obrue- Isrent nationes, nos videlicet numina praecipitavimus in furorem 3 Quod si hominum nulluS St, qui, quae dudum gesta Sunt, OStri audeat temporibus imputare, quemadmodum OSSimu miSeriarum SSe praesentium causae, quum OV fiat nihil, Sed Sunt forS. o sint, Heuman. J Omnia vetera, et nullis antiquitatibus
inaudita ΘVΙ. Quanquam ista quae dicitis bella religionis
nOStrae ob invidiam commoveri, non sit difficile comprobare post auditum Christum in mundo non astantum non aucta, Verum etiam majore de parte furiarum compressionibus immini Ita. Nam quum hominum vis tanta magisteriis ejus acceperimus ac legibus, malum malo rependi non oportere injuriam perpeti quam irrogare SSe PraeStantiUS, Hum 3o potius fundere quam alieno polluere manu et On-
Scientiam cruore, habet a Christo beneficium jamdudum orbis ingratus, per quem feritatis mollita
263쪽
est rabies, utque hostile manu cohibere a Sanguine cognati animantis Oecoepit. Quod i Omneso Innino, qui homines esse Se non Specie Corporum
sed rationi intelligunt potestate, Salutaribu HUS 5 pacificisque decretis aurem Vellent commodare aulisper, et non fastu et supercilio luminis suis potius Sensis; is, quam illius commonitionibus crederent; universus jamdudum Orbis mitiora in opera conversis usibus ferri, tranquillitate in Osissima degeret, et
Ioin concordiam Salutarem incorrupti Dederum Sanctionibus convera iret.
VII. Sed si per vos,' inquiunt, nihil rebus incom-
modatur humanis, unde sunt haec mala, qui bla Ur- getur et premitur jamdudum miseranda mortalitas Θ' Ι5 Sententiam me l)Oscis huic necessarium nihil causae. Neque enim praeSens atque in manibus posita disceptati in id sumpta est a me, ut ostenderem Vel probarem, quibuS Unaquaeque res causis et rationibus fieret, sed ut maledicta criminis tanti procula esse ab Ohis Ostenderem. Quod si praesto, si facto et argumentis insignibus rei veritas explicatur, unde Sint haec mula, vel e quibus profluant fontibus prinei piiSque, Non curo. VIII. Ac ne tamen omnino quid de rebus hujus-ίsmodi sentiam, nihil videar interrogatu eXPromere, possum dicere, Quid enim, Si prima materieS, quae in rerum quatuor elementa digesta est, miseriarum Omnium cauSas suis continet in rationibus involutas 3 Quid si siderum motus certi SigniS, PartibuS,3o temporibuS, lineis pariunt haec mala, et subjectis asserunt variorum discriminum necessitate. Quid si statis temporibus rerum vicissitudines fiunt, atque ut in maritimis aestibus, modo Secundae re amuunt,
264쪽
modo rurSii refluunt malis reciprocantibus Prospera Quid si materiae fae ista, quam Sub ΠΟΝ- tris calcamus ingressibus, hanc habet sibi legem datam, ut Xspiret Oeentissimos halitus, quibus corruptus aer Ste, et corporibus labem ferat, et negotia 5 infirmet humana Quid si, quod proXimum Vero est, quicquid nobis videtur adversum, mundo ipsi non est malum, Omniaque quae fiunt nostris commoditatibus statuentes, Opinionibus improbis criminamur eventa naturae Plato ille sublimis apexio philosophorum et columen, saeva illa diluvia, et On- flagrationes mundi, purgationem terrarum Sui ESSein commentariis prodidit nec vir prudens extimuit
humani generis subVersionem, cladem, ruinas, interitus, funera, rerum innΟVationem Vocare, etenim is juventutem his quandam redintegratis viribus Om- Parari.
IX. Non pluit, inquit, coelum, et frumentorum inopia nescio qua laboramus. Quid enim, in Servire elementa tuis necessitatibu BOStula. atque, ut et ovivere mollius et delicatius tu ossis, Obsequia temporum tuis debent commoditatibus es dare Quid enim, si hoc uel navigationi cupidissimus On- queratur Ventos jamdiu non SSe, et coeli conquievisse satura. Nunquid ideo dicendum est perni et setosam esse tranquillitatem illam mundi, quia ectoribus impediat voti Quid si sole aliquis torrere Se VetuS, et acquirere corpori Siccitatem, ratione consimili conqueratur frequentissirni nubillis jucunditatem serenitatis ablatam 3 unquid ideo dicenda 3 osurit nubila inimica obductione pendere, quia libidini non permittitur Otiosae rutiliare se flammis, et caUSa potioniblis Praeparare Eventa haec Omnia
265쪽
quae sunt, et accidunt nole Sub hac mundi, Om- modulis non nostris, Sed ipsius pendenda sunt rationibus ordinibusque naturae.
X. Nec si aliquid accidit, quod nosmetipSOS ut 5 re nOStrus purum laeti Successibus OVit, continuo malum est, et in Xitiabilis rei opinione ponendum. Pluit mundus, aut non pluit, sibimet luit, aut non pluit; et, quod mi Sitan nescias, aut uliginem nimiam siccitatis ardore decoquit, aut longissimi temporiSio ariditatem luviorum effusionibus temperat PestilentiuS, OrbOS, fames, atque alia Suggerit malorum Xitiabiles formas unde tibi est scire, ne quod eXuberat, Sic tollat, ut e Sua dispendia modum rebus luXuriantibus figat 315 XI. Tu audeas dicere, hoc et illi id est in mundo mulum, cujuS XPlicare, diSSOlVere, neque Originem Valen S, neque causam 3 et quia tuas impediat deliciarum, Orsitan et libidinum, Voluptates, perniciOSum SSe utque asperum diea. Quid ergo quiasto frigus membri tui adverSum St, et Congelare unguinis tui fervorem solet, idcirco in mundo hyems esse non debet Et quia perferre flagrantissimos Sole non potes, ex anno aestas tollenda est 3 atque aliis legibus alia rursus Ordinanda natura Veru-25 trum Venenum est hominibus, nunquid ob hanc causam non debuit nasci 3 vilibus insidiatur lupus, nunquid in culpa natura est, quod lanitiis extulit importunissimam belliam 3 Morsu animum Serpens tollit maledicam scilicet primordii rerum, quod tam 3 SaeValrodigia genituris spirantibus addiderunt 3 XII. Superciliosa nimium re eSt, quum ipse SiS
tentioribus dare conditionem, velle ut id fiat, quod
266쪽
cupia S, non quod in rebus inveneris antiquis constitutionibus Xuin. Quare habere si locum VeStraS vultis querimonias, homines prius est ut doceatis, unde Vel qui Sitis, Vobisne sit genitus et fabricatus munduS, uti in eum Veneritis alienis e regionibus 5 inquilini. Quod quum dicere non it VeStrum, neque eXplicare possitis cuju rei causa Sub hac coeli conveXione versemini, desistite arbitrari pertinere ad vos quicquam quum ea quae sunt, non partiliter fiant,
sed ad censu Summam redeant referanturque totiuS. Io XIII 8 Christianorum, inquiunt, inUS mul Om-
nia dii serunt, et interitus comparatur ab superis fru- gibus. Rogo, quum haec dicitis, non caluuiniari vos improbe in apertis conspicitis manifesti Sque mendacii. Trecenti sunt anni ferme minus Vel plus 15 aliquid, e quo coepimus esse Christiani, et terrarum in Orbe censeri nunquid omnibus his annis continua fuerunt bella, continuae Sterilitates, paX nulla in terris, nulla protinus vilitas aut abundantia rerum fuit 3 Hoc enim primum meiendum est ei oqui O arguit, perpetua et juges calamitates fuisseti RS, nunquam Omnino reSpirasse mortalia, et sine
ullis, ut dicitur, feriis, multiplicium Ormas Sustinuisse discriminum. XIV. Atqui non videmus medii hi annis, me agiliisque temporibus, e victis hostibus innumerabiles esse victoria reportatas 3 prolato imperii fines, et in potestatem redactas inauditi nominis nationes 3
strates Quemadmodum enim re agi, et Sque ad hoc tempus genus qui fors quiret, Ursinit, durare
267쪽
mortalium, Si non omnia, qtiae HSIIS OSCeret, Subministraret fertilitas rerum 3XV. Sed fuerunt aliquando nonnulla in necessitatibus nempora. Et reluXata sunt abundantiis. 5 RurSu Contra Voluntatem quaedam bella administratu. Et victoriis postmodum SucceSSibusque Or- recta. Quid ergo dicemus 3 injuriarum nostrarum
more. Si quo tempore fames est, irati esse dicun-1o tur, equitur ut abundantiae tempore irati et dimetios non Sint atque ita perducitur re eo, ut vicibus ludicris et Onant, et repetant ira et in integrum
Se semper Offensionum recordatione restituunt.
XVI. Quanquam cistud quod dicitur, quale sit 1s eXplicabili non potest comprehensione cognosci Si Alamannos, Persas, Scythas, idcirco obierunt de vinei, quod habitarent et degerent in eorum gentibus Christiani, quemadmodum Romanis tribuere Victoriam, quum habitarent et degerent in eorum sto quoque gentibus Christiani 3 Si in Asia, Syria, idcirco mures et locustas effervescere prodigialiter Voluerunt, quod ratione consimili habitarent in eorum gentibus Christiani in Hispania, Gallia, cur eodem tempore horum nihil natum est, quum innumeri vi 25 Verent in his quoque provinciis Christiani 3 Si apud Getulos inguitanos hujus rei causa siceitatem satis
simas Mauris omadibusque tribuerunt quum religio similis his quoque in regionibu Verteretur. a XVII. Si in civitate unaqualibet fame plurimos emori nostri nominis aversione fecerunt, cur ibidem annonaria caritate non tantum corpori non OStri, verum etiam Christianos, ditiores et locupletissimos
268쪽
reddiderunt 3 Aut igitur cuneti nihil laeti habere
debuerunt, si malorum causa OS Sumus, utionibu enim Sumus in cunctis, aut quum miXta videatis cum incommodi laeta desinite nobis ascribere id quod offendit re vestras, quum nihil laetis ossiciamus 5 et prosperis. Si enim ego ut male sit facio, cur ut bene sit non Obst, Si, ut inopia magna Sit meum nomen in causa est, cur nihil impedio, ut sit feracitas maxima 3 Si, ut in bellis accipiatur VulnuS, ego
1nali Ominis obscoenitate traducor ΘXVIII. Et tamen, O magni cultore atque anti-Stite numinum, ii ut irasci populis Christianis auguStissimos illos asseveratis deos, ita non udVer-I5titi S, non videtis, affectus quam turpeS, quam indecora numinibus attribuatis insania. Quid est enim aliud irasci, quam insanire, quam furere, quam in ultionis libidinem ferri, et in alterius dolori cruceS, est 2rati pectoris alienation bacchari 3 Hoc ergo dii omagni norunt, perpetiuntur, et Sentiunt, quod ferae, quod beluae, quod mortiferae continent venenat in dente nutrices. Quod levitatis in homine, quod
terreno in unimante culpabile est, praestan illa natura, et in perpetuae Virtutis firmitate OnSiStenS, 25 Scire SSeVeratur a vobis. Et quid ergo equitur neceSSurio, niSi, ut X eorum luminibus scintillae emicent, summae aestuent, anhelum pectu Spiritum jaciatis ore, et, Verbis ardentibus labrorum Siccitas inalbescat 3 3o
XIX. Quod si verum est istud, et est XPloratum et cognitum, et fervescere deos ira, et hujuS- modi motus ei turbatione jactari, immortale et Per-
269쪽
LIBER PRIMUS. 26lpetui non sunt, nec in divinitatis alicujus existimatione ponendi. Ubi enim est ullus, sicut sapientibus videtur, assectus, ibi esse neceSSe est nS-sionem. Ubi passio sita est, perturbationem On-5Sentaneum est consequi. Ubi perturbatio est, ibi dolor et aegritudo est. Ubi dolor et aegritudo est, imminutioni et corruptioni jam locus est; quae duo Si eXant, adest vicinus interitus, mors omnia finienset cunctis adimens sentientibus vitam. Quid, quod1o isto modo non tantum illos leves et ferVidos, Verum, quod ab iis convenit procul esse dimotum, et iniquo inducitis, et injustos, et aequitatis vel modicae nullam prorsus Obtinere rationem 3 Quid est enim tam injustum quam in alios irasci, et alio laedere, is de hominibus conqueri, et innoxia dilacerare frumenta Christianum nomen disse, et dispendiis Omnibus suos labefactare cultores ΘXX. An nunquid ideire in Os etiam aeViunt, ut intestinis vulneribus concitati in ultionem Oneto surgatis illorum 3 Ergo humana patrocinia dii quaerunt, et nisi vestra fuerint assertione protecti, idonei non sunt ipsi qui propulsare defendere Suas valeant contumelias. Quinimmo si Verum est ardere illos ira, permittite illis potestatem sui, defendant se ipsi, as atque in ultionem majestatis Offensae intestina eXSerant Xperianturque VirtuteS. OSSunt nos, Si Oluerint, aestu, OSSunt nocentiSSim frigore, OSSunt auri pestilibus, OSSunt morborum Obscurissimis CRUSi enecare, ConSumere, utque ab Omni penitus 3 coetu exterminare mortalium aut Si malum consilium est aggredi nos vi, emittant aliquod indignationi signum, per quod esse liquidum cunctis Ossit invitissimis nos eis habitare sub coelo.
270쪽
XXI. Vobis secundas tribuant valetudines, ad VerSIS Obi ac pessimas. Opportunis imbribus VeStra irrigent rura, pluviarum quicunque ΗΠt rores nostris ab agellulis abigant Lanitia curent VeStra umerosis Oetibus multiplieari, sterilitatem si fauStam nostris pecuariis inferant. EX Olivis vestriSatque Vinetis plenam faciant autumnitatem fundi; ut X OStris exprimi unum prohibeant palmitibus rorem. Ad Xtremum et ultimum, in Vestro repraecipiant Suam fruges retinere naturam ut Verono in nostr mel amarum fieri Olearum fluenta an-CeScere, et sub ipsis potum labris in eoris perfidiam
XXII. Quod quum minime fieri testificentur resiΡSae, neque minu adiso quidquam, neque ad OS 15 plurimum redundare vitalibus e beneficiis constet, libido quae tanta est inimicos atque hoste deos esse contendere Christianis 3 quos in rebus tristissimis atque laetis nihil abs te videas ratione in aliqua discrepares Si verum vobis permittitis, a Sine oullis assentationibus diei, verba sunt haec Verba Sunt, re immo per calumnia creditae, non cognitionis alicujus testimonio comprobulae.
XXIII. Ceterum dii veri, et qui habere, qui
ferre nominis hujus autoritatem condigni Sunt, ne asque iraScuntur, neque indignantur, neque quod alteri noceat insidiosis machinationibus construunt. Etenim reVera Si impium, et sacrilegia cuncta tran- Scenden S, Sapientem illam credere beatissimamque
naturam magnum aliquid putare, si se sibi aliquis 3o adulatoria humilitate submittat et si fuerit non factum, deSpectam se credere, et ab Summi culminis decidisse fastigio. Puerile, uSillum St, et Nile,