장음표시 사용
281쪽
lio HISTORIA EVANGELII A. iri .
mentia & acerbitate scripserit , Et quanquam, quod alibi sa
iam λ nobis evictum est, non esset Monachorum amicus velisutor . sed contra cleri ignorantiam vehemens declamator, ea- ciue de causa Girdinali minime acceptus , tamen infensissimus erat studio veteris doctrinae cui innu ritus erat, hostis novorum
Concionatorum, quorum conamina quantum In ipso erat retundere. atque iis obicem ponere, consilio, scriptis, facio, non desiliebat: Prouti cum primis adversus ondalium integris novem libris editis Religionem Pontificiam defendere est aggressus, quorum tres scripsit Regis Cancellarius ab A. 1 s 29 1s 3.. sex pusteriores, eo munere abdicato , Idem enim ille Morus, in disnitate constitutus, Regi, ut leges contra haereticos b) executioni mandaret, auctor fuit, dicens, is Romanam curiam citius Graia gratificaturam si Ecclesiam suffulciat, & fidem mascule defendat Rex, quam si minis utatur Hinc edictum contra haereticos promulgatum, plures illorum libri prohibiti, decretumque fuit , ut omnes adversus illos leges exsecutioni mandarentur rhinc. ut qui in Angliam venirent, prehenderentur, mulo ammadversum fuit, quanquam plures sedulitatem illorum e ε. LXVII. Fuit hoc idem tempus, quo FAI HI IU
MILTON c) e Iohannis Ducis Albini sorore & fratre Comitis Araniae natus, Iuvenis ingenio summo, & eruditione singulari,
coniuratione sacerdotum oppressus, ad Fanum Aiareae in Scotia vivus est crematus: Is, uti regio sanguine cretus erat, ita exoriente R
formationis luce, posthabitis externae nobilitatis titulis, iam rdum Iuvenis veritatis studio semet tradidit, atque adeo, cum in Patria tenebris plus quam Cimmeriis septa erant omnia, se Marisburaum in noviter erectam Hassorum contulit Academiam, ut undantius in veritate confirmaretur, quae verba sunt L AMBERTI Auenionensis d) ad Philippum Lan ravium, crius singu- a Cons. λινο ua. Nos . in resor. Reform. f. LXXVII. pag. I 8.
282쪽
Iare admodum atque illustre de eo cum sit testimonium, aliud hielegere juvabit. Sunt autem haec Lamiani verba: De eo testor, me vix alium repperisse, qui de eloquiis Dei spiritualius de sincerius loPretur, saepe enim mecum de iisdem contulit. Praeterea cc is primus fuit, qui post erectam 1 tua Sublimitate Academiam, in eadem Christianissima aliquot axiomata palam a) & dodissime, me hoc illi consulanis te, asseruit. obi autem robustior in pietatis doctrina sactus est, assumto uno ex tribus, ouos secum huc veniens dux rat, rediit in Scotiam dc palam Christum docuit, sinus Seotorum primus εc idem inclytus Asia. t. Mox Principes sacerdotum cum satrapis suis, apud Sancti Audreae Urbem convenerunt in unum, adversus Dominum & Christum, illius. que Apostolum, misitium, & illum quantumvis sanguine clarum , de sui puto Rege adhuc puero, assi in seducto neque enim metu cognatoriam ejus mi uam alioqui ausi fuissimi in eum vocarunt in concilium nium in Kalendas Martias Anaitra . At ille in Christi consessione ardens intus, tempus ipsum praevenit, & pridie Kal. Martii mane, illis pinguinus Samariae vaccis adfuit, dc ab illis velut a Iudaeis intimis. damnatus, mox dc morti as i tm est, atque a mandio ipsusmet diei combussin, & rictus Deo in hostiam sanctam M
Est autem notabile, quod non adeo diri post ejus sapplicium. animos hominum Conterruerit Auxamisi G-rili more. M uerat e sodalitio Dominicanorum, & ipse magno ingenio iuvenis, dc eorum, qui Thome Aqui-is sectam imitamur, inter eruditiores habitus. Cum eo Patricias, de Scriptura: S. interis pretatione sermones saepe contulerat , Rc disserendo eo perduxit.
a - igitur man eam, publicam sustinim in Academia Marhurgensi essionem. quod minus rectἡ apud SCULTETUM in Annali,
283쪽
ut omnia prope capita, quae tum habebamur paradoxa, vera fateretur, Nihilominus Auxanaiar, vitae quam veri cupidior, a suis persuasus, eum publice accusavir. Patricius, ut erat natura vehementior, hanc hominia ambitiosi pravam gloriae captationem serre non potuit, sed palam exclamavit. Ego te, ho- is minum nequissime, qui quae nunc damnas, ea vera esse scis, is & paucis ante diebus apud me es consessus, ad tribunal Dei,, vivi in jus voco. ,, Qua voce perturbatus, nunquam ex eo die compos mentis fuit, ac, non multo post, insania conflictatus, mortem obiit. Erant vero illa, propter quae Patricius extremo assiciebatur supplicio, capita, per Pacobum Beronium sa) Archi- Episcopum Andreanum proposita, haec. si Liberum hominis arbitrium esse nullum. Non dari Pum se torium. S. anctos Patriarchas etiam ante Christi passiones, coelo se fuisse receptos. Papam non habere nec solvendi nec ligandiri potestatem, nec ullum Papam post Petrum eam unquam ha-- nuita potestatem. Papam esse Anti-Christum, Unum quemvisis autem sacerdotem eandem ac Papam habere potestatem. Pa- tritium Hamiltonum esse Episcopum. Non necesse esse ut quis ,, ab Episcopo quandam recipiat Bullam. Votum religionis Bais se palis esse votum maledictum. Leges Papales obligare nemi- nem. Omnes Christianos, eo nomine dignos, notum facere se debere quod sint in statu gratiae. Neminem salvari nisi praede-- stinatum. Infidelem & incredulum esse in peccato mortali.,, Deum esse causam peccati, eo sensu, quod cum is subtrahatis gratiam ab hominibus, hi peccent. Diabolicam esse doctriis nam, siquis peccatori injungat pro Peccatis poenitentiam. Pa- tritium dubitare, num omnes infantes qui immediate post
,, Baptismum moriuntur, salventur, num Verb minus. Auricuis larem Consessionem ad salutem minus esse necessariam. ,, Quae licet nominetenus non omnia quidem in sententia adversus ipsum pronunciata b commemorarentur, tamen omnia pro damnatis
a) FOX. Opere Anglic. Vol. II. sol. 83.ch, Sententiam exhibet eodem illo volumine FOXIUS, addita L
284쪽
theri haeresibus venditabantur, & Patritius Iuvenis annorum a 3, tanquam haereticus, potestati seculari tradebatur puniendus, bonaque ejus fisco addicebantur, dum ipse ferale ignis supplicium evitare nequibat.
Sed eodem hoc tempore Londini Richardum quendam, Forsereoram Cuthiario Constam dc Noma I Isbo aliisque solenniter doctrinis Lutheri quarum suspectus erat, renunciare debuisse, de eum primis illi sententiae, quod Sacerdos in Eucharisia sacramento conscere non possi corpus Christi, itemque, quod liceat diebus Saturni carne vehi, Quam abjurationis formulam ex Axii MSS. nobis conservavit in Annalibus doctissimus P. Sirvius a ,s. LXVIII. Vix autem credi potest, quantopere persecutionum tempestas eodem hoc anno efferbuerit in Ueritatis Evangelicae Consessores, quorum cum numerus tum Zelus indies ad augescebat, atque praecipue per Dioecesin Londinensem dc C mitatus Essextae & Middelsextae, tractumque Colcestriensem sedisseminabat, ut integrum Consessorum aeque ac Mart rum cata Iogum ad hunc annum nobis reserant Anglicarum rerum Ann tes b), Certe, Novum Testamentum Anglicanum permicisnum id est ondalum translatum omnium sere manibus contrectabatur, siquidem ad ducentorum ac trecentorum eXemplarium numeri rum illud a mercatoribus Germanis in Angliam transportatum sc), a
vaniensium Theologorum hanc sententiam laudantium Epistola, data Lο-vami d. 2I. Aprilis Is 28. ubi & brevem quendam Patricii Hamiliovi tractatum exhibet, sub tit. Patritii Loci communes, quem in anglicanum idioma transtulit atque cum praefatione edidit Iob. FRYTHUS vid. l. c. fol. 84-I92.
b) STRYPE l . eit. integris eapitibus VII. & VIII. fol. Α-8 . inel. qui & in Appendice inter Documenta Num. XVII XXII. refert Confessionem Tohannis Dballi fol. 3s-38. & Roberti Hemsedi fol. ΑΣ. abjurationes illius Πbam & Th. Bouasi & Gulielmi Maoni, qui citis
eumi verant dioeeesin Londinensem ac Nor icensem, ad disseminandum Nounm Testamentum Tyndallianum, majus aeque ac minus, aliosque libros Lntheranos, publica auctoritate interdictos ac suppres&ς. e) STRYPE in Document. ad Vol. I. sol. 6s. -- . Diuitirco by COOste
285쪽
ouamplurimis avide legebatur, summoque cum gaudio &cio evolvebatur. Opiniones de corporali praesentia Christi ia eharistia, de cultu imaginum dc de peregrinationibus religiosis, rejiciebantur, quin imo Congregationes, conventicula dictas, haiabant, quibus ex verbo Dei semet invicem instruebant atque puriorem doctrinam sibimet instillabant: Ea molimina non poterant non esse ingrata in oculis Episcoporum, qui iis excitati omnem navabant operam ad ea suffocanda, lucemque imde emergentem jam in ipsis principiis sumaminandam. Qub ante omnia faciebat sblennis illa Visitatio in Dioecesi Lo dinensi per T. Warrhonum, decretalium doctorem & Εpiscopi Londinensi vicarium Mneralem d. 24. Februarii I s L . & d. a. 3. 7. I 2. I p. m. Martii instituta, quippe in qua innumeri iste Consitares ad quaestiones respondere, atque sententiam vel retram. re ec abjurare sunt coacti, vel, ubi constanter in ea perseveram sent, varii generis poenis fuerunt subjecti.
Nam & A. ry26. Εjusmodi Visitatio ain partim per ipsum Episcopum, partim per Eiusdem Vicarium Generalam in tractu
instituebatur d. x8. Aprilis & Maji d. r . itemque a. x r. 8c ao. Iulii, multisoue modis Evanzelicae veritatis propinationi erat insesta. Vocabantur enim in Episcoporum curias alia, quod liberos suos orationem Dominicam lingua vernacula d evissent, alii, quod libros legissent prohibitos, alii, quod Concionatores hospitio excepissent, alii, quod contra peregrinationes religiosas, cultum & adorationem Imaginum locuti ellent, qlii,
quod Iejunia ecclesiae non observent, alii quod Consessionem de
Sacramenta negligant, alii, quod Contra Vitia Caericorum loquanis tur. Plerique simplices erant atque illiterati, quibus Curiae Episeopales, carceres di fasciculi lignei tantum incutiebrait me. tum, ut retractarent, sectaque a uratione liberi dimitterentur. Quid λ quod A, is18. d. s. Iunii Synodum Eliensem celebratam legamus in ecclesia conventuali de Bam ea ibin, In qua, eum varia sunt statuta facta atque de rebus ecclesiasticis decreta, tum quoque inter alia, disertis verbis injungitur, is quod
286쪽
A.rrig. RENOVATI . . Erris rectores di curati inrra dioecesin & jurisdictionem Eliensemis Biblia secundum novam interpretationem in ecclesiis suis nul-- lo modo utantur, aut per quoscunque alios ecclesias suas M. A cedentes sic uti sinant, sed eos omnes & singulos admoneantis de ex hortemur ne eadem interpretatione utantur in praedica-- tionibus suis. HSub idem tempus eximium illud Galisimi Dadulta δε ob dioiis,minis Christianasain opusculum prodibat, quod tanta cum accuratione universam ossiciorum doctrinam moralem exhauriebat, Dodque tantae praestantiae fuit, in Anna Bounia, priusquam Reginupis esset, potissimum ejus lectione atque meditatione dicatue in Resorinatorum partes attracta fuisse, iisque per omnem vitam ne voluisse. Prae caeteris tamen ii is illa 2 amTranslatio Novi testamenti, utagna valebat minoritate, ut omnis fere .Episcoporum contra nitentium & conquerentium, quod erroribus scateret, labor &industria eam supprimendi essent frustranea, atque eluderentur:
mytillas laltem Episcopus Londinensis, dum fingulari opei iis id incumbebat, ut universa ejus exemplaria sibi, cum Antinuemiae moraretur Α. I say. Comparando aboleret, nihiI feresecit aliud, quam ut, soluta pro illis Mercarori Anglo, qui Tymiam familiaris erat, pecunia, o dam inopiam sublevaret, e-burendo autem ipsa exemplaria, odium vulgi incurreret, suspieiotiemque i ejus adversus Veterem religionem huic verbo conistrariam suscitaret, atque desiderium legendi Novum Testamenis tum exacueret, dc denique, ure Tyndalis, & ejus asseclis ansam suppeditaret in liryndi novam tbin eamque emendatiorem limgὰ ejusdem Translationis editionem , suae anno statim sequenteis m. perficiebatur, quando Plura quam antea eaque emendatiora in Angliam transmittebantur eXempla. Interea vero A. Is 2ς. d. s. Novembris fit convocatio eleri. eorum & cleri provinciae Cantuariensis in Ecclesia S. Pauli Londinensi; in qua inter alia varii concipiuntur articuli, pro reis formatione abusuum, atque inprimis pro resormandis clerico
287쪽
xis HISTORIA EVANGELII A. trist.
rum moribus, adversus excessivum eorum apparatum, itemque adversus pravitatem simoniacam a , Ita tamen ut simul quoque adversus haereticos varii conciperentur articuli, uti d. as. Decembris Archiepiscopus adversus haereticos declamavit, dc Episcopus Bathoniensis libellum produxit continentem nomina
diversorum librorum haereticorum b) , de quibus tamen ipsa actio prorogata est in aliud tempus, uti per quinque sessiones dc
prorogationes convocatio continuata fuit usque ad diem 29. Α-prilis anni sequentis. Clerici autem, quos maximopere fondam versio N. T. habebat sollicitos. eam aperte damnantes, hoc tempore aliam ejusdem Translationem sc) se edituros esse promittunt, quod tamen Pi res, nunquam illis in mentem venisse, credebant, quippe cum illi hoc artificio, dum spem editionis publica auctoritate munitae faciebant, eludere conabantur desiderium videndi opera Tyndalii: Sane nec tentasse eos quicquam, nec in editione illa unquam laborasse, compertum est; Tandem vero etiam d. 24.
Maji A. is3o. Scriptum quoddam h GaI. I rhamo Archiepiscopo, Th. Moro Cancellario, Gibb. Tonstallo Episcopo Dune mensi di quibusdam aliis Canonicis & Theologis approbatum in lucem prodiit din, a quovis beneficii ecclesiastici possessore in Paroecia sua legendum, ceu Medium dc Admonitio praeveniendi
contagionem haereseos: Summa ejus haec est: se Regem plures convocasse Praesules, Uirosque literatos ex utraque Universi- ,, tale, ut nonnullos nuper in Anglicam linquam translatos li-
bros examinarent atque explorarent, illos vero communi ominis nium consensu , ob capita haeretica in illis contenta suisse
s, damis a vid. Concit. Magnae Britania. ad A. Is29. II. cons. sol. I9. 2O. unde pericopam notabilem decvere atque inter documenta hute operi subnexa referre juvabit. Num. XXVI. b Hune Catalogum ex Foxii Histor. Ecclesiastica Λnglice scripta T. II. p 23q. depromtum, itidem Documentis noliris inserere voluimus
288쪽
is damnatos, Ac, cum illis propositum esset 3 num necesse ju-
,, dicent Scripturam S. in linguam transferri vernaculam 3 cenis suisse, etsi id nonnunquam factum fuerit, nunc non esse ne is cessarium, Regemque optime facturum, si hoc tempore trans-- lationem in linguam Anglicam non permittat; ,, Qua ratione omnis de translatione scripturarum spes plane est elusa. s. LXIX. Caeterum eodem hoc anno Is Io. ad nutum Regis prima edebantur auctoritate Partamenti Anglicani Decreta publica, is ne quis Anglicani Regni subditus deinceps, ullas sibi
,, Dispensationes, Tolerationes, aliave privilegia, Roma expe- is teret sibique coemeret, qui enim post ultimum Aprilis ,, id ficere tentasset, is in poenam septuaginta librarum monetaeis Anglicae incurreret. MQuid Z quod ipse Rex, mense Septembri publica praeconis voce
per universum Regnum edixerit, ne quis subditorum suorum aliquid omnino commercii haberet cum Pontifice Romano, neve aliquid ab eo acciperent, aut ad illum mitterent, pecuniarum praesertim, sive per collybum si ve alia quavis ratione, secus qui fecerit, is Regis indignationem, carcerem, aliasque durissimas poenas extimescendas haberet, Romanum enim Pontificem esse Tyrannum, orbis terrarum praedonem , hellorum incentorem, dc quovis alio magis quam Vicarii Christi nomine dignum Nam Sc , cum eodem hoc anno d. 28. Novembris Wolfrius Cardinalis, eo quo diximus modo mortem obiisset, Rehum est, ut Domus quae dicitur communium, sive Senatus inferior, Par- lamento tum temporis congregato, varia de Clericis gravamina scriptis consignata, Regique exhibenda traderet. a in quibus, occasione violentarum illarum adversias putatilios haereticos institutarum quaestionum, conquerebantur de actionibus in Curiis Ecclesiasticis, in specie vero, de citationibus Laicorum coram Ecclesiasticis, quae dicebantur fieri ex ossicio, &, quod articuli, sine accusatore ipsis imputarentur, porro, quod non admitteretur excusatio, sed parti accusatae vel abjuratio in-
Lib. I. c. II. sol. I 29. seq.
289쪽
ii 8 HISTORIA EVANGELII A. irso.
jungeretur, vel eam tradi flammis comburendam , Hoc enim grave & minime serendum sa) sibi videri. Rex autem, quod sibi a Ciero ob conculcatam Pontificis auctoritatem nonnihil metueret, hujus quoque vires infringendas esse censuit. Cum igitur Clerum b), qui Cardinali Uolsaeo, tanquam Romani Pontificis legato. in quammultis obis temperaverat, incusaret; Cantuariensis statim cetitum librarum millia, Eboracensis autem Clerus octodecim librarum millia Regi dependit. Quibus minime contentus Rex, suggerentibus ut auctor antiquitatum Britannicarum coniicit) consilium, ThomaCram mero dc Thoma Crom Wello, postulavit a Ciero, ut se solum, suum, totiusque populi, proxime ac secundum Christum Protectorem suppremumque Caput sc) agnosceret. Cui postulato, quamvis aegre, tamen consensum est, ab utriusque provincite Clero. Rex ia pecuniam dc titulum accepit, Pontificiis tacite frementibus, Evangelicis in sinu gaudentibus. s. LXX. Prodiit eodem tempore liber, cui tituliis eratiplicatio Pauperum , sive Mendi virum d) a Simone Fish de
Grayes-Inn conscriptus; ineruntur in eo Pauperes, se ad extremam reductos eje anguitiam, dum populi eleemosynas sibi destinatas interciperent Monachi, validi sed otiosi Fratres, idque sub titulo Fratrum Mendicansium, quorum uti ordines erant quinque, ita si unicuivis ordini per septimanam a singulis familiis, vel quarta denarii pars solummodo erogetur , jam satis videri eam summam, ad sustentandos pauperes, qui vero nunc ea se frustratos esse conqueri debeant, Illos Ordines, Reipublicae,
quae ita civibus exhauriatur, noXios esse, pluribua argumentis evincunt; Pontificem vero etiam crudelitatis & avaritiae accusant, quod non omnes dc singulos, siquidem id in ejus sit pote-
state, e purgatorio liberet, etiam gratis, cum nunc solidivites, soluto quantum latis est argento, carcere isto solverentur: Scri-- ptum a Quid vero Ecclesiastici A. Is 32. ad illa gravamina responderint addiscimus ex Conciliis Magn. Brasanu. l. c. pag. 7so. & seqq. b SCULTET. annal. T. II. p. 33 . ex Annalibus rerum Anglicarum. e conL Concit. Magn. Britania. Vol. III. sol. 742. seq. ubi ipsa con-eessionis illius Acta leguntur.
290쪽
ptum hoc, uti stylo ingenioso ita satyrico sale erat conspersum, ut multis mirum in modum arrideret, neque ipsi displiceret Regi, quippe cui illud ab Anna Bolenta erat exhibitum, concessa quoque auctori venia, dc ab omni molestia, quam vereri poterat, immunitate.
At vero, ut libellus ille consularetur, operae videbatur pretium, iis, quibus pristina sacra curae erant, Hi igitur, uti sine mora id THOMAE MORO, tum a m Cancellario, demandabant, ita prodiit ejus opera tum ad illam Supplicationem, alia responsionis loco Sunucatio animarum siluet in Purgatorio datorarum. In ea suam, animae, deplorant miseriam, simul vero ingens depraedicant lucrum , quod sibi assivere testantur ex Missis fratrum pro ipsarum liberatione celebratis, atque ita cognatos suos atque Majores implorant, ne non succurrere velint Fratribus suis hanc opem sibi ministrantibus. In eo libello Morus audacter asserit, fuisse hanc Ecclesiae a multis seculis doctrinam, Scripturae quaedam loca probationis speciem prae se fercntia proseri, aliisque in speciem compositis rationibus id palliat ac comprobare anni
Huic autem Mori libello cum FRITHUS sa) de Purgatorio suum opponeret tractatum, eumaue gravissimis muniret rationibus, is in Clericorum ita incurrit ocitum, ut, quem ira existinxerat ignem imaginarium , deinceps vero atque reali ignis supplicio compensare debuerit.
idquid ci, sub finem anni is 3o, Thomas Historias b ,
Curatus & V. D. M. Madstonenfis, cujus Tindalliis in libris suis alicubi mentionem facit, quod libros nuper editos Antuemia, in Angliam adtulisset, atque inter suos disseminasset, GraveZandi . captus est, atque Gulielmi Warhami & Ioh. Fischeri auctoritaate, post diuturnam & crudelem in carcere detentionem, ut viavus combureretur, fuit condemnatus.
g. LXXI. Annus hmus seculi tricesimus primus is erat, quo Henricus Rex prorsus Catharinam d. I 4. Iulii repudiare c) seque E e a ab