장음표시 사용
311쪽
Lι8 HISTORIA EVANGELII A. ir; .
omnibus mitteret Reginaldo Polo, in Italia, dc quidem in Patavio Venetae ditionis Urbe, tum versanti, una cum literis suis, quibus eum jubebat, se vel adsentiri illi sententiae, quam liber defendebat, vel rationem scripto reddere, si aliter sentiret, &is ejus libri argumentis respondere.,, Videlicet, verebatur Henricus quod res erat, ne nummos suos quos in singulos annos singulari liberalitate sa) in ipsum expendebat ulterius profunderet, &liberalitatis suae rivos derivaret in hominem causae suae adversantem, acerrimisque hostibus suis addictissimum. Hinc ista ratione experimentum capere volebat, quid in posterum idi illo sibi esset expectandum. Et scripsit tum vere POLUS, illud pro talis Eecusasticae defensione opus ib) illudque quatuor mensium spatio perfecit, experimentum ficturus, quantum ingenio dceloquentia valeret ad fulciendum, qui tum valde nutabat, Praenilis Romani Primarum, quem Suprematum potius alicubi Salmasius appellitandum censuit, nos vero comm Hissime, vocabulo
Paulo Supio cὶ solerter excogitato, Totatum nuncupandum
Sed&, de haereticis ita dictis eopse anno lata lex est, quae equidem abrogationem d) continebat statuti ab Henrico IU. sanciti, quo Episcopis quemvis haereseos suspectum in carcerem conjiciendi potestas dabatur , sed tamen simul definiebat: ,, Contra se haereticos, juxta accusationes duorum ad minimum testium is agendum esse, ac tum rem cXamini subjiciendam, aecusatisse vero in publica Curia ad accusationes respondendum, qui, si ,, rei sint, nec abjurare velint, vel relapsi sint, morte mul se tandi, Edicto Regis de meretico comburendo primum impe-- trato se 3 At vero, & constitutum est, nemini ob Canonesis vel a) SCHELHORN. loe. Cit. pag. I . b) Historiam Eius operis raro obvii una cum luculento ons excerpto nobis concinnavit cl. SCHELHORNlUS in Amoenitat. H. E. Toni. I.
e) vid. SARRAU. in Epist. Gudianis subject. pag. I I. d) BURNET. Hist. Ref. T. I. Lib. I l. fol. 86.
ce) Rex ςnim veritus ne religionis potius quam tyrannidis Pontificis pertaesus, Papa destivisse videretur, ut omnem suspicionem favoris in
312쪽
is vel Leges Pontificis, vel ob dicta aut facta contra illas, moleis si stiam creandam, denique, Homines ob haeresin delegato comissi misis dato vadimonio eximi posse, ea conditione ut vocatiis sisterentur. Us. LXXVII. Est vero circa idem tempus, religiosa quaedam, aene dixerim flagitiosa, quae omnium fere ore celebrata Litusa Fabula, a Puella quadam Cantiensi, & ejus sociis, quam paucis enarrabimus, ut ea coeperit, ut fuerit progressa, denique ut ea fuerit elusa, novo plane documento, quam fuerit genius Clericorum , Curiae Romanae commodis adhaerentium, fraudibus & imposturis magis deditus, quam religioni ac sincerae in Deum pietati, tametsi Religionis velum suo obducerent sc
Erat Elisabetha BARTONIA, Cantio oriunda, quae regio est Angliae maritima, vulgo dicta Puella Cantienses, quae cum subinde hys ericis convulsionibus ad phrenesinusque laboraret, persuaderi sibi passa est, ut divinas jactaret revelationes s Certὰ, cum illa prius
in ecstasibus talia proferret verba, quibus & admirationem apud nonnullos & opinionem ac si a Deo inspirata esset, excitaret, accessit Richardus Master paroeciae Aldingtonensis Pastor, lucri inde sibi captandi cupidissimus, atque puellae, quae tum ut plurimum eorum quae in paroxysmo dixerat, oblita erat, primum persuadere conatus est, quicquid dixerat, id immediatae Spiritus S. inspirationi serendum esse acceptum sDeinceps vero etiam, ec stases fingere & paria proferre verba sicut ante, eam edocuit, adeo ut quoque brevi temporis spatio in his talibus & expedita esset dc spiritum simulare edocta, Res increbescit, evocamur multi, accurrunt alii: Pastor ille Canonico quodam Cantuariensi Bockingio in sceleris societatem assumto, primo quaestum facero tentabat ex Imagine Mariae, quam in Sacello suo habebat repositam, quamque haec ipsa puella
Lutherum aut eorum dogmatum auctores a se removeret, saevire coepit in id genus hominum, quod haereticos vulgus appellat, & ignibus creman dos dedit, non solum Batavos quosdam Anabaptistas, sed etiam veratietate insignes aliquot viros, referente ex Annalib. Anglicis SCULTETO. Tom. II. p. 4qs. viqitigod by Gorale
313쪽
1 o HISTORI A EU ANGELI I A. ir 34.
la praecipue commendabat, reserens, ,, sibi in ec stasi B. Virgiis nem apparuisse & significasse, prius ad pristinam sanitatem seri non iri restitutum, quam lmaginem suam in eo Sacello repositamis Visitasset ι,, Rumor promanat ad plures, conveniunt ad duo hominum millia illam vilitationem contemplaturi, Ipsa in Sacellum adducta , statim distorto vultu paroxysmos fingens, insolitisque corporis commotionibus varia singularis pietatis proferre
verba, de divina sibi facta inspiratione, de vocatione ad vitam monasticam coelesti, de Doctore Bockingio, suturo suo Patre spirituali, et sim. Et, ne quid fraudi deesset, simulabat ea tum quasi ad B. Uirginis intercessionem sanitati esset restituta, simul vero
etiam vitam amplectebatur monasticam. Tum vero, ad lusus &lasciviam quoque conversa refertur, & habuisse eundem Bochin-gum non Patrem solummodo spiritualem sed & carnalem: At vero, priores illi raptus minime cessare, Visiones mirae, cantus auditi coelestes, Revelationes suturorum, jactabantur, vid baturque ea permultis, inter quos & Gul. Warhamus erat Archiepiscopus Cantuariensis, compositae fraudis ignarus, donum accepisse propheticum, Inter haec, ea multis adversus peccata incrcbescentia , atque cumprimis adversus novam doctrinam , quam haeresin vocitabat declamare , atque etiam quaedam de Regis divortio reliquis immiscere. Fuit tum a Monacho quodam Decringo harum fraudum socio, Liber revelationum & vaticiniorum ejus conscriptus, qui avide recipiebatur, Simul in vulgus sparsum, se Mariam Magdalenam ipsi Epistolam literis aureis is exaratam atque in coelo scriptam dono dedisse, se quae multis suit ostensa. Non eruhuit autem palam improbare Regis divortium, atque dicere ,, Deum sibi ad preces suas revelasse, si Rex is in divortio pergat, atque aliam ducat uxorem, ipsum non tan- ,, tum dignitate regia intra unius mensis spatium exutum iri , sed - dc infami morte moriturum, & quae Mus generis erant alia. ,, Fidem puellae, quum commode satis personam quam susceperat, ex prae scripto Sociorum ageret, habebant plerique, ipse etiam Episcopus Roffensis Fischerus , aliique, qui causam Reginae tuebantur ι Hi igitur saepe cum ea collocuti, magnam ipsi, interea dum resic ςnt ca quae de Roge dixerat, conciliabant iiuctorita
314쪽
tem, quae res non poterat non ad turbas & seditiones esse comparata, cum plurimi ab ossicio di fidelitate Regi debita tacitis veluti gressibus recederent ac abalienarentur. Neque igitur latere is rumor Henricum diu poterat, inprimis, cum nec Pontificis legati, nec Catharina Regina, nec qui ei favebant, eum dissimulare, quin potius in vulgus emanare facerent, si vel ita forte fransere aut emollire saltem possent Regis animum. At vero Rex, cum prius eum rumorem sprevisset, haud ita multo post, mandatum dabat, ut puella daretur in carcerem, utque ejus socii, Masterus, Boch insus, Deeringus, Goldus uterque, Hugo Richus, atque reliqui rigido subjicerentur exammini, quando conspiratio tota adversus Resis cum vitam tum regnum simul & detecta est, dc acerrimo iupplicio vindicata 3 Puella sive Monialis, Masterus, Bochingus, Deeringus, Ri chus, Risbyus 8c Henricus Goldus, summae accusantur re conmvincuntur perfidiae. Episcopus vero Roffensis, Thomas Goldus, . I h. Laurentius, Edu. Tmites, Ioh. Adesonius di Th. Abelua rei censentur neglectus deferendae proditionis: Proin bona ipsorum omnia Fisco Regis addicta sunt, ipsi vero, quamdiu Regi libuerit, in carcere detinendi, librique Revelationum sub poena Carceris Ministris Regiis tradendi decernuntur. Uno verbo, detectis ipsorum flagitiis, postquam ipsi in Templo S. Pauli artes suas& dolos professi agnovissent omnes, capitis supplicium pariter subierunt: Et sunt memorabilia prorsus illa Barioniae a verba, quae A. is 34. d. 2o. Aprilis publice coram reliquis illius sceleris sodalibus recitavit: ,, Heic adsum, ut extremum patiar is P ,, plicium, neque solum propriae, quam promerui , sed & illo,, rum, qui una mecum patiuntur, mortis causa sum. Atta. D men, ut Verum satear, non sola sum culpanda, quandoquideMis viros hos eruditos haudquaquam Batuit, miseram me fuisse& i .
se rudem puellam, illisque haud dissicile erat conjicere, ea, quae
a) vid. BURNET. sol. 88. b. 89. a Est verb haec tota res tanici notabilior, quod non desuerunt sequentibus temporibus, qui mira quadam impudentia, & Barioniam inter Sanctos & sceleris ejus uictores & consortes , inter Martyres pro Fide Catholica recensere sunt ausi, cons. Theatis
crudelir. haereticor. p. m. F. .s
315쪽
si per me facta suerant eventu caritura, Potius Pro ea qua pol-- lebant prudentia, cuncta fictilia Hisse, c oscere debuissent. se Quia vero sgmenta mea ipsis suerunt pro ua, hinc sectum,
is ut multis me elogiis celebrarim, mihique persuaserint, non his me, sed a Spiritu S. opus totum procedere, quocirca laudiis A bus supra modum evecta, superbiae & fatuis imaginationibus is locum dans, me quicquid vellem, fingere posse putabam, id se quod in eum, in quo nunc versor statum, miseram me traxit. A Deum proin & Ggiam Serenitatem pro venia supplex oro, se cunctosque adstantes, ut divinam Clementiam pro me di culis ,, pse sociis serio implorent.. i. LXXVII l. Religiosae hae fraudes irritarunt quam maxim/ti Regis & populi animum in Monachos & Papae Romani fecistatores , Rex autem abolita prorsus omni Papae Romani in Angliae suae ecclesias potestate ac auctoritate, poena etiam capiatis constituta a) si quis supremam Pontifici potestatem adseribat, semet ipsum supremum earum Caput ac Principem Solenni Supremi Senatus Anglicani lege lata b) renunciari curabat, Quo titulo, incredibile dictu, quam impense suerit gavisus, ut non tantum Ecclesiasticos omnes tam λngliae quam Hiberniae Sacramento adigeret, ut se tantum Ecclesiae caput a Christo proximum agnotiant, Sed&, ut Masistratus civiles omnes atque Mini stros aulicos majores minores in eandem sacramenti fidem cogeret, Quid Z quod ipse Rex, cum A. is 3 s. Biblia Latina sitis auspiciis imprimenda curaret, in Typo3raphia Regia, eisque suo nomine Praefationem praefigeret, in eadem illa Praefatione, ita de se sc): Nos itaque considerantes id erga Deum ossicii, quo suscepisse cognoscimur, ut in Regno simus, sicut ,, Anima in corpore dc Sol in mundo, utque loco Dei judicium se exerceamus in Regno nostro, & omnia in potestate habentes, is quoad jurisdictionem, ipsam etiam Ecclesiam vice Dei sedulo is regamus ac tueamur, di Disciplinae ejus, sive augeatur, autis solis .) THURNUS Lib. I. C. XVI. sol. 3I. 31. 0 Verba illius Deeteii memorabilia leguntur in Bibl. Angi. T. XIV.
316쪽
- soruatur, nos ei rationem reddituri simus , qui nobis eam ere-- didit, & in eo Dei vicem agentes, Deique habentes imagi-- nem, quid aliud vel cogitare, vel in animum inducere potui. mus, quam ut eodem Confugeremus, ubi certo, distendum is esset, ne quid aliud vel irii faceremus, vel faciendum aliisse praescriberemus, quam quod ab hac ipsa Dei lege, ne vel, , transversum quidem digitum aberrare convinci queat. ,, Neque id tantum, verum etiam, Nummis a secusis, eundem titulum, ne non cuivis ii notesceret, inscribi curavit, Lingua Latina, Hebraica dc Graeca μ); Sie enim Latina Inscriptio, capiti Principis circumscripta, ita se habebat: Henricus Octa. Angliae. Franc. Hs. Rex. in Tere. Eccle. Aul. N Hib. sub νυ . Castu supremum. Parti aversae autem legebatur inscriptum, partim Hebraicὸ; ita:
de operam navavit Henricus, constituto eum in finem Vicario suo Generali Thoma Crometiello, cum amplissima in omnes res clesiasticas ordinandas atque constituendas potestate b , Ubi inter alia disertis verbis repetit Rex se suae Regiae Excellentiae ,, primam, & supremam post Deum Auctoritatem, in quoscunis que Regm sui ineolas, nullo sexus, aetatis, ordinis, aut ,, conditionis habito discrimine, sacro testim te eloquio, coel pus is esse demandatam, suique adeo muneris esse, EccIesiam Angliis Canam vitiorum vepribus purgare, di virtutum seminibus re,, plantis Conserere. ΘQuamvis etiam illa, quam biennio post obtinuit Crommellus , Dignitas, haud paulo fuerit major, uti jam l. LXX1 v.
a Biblioth. Anguis. l. e. p. sto. a I. cons quae verbo jam ad s. LXIV.
317쪽
s. LXXlX. Dum vero haec in Anglia geruntur, in Regno Scotiae, Is A. mense Augusto, acriter in Lutheranos est inquisitum. a) Quidam coae i publice recantare, nonnulli, quod
citati non adessent, exules pronunciati. Duo cremati: quorum
alter, David Strado, ejus criminis omnino purus erat, sed cum in decimis publicano solvendis paullo 'tinacius ageret, Lu- theranismi accusatus, poenas commentitii criminis luit. Et, quanquam hoc eodem anno Anglus, mense Novembri
Episcopum S. Davidis, sive Meneventem, in Scotiam miti rei, qui libellos Anglico sermone scriptos, religionis Christia. nae dogmata continentes offerret, Regemque rogaret b , ut eos perlegeret, ac dili nter quod in eis scriptum esset expe deret , quo Scotum a Papae Romani communione abstraheret , Tamen id irrito tum consilio famam esse constat, quippe cum Rex Scottae aulicis quibusdam, Sacerdotum ordini addiliissimis eos libros in*iciendos traderet: Αt, illi vix inspectos haereseos damnarunt, re Regi sunt gratulati, quod oculos in tam pestis feris Scriptis intuendis non conscelerasset. Prouti, cum ad coli quium privatum Iacobum invitaret Henricus, is illud omni nisu declinare, atque ne cum Henrico Paria faceret, evitare est
At vero, nec in ipsa Anglia, quanquam disciplina c) mutare. tur, hactenus in doarina quicquam mutatum est. Nam & SD
Monuments &e. TOm. I. Num. LXIII. foI. Iss. & seq. ubi Legationis illius Instructio quaedam recensetur. N 'ue ferε est dubium, quin si Iibelli eos continuerint Tractatus, quos diximus, magna tum copia adversiis Papae authoritatem pro Regis suprematu editos. eὶ THUANUS fol. 3a. Legimus enim Henricum Regem, simulae ille eius Suprematus auctoritate Partamenti definitus esset, ε vestigio Leges quasdam condidisse Eecusasticas, circa sermones Ecclesiasticos publich habendos , Preces concipiendas &c. quarum specimen exhibet BURNET. Histor. Resorm. Top . li I. in Collect. Monum. num. 29. fol. 1 8. & seq. Nam & leguntur Literae Regis ad Episcopos datae, pro observatione illarum Legum Ecclesiasticarum in Concit. Maga. Britann. Tom. III. fol. 779. 78o. unde eas depromere atque documentis nostris Num. XXXI. inserere volupe fuit. Diqiligod by GO le
318쪽
nodo Londini habita VI. Eid. Iun. antiquam dc hactenus receptam doctrinam confirmavit Henricus: & aeque eos qui ab illa recesserant, & Lutheri sive T inglii a opinionem sectabantur, atque eos , qui pontificis auctoritatem propugnabant, morte mulctivit, aeque Pontificiis ac Protestantibus invisus, qui ordinem in disciplina ecclesiastica mutatum, quamvis diversa ratione arguebant. Nam & alicubi Calvinus sb , qui abrogatam Pontificis in Anglia potestatem non aegre serebat, sibi acriter animum pupugisse teitatus est, quod se Henricus Caput ecclesiae appellavit. Prima tamen in ohannem Ascherum Episcopum Romensem, jam octogenarium, di Thomam Morum, effusa est persecutionis tempestas: Hi enim, cum praestare illud, quod diximus juramentum , eo quo conceptum erat modo, nollent, in carcerem
conjecti, atque in eo, pro ratione aetatis dignitatisque durius etiam, quam par erat, habiti, quin imo ab ipso condemnati sunt Partamento, ut in perpctuam darentur custodiam, Quum vero iidem deinceps Regis Primatum in ecclesia Anglicana etiam rejecissent sc), damnati denub, capitis supplicium querunt, i vidiosa tamen Henrico caede, quum Viri suissent egregii d), &integerrimae vitae, ni si quod in eos, qui ab Ecclesiae Romanae dogmatibus secesserant, acerbe saeviissent, Fischerum, dum in carcere erat, Papa Cardinalem renunciaverat, sed nihil eum juvit haec purpura, quin magis illa Regis irritavit animum. Moris
, RAPIN. THOYRΑZ. Liv. XU. p. m. 337. ' bὶ Sunt notabilia CALVINI in Amos VI l. I 3. verba. Opp. Tom. V.
DI. 113. se Qui initio tantopere extulerunt Henricum Regem Angliae, o certe fuerunt inconsiderati homines ; dederunt illi summam rerum se omnium potestatem, & hoc me semper graViter vulneravit. Erant enimis blasphemi, quum vocarent ipsum summum caput Ecclesiae sub Cht, is sto. &c. e) Quomodo quaestionibus captiosis, ad illam, quam caute ceteroquin evitabat, rejectionem, suerit seductus, dum in carcere versabatur morus, in enarratione Vitae ejus videmus exponia vid. Bιblioth. Anguis Tom. XIV. pag. 3I-3q.
319쪽
tem uterque mira exceperunt animi tranquillitate & constantia,
ut ne jocis quidem in ferali suggestu pro indole ingenii iui es,
stinuerri Morus, alter vero elegantius solito vestitus in eum prodierit. s. LXXX. Interea Rex, tametsi ab omni doctrinae innovatione penitus abhorrere videretur, tamen multa secum rumiis
ri, atque cumprimis de Conciliis sa) dc ea convocandi in toritate varia apud animum suum statuere, leo tanto majoricum potentia consiliis Iistificiis, tum Concilii publici Mamtuae celebrandi Indictionem prae se serentibus, obviam ire atque obicem ponere posset 3 Eum igitur in finem b) sibi cum Germaniae Principitas Protestantibus atque Theologis amnis dum esse ratus, Legationem mittebat hoc anno in Germa niam, cujus erat Princeps, Edaar Foxus Episcopus Hersint. tensis. c) Hic initio commemorat, quam magna sit inter Britanniae reges di Saxoniae principes agnatio, sanguinisque propinquitas, regem optime erga ipsum atque socios affectum esse. praesertim, cum hoc eos inprimis agere videat, ut pura Dei cognitio propagetur etiam in alios: Et quanquam multae sint ipsi. hoc nomine factae contumeliae, tamen idcirco nihil eum abhorreis re, neque de ipsis aliter sentire, quam de viris bonis, qui praeter ossicium ac sine ratione nihil facturi sint, di hoc solum spectent, ut per veram Euangelii praedicationem gloria Dei celebretur : idem quoque regis esse studium, idque satis declarare illam , quae jam sit per Angliam facta, mutationem: etenim Regis mandato jam abolitam esse magnam partem errorum, εc de communi omnium assensu, pontificatum Romanum ac illius impo-
sturas a) Cons. BURNET. edit. Latin. pag. Im. qui ibidem conchasim quorundam Episcoporum de Comvocatisne Concilia oecumenici , ex aut grapho refert, suaeque nae rationi inserit, una cum Oratione M. Cranmeride Coneitiis Oeeumenicis. b) Sunt vero etiam, qui judicent eum propiorem cum Protestant buseommunionem quaesivisse, quod Paulns III. P. R. qui Clementi Ul . successerat, e te tempore dirum anathematis carmen, in Regem Ap
320쪽
sturas omnes ἡ regni finibus exterminatas esse, non secus atque per Saxoniam, cumque sit idem utrobique studium atque voluntas, regem singulara quadam in ipsos accendi benevolentia, &rogare, ut ita pergant, di eandem plane doctrinam profiteantur omnes: hoc enim esse perpetua: pacis firmamentum: & quanti
sint exorti motus eX Opinionum varietate, regem habere comis
pertum , & anabaptistas eXemplo sito demonstrasse: prae se ferre nunc pontificem, quasi de concilio cogitet: ac sane, si qua sit
adhuc reliqua dissensio, neque de dogmatis omnibus conveniat, in commodum hoc ipsis futurum, ubi ventum fuerit ad concilium : qua tamen in re theologis minime culpam attribuat: nec enim unquam ecclesiae statum ita fuisse tranquillum, ut non aliis
quod fuerit aliquando dissidium: hoc etiam Petri & Bumabar atis rue Pauli demonstrari posse exemplo: cogitandum igitur esse
e pace, quae firmo scripturae fundamento nitatur: pontificem autem hoc agere totis viribus, ut ejusmodi pacem, atque con-eordiam impediat & evertat: itaque regem sic existimare, quoad illius imperium, tyrannis atque saevitia durabit, ad conciliationem perveniri non posse: propter eiectam nuper ex Anglia servi. tutem omnium foedissimam, & recuperatam a rege libertatem,
idolum illud & Antichristum plane furere, &quum aperte nihil possit, Holiri fraudem di insidias, & falsis criminationibus coniscitare reges: nam etsi potentiae suae retinendae causa quidvis faciat, tamen hoc etiam ejus esse consilii, ut inflammatis animis utrinque, bellum exardescat: haec autem ideli regem ipsis ex. poni voluisse, non quod pontificem metuat: sic enim esse paratum a rebus omnibus, ut neque de illo, nec de ipsius omni clientela sit solicitus, verum, ut ipsi, quid moliatur Antichristus, liquido perspiciant, hoc praesertim tempore, quando Concilium ille se procurare simulat, cum interim longe diversum habebat in animo: regem agnoscere quidem atque fateri legitimam disceptationem fore cumprimis utilem & reipublicae salutarem : sed tamen, ne concilium fiat, in quo de stabilienda solum dominatione pontificis tractetur, omnibus modis providendum: itaque petere dc admonere, ne quod concilium approbrat prius, quam
publica pax orbis Christiani constituta sit: cupoe etiam, ut ve-