Introductio in historiam Evangelii seculo 16. passim per Europam renovati doctrinæque reformatæ. Accedunt varia quibus ipsa historia illustratur, monumenta pietatis atque rei literariæ authore Daniele Gerdesio .. Danielis Gerdesii Historia reformatio

발행: 1752년

분량: 730페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

M HISTORIA EVANGELII A. iri

bus Ecclesiasteis, quin imo, sprevisse illam Mariae salutationem: Salve Regina Mater misericordiae δέ c. atque statuisse, Non offerendas esse Sancto cuidam aut Sanctae candelas: Sed &, fuerat inter Theses Pavani, quas defenderat Saunierius, Missas nihil ,-vare in remissionem peccatorum , atque sufficere, audire Verbum Dei, dc pluris esse unam audire concionem ecclesiasticam, quam centum missas. Porro, Bullasd Indulgentias Papales esse imp suras diaboli, quippe cum nec Papa ulla remittere possit peccata, nisi Spiritu Sancto adbutus; Itemque: Baptismum nisi fide receptum nihil valere, et sim. Haec illa erant enormia illa dogmata, quae e valdensium Wiclefitarum Bohemorum dc Lutheranorum perniciosis erroribus extracta dicebantur & confecta, quaeque, tanquam impia, denigrabantur, scandalosa, schismatica ει 1 doctrina Christiana omnino aliena, ut ipse quoque Pacobus Pavanes, ultimum ignis supplicium eapropter urbire debuerit. O temporal o Mores lg. XVIII. Eodem hoc anno ira . Lotharingiae Dux ANTONIUS sa) facto decreto, quoniam Lutheri doctrina damnata sita Pontifice Romano dc a Caesare, & a celeberrimis Academiis, mandat suis, sene quis pro concione aliquid ejus generis doceat, ,, item, qui libros habent ullos a Luthero scriptos, intra certum se diem exhibeant, iis, qui non parebunt poenam constituit; ,, Estque tum, cum Wolfgango Schuch quoque singularis sed tristissima acta fabula, in qua cum non minimae fuerint Sorbonistarum partes, eandem huc paucis verbis reserre, videtur opportunum. Erat L istantus SCHUCH b natione Germanus, sed qui in oppido Lotharingiae cui a S. Hippobio nomen est, pastorem age bat, atque cum Evangelii luce collustratus erit, ejus radios ad auditores suos transmittere satagebat, eumque in finem, ut superstitiones & idolomanias, quae iam alte in animis populi radices egerant, eradicaret, omnem navabat industriam, Exigui itaque temporis spatio sc) dc Quadragesimae observationem, di imagi-

112쪽

nes atque idola, ipsam denique abominationem abolevit, id quod non admodum fuit dissicile , quod populum haberet ad disciplinam i vangelii obedientiamque ac Cc,mmodatum & paratum, & qui statim singulari quadam opinione ac voluntate in

ipsum Wolfgangum affcctus erat: At Vero, rumor ea de re sparin His, adversariis opportunam dedit occasionem , eum criminandi &falsis calumniis deserendi apud eundem quem dicebamus Antonium Calabrorum Lotharingiae atque Barri Ducem; Dux igitur ante omnia eam causam demandare Abbati ta) Sancti Antonii Viennenses, qui tum Vicarius erat generalis Cardinalis de Lothais

ringia, atque a sede Pontificia speciatim missus erat, ad extirpandas in Ducatu Lotharingiae & vicinis partibus haeretes, & ad Fidem catholicam tuendam, Abbas autem ille , qui nihilo segnior erat in persequendis iis, quos haereticas opiniones fovere suspicabatur, atque Dux ipse, sibi tamen soli dissidens. totam hanc rem, missis quibusdam articulis ex concionibus L I angi uti viis detur excerptis & quatuor libris ejusdem, deserre ad Sorboni starum apud Parisienses Collegium haeretificum, quo suam de iis sententiam ad ipsum Ducem mitterent, & quid ab iis vel spe. randum vel extimescendum haberet Ecclesia Lotharingica, declararent: Hi articuli, quod eos in Collectione Iudiciorum de No vis Erroribus ex nrchivo Sorboni itarum Parisiensi conservaὐit

doctissimus dominus d'ARGENTRE b , eosdem hic exhibe

mus.

i. Christum sub speciebus panis & vini Deo Patri a Presbyteris offerri pro peccatis vivorum lc mortuorum, est falsum. a. Christus in Missa non est oblatio seu sacrificium. Qui simplici exemplo Chri1hi innititur accipiendo Panem& Calicem, & benedicendo, absque pompa, relictis omnibus ab hominibus inventis, haereticus non est, nisi Christus haereticussita

. Canon Missae, deprecans, ut Deus acceptam habeat oblationem ac sacrificium dic. est bl isphemus.

113쪽

6 HISTORIA EVANGELII A. tri4

s. Hodiernus Missae usus, quo Sacerdos frangit, manducat de bibit , non congruit Evangelio, in quo nulla fit mentio quod Christus ederit vel biberit, sed quod fregerit & dederit. 6. In Missa debet Panis in multa frangi frusta, dc dividi aliis. Si autem aliter fit, contra ordinationem Christi fit. . Qui hoc Sacramentum populis publicὰ ministrant, aut infirmis deserunt, melius omnibus Christium imitantur. Sunt enim aliorum Ministri sicut Christus. 8. Fatua est illa trifaria divisio hostiae, qua datur una particula vivis, una animabus in Purgatorio existentibus, alia beatis. s. Nemo potest pro alio misi are. Io. Impium est tideles altera specie privare. II. Contritio, prout Ecclesia Romana contritionem intelligit, non est necessaria, sicuti nec Auricularis consessio, qme non e

dit sub praecepto, sed est arbitraria, neque alia est satisfactio quam sit satisfactio passionis Christi.

I 2. Accetari ad Sacramentum eorporis εc singuinis propter

peccatorum multitudinem non debent recedo .

I φ. In primi parentis nondum vitiati manu stabat vita & mors, nunc autem non amplius in nostra: nam omnes posteri Adae nil boni possunt.14. Omnia hominum opera, omnes hominum conatus, peccata sunt. is. Omnes homines per Vires naturae semper peccatores suntdc peccant.16. Populus Novi Testamenti habet perpetuum Sabbathum. ut videlicet neglecto & contemto sui studio, arbitrio, providentia, Iustitia, sapientia, abneget semet ipsum, in nulla creatura fidat, sinat Deum operari, sibi providere, se sanctificare.

II. Sabbathum verum violant, qui liberum arbitrium praedicant, itistitiam operum dc humanas sanctiones. 18. Sola fides justificat amicos Dei constituit sine operibus, sine meritis. io. Non stabunt ulla opera coram Deo Iudice. 2o. Omnia hominum quantumvis laudabilia opera, plane sunt vitiosa dc morte digna. LI. Fb

114쪽

ai. Fidem & Dei verbum persequitur, qui roseriis Mariana honorat, & salve Regina legir aut decantat. 21. Poenitentia illa, ad quam invitamur, nihil est, nisi mortificatio nostri, quae in baptismo incipit & morte perficitur. 23. Scandalum inserunt mundo, qui prohibent matri inonium

sacerdotibus.

24. Nemo excipitur a potestate seculari, sed debet quilibet Christianus obedire seculari potestati. 2s. Nemo habet potestatem in animam nisi Deus, Sc ideo praescribere illi praeceptum non debet nisi Deus, dc qui id tentat, Dei regnum invadit, animas seducit & perdit.

26. Caerimoniae in Missa ab Ecclesia observatae, sunt extra Institutum Christi, nec ne sariae. 27. Arbitrarium est, confitcri Laico vel Sacerdoti. 28. Papa aut Generale Concilium non potuit clericis in sacris eonstitutis interdicere matrimonium.

am Aqua benedicta non est utilis & proficiens Christi fideli,

- , Wia Sacra unctio, qua inunguntur ordinandi ad S cerdo tvim, dc illa quae datur infirmis, non sum de necessitate salu

3 a. Liberi sumus ab externis humanis observationibus, caerimonis, aut, si tales sunt, ut a minis verut necessariae exigantur M salutum 4 omnino reficiendae, ut sunt Papisticae leges humanae doctrina: sectio Dei non si datae, ut interdictum ci horum, vota, auricularis confessio, oblatio, indulgentiae , ita trifactiones, doctrinae de Invocatione Sanctorum, Purgatorio, Idolis, Templorum ornatibus, mulis emptis, vigiliis, quibus frustra colitur Deus, re abominationes sunt Deo. Quamnam in horum articulorum singulos exercuerint Sorbo nime censuram sa) haud adeo dissicile est hariolatu, neque ut eam hic repetamus, operae videtur pretium: Est tamen id notabile, cpiod iras alia ad articulum quanum hanc pudendam sane tulerint censuram 3 Eum esse impium, schismaticum, bi IN SPI

RITUM SANCTUM QUO INSPIRANTE lacer Missae

115쪽

8 HISTORIA EVANGELII A. r14

CANON ia) est editus) BLASPHEMUM: Prout articulum

decimum pronunciant, damnatum Bohemorum-Lutheri errorem.& ad articulum decimum septimum e T Otant , is quod, in quan-

tum is pr:etendit liberum arbitrium in bonis operibus nullam ,, habere actionem, is sit Manichaeorum error per Lutherum

is renovatus, sitque haereticus. ,,

Interca tamen, quomodo iidem Sorbonistae suam illam deinceps Censuram clauserint, pervidendum est, idque propriis ipsorum verbis. bin ,, Praeter praescriptas propositiones live arti is culos. nobis oblati sunt quatuor libelli, manu ut dicitur ejusta se dem Wolfgangi scripti, e pestifera Lutheri doctrina desumti, se unde praedictae propositiones sunt exceptae. Quorum unus in ,, Iohannem & primam epistolam Petri dicitur, in qua fidelium se Orationes ad Sanctos & eorum Imagines, veluti simulacra aut ,, idola damnantur, tollitur liberum arbitrium, aufertur ab Ec-- clesia ordo sacerdotalis, neque discrimen aliquod ponituris Clericorum & Laicorum, Christianae libertatis praetextu Sa-- thanica Libertas statuitur Sc sacra ab Ecclesia limituta jejunia ,, respuuntur. Alius est, in Ep. ad Galatas, qui non alio tenis dit quam ad evertenda Ecclesae praecepta & leges, merita deis bona opera & doctrinam sanam de auriculari confessione, sa-- tisfactione, delectu ciborum & Caeteris consimilibus. Probare se etiam nititur circumcisionem & cetera legalia, hac tempestateis licere observari, decalogum esse abrogatum, & sola Christifi-

is de manente, caetera omnia neque praecepta esse neque prohi-

si bita: Alius libellus dicitur Sermonum, qui ultra propositionesse oblatas complectitur alia etiam virulenta, utpote quod idem se est Sacerdos, Christianus baptizatus. uod peccavit Martha,, sollicitudine in receptione Chri iti. Quod Idololatrae sint sa- is cram Euchari illam adorantes. Abolenda aqua benedicta. Ante se crucem abusus est genua flectere, & pleraque alia erronea. In ultimo denique libello diversa continente, Missa negaturis esse sacrificium. Ad Eucharistiam suscipiendam praeparatio tanis tum a) Quid Pontificii per Canonem Misse intelligant. Uid. Introd. in Hi-

116쪽

is tum ponitur fides, seu fiducia in promissis Christi. Omnis Iu

is risdictio asseritur esse secularis, nulla spiritualis ex Christi in-- stituto. Psalmorum cantus in Ecclesia reprobatur. Rejicituris Purgatorium. Probatarum religionum vota refelluntur. ,, Hos autem quatuor libellos, praenotatos errores & alios mulisis tos continentes, qui ex exsecranda Lutheri ossicina trahuntur ,, impios, schismaticos ac variis haeresibus constat esse resertos ris quare velut Reipublicae Christianae perniciosos censemus &,, ideo exterminandos & publice eXurendos, auctorem vero eois rum ad illos canonice abjurandos compellendum: ,,

g. XIX. Hanc Censuram cum ad dictum Abbatem & per eum ad Antonium Ducem Lotharingiae misissent Sorbonistae, accessit alia, eaque nova Papistarum criminatio, Π Inauus ille populum seduceret, eumque ab omni Principibus & Superioribus

debita obedientia alienaret, eorumque auctoritatem ac potestatem conculcaret; Quae calumnia tanto virulentior, quanto turbulentiora tum erant rusticorum in Germania & consilia dc conamina, quam primum ad Principem delata esset, is gravissimam statim concipere offensionem atque indignari, quin imo miniis tari, se ipsam, in qua docebat non sine successu Wolfrangusurbem, flamma ac serro vastaturum esse: Hoc periculum cum optimus ac fidelissimus pastor intellexisset, nulla in eo amplius erat mora, quin is ad Ducem Lotharingiae gravissimam conscriberet Epistolam sa), in qua & fidei suae rationem redderet, diruam nihil a doctrina sua atque auditoribus suis haberet verenum Dux Illustrissimus, apertum faceret; Ea scripta est de consignata d. 2. Ianuarii A. Ists. At vero, sive quod Epistola consilio satis improbo interciperetur, ut ad Principis manus haud veniret, sive quod plus apud eum valerent Calumniae Princeps in consilio de vastanda penitus urbe S. Hippolyti perstitisse dicitur, Wolfgangus igitur, ut eam ab innocenti civitate averteret tompestatem, se inde recipere atque sua sponte se Nanc um conserre Lotharingiae metropolin, in qua Dux praeci.

a) Hanc Epistolam ex Pantaleonis commentario rerum in Ecclesia gestarum Lib. II. sol. ss. R. & ex Martyrol. Gall. magno fol. 8o. a. depromere atque Documentis nostris Num. VIII. inserere volupe fuit. Diuiligeo by Cooste

117쪽

D HISTORIA EVANGELII A. tri

puxm habebia sedem 1 Eam urbem ingressus, nihil habebat a tinuius, quam ut plirtim suae fidei Contestionem doctrinaeque rationem palis ederet, Partim, ut quam imminere civitati praevidebat tempestatem, in se solum atque unicum Converteret at que derivaret 1 Neque tum diu cunctatum est, quin is in carcerem durum sane ac graveolentem Conjiceretur , atque per integrum annum detineretur, dum interea temporis non semel inde extractus, ad Franciscanorum coenobium duceretur, ut de

fide atquc domina subiret inquisitionem, quanquam vel ita nullis aut hostium minis aut promissionibus sed ne quidem precibus uxoris aut commiseratione liberorum, quos sex vel septem habebat , frangi potuerit, ut i fidei professione & veritatis Evangelicae puritate divortium faceret, Dicitur autem prae caeteris fuisse monachus quidam nomine Bonaventura a) , Provincialis ordinis Franciscant , homoram ipso vultu & distento ventre horridus atque deformis, quam in summa ignorantia, civilitatis etiam atque honestatis omnis conis temtor: Is, quum praecipuas Conso ris partes apud Antonium

Ducem obtincret; coque non eri igua: est et auctoritatis in aula

Lotharingica, quia omnibus liberam omnis libidinis ac voluptati, licentiam faceret, haudquidquam magis persuadere Principi e nabatur, quam ut doctos omnes ab aula suisque regionibus iret ejectum; nec quenquam ferret, qui plus consueto vellet sapererquum ad salutem, ipso definiente, satis esset, scire, Paristi, Aue. Maria: Hoc igitur praeside, Schuchius interrogatus inde fide sua; nec in disputando quidquam aliud ab isto prolatum aut eructatum, praeterquam; Fu haeretice, Iada, Beelzebub, M. Quo scilicet egregio disputandi artificio tandem obtinuit, ut Schuchius ad ignis supplicitam condemnaretur: qua quidem audita sententia, orsus est ille Mai. CXXII. Laetanus sum in his, me dicta sunt mihi, in domum Domini ibimus, &C. Dum vero ad suppl3cium duceretur, praeteribat coenobinmFranciscanorum s qui foris exspe bant: ibi tum Cyclops ille

118쪽

Bonaventura, exclamans, Scha his dixit: Heus haeratu bibo honorem Deo, ipsusque Matri,'DActis sus 3 oslandens interim ei Idola, quae istiusmodi ferarum tum is in vestibulo praeponi λαlent, autem illi respondens 3 Heus, inquit, Θ erisa, parias d albata s perdet se Dominus,'fallacias ac imposuras tuas palam randem faciet. Quum vero jam ad supplicii locum pervenisset, interrogab tur 3 num paenam fibi mitigari vellet ' Ille vero negavit se velle , addens: Deum sibi semper adfuisse , proinde ne tunc quidem defuturum, quando vel maxime eo opus haberet: atque sermonem suum

hisce tandem verbis conclusit : Mandatur exsecurione sententia fminceps incipiens Psal. LI. subivit locum fascibus stramineis atque lignis undiquo septum, & Psalmum eundem est prosecutus , donec sumo flammaque Praefocatus obiit: quod factum d. XIX. Aususti, MDXXV. Continuo vero post istud tale Martyrium Schuebis, judicium Dei palam se exseruit, in nonnullis ipsius hostibus 8c acerrimis

persecutoribus: in Commendatore nimirum S. Antonii Viennen-M, Ecclesiastico ut vocant) ejusdem Schuchii judice, δέ ipsinis

asseela Clari- loci Abbate, si1ffraganeo Metensi, qu-um uterque subitanea morte correptus interiit. s. XX. Caeterum, quaenam fuerit A. Ira . secies Ecclesiae

Evangelicae in Gallia, &, quodnam ejus fuerit inermicorum, sigillatim ex hisce Guliemi FARELLI ad Comolium SCEP RUM literis a die secundo Aprilis ejusdem anni datis colligitur. se Gallia nostra jam Christi verbum quam .lcrissime excipit.,, R imarie urbes, in quibus floret & fructum facit, sunt MM,, densis , in qua eommunis preceptor, Gerardus ille Rusus, magno & ardore & spiritu Christum detonat pene in dies.

Sequitur Aleneonensis' dc Bitinica , per Michaelem Aram ,, dum, vestratein, qui pauca Fabro contulit, ut de Sanctorum se cultu abrogando, rursus in multis a Fabro commonefactus. se Huic contigit, cum Bituris vectum ante Nativitatem an-G a D nim a Eas nobis ex spalatini autographo eominum-k Cl. ΚAPPIUS

119쪽

rL HISTORIA EVANGELII A. tri .

,, nunciasset, in quadragesima Antichristo locum denegari, lata

,, in omnes, ut dicunt, qui illum audituri essent, excommuniis ,, cationis sententia, ac interminata huic, si pergeret, etiam caseis ceris perpetui pena. Verum populus, & quidem mirum &inis auditum clerus, illum postulavit ec a Rege obtinuit, quod ,, fuere assecuti, non sine magno Episcopi malo. Nam cum obisis iurgatione regia, pars, ut vocant, temporalis illi ademta suit. A Lugdunenses duos habent declamatores, Christiane verbum tracisis tantes, quorum alter Iacobita & Theologus Parisius &c. Est vero etiam eodem illo anno cum Petro CAROLI ores gesta in Collegio Sorbonico, Cum enim Petrus Carali in Ecclesia S. Pauli Parisiis Ecclesiasten ageret, atque qui novus praedicandi modus tum appellabatur Epistolam B. Pauli ad Romanos, loco Sermonis cujusdam in cathedra ecclesiastica legere i Ciperet, curaretque auerri a viris aeque ac a mulieribus, Paulinas Epistolas, in vulgarem linguam de novo ut dicebatur versas, nec non & ipse Biblia Latina nonnunquam afferret, ac salutationem ita dictam Angelicam a consueto modo recedens mutaret, Ea res, non potuit non, quantocyus ad Natalem Beddam Facultatis Syndicum & curiosum plane novitatum percunctatorem, di haereticae pravitatis persecutorem, reserri; Is pro solicito in pristinas se perstitiones uudio, statim eam causam ad Facultatem denunciare, simul vero postulare, ut Petrus ille coram Faculistate compareret atoue de articulis adversus ipsum sormandis reis sponderet: Annuit nuic postulationi Facultas, atque ad diem 8. mensis Augusti Is . Petrum Caroli citavit, ut in Majori Sorbonici aula compareret: Neoue autem tum in mora fuisse dici. tur Petrus Caroli, qui se & sinebat alacriter & promte ad interis

rogata respondebat, dum interea responsiones ejus ad certos aristiculos redactae scripto consignabantur. Ea de re, cum deinceps inter Sorbonistas consultum esset, altera vice ad d. 27. Augusti citabatur Caroli, qui tamen jam quid ageretur suspicans,

antequam se disceptationi ulteriori immitteret, simulac Compa ruerat, provocare ab hoc Iudicio, tanquam foro non competen

Q vid. ARGENTRE lita est. Tom. II. Di. a. R. Itemque DUPIN. in Biblioth. nov. Script. Eceles Tom. XIII. p. 2I7.

120쪽

te, tuque simul illum famosissimum Beddam in jus vocare de eo-ram ossiciali Parisiensi injuriarum accusare. Enimvero, cum Iost aliquot altercationes tandem, denuo mense Octobri, non isum coram delegatis ex Facultate sed & coram Commissariis a Curia submissis respondisset Caroli, sinum est, ut Facultas ipsi inhibitorium insinuaret, is ne ulterius sita se habebant verba ,, praedicaret praesertim in Dioecesi Parisiensi, in qua nullum ipsi ,, esset animarum regimen , quod videretur solum a factioneis Lutheranorum conductus esse: is Neque tamen is huic mandato parere, quin potius in concionando per sistere, usquedum Iost iteratas Beddae atque Facultatis Parilinae instantias, d. 24. anuarii anni sequentis, ab ipso ossiciali Parisiensi denuo, sub

excommunicationis poena eaedem illae conciones ipsi prohiberentur, isque iterum provocarer a Facultate; atque, cum Conciones ipsi essent prohibitae, tamen publicas Lectiones discipulis suis haberet, quae tamen dc d. I 3. Februarii ipsi interdicebantur. a Quando tandem, adversus ejus Propositiones in Collegio Sorbonico lata est sententia, ipseaue earum auctor & assertor, con demnatus est ad publicam in locis ubi palam eas promulgaverat, abjurationem: Inter has propositiones, quas sua feriebant censura Sorbonistae, cum etiam haec reperiretur: Quod cum in Bibliis vulgatis; Genes. III. I s. legatur Bla conteret caput tuum, tamen in textu Hebraico reperiatur: Ipsum scit. semen, id est, Christis conteret 8cc. quodque ea assertio b non esset sola ipsius Caroli, sed etiam aliorum Virorum doctorum Hebraicam callentium&e. Tum illa smirabile dictu) in eam lata est faceta dicam an inficeta censura: is Cum haec propositio Honori B. Virginis derogare,, videatur, dc a communi usu Ecclesiae Dei dissentiat, temera-

a) Memorabile est, quod cum ei hoc insinuaretur interdictum, ipfitamen concederetur una adhuc lectio valedictoria, ad quam habendam is hanc assigi curabat Tabulam invitatoriam: Piet re Caroli voviant obeir aux ordres de la Faculte, cesse de satre sestes tecons, pour te recommencer qualid it plaira a Dieu, a. ou it a fini: FODERUNT MANUS MEAs ET

ET PEDES

MEOS. v. Du PlN Biblioth. nov. Scriptor. Ecclesiast. TOm. XIII

SEARCH

MENU NAVIGATION