장음표시 사용
41쪽
V N A a primis Graecorum nomenci turis globis dicta est, quod oe hac, iocest lunaen, ae desuper,habeat: tiet,quod
per notiti ira habet. Sed omisia nominis ratioe, medice & asHonomice de Luna philoseph mur. Posteaquam perfectum hominem uitalis aura suscepit seq; diluinae metis spiritus, corpori infudit, Ummii cur certum est ut scripsit Firmicus quod copositi natu- qualitate cursus Lun moderatur,eiusq; motum ac uires agnoscit In quae rem uerba Claud. Ptolemaei Firmico subscribentis, tibi profero ua 2Alon(in
qil est. Llina significat ea quae corporis sunt. ut quae ei pro motu similia censeantumprofero & Claud. Galeni Ptolemaeo condi nentis sententiam alteram, ex tertio dierum decretoriorum libro, ne quis comme-- - 'μφ putet. Porro illud (inquit denuo repetendum
tia medicis c. . - . . . , L .
μ ὲ - Uod noS Obseruantes Uerissimum esse comperamus
mirada. ab Aegyptiis astronomis inuentum, Lunam non modo aegris,sed etiam sinis,dies quales tandem futuri sunt posse praemonstrare. Omitto reliqua tibi insequentibus fusissime describenda. Est itaque Lunae progressio sagaci inquisitione cum aliis, tum medi cis non indignae, cuius statum nisi ad unguem tenue rint,propriae caecitatis duces,&s olidae mentis prPcones, in errores quamplurimos prolabentur, ut author est Maternus. tuod uiderint scioli aliquot, re
42쪽
rum coeli liniuersarum,nedum solius Lunae deriso res& contemptores: de qu ibu s per occasione alibi. Constat sano quod Luna in rerum generatione, Ob Luna minalium id lim cui praeest , materiae subministratrix habe ri si subimisit perinde atque Sol, ob calidum, formae quorum alterum sine altero, indiuiduo,oc fraterno societatis
uinculo , quam aegre stare possit, uel philosophiae
t runc Ilo tam notum este arbitror, quam est cocis
suum(qtiod dicunt piper. Adducam tame Ptolem i
m A., σψurlaui c. t Iod senat Luna quidem humeetando antecellit,quia terrae prox ima est, de litimidis uaporibus uicina. manifeste igitur hoc modo corporae afficit, nollia reddit,& plerunq; putrefacit: aliquantum uero&calefacit propterea quod a Sole lumen accipit. Iam rem dum primi rerum coeli obser Uatores animadliertissent, proxima de coniuncta in Zodiaco domicilia , utrisque appositissime statuis se mihi semper sunt visi: Soli in Leone mascii lino si- Aliae , Digno diurno,calido o sicco . Lunae uero in Cancro, foeminino noctLirno,frigido, de humido, cuiusmo- di Luna esse perhibetur. Vnde illa matris uices,
ob btimidi prouentum, & Sos patris, ob calidi la
Sam manum , in rerum generatione , non inepte sustinere traditur. Quibus addes, quod queadmodunatura negatu est animal nasci,nisi ex citrium; signetium(maris,inquam, ac sceminae copula de cosortio(putredine excludo ita ubi Solis Sc Lunc cogressus ac presentia desideratur,in Iseriori hac reru materia
produci comode potest nihil .ctu'd egregie intest C iiij
43쪽
xisse mihi uidetur Orpheus in suis hymnismiruque
uiuificos Se prolificos mundi oculos nucupans me uere ter maximus Hermes,duo rerum naturae organa
praestantissima,Mosi Lunainaria dicta, itidem inscribens. A quibus non longe recessit Plato: Solem de Lunam magnos mundi deos alicubi nominans, oc legislatori Mosi acquiescens Ptolemaeus, xae paeeta, hoc est lumina, Sc hac oc illum perapposite dicens ac uocitans. Ergo, ut e diuerticulo in uiam redeam:sicuti se habent in generatione materia de se ma,adhaec genus,quod e mare constat oc scemina, insuper tempus,quod die 5c nocte metitur, sitae limbere solent Sol oc Luna, generationis reru omnium post deum aut bores,dc pene dixerim, parentes. Nam Luna materiam aptat de pr struit,Sol formam inducit. Hic,quia mas,diurnum tempus moderatur: illa, quia foemina,nocturnum .Rursum, haec corpori ali moniam praestat ille,animalitatem, ut ita dicam, seruat actuetur. Nihil ille negligit eorum quae s iritui te sensibus,quaeque animato corpori coΠferunt, haec,nihil eorum quae ipsi corpori, & ei us materiali compagini debentur. Quae, de alia multa, ctim erudita antiquitas animaduertisset Luna Solis seciam, uicariam,oc sororem,(unde ut ille Phoebus, ita haec Phoebe dicitur: necnon uitae rerum Om Dium cum illo custodem recte admodum statuisse mihi semperest uisse. Nec temere meo iudicio. Nam ex eo te pamtu eodemque utero, ut egregie sunt philosophati poetae, utrunque in Delo edidit Latona, mater, ocparens Inde, raternis ligiri legibus, pariaq; hab re multa,&furti uana copulitionem Osina admisisse,
ut hodie singulis mesbus manifestam, non est quod legendo, imo uero uidendo,posthac mireris. nec ad- modis m
44쪽
modom mouearis, s Lunam morborutest em,ac in dice esse audis: adhaec eoru fere omni u quae incisiit, I a morbo in his aut alibi sectam,de causim cum Sole, pene di rumiecti est xerim magistrain. In quam rem duorum in rebus coeli &natur exercitatissimoria uiroru,testimonia, ne quicquam a me hic commetum putes, in medium
tibi prosera: Galeni primum deinde Ptolem visa uete incidunt( inquit Galenus omnibus his quae subsi- Lib. i. des urit, horum causam Luna habere obseruata est , ma ximeq; in tetragonis, de diametris stationib' ea im mutans. Nam si in Tauro existente illa,semen concipiatur,ti partus, uel alterius cultis iam principium conti rit,magnas et Us mutationes inuenias,cum in Leone,Scorpio, , Aquario signiferum ambiverit. deinde h c stibnectit. Porro, illud denuo repetendU, quod obseruantes uerissi naum esse comperimus ab Aegyptiis astronomis inuentum,Lunam non modPaegris,sed etiam sanis dies quales tandem stituri sun poste praenuntiare.Si enim cum planetis temperatis s et erit quos etiam salutares Latini, cevae visa Graeci
temperatis erit (quos Latini maleficos, Graeci v dicut graues ac moles os experietur. Fingamus inquit homine quodam nascente, salutares planditas in Ariete malignos uero in Tauro esse. Is homo, cum Luna in Ariete, Cancro, Libra, de Capricorno fuerit,pulchre deget. Cum uero Taurum ipsum, uel eius tetragonum aliquod, uel diametrum signu o Cupabit, male,&moleste uitam trafiget. Atque morboru initia huic cum Luna in Tauro, Leone, Sco pio,& Aquario fuerit, pessienia erunt: sine periculo autem,& silutaria,cum Arietem, Canc Um Libra,& Capricornum permearit. Hactenus Galetitis. S
45쪽
quitur 'Ptoletiacet testimonium, quo in rebus coeli
TH. LX3. - (quod stiam nullus omin eat, Si quis recte consid . rauerit(lnquit facile intelliget non modo constitu tiones rerum affici, a Solis, Lunae,& stellarum motibus necesse esse,sed etiam seminum initia, & pers et ones fingi ac informari. addit paulo post. Quicquid in uniuersum accidit,hoc non contemplatione naturq,sed sola obseruatione de euidentibus Solis &Lunae, necnon reliquarum stellarum configuratio nibus manare solet.Haec summi illi uiri:qui quatum Lunae tribuant : nisi ad illorum sententias, ceu ad uocem obsurdescis, uel me tacete, audire facile potes. gae s par fiam adhuc fidem tibi faciut, unum atque alterum eiusdem Galeni testimonium tibi rumlib. sem, sum depromam. Luna(inquit) Lit princeps non me diocris inter Solem & nos medius constitutus, te restrem regionem merito gubernare cesetur,UDpo tentia modo caeteros planetas,sed uicinitate etiam supeTans: crescente ea,augmenta in corporibus sentimus decrescente uero damna & detrimenta. Hanc
di Dama. Galeni sentetiam Iulius Firmicus cillestiuinterpre- hes ' apud Latinos primus & princeps, tibi hunc in modum obfirmabit. Scire inquit debemus, quid humani corporis Luna susceperit: Sc quid illius potestati depta latuin sit. Nam Sc crescentis in ea luminis augmenta: bc deficientis,dana sentimus. Medullae humani corporis cum illa crescunt, cum uero luminiabus coeperit inanis destitui, tenuati corporis fatig tione languescunt: sed& humanum corpus deficienTUM. - te ea,deficit:& crescente, solennibus complementis uirum m-ttiis emundatur.Fitq; ut omnis substantia terreni corpo-
a, pini tu, istius numinis prouidentia gubernetur. Haec iliaeuam te ubique sine magnus:quo dimisso, Claud. Galenu, dc item
46쪽
Nite eitis conleporaneu Ptolemaeum repeto, ne tibi tota qtiod dicunt testimoniorti mphitis ira desint:ex quibus,ceu de quoda copiae cornit, leuater acciperoe. poteris quas tu ires,& quantam energeiaLuna in tuas inferiorum corporum substantias exerceat, & suo sibi iure merito arroget.Luna(inquit Galenus una L ebd. est quae menstruorum statum tempus in mulieribus coseruat,comitialiu circuitus custodit, prout radio: rum Solis plus,minusue sibi uendi carit: omnia siqui a Vim Luna dem quae facere nata est, ubi falcis figuram repraesentat languida filii, tum plena fuerit,c5ualescui. quapropter, o fruges interea adauget,mat iratq; celerrime,serarum occisa corpora in tabe uisu suo resoluit,
somno sopitis sub eius lumine, uel aliter diutius im
moratis,pallorem & capitis dolore conciliat in sum mahlumifico spiritu omnia replet. Galeno sic Ptoleia tib eoe. . incetis su bscribit. Luna inqtiit u i proxima terris,manifeste in terrena inquit: cum illa enim consentiunt&commutantur pleraq ue omnia,& animata,& in nimata,Germina , & animantes,aut omnino, aut ali qua ex parte,una cum ea incrementa, & decrementa sentiunt. is itertim, imo uero tertio,& quarto, Ga- 1 e dein
lentam Ptolemaeo concinentem,ceu ,-(quod Graeci dicunt audi rogCaeterus inquit)quod aliae res uniuerse a Luna quo emutentur,cimnibus non
perinde constat, edias dutaxat,qui huiust nodi accu rate obseruarunt: Addit paulo post. Hoc axioma no Astronomis latus B, uel naturalibus phailosephis, sed agricolis quoq;,& nautis hominibusq; omnibus receptum est, Lunam terrestre plagam,ueluti principe
quedam mami regis Solis immutare. In posteriori
bus enim & ultimis coeli regionibus,ut scribit irmi
cus,collocata, oc terrae impertu ex uicinitatesertita,
47쪽
omnia corpora quae diuinae mentis inspiratione animatur cursus sui multiplici uarietate afficit, mouet, ac cum Sole ineundat. Nam & occulto spiraculo,&assidua peruagatione, uisone, ut ita dici, ac re uisione, cum Sole primum, deinde cum reliquis stellis, ui 1 omnem sensum fugiente , humiditates corporum, prout illas inuene it fermentat, & cum prouen tu in huc, uel illum stilum, exagitat. Iod omnium maxime, uel inuiti confitetur, qui fluxionibus ad articulos tentari solet. Sed in Lunq u tribus uors tu in si iis, de quibus in nostra Lunae& Oceani hit monias ut dictum est ampliorem commetat ionem, cum stlsissi ina exemplorum demonstratione aliquando ess M habiturus. Itaqtie reliqua ad institutu nostru pertinentia commodum sequor & expedio. I lina in hu-
dicet. ' mano corpore, pars es peculiares, & propria org tia a sibi uendices. In quibus iterum ac titit lana connu
merant:eamq; laumani diuersorii collulam, qtiae hodie a Latinis inedicis matrix, a Graecis uero dici consueuit, in quibus & -tus concipitur,occoc ptio ipsa fouetur donec imperate Lucina, partus materna clati stra ruperit. Quod uel de Claudis Galenim divis Id. ii erbis tibi constabiis quem unum de edicis omni-i-- usi e chion is heruditionis nomine, tibi multoties obiiciant. Post seminis conceptionem(inquit omnis impregnatio, & post partum ad auctio, magnas alterationes in septimanos Lun per odiacu circuitus retinet. Mamas praeterea sibi in authorat luna. equi birs,tanquam exilympido fonti eulo, lac infantulorualimentum itanat. Q ae ut muliebria sunt membra,
ita muliebri planetae appositissime destinata fuerui. Imapar - Porro quia Luna taloris luminis (ut toties cecinimis uicaria, &, ut scripsit Aristoteles, parta usus quidam
48쪽
quid im Sol, idcirco in humano corpore, finistrum oculum perinde atque Sol dextrum de antiquo sibi uendicat priuilegio. Vt enim dextra masculina esse traduntur,ita sinistra, minina. volunt insiti per ilialam eandem cum Sole dominari stomacho omnium quibus corpus alitur receptacolo nobilissimo: uci ob id unum,quod coctio sit a calido in humido. Ad- I ruis ei haec cerebro quod qui male asseel um habent,& Lunae metamorphoses de inconstantia ex interuallis a gnoscunt, Lunatici u Ulgo nuncupari soleiit. Ex fi cultatibus humanum corpus dispositatibus, Ptolemaeus naturale illi adscribit .a b c (inquit paret Evidit . . qJes . Luna naturalis ficultatis fons es . Eide ex humoribus corporis, antiqui pituitam addixerunt:quae crescente Luna, crescere plurimum solet,decrescente uero minui, aut saltem minus molesta esse. Sed de Lunx, quod ad hunc locum attinor, paucula haec de multis erunt satis. Itaque, ab imoplanetarum ad summum de supremum me consero: Dimirum a Luna ad Saturnum falciferum uetulo tardigradumq; Deum.
u i stolitan, Chaldari, Ara , i,& Latini rorum credi inperitissimi , cum Claudi o
49쪽
Ac grauesti:cuius prouetum ui occulta, in humanis corporibus uberrimum promouet:& hinc illa aggra tiat,&siturat unde Latinis Saturnus fortasse dictus necnon senio ante tempus, ac uetustate conficit: ex quo veta,etiam dici Graecis potuit. Illius, aridum i
mul&feigidum, modo sui iuris fuerit, in his ins
rioribus, nedum in solis hominum corporibus so- Uet abunde,&excitat. Cuius rei testimonium dabit Ptolemaeus o . 'gmta mae si inquit n At. maiora ine et Ium p. quod est , Saturni stella maxime frigidifica est sed Sc nonnihil arefacit. narduo uitae humanae calido & humido temperatae, quanti m incommodent:imo uero quantum ex dia . metro pugnent, nemo est qui nesciit. Est itaque ad corrumpendu prosiliis stellae huius natura. Verum in omnibus,& per omnia utetia humor ipse mela cholhcus, suas uires aeque non exercet:nec tam obstinate agit,quin suum aliqua ex parte comodum non habeat.Nam ut ex uonenis arte teperatis, citra nox; magna aliqua lo commoda proueni ut,ita de sideris. huius quanquam inauspicati proba cum aliis stellis temperatione, mistura, & radiatione, non uulgaria manant emolumenta. Ex quo factum uideas, ut ad quam artem melancholici plarriq; animum appulerint, in ra praeter caeteros , uelicuissimo labore, valeant plurimum In quam rem, post Platonem fidis simus accersetur testis Aristoteles:scribens melacho
lieos fuisse omnes qui ingenio floruerunt,uel in philosophia,uel reipublic administratione, uel cudedo carmine aut artibus aliis excole dis. De quoru classo cu Socrate, Pericle, Demosthene, Archimede, Vli se, Scipione, Aiace, Aenea,& aliis, Democritu ,Plata uena, Galenum, Caesarem, Virgilium, Herculem, de huius
50쪽
huius plumae innumeros tibi profera: quos de lucubrationibus,& laboru ,erunaruq; pertinaci toleratia, rin,brosei ingeti cogitatione, Si inuetionu miro studio, ceu de sum e M
tabella quada, tales fuisse,historiaru&ultaru scriptores diligetissimi reprcsentarunt. Verum de his alibi. Tace tu tit no arbitror,q u od melacholicus h umor,
cui, ut diximus, praesidet Saturnus cogitatiois firmitate,s udiorum assiduitate,&pertinaci labore, ubis comites sere secu ducit uoluptate ac delectata onem: quae lata illi inest, uti unius eius rei adeptioe quas mel animo c5ceperut naelacholici,summu ac peculiare bonii existimet collocatu praeterq; illud, aliud ni- . hil aut expetat,aut sequatur:etiae negleel a re familiari, neglectis ciuibus, neglecta uxore & liberis. Vnde his, eius. paupertas,ceu de uoto, illis familiaris esse solet,ac domestica. Caeterum,hic etia ignorae lunario est, quod Saturni defluuiu cu suo humore, io ibus corporib'suas uires ex aequo nderigit,perinde atq; uinu: quod
ob corporui Purion . et,& naturaru uarietates, a se in . briatos omnes uno modo non afficit, nec eodem motu agit. Nam quosdam ad garrulitatem, & hinc ad rixas,alios ad uomitum, nonnullos ad taciturnitalcm,
somnia, uel risum , piae rosq; adstrepitu S gladios rapit. Sic Saturnus,&sub illo militans melancholicus P , a via succus,quos da ad risum mouet, ut Democritu: alios V immae adlach mas, ut Heraclytusn5 nullos adloquacitate,' 'v' ut Thersite: aliquot ad acundia, uti Nestore: ad silentium & patientiam, ut Socratem, & Vlislem: ad me tum ut Pisandrum:ad hylaritatem, ut Lucullui tristitiae, ut Crassum:cositatione, utArchimede: in suam ana,alios ad alia,pro sua qualitate & qualitate copo nil ac excitat. Q eoia stiligini, fumis ac Vaporibtis