장음표시 사용
321쪽
lite rogeniem collegit item ceterorum DeOrtim ParenteS, Patri RS actuS, imperin, obitus Sepulchra etiam Persecutus est. Quam historiam vertit Ennius in Latinam, cujus haec verba sunt Haec ut 5 scripta Sunt, ovis fratrumque Hii Stirl' atque cognatio in hunc modum nobi e Sacra CriP- tione traditum est. Idem igitur Euhemerus Ovem tradit, quum quinquie Orbem circumi Visset, et amicis Suis utque cognatis distribuisset imperia, le-iogesque hominibus, multaque ulla bona fecisset, immortali gloria memoriaque assectum empiterna, in Creta vitam commutasse, utque ad deo abii SSe, et sepulchrum ejus esse in Creta in Oppido GDOSSO. et ii e Scriptum antiquis litteris Graecis AN PO- i5ΝΟΥ, quod est Iupiter Saturni Coti Stat ergo, X iis quae retuli, hominem fuiSSe in terramque corr. terraque Danis. J regnuSSe.
Transeamus ad Superiora, ut OriginΘm Otiu er- Saturni et
ditur natus Hoc utique incredibile est sed cur Τ Ui δ' Aa ita tradatur, uti certa St, quam qui ignorat, tanquam fabulam aespuit Saturni latrem Uranum fuisse Ocitatum, et Herme auctor est, et Sacra hisa5 Oria docet. Trismegistus paucos admodum fuissequum diceret persectae doctrinae Viros, in iis cognatos Silo enumeraVit, Iranum, Saturnum, Mercurium Euhemerus eundem ranum primum in terram for8. terra avis. J regnasse commemorat his 3overbis: Initio primus in terris imperium summum
Coeliis habuit, is id regnum una cum fratribu SutS sibi instituit atque paruVit.'Heio in Cod. S. plura desciunt: duo certe, it
322쪽
arbitror, folia. Nec voa paravit tota et Hat, Sed bolum ara sub sinem asinae. I αδ primis editor, haec post it Sequiim :hominum stultam benea Olentiam et errorem Lybi S. vel stulta benevolentia et errore, vel per Stultam S c. 5 divinitas attributa it. CAP. XX. DADii Di X de religionibus quae sunt commune im-rum pro nium gentium. Dicam nunc de iis quos Romanil ό δ' 'proprios habent. Faustuli conjugem Romuli Re-1omique nutricem, cujus honori Larentinalia sunt di cata, Viulgati fuiSse corporis quis ignorat 3 Et ideire
Lupa nuncupata St, et in ferae Speciem figurata. Faula quoque et Flora meretrice erant, quRrum alter Herculis fiuit scortum, Sicut Verrius tradit 15 altera, quum magna ope Corsore quaeSi ViSSet, Populum scripsit haeredem, et ideo in honorem ejus ludi Floralia celebrantur. Tatius muliebre Simulacrum in cloaca maXima repertum OnSecruVit, et deum Cloacinam nuncupavit. Obsessi a Gallis Ro-etomani e mulierum capillis tormenta fecerunt, et ob id Veneri Calvae aram templumque OSuerunt item Pistori Ovi, quod eo monuerat in quiete, ut ex omni fruge panem facerent, et supra OSte jacerent, quo facto desperantes Galli Osse inopia Ro-2smanos subigi ab obsidione discesserant Pavorem ac Pallorem Tullus Hostilius deos fecit. Colitur et MenS, quam credo, Si habuiSSent, utiquam colendam putassent. Honorem atque Virtutem IIarcellus invenit. O
D08redris Sed et alios ejusmodi commentitio deos SenatuS
323쪽
EPITO ME. 315 instituit, Spein, idem, Concordiam, Icem, Pudi-Doorum
num SS Vera deberent, intra arietes falsa posue-Τ Q runt. HO tamen, quumVis Xtra hominem in nullus sint omnino SubStantia, mallem Otiu coli, quam Rubiginem, quam Febrem, quae non Sacranda Sunt Sed XSecranda, quam Ornacem cum sui Fornaculibus sacris, quani Sterculum, qui imo inguefacere terram primu OStendit, quam eam Mutum quae Io Lare genuit, quam Cuninam, quae cunis infantium PraeeSt, quam Cacam, quae ad Herculem de furto boum detulit, ut Occideret fratrem quam multa
sunt sunt delet Dat iis. J alia portenta atque ludibria, de quibus piget dicere. Terminum tamen non libet 15 Praeterire, quia ne Ovi quidem Capitolino cessisse traditur, quum lapis esset informis. Hunc finium putant habere custodiam, eique publice Supplicatur, ut ' Capitoli immobile saxum Romani imperii fines
Fatuam Faunam conjugem Sororemque inter deosa5 conlocavit, rues Bonam meam mominavit Deinde Romae Numa, qui agreStes illo ac rudes Viros superstitionibus mOVis ineraVit. sacerdotia instituit, deos familiis gentibusque distribuit, ut animos ferocis populi ab armorum studiis invocaret deo 3 Luellius deridens ineptias istorum, qui uni Superstitionibus Serviunt, O versu posuit: Torriculas lamias a mirilia Pompilii trio
Instituere Numae, tremit has hic omnia ponit.
324쪽
Ut piter insanios erodiuit, signa Omnia aliena Vivero et osso hominus: sic isti omnia feta Vera putant, credunt sionis cor nosse in alienis; Pergula pictorum vori nihil omnia ficta.
Tullius quoque de Natura Deorum commentitios ae 5 fictos deos queritur inductos, et hine exstitisse ful- Sa opinioneS, erroreSque turbulentos, et SuperSti- tiones paene aniles. Quae sententia e debet gra-Vior comparari, fr64 computari Davis. J quod haec disseruit et philosophus et SacerdOS IO
D Diis et Diximus de diis, nunc de ritibus Sacrorum cultu-
' δ tuorat, humana hostia aetari solebat Sic et Tauri Dianae hospites immolabant, Latiaris quoque Jupi 15ter hiauiano Sanguine propitiatus est. Etiam ante Saturno SeXagenarii homine e PerSOnal fo='S. reSPOΠSODavis et Lactant Div. Inst. l. i. Apollinis de ponte in Tiberim dejiciebantur. Et eidem Saturno Carthaginiense non modo infantes prosecrabant, sed victi et o Siculis, ut piaculiun Solverent, ducentos nobilium filios immolarunt. Nec illa his humaniora Sunt, quae fiunt etiam nunc Matri Magnae atque Bellonae, in quibus antistites non alieno Sanguine, Sed Suo litant, cum amputatis genitalibus a Viri migrant, nee ad asDemina transeunt, aut sectis humeris detestabiles ara Proin O cruore reSpergunt Sed haec crudelia. Veniamus ad mitia. Isidis sacra nihil aliud ostendunt, is quemadmodum filium parvum, qui dicitur Osiris, perdiderit et invenerit. Num prim Sacer-3odotes ac ministri, derasisimilibu membriS, tun Sisque PectoribuS, langunt, dolent 'Unerunt, asseCtUm R-
325쪽
tris imitantes postmodum puer per Cynocephalum invenitur. Sic luctuosa sacra laetitia terminantur. His etiam Cereris simile mysterium est, in quo facibu accenSiS, per Oet0m Proserpina inquiritur, 5 et ea inVentu ritus omnis gratulatione ac taedurum jactatione finithim Lampsacen assellum Priapo mactant ea enim ViS est aptior victima, quae ΡSi cui mactatur, magnitudine virilis ObseOeni posset aequari. Lindos est oppidum Rhodi, ubi Herculis Sacra R-1oledictis celebrantur Hercule enim quum hoVe arR- tori abstulisset atque immolasset, ille injuriam Suam convitiis ultu est, eoque ipso sacerdote OStmodnmCOIl Stituto, Sanctum est, ut iisdem maledictis et ipse et alii Ostea sacerdotes sacra celebrarent. Cretici 15 autem Ovis mysterium est, quomodo infans aut Subtractus sit patri, aut educatus Capella praestoeSt, cujus uberibus puerum Amalthou nutrivit. Idem etiam utris Deum sacra demonstrant: nam quia tum Corybantes galearum ninnitibri et scutorum et opulSibu Vagitum pueri texerant, nunc imago rei refertur in sacris Sed pro galeis cymbala, pro cutis
tympana feruntur, ne uerum vagientem Saturnus eXaudiat.
st Haec sunt mysteria deorum Nunc etiam Ori-De origino
ginem religionum requiramUS, ut et RAEUIbu et Per Inst. i. stet,
quae tempora institutae fuerint eruamus Didymus 34 in iis libris, qui inscribuntur 'Eξηγησεως Πινδαρικλῆς, Melissea fuisse tradit Cretensium regem, cujus filiae 3ofuerint Amalthea et Mellissa, quae Jovem nutrierint caprino lacte ac melle hunc novo ritu ue OmPRS Sacrorum introduXisse, et primum diis sacrificasse, id est Vestae, quae dicitur Telliis P unde Poeta
326쪽
Et postmodum Deum Matri Euhenmerus autem in sacra historia ipsum Ovem dicit, postquam imperium ceperit, sibi mi illis in locis una Osuisse. 5Nam circuien Orbem, Ut quemque in locum Venerat, Principe populorum amicitia sibi et hospitii jure Oetabat. Cujus rei ut posset memoria SerVari, fanum sibi creari jubebat atque ab liospitibus suis annua festa celebrari. Si per omne terra cultum 1 osui nominis seminavit. Quando autem isti fuerint,
facile colligi potest. Seribit enim Thallus in his
' Oria sua . Velum regem Assyriorum, quem Babylonii colunt, qui lue Saturni fuerit aequali et amicuS, antiquiorem fuisse Troico bello annis CCCXXII. et sunt 15 ab Dio apto anni M.CCCCLXX. Unde RPI Rret, non
Deorum cultibus institutis, humanum genu inci-dori in errorem.
D Aure Merit igitur poetae commutatum Sm aureum simulacris ROCUlUn memorunt quod fuerit regnante Saturno.
s.. 'th ulli enim tunc dii colobantur, sed unum et solum
Deum noverant. Postquam se terrenis ac fragilibus subjugaverunt, colente ligna et aera et lapideS com 25 mutati saeculi facta est Sque ad serrum Amissa enim Dei notitia, et uno illo vinculo humanae Odietatis abrupto, a Stare se inVicem praedari, ac debellare coeperunt. Quod Si sursum Oculo suo tollerent, ne Deum intuerentur, qui eos ad adspectum socoeli Suique Xcitavit, nunquam se servo et humiles facerent terrena Venerando, quorum stultitiam Lucretius graviter incusat, dicens
327쪽
Et adiunt Emeiunt Literet. I. M. aninio livmilOAformidino divum, DepressoSque promunt ad terram,
III reddunt Nees fors repunt, nec Clericus Dintelli-5gunt quam Vaniam sit ea timere, quae seceris, aut ab his aliquod sperare praesiditam, quae muta et inSeti Sibilia nec vident nec audiunt supplicantem. Quid ergo majestatis aut numinis habere OSSunt, quae et fuerunt in Ominis potestate, ne fierent, aut ut aliud IO ferent, et Sutit etiam nunc Nam et violari et furto
Sublati s fors Subtrahi /fres1i. J possunt, nisi illa et te Sepiat et humana custodia. Num igitur mentis suae compos Videri potest, qui talibu Optima for8. opimas is res victimas laedit, Mona CODSecrnt, 15 pretiosas VeSte offert, quasi uti possunt, qui motu carentu Merito ergo Dionysius Siciliae tyrannus
deos Graeciae, quum eum Victor occupasset, SpoliaVitatque derisit, et post sacrilegia quae admiserat ad Siciliam prospera navigatione remea Vit, regnumque a o tenuit Sque ad senectutem, nec eum dii violati puniri potuerunt. Quant Sutius est, preti inanibuS, ad Deum Se forS. te conVertere, tueri Statum, quem a Deo acceperis, tueri nomen Idcirco enim
'Lautem IJectat, qui Deum V 2rum et Vivum, qui est in coelo, SuSpicit, qui artificem, qui parentem animae
Suae non modo enSu ne mente, Verum etiam Vultu
et oculis sublimibus quaerit. Qui autem se terreni Shumilibusque substernit, utique illud, quod est in-3o ferius, Sibi praefert. Nam quum ipse opus Dei Sit, Simulacrum autem Pu hominis, non poteSi uinanum Opus diVin anteponi. Et sicut Deus hominis parens est, ita Simulacri homo. Stultus igitur et
328쪽
amens, qui ad Orat,iniuod ipse fabricavit cisus arti fiet detestabilis et inopi auctor fuit Prometheus, patruo Jovis Iapeto natuS. Num quum Primum Jupiter, Summo potitii imperio, tanquam deum se constituere Vellet, ne templa condere, et quaereret 5 aliquem qui humanam figuram posset XPrimere, tunc Prometheus Xstitit, qui hominis iugiem depingui luto guraret, ita Verisimiliter, ut nOVitu ac subtilitas artis miraculo esset. Denique illum et sui temporis homines, et OStea Oetae, tanquum Iosetorem veri ac vivi hominis prodiderunt, et i fors. ut aris. J nos, quoties fabrefacta Signa laudamuS, vivere illa et spirare dicimus. Et hic quide in auctor
fuit setilium simulacrorum Sequente Rutem O- steri et de marmore Sculi Serunt, et X aere fude-I5runt; deinde proceSSi temporum X auro et ebore ACceSSit Ornatus, ut non Od similitudines oculos hominum, Verum etiam fulgor ipse PraeStringeret. Sic illecti pulchritudine, ac verae majestatis Obliti, insensibiti a sentientes irrationabilia rationabiles, eX-2o anima viventes coletida ibi a Veneranda duXerunt.
D6Ε16 Nunc refellamUS OS etiam, qui elementa mundi όη' tanquam deo habent, id St, coetu in Solem, atque
Opera mirantur et adorant. Qu error lon Imper1- torum modo Verum etiam philosophorum est Siquidem Stoici universa coelestia in deorum itinero habenda censetit, quia certos et rationabiles motus habent, quibus Succedentium ibi temporum vicissi-3Otudine constantissime servant. Non est igitur in hi Voluntarius motus, quia praestituti legibus Ser-
329쪽
EPITO ME. 321Viulit, non proprio utique sensu, sed opificio uti ii conditoris, qui illa Sic ordinavit, ut inenarrabiles fors inerrabiles DaviS. Dcursus et certa patia conficerent, quibu dierum ac noctium, aestatis et hyemis 5 alterna variarent. Quod Si effectus eorum, Si meatus, si claritatem, si constantium, si pulchritudinem admirantur, intelligere debuerunt, quanto his pulchrior et praeclarior et potentior it ipse conditor atque artifex eorum Deus. Sed illi Divinitatem humanis vi-1o Sibu aestimaverunt, ignorante nec aeterniam SSePOSSe, quod Veniat Sub Spectum, nec, quod Sit aeternum, OSS Oculi ni Ortalibus comprehendi.
Unum et ultimum restat, ut, quoniam Plerumque De liominis ij addidit, sicuti iii historii legiri IIS, Ut majeStaten podosito sit suam dii Ostendisse Videantur per auguria, Per Om- . ai: Ilia, Per OrBcula, tum etiam Oenis eorum qui saeri tum bonis
legia commiserant, doceam quae ratio id effecerit Inst. i. 7,
Ne qui etiam nunc in OSilem laqueo mclunt, quOScio illi veteres inciderunt. Quum Deu pro Virtute majestatis suae mundum de nihil condidisset, coelumque luminibus adornaSSet terrum ero et mure Complesset unitia alibus, tum hominem, de lim ad imaginem similitudinis suae siguratum, inspiravit ad vi a iam, OSuitque eum in nradiSO, Uem OnSex erat omni genere fructiferi ligni, et raecepit ei, ne una ex arbore, in qua posuerat ei forue dei d. ei Dan es. scientiam boni malique, uStaret, Ore interminatus, ut vitam perderet, si fecisset. Si Vero mandatum so SerVaret, immortuiti permutieret. Tum Serpeti S, qui erat unus e Dei ministris, invidens homini quod esset immoletalis effectuS illexit eum dolo, ut man-
330쪽
datum Dei legemque transcenderet. Et hoc modo Scientiam quidem boni a mali accepit, Sed Vitam, Uam perpetuam Deus tribuerat, amisit. Recit
ergo peccatorem de Sancto loco, et in hunc Orbem relega Vit, ut Victum quaereret per laborem, ut disti 5 cultate et aerumnas pro merito sustineret; pSHmque paradisum ullo igneo cireumfudit, ne quis Ominum ad diem usque judicii ad locum illum perpetuae beatitudinis conaretur irrepere. Tum Secuta eSthominem mors e Dei Sententiari et tamen Vita HUS 1 olicet temporalis esse coepisset, in mille annis terminum sumsit, et id fuit humanae vitae patium Sque ad cataclysmi tempus; nam post diluVium Rulatim vita hominum breviata, et ad anno centum viginti redacta est. Serpens vero ille, qui de factiS, 5 diaboli, id est, eriminatoris sive delatoris nomen accepit, non destitit semen Ominis, quem a Principi deceperat, erSequi. Denique eum, qui rimus in Oe orbe generatus est, inspirat livore, in caedem fratri armaVit, ut de duobus primogenitis o
hominibus alterum exstingueret, ulterum DCeret Parricidam. Ne quievit deinceps, quo linu per ingula generatione pectoribus hominum malitiae virus infunderet, corrumperet, depravaret, tantis denique Sceleribus Obrueret, ut justitiae jam rarum esset a5eXemplum, Sed Viverent homines ritu telluarum. Quod Deus quum videret, angelo Suo miSit, ut Vitam hominum excolerent, eosque ab Omni malo tuerentur. His mandatum dedit, ut e terrenis ab-Stinerent, ne qua labe maculati, honore tigelico 3o
mulctarentur. Sed eos quoque idem ille subdolus criminator, dum inter homines commorantur, illeXit ad Voluptates, ut se cum mulieribus inquinarent.