장음표시 사용
331쪽
ro8 FRED. DE MARSUL AER LEGAT us. Ceterum eo aliquando fine Legatus ad hostem mittitur,ut subdola ctinctatione detineri is pollit, atq; intcrimperfici quod ipsi mollivit r. Hic astus Tulli Hostilis suit, quo C. Cluilis ; hic Agathoclis, quo Brutiorum; hic gentis Achaeae, quo Legatis Romanorum os stiblinitum filii. Themistocles Atheniensibus suis auctor erat, ut urbis muros, quos iussu Lacedaemoniorum deiecerant, instaurarent. Eo rumore peruulgato, missi sunt Alcmas Lacedaemone Legati,qui interpellarent. Themistocles alium quam pro voto Reipublicae euentum timens, non intc Vipte agendum ratus, Legatis ab rupte respond it; Ituros Spartam qui ea de re consulerent. His ita dimissis, ac Le gationis exspectatione delusis, hortatur suos, ut strenudopus maturent. Deinde ipse in Legati aem proficiscitur, sed letam adeo & diuerticulis circumductam, ut spatium consummandae munitioni sufficeret. Auxit itineris miram exspectatioqucdam mandatorum & sociorum,mox simulatio morbi. Cum interim nuntiatur Spartanis, moenia Athenis surgere; denuo mittuntur Legati, ad rem inspiciendam. Tum clam ad suos seruum mittit Themiastocles,monetque,uti Legatos vinciant, pignusq; teneant, ne in se grauius consulatur. Sic tandem a Themistocles ero intellexere Lacedaemon ij, iam non muniendam, sed munitam urbem esse: ut nimirum Lacedaemon , non tam in vicinorum imbecillitate, quam in propria virtute vires suas collocarent. Fieri itaq; potest,ut Legati hostium neque audiri neque admitti magnopere contendant; imo vero id magis, ut interea aliquid temporis elabatur, quo
subdole quid construant vel euitent. Cui calliditati ac
tergiversationi, non socors Principis decretum opponendum est,ut mature sciatur,cur venerint,quita velint. Sin
332쪽
gulare extat exemplum Senatus Romani in Eumenem Regem. nam cum data dicendi atque exponendi facultate,an imaduerteret,eum subticescere,excedere templo iusssit: addens,absurdum esse,ignorare Regem quid sibi opus
citet, ac quare venisset. Mox itaque per Praetorem reuocatus fuit,& sic coactus expromere & cffari quae vellet. Vtpote dum hostium aduenere Legati, subinde e velligio,&dum adhuc fere anheli,quod in mandatis habent Piliaci pi exponere atque enuntiare iubentiir; eoque citius quo magis creduntur imparati. Alioqui e longinquo aduenis defatigatisque spatium indulgeri solet, ut se suaque colligant & componant. qui tum quidem, ut nihil temporis sine fructu elabatur cunctando, super singulis consultant& circumspectant. Et rursus, si ex mora atque praesentia eiusmodi Legatorum, Principes in spem cuiuspiam com modi vocentur, nec ullum immineat periculum; solet de industria id quoque effici, ut tardius ad suos retaeriantur. Cuiusmodi consilio Persae Martinum a Romanis icaa-
tum,de pace agenda ad eos missum remorati sunt, ac pacem simulantes tantisper sermonibus blanditiisque dio
traxere,donec cre,quini aduersus hostes construebatur, absoluto manifeste concordiam recusarent. Quod si vero ea interuenerint aut accid rint, quae magis secessum quam accessum Legato suadcre videantur, subducit ille se ac reuertitur: & quod olim poetico Mercurio tributum est, alas & talaria pedibus nectit, ut non solum abire, sed auolare possit. Insalutato tamen hospite discedere non decet, nisi hostilia in personam suam perpetranda praesciret. Honestas siquidem praescribere videtur , ut sub quorum protectione incolumis sicierit Legatus,tis insciis nec valedictis itineri se neutiquam commit-
333쪽
3ro FRED. DE MARSEL AER LEGAT vs.lat. Scio ego, externum Principem aegerrime tulisse ab
cessum Legati, qui petita tertio discessus facultate,nec impetrata scilicet admissio qua discessus indicaretur, continuo negata fuerat) tandem discesserat. Grauis nimirum ad Legati dominum expostillatio veredis missa fuit, priusquam ille ad aulam pertigisset, super eiusmodi vituperio atque insolenti animo, quo negotium quod agebatur odisset, implicia et, euertisset. Quid alter Princeps3 iussit eum ab conspectu suo quadraginta leucis aliquandiu abesse, quamuis alioqui pro Legatione sua splendiddac generose omnia,nec imprudenter sese gessisset. Igitur cum ficte & fraudulenter Legati hostiles v niunt; faciet is qui aditur, ut quamprimum auditi, vel, si
expediat,inauditi, discedere iubeantur. Dimittantur thineia,non deijciantur,additis quoque in ultimos usque fines conductoribus. Nimirum ut & arbitros habeant, &hos velut custodes: atque ita securitatis velo dolus de machina o omnis arceatur. Omnino quamuis non vocatus venerit, ac ne optatus quidem, tutus saltem abeat: ita d
tulisse Legato videbimur,quantum negatum est; & dum cauti sumus,ab humanitate non disceuemus. Quin vero dandum hoc Iuri gentium, ne facile excludatur Legatio, vel repellatur. Solent & plerique hodie, Legatis suis per loca inimica ituris, liberam prosectionem (saluum conductum vocant)petere, &sic quoque pompam negoth augere. Vnde si quid sinistri aut aduersi Legato inique acciderit, totam in gentem atque gentis Principem culpam conuerti disserui Scimus profecto, quantum vel stala suspicio, vivi caeca, nuper de Legato Regis Francisci I. ad Turcarum Im ratorein in itinere intersecto, famam Caroli V.stiterit,alioqui inclytam, terrarum orbe mai
334쪽
LI aER SECvNDus. 3Irram. Verum enimuero quia interdum expedit, Legatos clandestine iter facere per hostilem ditionem,sive ut quid animaduertant, & tamen ignoti sint; sive quia alioqui securitatis litteras retere sit inconsultum; viderint ipsi siceant, ut prospere etiam perueniant: hoc enim, quia non tam in manu prudentiae est, qtiam in fortunae temeritate positum, vix probari potest sine aliqua exceptione felicitatis . Interdum timere qui didicit, periclitari dedidicit. Alioqui quando itinera infesta aut periculosa; item quando acerbius quidpiam & sine dissimulatione denuntian- idum est; litterarum,non Legatorum usus est; calami,non linguae: quippe charta,nec rubori,nec timori obnoxia esst. Quod si adeunda gens,non inimica solum sed fera & fallax,aut etiam irritata& offensa; vereor ne veniam quidem atque fidem publicam impetrauisse satis sit. Sed obsides quoque exigere consultius; praesertim si communis nego- iij causa Legatio suscepta sit. Periclitum namque, ne si cautum nobis non sit,Legati nostri detineantur, atque inconditiones iniquas & nocituras cogamur descendere. Satis id exemplo suo docent Irene & Constantitis, qui cum ad Aaronem Arabum Principem Legatos praepropere,& obsidibus non exspectatis,misissent, de pace actis-ros,fidem barbaram experti sunt. Aaron enim, quia in potestate sua Legatos habuit,suo arbitrio, pacis leges non paetus est, sed posuit: prorsus tamquam pignus pretium aliquod causae addidisset vel extorsidet, singula tanti vendidit quanti libuit. Solent vero Legati maiorum Imperiorum etiam ad hostes tam fidenter quandoque proficisci,ut & veniam de fidem peti consuetam negligant. An tamen admittendi Zsi ita videbitur: sin minus; impedimentum quaesitae obij-ciant
335쪽
FRED. DE MARSEL AER LEGAT v S. ciant causae. Annibal Saguntum obsidens, cum intellexisset Legatos Roma aduenisse, obuiam ad mare quosdam e suis misit,qui dicerent,nec tuto eos adituros inter tot es frenatarum gentium arma,nec sibi in tanta militiae mole integrum, Legationes audire. Sic propemodum Liuius: a
quo di dentiens Zonaras, Annibalem scribit submisisse quosdam,qui simulata in Populum Romanum beneuolentia, suggererent a castris Imperatorem abesse, nec quo perrexisset sciri: proinde prudenter facturos, si iter adstos remetirentur,adeoque discrimen quod a milite fero ci immineret, declinarent. Ita astutus vulpio,odium inhospitalitatis, hostilitati ademit, imo gratiam solliciti a fectus appinxit vel praetexuit. Quia autem nihil non dependet a praescieratia ac velut
praeoccupatione conceptuum atque conatuum eius qui
conueniendus aut circumueniendus est aduersarij ; in primis utile fuerit in hostium castra Legatos aut nuntios mittere,qui explorent & obscruent singula. Errat,ait Polybius, qui putat, aliquod Duci magis proprium aut potentius ossicium esse, quam consilia & animos hostium intelligere. In sphaeris erij, palistrae aut gymnasticae exe citiis,non suffcit animaduertere ac scire, quid ipse agas; sed requiritur, velut diuines atque praeuideas, qui acturus sit collusor. Quotiescumque admittuntur hostium I rigati,aut congressus habetur; locus,tempus, comitum numerus constitui solet,totiusque adeo negotij species pra, finiri. quae singula non ad dignitatem modo referri diximus, sed etiam ad securitatem.
336쪽
Au hoste autem quis hostilia non metuati Sane hic
quoque simulationiueam Mercurrum virgam inficit. Etiam qui nocebit,blandus est; ut facilius noceat: o fert pacem,ut bellum moueat: petit foedus, ut damna in- ferat. Caue Princeps,cum sic adiris: imo quia plerumque sic adiris,semper caue . Non potest tuta esse fides, ubi tia menda calliditas est . Audi orantis verba, non semper se
Fadunt animisub mul e litentes. Saepe & caelum mentitur, ouidni & ingenium hominis3
Saepe decepturo lumine solum illustratur, quidni & solium Z Quoties per nubium, ut sic dicam,vallum pallidior
solis vultus emicat,pluviam minatur. Sed non minus im- brium atque hiemis horrore annona producitur & perficitur,quam risu solis aut Favonij. Prorsus & in Caduceo,& in Legato est quod timeas;& tamquam post caliginem spurio quodam colore serenitas allubescit. Ut rem simpliciter dicam ; Saepe pacis verba, praelij virulentiam tegunt: & aliud qui missus est loquitur,aliud qui misit molitur. Sic quidem subdolae industriae instrumentiam est
qui felix esse Sc dici vult Legatus. Ut non mentiatur, mendacium tamen dicit:eoque pro medicamento, ac velut in stru mento aut simulacro virtutis, utitur. Sed quid hoc aliud, quam strata mala adhibere, ut par sit votis euentus,non oratio aut aaio veritati 3 Demetrius Mosse uiae Prii Reps cum a Bori tyranno spoliatus esset Regno, ac tandem intellexisset,vrbrin Cromum, ultimam fortu- Rr nae
337쪽
3i PRED. DE MARSEL AER LEGAT vs.nae atque potentiae spem,obsidione cinctam laborare; li teris, quas intercipiendas sciebat,significauit, sese propediem missurum suppetias quadraginta millium militum.
Terror in verbis erat: nam vix tot aenos habebat armatos,
quot millia nominauerat.' Sed Boris mendacio deceptus, soluere obsidionem maluit,quam vim exspectaremon fidebat fortuia ae,quae iusta causa destituta erat; non fidebat militi, qui startunam sequebatur. Similis olim lugurthae excubitor dolus, soleta versutia filii , qui ad Aulum Priprqtorem,cum nullum periculum esseta applices Legatos
misit, & spe pactionis (ut est apud Salustium) exercitum
Romanum primum muneribus corrupit, deinde armis
oppressit,adeoque sub iugum misit.Omnino suspecta esse L alio potest,quoties subdolum vafrumque hostis ingenium est,& quale Iugurthae fuit. A tque tuta, aut dolis doli ludendi sint, ut limulatione impolturae retundantur;
aut certe, antiquitatis exemplo, obsides petendi, ut etiam consilia auscultantis in tuto sint. Si doli placent; non inconsultum Grimoaldi Longobardorum Regis facinus dixerim. Is imparatus ad bellum, cum Hunnorum Feciales venissent,& timendi vid rentur; copias & terrorem insigni stratagemate mentitus est . Delectum habuit, atque eosdem milites diuersis in-st iactos armis, saepius, tamquam nouos, iussit decurreret quo astu citius diem quam numerum finire potuita Conuersus interim ad Feciales qui spectabat; His, inquit, ch ragis Hunnos tripudiare & decurrere docebo, nisi e fini bus meis actutum discesserint. Attoniti Legati abcunt,&pari metu Regem suum exercitumq; implent. Itaque tamquam potentiae cederent,hostiles omnes copiae sine be lio diffluxere. L. Manlius de Attilius e Graeciae Legatione
338쪽
LIBER IECYNDus. IS Romam reuersi,in Senatu gloriati sunt , ob deceptum spe pacis & induciarum pacto Regem: ibidemque haec ve sutia plurimorum calculo comprobata,Noua Sapientia nuncupata est. Audiamus Ciceronem sibi blandientem: Populo imposuimus,& Oratores visi sumus. Zopyrus, unus e septem proceribus Persarum, nasum& aures sibi abscindi voluit: id se a Dario Rege suo iniuste perpessum simulans, & nihilominus iurans, ut fidem apud Babylonios inueniret, oinnemque machinationis suspiacionem tolleret. Quosdam etiam Darij milites interemit, commeatus intercepit Aque odio & contumelia Tyranni dignum iam ostendit. Ergo exercitui Babylonico praeficitur; quem Darij partibus illeo adiunxit, urbemque Regi suo tradidit. Quae non eiusmodi artes periuri Sinonis, Maroni celebres,queis iniimica Graecorum arma non intromisit solum, scd ipsa induit, S: introduxit Troia Non absimilia aruum etiam nostrum spectauit & sensit; plura
perare potest,etiam metuere. .
Cautionis summa est, Lesatis non statim credere, sed
externae versutiae domestica sagacitate velut occurrere
Quod si de pace aut foedere agatur ; quaecumque ad bellum faciunt, praeparanda sunt: agenda omnia maiori et iam cura. Mendaci Mercurio Mars opponi debet, allenti Mineruae ipsa Bellona. Sic magni olim Reges & Populi humaniter exceperunt Le atos hostium , de pace egerunt; sed ut nulla interim munimina aut exercitia exercitui adimerentur, vel intermitteryntur. Philippum Mediolanensium Ducem hic mireris quoque:is in rem suam callidus, uia alienum se ab antiis os edit, felicius pugnauit. Cum Florentinis res erat, qui ut facilius imperio suo Pistam adbcerent,miserunt Legatos ad Philippum, roga-
339쪽
3ts p RED. I E MARsEL AER LEGAT v s. rutos,ne auxilio suo eam urbem tutaretur. Philippus benigne audiens, licet insemis Florentinis, quorum imminuere potentiam statuisset, respondit, sibi in posteriam non bellum Ad pacem placere: quod ne frustra videretur dicere, milites omnes quos ad manum habebat, sacramento absoluit ac dimisit. Legati,obsequium non modo addictum, sed iam praeilitum rati, gratiam Duci agunt, suos gaudio & securitate implent. Dux interim ad Fram ciscum Ssertiam,qui Parmae erat,litteras misit,ut militem
hunc ibidem conscriberet. Consciipsit, & cauto consilio fingens se Neapolim eas copias ducere, Pisam progressus est, Florentinosque imparatos fudit & fugauit. Nimirum haec Philippi pax erat,dare pilanis libertatem,quam ad se transferiet. Sed quemadmodum Florentini, sic & alij saepe populi, quia nimis creduli facilesque, primum verbis decepti sunt, deinde armis victi. vastamentum autem mittentis siue missi in principio animos sumit, & explirat,quantum nequioribus artibus fortuna concessura sit.
Si facilem depreliendit viam , circumducit casses & la- eos,atq; occasionem tantum nocendi exspectat. Quod . inulla arte velari sellacia queat; dubitare, timere hostis incipit, &sensim ad saniora consilia, imo ad obsequia se flectit, prudentiae velut ac iustitiae obiectae cedens, dum potentiae impar est
MAGNA esse Legati negotia hinc statuas. quod vel
de bello, vel de pace, vel de induciis plerum uereat: e quibus singulis Regni incolumitas auctoritasque
340쪽
LIBER S E C v N D v s. 32 ceu sonte profluit, & dependet. Gloriatur Tiberius ad Germanicum scribens, se novies a Diuo Augusto in Geramaniam missum, plura consilio quam vi persecisse. Et gloriosa profecto imperia &: cumulatiora laudibus sunt, quae incruentis conatibus obtinentiar oc parent. Si quid Princeps sibi asserere,alteri adimere statuerit,sive quia id sibi iure deberi existimat, siue quia id nimia opportunutate arridet, & oportet habere: si nihil profecerint amicae
Legationes, non speciosi quique praetextus, aut pollicita times,compensationesve, ne intercessiones quidem aliorum Principum; non protinus semper armis agitur, sed interdum contentio arbitris committitur, ut causae iudicibus. qui tum,quoad fieri poterit, etiam per Legatos demerendi,emendi sunt quocumq; artificio ac emio: quod sumptibus molestiisque bellicis semper longe mitius erit. Et tamen quia eiusmodi arbitrariae definitionis fauor&executio a placito aut patientia illius potissimum dependebit, cui ea grauis videbitur; conandum Legato, ut ipsos simul arbitros in desensionem datae auctoritatis dicta, que iustitiae trahat. Bellum,uel suadet Legatus,cum pacem inuti em atque inhonestam putat,vel nuntiat: quod olim proprie Fecialis munus erat,ritibus quoque suis, & quadam velut relio gione peculiariter definitum. Sive autem hoc agitur, ut quod coeptum est bellum extendatur, siue quod non fuit, incipiat,suadela opus est atq; solertiae Si seliciter coeptum: stimulari audientis debet animus,ut fortunae insistat hactenus inuitanti. Si infeliciter; erigi debet,ut credat melioribus deinceps res eiciis res administrari & succedere posse. Quinimo praestare, cum honore semel cadere, quam
cuni ignominia imbecillo pede state quidem, sed seruire. Rr 3 Cadere