장음표시 사용
411쪽
ιι8 HISTORIA EVANGELII A. tr 6.
Interea temporis venit ad me surrificus, qui cum manda- ,, tis cpiscopi ni isium se ad disquisitionem meam dicinat, acri consilii impartiendi gratia. At ille, ad interrogationes quam ,, ad consilia multo procli Vior, causam incipit primum percontari, quur in eam Venissem Custodiam. Ego me ignorare,, dicebam. I um ille, dolendum id sibi quidem videri, si ,, immerito, pru: terque Causam ea mihi calamitas imponere,, tur. Caetcriim, audi sic se febat, negari a me altaris sacra- is mentum. Quod dixi, inquam, dixi: interrogata deinde. is num crimina apud sacerdotum cXonerauem Z nequaquam, in- is quani. Tum ille, adducturum se qui consessionem exciperetis dicebat. Respondi, modo ex iis tribus adduceret aliquem, is Γve doctorem Cromum, sive GHumum, sive alioqui μα- ,, licere id quidem: quoniam horum maxime mi- ,, hι spinata esset tum pietas, tum sapientia, non quod velis teipsum vel caeteros contemptui habeam ac fastidio: led quod in Perinde notus mihi non sis. Subintulit posthaec interroga.
M tionem ejusmodi: Si hostia, inquit, humi seite collapsa, A fi mure aut bestia alia corripiatur, quid ais, bestia illa .is D ume edit necne 3 Cui ego: Quo labore, inquam, aenig- ,, ina hoc propositisti, eodem dc ipse tibi solvas licet. Miruis enim non libet hic respondere quicquam, quando tentatum huc te venire videam. At enisu, inauit, consentaneum non - , dc praeter scholarum mores, ut idem simul opponentis ocis responderetis partes obcat. At ego, inquam, mulκr iam, , scholarum vestrarum rudis omnino & ignara. Quinto maoris ab co, an decrevissem in animo, pasthate hoc sacram ac ire
se synaxim ' Alioqui, inquam, indigna sim quae inter Chiastia-- mos habear, adeoque trutor non parum hunc ipsum diem sicis inuninere. Sicque diuxta meus illa consiliarius, non sine veris M borum tandem subblioeda chradam coronide. ,, Post haec die L3. Maretii, venit ad carcerem Consebrinus meusM Britannus, quaerens num vade aut vonsione interposita possem - dimi. Atque inde so Via ad praetorem Contendit, petens ab M , ut honestorum homi vim dc iponiolum Liisdatione iacta, M Peaemitteret ccustodia me ancipari. Tum ille, ncm illubeuter
412쪽
A.r s. ' RENOVATI.ri se quidem dicebat facturum omnia, quo mihi gratificari posset,
se sed rem ejusmodi esse in qua parum ipsius valeret potestas, se nisi spiritualis fori simul accedente calculo. Suadere itaque, ut ,, Cancellarium episcopi Londinensis super ea re compellare veI- ,, let, sese enim, ut sine jurisdictione spirituali, carceri me, , mandare non posset, ita nisi ex eadem authoritate sine spiri- , , tuali ministro, me nunc eximere nequaquam posse. Dimissus se cum hoc responso meus advocatus, rceta Cancellarium petit, is opem in hac re illius implorans. Cui in hunc modum Camis cellarius: Causim permagni esse momenti respondit, cui lon- ,, ge inferior ejus esset unius authoritas, nec audcre etiam in reis tanta, ac tali jus suum interponere: Episcopi siquidem pro- prium hoc munus esse, ac proinde necessariis accersendam ejus is huc consensionem, alioqui nihil esse quod solus ipse sine episeri copo possit, audeatve conficere, polliceri id tamen, episc se pum eo de negotio conventurum se obnixe dc diligenter. It
is que crastino ad se redire jubet, fusus pleniusque de illius tuncis voluntate nuditurum. Breviter, ad diem ac horam indictimis reversus Crenatus meus, utrumque pariter convenit episco- pum cum Cancellario, res denique eo rediit, ut diceret epi ,, copus eXituram quidem me ad communicationem, sic enim
,, appellabat: dicitque ei horam diei sequentis tertiam pomeriis dianam, additque insuper, adhibiturum is collocuti otii illiis viros maxime eos quibus ipsemet potissimum faverem : uv,, omnibus videri posset, quam nullo ri ore, nec pro summo suo is suo jure mecum ageret. Ad hoc veνo respondit ille, Nemi ,, nem se scire', cui essem prae caeteris addictior. Imb sunt, i is quit episcopus, quos peculiariter fibi prae caeteris eximios h ,, Mat, doctorem Cromum, Gulamum, WhπBaedam, dc Humis vutonum, hos enim di doctos agnoscit, di s nccri judicii is homines. Praeterea multis verbis instat apud consobrinum is hunc meum, ut mihi persuaderet, intimos recessus animi mei se atque latebras omnes liberδ' audiuerque apud ipsum expon se rem, quod fi facerem, fidem obstringit suam, nullo pacto id is mihi vel fraudi vel intertrimento fore, nec mu quam eventuis rum mihi in ea disquisitione captiosum. min, siquid serum i
413쪽
; o HISTORIA EVANGELII A. tra L
is aut erroris es et in quo impingerem, ipse cum suis doctoribus,, discuteret, ac consiliis me imbueret rectioribus. ,, Postridie itaque accersita per episcopum hora prima venio, ,, quum tamen tertia esset Conitituta. Ubi vero adveni, mag- ,, num se dolorem capere ex mea hac calamitate dicit, quid au- ,, tem illud sit, quamobrem ab adversariis accuser: ac porro ,, quaecunque in animo haberem libere ac intropide illi ut ape- ,, riam sine omni metu monet, neminem esse qui negotium mihi ,, ullo de verbo faccsserct, quod intra ejus essem parietes dictu- ,, ra: Cui rursus: Quoniam, inquam, celsitudo tua horam mihi ,, statuerit tertiam ad quam adfuturi sunt mihi advocati, veniam se mihi tantisper flagito abs te dari, quoad illorum expecto ad- ,, Ventum. Quin ergo, inquit, quatuor illos quos ante dixe- ram, quam primum advocandos censeo, qui huic intersine,, auscultationi. Id autem ne faceret rogavi, neque enim opus
is esse, eos hoc labore fatigari, quum duo illi viri generosi ab-
unde testes essent idonei, quantum ei negotio sufficeret. Postis haec episcopus in porticum intus se recipit, ubi advocatum se ad se D. S manum jubet omnibus modis apud me instare, ,, ne quid reticerem, quin palam haberem quaecunque in animo is essent. Ac interea archidiaconum ad me suum mittit, qui
se primo mox adventu accusationis a me causam scire petebat.
,, id ego ab accusatoribus meis postulandum esse, me prorsus is ignorare diccbam, tum ille erepto mihi libro, quem habebam is in manu . Hic, inquit, talesque libelli huc te calamitatis per
se duxerunt, ouapropter ab his vehementer ut caveas, moneo.
,, Qui etenim hujus libri author fuit in circo Smythfildiano ustu- ,, latus est. Rogo num probo compertum haberet, Dod dice- ,, ret Maxime vero, inquit, scire enim se librum esse Ioannis ,, Frythi. Vide, inquam, an non te pudet tam temere judicium is ac sententiam de re praecipitare, quam nescias, sane vero is haec tam inconsulta & violenta in judicando temeritas, inge- is nium arguit in homine non prudentissimum: simulque expli-- cato libro, ostendebam qualis esset. Atqui putaram, inquit, is fuisse alium, nam in eo nihil potuit reprehendere. Demum is admonitus a me, ne posthac tam praeproperus ac inconsultus
414쪽
is in judicando esse velit, nisi re prius diligenter perspecta, de
,, qua censura serenda sit, reliquit me archidiaconus ac abiit. Inde ad me venit Butannus agnatus meus, una cum D. --,, lo jureconsulto, ac quibusdam aliis. Ibi tum episcopus coninis sobrinum meum anxie apud me instare monet, ut sensus animiis mei omnes illi audacter exponerem: idemque insuper pluribus is verbis me hortatur, ut ea in re consiliis amicorum acquiesceri rem, sibique in eo quod jubebat obtemperarem, nihil quippe ,, fore periculi. Quod enim mihi esset atque illis supra pollici- tus, indubitata fide praestaturum se in eo quod diceret, ne- is minem fore qui molestiam mihi ullam exhiberet de his quae- cunque apud se dictura essem. Ideoque confidenter apud sem proferre, quae laterent in animo jubet, respondeo nihil essem in pectore, quod patefaccrem, conscientiam sit Deo gratia D undique esse sane omni scrupulo tranquillam ac requietam: Hic- is que ille adhibita similitudine. Quemadmodum, inquit, chiis rurgus peritus ac doctus vulneri malagma adhibere non possit, se nisi cujus latebras ipse atque altitudinem prius rite accurateri que explorarit: ita neque ego consilia aegritudini tute accom- modare potero, nisi conscientiae mihi morbum prius aperias. Dixi rursus, conscientiam meam nulla re mala laborare, sanaeis vero ac integrae cuti emplastrum admovere, dementiae videri. D Cogis me ergo, inquit, tuis te verbis premere 3 dixeras enim. 4, Quisquis ab impuro sacerdote sacramentum perciperet, Sath ,, nam eum, non Christum percipere. Ita, inquam, non dixi.
Caeterum illud D. Praetori ac quaesitoribus dixisse me fateor, se quod di tibi nunc fassura sum, nempe quantumlibet impurusis contingat minister, nihil id obstare mihi, quin spiritu & fideis corpus Christi & sanguis a me percipiatur. Episcopus. Quid- ,, nam, inquit, hoc habet, quod addis in spiritu Θ quanquam
j, age, nolo te urgere nimium. Scit, inquam, tua dominatio, ,, sine spiritu & De nulla eis sacramenti hujus digna ac saluta- ris perceptio. Post haec venicbat, quod dicerem sacramentum is quod in loculo inclusum continebatur, panem esse, et ego meis unquam dixisse, verum a quaesitoribus super ea re interrog tais quid sentirem, postulabam vicissim ab illis, quur lapidatus
415쪽
3 1 HISTORIA EVANGELII A. r 6.
suisset Stephanus, quod quum illi se ignorare diemetit, nα me illis dicturam quod quaererent, respondi. Objecit deinde,
M Citatum a me esse locum Scripturae quendam. Nullum, in. 3, quam, omnino, praeter illum modo, ubi Apostolus Atheri niensibus olim de Deo in templis manufactis non habitanteri respondit, Act. xvi . Et quo pacto, inquit, tua fides in hac ,, sacramenti materiale habet p Credo, inquam, quod me docet ,, Scriptura Dei sacra. Ecquid si Scriptura corpus esse Christi,, doceat 8 Credo, inquam, quicquid jubent sacrae ille literiae. ,, Episcopus: Quid autem si non dicat Scriptura esse corpus,, Dominit Sequor, inquam, per omnia Scripturae docentis
,, authoritatem, huicque aliquandiu immorabatur quaestiunculae, is subinde refricans, atque inculcans, quo id tandem a me aliquam ratione eliceret, quod venabatur. At ego semper intra eum me,, circulum continebam , ut quicquid praeciperet Evangelicae, , Scripturae canon, id me tota fide sequuturam responderim. ,, Ibi tum quaerebatur. Cur tam parca verborum essem, adeoque
,, restricta in respondendo λ Siquidem donum mihi intelligentiae ,, datum esse dicebam, sermonis non item: Quid quod Solomonis nobis laudi id vertit, quod tu criminaris, mulierem rem'. is rati sermonis parci donum esse Dei inmans. Prov. Nix. is Dixisti porro ait episcopus, Missam em idololatriam. Ego se id inficior a me dictum esse. Caeterum suscitantibus nuper
praetorianis, num Missas privatas salutares esse post hanc vi- tam animabus a corporibus exsolutis existimarem: idololatria
is dicebam non carere, si quis Missis magis fidat quam sanguineis Domini, quo redempti sumus, rursusque ille. Quaeso, inquit,
is qualis haec erat responsio 3 Et si, inquam, non optima serta is sis, nec doctissima, at, quae satis tamen illorum digna interr is gatis videri poterat, praeterea sacerdotem quendam ibi tum is adsuisse dicebam, qui eorum omnium quae coram praetore acta ,, sunt, testis esse potuit. Tum Cancellarius sis enim fuit) ubi ,, haec audit. Certe vero, inquit, haec ipsa verba apud me a ,, que praetorem, eam habuisse memini. inter caeteros qui hicis interfuerunt quaestioni, erat D. Standieius cum ejusdem fui- ,, nae sacrifieulis nonnullis, qui multa ac saepius interrogando,
416쪽
,, omni circuibant via sententiam meam de saeramento clarius,, expiscaturi, quos omnes unico hoc responso semper repuli. is ut dicerem, satis de hac re D. Eniscopo me respondisse: actum, ,, quod Munt, agere nihil opus es e. Sta ictus confestim susurisis rans cum episcopo, rogat ut mihi liceret planius de eo Pauli A loco sententiam edicere, respondi, Plane adversari Paulinae,, disciplinae, ut quae mulier essem, munus ac personam dog- ., malistae in Scriptura interpretanda mihi suiuerem, in eo praeois sertim coetu virorum doctrina tam exellentium. Post haec de- ,, inceps ingerente episcopo aliam criminationem, nempe quod ,, appellam nuper a quodam, num sacramentum paschali illa cois te itate sumptura essem Z viderer rem habere ludibrio 3 pete. - bam produci mihi accusatores: hoc tamen ille nec vclle nesse posse dicebat, verum quum quendam ille consilis impartiendi se gratia ad me mitteret, primo verbo papillam illum me Hebat ,, Dominasse. quod neque negabam quidem, persenseram etenim ,, lavem esse eum quem diκeram, cui tamen ad id quod quaerebat ,, Be verbum ouidem respondi. Pergens porro episcopus, acria
se rex me sugillabat. eo quod dicerem aliquando sexaginta suisse,. Lincolnis sacrificos, qui coriuratis consiliis capiti meo peri- ,, culum struerent. Neque id etiam negavi: sic enim tum mihi se per amicos significaxum est, Lincolniae esse qui devotis ani M. mis in me conjuraverant, Palam etiam minantes nescio quid, ., si ad niMM. Id simulatque intellexi, propero recta via Lim,. colniam, ibique commoror ad nonum usque diem, certius se quid e t rei inploratura. Interea dum in summo eorum tem ., Ho sto, lectitans in sacris Biblos, advolant nunc bini, nunc ,. ierni, nonnunquam di seni. quasi qui interpellaturi viderenis tur, at iidem nulla emissa voce, rursum discesserunt. Roganti
se tum episcopo. an inter eos nullus ibi sermonem mecum h si buisset, unum suisse ajcbam intur caeteros, qui demum pau-M cula mecum vcrba agitarat. Et quid is libi tum aiebat Pla. ,, ne tam exigui erant momenti quae diceret, ut nacmoriam eis., non intender m. Tum episcopus: Sunt, inquit, permulti quiis Scripturas legunt, vita tamen ac moribus non exprimen insis quae legunt. Equidem Vero, loquam, o reverenta, optarim
417쪽
,, ut palam fieret omnibus vitae meae ac morum contemplatio: Cum Certo sciam, neminem esse qui inhonestae conditionis ma-
,, culam ullam mihi possit impingere. Si quem ipse noveris qui
,, possit, rogo plurimum, huc eum coram adductum velis.,, Moxque discedens episcopus, dicebat scripto se mandares, Velle partem eorum nonnullam, quae respondissem. Quod de ,, fecit. Ego vero singula complecti memoriae haud quibam, is Vel quia tam multa enent, vel quia exemplar mihi ad legendum is non concedebatur. Quae autem recordari poteram, in hanc fere,, summam tendebant. Scire, inquit,) omnes volo quotquot suntis mortalcs, fidei meae hanc firmam certamque esse professionem, quantumlibet mendax fama secus de me pervagatur. Primum , ,, quod ego Anna Asheva indubitato credam ac teneam, eos qui
synaxin a ministro quocunque aut quantumlibet impuro perciis piant, nihilo minus corpus & sanguinem Chritti, re atque ,, substantia ipsa percipere. Credo insuper hoc ipsum sacramen- tum, post consecrationem, sive sumatur, aut asservetur, per is durare nihilominus corpus & sanguinem Christi realiter juxta se substantiae veritatem. Credo denique tum in hoc, tum in
caetera omnia ecclesiae sacramenta, Iuxta omnes articulos, ubi
se cunque in catholica Christi ecclesia receptos. In cujus rei fi- dem Ama Asheva nominis mei atque manus adhibui subscri-M ptioncm. Plura in hoc rescripto continebantur, quae quoniam ,, eXemplar pervidere non licuit, singula mente complesti acis memoriae , mandare non potui. Haec igitur ordine omnia is quum perlegisset, quaerit, num iis quae recitasset, assentiri v limp Ego vero in hunc respondeo modum, quantum sacra se Dei scriptura permitteret, tantum iis me assensuram esse, ita- ,, que hoc ipsum simul annecteret cum subscriptione, effagito. Respondet: Doceri se a me non velle in iis quae ipse agere,, scribereque debeat. Ac continuo inde in aulam convolat exis,, teriorem, ubi in publica multitudinis frequentia hoc scriptum
. Tecitat, compluribus ibi me hortantibus ut manu subscribe- ,, rem: assirmantibus porro, praeclare etiam mecum actum iri
se si vel sic res posset transigi. Subinfert ad haec episcopus: M Quod tantum apud se experiar favoris, non id tam mea causa
418쪽
fieri, quam amicorum, intelligere autem se, ex illustri aeis generora me ortam familia, atque amicos habere conspicuo is splendore viros, quibus hoc deberem ferre acceptum benefi- cium. Ad haec verba interfatus est Chrisophorus quidam D.
famulus: Atqui, inquit, tuum erat, o Episcope, Dei
,, causa potius quam hominum hoc ei conculisse beneficium. Considens deinde episcopus scriptum mihi tradit, mandans,, ut ei subscriberem. Subscripsi itaque in hanc quidem formu- ,, lam , Ego Anna, Asheva credo omnia qtrae in Ide ecclesae ca- , , tholicae continentur. Quod ubi vidit ille , offensus non pa- rum iraque inflammatus in cubiculum intus quantum potest, , irrumpit. Nec mora consequitur, e vestigio dominus Bolanis nus, deprecans per sacra omnia celsitudinem ipsius, parceretis iracundiae veniamque mihi ejus tribueret ignoscentia. ,, Respondet ille, Mulierem quidem esse me, nec animum ,, ipsius quicquam sesellisse. Tum alter: Verum quidem hoc
assirmat, adeoque me ut foeminam aestimare, ne muliebrem ,, sensum meum excellenti sapientia ipsius metiri velit.,, Post haec subingressus ad eum diactor mesonus, causam ex- ,, ponit cur ad dercm illud de ecclesia catholica, eam fuisse quod ,, nescirem ejus factam superius fuisse mentionem. Demum vix multa prece ab eo impetratum est, ut rediret denuo nomen ,, meum ac fidejutarum excepturus, quorum alter erat D. BG- D tannus, alter D. Dilmannus , ejuristarum Collegio Graio, quod ,, appellant. Haec ubi persecta est ent, sperabamus mox futurumis ut cum hac transactione sponsioneque accepta ilico dimittere- mur, juxta juris aequitatem. At episcopus id concedere mi- nime volebat, iterum me relegans in carcerem, in sequentem se videlicet diem. Postera deinceps luce in aedem praetorianam
,, Vocor, ubi nihil etiam persectum est, nisi quod scriptum ilis lud duntaxat episcopi ut ante proferebatur: quo perlecto, in se Custodiam denuo remittor. Iussitque sponsores postridie in se aede divi Pauli comparere, quod & factum est. Nec multum ,, abfuit quin ibi iterum fideju res meos re frustrata dimiis sissent, eb quod nomine alterius foeminae, cujus neque Vitam is neque causam habebant cognitam, pro ipsorum libidine sese
419쪽
ι.ε HISTORIA EVANGELII A. irin.
is obstringere recusarent. Demum post multa ultro citroque is agitaia , interposita fideiutarum satisdatione ac fide, qua me ,, producere, si res ita ferret, tenebantur, e custodia restituor
s CXI. Enimverδ, cum ea paulo post denuo in captivitatem
daretur, non minus varias ad amicos exarare literas, inter quas R
haec a): ANNA ASKEWA amico cuidam: Intelluo, chare in Christo frater, nondum plene tibi satisfalium esse in causa
coenae Dominicae, eb quod dixerit Apostolis Dominus, Acincipite, comedite, Hoc est corpus meum , quod mo vobis tradiatur. Chri ilus vero in eo exhibendo pane id voluit, externum ob oculos proponere sacramentum, ore quidem sumendum, cujus admonitu in fidem passionis suae pro populo obeundae pleniorem perduceremur, ac salutis inde in internas animas nostras propagandae. Cujus quidem salutis ac incomparabilis beneficii relictus est nobis panis pro monumento ac sacramem tali communione: in qua participanda gratos nos illi pro necessaria redemptionis nostrae gratia praeberemus. Sic enim Dominus ipse sequentibus verbis nos admonet, inquiens, me facite in commemorationem mei, additque insuper, fiuotiescumis que de pane hoc ederitis , aut biberitis de calice , Lucae un- undecimo: item prioris Corinthior, undecimo capite. Nam alioqui fieri sortasse posset, ut oblivio nos tantarum rerum
caperet, ac ingratitudo etiam sequeretur, retulerit non parum, ut communibus votis divinam imploremus clementiam, ut v
ram hujus mysterii cognitionem, ac mentem Spiritus sancti nostris inserat pectoribus. Litera etenim, ut docet beatus Paulus, occidit: Spiritus autem vivificat, posterioris Corinthiorum tertio cap. Perpende etiam atque etiam caput Ioannis octavum, ubi ad fidem omnia reseruntur, item epistolae ad Corinthios prioris caput quartum, ubi sub finem capitis reperies, ea quae videntur, temporaria esse: quae autem non videntur, aeternas &c. Praeterea capite ad Hebraeos tertio. in
haec verba leges, quod Christus non tanquam servus, sed filius
420쪽
lius erat in domo sua, quae domus sumus nos, non templo,, rum parietes: si fiduciam dc gloriam spei usque ad finem fir- ,, mam retineamus. Quapropter sicut dicit Spiritus sanctus, Hodie si vocem ejus audieritis, nolite obdurare corda vestra, is dic. Psalm. 94. De concaptivis meis, quod postulas, tuo in eo desiderio,, latisfacere non habeo, quorum examinationi ipsa non interfue-
se rini. Ad meam vero quod attinet, sic res habet: Primum an- ,, te consilium perducta, atque interrogata a D. M , respon- ,, deo jam satis animi mei sententiam, D. Canceltaria, quod ad eam rcm attinebat, explicatam me esse, ac teneri. At illiis satis id quidem esse denegabant, Regis eam esse voluntatem, is ut etiam ipsis quid sentirem in ea re exponerem. Contra vero se id me facturam prorsus negavi, quin si ita Regi videretur, ,, me coram audire, cupide lubenterque id facerem. Rursusque se illi minime id aequum esse dictitant, Regis otium mea causise meique similium perturbari. Respondeo, Solomonem quouinis dam inter sapientissimos reges merito censeri ab omnibus, qui ,, quum duarum inter se dilitigantium paupercularum causam is audire ac cognoscere non dubitaret: nihil me Regiae diffidere,, pietati, quin peraeque dc me humiliter & fideliter subjectami, illi ancillam sit auditurus. Exquirenti deinde meam de sacra- is mento Eucharistiae opinionem D. Cancellario in haec verba reis,, spondeo: Fidem meam ac sententiam hanc esse, quoties inis Christiano sim coetu, sacramentum corporis & sanguinis meis sumere in passionis Dominicae memoriam, simulque cum gra-- tiis juxta lacram eam institutionem peractis, fructum quoque
is salutiferae ejus passionis participare. jubet tum Wintoniensis meis simpliciter, citraque circuitionem omnem, in alterutram r is spondere partem. Cui ego, Novam me recinere canticinem
se Domini in terra aliena non posse dicebam. Ibi episcopus figu- ,, rate me atque in parabolis loquutam dicebat Nempe sic quiis dem maxime febam ei convenire, namque si syncere ipsi quod ,, res esset enunciarem, nequaquam haberet dicenti fidem Tum is ille me Psittacam appellitare. Ego non verba solum illius, is sed di quaecunque porro in me strueret, aequo atque etiam liv