장음표시 사용
31쪽
Aberit non Ionge, quin hoc a me decerni velit, neque Sit contentu Galba, Scaevola, Cassio, Antonio.
Sed quanta tempesta impendeat, vides. Qui transierint senatores, scribam ad te, cum certum habebo.De re frumentaria recte intelligis ; quiae nullo modo administrari sine vectigalibu poteSt nec Sine causa et eos qui circum illum Sunt, Omnia OStulantes, et bellum nefarium, timeS. Trebatium nostrum, etsi ut scribis nihil hene Sperat, tamen videre Sane velim et quem fac horteris, ut properet Opportune Lim ad me ante adventum Caesaris Venerit. De Lanuvino, statim, ut audivi Phameam mortuum, optavi, Si modo SSet futura respublica, ut id aliquis emeret meorUm neque tamen de te, qui maxime meus, cogitavi. Sciebam enim te, quot anno, et quantum in Solo, Solere quaerere neque Solum Romae, sed etiam Deli, tuum digamma videram. Verumtamen ego illud, quamqUam est bellum, minoris pqStimo, quam eStimabatur Marcellino consule,
cum ego iSto hοrtulos, propter domum Antii quam tum habebam, jucundiores mihi fore putabam, et minore impensa, quam si TuSculanum refecissem: volui IIS D: egi per praedem ille daret, Antii cum haberet venale et noluit. Sed nunc omnia ista jacere puto Propter nummorum caritatem Mihi quidem erit aptiSSimum, vel nobis potius, si tu emeris. Sed ejus de
quam mihi ista omnia jam addicta vastitati videntur. Respondi epistolis tribus: Sed exspecto alias: nam me adhuc tuae literae sustentarunt. Data Liberalibus.
Nihil habebam, quod Scriberem. Neque enim novi quidquam audicram h et ad tua omne re
32쪽
Scripseram pridie. Sed, cum me aegritudo non solum Sonjn priVaret, verum ne vigilare quidem Sine Summo dolore pateretur tecum ut quaS Iοquerer in qu Un acquiesco , hoc nescio quid, nullo argumento PropoSito, Scribere institui. Amen mihi fuisse videor a principio et me una haec re torquet, quod non omnibus in rebus labentem, Vel potiu ruentem, Pompeium, tamquam unUS
manipularis, Secutus sim Vid hominem XIV Q. Febr. plenum formidinis tali ipso die sensi, quid
ageret: nunquam mihi postea placuit nec unquam
aliud in alio peccare destitit. Nihil interim ad me scribere nihil nisi fugam cogitare. Quid quaeris p
indecorae sic me illius fugae negligentiaeque deformitas avertit ab amore. Nihil enim dignum faciebat,
quare ejus fugae comitem me adjungerem. Nunc emergit amor ; nunc desiderium ferre non possum;
nunc mihi nihil libri, nihil literae, nihil doctrina prodest ita dies et noctes, tamquam avi illa, mare Prospectο; evolare cupio.Do, d poena temeritatis meae etsi quae fuit illa temeritas quid feci non consideratissim, Si enim nihil praeter fugam quaereretur, fugissem libentissime et sed genus belli crudelissimi et maximi, quod, nondum vident homines, quale futurum Sit perhorrui. Quae minae municipiis quae nominatim viris bonisu quae denique omnibus, qui remansissentiquam crebro illud, Sulla potuit; ego non poter, UMihi autem haeserunt illa male Tarquinius, qui Pοrsenam, qui Octavium Mamilium, contra patriam; impie Coriolanus, qui auxilium petiit a Volscis; recte Themistocles, qui mori maluit nefarius Hippias, Pisistrati filius, qui in Marathonia pugna cecidit, arma contra patriam ferens. At Sulla, at Marius, at Cinna, recte, immo jure fortasse sed quid eorum victoria crudelius 3 quid funestius p. viiij ti belli genu fugi, et eo magis, quod crude-
33쪽
liora etiam cogitari et parari videbam Me quem
nonnulli conservatorem istius urbiS,NUem Parentem, ESSE dixerunt, Getarum, et Armeniorum, et Colchorum, Opias ad eam adduceres me meis civibus famem, aStitatem inferre Italiae Ilune, primum, mortalem eSSe, deinde etiam multis modis posse exstingui, cogitabam et Urbem autem, et populum nostrum Servandum ad immortalitatem, quantum in nobis Sset, putabam; et tamen peSquaedam me obtentabat, fore, ut aliquid conveniret
PotiuS, quam aut hic tantum Sceleris, aut ille tantum flagitii, admitteret. Alia res nunc tota est, alia mens mea Sol ut eS in tua quadam epistola excidisse mihi e mundo Videtur. Ut, aegroto dum anima est, Spes eSSe dicitur; Sic ego, quoad Pompeius in Italia fuit, Sperare non destiti. Haec haec me fefellerunt et ut verum loquar aetas, jam a diuturnis laboribus devexa ad
Otium domesticarum me rerum delectatione molliit. Nunc, Si vel periculo experiendum erit, experiar certe, ut hinc avolem Ante portuit fortasse Sed ea, quae ScriPSi me tardarunt, et auctoritas maxime tua. Nam cum ad hunc locum veniSSem evolvi Volumen epiStolarum tuarum, quod ego sub signo habeo, Servoque diligentissime Erat igitur in ea, quam XCalend. Februarii dederas, hoc modo: Sed videamus, et napus quid agat, et illius rationes quorsum fluant. Quod si iste Italiam relinquet faciet mnino male, et, ut ego existimo, Lovιατυ, . Sed tum demum conSilia nostra commutanda erunt. V oc
Scribis post diem quartum quam ab Urbe discesSimus deinde VIII Calend. Februarias, Tantum
quit, sic Italiam relinquat. Eodem die das alteras, quibus mihi consulenti planissime respondes. Est enim sic Sed veni ad consultationem tuam. Si naeus Italia cedit, in Urbem redeundum puto et quae enim finis Peregrina-
34쪽
tionis FU IIo mihi plane haesit et nunc ita vid , infinitum bellum junctum miserrima fuga, quam tu peregrinationem uxoκopi . Sequitur moviso VI alend. Februarias: AEgο, Si Pornpeius manet in Italia, nec res ad pactionem venit Iongius bellum puto lare: in Italiam relinquit, ad posterum bellum o πονδο strui existimo. Hujus igitur belli ego particeps et socius et adjutor
Deinde VII Idus Februarias, cum jam plura m dires de Pompeii consilio, concludis epistolam quamdam ho modo Ego quidem tibi non sim auctor, si Pompeius Italiam relinquit, te quoque profugere. Summo enim periculo facies, nec reipublicae Proderis; cui quidem posterius poteris prodeSSe, Si
Prudentis et amici, tali admonitu, non moveret auem toritas pDeinceps III Idus Februar iterum mihi reSponde consulenti, sic Quod quaeris a me fugamne fidam, an moram deserendam, utiliorem Putem ego ver in praesentia Subitum discessum, et Praecipitem profectionem, cum tibi, tum ipsi Gnaeo inutilem et periculosam puto et Satius esse XiStimo, vo dispertitos, et in speculis, esse. Sed mediuSsidius turpe nobis puto esse de fuga cogitare. U Octurpe napus noster biennio ante cogitavit ita Sullaturit animus ejus et proscripturi diu.Inde, ut opinor, cum tu ad me quaedamnam metam o SeripSiSSes, et ego mihi a te quaedam significari PutnSSem, ut Italia cederem detestaris hoc diligenter XI Calend. Martias Ego vero nulla epi- Stola Significavi, si Gnaeus Italia cederet, ut tu una cederes et aut, si significavi, non dico, fui inconstanS,SEd demens.' In eadem epistola, alio loco, Nihil relinquitur, nisi fuga cui te socium neutiquam
Puto SSe Oportere, nec unquam PutaVi. Totam autem hanc deliberationem evolvi accuru-
35쪽
AD ATTICUM LIB. IX. Io. Itius in literis VIII Calend. Mart datis M
Lepidus et L. Volcatius remanent, manendum Uto, ita ut, si salvus sit Pompeius, et constiterit alicubi, hanc νεκυιαν relinqua ; et te in certamine vinci cum illo facilius patiaris, quam cum hoc in ea, quae perspicitur futura, cοlluvie regnare. Multa disputas huic sententiae conVenientia. Inde ad extremum,
M Quid si,' inquis, Lepidus et VoIcatius discedunt plane etropis Quod evenerit igitur, et quod egeris, id στερκτε: putabo.' Si tum dubitaras, nunc certe non dubitas, isti manentibus.
Deinde in ipsa fuga V Cal. Martias Interea
non dubito, qui in Formiano mansurus Sis Commodissime enim To 'ελλο ibi καραδοκη ιζ.U Ad Cal. Martias, cum ille quintum jam diem Erundisii esset Tum poterimus deliberare, non scilicet integra re, sed certe minu infracta, quam Si una projeceris . ' Deinde IV Nonas Martias, υτ την λ ιν cum breviter scriberes, tamen ponis hoc : Cras scri-ham plura, et ad omnia hoc tamen dicam, non poenitere me consilii de tua manSione et, quamquam magna Sοllicitudine, tamen quia minus mali puto esse, quam in illa profectione mane in sententia, et gaudeo te mansisse. Cum vero jam angerer, et timerem, ne quid a me dedecoris esset admissum, III Nonas Martias, M Tamen, te non ESse Una cum Pompeio, non fer mο-Ieste Postea Si pus fuerit, non erit dissicile et illi quoquo tempore fiet, erit et u ενιστον. Sed hoc ita dico, si hic, qua ratione initium fecit, eadem
caetera aget, incere, temperate, Prudenter a valde idem, et cοnsideratius utilitati nostrae consuluero.
VII Idus Martias, scribis, Peducaeo quoque noStro probari, quod quierim cujus auctoritas multum apud me valet. His ego tuis scriptis me consoIor, ut nihil a me adhuc delictum putem. Tu modo auctoritatem tuam defendito; adversus me, nihil opus est sed conis
36쪽
sciis egeo aliis. Ego, si nihil peccavi, reliqua tuebor. Ad ea tu te hortareri et me omnino tua cogitatione adjuva. Hic nihildum de reditu Caesaris audiebatur. Ego his literis hoc tamen profeci; perlegi omnes tuas, et in eo acquievi.
Lentulum nostrum scis Puteolis esSe quod cum e viatore quodam esset auditum, qui se diceret eum in Appiae cum is paulum lecticam aperuiSSet cognosse etsi vix verisimile, misi tamen Puteolos pueros, qui pervestigarent, et ad eum literas Inventus est vix in hortis suis se occultans; literasque mihi remisit, mirifice gratias agens Caesari de suo autem consilio, C. Caeci mandata ad me dedisse Eumego hodie exspectabam, id est XIII Cal. Apriles. Venit etiam ad me Matius Quinquatribus, homo,
mehercule, ut mihi visus Si temperatu et prudens existimatus quidem S Semper auctor otii. Quam ille haec non probare mihi quidem visus estiquam illam νεκυιαν ut tu appellas timeret vie ego, in multo Sermone, epistolam ad me Caesaris os tendi, eam, cuju exemplum ad te antea miSi rogavique, ut interpretaretur, quid SSet, quod ille scriberet, consilio meo se uti Velle, gratia, dignitate, ope rerum omnium. ReSpondit, Se non dubitare, quin et opem et gratiam meam ille ad pacificationem quaereret. Utinam aliquod in hac miseria reipublicae, πολιτικo Opus emcere et navare mihi liceati Matius quidem et illum in ea sententia esse confidebat, et Se auctorem fore pollicebatur.
Pridie apud me Crassipes fuerat, qui se pridie Nonas Martias Brundisio profectum, atque ibi Pompeium reliquisse, dicebat quod etiam, qui VIII Idus illinc profecti erant, nuntiabant illa veroremnes, in quibus etiam Crassipes, qui prudentia potis
37쪽
iittendere sermones minaces, inimicos optimatium, municipiorum hoStes, meras proScriptioneS, Eros
Sullas et quae Lucceium loquies quae totam Graeciam
quae vero Theophanem l et tamen Omne Spe Salutis in illis est: et ego excubo animo, nec partem ullam capi quietis; et, ut has peste effugiam, cum
dissimillimis nostri esse cupio Quid enim tu illic Scipionem, quid Faustum, quid Libonem praetermissurum celeri putas quorum creditore conVenire dicuntur. Quid eos autem, cum vicerint, in cives effecturos quam Ver μακροψυχια Cnaei LOS-tri essed nuntiant aegyptum, et Arabiam Ebδα μονα,
EVMε oποταμιαi, cogitare, Hispaniam abjecisse Mon-Stra narrant; quae falsa esse possunt. Sed certe et haec perdita sunt, et illa non Salutaria.
Tuas literas jam desidero. Post fugam OStram, nunquam jam nostrarum intervallum fuit. Misi ad te exemplum literarum mearum ad CaeSarem; quibus me aliquid profecturum puto. Cieero, Inas S. D. OSctrio P.M Ut legi tuas literas, quas a Furnio nOStro acceperam, quibu mecum agebas, ut ad Urbem essem; te velle uti consilio et dignitate mea, minu Sum admiratus et de gratia et de ope quid significares, mecum ipse quaerebam Spe tamen deducebar ad eam cogitationem, ut te pro tua admirabili ac singulari sapientia de otio, de pace, de concordia civium, agi
velle arbitrarer et et ad eam rationem existimabam satis aptam SSe et naturam et PerSonam meam.
Quod si ita est et si qua de Pompeio nοStro
tuendo, et tibi ac reipublicae reconciliando, cura te attingit magis idoneum, quam ego Sum, ad eam emSam, Profecto reperies neminemn qui et illi sem-Per, et Senatui, cum primum potui, pacis auctor fui: nec, Sumtis armis, belli ullam partem attigi; judieavique eo bello te violari, eontra cujus honorem, chiat. No I. III. D
38쪽
Populi Romani benefici concessum, inimici atque invidi niterentur. Sed, ut eo tempore non modo iPSe fautor dignitatis tuae fui, verum etiam caeteri auctor ad te adjuvandum ; sic me nunc Pompeii dignitas
Vehementer movet Aliquot enim Sunt anni, cum Vos duo delegi, quos praecipue colerem, et qUibus ESSem, Sicut sum, amiciSSimuS. Quamobrem, a te petο, vel potius omnibu Precibus oro et obtestor, ut in tuis maximis curis aliquid impertias temporis huic quoque cogitationi, Ut tuo beneficio bonus vir, gratus, piu denique ESSe in maximi beneficii memoria, possim. Quae Si tantum ad me ipsum pertinerent, Sperarem me a te tamen impetraturum sed ut arbitror et ad tuam fidem et ad rem publicam pertinet, me e paucis, et ad utriusque vestrum et ad civium concordiam, Per te,
quam accommodatiSSimum, conSerVari.
Ego, cum antea tibi de Lentulo gratias egissem, cum ei saluti, qui mihi fuerat, fuisse ; tamen, lectis ejus literis, quas ad me gratissimo animo de tua lia heralitate beneficioque misit, eamdem me Salutem a te accepiSSe putavi, quam ille et in quem si me intelligi eSSe gratum cura, obSecro, ut etiam in Pompeium,SSe possim. '
Legebam tuas literas XIII alendas, cum mihi epistola affertur a Lepta, circumvallatum ESS Pompeium, ratibus etiam exitu portus teneri. Non medius fidius prae lacrymis possum reliqua nec cogitare, nec Scribere. Misi ad te exemplum. Miseros nos i cur non omnes fatum illius una exsecuti suismus p Ecce autem a Matio et Trebatio eadem: quibus Minturnis obvii Caesaris tabellarii. Torqueοr infelix, ut jam illum Mucianum exitum X tem. At quam honesta, at quam expedita, tua consilia l
39쪽
quam evigilata tuis cogitationibus, qua itineriS, qua navigationiS, qua congreSStis SermoniSqUe cum Caesareu Omnia tum honesta, tum cautas in Epirum Ver invitati quam suavisu quam liberalis i quam fraterna De Dionysi sum admiratus, qui apud me honoratior fuit, quam apud Scipionem Panaetius a quo impurissime haec nostra fortuna despecta St. Odi hominem, et odero. Utinam ulcisci POSSemlsed illum ulciscentur more Sili. Tu, quaeSο, nunc vel maxime, quid agendum nobis sit, cogita. Populi Romani exercitu Cn. Pompeium circumsidet lassa et vallo septum tenet; siga prohibet nos vivimus, et stat urbs ista VPraetores jus dicunt aediles ludos parant viri boniuSura perscribunc ego ipse sede, Cone illuc ire, ut insanus P implorare sidem municipiorum FBoni non sequentur; leves irridebunt rerum no- Varum cupidi, victores praesertim et armati, vim et
Quid censes igitur Ecquidnam est tui consilii ad finem hujus miserrimae vitae Nunc doleo,
nunc torqueor, cum quibusdam aut Sapiens videor, quC una non ierim, aut felix fuisse Mihi contra: nunquam enim illius victoriae socius SSe volui; c Jamitatis mallem fuisse. Quid ego nunc tua literaS, quid tuam prudentiam aut benevolentiam implorem p Actum est. Nulla re jam possum juVari, qui, ne quod optem quidem jam habeo, nisi ut aliqua inimici misericordia liberemur. Oυκ et T TUAto: ovor ut opinor ille de ratibus.
Quid enim est, quod Dolabella his literis, quas III
Idus Mart a Brundisio dedit, hanc ευημεριαγ'UaSi CaeSatis scriberet, Pompeium in fuga SSe, eumque Primo vento navigaturum Z quod valde discrepat abii epiStolis, quarum exempla antea ad te misi Hic quidem mera scelera loquuntur et Sed non erat nec recentior auctor, nec hujus rei uuidem melior Dolabella.
40쪽
2 AD ATTICUM LIB. IX. II. la. CICERO ATTICO S.
Tuas, XI Calendas, accepi literas, quibus omnia consilia differs in id tempus, cum cierimus quid actum Sit et certe ita est nec interim potest quidquam non modo statui, Sed ne cogitari quidem. Quamquam hae mihi litorae Dolabelli jubent ad PriStina cogitationes reverti. Fuit enim pridie QuinquatruS, egregia tempeStas, qua ego illum Sum
puto.2 et rem consiliorum tuorum non St a me collecta ad querelam, Sed magis ad conSolationem meam. Nec enini me tam haec mala angebant, quam SuSpicio culpae ac temeritatis meae: eam nullam Puto SSe, quoniam cum consilii tuis mea facta et consilia conSentiunt.
Quod mea praedicatione factum esse ScribiS, magis quam illius merito, ut tantum ei debere viderer; est ita. Ego illa extuli semper, et eo quidem magiS, ne quid ille superiorum meminiSSe me utaret: quae Si maxime meminissem, tamen illius temporissimilitudinem jam sequi deberem Nilii me adjuvit, cum OSSet: at postea fuit amicus, etiam valde; Ccquam ob cauSam, Plane neScio Ergo ego quoque illi. Quin etiam illud par in utroque noStrum, quod ab eisdem illecti sumus. Sed utinam tantum ego ei ProdeSSe PotuiSSem, quantum mihi ille potuit Mihi
tamen, quod fecit, gratiSSimum nec ego nunc Eum juvare qua re POSSim, Scio et nec Si POSSem, cum tam pestiferum bellum pararet, adjuvandum Putarem. Tantum offendere animum ejus hic manens nolo.
Nec mehercule ista videre, quae tu potes jam unimo Providetre, nec interesse istis malis, possem. Sed eo tardior ad discedendum fui, quod difficile est dediscessu voluntario, Sine ulla spe redituS, cogitare. Nam ego hunc ita paratum video peditatu, equitatu, classibus, auxiliis Gallorum, quos MatiUS λαmζεν,