Opera

51쪽

M. TULLI CICERONIS

EPISTOLARUM

AD ATTICUM

LIBER X.

ARGUMENTUM.

ARGUMENTUM idem fere est libri hujus et superiοris querimonia de perditis Caesaris et Pompeii consiliis Curionis congressus, propraetoris in Siciliam proficiscentis, largeque et liberaliter de sua Caesarisque in Ciceronem voluntate pollicentis : Quinti filii scelus, Romam profecti, Hirtioque tum patri tum patrui excedendi consilia indicantis et deliberatio, an, quae in Hispania gerantur, XSpectandum Sit, ad quod et sui et multi alii hortabantum Caesaris literae, ne quo progrediatur, monentis et Coelii, ut aliquod oppidum eligat, vacuum a bello, roganti et Antonii, id ipsum, et mandatum sibi significantis, ne quem Italia excedere permittat congreSSu cum Servio Sulpici et fuga Catonis, ex Sicilia in Africam transmittentis firmum propositum proficiscendi, primum occulte, postea palam Scripta sunt epistola ex ante diem III Non. Apriles, a XIV Calendas Iunias, plus minus iisdem, L. Cornelio Lentulo, C. Claudio Marcello, COSS.

52쪽

do AD ATTICUM LIB. X. I.(l. CICERO ATTICO S.

Tertio Nonas cum in Laterium fratris veniSSem, accepi literas, et paululum respiravi quod post has ruinas mihi non acciderat. Per enim magni aestimο, tibi firmitudinem animi nostri et factum nostrUm Probari. Sexto enim nostro quod scribis probari, ita littor, ut me quari patris ejus, cui Semper uni plurimum tribui, judicio comprobari putem et qui mihi(quod Saepe Sole recordari dixit olim Nonis illis Decembribu S, cum ego, Sexte, quidnam ergo P

Fjus igitur mihi vivit auctoritas et et sua Iulimus ejus filius eodem est apud me pondere, quo fuit ille quem Salvere, velim, jubea plurimum. Tu tuum consilium etsi non in Ionginquum tempus differs, jam enim illum emtum pacificatorem PeroraSSe puto, jam actum aliquid esse in consessu

Senatorianari Senatum enim non puto tamen SuSPen- Sum me tenes Sed eo minus, quod non dubito,

quid nobis agendum putes. Quid enim Flavio legiο-nem et Siciliam dari scribas, et id jam fieri prium

tu celera partim parari, et jam cogitari, partim extempore futura, cen Se Ego vero Solonis, popularis tui, et ut puto ctiam mei Iegem negligam, qui capite sanxit, Si qui in seditione non alterius utrius partis fuisset nisi tu aliter censes et hinc abero, et filii Sed alterum mihi est certius : nec praeripiam tamen ; EXSpectabo tuum consilium, et eas literas, nisi alia jam dedisti, quaS, Scripsi, ut Cephalioni dares. Quod scribis, non qu alicunde audieris, sed te iPSum putare, me attractum iri, Si de pace agatur; mihi omnino non venit in mentem, quae possit actio esse de pace, cum illi certissimum sit, si poSSit, X- Spoliare exercitu et provincia Pompeium et nisi forte

53쪽

AD ATTICUM. in X. . di

iste Summanus ei potest persuadere, ut, dum ratores eant et redeant, quiescat. Nihil video, quod Sperem, aut quod jam putem fieri posses sed tamen

veniendumne sit in consilium tyranni, si is aliqua de re bona deliberaturus sit. ' Quare, Si quid ejusmodieVenerit, ut arcessamur, quod equidem non curo quid enim essem de pace dicturus, dixi ipse valde repudiavit sed tamen, si quid acciderit, quid censeas mihi faciendum, utique scribito Nihil enim mihi adhuc accidit, quod majoris consilii esset. Trebatii boni viri et civis, verbis te gaudeo de

sola adhuc delectavit Literas tua Vehementer X- Specto, qua quidem credo jam data esse. Tu cum Sexto servasti gravitatem eamdem,SUam mihi praecipis Celer tuus disertus magis Si quam sapiens. De juvenibus, quae ex Tullia audisti, vera

sunt.

M. Antonii istud, quod scribis non mihi videtur tam re esse triste, quam verbο. Haec est stet , in qua nunc Sumus, mortis instar Aut enim mihi libere inter malos πολιτυυτε: fuit, aut vel periculose cum bonis. Aut nos temeritatem bonorum Sequamur, aut audaciam improborum insectemur. Utrumque periculosum At at hoc, quod agimuS, nec turpe, nec tamen tutum.

Istum, qui talium Erundisium de pace misit, de pace idem sentio, quod turi simulationem SSe apertam, parari autem bellum acerrime legatum iri non arbitror cujus adhuc, ut optavi, mentio facta nulla sit. Eo minus habeo necesse scribere, aut etiam cogitare, quid sim facturus, Si acciderit, ut leger.

(2. CICERO ATTICO S.

Ego cum accepissem tuas literas Nonis April. quas Cephali attulerat, essemque Minturni Stri-LI

58쪽

du AD ATTICUM LIB. X. .

die mansurus, et inde protinus a sustinui me in Arcano fratris, ut, dum aliquid certius as Terretur occultiore in loco essemus, agerenturque nihilominuS, quae in nobis agi possunt. α= αγευσα jam deSt, et animus ardet nec Si quidqUM, UO, et qua. Sed haec nostra erit cura et peritorum. Tu tamen,

quod poteris, ut adhuc fecisti nos consiliis juvabis.

Res sunt inexplicabiles. Fortunae sunt committenda omnia. Sine spe conamur ulla Si melius quid acciderit, mirabimur. Dionysium nolim ad me profectum et de quo ad me Tullia mea scripsit. Sed et tempus alienum est;

et homini non amico nostra incommoda, tanta Prae- Sertim, Spectaculo CSSe nollemet cui te meo nomine inimicum SSe nolo.

(3. CICERO ATTICO S.

Cum, quod Scribtrem, plane nihil haberem, haec

tuSne SSet quo in statu Urbem reliquisset in ipsa Italia quem cuique regioni aut negoti praefecisset; ecqui essent ad Pompeium et ad conSules ex Senatus..consulto de pace legati cum igitur haec scire, dedita opera has ad te literas misi. Feceris igitur commode, mihique gratum, Si me de his rebus, et siquid erit aliud, quod scire opus sit, feceri certiorem. Ego in Arcano opperior, dum ista cognoSco A. d. VII Idus, alteram tibi eodem die hanc epistolam dictavi et pridie dederam mea manu longiorem. Visum te aiunt in regias nec reprehendο; quippe cum ipse istam reprehensionem non fugerim Sed EXSpecto tuas literaS: neque jam sane video, quid CXSpectem et Sed tamen, etiam si nihil erit, id ipsum

ad te, Olim, ScribIN.

Cursar mihi ignoScit per literas, quod non Venerim Sebeque in optimarii partem id accipere dicit.

59쪽

AD ATTICUM. in X. d. IFacile patior, quod scribit, secum Tullum et Servium queSto esse, quia non idem sibi, quod mihi, remisisset. omines ridiculos i qui, cum filios misissent ad Cn. Pompeium circumsidendum, ipsi in Se natum venire dubitarent. Sed tamen exemplum miSi ad te CaeSari literarum.

(d. CICERO ATTICO S.

Multas a te accepi epistolas eodem die, omnes diligenter Scriptas eam vero, quae voluminis in StareIat, Saepe legendam, sicuti facio in qua non frustra laborem suscepisti mihi quidem pergratum fecisti. Quare, ut id, quoad licebit, id est, quoad scies ubi simus quam saepissime facias, te Vehementer rogo.At deplorandi quidem quod quotidie facimus sit jam nobis aut finis omnino, Si poteSt, aut moderati quaedam, quod profecto potest. Non enim jam, quam dignitatem, quos honoreS, quem Vitae Statum amiserim, cogito, Sed quid consecutus sinari quid PraeStiterim, qua in laude vixerim et his denique in malis, quid intersit inter me et iSmS, quo Propter,

omnia amiSimUS. Hi sunt, qui, nisi me civitate expulissent, obtinere Se non posse putaverunt licentiam cupiditatum Suarum et quorum societatis et Sceleratae consensionisside quo eruperit, vides. Alter ardet furore et Scelere, nec remittit aliquid, sed in dies ingravescit: modo Italia expulit nunc alia ex Parte PerSequi, et alia provincia exspoliare conatur nec jam recu-Sat, Sed quodam modo postulat, ut, quemadmodum CSt, Sic etiam appelletur, tyrannus. Alter, is quinos sibi quondam ad pedes stratos ne Sublevabat quidem, qui se nihil contra hujus voluntatem aiebat tacere PoSSe, elapsus e Soceri manibus ac ferro bellum terra ac muri comparat, non injustum ille quidem, Sed cum pium, tum etiam noceSSarium, utS

60쪽

d AD ATTICUM. in X. d.

tamen civibus exitiabile, nisi vicerit calamitosum, etiam si vicerit,

Horum ego Summorum imperatorum non modore gESta non antepono meiS, Sed ne fortunam quidem ipsam, qua illi florentissima, o duriore conflictati videmur. Quis enim poteSt, aut deSertu per Se patria, aut oppreSSa, beatus essed Et si ut nos a

te admonemur recte in illis libris diximus, nihil essu bonum, nisi quod honestum nihil malum, nisi

quod turpe sit certe uterque istoriarn est miSCrri-mUS; UOrum utrique semper patriae Salus et dignitas posterior sua dominatione et domestici commodis fuit. Praeclara igitur consciEntia SuStentor, cum cogit me de republica aut merui Sse optime, cum potuerim ; aut certe nunquam, nisi divine. JcogitasS: eaque ipsa tempestate EVETSAID ESSE TEmpublicam, quam ego XIV annis ante proSpexerim. Hac igitur conscientia comite proficiScar, magno equidem cum dolore, nec tam id propter me, aut propter fratrem meum, quorum jam et aetaS, quam propter pueros, quibus interdum vid2mur praestare etiam rempublicam debuisse et quorum quidem alter, non tam, quia majore pietate St, me mirabiliter excruciat alter, o rem miseram nihil enim mihi accidit in omni vita acerbius indulgentia

videlicet nostra depravatus, O ProgyESSUS St, Vonon audeo dicereri et exspecto tuas literas : Scripsisti enim, te Scripturum esse plurima, cum ipsum vidiS

Omne cum obsequium in illum fuit cum multa

Severitate et neqUe unum ejus, nec parvum, Sed multa

magna delicta compressi Patris autem lenitas amanda potius ab illo, quam tam crudeliter negligenda.Nam literas ejus ad Caesarem misSas ita graviter tu-limVS, ut te quidem celaremus a Sed ipsius videmus vitam insuavem reddidisse. Hoc vero ejus iter, Simulatioque pietatis qualis fuerit, non aude dicere. Tantum Scio, poStiirtium conventum, arceSSitum