Frederici de Marselaer equitis legatus. Libri duo. Ad Philippum 4. Hispaniarum regem

61쪽

FRED. DE MARs rLAEReLEGAT v S. Quam exim, mi stiae te pudori velut infridi infesti. iuq,stupida arroganti turpi otio,perulanti luxu, de lascio licentia aetatem agunt. Ibunt igitur Luti, quos non Muin imago ac lux alienae, sed magis desiderium splendor in propnae virtutis, quos ingenis promptitudo, imopnitudo animi, ti obsequendi dexteritas commendabit. Et plebeiorum pulcherrimae interdum dotes sunt; occupandae quoque, ut seueri videantur. Unde si cuius e PPbuas, fides, industria e lorata sit, cius utilis opera ibi exerceatur. Peccanti M, qui vili es omnes ne luiendos passim aut arcendos asserunt , inorum vero fili inRegiam Solis solos admittendos.Opportuna fuit labi la, quae docuit, mei ra lumiani corporis non recte ossi, scio suo fungi sine adurinaeulo ventris,iquamuis ille sordi-

Sunt etiam,qui spurios & furtim conreptos semine ba egatione excludant: quas notum sit, Nothos peculiari in te esse pressit iupra velinfra reliquum vulgum i

Spem prastatu, ac semus corpore. DRiNDE ssiti tum quisquis suum quam comis

ita tulimum exteris esse volet, curabit sedulo,ut huic generis claritati atque priuiantiae,etiam corporis decora speclas respondeat: nec monstrum mittatur in v-ymbrium paritae ac gentis. Sic natura comparatum est, ut exteros plerique haud illibenter fictaant, sitque:cui an olim rimis obuiam cunduinreor. Imo vero cum mi tenus Malastas per Legarum repra sentetur omnis omnino

62쪽

tia ER P Rr Mus. noderisionis atque contemptus ansa praescindenda est. Quin saepe despectum sui interpretantur Principes, si Thersites,si Mopsos, aut id genus informes homines, ad se missos conspexerint. Narrat in Decretalibus Ioannes Andreae, quod cum Iacobus Castellio I GF ad Bonifacium Pontificem a Bononiensibus missus super rebus grauissimis verba faceret; Pontificem (quod homuncio perpusillo esset corpore, actarie ut Zachaeus ille Euange licus) iussisse, ut sese erigeret; cum poplitem non flexisset.

Quo factum,ut tacite riderent,deriderent eum Omnes. IPse autem sibi excidens, turbatusque ilico a capite ad calcem, ne hiscere quidem, nedum ea quae conceperat proferre potuit. Eadem nota tui est apud Herodotum) sed maior audacia Gelliae Agrigentini fuit: qui cum in facie vixi ainem gereret ad Centuripinos Legatus luit.Cum in publicum verba facturus processisset, petulanti risu exceptus est: audire monstrum concio recusauit. Quia vultu non potuit Gellias,ingenio usus est, sermamque vindicauit:&, Ne miremini, inquit, Centuripini et ut urbes, sunt,ita ciues mei Legatos mittunt; pulchros ad pulchras, deformes ad deformes. Libera vox,sed non ubique tem stiva, reprehendi turpitudinem, atque etiam in ludibrium trahi consessa est. Dum caecus ad Aulam quamdam aduenisset L atus, ceterum eloquio & genere con- , petitum mit, anne etiam oculatos reliquisset in patria. Certe qui ab ortu luminibus orbi sunt, pliatimis praeterea imperfectionibus plerumque praeediti aut obnoxij existunt: qui etiam si quid in vestibus aut gestibus

dedeceat, non corrigere,ac ne aduertere quidem suificiunt. Ex crum Deus aut Natura nihil mistra operentur; indubia tibilem se,excharactere seontis totiusque corporis linea-

mentis

63쪽

cturam facere profitebatur Zo rus physiognomon. Sic ille apud Maronem: Non equidem si eram ex im cor pstre pustrae malum nasiis forma me aere salior. Certe quoties decora species obtutui sese offert ; simul &virtutis aliqua imago, latens quidem, aliqua tamen, sese

insinuat. Quasi interioris virtutis energia, exterior quique cortex ac su perficies, velut indice aut luce illustretur: quemadmodum:&ipsa animi dona conspectiora venustas eis cit: & Gratior est pulchro veniens de corpore mirtus.

Regium Alphonsi, in suis Legibus, quas Partitas vocant, monitum, seu decretum fuit; ut sermosas uxores si R ges Castellae iungerent, liberos indeformosos sus auri: quod regno & regimini inprimis conueniat. Apud Aualicosiavi non sublimia aut subtilia semper audiuntur argumenta, animaduerti plurimos, qui conspecto formosisi quodam Legato, primium quidem sibi eiusmodi formam

optarent si mox uno ore percunctarentur omnes: Numquid dolendum esset, eum ex sua gente non ege 3 Adeo ut bene secum' actum credereret, quod vel vidissent. Legimus,ab Artaxerxe Persarum Rege initas ad Alexandrum

Romanum quadringentos Legatos, omnes corporis specie decentique proceritate praeteminentes, vestium cultu

splendidos et ut dubitarent quamplurimi, plusne ornamenti corpus vesti,an vestis corpori conferret: sic mutuo

velut lenocinio vestis dc forma,decus addebat Aristoteles interrogatus,cur quiculta dc pulchra sunt; in amoreris sit quemvis pellicerent; respondit,chi esse eam quis io ena. Archidamus Rexa Lacedaemoniis risu de reprehensione,

64쪽

LIBER PRIMvs. si ac tantum non Regno mulctatias est,quod minoris staturae uxorem delegisset; scilicet quae Regulos procreatura eL fit,non Reges. Sane persuasum non uditum plebeis,sed etiam prudentibus est,id elegantis corporis domicilio habitare limul animum elegantem. At contra sub deformi vultu, occultari aliquem Thersiten. Summus enim ille Architectus excellentibus animis hospitia quodammodo praeclariora solet constituere: haud secus ac comitiales metatores videmus insigniora urbis loca tectaque commodiora Principibus Magnatibusque, humiliora ministris designare. Hinc populi aliqui tantum corporis flori concessere,ut reliquis animi dotibus postpositis, Regem, velut Numinis digito,& Naturae dote designatum, delegerint,cui specie eminenti ceteris praenasci contigisset. Sic

neque alios maximorum capaces Magistratuum ac summorum operum credebant, quam qui formam Imperio

dignam prae se ferrent. Forma haec non tam venustas est muliebris,quam dignitas quae in obtutu gestibusque consistit; &,quemadmodum Maximus ait,occulto & potenti introitu hominum animis illabitur,&Maiestas nuncupatur. Consistit autem in decora magnitudine , inimembrorum proportione,in lineamentis aptis, in colore,

in succo . Deformat hanc speciei dignitatem quidquid

nimis exquisitum est,de pixide aut speculo comptum, &infra virum. Critias Atheniensis, unus e triginta, dixisse fenur: Pulcherrima specie inter mares feminam esse; inter seminas,marem. Nos Legatum marem esse volumus,sed mascula virtute,& qui inter mares emineat: qui maiestate qua in pulcher sit, & venerabili virtutem forma reprae-i sentet. Talis quidem Marius erat,ille proscriptias, percus

stacin suum pleno gloria aspectu velut transfigen ,

65쪽

D PRED. DE MARsEL AER LEGAT us. exanimans, certe perstrinsens de arcens. Talis Octauianus Caesar,qui sicarium, a quo in Alpibus praecipitandus erat, fulminante ac caelesti oculorum vigore in diffidentiam perculit,& fugavit. Adeo,tamquam cum virtute ipsa certamen haberet haec naturae siue dignitas, siue maiestas, etiam ab iis honoris obsequijque tributa exprimit, qui aduersus virtutem conspitasse videntur. Et tantum momenti in pulchritudine ponit Cominaeus, ut suadeat, ne facilis aut frequens copia fiat, quamuis amicorum Legatis , iisve de quibus nil male metuendi aut suspicandi causam habemus, conueniendi vel diu alimendi Principem ad quem missi sunt,nisi is sit,non modo prudens, sed insuper nonesta ac liberali specie, de eleganter vestitus. Si id Principi consultum ; quid Legatis Praeterea, ut nihil non pulchrum iu Legato de cum Legato conspiciatur hoc agendum quoque,ut comites dc assectae pari laude conseia cui sint, decoremque non suum modo , sed gentis suae

mmendent.

Neque minita prosecto valetudo,quam tarma spectanda est. Unde e seuera Stoicorum secta Catonem accepimus, ituros in Bithyniam Legatos non sine ioco ac scommate dimisisse. Cum enim unus cicatricosi capitis vertigine, ter podagra,tertius vecordia laboraret; pronunti uit,populi Romani Legationem neq; caput,neque pedes, neq; cor habituram. Domi igitur maneant valetudinarij,

gibbosi, distorti, curvi, caeci, coclites, lippi, lusci, surdi,

claudi,manci, mutili, bardi,balbi,ulcerosi,ventricosi, aut si qui aliis vitiis insignes: qui, velut dimidiati homines, iniuriae ac ludibrio nati despiciuntur. Nam in eiusmodi obuium est, Cauete a signatis: qui quidem offerre hostias Deo,lege veteri prohibebantur. Et Vulcanum claudum,

66쪽

non solum poetarurn commentis atque cachinnis vapulare & explodi constat Ad inter caelites ipsos fabulam esse. De podagra vero an seorsim dicam Magnatum ille motabus est,& morborum illa regina ; quam grauis,tam familiaris: certe iniucunda & molesta comes . Huic si quis obnoxius, Legati personam non recte sustinebit. Nam e si doloris induciae sunt, tamen impediri negotia possunt, cum maxime tractanda sunt: ut sic quidem, vel otiosum, vel inutile munus reddatur. Breuiter: quemadmodum cretatis pedibus podagricus vix utitur, magis impeditur; ita podagricam Legationem ipsam reddit. Deinde Legatus,vt firmus sit cor re;deuitet nouam illam lepram,seu luem Indicam,aut ncos,non ut edat, sed a quibus edatur: queis ei semper vivum cadauer circumferendum foret, totiesque contingeret mori,yriusquam liceret. Et quomido incommodis laboribusque ferendis pares sint, qui ne sibi ipsis sint ferendo3 Adde,quod corpus male affectum, etiam animum affigit,humi affigit. Hinc plerumque qui

languent corpore,hebent pariter animo. Certe in eiusmodi tagatum tempora incidere contingat, ut ne suffecerit quidem ei corpus esse vegetum,& quod pharmacis,atque

etiam deliciis &voluptatibus possit abstinere,sed pr(terea patiens laborum,vigilit,inediq,algoris &qstus sit necesse. Humanorum quidem desectuum alis manifesti, alij occulti sunt: & hi tamen manifesto interdum Legationi impedimento: ut, si quis sit hemiolas, & corporis aliqua ruptura. Qui conspicui sunt defectus, possessores suos

minus verendos,minusque acceptos constituunt, re praeterea velut prohibent a praesentia hominum: ut si qui lippitudine , graveolentia, aut lue quapiam omnibus taedio

atque contagio oberrant. Legatorum autem est, adsta F a. tra

67쪽

FRE P. DE MARSEL AER LEGAT vs.les & congerrones suos amoenitate aliqua potius allicere & cupietates detinere, quam arcere vel fugare. Attamen sub illiberali interdum fronte, formosissimae mentis excellentia residet. Itaque tunc formosus minus pulchro praeseretur,cum virtus utrimque paene par. Alioqui ij qui Legatum, quantumuis speciosum, virtute aut eius desiiderio destitutum emiserint, vereantur experiri quod olim Lacedaemonij; qui postquam claudum a sceptro prohibuissent, tandem didicerunt, melius esse, Regem quam Regnum claudicare.

DISSERT. XIII. iuuenisse, an Senex'Dv si v bi quoque controuersumque esse solet; Senemne,an iuuenem Legatum esse expediat 3 Sed, si re ste calculum ponimus, prudens senectus, inconsultae, lubricae atque indomitae iuuentae praeferenda est. Etenim prudentiae mater & adiutrix es experientia, quam senes, multorum obseruato curriculo temporum, ne liorum, exemplorum,comprobatam magis habere possunt: quippe quam dies dat; qui ut posterior,prioris fit discipulus, de

eam mense bire ab annis. Dicebat Plato, mentis oculos magis vigere,& acuti, videre,cum illi corporis deflorescunt Unde& prudens consilium,per eminentiam, senile dicitur: iuuenile vero, e iam in stultitiae ac temeritatis prouerbium abiit. Praeterea etiam indoctos senes,prudeles tamen esse cernimus. Nam quia in multis versati, versuti sunt, & tertio velut oculo

instructi. Romani quoque senatum a senio appellari

volu

68쪽

L i B E R P R I M v s. svoluerunte rati Rempub. non nisi maturiori aetati coinmittendam. Accedit morum tranquillitas,grauitas, eiusque assecla auctoritas, quae veneranda canicie adiuta, Legationis munus mirum in modum iuuant & illustrant.

Cum aliquando de Religionis imperio cum Orthodoxis Arriani pii arent, Legatos mitti ad Imperatorem placuit. Missi sunt, sed ab Orthodoxis homines adolescentes, parum docti, parum cauti: ab Arrianis autem senes, callidi & ingenio valentes; qui narrantiir vel ideo superi res extitisse. Et quid mirum i non possunt,nisi magna maturitate negotia magna tractaris illa autem in senibus est. Iuvenes rerum insolitarum & nouitatum facile sunt creduli atque appetentes: nondum prudentes,nondum enim

sat saepe decepti. Uolunt igitur nonnulli iis iuuenes muneribus solum applicari ac praefici, quae ubi laudabiliter administratas ierint, plus gloriae habeant, quan2 incommodi si fortassis sinistre. Absit tamen a delectia nostro senior ille, si segnior, si

repuerascens, memoria debilitata, mente & consilio h lucinans, acie hebescens,valetudine vacillante torpens. Et certe mentis nostrae velut vestis ac organum quoddam, corpus est ;quo quidem perperam affecto, vel nil, vel incommode animus agit: quemadmodum artifex frustra valet scientia,deficientibus instrumentis, aut vitiatis. Illud etiam addidero; Non tam in annorum numero, quam in animi rechitudine, consistere sapientiam; neque

tam mento,quam mente aestimari.

Sapientia,aetas condimentum ess,sipiens aetati cibi . Errat profecto, qui virtutis cursum, quam aetatis lasso rem existimat. re non tam hi ore canitiei, quain cana morum computione, rerumque intelligentia, Legati

69쪽

FRED. DE MARsEL AER LEGAT v s. personam ce semus. Saepius ut virum in puero, ita puerum inuenias in viro. Multis elapsa pueritia,inhqret puerilitas. Igitur ne eapropter quidem,quod in iuuenili aetate quis ingenio tardiore aut sedatiore visus sit, a magnis deinceps muneribus arcendum decernimus. Quid enim, si contigerit cum aetate successisse iudicij acumen & vigirem prumdam praecocia sunt ingenia: quorumdam sero perueniunt ad frugem. Vti in pomis videre est, quin rum aliis maturis atque vietis, alia adhuc dura manent &insipida: quae tamen esui usuique apta sunt, postquam priora putruerunt. Sic quidam ingenio ac iudicio eminet,

dum alij adhuc videntur rudes & inculti. Et hi quidem nihil non sapienter & solide agunt, dum alij iam desierunt vel delirant aetate. Quapropter cum virtus viget, . aestimanda est, occupanda est. Quis obsecro aetatis modulo Scipionem circum scribat, det aetatem reijciat 3 quis Pompeium ante annos Magnum quis Coruinum aliossque,qui ob promptam iudicij maturitatem,non exspect to iustae aetatis ac legibus praetcripto termino, Reipub clauum direxere, Consulatusque fastigium cum laude conscenderunt aetatem igitur anxie non spectem, ut Legatio decernatur. Spectem vero, an eiusmodi cum corporistum animi dotibus vigeat hic Mercurij Mysta,ut agendis

peragendisque rebus conueniens sit. Suadelat aliqui cum senibus iuniores mittendos esse; ut quod in utraque aetate laudabile est,iuncta quasi dignitate coalescat: atque, si quid exuberans, temperetur ; calor frigore,frigus calore, Senilis prudentia praecipitem & inco ltum iunioris impetum corriget ; iuuenilis vigor, moram ac metum senioris. Si discenda Legatio est ;sie

profecto, qui res intelligendae atque agendae fuerint ita

70쪽

rum ut iuxta annosas arbores nouae' plantae inseruntur.

Cuius non ignari prudentes Venetisolent eiusmodi iuuenes,non quidem Legationibus, sed Legatis suis adiunge, re,qui in grauissimarum functionum spem adolescant.

DISSERT. XI eopulentus, A set vero ne ab aduersario illecebris fortunae (quibus irretiuntur incauti in perfidiam Orator noster exoretur; assis fundisque diuitem, domo & lare medite raneum esse optarim: cui liberi, familia locuples, chara multa pignori in patria maneant. Aristissimi enim fidei obsides custodesque , opta sunt, & res partae: neque in f ctionem hostium tam inuax abducetur qui praesentibus compeditur diuitiis,quam qui cum Biante omnia sua secum asportat ; qui se nihil amissurrum, praeter nudam exbstimationem cum incerta Domini gratia, nouit. Aligna itaque habenda est ratio facultatum Legati; an tales sint, ut selendori amplissimi muneris etiam domestica fortuna respondeat Diuites enim, velut firmiores Reipub.bases & cc umnq, tutius potentiusque ciuitatis sphqram voluunt, & ad priuatam rem stabiliendam minus putantur anhelare. Contia,si necessitas exigat, Rei p. suis facultatibus succurrere possi int: & si quando aerarij penuria, vel quaestorum tergiversatione publicus census suspendetur;

nequaquam tamen Legationis decorus ordo turbabitur aut interrumpetur. Magnum viris magnis pauperies opprobrium est,turpisque cum Testate lucta, dum in se o