장음표시 사용
441쪽
haeron esset ampleMas ' Respondit: δε ηοη prius eam sententiam fuisse amplexum quam cum Ridlsas eam sbi rationibus ae auctoritatibus Ahorum nixam insulasset: Ut non nisi brevissimo temporis spatio illi, quae inter Pontificiam & Nostram sive Reformatorum, est intermedia, sententiae, quaeque Lutherana solet appellari,
s. CXVIII. Sic igitur, dum omnia regnante Eduardo in meisitus vergere videbantur, & longius procedebat Sacrorum Emendatio, de abroganda Confestoηe privata quoque deliberatum est, ut prim b liberum relinqueretur unicuivis, velletne eam retinere, num vero minus, siquidem ejus necessitas a saltem remitter tur atque aboleretur 1 Sed &, Liturgia S. Coenae, aliaroue dein omnes, suerunt correctae 3 Et nova quidem tum quod introducta fuerit Liturgia b), docemur, quae dc eodem hoc anno xs48. confirmabatur, atque eo tum ornabatur elogio, quod
suulari Spiritus Sancti auxilio fuissem sc) gavis, qui eam & emen
daverant & innovaverant f Neque vero etiam multi de nova hac Liturgia sunt moti tumultus, nisi quod MARI A princeps eam plane non admittere voluerit d , quodque inviti eam reciperent
- ,) PERIZON. l. c. '. 4 6. ba Cons. STRYPE Memorials Eccles Vol. II. Lib. I. cap. XI. sol. 8s.
Hanc Liturgiam complecti, notandum est, t. Omnes publicas precum formuIas. 1. Formulas omnemque administratidi sacramenta processum. 3. Caeteras omnes cerimonias Ecclesiasticas. q. Libellum ordinationis V. D. Ministrorum; Uti tria priora libro Ecclesiae Anglicanae publico dicto in common prore continentur. Et sunt, qui haec omnia partim ex Breviario, partim ex Missali, partim ex Rituali Ecclesiae Pontificiae, depromta esse conqueruntur, uti Librum ordinationum ex Pontificali Romano consarcinatum esse reserunt; Quae tamen non absque grano sistis accipi debent. c Eam loentionem nequicquam sugillat BOS SUETUS in Histoe. Variat. Lib. VII. p. 343. cum non supernaturalis quaedam inspiratio indigitaretur, sed auxilium Spiritus Sancti, qnod nemini opus praeclarum di in communem Ecclesiae utilitatem molienti deest, aut denegatur; Ut minimε quoque huie effato sit adversum, quod ea deinceps tamen novam subierit variationem. quasi quae Spiritus ante dictaverat, etiam ab hominibus immutari possint atque resormari, cum idem ille Spiritus de ubmriora edocere & plenius in veritatem suos introducere possit:
442쪽
Papistae sa), nec multum quoque ei tribuerent Doctores Resoris
mati , quod minime dissimulabat CALVINUS ad Protectorem b
Literas exarando , Ut eum ad Opus Reformationis ulterius prosequendum hortaretur, Ezechiae vestigiis insitiendo, non obitantibus belli negotiis: In iis, Reformatorum quorundam acerbos c aninu,s deplorat. Conqueritur, quod in Anglia tum temporis paucissimae essent, quae affectus ciere valeant, conciones, prout audierat, dc quod Concionatores frigidos sermones de industria assectarent, Liturgiam certam ac definitam, ut unanimi fidelium Consensu notam approbat: A Protectore afllagitat, ut ita felici suscepto coronidem imponat, pro mortuis preces, chrismatis usum, extremam unctionem carpit, quia eorum institutionemis Scriptura non reperit; illius languoris tarditatisque, qua Angli Reformationem promovebant, rationes expendit, temporis nempe concursum plura fieri non permittere, In hanc rem monet, politica effata in rebus mundanis locum habere, ea vero Contemnenda esse, quam primum de animarum salute agitur: In impietatem & alia vitia, quae in Anglia grassabantur, in juramenta, ebrietatem dc in effraenatam indomitamque mulierum libidinem, acriter invehitur, tanto malo mederi Protectorem obtein stans. Est tum quoque Lingua Latina in cerimoniis sacrorum
rejecta, Fest dies imminuti. Gardinerus, qui haec quoque palam rehendebat, & Consilii Regii bus potestatemque, dum Rex
esset minor natu, in hisce agnoscere nolebat, in carcerem denuo est detrusus.
a) BURNET. l. c. sol. 8O. b) vid. CALVIN. Epistol. 39. c) Ita brevem ejus Epistolae summam recenset BURNETUS l. e.
fol. s8. b. quam in rei monimentum documentis nostris inseremus Num. XL. quti vel cuivis constare possit, quam Gul. NICHOLSIUS ia Apparatu ad Ecclesiae Anglicanae defensionem p. 1. I 3. minus recte Calvinum accusaverit, quasi is Ecesesiae pacem dirimeres eriminationes eontra Anglicanam Reformationem disseminando , homines Angus inter se committere primus omnium fueris aufus , unde infaustum illud inter Episcopales & Presbyterianos ortum fuerit Schisma: Sed haec sunt πονηρου κορι
d) BURNET. l. c. sol. 94. b. qui ct deinceps sol. 99. seq. ulteriores
in Gardinerum actiones recenset. Diuiliguo by Cooste
443쪽
Quid Z quod Pammentum, uti per partes ci varios temporum articulos causam religionis constituebat, ita ineunte anno Is o. demum Ecelesiasticis concesserit Matrimonium dc publica ordia naverit Jejunia. Est vero cum primis notabile illud quod Londino & in vicinia tum celebratum fuit Jcjunium, quando Cranmerus coram Aula concionatus est, atque uti refert BURNETUS ain ,, missis sermonis pigmentis, doctis observationibus, ingeniique se acuminibus, severe auditores suos carpere tantummodo studuit A lctei nomine ostendit, quantum eorum impurae libidines, blasphe- miae, adulteria, rixae, latrocinia, Tyrannides, Uerbi divini conis A temptus, ad publicas in Regnum calamitates acCersendas comis tuliuent: Politicos Ministros ob suam in compescendis illisse libidinibus negligentiam, aliquo respectu in culpa esse decla-- ravit: Exemplis ex Historia Iudaica depromptis docuit qua D ta tales intemperantiae Dei Iudicia in populum acceriant, icis quantam poenitentia ad illa Dei flagella dissipanda vim habeat. Maxime vero in turpem eorum vitam inveMus est, qui zelum se prae se ferentes sub religionis pallio vitia tegebant. Gremaniae se infortunia dc calamitates ob oculos posuit, in qua populi, ,, quamvis Evangelii praedicationi se adhaerere profiterentur, se meliores secti non erant, di Dei severitatem per multos annosse provocatam experti erant: Addidit, se timere ne aliquis terrisse bilis e coelo procella Angliam brevi incesseret, nisi prompthis poenitentia impendentes calamitates anteverterent. DCXIX. Neque vero quicquam magis inimicum videri poterat progressui Reismationis, quam quod eodem tempore multates intestinae & plusquam fraternae obtinerent inter duos Regis avunculos Eduardum & Thomam SEYMOURIOS, illum Protectorem, hunc supremum Classis Praesectum, quae tamen in posterioris eruperunt c: put. Etenim Thomas b infinita actus ambitione, primum tentavcrat Elisabethae ex Anna Bolenia ab Henrico genitae nuptias. Eae quum non successissent ex voto,
a BURNET. l. e. ibi. N. qui se potiorem illius Coneionis partem propria Archiepiscopi manu conscriptam vidisie testatur, atque inde haec
444쪽
animum mox adjecit ad Catharinam Parriam Reginam viduam , quam ec in matrimonium accepit. Non contentus eo, mox, cum ipsius Regis, adhuc pueri, tum eorum, qui circa erant, animos muneribus sollicitavit & cepit, idque egit, ut quum Frater suus esset totius Regni & Regis Tutor, seu Protector renunciatus, ipse Proprius Aegos isu vitae regiae Gubernatis declararetur. Hinc ortae primum illa: simultates inter Fratres, quae in majus excrevisse incendium, per utriusque UXores, quod tamen in dubium plane vocat Burnetus ca) , vulgo creduntur, quum quae minori esset mipta, Reginae tamen ordinem & dignitatem utcunque reliquas inter matronas teneret, idque altera aequo ferre animo vix posset. At ille, exulcerato jam in fratrem animo, consilia sua urgens, ab Rego tandem elicuit Literas ad Partamentum scriptas, quibus testiretur, desiderare se, ut Thomas sibs assiduus adderetur Gubernator. Uerum intercessit Proinrector, de Consilium Regium, i quod de Thomam ad se continuo: vocavit citavitqtae, I sed non re*ondentem. Ergo muner, 'nis teum suis exuerunt εc in Turrim Londinensem mittere deis
creverunt: b) Quo demum facto, Fratri dc Consilio se sis misit, destitit certe ad tempus a proposito. Uxor ipsius Paseria, mortem mense Septembri Is 8. obiit, matrona virtute ominia ornatissima. c) MN '
HILTum vero is altera vice, Elisabetham,1 Regis sororem, sibi conjugem desideravit sed irrito iterum conatu. Quapropter R Sem armata manu, suum in castellum quod tari histebat abducere, de Fratre deject o, sibi administrationem Regni vindicare studuit. Quum haec moliri d , licet saepe periculi sui admonitus, noni desineret, sic tandem mense Januario is s. in Turrim est inclusus. Tradunt, Protecto iam tentaci denuo viam conco
- γ BURNET. l. c. sol. ao . quamvis ΤHUANUS Lib. VI. c. v.
445쪽
ιν, HISTORIA EVANGELII A. iras.
diae de servandi Fratris, sed ea lege, ut muneribus se ultro abis dicaret, ic ab Aula secederet. Verum irrita ceciderunt omnia. Variis ergo criminibus ille est accusatus, rogatusque Rex, uvcausam hanc arbitrio Partamenti permitteret. Qui quum id fecisset, damnatus est Thomas, ut capite supplicium lueret, quod
etiam a. d. xiii. Kal. Aprileis de eo est tum tum, .magna cum
Protectoris invidia, qui Fratris supplicio & ipse cum ceteris Consilii Regii Senatoribus subscripserat. Variis interim Angliae sa) in regionibus, tumultus a rusticis exoriebantur, partim ab illis, qui luperstitiosis cerimoniis assueti, inque iis summam religionis ac salutis suae positam rati, eas jam imminutas b) aut penitus abolitas & ipsa inprimis Monasteria suppressa, unde multi ex plebe vixerant, serebant iniquissime, & a Sacerdotibus insuper ad audendum quid pro vel ribus Sacris hoc potissimum tempore excitabantur, partim etiam ab iis, qui se a Nobilitate opprimi sentiebant, ut ferme fit in tali quasi Interregno, quando Rex per aetatem Regno per se ad ministrando nondum eu par aut maturus, εc ideo vis imperii d lectis Proceribus ad tempus permitti debet. Proceres enim illi, ex Nobilitate omnes, favebant suo ordini, ejusque jura in plebem , quantum in se erant, intendere studebant. Quin ideo ipse Protector, quum populi rationibus aliquantulum consulere, &. Nobilium iniquitati obviam ire vellet, in horum sere omnium mox incidit odium sc), eaque re factioni seu conspirationi dei ceps contra se initae primam dedit causam, neque tunc, qua tum volebat, adversis pene omnibus, etiam Consilii Regii Proceribus , sublevare populum potuit. Coerciti tandem de extincti hi tumultus, sed non prius, quam arma in Scotiam parata, in
tumultuantes converterentur. Tum vero, Paucis punitis, Ar
nestia reliquis, annitente Protectore, decreta ac promulgata. g. CXX. a PERIZON. l. c. p. 4IO. AII. b) Huc faciunt illa postulata quae eum primis Provinciae Devonensis vulgo Devonshire incolaei proponebant, de restituendis omnibus ritibus Pontificiis. apud BURNET. Vol. II. fol. 77. Ad quae tum sigillatim r.
446쪽
s. CXX. Caeterum, id in genere observari meretur a Evanielieae Religionis quae tum Religio Protestantium dicebatur,ntroductionem , deliberationum in Anglic per Eduardi Ul. Regnum regulam & scopum sere semper ruisse. Et sunt Anno cum primis sequente Isso. cerimoniae quoque ordinationum & Inaugurationum multis modis immutatae, az'.que a superstitiosis quibusdam ritibus purgatae, retentis quibusdam ad aedificationem publicam cumprimis facientibus circumstantiis, uti inter alia, memorabiles illae sunt Interrogationes b ac Responsiones in nova ordinationis Ecclesiasticae forma , Inter quas prima erat: se Credisne te hocce munus ministerium- ,, que amplectentem actum esse a Spiritu Sancto in corde tuo is agente ut Deo inservias, ad eius Gloriam, populique ejus ae- dificationem 3 o Cui respondebat alter: Credo: Uti, inter varia sc), quibus se obstringebat sacerdos, & hoc erat: se se eos se quorum cura sibi demandabitur edocturum, omnia erroneari dogmata ab iis summoturum, documentis commonitionibus,, que & publice & privatim erM aegrotos sanosque pro neces- is litate di occasionibus usurum esse. is nHoc eodem anno, Nicolaus RIDLEIUS, genere Nobilis in Episcopatu Dunelmensi natus, atque varia dein eruditione instructus, Episcopus primo Roffensis, ad Episcopatum Londinensem in Bonneri d) nuper depositi ac incarcerati locum, evectus fuit d. ix. Martii magno se cum Reformationis cmolumento;
Quippe cum Hujus cc Hunonis LATI MERI f) pietas de prucientia singularem in modum essent conspicuae . Sed & eodem Α a a 3 illo
itemque in Acts and Monuments of Martyrs &c. Uti argumentum con cionis ejus coram Rege habitae praestantissimum recenset BURNET. l. c. λl. I . b.
447쪽
ιν HISTORIA EVANGELII A. rrso.
illo anno Io. HOOPERUS ad Glocestriensem Episcopatum a
evectus, novae de vestibus Pontificalibus litigationi antam desistac subm in i lirabat materiam, Ipse enim Papillicas omnes cerimo nias plenius abrogandas statuebat, quam hactenus quidem in Li- turgia etiam renovata factum fuerat, sicque Vestes quoque Miseiaticas atque Pontificales respuebat, nec iis, cum inauguranthis
esset, indui volebat, quae res ic Cranmero, ec aliis, Liturgiae novae pressius inhaerentibus, admodum displicebat, atque finite in ingentem degenerare potuisset dissensionem, nisi provida Re- is cura b) intervenisset, qua fictum est, ut Hooperus sequentiemum anno sine vestibus illis pontificalibus inauguraretur, cum intcrea, a Concionando tamen, usque ad mensem Martium illius
anni abstinere jussus fuisset: Sub hujus anni finem & principium anni sequentis I rsa. nova illa, de qua diximus, Liturgia, denuo recognita suit-com recta sc) qua in re Martini Buceri praecipuὸ studium atque pru dentia magnopcre a Rege aestimata nant, quippe ad cujus respo sum d) Archiepiscopo transmissum, illa tum corrinio potissimum dc suscepta suit lc consecta: In eo Responso inter alia Bucerus eo de Vestibus, quibus uti debeant Ministri in ministrando, ita praecipit: ,, Has vestes opto tolli, non quod credam in ipsis qui
is quam impii esse per se, ut pii homines illis non possint pie
Τ. II. p. qqq. & p. 49 I. 692. b BURNET. l. c. sol. ioa. a. cons. Scrin. noser. antiq. T. II. P. II. p. 66s. Caeterum fuit illa tum uberius agitata de Vesibus Ponti abbas controversia, variisque eruditorum Petra: MARTYRIS, Martiui BII CER l, Io. a LASCO, Literis, partim ad Hooperum eartim ad Craaeme rum &. Ridisium conscriptis, suppeditavit ansam vid. Epist. MARTYRIS& BUCERI ad Hooperum ita Buceri Oper. Λngi. fol. 7os-TIO. LASCI ad Cran merum in Scria. nostr. Antiq. l. c. p 656 PO. e BURNET. l. e. fol. IO2. io 3. Varias autem illas cum mutationes tum variationes Liturgiae Anglicanae illatas recensere atque notis illustrare voluit Jo. Erta: GRABE V. D. sed qui morte praereptus rem confieere non potuit. vid. Ge. Dues in Vita Grabii Anglice edita p. I .
448쪽
se uti: sed quia video illas nimis multis esse superstitioni desuntis enim passim Ecclesiis idonei doctores) tum nunc quoque rapin
,, tas etiam ad materiam contentionis nocentioris multo, quam
,, quisquam satis eηplicaverit. Adhaec, consentaneum est, adinis spirare nos ad simplicitatem Christi di Apostolorum .... tum se testari modis omnibus, nihil esse nobis commune cum illis, acri ideo minime omnium cum Romanensibus Antichristis, liberis talem denique Christianam, quibusvis in rebus praeclare tueriis & prae nobis serre. Atque si singulis parochiis idonei mittanisse tur Doctores, suis hominibus grata erit ista vestium sublatio, se impiorum verb gratia si servi Christi esse volumus) nullo mori da captanda est, multo minus eorum ulla ratione sustentanda ,, superstitio. Doctores vero si desint idonei, ic usus dc remo- is tio vestium perinde oberunt, immanique se in sanguinem filii is Dei injuria obnoxios faciem , totique Regno intolerandam is Dei iram conciliabunt, per quos steterit, quo minus ante ,, omnia curetur,' ut sicut Christus Dominus facto suo docuit deis verbo singulis in nomine ejus baptizatis, deputentur Doctois m, qui eos doceant scrvare quaecunque praecepit Math. X. - sts. ult. & Ioh. X. ult. ,,
Ad id tempus, pereximium BUCERUS edere tractatum de Regno Christi sa), inEduardi Regis gratiam, qui tantopere pla- euille Regi daeiar, ut abinde sibi novam prorsus totius Resorm
tionisulterius i sciendae formaverit ideam,eamque brevi Scripto, instar dissertationis b exprimere aggressus fuerit, cujus quoddam fragmentum sc) ejus manu consignatum, cum in Archivis
repererit Bumetus, ex eo colligitur, quam ante omnia necessitatem ordinis alicujus statuendi in Ecclesiae uiciplina contra seculi effusam Iibidinem agnoverit, attamen, quod jus illud nullo
a) v. BUCERI Opera Angllaana p. 1-I6q. b) v. BURNET. l. c. sol. I . c) Hoe fragmentum, ipsius Regis manu consignatum, cum inter do-eumenta Historiae suae subjecta retulerit BURNETUS, in Collectione documentorum ad Tomum II. fol. M. 43'. exinde illud decerpere atque nostris documentis propter tanti Resis memoriam inserere, voluimus. Num. XLI. Diuitiaco by GOoste
449쪽
modo judicaverit illius aevi Praesulibus credendum esse, quos
minus ad tantum negotium suscipiendum arbitrabatur idoneos. f. CXX l. Ad eundem hunc annum instauratam illam reserimus Dioeceseos Londinensis per Episcopum Ridleium Visitationem sa) Ecclesiasticam, qua cum primis in Ecclesiasticorum viis tam pariter ac doctrinam accurate & diligenter inquirebatur , Num tuo ea qua par erat sedulitate incumberent muneri num stipem pauperibus debitam fideliter erogarent Z num in sermonibus suis Episcopi Romani partes adhuc tuerentur Z num Scripturae S. vel Liturgiae novae usum publicum approbarentp num
vero minus p num res novas molirentur ξ num communionem haberent venalem ' missas privatas lucrifaciendi causa celebrarent b ,
Porro & inquirebatur: Num Anabaptistae vel alii Sectarii coetus haberent illicitos sc , num essent qui defenderent Sacramen torum administrationi indignis factae vim omnem decedere, vel, qui statuerent peccata polt baptismum admissa omnia esse irremissibilia Z Deinceps & in Parocho inquisitum est, num hi aegrotorum curam gererent, sepulturis pro illorum temporum more interessent, catecheticas inititutiones justo tempore constanter
an vero segniter instillarent 8 num denique festos dies lege publica abrogatos & reliquas superstitiones abolitas etiamnum obis
servarent 3 an vero regiae obtemperarent voluntati
Neque autem solum in haec inquirere, sed&, novum tum promulgare Ridleius de voluntate Regis Edictum d , quo super-1titiosis quibusdam cerimoniis, Bonneri negligentia vel simulata
mansuetudine adhuc retentis, se) obexponAatur, atque cum primis Altaria in simplices mensas ad usum communionis Euchariis. sticae a Eam ex Eduardi Regis diario illustrat BURNETUS l. c. sol. ros.
b Hos articulos ex Norvicensis Episcopi Antonii Sparrovii collectione, recensuit BURNET. l. c. c Quod enim Anabaptisarum quoque propago iisdem fere temporibus Angliam infestaverit, colligitur ex iis quae de Iohannis Kentiae & Georgii Parrii suppliciis ad Ann. I sq9. referuntur a BURNETO l. c. fol. - s. quae nunc saltem itidigitasse lassiciat. d) vid. BURNET. l. c. ibi. Ios.sO BURNET. l. c. sol. IOS. b. Dissiligoo by Corale
450쪽
sticae sa) convertebantur, ne illa de sayrificio Missatim haeresis ulla ratione revivisceret. Sed dc Conciones diebus profestis ha beri solita: b , quibusdam licet reluctantibus, qui moleste ferebant sibi viam praecludi ad feriandum, cum ut plurimum otio
ac ludicris recreationibus, quod a concionibus reliquum erat tempus, transigerent, abolebantur.
Cum haec ageremur, BUCERUS sc magno piorum omnium luctu issi. d. 28. Ianuarii supremum obit diem ac triste sui re linquit desiderium scons. s. CXIV. cum Paulus FAGIUS d
jam quoque anno superiori r sso. vitam cum morte communimcasset. Sed & hoc anno lsr i. Fidei Confesso confici ac in certorum articulorum numerum redigi coepta est, qua in re quod CRANAE MERI dc RIDL El, cum prudentia tum pietas Praecipu8enituerint, est certum, quamvis etiam non ante annum is sticongregato eam in rem Clero, ad umbilicum sit perducta e , quod non uno momento universam repurgari posse doctrinam sed circumspectius agendum esse judicaret fin Cranmerus, tametsi secus judicasset Bucerus, qui doctrinam fidei prius tanquam regulam confici volebat, ad quam deinceps cerimoniarum cul-
Cons. T. I l. D. qqT-qss. e BURNET. l. c. sol. Iir qui ibidem ipsorum articulorum tum constitutorum minierum init ac recensionem. f BURNET. sol. Do. qui posteaquam quadraginta duorum articulorum qui temporibus Elisabethae ad trigintra novem sunt redacti ' re censionem brevem instituisset, tandem sol. ra1: hoc addit Epiphonema: se Sic intra exiguum articulorum minime intricatorum nec obscurorum se numerum Ecclesiae Anglicanae fidem redegerunt. Erroribus qni petri Paparum regnum eam quasi inundaverant, purgarunt. Insanas Ana-- baptistarum & in iermania Enthusiastarum opiniones everterunt. Scho-- lae subtilitates ut & Magistrales, ut ita dicam ct imperiosas controvπό- siaru in decisioi es evitarunt. In problematicis vero quaestionibus The' se logi, liberum reliquerunt, proprias ideas sequi, dummodo pacem publi