장음표시 사용
21쪽
libro tavrea Iulianu quonam pacto Salomon excidit per voluptatem,etiam is ipsa senectutis via,ettate o mente iam deflorescente. Permisit deus Atqui avis re humanarum studiis O disciplinis occuparentur, illifin se omnino addicerent, caderet in passiones ignominiae: suos sane pro vestandis sceleribus tradidit in reprobum sen- Rom.i. :sum t faciant ea qua non conueniunt.Debuit Salomon a pueritia contemptis ethicae sapietiae studiis eris ultustat esset apiens. Nam dicit Paulus i. Corinis, Si quis DCoin .s. videtur inter os sapiens esse, stultus fatisis sapierum s. Sapientia huius mundi tui. tia est apud deum. Lege eundem Paulu i. cap. i.Corint. O Iob s. Vidi cui quae fiunt sub sole,& ecce uniuersa vanitas.& assi ictio spiritus. Pro afflictione apud To interpretes legitur motae me sed authore Hieron mo, melius sonat volunta- Hieronym rem p praesumptionem.Confiderauit Salomon Operspexit tota ingenti irtute, omnia quaesub caelo sunt, esse vitati subdita. Et potissimum vanitate iue mutabilitate in istis rebus terrenis perpendimus. Nec tamen addubito,quin augeli aliquado fuerint vanitati O peccato obnoxii, naturam illorum spes tando. Nec dona dei aufert impliciter naturam ad malum procliuem. Vult igitur innuere Ecclesiastis, mullda'a quae' vanitate,malitia b praesumptione piritus assii fari. iis non superbe desuo praesumit piritu, ac indevii acrimonia nemo est qui no sua extollat Er praedicet. Perueris si dissicile corriguntur,& stultorum infinitus est numerus. Hieron
mus, Perversum non poterit aJorvari, O imminutio vo poterit numerari. Et ita legit Augus inus si bro et contra epistola Parmeniani,capite ic ubi dicit, Sacramentu quod Augusumi,
quispiam accepit, non alere ei ad ornatum, si in , de peruersa per blatsed potius ad
supplicium, cum tamen ipsum sacramentum per ste etiam in peruerse,iuem non orna- . bat sediu licabat, integrum permaneret. Tot tantilla mundus scatetvitiis ut ad intearum fui pristinis latus splendorem redire non possit. Nec vulneratum hominis arbitrium, potest suam illibatam integritate, O pristinam dignitatem recuperare. Nec posse sunt assueti vitiis, absi diuina ope, as uafaeda consuetudine Sinueteratis sordibus Auclli. Nec imprudenter dicebat Pythagoras malum esse infinitum, bonum vero Pitum. pauci virtutem Odiuina apientiae studia colunt: in Siti pene portentosam ignorantiae belluam non tam sequuntur,suam illustrant. Hi sunt in ignes mundi tituli, multorumstultitia, elatio verbia,ambitio, luxuria, binanisgloriae cupiditas.Scite Hr apposite dixit Plautus, malum tanquam herbam irriguam succrescere. QAod autem dicit, s ultorum infinitum esse numerum,bperbolice dii tum putes,ac si diceret, Multi sunt, s ulti, O longe plures, quam docti Usapientes. Locutus sum in corde meo, dicens. Ecce magnus effictus sum, & praecessi omnes sapientia, qui fuerunt ante me in Hierusalem,& mens mea contemplata est multa sapienter.&didici: dedi ; cor meum ut scirem prudentiam atque doctrinam, erroresque & stultitiam his uiuim homivum pulcherrimas animi dotes Salomoni collatas, sequi potuit m is illi aut aequari,aut praeferri unquam potuit Nullus ave. Refert abunde s caput , Regum,dona sapientia in uno Salomone in faeniter s. Regum s. reperta. Nec tamen scribit Hierouemus fuit sapientior Abraham O Mose, 6 ca b. iiij.
22쪽
teris sanctis: sed his qui fueruvi ante Fe,in Hierusalem. Et quia cotraria corumbariis telliguntur, non minus Jesudauit Salomon At cognosceret huius mundi errores,de tria, inscitiam quam prudentiam Osapientiam: M ab illis abhorrendo soli sapienti e diuinae tandem se addiceret D deuoueret. Etenim summa apientia est,carere stultitia: nec potest quis ea carere, nisi illam intellexerit. ex multa noxia a deo creata sunt, ut ea euitando erudiamur ad nanciscendam sapientiam. Et agnoui quoque quod in illis esset labor.& affictio spiritus. eo quod in multa sapientia, multa sit indignatio:&qui addit scientiam addit de laborem. Non tam laudeor audi re verba.quam oracula: nec tam oracula, quam sapientiae nidis eri a b arcava. Metis enim optima ei politissima excutiendo studia, non acerbe torquetaer,acvehementer dolet,se non posse sapientiam in abdito latentem eruere,fr extremo labore consequi Nos in hac arena diuexant tropi,allegoriae sententiarum pondera difficilesscrupi, fruerborum proprietates, si is apue imperuit. Et quo quisque doctior est, eo magis desudat iugi scutiendis literarum nodis ac scrupis, mag*que reformidat, sua in publicam lucemordere opera, O ui ingenii facere specimen. Nec tamen bulbos putet, uam balbutiev-tissimam Ar inscitiam et barbariem in publicum efferrenerius effutire. Et quanto magisquis sapientiam fuerit consecutus, tanto plus indignatur subiacere vitiis. Nam illud audit, Potentes potenter tormenta patientur. O cui plus creditur,plus exigitur ab eo. Nec tamen putemus laborem esse auu in sacris literis, sacra se concionibus constitutu. Nam Sapietue s dicitur, Bonorum laborum gloriosus es fructus. Ad hunc locum, Eaddit scientiam arddit o laborem dicit Augustinus ibro Iano de spiritu S anima, capite p, uinto magis homo sua mala intclligit tanto amplius suspirat er gemit.ARGUMENTUM SECUNDI CAPITIS.Cretendit aliquando Ecclesiastis perquirere vias omnis quibus posset asiluere diuitiisetcum tamni ad nauseam usis illis lasciuiuit, O arrogantior Fadius est, opum aceruos O rerum terrenarum fortunam nimis ibi arridentem despexit, O in vanitatum officina reponendam esse censuit. Dei et vehementer, nimium sui amorem quod nimis sibi placuerit, cum in deliciis, tum in aedificiis insolenter o profuse extructis. Nec potes sibi temperare a lachi dimis, quod suos labores, indu striam usque studia omnia iv rebus vanis imprugratissime collocauerit.
I xi ergo in corde meo. Vadam & aHuam delicijs.& seu arbonis. Et vidi quod hoc quoq; estet vanitas. Risum re, putaui errorem. N gaudio dixi, Quid frustra deciperis
Cogitaui in corde meo abstrahere a vino carne mea, ut animum meu transferre ad sapietiam deuitare inq; stulistitiam, donec viderem quid ellet utile filiis hominum. quod facto opus est sub sole numero dierum vitae suae. Magnificaui ope.
23쪽
ra mea,& aedificavi mihi domos,&plantavi vineas:fici hortos & pomoeria,&consevi ea cuncti generis arboribus. Extruxi mihi piscinas aquaisrum ut irrigarem sylvam lignorum germinatium. Possedi seruos & an, cillas multamq; familiam habui:armenta quoq; & magnos ovium greages vltra omnes qui fuerunt ante me in Hierusalem. Coaceruaui mihi vigentum &aurum,&substatias regum &prouinciarum. Feci mihi cantores,& cantatrices,& delicias filiorum hominum: scyphos,& urceos in ministerio ad vina fundenda:&supergressus sum opibus onines qui an, te me fuerunt in Hierusalem.Sapientia quoque perseuerauit mecum.&omnia que desiderauerunt oculi mei, non negaui eis: nec prohibui cor meum quin omni voluptate frueretur,&oblectaret se in his quae prepa,
raueram. Et hanc ratus sim partem meam, si uterer labore meo.Cumq;me conuertissem ad uniuersa opera quae fecerat manus meae, & ad labo,
res in quibus frustra sudaueram vidi in omnibus vanitatem'& affictio, nem animi,& nihil permanere sub sole.Transiui ad contemplandam sapientiam.erroresq;&stultitiam.Quid est inquam. homo ut sequi possit regem factorem suum Et vidi quod tantum praecederet sapietia stulistitiam quantum dissert lux et tenebris.Sapientis oculi in capite eius: stillius in tenebris ambulat. Et didici quod unus utriusque esset interitus,&dixi in corde meo. Si unus & stulti & meus occasus erit: quid mihi proudest quod maiorem sapientiae dedi operam Locutu sq; cum mente mea. animaduerti quod hoc quoque esset vanitas. Non enim erit memoria sapientis similiter ut stulti in perpetuum:&futura tempora obliuione cuncta pariter operient. Moritur doctiis similiter ut indoctiis:& idcirco Maduit me vitae meae videntem mala uniuersa esse sub sole.& cuncta vani, ratem &afflictione spiritus. Rursus detestatus sum omnem industriam
meam, qua sub sole studiosissime laboraui, habiturus haeredem post me.
quem ignoro utrum sapiens an stultus futurus sit:& dominabitur in lais doribus meis quibus desudaui&solicitus sui.&est quicquam tam vanu Unde cessaui.renunciauitq; cor meum ultra laborare sus sole. Nam cum
alius laboret in sapientia & doctrina & solicitudine, homini otioso quaeae sita dimittit.& hoc quos vanitas & magnum malum.Quid enim proaderit homini de uniuerso labore suo,&afflictione seiritus, qua sub sole cruciatus est Cucti dies eius doloribus & aerumnis pleni sunt nec per noctem mete requiescit.Et hoc nonne vanitas est Nonne melius est come,
dere,&bibere & ostedere animae sui bona delaboribus suis & hoc de manu dei est.Quis ita vorabit&delicijs affluet ut ego Homini bono incospectu suo dedit deus sapientiam,& scientiam,&laetitiam:peccatori autecedit affictionem & curam superfluam, ut addat & congreget, & tradat
ei qui placuit deo.sed & hoc vanitas est & cassa solicitudo mentis.
24쪽
Car. x. COMMENTARII IO. ARBOREI I xi ergo in corde meo,Vadam& assiuam deliciis, & fruarbo
nis. Et vidi quod hoc quoque esset vanitas. Eorum scholam inuis revoluit,qui miris technis, ac summa diligetia norunt largissimos ibi com iros,o qui nihil aliud avimo excogitant quam diuitiis locupletari. Miserarum tamen Eccles asstes a ouit suarum fortullars exitum. Nec huic sententiae diuera Sapire. i. sum quod Sapientia et scribitur, ovile fruamur bonis quae sunt, vivo preciso erunguentis nos impleamus.Coronemus nos resis ante quam marcescat. nullum pratum
Hinoum' sit,quod non pretrahat luxuria nostra. Dicit ad hunc locum explicanta Hieronymus. Postquam in multitudine sapientiae, O adicitione scientiae laborem ei dolore deprehensi, O nihil aliud nisi ca um, O sive sine certamen, transtuli me ad laetitiam, ut
luxu fruerer, congregarem opes, diuitiis abundarem, O perituras voluptates caperem, antequa morerer Sed in hoc avitate meam perspexi dum praeterita voluptas non iuuat praesente, Hr exhausta non satiat. Haec ille. Aliquado Salomon expetiuit a deo mo destissima dona, nec in illa interpellatione laborabat mentis insania. Precatus est pri. Prouetb.3o. mum, i dominus avitate O verba mendacii longe a se faceret. Alterum, ne ei dominus Zaret mendicitatem ei diuitiassed tantsi vis tui necessaria. Alio tempore furore correptus, O voluptatu dulcedine captus, ibi persuasit,ut suam in ciborum cupediis, ac in omnigena deliciaru varietate, ita transigeret. O cum studuit ardentissimo istu-1.Tim .c. dio diues Feri, incidit in laqueos diaboli.Dicit enim Paulus ad Timotheum, Qui volunt diuite rei, incidunt in tentatione, O in laqueum diaboli. uodsi Salomon illam Matth. i'. audisset Chri li sententiam, Facilius est camelum intrare per forame acus, quam diuite intrare in reinu calorcsuas prorsus opes despexisset.De possessionibus Salomonis, erciborsi apparatu lege q. cap. s. Regum. Risum reputaui errore. & gaudio duxi, Quid seu stra deciperist Qui risu dissoluto S cachinnis subsannant unum-
quen*,er contexunt sua aliquados entientes errata, b infantissima stultitia,in maxiEphre , mum celus praecipitatur. Et quemadmodum qui cire eruntur omni vento dos trinae, sunt in stabiles, O in diuersa fustuant se qui intemperato risu cachinnant,errore se- Lucae c. culi raptantur. Pertimescant importuni deris res illam Christisentetiam, vobis qui ridetis n&,quia lugebitis Ofebitis. Et frustra illos aliquado cachinni arguimus. Nam
Proue p. Prouerbiorum v. scriptum est, Noli arguere derisorem, ne ogerit te. Cogitaui in corde meo abstrahere a vino carnem meam, ut animum meum trans
serrem ad sapientiam deuitare inque stultitia donec viderem quid esset utile filijs hominu quo facto opus est sub sole. numero dierum vitae suae
Nemo nescit vinum esse incenZium libiAnis, em origine incestus. Idcirco ne incales ca- Epheres. mus ino, nos monet Paulus Epbe. s. c. dicens, Nolite inebriarivino,in quo est luxuria. Pro A. 3. Prudenter dixit Salomon Prouerbiorum dis, Vinum blanJe ingredi, quod tandem mordet ut coluber, efficut regulus, evena diffungit. Et dio capite eiusdem operis mutProuerb.xo. cum Paulo, dicens, Luxuriosa res inum, O tumultuosa ebrietas. quicunque bis dele-fiatur, non erit sapies.Decreuerat Salomon a se omnes oluptates abdicare,o a suauissimis ini deliciis suam carnem dimouerent daret operam sapietiar, i 3 poscis
25쪽
cilius stultitia bominu deuitare.sed nec toto suae ire curriculo id potuit consequi, nees rescite intelligere,quidnam esset homini commodissimum. Deberemus imitari Hercu cm, qui ab ipsa pueritia, oluptuarias illecebras aseprosus abJicauit, e animii vir, tuti addixit. Magnificam opera mea. Suam Ecclesiastis agnoscit culpam,ea is re potissimum,quod elata superbia extumido fastu, omnibus praeferri oluerit uas is omni vanitatumgenere dilatauits brias. In primis si eius bellamus sapientia,nulli noli res it nullus eo fuit pictior, uadoquide omniu fertur esse sapientissimus. Si di
uitias largissima opum assuetia, omnes Hierusalem reges antecessuitret os endit S caput 3 Regum. Si palatia, quis magnificetiora hoc vino, b excellentiora extruxit nullus senem feret caput 3 Regum indicant.Si hortorum delicias, nullus eoplures deuorauit, nurus eo magis immersus. niam perstringam, habuit,quae in uno rege pote
tissimo O illustrissimo, expeteda sunt. reputauit tamen haec omnia esse plena pavitate, pleva sordibus, e spiritu erroris: necpotuit quod in hoc mudo existimabatur esse bons, reperire, eoq; satiari. AEdificaui mihi domos,& plantavi vineas: seci hoetos & pomoeria,& consevi ea cuncti generis arboribus. Et extruxi mihi pistinas aquarum ut irrigarem sylvani lignorum germinantium. Posseddi seruos & ancillas, multamque familiam habui: armenta quos & m gnos oviu greges vltra omnes qui fuerunt ante me in Hierusalem. Co aceruaui mihi argentum & aurum & substantias regum&prouinciam. Feci mihi cantores & cantatrices.& delicias filiorum hominuet scyphos.&vrceolos in ministerio ad vina fundenda . & supergressus sum opibus omnes qui ante me fuerunt in Hierusalem. Sapientia quoque perseu rauit mecum.& omnia quae desiderauerunt oculi mei no negaui eismec prohibui cor meu quin omni voluptate frueretur, & oblectaret se in his
quae praeparaueram. Et hac ratus sum parte meam, si uterer labore meo. Cumque me couertissem ad uniuersa opera quae fecerant manus meae.&ad labores in quibus seu stra sudaueram, vidi in omnibus vanitate &affictionem animi.& nihil permanere sub sole.Transiui ad conlepiamdam sapietia, errore sq; &stultitia Quid est inqua homo ut sequi possit regem factore suum s Et vidi quia talum praecederet sapientia mittitis. quantum dissert lux a tenebris. Pulcherrima inductione os redit Ecclesiastes si magnificasse omnia sua opera. Superbas inquit er ausissimas domos, ac regia palatia magnificaui Hr extruxi Dites plantaui,elegantissimos confeci hortos, O pomaeria, eaque pulcherrimo ordine consevi omni arborum genere o varietate. extruxi O amoplissimas aquarum scivas,quibus diluae lignorum germinantium irrigantur, sua non aluntur imbre caelesti, sed quibus Iam aquis,suae iv piscinas de rivulis colliguntur. Mercatus uni mihi seruos O ancillas, ei multa familiam collegi, Omaximos ovium greges, super omnes qui fuerunt ante me in Hierusalem. Mihi accumulaui insignes auri er argenti thesauros , feci mihi cantores O cantatrices, O deliciassiliorum hominum. Urbos,crateres Hr urceolos auro balinis di bustos, laministerio ad vivasuvJoeda, O
26쪽
cap. L COMMENTARII IO. ARBOREI
longo excellelltta interuallo, reges qui ante me imperarunt in Hierusalem, praetatui. Oculos meos rerum pulcherrimarum deliciis paui,nec tamen mihi defuit saperetia, Onita carni laxaui habenasAt omni voluptate ac laetitia frueretur. O summum existimaui mihi esse oblectamentum is uauissimo meorum laborum Ductu vesterer. Et cum omnia coepi contemplari opera, meis manibus,meoque arti icto extructa in quibus plurimum desudauera, meam luxi vanitatem, meamque manifes issime agnoui ultitiam, O anxia animi assistione, O nihil sub sole perpetuo duratusii Deinde huiusmodi deliciis aliatus edi opera ad perquirendam sapientia, errores huius mundi distultitiae sed frustra laboraui meam p omne per Adi operam. Nam haec omnia mundavet Huptatis deliria solus deus perfectissime nouit cuius sapientiam nullus unquam bomius, quantuuis dot tus attingere potuit, O exacte intelligere. Etenim nos rasapientia multis commixta est erroribus,sfallacissimis opinionibus, quae tavrum di stat a sapietia dei, quantum nox a luce, aut tenebrae a lumine. Salomon luteas habuit domos, O terre- Iob . nu habitacula.quae consumu'tur ut a tineam Iob g ostenditur. De magnificentia operum Salomonis, lege p. caput a Paralipomenou. Sapientis oculi in capite eius.& stultus in tenebris ambulat. Et cognoui ego, quia euentus unuveueniet omnibus cis. Defiguntur sapitatis oculi in cerebro, O perspicacissima metis acrimonia:quibussincere Deum contemplatur, O circu picit quanam solertia rebus humanis praeerit,e, incompos rus corporis assitus temperabit, dr moderabitur. Oculi vereb stultorum, lippiunt in si 'didissimo veritatis lumine: Odensissimis ivvoluti tenebris er immersi, nihil quod non crassum fuerit, Hr imperfectum, intueri possunt.
Vix unus reperiri potest, sui non ascribatur stultorum numero, O qui non ambulet ire Roma.3. tenebris. Omnes enim declinaverat, omnes facti sunt inutiles, non est qui faciat bonit, non es que ad unum. Omnes habeut suum in leve is domicilium. Et quo quisque I mpidius putat e veritatem in omnibus disciplinis ivtueri, eo magis sua balluctvatus opinione, O spiritus praesumptione, caligat in tenebris. Quo is nostro capiti, scilicet
Christo,adhaere remus, in eumquesublimes no ror mentis oculos erigeremus,nunquam vana rerum terrenarum cogitatio nos inuaderet, nec improbisscsseratae vitae officiis obtenebraremur, nec tenebrarum carceres ingrederemur. Eos puto potissimum ambula-raom.1. re iv tenebris,qui caeca peccati mortalis caligine tenentur. Dicit enim Ioavnes, Mesodit fratrem suum, in tenebris est, O in tenebris ambulat, O neficit quo eat,quia tenebra occaecauer ut oculos eius. Et dixi ego in corde meo, Sicut euentus stulti.
ita & mihi eueniet,& ut quid sapiens factias sum ego & locum; sum in
corde meo, quonia hoc quoque vanitas. Vereor ne tam inmere aduersa quae pPto Q. iet mihi eueniant, atque stulto accidere solent,qui natus est iu suam ignominiam. Prouerbioru r .fr pernicio imus vitae exitus quae a me improbe gesta j nt,probet: ergaudia, Aliciar, boluptates, in luctum, tristitiam, O continuum maerorem conuertantur.
Quid mihi profuit animum meum humanis discruciase diseiplinis, mentem ethnicorum studiis tortissem spes fallaces, Ovani labores. me miserum satis agno ,quod aruero non abdicauerim voluptatum illectamenta, nec iugi studio, diuina adhaeserti
27쪽
sorientiae, qua sola pascit animum satiat o oblectat. ciuius amore b amplexu, Deo coniungimur, diuin psipiritibus copulamur. Sola esst diuina sapientia, quae vunquam marcescet,er facile videtur ab his qui diligunt eam, O ivuevitur ab his qui quierunt
eam:Sapientiae 6. Non enim erit memoria sapietis, similiter ut stulti tui Sapientiae . perpetuum & sutura tempora obliuione cuncta pariter operient. Mori tur doctus similiter ut indoctus. Non debet sapiens tantopere suas attollere cri
fassuaque superbo fastu praedicare studiam eum imminentis mortis capiat obliuio, fui p obliviscatur, nec plures quam stultus ibi potest annos polliceri. Etenim in solue a
vitae debito,paressunt sapiens O stultus, nec tardius excedit e vita doctus, quam indossus. O licet pro huis virtutu movi metis, aeterna digrumus it gloria, aliquando tamen futura tempora tumisam eius gloria exti Euent, b obscurabunt. 6od autem moriatur doctus militerit indoctus, indicat Ecclesiasticus, lices,omnis caro icut fenum Ecclesia. i . veterascet, icut foliάfructi as in arbore viridi .doc idem te statur Esaias, Omnis Eo. o. caro ut fenum, O omnis gloria eius tauqua Flos faenu exaruit foenum, Ostos eius decidit. Et hanc recens et sententiam beatus Petrus in prima epistola canonica. Et tu Sa- , phitipientia dicitur. Quia extinctus civis,erit corpus no bru, Ospiritui dissu'setur taxap Sapientiae,
mollis aer, O transbit vita nos si a tanquam vestigium nubis. Item Paulus,omniu mortem indicat, dicens, Man lucemus O bibamus, cras enim moriemur. Causa secundaria i Corintiis. mortis, est a peccato primi parentis contralia. In eodem capite dicit Paulus, in Adam omnes moriuntur. Et ad Romanos, Per peccatum mors, S ita in omnes homicles mors Roma, pertrans it. Causa vero mortis primaria, est ab alteratione qualitatum contrariam tu
ipso homine, quibus continuo humanum corpus lassatur O ascitur. Et idcirco taeduit me vitae meae. videntem mala uniuersa esse sub sole,& cuncta vanitatem & afflictionem spiritus. ra nihil agvoui in ipso bomine quod nos tmultis periculis obnoxium, nec possit homo minacissima mortis iacula effugere. munduquoque vidi multis uallere vitiis O in itis malis oppleri, vibila sub sole corumspexi
praeter ambitionem, verbiam elationem,lasciuiam O infatiabilem somivu cupiditatem, iscirco me tae luit vitae meae, Iesideraui hinc Zemigrare, o dissolui ab hoc terreno miserae vita ergastulo. Nec abs re dicebat Paulus, hanc deplorando calamitatem. In- Rom. . felix ego homo, quis me liberabit de corpore mortis buius Et abu ,Cupio dissolui, o Philipp.i. esse cum Christo. Et hoc arrvvsum vitae tardium, Iob exprimit, Taedet anima meam labio. Pitae meae. Et rursum,Quare de vulva eduxisti me qui minam consumptus essem,ne oculus me videret. Et aliubi, Pereat dies in qua natus sum, O nox iv qua dictu est,con Iob s.ceptus est homo. His Pitima sunt, quae dicit Hieremias capite a o. Maledicta dies, in Hierem. te, qua notus sum,Dies tu qua peperit me mater mea,von fit benedicta. Maledictusvir, qui annunclauit patri meo, dicens, Natus es' tibi puer masculus: O quarum gaudio laeti- fcauit eum. hos autem uniuersa in mundo malafint, indicat Ioaniles,dices, Omne i Dama. quod est in mundo raucupiscetia carnis est, O covcupiscetia oculoru, Ohuperbia vitae.
Rursus detestatus sum omnem industria meam, qua sub sole studiora sissime laboraui habiturus haeredem post me, quem ignoro vim sapient
28쪽
an stultus laturus fidi& dominabitur in laboribus meis quibus de sedaui& solicitus lat. Et est quicqua tam vanum Vnde cessaui, renuntiatastq; cor meu ultra laborare iub tale. Nam cum alius laboret in sapientia de doctrina&sollicitudine, homini otioso quaesita dimittit:& hoc quoque vanitas & magnu malum. Suam Ecclesiastis detestatur indebia, deplorat friv- gemiscit se frust a tot isumesisse labores, O superuacaneis curis astixisse animum.
Conqueritur ebmetius, quod ignoret prosus,cui tot opes, multis partas laboribus reliquerit eum*fugit i nam eiusflius futurus fit probus an improbus, sapiens an stulitus, O boc casso labore nihil putat esse pavius. Etenim quae longos adio. Ograui labore a nobis parta sunt O aedita pigris o oscitatibus reliniuimus. Quid frustra tot
tantam diuulgamus volumina suae tametsi iuuent hebetiores,ac stupidiores, otia ta- men plerunque ignauiam O torsedivem nerant,minu ue laborant praeclaraforentissimae iuuentutis ingenia. si io Salomonis, Roboam cilicet, qui a paternis moribus 3.Regu ra. Ionge degenerauit, it mentio 3 Regum ra. Ille enim nimia bus inhumanitate, O immanissima crudelitate erga suum populum, O consilio iuuenum deceptus, decem sui regni partes perdidit.Cum evim populus deprecaretur, ne duriter suos tractaret, atque
tolleret durissimum iugum, quo pater eius filios Ista vexauerat: nolens senum consilio obtemperare, di vadentium ne pis curae imperaret, imprusentissimo iuuenum consilio acquieuit qui illi suaserutAt baec diceret Flijs Israel, Pater meus posuit super vos iugugraue, ego ver, assam super iugum vestru. Pater meus caecidit vos FGellis. ego aute caedam vos scorpiovibus. Et bi edurissimis verbis queaseo sui populi animos aduersus se in flammavit, ut cum coasilusfuisset fugere in Hierusalem, Aeterunt Hiemum' Hieroboam in regem super omnem Israel. Edisserens Hieronymus hunc Ecclesia lae D. cum, de labore S industria, dicit Ecclesias en verius intellexisse banc sententiam delabore spiritali quam corporeo. Sic enim scribit, Sed misi altius contemplanti, de labore videtur dicere spirituali,quod dictas ac nostibus vir sapiens in scripturis laboret, ercomponat libros i memoriam fui posteris derelinquat, D nihilominus in manus spultorum veniant: qui frequenter secundum peruersitatem cordis sui, femina inde Mere-- feos captant, O alienos labores calumnientur. Si enim de corporalibus diuiths nuc Eccles ta sermo est, quid necesse fuit de labore de opibus dicere Et dominabitur in omni labore meo, in quo laboraui, O in quo sapiens factus sum sub sole. Miae enim sapietia est terrenas diuitias cogregares Quid enim proderit homini de vitta uerso labore seo.& affictione spiritus. qui seb sole cruciatus es Cuncti
dies eius, doloribus & aerunis pleni sunt, nec per nocte mente requiescit. Et hoc nonne vanitas e None melius est comedere & bibere.& osten,
dere animae seae bona de laboribus seis Et hoc de manu dei est. Quis
ita deuorabit.& deliciis assiuet ut ego Homini bono in conspectu tuo dedit deus sapientiam,& scientia & laetitiam: peccatori autem dedit aGflictione & curam seperfluam ut addat & greget, & tradat ei qui pla,cuit deo. Sed & hoc vanitas est,& cassa solicitudo mentis. Ab experimento
29쪽
rei etia apertissimo, docti Ecclesiastes homine frustra' nimiis inuoluere curis. Etenim dies bomini breuissimi, p vi put inquietis rigiliis,arianis, O doloribus. Plus nobis ac vidit doloris p voluptatis. Et hic acutissi,nus morbus, omnes ob det O sensim invadit. Hoc exiguo teporis momento obtestaris, mox pristinis laborando furiis, ad primos tuorum dolorum carceres reuerteris. Nec potes quieto somno leuare tardi a b decoquere. Semper illius morbi quo corriperis, permolesta tibi obrepit cogitatio. Melius nobis contingeret i suauissimis cibi potu p deliciis,abunde frueremur. Siquidem munus dei es ,ralem piro iusto dari mentemAt ea quae curis vigilii sep quas uit,ipse consumat.Sicut econtrario ira dei es , ut peccator diebus, ac noctibus, opes congreget, Hr nequaquam eis Mens, bis relinquat, qui ia conspestu dei iusti sunt. Sive enim comesamus, siue bibamus dei donum est O quia dei donsi es ,debemus deo acceptum referre.Dicit enim Paulus ad Corinthios, Sive ergo manducatis siue bibitis et aliud quid facitis, ovivia ingloriam Alfacite. Et ad Colossenses, Omne quodcuvis facitis in verbo aut in opere, omnia in nomine domini nos bi DFu Christi gratias agentes deo, Hr patri per ipsum,qui optimis iras impartitur 'pientiam scientia, b etitiam, si quacuns melltem hominis illus, are possunt. Sceleratisvero b nocentissimis, infinita tormento,genera, continuam eis bovem, O casam folicitudinem. 6 haec uam sentiunt avitate Ospiritus amisitione. Huic cohaeret sentetiae quod dicit Paulus ad Romanos, Reddet micuis siccundum opera eius. Iis quidem qui fecundum patientiam boni operis, gloria exhonorem, O incorruptione suarunt, pilam aeternam: iis autem qui sunt excolentione,
O qui non acquies cuili veritati, credunt autem iniquitati, ira s ivdignatio. Fod si in animam malitissam non introibit sapientia,nec habitabit in corpore subdito peccatis, O spiritu sanctus disciplivet effugiet fictum, non absurde colligemus in anima prudentem Hr bonam, introire sapientiam. Et licet Deus det peccatoribus ellissionem bilis ratione,non tamen causa afflictionis Osolicitudinis est irum deo sed in illo qui sibute sua,arum te peccauerit. Pulchre ostendit Christus in euangelio Matthan de illo qui ta-Ientum suum non auxit fies defodit in terram, quod omni habenti dabitur, erasius i. bit ei autem qui non habet, O quod videtur habere,auferetur ab eo. Et aliubi,Qui babet,dabitur ei er abundabit: qui autem non habet, O quod habet auferetur ab eo. ARGUMENTUM TERTII CAPITIS. Quae vanitati subdita fiunt, tametsi aliquanto temporis interstitio floreant, sum. moque in pretio habeantur, suum tandem habitura fum,deforescent er omnino emarcescent. Nec sique adeo nobis arridet forturuma, quin possit aliquando de gradu deh- i. Etenim rerum S temporum icissitudo,nobis apertissime ubindicat,quam fit paruum eis olidum rebus humanis considere,in quibus fetuit Urannis, O gespectis virtutum officiis ubique regnant vitia. Attamen inuit fissima dei optimi tu titia, quam
30쪽
Mnia tempus habent,& suis spatijs transeunt uniuersa sub casso. Tempus nascendi,& tempus moriendi.Tempus plantadi,& tempus euellendi quod plantatum est. Tempus occidendi & tempus sanandi.Tempus destruendi. & tempus aedificandi. Tempus flendi, & tempus ridendi.Tempus plangendi.& tempus saltandi. Tem, pus spargendi lapides,&tempus colligedi.Tempus amplexandi &tempus longe fieri ab amplexibus.Tempus acquirendi & tempus perdendi. Tempus custodiendi. & tempus abiiciendi. Tempus scindendi.& tem, pus consuendi.Tempus tacendi.& tempus loquendi.Tempus dilectio nis, dc tempus odij.Tempus belli,& tempus pacis.Quid habet amplius homo de labore suo Vidi afflictionem quam dedit deus filiis hominum. ut distendantur in ea.Cuncta fecit bona in tempore suo,&mudum re didit disputationi eorum. ut non inueniat homo opus, quod operatus est deus ab initio usque ad finem. Et cognoui quod non esset melius, nus laetari, & sacere bene in vita sua. Omnis enim homo qui comedit rebibit.& videt bonum de labore suo hoc donum dei est. Didici quod omnia opera quae fecit deus,perseuerent in perpetuum. Non possumus eis quicquam addere nec auserre quae fecit deus ut timeatur. Quod factiam est ipsum permanet. Quae futura sunt iam fuerat.& deus instaurat quod abiit.Vidi sub sole in loco iudicii impietatem.& in loco iustitiae, iniquiistate:&dixi in corde meo. Iustum&impium iudicabit dominus &tempus omni rei tunc erit. Dixi in corde meo de filiis hominum:vt proba.ret eos deus. & ostenderet similes esse besti'. Idcirco unus interitus est hominis & iumentorum.& aequa utriusque conditio. sicut moritur i, ino, sic & illa moriuntur. Similiter spirant omnia & nihil habet homo
iumento amplius Cuncta subiacent vanitati.&omnia pergut ad unum locum. De terra facta sunt: & in terram pariter reuertuntur. Quis no,uit si spiritus filiorum Adam ascendat sursum. & si spiritus iumento, rem descendat deorsum & deprehendi nihil esse melius, quam laetari hominem in orere suo.& hanc esse partem illius. Quis enim eum adis ducet, ut post te futura cognoscat i Mnia tempus habent.& suis spatiis transeunt uniuersa sub caello.Tempus nascendi,&tempus moriendi.Tempus plantandi. i & tempus euellendi quod plantatum est.Tempus occidendi, &tempus sanandi.Tempus destruedi.& tempus aedificandi.Tempus fiendi.& tempus ridendi. Tempus plangendi,& tempus saltandi. tam
superbus est,timque datus, qui consperio istolidissimi temporis speculo, in quo fas uni
sua arrogantia breui periturum agnoscit,non moueretur Mns eo vesaniae in ambicu