장음표시 사용
51쪽
ANTONII MIZALDImaioris & minoris sua latitudine quod ad limum &crassitie attinet ascribere si uidebitur per me liberu
tibi erit. Qui fumi, qtita arcem animi resti petunt, spiritumq; animalem illi remisti obturbanimiq; cer brtim, in quo sensuum,& principia animq actionum Vnde melan officina latet longe lateq; occtipant, ac obsident: ideo mi Tm i uarias imaginationes apprehensiones. cogitationes,
ratiocinationes,ltiadia, ac pnantasmata clent,IOUent, nentur. &mentiuntur:pro uaria, ut dirua est, natisra in qua
litate 5e quantitate dicti sanguinis melanc nolici, hos uel illos spirit(is,& sitimos sursum exhalantis non secus atque ex ignita & incensi materia fieri solet. Ex abiete enim, tiel picea, fumos crassiorcis, turbule liores,peltisq; olentes attolli constat, quam eX. altio, aut carpino. Sice querno stipite, quam populeo,ex apideo carbone, quam ligneo: ex sulphure, quam Satrumst ' thure: ce uini usta quam calce, , ita deinceps.liei hismis , viarum rerum imaginem In melanc nolico It icco, , ex hiis e- 5 eX eo sermentato sanguine, ut cUnque potes agno-
'M μ λ scere:silia utq; fateri, Saturnum cum suo radio, ut ab strus, humores in hominum corporibus altius infixos , atque ob id perniciosos s penumero excitare, qui tales essedolent, ut tardissime, scuti illorum aurumilior Saturnus, moueantur: moti tamen & incens,
grauiter sam iant. Cisod cum suis periodis indicant morbos dispositio es hinc c5ciliatae: cuiusmodi sunt quartanae,casIcri, molancholiae,& similes. Citra morbuna, si puram nonnunquam , , inexpis gnabilem praestant c d templationem: adeo,uet poenas Saturnini pendere mihi uideantur, non dissimiles his, quas ob coeleste furtum Prometha is rerum coeli contemplator indefessus, adhuc soluere in Cauc ala fabul tur. Itaq; ex Saturnino humore, hoc est ex atra bile,
52쪽
ubi c5caluit,tanqu1 e quoda seminario, pullulat,tUm sinari lacrorU,tU cogitationu germina, quae deinde i holmingeniJS ceu in agro quoda,fruges, ac tructus uberri in os
proferui. Addam quod etiam a la hes cum scio humore dc sermento, nonnunqtiam audaciam conciliat, ut in Hercule: ob adustionc formidabilem ouando Que ferocitatem, ut in Aiace,longo tempore, propter stablutam iubia, . tem terrenae qttalitatis, perseuerant ena.(diheid si extreme varia natu-
refrixerit, aut ad frigiditatis latus potius quam caliditatis, siccitatis deflexerit, timorem etiam sibi adiungit, cum extrema ignauia, ut in Pisandro,Thersite, & alijs. Ex quibus manifestum euadit, quod sideris huius deflu- xus, cuin suo limoso succo,in crasia materia intomposti hebiliaue exceptus, fit quasi venenum, quod equidem in v tuen- vise Au tibus quibtisdam corporibus latet sopitum, ceu sulphura flamma remotum.In alijs vero flagrat, atq; v t sulphur accensiim,nonc urit tant Lim,sed vapore etiam noxiooia circumplet ac propinquatia inficit. Saturnus sui iuris factus,o innat pli coelo fortis ac potens quia Ptolem & Galeno, maleficus esse selet cu suo humore molacholico:& quadoc: anceps,idcirco cum animis,tia corporibus Duc mala,nuc bona, qua iocis variavi antea dictu es ,
quadatenus appingit. Unde homines reddit natura odio plus quam nouercali pr ditos: semel cum Crasso in vita ridetes de tace,exta aullo ab alijs dolio,bibessies, lente in ratares . comnibus festinantes: acetum in pectore gestantes: spem homini, mopretio ementes: lupum ubique auribus tenentes: in laborantes: metu ex coDscienti .i sustinentes . sinapi victitantes, , cepas olfacietes,in occipitio nIultos oculos g stantes: de proximo nihil curantes in amicitia querulos,o ,ut solent edentulistidentium dentibus inuidentes. curru utentes neglectis bobus: Heracliti familia agnoscemtes: in Areopagitaru schola educatos, dc qui sapiet 1 octae,
53쪽
tas humor ari. corporibus 'animis hu
ui sibi videantur,aliud stando, iud sedendo cogitantes: raro cu anosis sina ijs laqueo sese ini jcietes,odia amici ijs praeferentes: ex eode ore & frigidu & calidum sufflantes:
dextra cuiuis non facile cocedentes:Rhadamato inexorabiliores in re certa incertos: duro allogo Scythis morosiores:defixis in terram oculis coluentes: superciliu ubis
contrahentes:coenam Hecates pleruque coenates: in nocte consilia capientes: ut vultures cadattera expectanteS: a frore & tergo,ut Ianus,videtes, aureis machinis omnia
oppugnates: Oct alatas man' laabetes, quq nihil credat,nisi quodvidet: nihil ,nisi quod Aristophanis , Cleatis luce
na oleat emittetes:habedi cupiditate insatiabiles:oia truistina pestiles:ad viuu cuctare antes,3 obdatos ad ossa usq; rodetes:spe vultu simulares,oc altu dolore corde premetes:note potius V cosuetudine notos:anethu oc menta decimantes: quot verba,tot sensus plerus habetes: cu F bio cuchates, rosam quq praeteriit rursum quaeretes:panc lapidosum maducates: tores animos occultatevola, ut Midas, i auru vertetes:dissimul adi aeque ac simul adi artifices:pilu,ut lupi,aegre mutates:cti et ado Scipione imitantesvsalsuginosun vicinia amates:diceda, taceda calletites: tera manu pane,altera lapide circuieretes: veluti ab asino delapsos:ignavos,qb'feriae semo esse seleuces ores, castigatoresq; viroru :sordidos,& vi h rudines, ingratos: veluti auro sub atos:pro perca scorpiu redderes:cumini sectores: amicu,quam verbu perdere charius habetes, societatu osores: nihil nisi cum moriunt benefacietes:lucri ex re qualibet odore bonu & suaue existimates: vel a statuis,& mortuis tributa exigentes: multas aures & oculos habetes:lucru pudori prcseretes: sex plebile doliu animo retes:cu laruis luctates:ingeniti ,mori farina variegatu, sustinetes:ordonio risu omnia condientes: magis mutos
quam pisces:pauperculu Christi pecus deglubetes,potius
54쪽
i melis et coetu dicetes: suos loculos,ut medici inanes ubique predicates suspedio arbore pleriis deligetes: Herculeos labores a seelas:sleiij tutupini v agnoscetes semcte ab alijs facta metetcs: quoa sciunt, nescietos: tribus vcrbisola absoluetes:futura ceu de specula praeuidentes, imbus alioru,ut lupi inhiates: tineas vestimetis, , gurguliones leguminib' pascetes:vimbra suae,& praetoria Olates muscas metuetes:salam lineetes,& lapsina victitates. antes tubam trepidates:pilos pro lana reddetes: Tantali poena sustin tes:in pulicis morsu Deu inuocatos:spem dum ala es , habentes:vbiq; scrupulu ini j cietes cocta leae vita agetites:s cru sine fumo facietes o c. uod hac reliquu est,ignoradu novenit saturnini cu suo liuore,de aliquorUpreceptis& obseruationib' peculiares habet morbos,qb' sua sobo moin il aui; te plerus tetat, in quoru catalogo sunt quartana, opile- qm uino e psa elephatiasis,morphea caΠcer, irrhUS,E dropS,parat sis, haemorrhoides,dysenteria,coli& renu dolores ac huius notae alij: qui vel de humoris molacholici cuius author de motor est Saturnus argo suetu & est sone volde inguinis facta ab eo corruptela,ca cocta mi alte,slatibus,cruditatibus imbecillo calore velabudate pituita,
oboriri plurimu solet: aduersus quos praecautioci cu idonei remedijs gus volet a reru coeli oc modicinae perito opportune exigat. udd ad altantinet mclacholici pulsus habet tardos te paruos: sudore acidulia dc graue, deie
ru Ex cultatibus hia ana vita cu corpore dispesentibus, ob innata malitia Saturnus nulla agnoscit:quaquam n5
desunt g in retetrice quae naturali ancillatur,no nihil illi ascribat sed de Saturno festinati mihi ad alioru planeta
rum maiestatem, paucula haec satis erunt.
55쪽
theta. I ire benes eis Iouis natura
mica narratio. CAPUT VII. OvIs STELLA, vires non dicam natur essed cum Sole omnes pene,in humanis corporibus (si quq esst alia) clementisti me fouet. c Sod poetae tam Greci quam Latini cognouerunt,Iouem ubique decem ti epitheto, sospitatorem, seruatorem, seu eti serum,sitorem, hospitalem, beneficum, salutare numen & benignu, necno patrem hominumque Deumque nuncupantes.A quorum vestigijs non longe: declinaue runt Grammatici,poetarum interpretes diligentissimi, delinguarum Osintilian. custodes doctissimi: quibus ecquid aliud sonat Iupiten, quam iutians pater , d Zint, ut alibi dixi, quam Es , hoc est, vita Iouis, ut ex Arato tras tulit Maro,sunt omnia plenasille colit terrasillle desuperis omnibus solus est qui ob beneficia,ut in Clodiu tellatur Cicero optimi titulum, de ob vim,ma imi sibi d meruit. Quod elogium reges,quos a love nasci de educ ri vult Homerus no temere sibi adoptasse mihi videntur. Nam benefacere primum,oc non subditos expilare,deinde viribtis regnadi illis a Deo concesiis uti no abuti, illorum maxime proprium esse debet Quid est quod inpla
netqlacitus ijiense altaero, nimirum a coceptu secundo, vitan ut tradunt lavetolia tuae si metus in utero accipi . Scin altero,nono scilicet in luce vitalis emittit: ir, nisi quddpropter summum radiorum temperam etiam,Vit , quam in calidi de hunnidi sysiainetria positam este dixitnus,cum sole praeos e creditu 3Est itaque Iouis stella, naturae temperatae Quod ex Clat id. Plo hunc in modum confirm
56쪽
pretamur Stella Iouis tempcratae cli naturae, propterea quod media fertur inter frigidis cu Sattiriatim,dc aeli uantem Martem unde calefacit & humeelat. xter tun,pulmonibus qui cordi aerem attrahunt,codiunt,3 claborat, praesidere traditur: necnon arteriis,quis pulsatorium continent spiritum:partem in vitali facultates cuni sole habes dein animali , cum Luna Sed omnium maxime in natu rati se agnoscit quaei sanguifica cli,5c ex his que naturali ancillantur coctrice fouens. Na coelio est a calido lcmperato, ita humido:quas re vera qualitates,vna Iouis siclola suas ei e prae dicat. Sed vegetatrice vim,ad quam incrementa res eruttir,otia sibi in authorat vel ob id vinu, cludd Oli crescunt, ut stex itquo ille Hippocrates praeclaro ad
modum scripsit, calidi plurimum habent. Plis addore
no erit,quod Iuppiter sui iuris facitis, sicini Pto lem o dc Galeno salutaris est planeta&bontiacus neci diemperaturum ita temperata reddit sanguinis mi icollane a. Vnde tam animis quam corporibus,qua: laudabilia sinat de probata, ac teporata instillare ibi et E icit ita quo homineS, Ui,non ut volunt,sed ut possunt libentor alias bono s aciunt:insuper,qtiod adest boni consulunt,& psi, stiis opibus moenia confici ilat. messo tenus propria rum iussit:amicissi di sunt alnici caera tractabili ros,& sol Limba mitiores: genio indulgent,& sine riuali diligunt iliculis in t qtiadoque,& pergrecatur:scrmonibus i cstiui dubia mons aniinstruunt omnia cum amicis habent comunia. bonos actorum sunt memores, alia dant, alia negant: eque is & canibus gaudent,necnon aprici gramine campi: ad vindicta procliues videntur qua doque,recta viam ingrodiuntUr, genuinum habent pudorem : digni sunt, quibuscum in tenebris mices: tempori seria itint , 5 militiaS tra-
57쪽
dunt operas: de vultu utcunque iudicant, & vicissim iudicantur: gestus habent magna cum dignitate spectabiles: laudis &gloriaest udiosi apparent:sunt uxoris, ac libero rum amantissimi, tu publici boni procuratores soli citi:
res tritas habent,ac nullos a se reiiciunt risu omnia co-diunt, suabus ancoris nauigant:in suo luco dc fano ga den dextra latum pedes perpetuo gerunt: Sc in utrauuis aurem ac utrunque oculum secure dormiunt o c. Caetem hisee morbis plurimum tetari solettis nocho,ophthalmia, capitis grauitate, colicis cruciatibus, peripsseumonia,thomoploe,calculo, pleuritide, apoplexia,phlegmonis,exeuthematib',co uulsionibus, gonoreb a, lethargo, t enteria,6 aliis huius plume:qui de singiuine, in qualitate alit quantitate peccante,vel de pleihora aut cacocli 3 mia, ecnon obstructionibus,putrefaetione,item ac crU-ditatibus promanare solet. Iuppiter ex quatuor humori bus corporis singuine habet cu Sole, ob qualitates cum illo communes:ex sensibus auditum,qui,ut ille, plane es aerius. Ioviales homines leui quacunque occasione, sanguinem e naribus,vel de opportuno corporis meatu alio,
identidem excernunt. Ac quia calidi sunt oc humidi facile sudant, atque hinc grauiter hircum olent pulsus plenos habent,oc quandoque undantes: somnijs letis, oc rerum pulchrarum plenis gaudentin quibus plurimum,vel rubra vidunt vel la morrhagias, oc natationem in sanguine, aut similia sibi reprcsentari sustinent. Sed haec de Ioue plus satis esse, gradiuus Mars coqueritudiad que nunc demum transire de iuuat , , expedit: ne ille sua in NOS
58쪽
astronomica narratio. C . P. V T V III. ARTIs STELLAM, igneae naturae
esse , plane aestuantis, vel de epitheto annuerut Greci, quibus Mars iple irveatis dictus est.Nam urentein catorem, , ob intemperantiam maxime noxium habet : quapropter flauae bili , omnium quae in corpore stini calidissimae , praeesse merito exi stimatur : Ac- qualitates una cum radio, propter naturalem malitiam , ad perdendum quam generandum procliuiores deorsum refundere . Quod Graecorum antiquissimi , posteritatem latere noluerunt,a Ud quosa a id est Mars, tr. y hoc est a sustollendo &corrumpeUdo: aut , --. ut Phurinitus scribit, id est, a damno, de interitu, nomenclaturam est ad , pthis. Propterea itia i spicatum sidus , de cum Saturno maleficum esse, recte cum Ptolemaeo asseuerat Galenus. Nam huius caloris, ut dictum est, urere o perdere proprium est magis, quam fouere. Id quod in humanis corporibus flauabilis praestat, o agnoscit. OGid enim ex igni producas ac generes: Hinc vitia & mala cum corporis,tum animi quamplurima inducit: de q ui bus postea . Ex intemperato. enim ardore, oc bilis vehementi commotione, intemperatas porturbationes in-Dumeras excitarii certum est: quas incompositae quoque aeriones,, violenti inconsideratique aflectus sequuntur: In quoru acie militat rix ,cotentiones homicidia, ita, oc similia Vnde Mars belli,5c armoru deus,a Poetis hon
librum es amthor re coram ciliator
59쪽
temere dici ac fingi mihi cera tur: nutricem habens Bel Onam,vet,ut alijs placet, matrem, aut sororem. cauid enim a calore immodico qui iam ester buit, ac suapte natura urendo cuncta conficit,& in flammas euolat qualis est biliosus,ael us mere mari ius )sperari, aut expectari. queat s nihil me bercule nisi ammoderatum , pr eps, breuiqbe periturum. Est itaque adurendum,arefaciem dum,& perdendum in primis apta Martis stella: modo non aliunde impedita fui iuris fuerit. O d Ptolemeu, summum rerum coeli philosophum innuisse audies.
stet hoc arefacit,& vri sicut congruit is neo ipsus colo ri,& Solis vicinitati,ut qui illius sph e stibiectus sit Hinc fictu facile crediderim,qu id EX facultatibus corpuSh
nianum,o vitam dispensantibus,ob innatam malitiam, Marti nullam ascripserunt antiqui sicuti etiam nec Sa- 'ebs, ear turno,ut supra es dic una Sed ex his que naturali subse It inhal tractricem ei ti ibuerunt: dc ex visceribus hepar,
aut potius sellis vesiculam eidem appendula. quam Graeci, nuncuparunt, Latini bilis folliculum, seci bilior ilium pris i cui Mars praeside armariolum. Ille inna ali corid potens, oci ii iuris factus,quia Ptolemaeo, Ac Galeno maleficus esse consetur, ac bilem flava aes ua- M. f. lis inauthorat, idcirco homines cur, se a limo, iam corpore tales agnoscit, qui gladiatorie & micrn-.. inaciter loquUntur ac incedunt:pergi enies, perque sines
irruun Enon mouenda mouent: caput cerebro VaCULI g
starat alteri is potestatis, aeque acini ut larus intimpatientes:praeposteris cqnsilijs omnia agunt sese periculis tem re praecipi arit:p possit una saeperi ut plero intitatius ui sunt prosus, alieni appetetes surrimis viribus res arduas ten-
60쪽
tant:arcem ex cloaca facit int:cornua de supercilium ubique attollunt:coelum ceu digito attingentes, o- Mira s*mnia territant:tragice, it Gygantes,loquUtur: nuin cornu habent: coelum terrae miscent: pennas nido maiores ubiq; extendui:ptignis ac calcibus in omnes,&per omnia grassantur: plaustra covicijs onerata circunserunt:in fermento iacetes frenum mordent: ceu Cestro quodam perciti,c dilut omnes, inq; uicem c5
mittunt crura sagittis, Manliana be Phalaridis imperia sustinentilitem ubiq; mouent:nec magis humilibus,quam lupi parcunt:c Lirreti ad iras calcar addui: corpus sine pectore gestati infreni ore colunas rupisti: serru serro exacuunt,&lite lite c5ponunt:igne igni addunt,et oleo incendiu extinguunt:sunt ubique ut Martis pulli:set in ore habent,& ignem in corde: iura sibi data negant de alieno corio liberales sese praesta d&c. aurum i ad morbos attinet huic stellae familia res,& cstgeneres,tale de priscoru obseruatioue illo ru habeto catalogu,Tertiana febris, icterus, phreni- tis,causus, er sipelas,hemOptoe, lysent exta, urin ardor,hemicrania, huius notqalii: a de bilis flati quintitate, uel qualitate, Ut diciat,peccatis, ad haec de san gluinis ad ut ione, igneis scintillis et uaporationibus, biliosis,necnon totius corporis incedio, oc si nilibus causis emergere plurimum solet aduersus quos' tam praeca ac do,qUam curando, peritus aliquis medendi magister, te prorsu in immune reddere poterit. Caeterum qui Martiam naturam agnoscunt, hi pulsus h
eumq; subflanum,cum simili oculorum lippitudine: aurium sordes multas o biliosis: somnia, ignis, in- --.