장음표시 사용
61쪽
scribit, Apis rex Argivorum, nauibus transuectus in AEgy ptum,cum ibi mortuus fuisscs,factus est Serapis,omnium ma ximus AEgyptiorum Deus. Hominis autem huius, cur non Apis etiam post mortem, sed Serapis appellatus sit, facillimam
ratione Varro reddidit: quia enim arca, in qua mortuus ponitur,quod omnes iam stas e pάγop vocant, crepit dicitur Graece,
dc ibi venerari eum sepultum coeperunt, priusquam templum eius esset exstructium,velut primo, deinde,una litera ut fieri solet commutata, Serapis dictus est. Constitutum est etiam de illo,ut quisquis eum hominem fuisse dixisset, capita. lem penderet poenam. Et quoniam fere in omnibus templis, ubi coleretur Isis dc Serapis,erat etiam stimulacrum, quod, digito labiis impresso,admonere videretur, ut silentium fieret is erat Harpocrates hoc siignificare idem Varro existimat, ut tam ceretur, homines eos fuisse. Ille autem bos, quem mirabili vanitate decepta AEgyptus, in honorem eius deliciis assiuentibus alebat,quoniam eum sine sarcophago vivum venerabantur, Apis, non Serapis vocabatur. Praeter bovem AEgyptij vinumina habuerunt belluas quoque non paucas, ut Hircum, quemadmodum Iosephus in libris contra Appionem refert, Cynocephalum, de quo dico ur, cum de MercuriD agemus, ae Crocodilum, quem non aliter Cleomenem Alexandri ducem tractare voluisse dicunt, atque Cambyses Apim tractarit: is enim cum illac transiret, ubi Crocodilus pro numine colebatur, cum audisset, quemdam ex suis famulis ab huius generis bellua vehemeter lysum,omnibus ad se accersitis sacrificulis, vehementer de eorum Deo est conquestus, qui ultro se iniuriis appetisset, nullo prius damno accepto; poenasque de eo se sumpturum, est comminatus. Quare post crocodilo
rum venationem instituit. Sed tamen minae nullum habuerit euentum,Cleomenes enim maxima pecunis summa sacerdo
tibus emunctis,qua ij Dei sui columeliam,atque adeo necem redemerunt, ab incepto destitit. Hoc Aristoteles in libris de hD reserti*peum enempla adducens, qui varios pecuniae Aps opa- conlicienda: modos excogitarunt. Sed iam ad Apollinem re flvm uertamur,qui Nomii cognomen habuit,ex praesdictis eius mu ucribus,quae maxime cum pastoricia arte consentiunt(quam uis
62쪽
uis etiam in fabulis sit eum Admeti regis pecora pauisse solenim omnia pascit,quae terra progenerat. Ex hoc fortasse stuluta AEthiopum opinio,qui Africam ad mare australe incolunt; originem traxit,apud eos enim sunt prata quaedam,in quibus
omnium fere animalium carnes assatae viplurimum reperiet,
bantur; quo omnes passim confluebant, ut opipare sane epularentur ex iis, quae etiam assata sponte a terra sitne hominum labore solis virtute producerentur .ixaque is locus mensa Solis Solis mFa. vulgo dicebatur. Hinc locus prouerbio datus, ut mens e Solis& diuitum aedes nuncupentur, quo omnibus patet aditus ad edendum,atque bibedum. Sed tamen Herodotus arbitratur, eas carnes noctu a magistratibus inferri solere. Apollinisi ASSYRII, ut Solis vires, quas in rebus inferioribus exse- mulareremurit,exprimerent, Apollinem promissa in acutum barba, eminente super caput calatho effinxerunt Lucianus narrat, quosdam Assyriorum Apollinem barbatum effecisse, caeterosque, qui eum imberbem repraesentarent, vituperantes, perinde atque iuuenilis forma aliquod fit imperfectionis argumentum, quae procul a Deis est amouenta. Idem thorace aeneo erat indutus;dextera hastam tenebat, in cuius vertice imaguncula
quaedam Victoriae erat inistra florem porrigebat , ex humeris pannus dependebat, in quo Meduta caput, serpentibus circumdatum erat expressum: aquilae propter exprimunt instar volatus:ante pedes imago foeminea est,cuius dextera,tquaque sunt signa foeminarum: ea cingit flexuoso volumine draco. Ita Macrobius lib. I i.Saturnaliorum Solis simulacrum,quod erat Hieropoli,describit Radios in terram superne iaci, barba de- possis. missa signat: calathus aureus surgens in altum,monstrat liberis summum, unde solis creditur esse substantia: hastae atque loricae argumento imago adiungitur Martis , is enim solis virtutem,atque efficacitatem nobis ponit ob oculos Victoria te-atur,cuncta submitti huius sideris potestati;floris species fiorem rerum protestatur,quas hic Deus inseminat, progenerat, nutrit, fouet, maturatque: species foeminea terrae imago est,
quam Sol desuper illustrat: quod iidem quoq; Assyrij (quemadmodum Macrobius inferius eodem in libro recenset maximi apud se Dei simulacro, ostendunt, quem ipsi Adad appel-
63쪽
Atargates. lant.Huic subiungunt Deam nomine Acarga in TOmnemque potestatem eunctarum rerum his duobUS attribuunt, solem terramque in telligentes. Simulacrum Adad insigue cernitur radiis inclinatis quibus monstratur, vim caeli in radiis esse Solis, qui demittuntur in terram. Atargatis simulacrum sursunt versum reclinatis radiis insigne est, monstrando, radiorum vi, surperne demissoru enasci quaecunque terra progenerat. Sub eodem simulacro species leonum sunt, eadem ratione terram esse monstrantes,qua Phruges finxerunt matrem Deum,id est
64쪽
terlam,leonibus vehi; ut in eius imagine inferius docebimus. Signa duo aeque foeminea,quibus ambitur, hyle, naturamque si cnificant confamulantes:& draconis effigies flexuosum iter sideris monstrat: aquilae propter altissimam velocitatem volatus , altitudinem solis ostendunt: addita est Gorgonea vestis, quod Minerua, quam lautus praesidem accipimus, solis virtus est; sicut SI Porphyrius testatur,Mineruam esse virtutem solis, quae humanis mentibus prudentiam subministrat: nam ideo haec Dea Iouis capite prognata memoratur, id est, de summa aettheris parte edita, unde origo Solis est. Quod autem apud veteres Solis aliquae virtutes per Martem significarentur, praeter ea quae paullo ante ex Macrobio retulimus, dc alia quae inferius in Marte demonstrabimus ; fidem quoque facit ingens quoddam simulacrum, cuius altitudo ad triginta cubitos per
ueni: quod Pausanias in quadam Laconiae parte refert, Apollini politum . haec statua perquam antiqua video at Ur, eoque tempore exscul pta, quo nondum homines artem earum fabrefaciendarum callerent; nam ah te Daedalum, qui omnium primus statuarum membra coepit distinguere, ut Suidas est auctor, statuarij rudes ac informes statuas effingebant. Haec igitur,nisii quod caput, manus,atque pedes distinctos haberet,
caetera omnia columnae instar erat . galea caput habebat contectum altera manu arcum,alcera hastam gestabat, quae Ma
tis proculdubio sunt insignia quamuisque eisdem Minerua sit
insignita, tamen longe diuersam esse rationem , Cum ad eius imaginem perueniemus, ostendetur.'AEgyptij variis modis Solem adumbrarunt, inter quos hic refertur a Macrobio Erat simulacrum cuius caput erat semirasium , dextera enim pars capillis contegebatur ; hoc eo spectabat, quod Sol a natura nunquam ita recedit ut nihil suis in eam radiis virtutis influat: capilli incisi designant, Solem eo etiam tempore, quo latitat, vim ad nos remeandi habere, perinde atque capilli , ubi semelabrasi fuerint,iterum pullulant,cum eorum radices adhuc supersint Eodem argumento significatur & tempus, quo angu sta lux es hcum velut abrasis incrementis, angustaque manente exstantia,ad minimum diei Sol peruenit spacium, quod ve teres appellauere brumam , hanc a breuitate dierum cogno-
65쪽
minates, id est, se u viv, ex quibus latebris, vel angustiis tur. sus emergens,adqstiuum hemisphaerium tamquam enascens in augmenta porrigitur, & tunc ad regnum suum peruenisse
iam creditur. Iidem AEgyptij Solis simulacra pennata fingui,
quibus color apud illos non unus est: alterum enim caerulea specie,alterum clara fingunt ex his clarum superum, & caerii. leum inserum vocant: in fieri autem nomen soli datur, cum in
inferiori hemisphaerio, id est, hiemalibus signis cursum stium
peragit uperi, cum partem Zodiaci ambit aestitiam. Penn maximae Solis velocitatis sunt argumetum, ut Macrobius eodem libro exponit. Apud eosdem sub Serapidis nomine Sol intelligebatur, etsi eum interdum pro Ioue ponebant. Statuaeli huiusmodi eius capiti modium infigunt,omnibus in rebus mensuram esse adhibendam innuentes Suidasque refert, iuxta aliquorum sententiam, illa eos effigie Nilum adumbrasse,
qui modio illo,ac baculo,quo ad mensurandum utimur, doce, re velle videbatur, suaS aquas certa quadam mensura AEgyptum tegere oportere, ut eam foecunda redderent. Huic sim v. lacro, ut Macrobius etiam libro primo Saturnaliorum narrat, signum tricipitis animantis adiungunti, quod exprimit medio eodemque maximo capite Leonis effigiem; dextera parte caput canis exoritur, mansueta specie blandientis: pars vero linua ceruicis rapacis lupi capite finitur: easque formas animantium draco connectit volumine suo, capite redeunte ad Dei dexteram, qua conspicitur monstru Ergo Leonis capite monet stratur praesens tempus, quia conditio eius inter praeteritum,uturumque actu praesenti valida, feruensque est sedlpraeteri tum tempus lupi capite signatur, quod memoria rerum transactarum rapitur ,- aufertur. Item canis blandientis effetes futuri temporis designat euentum,de quo nobis spes, licet in certa, blanditur. Idem quoque Deus Alexandriae in templo si bi dicato,statuam habebat, quae ex omnium metallorum gemnere atque lignorum erat coagmentata , eademque ita erat Ingens,ut manibus utraque fani latera contingeret; e regione
quasdam fenestella erat ita esse ut sol exori s, per illam sui caput feriret Ilincque populi opinio nata in Solem mane Serapim inuiser atque osculari Thebis quoq*q
66쪽
in AEgypto in delubro, quemadmodum Plinius lib. xxv.fCri, bit,erat Serapis,ut putabant, Memnonis statua dicatus, ex ba- alie,serrei coloris,atque duritiae, quem quotidiano solis ortu contactum radiis, crepare dicebant SED qui Solem melius nobis ob oculos statuat, ita ut omnium temporum vicissitudinem ab eo profluere cernamus, equidem Martiano Capella esse arbitror neminem nam is lib.
primo Philologiae Mercurium atque Virtutem ad Phoebum prouciicentes facit,eum de matrimonio inter se contrahendo consul
67쪽
consulturos; quem edito considentem, arduoque suggestu of P vult fendunt,atque in conspectu quattuor urnillas adopertas, vicisIPhoebi simque alternis inspectionibus enudantem, quae diuersa spe cie, metallisque sunt formatae mam una ex se O, qua nitim coniici potuit,duriore, alia ex argenti fulgentiore materie, tertiali uentis plumbi fusili robore videbatur: at vero propior Deo pellucentis vitri salo renidebat . singulae autem rerum quaedam semina, clementaque gestabant: nam flamma flagrantior, & ab ipsius cecaumenis exanclata fomitibus, ex scrri praedicta
68쪽
anhelabat urna , quae tamen VerteX Mulciberi dicebatur, ni ita Alia etiam, quae fuerar ex argenti materia, praeserebat serenix his, fulgentia, re vernantis caeli temperie renidebat: hanc dicebat Risum Iouis. Illa vero metalli grauioris plena, undosa: hiemi , Ri Diab.
atque algidi rigoris,nec non etiam pruinarum et haec Saturni voeabatur Exitium. At vero sali resplendentis, atque ad ipsius Exum a Dei dexteram sitia aeris totius seminibus erat referta hanc Iu- imi, nonis ubera memorabant Ex his igitur urni S Deus alternatim, quantum dispositis sat erat, hauriebartanam quoties orbi com- D placito vitalis spiritus salubres ministrabat auraS,ex illa argenti clementia aeris hausti permiscens semina temperabat. Cum vero pestem diram commeritis mortalibus minabatur, aerissimiliter anhelos ignes, aut torpetis frigoris venena miscebat, ae in assii gendum meare cogebat orbem.Ex his Martiani verbis manifeste patet, temporum anni diuersitatem ex Sole, ut
alias diximus, proficiscuaerem vero subinde eiusdem virtute varias induere qualitates, en quibus alias alij apud nos e&ctus, quandoque salutares , saepe perniciosi exsistant oportet. Quare optimo iure poetae, Cyclopas ab Apolline interfectos p*Wo' tradunt qui pronebulis,aliisque aeris male affecti qualitatibus S, T capiuntur , eumdemque AEsculapij patrem volunt , ex quo
Hygria, quae sanitatem sonat,est orta: nam,ut Pausanias refer l,
se a quodam Phoenice didicisse, AEsculapius aerem nobis re- Apollo praesentat, quia Sole ita noxis purgatur, ut nobis sit salutaris; e si lapis quemadmodum dc medici facere creduntur, qui sua arte vel
aegrotis corporibus sanitatem afferunt,uel in sanis conseruant. Itaque veteres AEsculapium ut medicinae Deum. Coluerunt, qui Epidauri Graeciae ciuitatis tutelaris Deus credebatur, quae pim. ob eius insigne templum apud omnes erat celebris, quemadmodum Sollinus scribiti nam qui affictae suae valetudini medicinam quaerebat, ad illud fanum proficiscebatur, noctuque ibi cubans,in somnis,quid sibi facto esset opus,discebat. Pausanias huius Dei simulacrum, quod Epidauri erat, in Corin thiacis hoc modo describit Sedet in solio, scipionem tenens, altera manu draconis caput premit,cane ad pedes decumbente. Imaginis huius Festus Pompeius hanc assert rationem; in a V C. tum tutela est draco, quod vigilantissimum sit animal,
69쪽
quae res ad tuenda valetudinem aegroti maxima esst Canes ad hibebantur eius templo, quod is uberibus canis sit nutritui Bacillum habet nodosum, quod dissicultatem significat artii Laurea coronatur, quod a Pausania omissum, Festus addi , quia ea arbor plurimorum sit remediorum. Sed hic Deus pro
missa fere barba fuit effinis,ut superius a nobis, cum de Dio nysjTyranni sacrilegio diceremus, est expositum: sed inter dum & imberbis ostenditur, qualem Petrus Appianus libro antiquariorum cum describit ; nam Auximi , quod est
70쪽
Axti Piceni oppidum, AEsculapij signum marmoreu est hac
forma exsculptu, indutus esse videtur su bucula graecanica, &amiculo succinctus; sinistra quidem in amiculi lacinia fructus nescio quos tenere videtur,dextera vero duos gallos continet; gallum enim ei ob vigilantiam, qua medicus debet e sic praeditus pntiqui ae consecrarunt,& sacrificare solebant. Quare Socrates, ut apud Platonem exstar, iam moriturus, testamento fallum AEsculapio legat, ita sapientissimus vir innuens se lucis usuram, Cuius est gallus nuncius, hoc est vitam diu i nor borum nitati,omnium morborum curatrici, quam AEsculapsus de si o nat, quaenue diuinae prouidentiar; ab Apolline adumbratur, est proles, restituere, a qua & mutuato acceperat. AEsculapiu
Phliasiij quoque hi Peloponesium incolunt imberbem habue
runt; huiusmodi etiam, ut Pausanias resert , erat apud Sicyonios: nam in eorum Aselepiei vestibulo fuisse ait imberbem AEsculapium,ex auro, eboreque confectum, scepti tam dextera, sinistra vero manu domesticae pinus pomum tenentem.Dicebant ipsum in draconis speciena ad se ex Epidauro millorum bigis vectum udque fac una fuisse a Nicanora, foemina Sicyonia adeo non Romanis tantum serpens Epidaurius est impertitus , qui sit Valerio Maximo,id libro primo refereti credimus triennio continuo vexati pestilentia, cum finem tanti, actam diuturni mali nullum imponi viderent, cura siacerdotUm inspectis Sibyllinis libris, animaduerterunt, non aliter pristinam recuperari salubritatem posse, quam si ab Epidauro AE-sculapius esset accersitus Itaque,eo legatis missis, unicam fatalis remedij opem ab eo se impetraturos crediderunt. Nec spe sunt falsi nam ubi legati in templum eius venerunt, i S angitis, quem Epidaurij in modum Alesculapij venerabantur, per Vrbis celeberrimas partes mitibus oculis, & leni tractu labi coepit , triduoque maxima cum omnium admiratione cospectus, tandem ad triremem Romanam perrexit; patientibusque in Usitato spectaculo nautis, eo conscendit, ubi Q Igulini legati tabernaculum erat , inque multiplicem orbem per summam quietem conuolutus est, ac se Romam perduci fiuit, atque in Insulam Tyberis, ubi erat ei templum dicatum, transnavit; Madue tu suo tempestatem, cui remedium quaesitu S erat, disinu