Specimen criticum inaugurale in Demosthenis orationem adversus Aristocratem ...

41쪽

Etiam haec quaestio se mihiuol)tulit et utrunae lex etοῖ; προσήκουσι tamquam ossicium imposuerit vindicare caedem, an id corum voluntati Permiserit. IIane quaeStionem 'primum Explicare Co-nahimur ex Atheniensium sententia de hac actione, tum videbimus, num Pauca quae exstant Veterum de hac re loca nostrae opinioni non adversentur. Primum igitur vero similius mihi videtur propter Atheniensium φιλανθρωπίαν Et PImpter ea, quae saepe dixi ; nempe caedis vindicabionem tamquam beneficium intersecti consanguineis proximis concessum fuisse, lege nulla fuisse prohibitum, quominus,oὶ προσηκοντεσ Se cum intersectore conciliarent et propter alias caussas et propter hanc, quod illud officium nonnum suum nimis durum erat: V. C. si maritustinterfeci SSet uxorem, quorum utrumque aeque amabat sil us, tum Prosecto patiem caedis accusAre silio omnino durum esse debuit. Si igitur illi 'eocήxotiioc eo henescio uti nollent, tum statuere cos lege ad id coactos fuisse absurdum foret. Etiam lex, quam supra habuimus, obvia in orat. in Mac. P. ITI, quaeque jubet, quinam propinqui persequi possint, nostrae Sententiae non obstat. Hanc Cnim legem non latam fuisse, ut topc προσήκουσι id ossicium mandaret, sed tantum ut statueret , nullis aliis id licere nisi his, ex toto illius loci tenore apparere mihi videtur. IIanc nostram opinionem jam conceperamus , quum relegentes Demosthenis inti Theocrinem et in Pantaenetum orationes,incidimus in ejusmodi loca, quibus ea in firmari videbamns. Libet igitur illa adscribere et Primum quidem locum ex orat. in Theocrin . to m. V, P. IS 2 in sine et init. P. ISS : oo noλλφ Toίνυν χρόνω υστερον τῆσ ἀποχειρο

τήσασ τούσ δράσαντα; καὶ πυθόμενοσ, οβτινε; ήσαν, ἀρὶ ριον λαβωρ σπύλλorq. Verum quidem est, halic Theocrinis cum fratris interfectoribus reconciliationem ei hic Vitio Verti; nec tamen ex eo colligi potest lege prohibitam fuisse; tum etiam modum, quo id fecit Theocrines, potius reprchendere mihi videtur orator (nimirum quoniam id αργυριoν λαβων secerat , quam ipsum reconciliationis actum.

Alter locus est in orat. in Pantae n. tom. III, p. 82 V. 2o SS. : καὶ του θ' ουτω τὰ δίκαιον ἐν στάσιν ὶσχύει, ώστε αν τι; ελών τιν' ενουσίου φόνου καὶ σαφῶσ ἐπιδείξασ μὴ καθαρόν, μετὰ ταυτα αδ εαρ- χαι, καὶ υσῆ, ουκετ' εκβαλεῖν κυρίοc Toν αυτόν εστίν. Manifesto iterum ex hoc loco patet , quod

Posui, licuisse Torc προσήκουσι conciliare se cum interfectore, etiamsi iStum caedis convicissent. Illa autem: ελών τιν' εκoυσίου φόνoυ καὶ σαφῶσ επιδείξασ μὴ καθαρόν explicanda mihi videntur de con victione intersectoris , antequam in iudicium adductus fuerat, v. c. Si επ' αυτοφώρω a προσήκουσι Prehensus esset: nam si post institutam actionem ab ea desisteret actor, mille Drachmarum poena mulctahatae et et si Statueremus, eam tarδεσι ν etiam post Areopagi condemnationem sieri potuisse, non Parum hujus auctoritatum minueremus atque infringeremus , quippe a cujus judiciis provocari non poterat, ut supra vidimus. Caeterum ex iis, quae hunc locum sequuntur, patet, Si ο παθών, antequam mortuus Esset, intersectoribus ignovisset, nulli tum otirμνῶν licuisse illos reos agere (1);(r3 Etiam tum καθαρμoύσ τώ κτείναντι peragendos fuisse credo, si quidem hac in re sides habenda est

42쪽

eam autem του παθον τoc condonationem locum imprimis potuisse habere lauto , cum v. c. o παθών Sumto , cpiod ipsi datum esset , veneno mortem appropinquare sentiret. Contra in loco Antiph. καὶ r. φαρμ. Retro Tῆσ μύτρυιὰσ, P. II. V. IJ SS. , habemus exEmplum του παθόντο , qui omnibus modis silium et caeteros άναγκαίου; incitat , ut se ut CiScantur. Caeterum , quid etῶ κτείναντι faciendum esset, ut deos placaret et πόλιν μιαινομέν ν, si vel ab in tersecto vel a προσήκουσι crimine liberatus esset, Statuere non poSSumus Propter auctorum de hac re silcntium ; et verba orat . in Pantaon. p. 82 v. ult. : αν ἀφεθῶσιν ἀπαξ , orro Proiν εκλi eo

etῶν δεινῶν τουτο το (ῆμα ita explicare, ut iis nulli ritus, nulla sacrificia Peragenda suerint, paullo audacius mihi videtur: illa verba conjunctim cum antecedentibus ita interpretari malim, ut neque et orc ἀφεθεῖσι Patriam Tulincquendam, neque eorum bona Publicata, aut ipsos morte multatos suisse: quaedem tamen iis sacrificia lustrationis causa peragenda suisse et illos fortasse aliquantum temporis, Sicut Cos, quos nullus ti oleῶν persequebatur, de quibus in quaestione ante- cod. locutus sum, a locis sacris et publicis abstinuisse (ij putem. Denique non Credo, Si proximus et os παθόντoc προσήκων cum interfectore in gratiam rediisset,

aliis neοσήκουσι licuisse eum in judicio persequi: quod ex Atheniensium iuris principio sequi

mihi videtur, Si Princeps eorum, quorum caussa lex lata erat, cujusque Plurimum intererat, Ea uti nollet, tum ruti quis etiam eam irritam si ori. Idem hoc patere mihi videtur ex loco laud.

orat, in Theocr. , ubi narratur quidem Theocrines pecunia corruptus ab aceu Satione fratris interscctorum destiti Sse, nullus tamon alius 'eo; cxων traditur, qui cam istius loco receperit: atque

in hac re dissentio ab I Iesstero, qui op. laud. p. ssis contrarium Posuit. Neque verba legis

SuPra Citatae in Macari. P. 1 2 : συνδιώκειν δε καὶ ανεψιῶν παῖ α β etc. meae opinioni ob Stare

Puto. Ea enim Perinde explico ac IIesst. P. 1 6 not. os, ut iis nροσήκουσιν etiam interfectorem Persequi solis licuerit, at addo, si non adessent illi ante memorati, quique erant proximi: Si hi Enim ad CSSent, tantum συνδιώκειν eos potuisse puto et quod dixi, si hi ab accusatione desisterent , EOS Solos Potuisse διώκειν non arbitror.

Ultima quaestio orta est e verbis orat. Dem. in Euerg. et Mnesib. P. III : αλλη δε εὶ 'θβoίλει τιμωρoυ , id C. alio si vis modo vindica. Nimirum haec: num aliis modis homicidam accusare licuerit, quam per caedis actionem 2 Notum quidem est, de una eademque re variis Saepe modis lassuum Persequi potuisse Athenienses; attamen id etiam in rebus capitalibus locum habuisse e nullo alio loco quam hoc et ex Antiph. de caede I erodis confici potest. Ilelos enim, Antiphontis clien S, Propter caedem ab accusatore secundum legem uouotie siti vocatus erat in judicium Ilelia

43쪽

sit eum et ipse confitetur, si in hoc absolvitur, δίκρ' φόνου in se posse institui: et quamvis valde de ea re queratur, tamen non contra leges suisse videtur: ita ut et propter hunc et proptev-Antiphontis locum statuere cogar, licui SSe Athenis homicidam variis persequi actionibus id que tum quidem etiam iis licuisse, qui intersecti cognati non erant. Itaque quod Exegetae Theophomo l. l. Suadent, ut alio modo anus intersectores Persequatur, hoc eos indicare puto, ut instituat in illos

Actiones de vulnere εκ προνοία; denique a quolibet cive, etiam eo , cui non directo damnum inflictum fuerat, potuisse institui patet ex Poll. lib. VIII c. 6. De actione reueκαί6ic nihil aliud scimus, nisi quod Poll. lib. VIII c. 6 Prodit, qui eam numerat inter actiones publicas et Iooo drachmarum periculum in hac actione accusatori fuisse tradit. IV. Transeo ad aliam quaestionem , quam paucis tantummodo attingam, nimirum hanc et Dullumne est discrimen , utrum civis Atheniensis civem an civis Peregrinum an peregrinus civem an denique peregrinum peregrinus intersecerit Z aliis verbis, num hi omnes eodem modo in judicio jussu um persequi poteranti Isaec quaestio ex eo fluxit ideoque eam proposui, quod, sicut notum est, variae Athenis deberent esse eius, qui aliquem accusabat, facultates: v. c. dcbebat esse civis εnir oc, Com POSmentis, in lexiarchico catalogo inscriptus etc. Si igitur civis civem occidisset, nulla dissicultate video rem fuisse implicitam; quid vero, si civis Peregrinum aut PeregrinuS civem. Primum mo-DEndum est,.. τῶν ξενων nomine uniVerse contineri omnes, qui non Sunt cives γνήσιοι, aut ύiis orioiq-TOὶ, v. c. lGog λεῖσ, πρόξενοι, μέτοικοι, etc. Si igitur horum aliquem civis Atheniensis interfecisset,irum tum licebat illius cognatis istum civem in jus vocare 2 Iloc primo adspectu Paullo durum videtur Pro civis tunc temporis gravitater attamen si accuratius id perpenderimus, assii mandum CSse videbitur. Piimum enim notum est, peregrinos istos ctiam publicas in cives instituere Pot-uISSe actiones, quibus Privatum ipsorum commodum directo continebatur et quaenam autem actio illud magis complectebatur, quam actio de caede, tamquam beneficium legibus Toῖσ προσηκουσι con CESSa 2Deinde videtur . ἀνδρό*oνoc, simulac caedem perpetraverat, non amplius pro cive habitus , Sed omnibus . Aeor; καὶ υσίοι; privatus suisse, ita ut nihil ab eo in judicio timendum restaret pere grino illum caedis accusanti. Revera autem homicidam statim Post perpetratam caedem civitate exclusum fuisse optime patere mihi videtur ex loco hujus orat. P. 1 p init: τόν *ὰρ φνὶάδα ου

α τόν εκεῖνo; ενoχον. Denique si posterius hoc minus verum CSt , Certo Per προσται γ e civibus lectum jus suum persequi, seque per hunc adversus civem etόν κτείναντα magis firmare

Poterant.

Eodem illo Prostata usum fuisse peregrinum, si a civis cognatis caedis accusaretur, ut quam sieri posset firmissime se adversus hujus majorem dignitatem et auctoritatem muniret, valde milii PIobabile videtur, quum insuper, ut ex nonnullis huius orationis locis patere videtur (qua deIe ad quaestionem sequentem videbimus , majus haberetur crimen, si civis, quam si peregri uicaedes Perpetrata fuisset.

Si autem Peregrinus Peregrinum de caede Persequeretur, nihil hanc actionem diversam fuisse

44쪽

puto ab illa, si civis civum accusaret, eosdeIIa Ie ritus in illa obliti niSSe , quos supra enumeravi (1J. V. Ultiina et dissicillinia quaestio est; num eadem poena omnibus hic in lege enumei utis criminii, iis infligeretur sine discrimine, In quemcumque et a quo cuna sue perpetrata esSeut i Antequam ei respondebo, Puullo accuratius crimina hic memorata desiniam. Psimum igitur, quod memoratur, CSt φόνoc, cete es. Tria apud Athenienses suisse videntur

ob caussos et lege licitas (u . Post de duobus posterioribus generibus dicetidi occasionem habebimus. In hac autem lege propter illa, quae in quoestione II dixi, indicari credo *όνών ἐκoi- σιον, crees sm po Glα Γιctm, id Q. S quis aliquem ita verberaSset coque animo, ut eum occideret rideoque non displicet IIessteri opinio, qui voces eu he oroίασ Post τραυματοσ po Silas Etiam ad σόνob pertinere putat, ut Satis indicat pag. op. ejus laud. Is si, quod tunicia in re tam incertasPaullo audacius videri posset, nisi orator ipse Pog. Is V. Id, huic opinioni an Sam praeberet, item P. 18 v. II. et in orat. in Mid. Lom. II P.j 2 OG in sine. Secundum crimen CSt τραύμα εκ προνοίασ, MUMVS UODNlαVium. Quid proprie hoc crimine indicetur, optime nos docebit Lysias. Non enim v auocumque Vulnera in ebrietate aut rixa inflicta, tu neoroloe illata habenda esse dicit in Apol. neόc Σίμ. p. Ioo V. . SS., Sed tantum ea , quae quis dedit ἀποκτεῖναι βoυλόμενoc, (S deque hac rei voluntate atque animo perquirendum esse judicibus ait, quam interficiendi volantutem Lysia in habuisse demonstraverat Simon ex eo, quod ἐαὶ την οὶκίαν την αυ του δαῖρακον εχων , καὶ ηπείλει αυτῶ ἀποκτενεῖν (p. sd v. go ibid. De crimine 'υρκαίδ; nihil scimus, quam quod ad quaestionem III de eo annotavimus. Ultimum quod in lege enumeratur crimen est φαρμάκων aut φαρμακεία*. De hoc etiam Pauca nobis nota sunt. Ex legis autem verbis apparet, Areopagum tantum judicaSSe, num venenum datum mors secuta osset et Si hoc igitur esset Areopagi ossi ieium, ut ipso orator in hujus legis explicatione dicit, ut indagaret, utrum quis veneno aliquem interfeciSset necne, etiam videtur mihi illud judicium investigare debuisse, num joυλόμενo; ἀποκτείνειν id dedisset, quoniam ex Antiph. orat. κατὰ τ σ μ τρυιὰσ apparet, illam hac uti excusatione, se non interficiendi animo dedisse, sed επὶ φίλτροισ; et apud Arist. Ethic. I, II narratur mulier, επ' αυτοφώρω aliquando a marito prehensa, dum venenum praepararet, ab Areopago absoluta suisse, quod marito tamquam *ίλreor dederat, quo ille mortuus erat, oυ μετὰ διανοία; του ἀπολεσθαι αυτόν. Restat, ut paucis tradamus, quaenam his criminibus supplicia infligerentur: ac primum quidem

(1 Ex Platone lib. IX P. 26y v. I, tamen palet, si peregrinus Peregrinum inconsulto intersecisset, tunc licuisse τω βουλομένω eum persequi. An autem omnia Platonis in rompublicam Atheniensem transferre liceat, valde dubito.(a 3 Pluto lib. Ix de leg. p. 26 inter φόνoν εκούσιον et ἀκουσιον tertium genus Posuit, nimirum *όνον θυμω γενόμενον, et ejus iterum caedis secit duas species, alteram caedisjθυμῶ ἐξαίφνq; καὶ ἀπeoβουλευτωσiaciae, alteram caedis θυμω καὶ μετ' επιβουλῆσ Perpetratae.(I) Etiam Plato lib. 1x cles log. p. di 8 versus siuem hujus criminis desinitionem date 5άν τι; διανo θεὶ στῆ βoυλ σει κτεῖναί τινα φίλιον, πλην ών ό νόμoσ εφίρσι, τρώση γεν, ἀπoκτεῖναι δε ἀδυνατήσI etc.

45쪽

IIuius criminis supplicium ex nonnullis oratorum locis, quae adscribam, confici potest. Primum autem teneatur, unicuique, quod jam in quaestione prima dixi, licuisse ante condemnationem exsilio voluntario poenam essugere (1 . Si autem mansiSset et condemnatus esset, morte eum multatum suisse apparet ex loco Antiph. φαρμ. κατὰ τῆσ P. V. Io et L q oυν ἐro

est: si intersector statim post Caedem patratam aut post Priorem habitam Apologiam aufugit, eum puniant leges φονικαὶ ἀειφυγία; Si manet et Condemnatur, extremo supplicio eum assiciunt; et sive in exsilium eat sive maneat et Condemnetur . eius bonaipublicantur. Cum autem Uessterus o p. laud. p. ISS obiter moneat, ex Platonis lib. IX de leg. et ex duobus huj. orat. locis confici posse, supplicia diversa suisse pro diversa τῶν ἀνδροφόνων aut etῶν 'αθόνtων in civitate Atheniensi conditione, hoc paullo accuratius investigare mihi proposui. Loca igitur huj. orat. , e quibus haec opinio oritur, Ob Via Sunt P. IS in leg. S verbis : εὰν ἀσ

Quod ad priorem locum attinet, non puto quidquam ex eo peti posse, quod tuli opinioniansam praebeat. Legislator enim hoc dicere videtur: Cum qui homicidii perpetrati causa exsularet Sive civem sive peregrinum, quamquam caeteris civitatis juribus Carentem, tamen hujus beneficii participem mansisse, ut nemini eum intersicere liceret, quin eodem modo puniendus esset, ac si quem Athenis habitantem vita privasset. Aliis verbis hoc ita explico: si civis aut peregrinus, Athenis habitans, civem aut peregrinum interfecisset, utrique ab omnibus rebus, quarum interfectus particeps fuerat. abstinendum erat et si autem haec faceret uterque et nihilominus

ab aliquo ex intersecti propinquis occideretur, tum ille propinquus habebatur pro homicida,

quoniam eum, quem lex, Sintuens Athenarum incolas sive eέrobc Sive πολίταc, alicujus interfectores ob eamque rem EXSUles, μετ' ασφαλείαc ζῆν φυγόνταc, tuebatur, interfecerat. Ex altero item loco hanc opinionem non valde firmari video. Res quae ibi exponitur haec est: Postquam orator legem recitaverat, quae vetabat, Vexare τον α κοίσιον ἀνδρόφονον, interrogat Ari(si) Ηoc autem beneficio parricidas et matricidas privatos missa tradit Poll. lib. VIII S ra . Etiam Plato doleg. lib. Ix P. et a init. et a I hoc tantum concedere videtur illi, qui επιβουλευσει caedis auctor fuerat, non autem ei, qui αἰτοχεὶρ caedem perpetraverat, quoniam ab illo, Simulatque ei ab aceu satore indicium intendebatur, tres vades ἀξιόχρεωσ peti jubet. Si autem etiam hic non Post 'ρότερον λόγον, Sed statim post Perpetratam caedem aufugerat, illam *υφὴν ἀειφυφίαν esse PraeseriPSit. Ex hoc etiam loco nobis Patet, quam caute Platonis hisce libris utendum sit.

46쪽

stocratem,qqui decretum proposuerat, ut quicunque Cli axi demuin intersiceret, or rιμoc esset, nuin sciret, utrum Charide unis per caedem , an alio qriodam Inodo moriturus esset: deinde num sciret, utrum illo homicida consulto anuinconsulto eum interfecturus CSset, denique utririn civis an Peregrinus d ἀνδρόφotio; suturus CSSeti Cum haec interrogavisset, ad quae omnia negando respondere debebat Aristocrates, dicit eum haec in decreto desina e debuisse, ut is, qui id perpetraret, justum ex legibus judicium assequi Posset. Eo igitur loco non puto oratorem indicare eένον; 'AOq- ναίουσ eosque opponere civibus, Sed eέγωγ nomine eum omnes, qui non Athenis, sed alibi, v. c. I hebis habitabant, cortiplecti : ii enim pariter atque Athenienses Charidemum, civem Allieniensem dcμοποι τον , tune temporis tu Thracia degentem interficere poterant. Quod autem attinet ad illa Iν' ε τω ποτε τoieroν ἐπράχθq. Toυτω τὰ εκ των νόμων υκῆρχε δίκαια, haec significare Pulo, ut si civis Charidemum interfecisse accusaretur, de eo in judicio iudicare lae Primum, utra iii Caedem perpetravisset nec ne, deinde utrum jure an injuria. Si autem perobrinus ejusdem facti argueretur, hic etiam etὰ ἐκ τῶν νόμων δίκαια obtineret; id est etῶ ἀνδooλ ψίω jαdicio traderetur; quod sane utrumque multo melius et lenius Crat, quam Si iri accrisatoris i,otestatem redigeretur. IIunc locum ita explicavi, quod Si ponimus oratorem hoc loco distinxisse hoλί. νυθρναίων a ξένω υθρναίω, non video, quare Aristocrati in decreto desiniendum fuerit, ab utro horum caedes perpetrata suisset. Nam ponamus, civem intersec Sse Chasidemum εκοντα et non abstinuisse iis rebus, quarum is particeps erat; tum Profecto Secundum Oo, quae orator pag. Si

dixit, ἀπό ειν ad judicium cum poterant intersucti propinqui: Ponunius sulcm idem perpetrasse ξένον arctiori significatione ; nullum tunc discrimen video, eumque eodem modo ἀπάγειν potuisse propinquos ex eodem loco modo laud. patere mihi videtur. Nunc videamus, quid ex Platone, quo maxime hanc opinionem Diti profitetur IIesIterus, confici possit. Ac primum quidem video, illum P. 26o et 266 iu φόνω ἀκουσίω tantum distinxisse inter do(λobcet ελευθέρου; et quod autem adjecit εὰν δὲ ξένοσ ε τελευτήσασ ν, καὶ τῆσ τού ξένου χώρα; ειργέσθω τούσαoro ; χρόνουc, id nihil ad eam sententiam Probandam Valere posse puto, quoniam id non hilpoenam pertinet, sed tantum Ex sententia Graecorum, deos tutUlares eius urbis, cujus Peregrinus, quamquam Athenis habitans, nihilominus civis manebat, ea caede ossensos esse, fluxisse videtur. Deinde p. usio Ss. nullam iterum diStinctionem eum secisse video, utrum civis an peregrinus o si aliquem interfecerit et pag. 2po D para jura et civi et Peregrino statuit, si alter alterum

αμυνόμενοσ intersecerit. Denique quum pag. 2JI Et SS. Statuit, quaenam Poet a Tῶ φόνω ἐκουσίω και κατ' αδικίαν πάσαν ιγνομένω instigenda sit, quaeque ei, qui caedis alicujus etη βουλήσει τε καὶ επιβουλήσει αιτισσerat (nimirum illi τῶ αυτοχερὶ supplicium extremum et sepultura Extra regionis sines Et ut, simulatque ab aliquo accusaretur , vades tres daret Sistendi Se ; huic autem omnia eadem πλὴν τῆ ἐrri et , haec de peregrinis addit : τὰ αυτὰ δ'εστω ταυτα ξένοισί τε πρόσ ξένουσ και ἀστotσι καὶ ξένοισιηρόζ ἀλλήλου*, δούλοι; τε αυ πρόσ δoίλουσ, τῆσ τε αυτοχειρία; πέρι καὶ επιβουλεύσεωσ, πλὴν τῆσ εrriqσταί τύν δέ , καθάπερ ε eqται, τοί; αυτόχειρασ κατεγγυασθαι : e quibus al)Paret et Persequendi rationem

et criminis sus,plicium plane eadem suisse. Illa cnim verba πλήν τῆσ εrriqc non ad ioiαυτὰ

47쪽

tantum reserenda sunt, ut hic Sensus evadat: eadem ornnia observentur in peregrinis etc. praeter vadimonium et sed ad totam hane Sententiam τὰ αυτὰ δε εστω τῆσ τε αυτοχειρία; πέρι καὶ επι βουλε σεω; reserenda uSse satis indicant Sequentia: τα τρν σε, καθάπερ εsqqται, τοίσ α τόχειρασ καTEIIU-ἀσθαι; ut hic loci Sensus sit et eadem omnia, quae modo enumeravimus Et StatuimuS de εμφυλίοισ, siaut inneένοισjetc., Cum Si αυτόχειρεσ, tum si επιβουλείσαντεσ aliquem interfecerunt, Praeter id,

quod etiam de civibus statuimus , ut ab iis , qui aliquem επιβoυλείσαντεσ interse colint , vades non petatitur, Sed tantum ab illis qui αυτόχειρεc id s)erpetrarint. Quum igitur et Platonem nullam supplicii diversi mentionem fecisse videam, neque loca Demosth. supra allata huic opinioni favere demonstraVerim, id, quod IIessterus posuit, ex his saltem sontibus haustum , probare nequeo et Potius ex iis conficio , paria fuisse in hac actione πολιτῶν et eένων jura et privilegia: eamque juris aequalitatem ortam suisse puto ex sententia Atheniensium,

etiam eένotic suos tutelares et vindices habere deos, quorum iram, nisi interfectum ulciscerentur ipsi, CommoVerent.bunc videamus, quodnam Supplicium etω τραύματι εκ πρoνοἰαc statutum fuerit. IIoc etiam ex nonnullis oratorum locis confici potest. Et primum quidem ex loco Lysiae Apol. τραυμ. ἔκ προν. πρ. ιμ. P. ss v. SS, quo de Poena, si reus Coudemnaretur , haec dicuntur: εφώ εδσ τοιούτον α- γῶνα καθέστηκα, ἐν ώ καὶ περὶ τῆσ πατρίδο; καὶ τῆσ ουσίασ τῆσ ἐμαυτοs 6πάσqσ κινδυνε ω. Et pag. I Oov. 1, ubi agitur de hujus actionis institutione: εξελάσαι τινὰσ ζ τῆσαι εκ τῆσ πατρίδοσr Porro EX loco aPud Eundem περὶ τραυμ. ὲκ πρ. περὶ ου πρόσ όν P. IDI V. si I : κινδυνεύοντι δέ μοι περὶ τῆσπατρίδoc, Et P. Io 2 V. Id : ἐνθυμoυμένουσ ότι περὶ τῆσ πατρίδοσ μοι καὶ τού βίου ο αγών : denique ex loco apud Dem. in orat . in Boeot. tom. IV p. os, quo loco orator narrat, Se paene ab inimicis salso τραύματο; accusatum suisse, qui eo Conabantur illum φυγαδευειν ἐκ τῆσ πόλεω*. Ex

hisce locis tria suppliciorum genera confici posse videntur: I φυγή, II δήμευσισ τ(; ουσίασ vel τῶν υπαρχόντων, DI θανάτοe. Ex hiS autem Pi imum usitatissimum fuisse credo, reliqua duo aut si accederent graviora delicta, aut Per αύξ σιν a Lysia addita suisse puto (1 . De poena tandem in crimen meκαῖoc statuta nihil traditum inveni : sortasse constitit in restitutione damni pro gravitate delicti ct rei animo, sive in duplum sive in triplum. Paucis denique videndum Est, utrum Draconi an Soloni tribuenda sit haec lex. Meior et Sclio m. op. I. p. 16 tradunt, Draeonem nusquam Areopagi mentionem fecisse, et p. 18 Solonem dicunt Areopago juris ictionem hac lege memoratam concessisse: Statuere igitur videntur, hanc legem Solonis esse, neque Verba Demosth. pag. Is in sine hui. orat . magni aestimant, Certe omittunt. Prudentius egit Matthiae op. laud. P. 1 S in nota sit pag. Iid N'. 6, statuens Demosthonem loco laudato non Satis accurate locutum esse, quum dicit omnes, quas attulit, leges esse Draconis, idque apparere ex lege II pag. I S, in qua Gξόνων mentio sit, quo nomino appellabantur Solonis, non Oraconis leges, atque igitur duas priores leges Soloni tribuit. Ego autem, Demosthenem se(13 Huic sententi ne auctoritatem praebet Plato lib. Ix P. di s init. , ubi rῶ εκ προνοία Tρώσαντι l)oen in statuit μετάστασιν εἷσ τήν γείτονα πόλιν διὰ βίου et licere illi καρπουσθαι ἀπασαν τήν αυῖοὴ κτῆσιν chusfain, cur illum morte non ali sciat, eodem loco trudit, hanc nimirum, ne legislator plectetido eo morte, qui aliquem vulneraverat, adversetur Tῶ δαίμονι, qui αυτόν καὶ τον τρωθέντα ἐλεήσασ ἀπότρono; αυτoῖ; ἐrένετο μὴ ιῶ μἐνανίατον ελκoc rενέσθαι, τῶ δὲ επάρατoν τυχὴν καὶ ξυμφοράν.

48쪽

cutus, eas potius Draconis esse credo, et illam et M oξόνων mentionem inde finxisse puto. quod Solon in illa dirererωrῆ quaedam fortasSe mutavi tu et leniit, quae iniἀξocto annotavit, quod, ut notum Est, in voνικοῖσ θεσμοῖσ D aconis saepissime secit et nec propter diversa legislatorum ingenia Populique increscentem humanitatem mirum id videri potest. Verba etiam oratoris pag. I. v. I r τὰ γὰρ χρ ματα ἀπoινα ἀγόμαζoν οἷ παλαιoὶ, magis Draconis, quam Solonis aetati convenire mihi videntur. Secunda lex, quae nobis explicanda est, his verbis continetur:

Quod ad hujus legis verba attinet, de iis non multae Codicum neque virorum doctorum contro Versiae exstiterunt. Nam, ut minoreS Prasiteream, V. C. de Voce d. ab initio, quam nonnulli codd. omiserunt, de ἀroeso ει ό νομοθέτqσ , Pro quo alii legi volunt Groρευε ται etc. hoc tantum mihi memoratu dignum visum est, quod B eiskius, Probantibus Bel kero et Schae- sero et illo quidem auctoritate cod. Societatis Iesu Antv. , muta it όσον iu ό σου. Nam, quamquam Wolfius non male explicavit, neque aliter explicari potest, si detop legitur, quam hic secit, ut nimirum post διπλουν subaudiatur Tων εἰσπSπραγμενων χρqμάτων, illa tamen exigua mutatio tantam praebet sententiae facilitatem, ut eam lubens probaverim , et tum legis verba, ut Petitus, quamquam όσον non muto I t, Sic verto. Uomicidas morte multanto in nostra tecta (non male tamen Petitias ex explicatione, quam ipse Orator dat P. Is v. I r uiu patria occisiu terra ) uet abducunto, ut i Ege cautum cst: in eos autem De Saeviant, neque ab iis pecuniam uexigant: qui secus saxit, noxae dative damni duplionem Praestato. Magistratus autem, ad quo- rum r μονίαν haec CauSa Pertinet, actionem in judicium inducant cuicumque libuerit accusare. u De eo ucro IIEliastae jus dicant. Cum hujus legis interpretatione coniungemus alteram, quae legitur pag. o 1 init et

Quorum verborum universe hic sensus est: si si quis omnes legitimas persequendi homicidae uvias ignoravit aut tempus, quo iis utendum erat, Praeteriit, aut propter aliam quamcunqueu causam iis uti noluit, homicidam tamen videt circumeuntem in templis aut in foro, licet illiu eum abducere in Cra cerem, non autem domum Suam, neque quo velit. Eo autem homicida

inbductus nihil patietur, priusquam de eo judicatum Sit: si autem in illo judicio condemna-u tus erit, morte Plectetur. Actor autem, 'nisi quintam suffragiorum Partem tulerit, mille u drachmis multabitur.

49쪽

M Demosthenis verbis pag. 1 S med. priorem legem statuere de damnatis homicidis confici potest,

alteram de iis , qui nondum propter quamcumque causam in jus vocati erant. Explicemus igitur primum legem de damnatis, tum eam de nondum in ius vocatis homicidis. 'Ad legis antecedentis quaestionem primam annotavimus, licuisSe Caedis Teo, aut Statim post caedem Perpetratam, aut etiam post priorem Apologiam habitam in Areopago aut alio quocumque judicio, solum vertere; at tum etiam illi, ut ad seq. leg. videbimus, omnibus iis rebus, quarum intersectus Particeps fuerat, abstinendum erat: in his, ut per se patet, occisi erat patria. Quid igitur fiebat aut lege licitum erat, si nihilominus eo rediret 8 Ηoc ex hac lege docemur et nimirum tum licebat occisi propinquis non tantum, sed unicuique Atheniensium, eum citas occidere

et ita poenam in condemnatione, quae certo in illum, licet abSentem, Pronuia Ciata erat, statutam ab illo sumere ; citat in judicium etῶν θεσμοθετῶν abducere, qui , ut orator dicit , κύριοι, erant του; επὶ φόνω φείφοντα; θανάτω ζημιῶσαι : quod non ita intelligendum, quasi ipsi eum etω επὶetos oes; ματoc tradiderint, sed Torc ενδεκα , quibus, ut notum est, haec provincia mandata erat. Non autem licebat iis λυμαίνεσθαι, i. e. Miracires, laritares, neque tam oινῶν τον ἀπαχθέντα, i. e. Pectaraict m exigeres Go icto , ea conditione ut eum in libertatemirestituerent et Poenam re mitterent. v oινα enim dicebatur pretium, quo homicidae occisi propinquos placabant, etiam reoινή et uno φοίνια dictum. Quod si tamen saceret, unicuique licebat ejus nomen apud magistratus, quos in hac causa Toύσ τετταράκοντα fuisse credo, deferre et hae lege statutum erat, magistratus talem actionem etῶ βoυλομένω in judicium introducere debere, Si ἐπιβoλὴν, quam εταβάλλειν ipsi poterant, superaret, et quidem in judicium IIeliasticum, quod in his causis dijudicabat et si autem huic videretur ἀπαχθεὶc a τω ἀπαγαrόντι cruciatus esse, hic duplionem dati damni Solvere cogebatur; quae verba, ut notum est, dupliciter explicari possunt et reus nimirum Primum reddere quod V. C. suestus erat, et tum ejusdem summae duplum, tamquam POEUam, solvere cogi poterat; aut etiam primum quod suratus erat reddere cogebatur, et tum Poenae loco eandem Summam solvere. Utram autem hujus vocis significationem hic recipiam nescio,

neque uSquam Apparet. t

Iam transeo ad alterum ἀπαφωrec genus. Ad rectam generis hujus intelligentiam breviter commemorabo, quomodo reci*ὴ φόνoo institui solita suerit. Antequam reαφὴ magistratui ab actore tradebatur, πρόσκλησισ ab eo adhibenda erat, i. e. inius vocatio ejus, quem accusare volebat. IIujus in jus vocationis duo testes erant tκλ τῆρε; aut etiam unus, qui magistratui, ad quem actio, deserebatur, sactae neoσκλήσεωc testes essent, et sine horum advocatione et praesentia actio a magistratu recipi non poterat, sed statim Se actio-Dem in judicium introducturum esse negabat, quod vocabatur δίκ' ἀπρόσκλqio; (1). Si autem reciperet magistratus, qui in actionibus de caede Bασιλεύσ sive archontum secundus erat, diem dicebat , quo ipsos apud eum in judicio sistere oporteret. Si uterque adesset, Primum reαφὴν actoris et rei αντιrραφὴν accipiebat et omnia testimonia audiebat, deinde reum interdicebat etor;

Singulis mensibus unam: quarto denique mense actionem Iudicio Areopagitico vel alii cuicumque

50쪽

diiudicandam tradebat et ipse cum eo iudicabat. Ex his confici potest, quanti Athenienses vitam hominis duxerint, quum tantum temporis spatium hujus culpae probationi tribuerint (1 . Quinam

ritus in ipso judicio observati sint, in quaest. I ad leg. anteC. enumeraVimuS. Haec autem hujus actionis per'rραφην instituendae ratio plane neglecta est in homicidae accusatione Per Arrctroirην. In hac enim et πρόσκλ σισ et κλ ree o omittebantur: neque Archon Bασιλευέ ἀνάκρισιν habuisse videtur, Sed Thesmothetae; nec denique illae διαδικασίαι, habebantur, sed statim judicabatur: nec reus liber manebat, sed nisi vades in jure sistendi Praeberet, in carcerem

abducebatur, et, Si condemnaretur, morte mulctabatur.

Jam de his duabus legibus quaedam oriuntur quaestiones, quibus pro meis viribus respondere

conabor.

I. Qua in re utraque haec ἀπαrωril a se invicem disserebat ZII. Quare prior lex του ἀποκτε ίνειν καὶ ἀπάγειν , concessit licentiam, non autem Tos λυμαίνεσθαι neque et os ἀποιναν, Et quonam consilio legislator eam tulit ZIII. Si non licebat homicidam cruciare neque ab eo pecuniam exigere, et hoc tamen seciS-set aliquis, tuin duplionem dati dumni Praestare debebat secundum priorem legem et quoritur, quomodo id explicandum sit, cum nihilominus ille homicida damnatus et poenae capitali obnoxius esset e IT. Num denique in altera illa ἀπαrωrῆ aliquid insuper accuratius de homicidae persona sciviSSe actorem Statuendum est, ob quod cum abducere posset, et num quid certius de tempore, intra quod caedis aliquis accusandus esset, statui potestis. Num utraque illa Apagoge et quod ad instituendi rationem, et quod ad judicium de τῶ ἀπαχθέντι habitum et denique quod ad ejus judicii essectus plane eadem fuit, an in his tribus

memoratis capitibus aliqua inter eas intercessit disserentia Z Posterius probandum esse mihi videtur, et paucis hujus meae sententiae argumenta EXPODRm. Notum eSt, verbum ἀπάγειν usurpari etiam de magistratibus, qui damnatos ad supplicium trahunt sit etω ἐπὶ τού ορίrματ οβ tradunt, quamquam etiam . ut Supra ostendi, de iis usur- Patur, qui damnatum non ipsi tortori tradunt, sed per alios id faciunt. At, quoniam in tanta incolarum multitudine fieri poterat, ut exsules Et propter caedem Patratam damnati clam in patriam redirent, lex cavit, ut non tantum magistratibus, Sed omnibus talem audacem, quique rEditu suo patrium solum patriosque deos sit imprimis intersecti Lares violare vellet, abducere ad Supplicium liceret, attamen primum ad eos magistratuS, qaorum propria illa potestas erat; quae potestas ut firmior esset, idem legislator Statuit, ut, Si v. c. resisteret