Frederici de Marselaer equitis legatus. Libri duo. Ad Philippum 4. Hispaniarum regem

161쪽

co conscribi debent, ali u i iure&efficacia obligationis,

dum Barbaris visum,carent.

Pro gratia negotij,atque auctoritate eius qui Legationem mittit,singula Legato hic auctiora aut contra lora subministrantur. Nonnumquam hospitium publicumdatur, mittuntur aulaea,cibi,foenum,hordeum, ligna ; alia quando numini,queis ea omnia sibi conquirat. Et rursum elargitio illa minuitur vel cessat, prout nimium differtur vel ne atu r,quidquidTurca non tam petere aut propon re, quam exigere aut imperare solet. Assignantur Legato quatuor Regij milites, qui aedes &sacra eius ab omni iniuria tueantur, tum Sc domesticos quoquoversum ad forum aut negotia deducant, prohibeantque ne quis pet lanti manu aut lingua in Ilus incurrat. Legatos vero Principum , quos magis vicinos & metuendos Turca habet, (Germaniae, Persiae, Poloniael comitatur praeterea Nuntius aliquis Curialis , exploranda tamen magis quam bonestandi ergo.Quia vero Tu rcae, religione quapiam ac velut naturae ductu, Ingratitudinem execrantur; tum quia muneribus plus quam ceteri mortalium inhiant; quod alibi consubtum,hic prorsus neces artum dixem,munera Domino atque etiam semiliaribus eius offerre: quamuis ille ex oblarorum pretio atque praestantia, eo maius obsequium sibi ab exteris,ceti clientibus,in Maiestatis &Auctoritatis suae signum, deferri putet. Ideoque oblatis muneribus, utut multis & magnis,uix quidqua rependit,quasi sibi debitis. Abeunti Legato auratis phaleris equus datur, nec quidquam praeterea; immenso immanis arrogantiae tumore.

Sciendum quoque, id este ingenium Turcis: quod si quis ad humile nimis obsequium, ad degeneres preces

162쪽

LIBER PRIMvs. 23ydescenderis, eum despectui habeant, demisso ac cedenti facile insultet molesti & iniqui; arrogantiam superbiamque, dummodo a contumelia disiunctam, magnitudini tribuant animi & fortunae. Potissimarum dignitatum &functionum munia, exprimis politicorum Legislatorum institutis, potissimum committuntur iis,qui dogmate aenomine Dei Viui abiurato Mahometismum sunt amplexi ; & Renegati vocantur. Nec quaeritur, qua illi Natione aut Stirpe sint; dummodo conspicua in obsequiuna fide, in rebus agendis strenui atque solertes. His quidem constantius fidit Tu rca,quod nullo ibi robustae cognati,nis vel asinitatis nixos fulcimento, minus fore in sediti nem rebellionemve procliues putat aut paratos: tum vel maxime, quod in Christianos eorum opera praestantior securiorque,quia Christianis Apostatae recesserunt, nulla ad eosce redeundi spe aut mente, apud quos pares voluptates, opes, honores non exspectent nec experiantur. Hi autem, ceterique etiam qua Toga qua Sago consiliatij, praesides atque ministri, maiori auctoritate praediti sunt, prout Turcarum Dominus magis iners aut soleta est, ii

genio iudicioque repit vel insurgit.

DISSERT. XXXI Pol tro' s. Ov io si & Peregrinationes olim susceptas hic lau

dauero Vtiles arbitror, sed si ad usum reserantur; magisque ad prudentiam, quam ad voluptatem directae

sint. Quidam enim amoena tantum inuestigatione v bcs,populos,& adesa rudera perlustrant, utoculos curi S i sos.

163쪽

r o FRED. DE MARSEL AER LEGAT vs.sos auresque, non ut animum pascant, mutentver ut seri

quid prae ceteris sese spectasse, portentose gloriari possinn&quaepiam narrationum monstra obhcere credulorum mentibus. Similes fortasse iuuenibus, qui cum multum temporis &peculij studiis nequidquam impenderint; nia hil domum conserunt pr. aeter tritam togam ,&scholasticorum appendicem illuuiem.quibus merito Homericum illud occinatur: Turpeseris mulisse diu, vacuumque redisse. Ast Suorum animus una cum corpore non exulat ; probe

intelligunt, Troiae quidem, id est, domi , Hectores nasci; seris vero Vlysses fieri. Et hi, quidquid uspiam viderint

boni moris vel exempli, imbibunt,animumque quodammodo grandiorem essiciunt obseruatu tot sublimium renouariam rerum. Congressus enim sapientum, diligens mrerum & eventuum obseruatio Polytropum facit, no maria,non montes. Multum sane deerit ei,in actionibus interdum ceu mutilus aut mancus erit, qui numquam patriae, vix culinae limen egressus, transuerse tantum soroambularit. Natiuum hoc domesticum rus saepe diluitur quaesita & peregrina illa inter ignotos consuetudine: multaque ibi discuntur, quae nullus liber doctorve inculcet. Certe generosiores ut feras cauea fatigat & frangit: sic altas mentes patrius ille carcer. Si tamen externa Leg tus non peragrari proximum erit,ut e geographiae ac cos

in rapniae tabulis (quas historiae oculos indigetat Ortellusi eruditam aliquam dissitorum locorum cognitionem habeat, hauriatve . Huiusmodi diligentiae & cognitionis adminiculo, constat eximium quemdam Maximi Regis Consiliarium, posse, summo applausa, describere atque distinguere praecipuarum orbis plagarum, etiam Belgij nostri

164쪽

nostri non solum urbes,sed pomis,pontes, flumina, itin ra: adeo viij qui hisce in locis diu versati & exercitati putantur,ne contradicere quidem soleant, nisi erroris manifeste conuincantur ; cum ille Belgium numquam viderit. vi NIM O proderit, si Legatus ipsa malorum consuetudine robustiolivaria ac nouercante sorte exercitatus sit,arduumque decurrerit calamitatis circum Albtur Gaim 5: inualescit aduersis rebus animi vigor: & vere quae nocent,docent. .aerumna velut vitae regula, cos vir, tutis est, excustaque vetemo ad sapientiae vigil studium homines acuit. Interdum magnus peccator, nUs admonitor est. Gloriatur Mithridates: Mihi fortuna,ereptis rebus , usum dedit bene suadendi. Quid enim sapiat, qui seinper in deliciis ac laetis Facilita inueneris, qui sapien-

tiam acquisierint in aduersa fortuna, quam qui non amiserint in secunda . Neque omnibus nocuit misse lapsos. Etiam aegrotasse, interdum medelae ac saluti fuit. Sic fluuionam non paucos per medium maris ferri constat, nulla puritatis aut dulcedinis suae iactura. Et pulcherrimus iste mundi oculus deformia ac foeda etiam loca suis radiis perlustrat,nec inquinatur. Quippe peregrinatur, vel v rius hospitatur quorumdam animus in nequitia, non habitat. Iuxta Lactantium,duo sunt Sapientiae gradus: primus est,falsa intelligere; secundus, vera cognoscere. Negauitque Plato,satis continentem sibi videri eum, cui anterior vita non inter errorum & voluptatum mille peri-

DISSERT. XXXII.

duersa orametam expertus.

165쪽

FRED. DE MARSEL AER LEGAT vs.cula explorata sit.Sic pariter statuendu esst,non esse aptum . cuilibhi Legationi virum, cuius robori & constantiae iiii quitas sertunae non cesserit. Prosecto qui numquam cadicumuentus fuit, imparatior & incautior est in insidiis

fraudulentorum. Adeo humanum ingenium aduersitatum velut astrictu acuitur, stimulisque excitatur. Forte quia aduersorum successuum attentior est consueratio,i

nactorque memoria. Demetrius aiebat, Nihil sibi videri abiectius eo, cui nil in vita accidisset aduersi: quod opo reat talem hominein,aut sibi ignotum esse, aut Diis inuisum; ut quem praeterierint velut ignauum, nec idoneum ad sortunae conflictum. Hinc non pauci ea solum infelic late laborant,quod numquam fuerint infelices: quos utique felicitatis dignoscendae & infelicitatis prohibiada: a

res latebunt.

venit exsci aciles segnesque tenemus; 'e,quodque metu torsit rubere iuuat. Quamuis pariter fatendum sit,nihil intolerabilius essem, qui secunda nimis fortuna saginatus, stimulos ingeniota paupertatis in superbu otium commutuit. Notum illud:

perim nihil es humili cum sergit in altum.

Et certe saepenumero virtus deseritur copia vel inopia fortunae. Idemque in artibus euenire ait Plato, cum diues dissolutior artem amplius exercere non velit; inops,magis de rerum conquisitione, quam decognitione sollicitus es.se debeat, veriusque de auertenda fame, quam de astruen- da fama. Nolim tamen Legatum amplius aduerta fortunae in-- cumbere,velut scopulis adhaerere. Virum quaero qui su rexerit, & obduruerit; ut semido oneri in posterum parsit. Minis Principi suffciet, qui fortunae iniuriis & an

gustiis

166쪽

L I d E R P R I M v s. r 3gustiis distringitur & abripitur, iam minor seipso. Noui quondam hominem, ingenio accensum, ad sublimia a . natuta fustum, qui dum aliquot dissicultatibus, litium

quoq; tricis exagitatus, inique vapulasset; totus mox pe tunderetur rerum nausea, &sibimetipsi grauis, imple, xam,quasi torcillaribus compressam,depressam mentem, deinceps numquam attolleret: quinimo abhorreret a rebus laetioribus & amoenis, tristibus & solitudine afficere: :turi ue vinum, ne oleum quidem a Samaritano propinatum admisisset: adeoque omnem surgentis spei fructum infelix litium lolium suffocarat ut nobilis ille magnarum cogitationum succentor ignis elangueret in lethargicum& emortuum teporem atque gelu. Hem Melancholia,illustrium inimica moliminum l .

DISSERT. XXXIII. Intrepidus.

MAGNO munus suum animo amplectetur Leg tus: sumetque, non superbiam ex merito, sed fiduciam; periculis,opprobriis,minisque omnibus,ipsaque morte validiorem. Tanti esse patriae salus debet, tanti dignitas auctoritasque Priucipis:nec Legatus erit,nisi tim ri aularum nocturno, daemoniis incursibusque meridi nis psique adeo in tenebris ambulanti negotio, imperte ritum & impenetrabile pectus circumserat, --diu tranquisis in Cymbru. Vrticam si cunctanter attingis,urit; si pressim,hebescit.

De eneres animos timor a uit. --,

Itaque quo tenda ion quae passurus sit, aestimabit Legatus,

167쪽

i FRE P. DE MARsEL AER LEGAT vs.lus vi nisi quod & haec ipsa in gloriae augmentum ce lent. Neque in selix dicendus erit, qui magnum animum non inglorio exitu probarit,pro Rege &Deo non timidus in ri. Et quanti omnino interest, quo infortunio perierispAnimamne pervilinus, an peros emiseris 3 serrum, an s

bris exeusserit3gladius,an gula i nisi quod gloriosius gladius,quam gula. Semel mori,non saepius datum est.Omnia passus est qui periit: &,

Fortitudine autem Legatis nostris praeibere inprimis illi, duos Deus diuina in terris Legatione fungi voluit:qui nec spe nec metu ab ossicio flecti potueriint: sed entheo spiri tu & Eelo,nihil remisse, nihil assentatorie runt aut admiserunt , inflexibiles usque ad mortem, mortem autem tot tantisque cruciatibus illustrem. Ast illi, pulcherrima virtutum .coronide, e vinis inter Diuos relati sunt. Inue nias tamen,qui blanda humanitate, ficta amicitia, honorificis verbis, magnarum retiam ostenta spe, vel incommodorum iniecto metu corrupti vel decepti, susceptam semel Legationem deserunt,maiadfici praetermittunt, vel remissius cunctantiusque,quam par est,exequuntur. 'Narrant historiae Indicae, Chinensiuin Re em duos misisse Legatos ad Regem Iaponur . Dumque illi diutius

in castro quodam detinerentur,donec eos etlocare alat admittere Iaponi intestrum esset(nimirum,ut interim epulq, choreae, & nonnulla magnanimitatis & magnificcntiae spectacula pra ararentur Legatonitia alter, se tamquam carcere detineri, moxq; rapiendum credidit in praeterit rum iniuriarum, quae virosque Reges grauiter commiserant&exercuerant,talionem. Et quamuis eiusmodi facionus haud alienum videretur a coniniun, namore, itaquei ab in-

168쪽

LIBER P R I M v s. I sab ingenio Iaponum; alter tamen haec suspicionum monstra, velut inanes fabulas,constantissime contempsit, sperans,omnem praeteritae contentionis acerbitatem praesenti conuentione dulcorari & sepiri posse. Quo faelum, uteri subsecuta, & ipse eo grandiore honore exceptus suerit a Iaponensibus. At qui clandestina fuga saluti consuluerat; reuersus ad suos, non solum omni nobilitate exutus suit, verum etiam parentes &consanguineos omnes,

qui pro Legati fide spoponderant, in dedecus & spolium

traxit.

Quis non miretur Iesualdi robur 3 Is a Grimo do Longobardorum Rege missus, ut Beneuentanis , quos Constas Im rator obsidebat,suppetias nuntiaret,inlio stium potestatem venit. Iussus igitur, aut saeuam variisq; tormentorum auinibus cumulatam mortem eligere, aut desperata obsellis subsidia mentiri;simulauit obsequium, ut maiori fide Legationem perficeret. Ducitur ad moenia,& oppidanos compellans, diuersa longe oratione usus est; aduentare cum copiis Regem, parua adhuc mora liberi tem posse redimi. Negares captum esse, qui spreto discrimine sic libere locutus suit; qui ut salutem obsessis promitteret, & munus suum impleret, proprium caput impendit. Sane id subito recisum, & in urbem lithobolo iniectum, adhuc fidem velut loqui omniumque salutem adferre videbatur. Imperator vero imminentis praelij nuntio territus, & Grimo di impetum declinans, Beneuentum reliouit. Sic itaque Iesualdi cum voce vitia e tincta est, sea maiorum instar luminarium, quae clarissime lucetat dum extinguuntur.Sic victias de victuris,quinimo mortuus trium pliauit de vivis. Sic poenaei leuis, br

uis fuit, sanguis publicae felicitatis& gloriae semen suit,

169쪽

r 6 FRED. DE MARSEL AER LEGAT v s. morsque velut benis ae obstetricis manu sortissimum virorum restituit meliori vitae. Felicius nunc vero a vetustiore aeuo exemplum depro-mo,'t sciant omnes, fidem plerumq; etiam ab hoste istimari. Messanae in Sicilia ciuis sortissimus Megacies Agathocli eam inuadere conanti modis omnibus aduersabatur. Qtiid tyrannus 3 misso praecone seciali petiit, ut vel urbem,vel Megaciem sine mora traderent. Suseria si hae rebant cunctorum animi, angustiisque exponti rerum pondere huc illuc serebantur: tandemque deditionis sententiae suffragia omnes & calculos apponebant. Megacies vero paratus nimio infortunio emergere vel immergi, ire nil renuit, si Caduceator mitteretur. Dec entibus ita Messeniis, abiit: & postquam veneratus est Agathoclem; Ego vero,& ciuitatis nomine venio,& moriturus, inquit, si decernis. Sed enim priusquam de Legatione audias, aequum statuito. Si ad excidendas Syracusas expediti nem Messeiiij suscepissent; viri in pro Syracusis, an pro Messeniis omnia faceres Ob fidelem candorem placatus Rex (non enim hominem exuerat) abdicato bello Mega-clem incolume remisit, amicitiamq; iniit cum Messeniis.

Nimirum,quemadmodum is qui amnem transnare contendit, & cam in absorbentem vorticem lapsis, ut nec vires,brachia, pedsisve lassiciant ad enatandum,no despondere, verum erigere animum debet, tum id protinus artis atque dexteritatis expedire,ut quam minimum tam intricatae aquae immergatur; ideoque aluo resupinus,manibus simul pedibusque eluchetur atque exiliat necesse est, nepotentiore morte intereat: sic Legato inter ardua &con fragosa cum dissicilitate animus accrescere,non labascere, non nutare debet. Si quis autem tenerior molliorque,aut ceres

170쪽

LIBER PRIMvs. I Tcerte infitior; inferiorem se quoque ipso munere, prius quam suscipiat, arbitretur, vestigiisque Ciceronis potiusquam Dei sthenis insistat. Ille enim Legatus ad Antonium ire noluit,quod parum se profecturum sciret, multum offensurus: hic ad Alexandrum quidem proficisci coepit, sed dum in itinere impotentiore pectore iram Regis expenderet, deserta Legatione rediit. Si quis semel in animum induxerit non timere iis prosecto intelliget quid sit Legatum agere: imo intelsiget, plus saepe in rebus plerisque metus quam periculi esse. Non nesciens id Magnus ille qui plura vicit quam vidit,non dicere, sed docere solitus fuit; Nihil forti timendum esse, nihil timido satis munitum. Interdum quoque minora fiunt mala , si contempseris ; si contra au dentior ieris. Tantum aude; dexteram rordina porriget, negliget remissum. Ignaui ut primum asperiora senserint, manum retrahunt,ad mollia nectunt; maluntque humili potius conditione sterter repere, lat re, quam per ardua viam ad alta, ad magna, ingredi &sternere. Non accerset interitum aut pericula Legatus,

tamquam si iisdem gauderet: (quin contra,non a prudenti pectore venit periclitandi acceleratio, non a virili pectore libido illa citra causam moriendi attamen ubi diuertere prudentiae clypeo & honesti specie, pericula non dabitur,generosus in illa & per illa gradietur. Ne ferrum quidem durum ducet. Non dico, non sentiet duritiem; vincet: illud inanimatorum, hoc Legati est. Eiquamuis maiori prostratus vi, plagariam molibus tamquam montibus sepelietur; animo tamen stabit inconcussus,intrepidus. In Selectis Diodori legere est,quod dum Carthaginensium Legatus nonnulla atrociter receii sita protulisset atque excepisset tandem hoc sorti dicto Romanos qquio-