장음표시 사용
41쪽
vero Apostolorum, qua Latinae Ecclesiae hactenus caruissent, digna profecto
erat, in cuius interpretatione tantus vir laboraret.
sione, huius operis argumentu digestiam esst octo libris. In quoru primo tradutur officia pertinentia ad comune vita .nam primum exponuntur aliqua praecepta moralia veteris legis,quibus auiunguntur alia perfectiora ex Euangelio, quod dicitur Caput & explemetu legis. Dei de proponuntur praecepta, quibus prohibetur cultus & ornatus corporis, admonenturq; fideles ne otiosi discurrat, sed domi suis rebus dent opera, praescribiturq; eis, quid domi agere debeat: interdicitur ipsis lectio libroru Ethnicorum,dantur', legendi libri ex veteri testamento: admonetur 1idem,quid in iis libris obseruare debeant: Traditur praeceptum ex S olomone de cauenda illecebra mulieru: instituutur uxores, quead-modu viris obteperare debeant, dc erga ipsos fungi officio: quaru probitas etra Solomonis testimonio comedatur. D niq; in balneis ab earu societate repeb
42쪽
Iuntur viri, & quaeda alia officia eis se uada praescributur. In secundo labro eo ponuntur mores & Otacia Epis copi, in quibus copiose agitur de illo graui ac praecipuo eius munere,quod versatur in recipiedis conciliadisq; poenitetibus: de quoru statu multa praeclare scribuntur. Praeterea tractatur alligeter de Decimis Episcopo debitis,deq; earum dispensatione. Ite de honore habedo,& de ob dientia praestanda Episcopis,simulq; de Presbyteris ac Diaconis: qua scilicet ij persona, siue figura referat. Praeterea de . iudiciis Episcoporu suste exercedis.quibus expositis,describitur forma, qua Ecclesiastici conuentus ab Episcopo celebrari debeant,ac queadmodum peregrini recipiendi sint, & laici ad conuentus inuitandi,quos bis in die Ecclesiam adsre oporteat,ac templa daemonum & ludos omnino vitare. De quibus multa utilia praecipiuntur. TER Trus liber de viduis ac de illarum statu pertractat. In quibus quaedam iniecta sunt de oblationibus,a quibusnahae sint recipiedar. In eodem libro inte dicitur mulieribus docendi munus, re-
43쪽
rumque sacrarum administratio: quod etiam ad omnes Laicos pertinere ostenditur. Assignantur Episcopis & Presbyteris certae quaedam ac propriae functiones, deinde redit oratio ad olacium viduarum, in quo metio fit ossici j Diaconissarum in baptismo mulieribus as ministrando. Cuius rei occasione exponitur diuina initiatio baptismi, & praescribuntur mores illorum, qui sunt initiandi. Denique agitur de Otacio Di coni' de ordinatione Episcopi, atque de ossicio Presbyteri, quae occasione quadam,atque obiter videntur allata. Q A R et v s liber tractat de pupill rum cura suscipienda, de collectis conferendis accipiendisque, de Otacto p rentum & liberorum, dominora & se uorum, de subiectione & obedietia magistratibus exhibenda. denique de vi ginibus. v i N T v s de Martyribus omni cubtu atque ossicio prosequendis, de persecutionibus & aetumnis pro Christi nomine perferendis, simulque de moderatione adhibenda in morte pro fideo eunda:item de resurrectione. cui adium
44쪽
ctae sunt quaedam morales admonitiones, de idolorum cultu fugiendo,de dierum festorum celebritate seruanda: cui sermoni accedit digressio de Passione Domini,& institutio certorum dierum in quibus ieiunium seruandum sit. S E x et v s liber haereticorum errores complectitur, quibus ex aduerso opponit Catholicam Apostolicae fidei doctrinam,commedat legem a Mose scriptam,explanat legem naturalem, disserit de humanis traditionibus, & de inductis obseruationibus, quas Euangelium vel sustulit, vel mutauit.S E P T I M v s tradit praecepta de vitaci moribus ex lege Mosis, quae coniungit cum iis, quae longe excellentius, a que perfectius lex Euangelica praecepit. Iis absolutis tractat de baptismo eiusq;ceremoniis,nec non de iis, qui baptismi sacris sunt initiandi:repetit quaedam de ieiuniis, & festis diebus, quilius additae sunt praeclarae quaedam, & diuinae formulae rogandi Deu cum praeconio laudum gratiarum actione. Instituit C
techumenos, exponens consecrationem
aquae, olei, & mystici chrismatis: com
45쪽
numerat Episcopos ab Apostolis institutos: quibus postremo accedunt quaedam preces solennes certis diei tempo-- ribus concepta . O c T A v v s liber prosequitur omniufere rerum mysticarum argumentum.
Primum disputat de Chrismatibus, hoc est de iis muneribus, quae Spiritus sanctus ad regendam de conseruandam E clesiam distribuit: in quibus Episcopatum numerat, cuius omnem mysticam institutionem praeclare exponit, cum quo sermone simul omnem ritum sacrorum,omnem rei diuinae rationem, ceremmonias, solennes preces, admirabili Eucharistiae sacrificio adiue as complectrutur. Deinde ad reliquoru graduum imstitutionem descendit. cui Iermonicum inseruisset nonnullas alias mysticas benedictiones,& pauca quaedam de oblationibus, descendit ad propria quaedam praecepta certis personis atque officiis accommodata. Qui in coetum fidelium sint admittendi, quiue repellendi quandiu Catechumeni instituendi : quibus diebus ab operis cessandum sit: quando,
46쪽
tuis quibus diebus solueda:quibus nonnulla alia minuta sunt permista, quae cum vix in summa colligi possint, suis locis lectori patebunt. Denique pulcherrima Ecclesiasticae Hierarchiae descraptione totum opus clauditur. E s r autem intelligendum hanc per capita, partitione,& synopsim, quae lin- capitibus praepolita est, noua esle, guli eri imitori ad Auctore perpetua
oratione sunt continuati. quam rem il-
Iud maxime os edit,quod siepe sequentis capitis initium continuatur cum fine capitis superioris,ut ex utroque integra constet oratio. fit etiam in quadam h-nopsi, Hegesippi & Tertulliani mentio : quos Apostolicis temporibus infe- 'riores fuisse neminem arbitror ignor re. Vidi ego codicem in quo capita non eodem modo diuidebatur, & minus interrupta erat oratio. Is vero, qui hanc Capitum distributione composuit, Vs detur interdum in synopsi scribeda negligens fuisse, ut quae non semper capiti ex omni parte respondeat, nec conisneat plenum & integru rei, qua de agi,
47쪽
Mo iam S x et v x et v x ordo librorum, qui ni, I hil est aliud, nisi librorum inter se connexio & dispositio quaedam, quae cum ratione & via tractatur, ita aptos efficit libros, ut sequens libe a priori pendeat. quod scriptor ita assequitur, si uiuidenui arte apte utatur: Gaudeant enim (im quit Platoo qui hac methodo uti sciunt. mihi vero omnes hos libros, singulasq:
eoru partes diligenter consideranti,non videtur accuratavlla partitio a Cleme
te in iis libris disponedis adhibita. Nam
si prima octo librorum argumenta eM pendere velimus, inueniemus ea nullo vinculo connexa esse, neque inter se ita
cohaerere, Ut mutuus orao sponte exsstat, & ex natura rei distributio nasca- tur. Quin etiam in ipsis libris videmus quaedam crebro inculcata, ut in eis coulocandis diuisione ex arte uti nullo modo possimus. Necesse enim esset aliqua saepe repetentes, partes ita diuidere, ut, aliquando alia aliam cotineret, quod est diuisionis vitium vel maximin Tenuit igitur Clemens Christianam illam sim- Iscitatein Apostolorum discipulo dignam, sicque ordinem est secutus, ut a
48쪽
rebus confusionem tolleret,exquisitum illud artificium contemneret. non enim negari debet,aliquando ordine in nonnullis locis notari posse, sed eum nec de industria quaesitum, neque summa arte elaboratum. E 1 i et etiam utile, si scriptoris methodum cognouerimus. methodum autem voco docendi viam, & argumenti tractationem. quam ad subtilem illam Philosophorum rationem non revoco. ut quaerenda nobis sint demonstrationum genera, diffinitiones, componendi& resoluendi viae, a notioribus nobis, vel naturae progressiones. quibus m dis & viis scientiae & facultates utuntUr.
non haec ins rumenta Apostolicus Plislosophus ad docedum adhibuit, ut quae Christianae institutioni, quam sibi tractandam proposuerat, non ita erant a commodata. Omnia igitur rerum probandarum argumenta Clemens ducit ascripturarum auctoritate.nam siue vitae ac morum praecepta tradat, siue rerum
Ecclesiasticaru forma doceat, siue Christi Oeconomiam, ac rerum diuinarum rationem demonstret,singula ita efficit,
49쪽
ut ea,vel in sacris literis explicata ostendat, vel ex iis necessaria consecutione colligat. Atq; ea laus praecipua ac summa Clementi tribuenda esti quod nemo ex scriptoribus sacris, scripturarum i cis sit usus tam propriis tamque ad docendum Hommodatis. O uare ex multis utilitatibus, quas hi libri continent, haec quoque magna habenda est, quod
ex iis plerasque veras ac germanas scrI-pturarum sententias intelligimus. Scripturas aute duobus modis tractauit Cloemens, nam aut earu auctoritate est v sus,
proferens ex iis testimonia, quibus sua dicta confirmatur, aut eas in sua scripta ita transtulit, & in oratione inclusit, ut sentetias ex suis & scripturae verbis contextas, perpetuo stylo continuauerit. quod cum fit,grauitas & sanctior quaeciam dignitas orationis existit. Eas vero frequenter composuit ex verbis Pauli, quem omni ex parte est imitatus,vt facile intelligatur disciplinam Clementis,
praesertim eam, quae pertinet ad mores, de vita in omni statu regendam,ex Pauli praeceptis translatam,atque ad eius generis similitudinem express m.
50쪽
ILL v D quoque vere possumus dic re, Clementis libros ex coaceruatis, & in unum locum collectis sacrarum literarum partibus constare. Vsus est autem veteris testamenti interpretatione se
ptuaginta Interpretum,ut quae illo tempore erat in usu, & ab omnibus Lacrosancta habebatur. nam Euagelistae quoque & Paulus Hebraice doctus, ea uti voluerut nec erat illo tepore(credo alia interpretatio,quq omnlous esset peruubgata,cum Apostoli Aquilam, Theodotionem,& alios, qui vetus testamentum sunt interpretati, aetate longe antecesserint : quo fit, ut sententiae plerunque ab hac comuni & vulgata interpretatione dissideant. aliquae etiam ex iis in nostro Canone non reperiantur. Constat enim
ex Epiphanio septuaginta Interpretes in vertedo,eam rationem secutos, i ve luti expIanantes lcrip tura, liqua de suo
adderent,aIta veluti superflua relinquerent. non solum enim interpretum, ted
etiam prophetarum s ut idem Epiph nius inquit mssi sunt munere. Q . et v o ac docendi generibus scriptura frequenter utitur. Vnum est, quod