장음표시 사용
341쪽
diatus Imaginum dc Sanctorum cultus etiam removeretur, &cumprimis, quod Purgatorii nundinatio abrogaretur, id omne in lucro reputandum esse censebant Resormatores, qui hos Articulos, tanquam Anglorum lNTERIM considerandos est judicabant, usque dum serenior dies sa) sereniorem doctrinae spargeret lucem , uti iidem non poterant non esse sudes in oculis Pontificiorum, omniumque eorum, qui Papalibus naeniis dediti, omnem plane doctrinae immutationem reipuebant, atque jactam hanc primam Reformandae doctrinae aleam sibi maximopere infestam
s. LXXXVII. Sed prolatum est eopse tempore atque Regi exhibitum eximium quoddam Scriptum, adversus Papae Romanicitationem ad Concilium Oecumenicum Mantuae celebrandum, quam Edu. Foxus Ep. Herefordiensis, tanquam Henrico Regi insinuatam , Synodo obtulerat; In eo Scripto gravissimis rationibus ostendebatur, is quam Rex Papali ejusmodi Concilio se ejusque Decisioni se submittere nullo modo posset, quippe is cum, nec Papae, nec Caesari nec ulli Regi aut Principi sigil- ,, latim, cujuscumque dignitatis esset, ea Potestas Competeret, is atque auctoritas, absque caererorum Principum Christiano-- rum consensu; is Idem illud Scriptum s b) a Synodo approbatum atque signatum a Crom ello, Cranmero, quatuordecim Episcopis, & quadraginta Abbatibus & Prioribus & Clericis Synodi Cantuariensis, Regique exhibitum, illam deinceps protulit commemorabilem Declarationem sc) quae A. & Regis &Procerum Regni Anglicani nomine prodiit, cujus summa huc redit,
a BURNET. l. e. sol. I 24. b) ConL BURNET. l. c. fol. I 24. I 2 s. qui & in Doeum. ad Lib. III. No. U. illud scriptum exhibet, unde illud depromtum & Num. XXXIV. Documentis nostris insertum legitur. cons. Concit. Magn. Brit. Vol. III. fol. 8o8 8o9.
e De qua SLEIDANUS Lib. XI. sol. 189. b SARPIUS in Hist.
Cone. Trid. p. 72. SURIUS in Comment. rer. a. Is . gestar. p. 3Oq.& alii. Integram autem declarationem Wittebergae A. I s 37. apud Iohannem Lust impressam, sibi a doctissimo SCHEL HORNlo communieatim, Bibliothecae Bremensi inseruit Cel. Th. HASAEUS Clam. U. p. so7 & seqq. unde eandem depromtam Documentis nostris inserere voluimus Num. XXXV. Di iligod by Cooste
342쪽
redit , ,, Concilium a Pontifice convocatum esse, cujus ille rei ,, potestatem non habeat, & convocatum esse quo tempore bel- ,, tum ardeat Caelaris cum Rege Galliae, & Mantuae designa-
,, tum esse locum, quo non omnibus venire tutum sit neque,, commodum; Se quidem ex animo cupere Concilium Christia-- num, sed ad Pontificium minime venturum esse, neque lega- is tos etiam missurum: Nam hoc illis esse proprium, ut sui emo, ,, lumenti causa, & Christum & veritatem in ejusmodi conven- ,, tibus opprimant; Nihil vero sibi cum Episcopo Romano esseis commune, nec illius edicta magis ad se pertinere quam cujus- is vis alterius episcopi: De Caesaris atque Regum auctoritateis convocari solita esse Concilia: hunc sane morem esse recuperi randum hoc praesertim tempore, quando tam graves habeatis accusatores Pontifex, neque tamen absque vitae periculo re-
prehendi possit dc accusari coram, nisi legitimum habeaturis concilium: Non etiam sibi suisque cautum esse fide publica, ,, &, ut cautum sit, tamen obstare manifesta pericula, cur non ,, veniat; etenim, ut fidem saltant, dc innocentum cruore sese respergant atque polluant, non esse pontificibus inusitatum , , ut aliis ob venire sit integrum, sibi tamen gravissimis deis causis non esse, cui ponti sex tendat insidias, quem oderit a-M cerbissime, & in summum odium apud alios reges adducere se conetur, non alia profecto de causa, quam quod ipsius pro- fligata sit e suo rNoo tyrannis, & annui census sublati; quamis sane rem indignissime serat, eoque magis quod metuat, ne se ceteri Reges exemplo suo moniti, idem aliquando faciant: ,, Nunc etiam ad calendas usque Novembres prorogatum scili- cet esse concilium, neque tamen adscribi, quo loco sit ha- si bendum, & in Mantuae principem conferri culpam; annonis hoc sit, orbem terrarum ludificaret Mantuanum certe nihil ,, peccare, qui suam urbem tantae hominum multitudini nolitis absque praesidio committere, sed in ipsum unum esse rejicien- ,, dum omnem culpam, qui nihil agat sincere sed omnia hau- ,, dulenter, & captiose: quod si jam aliam forte concilii sedem is constituet, futurum , ut aut alicujus Principis, qui sit ipsi de- .is vinctus, aut suae ditionis urbem aliquam designet: peram-
343쪽
,, piam enim habere ditionem di tenere pulcherrimas urbes, quasse dc ipsius majores per vim atque dolum occuparint, & ipse ,, mala fide possideat: cum autem de vero Concilio plerique ,, omnes judicio praediti desperent, optimum sibi videri, siquiis dem in suo quisque populo magistratus, religionem emendet s,, quod si consuetudinem sorte pontifex objiciat, id nullum ha-o bere locum, nam dc Cypriani testimonio, consuetudinem, quaeri veritate nulla nititur, aliud nihil esse quam errorem invetera. se tum, Suum igitur hoc esse consilium, ut ante dixerit, eam- is que sibi videri commodissimam rationem, qua si quis aliam
is habeat meliorem, non se recusaturum. is Scripserant enim in eandem ferme sententiam quoque ad Rogem d. vII. Kalendar. Α. Is 37. Principes Smalcaldici Foederis
ipsique suam publice editam ApolNiam, quare Concilio Papali Mantuae indicto, interesse non possent, cum adjuncta Petitione, ut Caesar liberum Concilium indiceret, mittebant, Mus imploraturi consensum; In ea Epistola a) inter alia dicunt, is quod si Indictio illa Papalis sit iniquissima, dc insidiarum ac periculiis plena, quod qui illam recipiunt, astentiantur omnibus ante hac si jam factis Iudiciis de doctrina Evangelica, sine ulla cognitioneis aut examinatione Generalis, liberae & Christianae Synodi, se condemnanda dcc. seque adeo sui ossicii esse credidisse, ut RG se gibus & Principibus, sicque etiam Regi Angliae suam haneis animi mentem significarent, ut adversariorum calumniis di,, aliorum suspicionibus currerent. Ds. LXXXVIII. Fuit hoc idem fere tempus, quo ReginaUM POLUS illud, de quo jam in superioribus b) opus adversus Henricum Regem adornabat, illudque ad Regem mittebat c tum cum Annam Bolentam capite plexam esse audivisset, atque spem Regis animum Pontifici iterum lucrandi suscepisset, Opus. quod
344쪽
quod recte notante BURNEI Ο a), majorem ab auctore ejusque eloquentia, quam eruditione vel ratiociniis nactum est cel
In eo saltem adeo aspere in Regem, cujus tunc praeter ceteros fruebatur liberalitate, debachatur, ut iacile ubique luculenistissima ingenii ejus ex aere Italico mirum quantum infecti di plusquam novercali in Henricum odio flagrantis, vestigia deprehendere unicuivis extra partes posito lectori liceat, Certὰ inter alia dicit b , se Regem qui se Caput Ecclesiae Anglicanae se venditet, factum esse supremum caput ecclesiae malignantium, si quin imb, ipsum esse caput Ecclesiae Satanicae; Inauditam ejussi esse in Pontificios quosdam crudelitatem, quae Cerbero potiussi tricipiti quam Regi conveniret, R Nm bicipitem esse, uno se tantum capite Cerbero qui tricem fingatur vinci . Eum esseis Turca immaniorem, nec de ullo alio quam de Satana ipso tan- istam crudelitatem probabiliter cogitari posse. ,, Varia quoque interspergit ad Angliam in Regem tuum concitandam c), ipsumque Caesarem, ut in Regem potius quam in Turcam arma converistat exhortatur d): Antiam Bolentam appellat Iesabel, ipsumque Regem Achabodc Nebucadnemri Comparat, eumque Nerone ac Domitiano saeviorem depraedicat, Caererum, quod ipsam adtinet, quam agere Vult Causam, is nullo ut nur argumento se quo non sint uti in concludendo alii, neque ullum emittit telum, quod
d) SCHELHORN. loc. cit. XXII. p. 99. &ieq. &inprimis p. ICa. Som autem, qui familiariter polum normit, qui dicant, et Evangelii doctrinam probε fuisse cognitam; Quod autem in Henricum Regem ita scripserit, causam esse putent, ut suspicionem evitaret Lutheranismi. Librum verb lumtu suo curavit Romae procudi, sicuti ferunt, & ad se te-eeptis omnibus exemplis, Pontifici tantum atque Cardinalibus & intimis amicis legendum dabat, nam ct illis probare sese volebat, & si inui verebatur, ut eli credibile, ne si vulgo legeretur, in eorum reprehensionem incurreret, qui longE diversum ab ipso non semel audiissent. vid. SLEI
345쪽
1 1 HISTORIA EVANGELII A. is 3 .
quod non jactum sit a reliquis qui papatum defenderunt. Ornamenta quaedam affert, non sententiarum, quae pondus afferant conclusionibus, sed verborum e sophistarum ossicinis, quae aures impleant, non satisfaciant mentibus eorum qui legunt, & ea ipsa adhibita sunt, ut magis exercitationis cujusdam juvenilis videantur quam seriae actionis. Neque igitur mirum, quod REX tantopere irritatus iniquissimo, ill hoc Poli scriptum acerbis 8c ignominiosissimis criminationibus scatens, tulerit animo: At vero is prius tamen dissimulare dolorem a), atque ad Polum, ut in Angliam reverteretur scribere, utque non ulla libri sui loca planius exponeret hortari, dc blandisii me cum Polo agerer Sed, cum byssinis verbis amud eum nihil effici animadverteret, tum, primo injuriam atrocissimo sibi scripto illatam calamo vindicandam curabat, eumque in finem Cut-
Derto Tonstallo, tum Dunelmensi, &Iohanni Stochenaeo, Londinensi Episcopo, ut suarum actionum vindicias adornarent, imperat , deinceps ipsum Polum perduellionis reum declarat, omnia ejus bona fisco addicit, quinquaginta aureorum numiim millibus in ejus caput b) praemii loco constitutis, familia interim iccognatis ejus Regis indignationem ferentibus, dum simul ex unius Poli conatibus sc) Rex dijudicabat, quaenam esset volun tas ceterorum per regnum suum Ecclesiasticorum, sicque facile inducebatur, ut, eorum quilibet peccasset, ultimo in eos supplicio animadverteret, quo simul hostes certissimos e medio tolleret, & reliquos eorum poena conterritos facilius in ossicio contineret. Quod vero illas concernit Vindicias a Tonstallo & Stochesiae o adornatas, illi perinsignem ad Polum scripserunt Epistolam , tanta cum ingenii dexteritate, tantaque cum argumentorum
soliditate, ut si quis integrum Poli volumen cum ea solummodo
ο Id ipse testatur POLUS in Ep. ad Ednard. VI. apud Schelhorn.
346쪽
conserat, Acile pateat, unicam hanc Epistolam sa integro volumini longe praeserendam esses Quae tanto magis est notabilis, quod hi ceteroquin ita Romanae Ecclesiae ellent & manerent addicti, ut Reiormationem usque ad extremum vitae halitum suerint abominati, vehementerque dum ipsis licebat in Evangelicos saevierint b) , Caeterum quando Burnetus sc) etiam Gardiaeri librum de Vera Obedientia tum editum refert, quasilc ille Polo suisset oppositus . in eo virum eximium falli d) certum est, cum Garo ineri opus jam A. iss s. esset emissum, nemque unicum sere in ejus libro, de Polo, aut de hoc ejus Opcrelegatur verbum; Polus autem Opus equidem jam implessum sed nondum Iamen in lucem editum, A. Is 36. Anna Bolcnia jam sublata, privatim ad Regem misit, uti vidimus. Interea tamen commemorari meretur STARRII Episcopi Dur-hamensis ad Polum, eandem in rem data Epistola te), qua admo dum vivide & injuriam Regi factam & vim veritati illatam, Polo exprobrat: Uti inter alia: ,, Nec tibi Pole ita imponas, ut is cum tuearis hanc Pontificis auctoritatem, negotium Christiis te agere putes. Ego certe vereor, ne dum hoc agis, Chri-- stum plane deseras. Quid enim aliud est, Chri stum deserere, ,, quam legitimo Principi , qui in honis artibus te liberaliteris educavit, in honestissimis mandatis non obtemperare Quid ,, dulcissimae Patriae, quae te aluit, operam tuam denegare λ Pa- ,, rentibus ic charissimis amicis humani hominis ossicia non prae- ,, stare 3 At dices, Princeps & Patria Christum deseruere. o O Pole, quam insanis, si propter unum Pontificem desertum ,, nos Christum deseruisse arhitrere. Ego profecto spero fore, M ut, post hanc a Pontifice defectionem, arctius Christo haerea-
a Exhibetur haee Epistola in appendice Vitae Erasmi Roterodami ab Samuele Knighs Λnglice descriptae, estque excerpta a Doctiss. SCHEL-HORNIO loc. cit. p. 76 - 86. b) Cons. SCHELHORN. l. e. q. XVIII. p. 86. 87. e) BURNET. l. c. fol. 126. d) SCHELHORN l. e. pag. 33. ej Legitur haec Epistola inter Documenta ad STRYPII Memor. Ee
347쪽
1 LXXXIX. Hoc sere tempore in lucem prodierunt Mandata, a CROM ELLO, Regis Locum tenente ac vicem-gerente Ecclesiastica, tantis notabiliora, quod in iis primum haneretur Statutam supremae Auctoritatis Regiae et In prioribus enim, vel salutis vel ordinationibus, vel definitionibus, semper accesserat Synodi consensus ca). Jam vero nuda 8c sola Crommelli vicem Regis sustinentis, aderat Auctoritas ibin; Summa eorum haec est sc . Ut I. Omnes beneficiorum Ecclesiasticorum Possessores qu
drimestri proxime sequenti, singulis diebus Solis, postmosum vero bis in quovis quadrimestri populo notificent, Pontificis
Romani hactenus usurpatam potestatem nullum habere in lege Dei fundamentum , proin merito in hoc Regno abrogatam esse: Regi vero Jore divino sia premam in omnes regni sui tu divos potestatem competere. Ideoque omni studio di conatu in id incumbant, ut Pontificis auctoritas extirpetur, Regis verbstabiliatur.
II. Ut articulos nuper editos & a Synodo approbatos d' plebi proponant, eique, qui articuli sint fidei, di qua saltem
inserviant servando in Ecclasia ordini, significent. III. Ut Atticulos, de abrogandis superfluis feriis nuper sinciatos, maxime tempore messis, Proponant.
IV. Ne in posterum imagines vel Reliquias superstitionis via lucri gratia extoIIant, neque plebem ad suscipiendas poregrinationes religiosas hortemur, quasi ab hac vel illa immgine benedictiones vel alia commoda impetrari possint Potius populum ad observationem mandatorum divinorum diopera charitatis cohortentur, illique persuadeant, majorem se Deo cultum praestare, si domi manentes familiae suae prospiciant, quam si tempus peregrinationibus impendant, ει praestare, nummos Paupetribus erogare, quam ejusmodi rebus impendere. v. P ta lia BURNETUS I. e. sol. 8. b Fst tamen credibile Craninerum Aresile seopum illas inflasse tibias. esseque haec statuta ab ipso adornata. BUNNET. l. e. c) ipsa statuta a Burnero Documelitis ad Lib. li I. Nnm. vl I. stant infelia fol. 9r. 92. e fit. Gπεii. Maga. Brisaan. Via. III. fol. 1ia. 814.
348쪽
V. Popaeum hortentur, ut liberos Orationem Dominicam, Synitinium Apostolicular & Decalogum, Anglice doceant: ae quivis beneficii Ecclesiastici possctar, singulis diebus
articulum explicet, donec populus eorum notitiam sit asse. Cuius, P terea operam dem, ut liberi ad honelium aliis quod ninotium inde a juventute educentur. VI. Dent operam, ut da amenta rite dc decenter in Coeli- has suis inministrentur, ipsis vero absentibus curam erudit dc operto Curato Committant, qui populum in sana doctrina erudiat , quo cuncti perspiciant, Pasiolibus, Dei gloriam, di animarum ejus concreditarum curam, majori esse cordi, quam Commodum privatum. Vii. Ne tabernas vel cauponas, nisi ob causas praegnantes quentent: neque post captum cibum lusui nimium induugeant, vi studio Scripturae Sacrae, vel honesto alacui E--citio vacent, memores, se Puritate vitae aliis praelucere
VIII. Quandoquidem bona Ecclesiae sunt bona paupeetum, quivis beneficii Ecclesias ita possessor, qui viginti libras vel ues accipit, nec in loco residet, sia ulis annis quadra- resimam μj beneia: a partem inter caetus sui pauperes diaribuat.
IX Quivis beneficii Ecclesiastici possessor centum libras quo
aratis accipiens, susinus ad alendum in universitate schol sticum suppodiim: qui absoluto studiorum cursu, Muneri cuidam publico in E lesia praeficiatur. x. Ubi filiaeuo quintam ecclesiastica, vel Uicarius aliquis de-ἐrimentum aliquod acceperit, possessor beneficii Ecelas sici singulis annis quintam reditus sui partem, Misarciendo damno impendat, donec in pristinum sint redacta starum, in quo postmodum ea Conservet. XI. Cuncta haec mandata sub poena suspensionis vel confisc
Hae Statuta notante BURNETO ' nec Oericiscorreptis,
349쪽
nec Laicis veteri doctrinae adhaerentibus, o i , Eaedemniones de peregrinationibus, imaginibus, Sanctis defunctis & 1nstructione populi in principiis Religionis lingua vernacula, propter quos Lollardi non ita pridem vel combusti vel ad palinodiam redacti fuerant, Regis nunc jussu & auctoritate stabiliri videbantur: Inde colligebant, Regem quidem de conservanda veteri doctrina multum promisisse, sed ea frigide servare. Clerici maxime dolebant, quod talia sibi praescriberentur a Res mandata, absque contensu Synodi, atque inde se in posterum mancipia Vicarii Regii futuros esse comiciebant. AEgre ferebant, quod emolumenta ex imaginum, Reliquiarum & Peregrinationum cultu redundantia sibi aufferrentur, & ex opposito tributa gravia ipsis imponerentur , de quinta parte pro reparationibus: decima pro stipendio in pauperes vel studiosos, de quadragesima pro eleemolynis eroganda et sim . quae cuncia ipus vi.
debantur intolerabilia: in primi ςum .ri' T aiplicatos, & semet ipsos ad vitam severiorem obitrictos, luxui nutem ac libidini modum impositum . . Haec igitur & similia, quod scilicet alienata essent & abrogata Monasteri a , quodque vererentur, ne ulterius quoque Resorma zonis limites extenderentur & Lutherana dogmata vel sibi praescriberentur a Rege, vel publice saltem admitterentur, id e cerunt. ut Monachi & quotquot Cerimoniis Romanis erant addicti, fortunam Rebellionis tentarent, Varus in locis, Cumprimis incomitatu Lincolniensi a , itemque in regionibus ad septentriones Dorrectis & Provinciae Eboracensis partibus Scottae vicinis, magna imorum conspiratione arma capientes, sub jecioso defendendae Fidei, restituendae Ecclesiae, conservandae Familiae Regiae, di extirpandae haereseos titulo. Et, Cum Septentrionales collecto suis magno exercitu, sibi Tumultus Ducem elegissent, Ashum, hominem magnae auctoritatis, & qui rebus gerendis par erat,
omnem illam Expeditionem ita susceperunt solemnixer, uxS
dcites cruces manibus gestantes exercitui praeirent, in vexillis Crux cum quinque vulnei ibus di calice depingeretur, quin imo
ut in manica quisque sua gellaret tesseram, Symbolum quinque a BURNET. l. e. sol. I 29.
350쪽
vulnerum Christi cum nomine Jesu, Qui vero eruem & sigilla
sequebantur, juramento asseverabant, ,, s e Peregrinatisnem hanc
,, uti appellabarit Grati , non, nisi pro gloria Dei, conserva-- tione Regis εc prolis Regiae, corrigendis Nobilibus, &ὰ me.
se dio tollendis malis Consiliariis, suscipere, non autem ob cominis modum privatum, vel, ut injuriam alicui inferrent, vel ut ,, ex odio quempiam interficerent, quippe cum nihil aliud quae- rerent, quam Crucem Christi, ejus Fidem, Ecclesiae resti. ,, tutionem & haereticorum haeresiumque suppressionem. Interea tamen ubique oppressi, brevi ideo, partim vi & minis, partim promissa venia & amnestia publica, ad officium redierunt tumultuantes, siquidem Rex ad eorum postulata hunc in modum responderet: se Quod ad fidei eversionem, quam extiis mescebant, se in fidei Christianae defensione M ad ultimum
is vitae halitum perseveraturum. Ignarum autem vulgus minime
is decere, Regem suum, quae vera sit fides, docere, vel abis universa Synodo approbata corrigere. Se hact enus libertatem se Ecclesiae Anglicanae tuitum fuisse & tuiturum deinceps. Do. M lere autem se perquam vehementer, quod malint unum vel ,, alterum barbarum reditibus 8c beneficiis Monasteriorum frui, ,, quo vitam agere possint di lutam ec abominandam, quam se ad Regem illos reditus redundare, ad faciendos sumtus in remis militarem adversus Reipublicae hostes exteros; Leges verbis quod adtinet, summae esse arrogantiae, rudem plebem, quaeis salutares sint vel minus, decernere, quasi ipse viginti octo , annorum spatio de illis melius judicare non didicerit. Regi. A men porro suum ita se administrasse, subditos in pace&aequitate conservando, adversus hostes exteros defendendo, limi. M tibus de securitate prospiciendo, subditis multoties veniam is atque gratiam largiendo, ut parem regni administrationem . sub decessoribus vix ostendere queant
se Mirum deinceps sibi videri, quod ipsi, rerum ignari sibi ima. se ginentur, se de consiliariis suis ipso Rege & Senatu melius esse
se judicaturos Neque ullius esse momenti, qu se relas ipsorum adversus nonnullos Praesules, quali comi a fidem V m 3 Catho- - a BURNET. l. c. sol. I 3I.