장음표시 사용
71쪽
consideratur,in praesagiendo, praecauendo, signorum perscrutatione, ili curando, ciuitatibus ac regnis, i gris atque sanis,sibi , amicis,notis ac ignotis, felicisii me, ut postea ollaudam, d summa cum laude prodesse poterit. 15--, a, Sed iucundum,& ut opinor utile erit,si utricisque medi
Mus fisi, se cin ,il quam,& astronomi familiaritatem ac coiugiu, eietatis me- cratio aliquo exemplo ostendero. Hoclaemonstrationis
gratia,tale esto Peritus rero coeli reniturae philosophiis,ga initiate vere notio erectis duodecim coeli teptis )obseruat Marte inorboru significatorem in thumido signo cum Saturno anssi collega, hospitari ,dc bona planetarupartem cum aquosis Oista ui orbis stellis,de pluitia signiferi flatione,oriri, cidere,& coelum mediareses omniuianaxime lunam, quae iii corpora,& laumoru fermentatione sunimum habet imperiu, ex eoque contubernio, ex ea coeli constitutione, cu austi alibus ventis imbres
diuturno sub crassiuscula aerip caligine, sussi agantibus novilunijs oc plenilunijs effundendos .c refundendos Nip κ Ille certe, rid praedicere poterit ex ea coeli de aeris inclementia,adfuturas magna ex parte(quemadmodum scritia. sit bonoruomuiu nobis parens Hippocrates febres l5gas,alui proiluuia,putredines comitiales morbos,apoplexias, anginas, pleuritides, peripneumonias, cor Zas, tus ses,bronchos,dolores pectoris,lateru, capitis, ac lumborum,oc vertigines, ratione subdet ph sicam,quod nouella terra proxim adhuc hi emis larga humiditate exsaturata,aquosam illa veris superfluitatem,imperante chlo conquisitam, imbibere,oc exserbere non poterit. Imo vero Sol ipse ob radiorum imbecillitatem , coquendis, absume is alit diripiendis tot aquosis vaporibus, longe ac late sursum & deorsusa refcisis, satis esse hon poterit. Ex quo contingenui ipse aeris tractu ob m aleficam domin1utium stellaru natura,cito ac facile ex diuturnitate vitium
72쪽
vitium trahat,& una etiam corpora,quae velint nolint in illo qualis qualis erit,uiuat , spirantiad haec stirpes qui-bi is alimur in corruptionem,oc putrilaginem, de symp theia leuiter adducat. Unde summum erit periculum, uepr ter conum ratos morbos, pestiferam auram aliquam alicubi et i a enomat. Addet ex medica obseruatione,quedi, eme spirauerunt austri, seque homines multo cibo, vini recentis potu liberiore,necnon fructibus autumnalibus a meridianis vetatis educatis,ad haec oleribus, , alijs cruditates affatim generantibus cum prosit indissimi S a Suhes csomnis,sese genialiter saburrarunt nec omittet neglectaS firmat Wr, o ob intemperiem aeris exercitationes, una cum ichthiophagia,N profuso leguminum usu Oaace omnia in para tis corporibus , praecautiost destitutis praeter obstructiones ingentem pituitam,& deplorata cum putredine ca-nomicis(priscorum more coniuncta In his certe qui se ut dixi,diligenter exercere perrexerit,a futuris morboruprognosticis euentis,praecautioe,cassibus , curatione raro decipietur suosque ab improuisis morborum insulti- , jbus tuto vindicabit . uod Claud Ptolom u innuisse audies Qui sciens est inquit potest multas stellaru ofectus in a.
a UCrreri,quando naturam Cartim nouerit,ac seipsum, ocalios, ante tuentum praepararit. Et alibi Sapiens anima coelesti operationi consertiqueadmodum optimus agri cola arando,oc expurgando natUrae consert. Hic ego te
appello medice mihi ex animo amice,cni usqueadeo sordet sacratissima rerum coeli philosophia. Ne(amabo te)posthac illam a te,&tua(viloqueris professione alienam
esse tam telnere contende. nec superciliose, u formida. bili summi Pontificis decreto,iam sacile excommunicar
73쪽
deque tuis scholis, quasi praetoriano edicto, tam leuiter
relega: Iec arrogantia,cum nescio qua ignorantia conicineta quod vitiu est indelebile) a tuis principibus, Hippocrate inqllam oc Galeno tam cito defice a quibus sol Duc, ,se licite ad eius studi Lim cohortaris. Sed quorsum, instituti
admota ex- mei oblitus rapior quorsum feror. Itaque, via diuerti-- redeam, prudens rerum coeli oc corporis
philosophus,stellas quo dictum es modo ad aerem pri
anum qui inter causis salubres medicis principatum obtinet deinde ad corpora,ctim praesagiendo, tum praecauendo, medicando excussis hinc inde causis,& particularibus, uniuersalibus ut par est coaptabino circunspeete attemperabit. Demonstrationem alteram, d exemtis es idis tale proporta, Ilia fortasse ille ide reru coelestium nequani ap- bc naedicarum philosophus anno aliquo animaduertit radios aestuantis Martis,aestiti constitutionis moderatoris dei eo Leonis signo,cum Sole, oc retorrida Serrijstella permisceri ac conuenireratque in aerem geminato calore excoqui, idcirco biliosis febres, ta ardetissimas: vel his congeneres morbos in via esse praenuntiabiti ad detqhe pericillu esse, ne T A R cra i M v s s exempli gratia biliosus natura, dc mere Martius, in illas collabatur: ob incensam bilem ab ambiente aere qui intUS per os, uares,oc a teriarum anas omoses aestuantis imus recipietur vel ob sit perassatum hinc sanguine, aut aliter. Ratio ex medica obseruatione haec eriti sudd vieius,5 vitae ratione calefaciente,ac siccante cum vehementi exercitio, , inedia uti sileat, omniaq(ae per sumenda admonenda, vfacienda tenta,quae internum aestum augeant:qui gravi, ab exteriore stimulatus, oc veluti incendium oleo .. quid fictu- si ustum auctus,ex stulto insanus etiadet : ac totus in igne furiasqhesmma ure prospiciatur)una cu sanguine co ah, a ruet. md tumrhuic tempestiue interdicta omni exercitim latior et,
74쪽
tatione,interdicto alto Sole, imperatisque rebus,& causis omni biis refrigerantibus Ochunaectantibus,cum cibis &potionibus idoneis, cum balneo frigidae, , machin mentis alijs salubribu in stimendorum admoucdorum, faciendorum,& educendorum ratione positis:prohibita insuper Venere.oc omni violeta animae comotione, propinatisque si opus erit cholagogis medicamelis,necnon misse devena sanguine,aut aliter, furias illasmartiales, per aesti iantem aerem in tale corpus grassari paratas,proptxylaelices praestidio demulcere, imo vero eludere poterit. Atque ita periclitantem T A R hv I N i v M praemunirC,ut urens,ac plane ignea Martiae stellae vis cum suo satellitio, in peririgerato,di humectato illius corpore, incendi nequeat,nec suam t rannidem ullo modo exercere. Eadem methodo inprquisis ex coclo,& aere pituitosis, aut nihlancholicis allectibus se omnino gerere meditabitur: ex multo tempore singula longe anto quam irruant,consubio perpendens quae demum vera eli prudelia,quam prouidetiam Seneca utique interpretatur, qua dilutura quis videt,& his mature prospicit. Hac xiam quisquis circunspecte ingrestus fuerit medicus laude sine inuidia sibi co
parabili, amicos ubiqtie pares Nae salutare claratione, ut
habet Hippocrates in liuis prcsagijs,imovero pr cautione, di futuroru morborti prae uisione, ut i lle isse i libro de aere locis N aquis tes attir,in Oibus, bc per ola adhibebit. crui studiose inquit rimatus fuerit teporis, ac anni suturi costitutione praedicere tuto poterit, qui morbi comuni alaeetioe ciuitate sint suasuri tu qslat tu hye me:& qUecuq pericula unicuiq; timeda,nd minima artis suae gloria. veruenimuero inquiet aliquis unde haec noua praedicendi ocmedicadi methodus3aut ubi a principibus medicis Hippocrate dc Galeno scripta puel probata Tain etsi longu esset oca singula proferre quae hisce de rebus adnotatur apud
prudemia dentia iurebus omni bus optum
75쪽
antiqui medicinae uenerandum magistrum Hippo cratem, nihilominus,ut gustu aliquem curiosis exhibeam,unum,& item alteru exemplum ex historia uulgarium morborum depr6ptum huc proferre nograuabor. In Thala(inquit Autumno circa Aequi noctium,&sub uergilias pluuiae erant multae,continentes,lenes , Ut cum spirat Auster. Hyems austrina, parui uenti aquilonis, similisque ueri omnino fuit. Verati strinum,frigidum, pirum pluit: Etesiae paucae partim spirarui Subdit deinde,ac colligit. Cum, esset autem totus hic statiis austrinus de squallidus, ante uer ex priore coelo id huic aduersariu fuerat aquiloniumq;,paucos ardentes febres,5 c. 3c alibi. In Tinaso ante autumnum, frigora non tempestiua, sed repente spirante multum Aquilone, & Austro humida,&ante tempus coorta sunt. Haec autem durabant usque ad vergiliarum occastim,&sub vergiliis. Hyems aq uilonia, imbres erant multi,targi, magni, nives, mixta suda plurima. Atque haec habe bat omnia,frigora uero non admodum erat intem
pestiva. iam uero pos I brumale Solstitium,& ubi se
uonius spirare coepit,aspera erat extrema hyems,Aquilo mu itum spirabat, ningebat, pluebat multum Scontinenter. Coelum procellosum, atque iatibilo, quae durauerunt, nec remissa sunt ad aequinoctium usque&c subdit. Cum totus fuisset humidus annus,& frigidus,& aquilonius,per l, emem fere commo de habebant. At subuer,multi,adeoq; plurimi laborabant. Primum igitur coeperunt lippitudines manates,dolorasca, tumidae,crudae,&c. Porro, , alio loco.In Thaso pauid ante Arcturum,&sub Arcturo,
multi de magni imbres spirante Aquilone. Circa Aequinoctium, & usq; ad vergilias austrini imbres parui
76쪽
partui &modici. H ems aquilonia,frigidi uenti, magnae nives. Iam sub aeqtii noctili, frigora maxima, uer aquilon tu,squaliores pluuiae paucae,& frigidae Circa Sol si ilium aestiuum, i in bres pauci,magna frigora Lisque ad Canem. A Cane ad Arcturia in usque, aestas calida, aestiis magni, non illi ex interuallo , & sensim crescentes,sed perpetui, uehementesq;:non pluit,spiarauerunt Etesiae. Circa Arctitarum ti ero, pluuiae ad aequinoctiu usq; uernum aus rinae. Hac in tetrapes a- te bi eriae para plegiae coeperunt, multosq; corripue rut &c. Rursum alibi. Annus austrinus,pluuius, a uetis in totum silens:cia superioribus teporibus squal- Hippo. Lib. p .lores praecessistent Sub Arcturus lante Austro mul lupi Uit. Aut unus umbrosus, ibit Osus, large pluit. Hyelias erat ali strina, humida, Sc lenis: multo post Solis reuersionem, circiter aequinoctiu aspera erat e L- trema hyems: S lain sub aequinocti Lim .Bpreas spir uit, Ac ninxit non ita diu. Ver rursum sine uentis, pluit multum de continenter ad Canem usq;. Sub a cturum rursum spirate Borea, multum pluit. Deinde sic colligit. C im esset totus hic annus aus brinus,humidus, de lenis, per hyeme quidem salubriter egerui,
piae ter tabidos. Ante uer,d c. ides optime, quatum rerum omnium bonaria nobis parens ille Hippocrates, aeris costitutiones, bc reporum statas, fortuitasq; tepestates, in morbis, o illoru praedictione, prae cautione ite, accuratione, probauerit. Praeterea, quam Hippocrates fuerit sedulus rero coeli perscrutator, oc emerget tu, si labentiumq;s derum obseruator accuratus, qui, ScVergilias, bc Arcturu, oe Canem ad haec Solstitia, oca quinoctia, de s derum quae illoru statu uel regunt,
uel fouent, uel excitant, non tam noscere, quam aliis
si noscantur usui maximo esse iudicauerit. Omitti
77쪽
igquae in libris de aere locis, oc aquis, in lib. de flatibus, leuictus ratione, deo elimos ri partu de carnibus, de insomniis,& alibi passim tam de stellis, quam planetis inculcat .c aq(ia illius seculo aliquid codo
natu uelim, in quo res coeli sua adhuc infantia habe bat. Naloge uixit ab*tate Clau. Ptol. qui primus de res coeli,&motus coelestes in ta armonia redegit coe lestiaq; philosophicis:ac medicis cociliavit. CVi, ta metsi Galenus mi ricrdi fuisse cessetur, uterq; em sub Antonino de Traiano floruit nihilominus multa in suis c5metariis, quae ad Mathematica attinebant. de industria omittere no ta uoluit, quam Coactus fuit: que admodu multis in locis no sine iureiurado profi tetur. Ex quibus, lascunia ne prolixior fia, proserre satis erit.Testis est mihi Deus(inquit me no hic modd, ueruetia in multis alijs meoru Comentarioru locis,sponte demo strationes quaplurimas omisiste, aut Astronomiit, aut Geometri , it Uti sicq aut alteriuscuius da speculationis: ne medici libros meos penitus auerseretur. mn in omni uita(inquit millies id milhicdtigisse sum expertus, ut qui iucude,& libenter mea cosuetudine uterent, postq me quoq; in Mathematicis uersa tu cognouerui, mihi insultabant, neq; ampli' meo cosortio admodum delectabatur. Hactentis ille. Ex cuius uerbis, nisi me alio uocaret Istitutu, o. crabrones s ut est in puerbio irritare pertimescere
colligere mihi liceret multa, quibus uoles libeter supersedebo:satis superq; suasus, Galenu rerum coeli Nnaturae peritis simu supra modii timido fuisse:& ne scio an etia pusilla nimia eas re, dicere illu debea: qui
pluris secerit familiaritatis, quam ueritatis nomen.
uas, de coelo Si stellis qu(da alibi emisit: ut c5 mentari sin historia morboru uulg. tertio de dieb' d
78쪽
cdpag.desperia late, de infirmoru decubitu :& alibi. Sed haec quod ad huc locu attinet erut satis: quibus . degustatis,ad se,opinor , redibili curuae multorti in
ru coeli philosophiae qua ne de limine quidem salutat ut perinde irridetur, ac si nulla cu medicina comercium prorsus haberet, te nequaqua illi uspia subscri beret. Cotra uetersi omnium, atq; adeo Hippocratis, Galeni ,& Ptolemaei inexpugnabilia test imoniae de quibus abude supra. Deinceps itaq;, astronomiam Acmedicina ac si sorores essent, indissolubili uinculo colligari prude ter existimabis,sed ita tri, ut illa, quid tum sit doctis, d. peritis praem5 ret: haec uero qd factitru . use omnia, ut facilius rursum, imo tertio& quarto intellig.is, intellectaq; pro Ustris,& cofessis posthac habeas, historiam una uiris fide & doctrina multiplici spectatissimis ac mihi imprimis amicis cognitam oc probatam,hic tibi describere nec grati bor, nec detrectabo.
prophylactrice rognosticis, eme lice, reditis medici ne non ignobil his couenire ibi de Fato:mquid, quantumue psyint in humana corpora,caeli acstellarum decreta paucis di ritum
O G A r v s pliis millies a multis summis & eruditis uiris, ut unam, atq; alteram historiam eorum quae passim de coeli themate (quod ad morbos attin diti ci bunferuntur , scriptis meis aliquando assuerem : oborta hac occasione , preci Um opera :
79쪽
facturum me putaui, si illis hunc in modum uicti silia;
obtemperarem. Paucis ante annis, redierat ex Italia His de iu- adolescens quida, Graece iuxta, ac Latine non illibe
Amitvit; asi raliter ins it titus, te mihi imprimis amicus, Is, ut erat rerum coeli studiosus, oblato natali cuiusdam coelo, quod sectu im paruulti scheda perserebat, amicu utriaque nostru qui tum me fortasse inuiserat in eruendis, explica disq; astroru decretis pro su a aetate ad unguem factu, necno medicinae peritum, per illud sin
istum&uenerabile amicitiae nume, magis quam aut uellet, aut pateret tir, anxie saepenumero roga sit, ut
quid in infirmit sita apoteles sitis ex natali illo scheomate sentiret, uideretur serio,&ex animo dopromere dignaretur. Quod cum detrectaret, atq; ad eos qui talia profitentur, non sine apposita praefatione relegaret:precibus magis atq; magis solicitatus, ut fieri sobet, tandem eluctatur. Accipit itaq; coelestem figura seu 3quam accurate, ut uidi elaboratam, & fideli cal culo concinnatam, nam patrem adolescens ille si ne scis)oc medicus de mathematicum praestantissimu h
o,hpli,st,. buerat. I id tum tibi omnia din defixis oculis intuera ram, . tur,sed Luna imprimis,quam temperat Ur corporis,
& eoru quae circa illud accidunt maxime in morbis ducem ac moderatricem ubiq; cu Ptolemaeo statuit Galenus. Hac,quia ab inati spicato colubernio Mamtis, octaui loci ab Horoscopo hospitis, ad Saturni te tragonisnu: aut si uis, quadragularem asperi u , te coeli culmine exacte ferri uidet qui Saturnus sextu coeli temptu morbis deputatu, in humido signo obtine bat, Martis scosors in mortis iv morboru decretis erat dc Iouem maloru propitiatorem,de minaci ra diatione . Saturno in deiecto loco, ni nitru duodeci
mo pulsari(nimi uin ibi ualete beneficae Veneris siti
80쪽
tari spiraculo, ad istorum suriosas furias temper an das, nisi quod Horoscoptim,' Solem benigne, sic satis, intuebatur, sedulo ad inonet, eum cuius talis e set genesis, aut cui natale coelum sic affulsisset, gra
uissimis morborum periculis, s si quidem superstes
esset obnoxium re, de maxime fluxionibus, in thoracem de pulmones, partesq; capiti subieetas, clam deerrantibus: quibus, nisi mature de consilio peri tissimi alicuius medendi magistri prospiceret, periculum esse ne tabidus aliquis affectus partium respirationi seruienti uni tandem sub oriatur. Odu's qui e te, neglectis medicorum auxilis si certissima mors certis intentari poterit. Sic fuit ratio. Saturnus, Ptole niaeo de Galeno planeta infelix, de pluuioso signo locum infirmitatum calcans,& Lunam sabricae corporis domina perniciosis radijs, a Marte receptu S, grauiter oppugnans, essicitur congerendis humoribus longe ualentissi inus . quos a Luna in humido signo, constituta, ueluti aput eo quodam exundantissimo es hausturus: auxiliares manus, ob siginorum permatationem, , locorum familiaritatem, etiamnu praebente Marte Vnde des illationes sensim , ob pigram& tardigradam Saturni naturam erum ponte S, expectandae erunt idque e summo, hoc est a capite, cum ob Lunam coeli fastigium tenentem, tum etiam propter Martem infirmi tatis, ut dictum est, consortem
in altitudine sua positum. C terum, stillicidium hoc inquit de Limae, ut sic dicam, manibus,cerebro c5nii illum,& a Saturno planeta frigido, quasi despongia indidem expressum, penetrabilius, exitiale magis atque magis reddet, ignea Martiae stelle natura, nospitii iure ab eodem Saturno ex insana furiosa facta Vnde& hipatis calorem augebit, ex quo maior