장음표시 사용
31쪽
Laxauit postes adamas enetrale profundum Panditur,oesides,aeuique arcana patefiunt. Hic habitant vario facies distincta metalli Saecula certa loco,illic glomerantur ahena: Hic ferrata rigent,illic argentea candent Eximia regione domu3,contingere terris Difficilis, tabat muli grex aurem anni. Hanc eruditam AE ternitatis descriptionem ita Buccatius ex.plicat; ut poeta ostendat, AE ternitatem infinito interuallo uniuersa tempora excedere,dicit eius speluncam ( quod idem est, ac foecudissimu ipsius sinum, omnia suo ambitu in se coer
centem omnibus incognitam,imperviam,atque a mortalium conspectu remotissimam,immo & vix Diis adeudam, qui sunt illi ciuestes animi,ab omni materiae contagio seiuncti : eadem dicit,tempora suppeditantem, atque rursus in se reuocantem; cum illa inde profecta,ac peren ni quodam orbe circumducta, eodem reuoluantur, ut iterum indidem fluant idque tacite ac latenter fit, eo quod nobis ne cogitantibus quidem sensim aetas labitur. Naturam assidue plurimae circumuolant animae, quoniam ea cunctis animantibus vitam subministrat, hae cor poreis postea vinculis solutae,in AEternitatis se gremiu abdiit, quod naturae opera fit,quae vitam uniuersis elargitur, eandem que certis spatiis circumscriptam aufert ; ideoque ante fores AEternitatis statuitur. Senex, qui in antro numeros diuidit
astris,non absurde pro Deo ponitur, non quod sit reuera senex(nulla enim in res aeternas aetatis differentia cadit verum quia nos longaevos senes nostra loquendi consuetudine dicere soleamus. Sed,mea quidem sententia, senex ille fatum nobis re, praesentat, quod fasces Phoebo submittit,ctu se ad antri ostium sistit,quem pro Deo intelligamus licet De Oculis, quid significent,cum eorum explicatio omnibus sit perspecta, nihil Buc catius dicit ; M nos dicere omittemus, ad Saturni imaginem transituri,quem pro tempore veteres posuerunt, de quo supe rius,cum de AEternitate loqueremur,dicere coepimus Hacte' nus vero sit de AEternitate dictum, quam meis his elucubra tionibus in mentem numquam venit optare;cupio quide cerette,ut qui clargiri potest,is vitam aliquamdiu benigne sufficiat,
32쪽
COLEBANT V R IMAGINES DE SATURNO.
Primus ab aetherio venit Saturnue Obmpo, Arma Iouis fugiens,' regnis exsul ademptis. Is genus indocile, ac disertum montibus altisomposuit et que dedit,Latiumque vocari aluit sis quoniam latui et tutus in oris: rureaque ut perhibent illosub rege fuere Saecula sit placida populos in pace regebat.
33쪽
Ita Virgilius de Saturno loquitur, fabulam historiae permischs:
nam, si rei veritatem indagare velimus, Comperiemus, Satur. num a Ioue filio,e Graecia,ubi regnabat,pulsum, in Italiam a p. pulisse. Sed poetae pro more suo fictionibus rem ipsam adum brarunt: sunt enim fabulati, Saturnum e catio in terras a filio deturbatum; Gra: Cia enim, cum ad orientem vergat, Italia est altior, quae ad occidentem est sita. Illuc ergo Saturnus casii de latus, ad Ianum se cotulit, qui id temporis ibi regnabat, ubi postea Roma est condita, vitamque more prisco rhadcm una cum suo populo degebat, cum ae benignissime hospitio excepit , & in regni quoque partem adsciuit, cum dc agror Um c
, lendorum rationem,&modum aereae pecuniae cudendae ostendisset, nam antea in corio excudebant: qUare in altera numi arte nata is, qua Saturnus in Italiam applicauit, in altera Ianinicipitis imago est expressa huiusmodi enim Iano figura, ut aeta ferita S videbimus,attribuitur. Itaquc ob facinora egregia ita Saturn Us eorum populorum animos sibi conciliauit, ut diuinos sibi honores,una cum Iano ab eis mereretur illa enim tempestate is in Diuos referebantur qui aliquam artem humanis usibus accommodatam a se inuentam homines docuissent Inter quas nihil sane utilius excogitari potest, terrae eXColen dpe ac sincundandae ratione, quam Saturnus rudibus illis hominibus monstrauit, ex hocque Sterculij cognomentum a stercorandis agris reportavit. Ideoque CX nonnullorum sententia falcem gestat,propter agriculturae scilicet rationem, CU-Jus ipse repertor apud Italos fuit; falce autem ad fruges deme, nii. h. β' β' Πj solem vi. Saturno etiam tempus innui, veteres vo- . tapta . i*βxMyx, quam rem multa illi rationes attulerunt, quas,
cum luscepto argumento non multum inserviant, omittimus.
Diu hi fundem Graeci Reqv vocaverunt,qui est idem ac spatium temtau . pora id effigie repraesentabant, quam veluti hominis senis, pannosi,capite aperto, altera manu falcem, altera vero nescio quid panno inuolutum gestantis, quod in fauces coniicere vii deretur, quattuorque infantes prope habentis, effingebant: Evo filio quae ita fere exponuntur Saturnus senex, pannosusque deseritatu b eur 'tempus enim aut semper exstitit, aut cum mundo cin-Fit, quod cst, statim atque ex chao quattuor elemen torum divstinctio
34쪽
stinctio prodiit, exindeque rerum omnium procreatio principium sumpsit, cum tunc primum caelum in orbem supra toriam torqueri incoeperit, ad Cuius motum homines tempus metiri quoque coeperunt: ex hocque locus est fabulae datus, quae Saturnum Vrani filiunia, quod est Coeli, facit. Romani autem, cum huic Deo templum construxissent, eius in fastigio tritonem cum buccina sculpsere,volentes per hoc intelligi (vt Macrobio videtur ab eius commemoratione in nostrum usque Histbria
aruum historiam claram esse, atque vocalem, quae ante eum quando inmuta. obscura atque incognita esset Erat autem idem vestibus coeperinita vilibus amictus, ut intelligeremus initio statim ab orbe condito homines incultu corporis simplicitatem adamasse, nec ullas mundicias quaesiuisse, quod se tectos esse contenti essent.
Atque non solum leuidensiae eius erant vestes , verum &Contristae atque lacerae, cum huius odi magis ad senectutem innuendam faceret. Capite quin etiam erat aperto,ea enim tempestate , cum is rerum potiebatur, qua & syculum aureum vigere est dictum,veritas omnibus erat nuda atq; aperta, nullis fucorum,aut mendaciorum inuolucris,quod postea contigit, contecta. Hac quoq; ratione eidem detecto Capite olim res sacra fiebat, cum alijs Dijs sacrificantes caput obtegerent. Falx in manibus est argumento, te pus omnia metere atq, incidere. Id vero quod ori tamquam voraturus, admouet, significat, omnia tepore orta, tempore quoq; tandem absumi. Cuius rei
gratia haec a poetis conficta est fabula: Saturnus, cum sibi fato Fabula de quodam portendi didicisset, fore ut a quodam e filiis regno Saturno.esset depelledus, uxori Opi, quae & Rhea dicebatur, praecσpir, ut quidquid peperisset,sibi statim ostenderet: nam nullum masculum stis olli volebat, quin potius eos omnes deuorare statuerat. Primo partu Rhea sollem atque Iunonem in lucem edidit quorum Iunonem solam marito obtulit, haud timens, D*δ o rideretur, quippe quae foemina esset, Iouem autem addidit: quod Saturnus cum esset subodoratus, vociferans
placin panno inuolutum tradit,hunc esse filium, quem ad n ea tum demicem qua reret, asserens Is, cum non curiose antea id quale 'messet, explorasset, statim in auidas fauces coniicit, quod mox
35쪽
vomuit, sicuti etiam filios deuoratos Omnes e vestigio euome bat. Quare scribit Pausanias, in Apollinis Delphij templo lapi dem non admodum grandem CXstare, maxima religione cu stoditum, quem loco Iouis a Saturno deuoratum dictitarent; hunc ubi quotidie, sed festis praecipue diebus, aliquid olei in stillassent, lana illota circi Regebat Romani ause eu esse credis derunt, qui pertinaciter, caeteris omnibUS Diis abeuntibus, solus in Iouis Capitolini te pio persistere voluit, ideoq; proTermi.no Deo postea est habitus. Eadem quoque fraude Neptunum
36쪽
mater seruauit,cum di rei se pullu equinum peperisse; quem
ut Arcades, ita Pausania referente, credebant, marito vorandum obtulit. Pluto quoque mortem effugit, cum vno partu una cum sorore Glauca editus esset, quae sola patri est ostensa, nam cyteros Omnes masculoS, his tribus exceptis, ad unum deuorauit, quos & mox euomuit. Quae omnia eo spectant,ea quq sub tempore ex hac materiae mole exstiterunt, tempore quoque tandem aliquando consumi, quattuor elementis exceptis si eorum uniuersam coagmentationem, & non partes solum spectas haec fiunt aether, aer, aqua, dc terra, quae quattuor illis Saturni filiis,Ioue scilicet, Iunone, Neptuno, atque Plutone repraesentantur , voracesque temporis morsius effugiunt, cum semper eadem perseuerent. . Martianus Capella,cum Saturnum deseriberet, dicit, eum gressibus tardum, ac remoratorem incedere, glaUcoque amictu tectum caput praetendere dextra flammiuomum quemdam draconem,ca die suae ultima deuorantem (quem credebant anni numerum nomine perdocere bipsius autem caniciem pruinosis nivibus candicare , licet etiam ille puer posse fieri crederetur: quod ad temporis innovationem, quam quotannis fieri videmus, non inepte reserri potest: nam glaucus amictus, quo eius canicies tegitur, anni iniri urinostendit, cum vere ineunte,terra virescir, quae hieme niue contegebatur ita statim ex uno in aliud anni tempus transitur, ut simul ea inter se copulata videantur. Gressus tarditas ad Saturni orbem potest accommodari,qui tardissimo tempore torquetur, Cum inter errones sit maγimus,ac omnium supremus,atque ideo omnium ultimus suum cursum absoluit. Quia vero ab huius stella plurimae calamitates mortalibus porcenduntur , eum senem,
moestum,sordidatum,obstipo capite atque operto, pigrum ac lentum effingerunt, cum eius astri vis haec inferiora frigefaciat,atque ensiccet, in nobisq; atram bilem excitet. Quare ideMartianus,cum suam illam Philologiam per omnes caelos du- /xim tque ad Saturni orbem ea peruenisset,secit ut eum ibi deprehendat conglaciatum, nive atque pruina operrum, cuius capiti serpens , interdumque leonis aut apri caput dentes ostentantis,esset impositum.Quae capita pro temporis esse
37쪽
ctibu , fortasse sumi possunt; sed id, quia nulla priscorum ab
cto ritate nititur, non asseuerauertim sed tamen imago illa, qui ab AEgyptiis iuxta Serapidi simulacrum ponebatur, magno pere cum hac consentit: ea autem tribus capitibus constabat Leonis scilicet, canis,atque Lupi, quae temporis praeteriti, prae sentis, ac futuri illustre admodum erat argumentum,ut suo lo. co dicet Ur.
38쪽
SE D nunc videamus quid scribat Eusebius de temporis vi
ac natura,a Saturni imagine significata.Astarte Caeli filia, Satur Saturnini vero seror,eademque coniux (quarum copiosum numerum habebat regium quendana ornatum marito Loficis,qui 'Uat, tuor erat oculis praeditus, quorum duo ante, duo autem pone erant aflixi: hi vicissim claudebantur, atque patebant, duobus semper vigilantibus: humeris quattuor alas addidit; quarum duae erant expanta,veluti animantis ad volandum parati,duae reducta ac complicatae,iam quam stantiS.Qoo docemur, tempus, licet dormitare quodammodo videatur , vigilare tamen; dumque vigilat, simul quoque dormire ridemque, cum sitstar, quamcitissime volare, interque volandum consistere. Eadem missicum etiam mariti fratrisque capiti duas alas aflixit, quarum altera Om mentis praestantia denotatur, altera corporei sensus vis atque natura mam nonnulli philosophorum lentiunt,animum, cum huc, ut corpori coniungatur, delabitur, a Saturni orbe vim intelligendi atque ratiocinandi mutuari,quam,dum est hic, non solum in iis,quae mentis acumine percipit, prae se fert, verum rein illis quoque, quae sensuum adminiculo cognoscuntur Sed, si Platonicos sequi velimus, Saturnus nobis imaginem quandam adumbrat eius mentis , quae tota diuinarum rerum Contemplationi dedita, alia omnia despicit: quod locum fabulae
dedit, Saturno scilicet regnante, aureum taculum viguisse, quo vita omnibus perturbationibus vacua,atque tranquillitatis plenissima degebatur, itaenim ij vivunt, qui, caducorum
onere abiecto,rerum casestium considerationi inhiant. Arbitror quoque Platonem non raro Saturnum ad primam illam mentem innuendam adhibere, quae rerum omnium permandisionem,uiram,ordinemque essicit. Sed haec, cum nihil ad Saxuri tamagines, quarum descriptionem nobis proposuimus, facere videantur,omittamus .Eum veteres, sicue Macrobius refcrx, laneo vinculo pedibus vinctum estinxerunt, totoque an
D ita custodiebant , praeterquam diebus sibi festis, hoc est,
mense Decembri,quo tempore eum soluebant; significantes, decimo mense semen in utero animatum, in vitam grandescere: quod donec erumpat in lucem, mollibus naturae vinculis
detinetur. Atque inde prouerbium ductum, Deos laneos pe-D 2
39쪽
des habere: quod ita soleta Pennullis declarari, numen non statim ad ultionem nec cum clamore accurrere eorum, qui se offenderint, sed pedetentim incedens illos nihil tale cogitan tes opprimere Dicitur Saturnus esse pedibus vinctus, vel quia omnia in hac rerum uniuersitate ita sunt inter se connexa , ut per seriem quamdam aliud eX alio trahatur, aut quia tempora sic mutuo sibi cohaeret,ut deinceps se sequantur.Cum vero ea velocissimo cursu effvant, ideo fortasse Poctae eum in conci latissimum equum conuersum finxerunt, Cum ab uxore, una cum Philyra Nympha concumbens (ex qua Chironem Cea. taurum suscepit est deprehensius: sed tamen in equum mutatus statim se ab uxoris conspectu abstulit. Quare Virgilius,lib. Georgic. iis . cum nobis pulcherrimum equum informaret, Saturnum inducit,ita inquiens;
Talis S ipse iubam ceruice effudit equina,
Coniugis aduentupernix Saturnuri es altum Pelion hinnitu fugiens impleuit acuto. Sed harum rerum tractatio magis spectaret ad eum, qui antiquorum de Diis fabulas explicandas sumpsisset, quam ad nos, qui eorum tantum imagines effingendas proposuimus. In quo cum videamur satis de Saturno dixisse, ex eo ad Ianum in regno socium,gradum faciendum duximus.
E X historiis patet,Saturnum atque Ianum eodem tempe ein Italia regnasse: Macrobius addit, Ianum omnium primum Deis ibi templa construxisse, ritumque sacrorum instituisse Quarc ipse quoque pro Deo est habitus: & veteri instituto is sacrificiis Ianum Latini perpetuo praefari selebant: quod ii qetiam de caussa factum dicunt,quod eum pro caeli ianuis asta re crederent,quare nostrae illuc preces haud potuissent per i* nire,nisi is aditum patefecisset;immo erat credo necessarium ut ab eo manu fulcirentur, quo inambulare possent: precββi enim,si Homero Credimus, claudae exsistunt cuius rei ea nude Preces qua tur pene ratio reddi,quod, cum aliquem oramus, ei Maain se ruri flectimui vel quia,cum aliquid petitum accedimus, in ancipi liver
40쪽
ti versamur,postulata impetraturi simus, necne. Sunt eaedem uultu incesto,ac strabis oculis,quod grauiter,& ore parum hilari intueri queant quos osseuderunt, rea quibus veniam deprecantur.Cceli portae sunt duae,altera ad orientem, per quam c*
Sol orbem terrarum illustraturias emergit; ad occidentem altera, ex qua exienS,diem cum nocte Commutat Macrobius, SI 'nonnulli quoque alij pro Iano solem intelligi volunt quamob.
rem ei portarum coeli custodiam demandant: ingredi enim, atque egredi est ei se imper integrum. Ideo etiam eum bifron- Iam Mago tem effecerunt,ut stilicet ostenderent, Soli, si posteriora spectare velit, nihil e s se opus retro respicere. Sceptrum altera manu,altera clauem gestae, ut intelligamus, Solem orbi uniuerso moderari,eumdemque aperire cum mane ingreditur, vesperi autem cum inde migrat,occludere. Hinc est creditum Ianum atque Portunum idem numen esse, cum hic ostiis praeesse putaretur, clauemque manu teneret, quemadmodum M Ianus.
Ex quo aliud quoque numen deriuauit, quod est circa ianuarum cardines.Ouidius enim C. Fastorum narrat, Ianum, Cum
Nympham Cranem nomine compressisset,eam pro positae virginitatis pretio,iure cardinis donasse,ut penes eam illaru claudendarum , aut aperiendarum potestas esset: spinam quoque albam,Ianalem virgam nuncupatam, ei est elargitus, qua striges,caeterasque noxas,quae infantibus solent obesse, a foribus arceret. Haec Nympha Carna postea, atque Cardinea est vocitata cuius in tutela cor,iecur, aliaque hominis viscera erant.
Solebant Romani Κal Iuniis in huius Deae honorem suillo lardo, ba, atque fare velat; vel quod eius ope sibi viscera haud laesum iri sperarent, vel quod priscorum temporum, quibus
Dea illa fuerat, parsimoniam,atque omnis luxuriae adscitarum aliunde dapum fugam imitari volebant. Huic Romae in Monte Caelio templum a Bruto, qui se insanum finxerat, positum comperio, ea de caussa, quod eius patrocinio bene fausteque hJ mdiu cariauerat , clausumque pectore gestaverat, successisset,impotenti Tarquinij Superbi dominatu abolito. Sed nondum me quidquam de eius simulacro legisse memini. Siquis vero aliquod effingere voluerit,ex iis quae dicta sunt, non dissicile admodum, aliquod ipsius Deae naturae maxime ac-