장음표시 사용
341쪽
ristur, non toto osse eos si Metrodorum, qui nondum Ontum profeceris, toto Sen Epist. 8. Et alibi, quo tantum et cibario pone
te contentum esse testatur et Mitte, inquit, mihi casei Osthri ussululum, ut cum epulari lautius noluero, possim. modi illius ritu fuit, qui oluptatem sine et summum bonum erit Laert. In o tu ictu futuritutem sutos si P Et xoluptas est; olustras, inquum, non ius te is et fugax, et subinde reficiendo, e stabilis et ceris. Non enim jucunda res est aqua et solento ut russum hordeacei sonis, sed summa Voluptas est, pos e cupere etium ex his Noluptatem, et ad id se reduxisse, quod eripere nulla fortuno iniquitas possit Sen Epist. 8. Loquatur Epicurus ipse Plenus sum et Quo
Nol tute corpusculi, idque qu et psne utens Densu cutem sumptuosos olusiste: non ob ipsos, sed incommodusius comitiantur.
IN EPICURUM III.(M. Apr. a. 1668
THEsi I. Duae res ei qui testimonium dicturus sit, perquam necessariae sunt Bonitas nempe atque Peritia Bonitas ne fallat, Peritia ne fallatur. Nec enim dictis suis idem satis firmam faciet is, quem aut decipere velle, aut decipi facile posse suspicamur At mali saepe fallunt, et vero boni etiam nonnunquam errant sint igitur boni pariter ac periti necesse est, quibus idem nostram tuto tribuamus; nam nec erranti credendum est, et fallenti multo minus Bonitas tamen in testiricatione primas tenet, quae cui detrahitur, ei tota fides hoc ipso derogata est. Non perinde imperitos accipimus, quibus subinde aliud etiam credimii, malis nihil unquam errare enim omnes malumus quam seduci. Atqui ab imperitis si steterimus, erramus pariter cum illic cum malis si fecerimus, illi nos seducunt, et erramuS sub illis. Et idcirco persuasum habeo, et ita prorsus existimo, probitatem Epicuri et sectatorum ejus fuisse causam celebritati istius sectae facile principalem. Recte enim sentire populo videntur qui recta faciunt; nec vacat ei plerumque veras ac talsiis sententias examinare, recte vero facta ac secus facile internoscit magisque jure
342쪽
Disputatione Smerito probat eos, qui quid agendum sit dicunt, et succinit plerumque Comico Odi homines ignosa opera, hilosopha ententia.
Verum enim vero nescio quo pacto vel potius aevi nostri propudio, qui bene dicere consueverunt, agere solent minus bene. Uelut pugiles, qui proludio defatigati, in lucta deficiunt, aut gloriosi illi petulantesque tirunculi, qui foenum habent in cornu, qui victoriam canunt ante pugnam, sero desiderant, quos gratis per multam impotentiam ac proterviam effutierunt, spiritus, et velut animalia quaedam amisso aculeo torpent; - ita etiam animulus animum enim hic dicere non volui totus in bucca tumet, ibi Curios, ibi Pisones, ibi virtutem et decus crepat nihil ejus ad manum pertinet. Ita ut fere satius sit hodie bonarum sententiarum auro non stillare tantum, et invidiae detestandae causa subinde fuliginem aliquam aspergere splendori isti, si non moribus nam hoc turpe foret), ast saltem exquisitis verbis ambiguoque sermones si non assentatione quippe nefarium id esset), at certe conniventia aliqua nequitiae. Nec enim tantum loquendum jam ut multi, splendum ut pauci quod contritum jubet sermone proverbium , verum etiam loquendum ut quam plurimi, agendum fere ut nemo. Quae quidem iniqua sunt fateor , vernilia, et libero homine indigna quae sentis enim haec eadem dicere palam et in medium proferre, id humanum, id ingenuum et nec aequius dici quidquam potest, quam in libero Res liberos esse Loces oportere). Sed labem istam non doctrinae huic meae, quae necessitati consulit, at hodiernis moribus, qui necessitatem illam injunxerunt, acceptam refer. Quid facias P Aurea illa aetas, argentea item, caeteraque metallicae transierunt ad unam omnes, est luxerunt, elapsae sunt hodie vero
quid agitur PNon Aetos vitur, se foroque fecula ferra Temporibus, quorum celeri non inrenit ipsa Nomen, et buco posuit Natura metallo Juvit igitur Epicureos, probi ipsi cum essent, de ratione ac instituto vitae minus proba censere ita enim et examen illud crabronum. tam infensum ac infestum luci, praeclaris plausibilibusque sententiis non perstringebant, non lacessebant nimis, et censoriam illam virgam,
lagellum illud quo tam saepe vapulant Philosophi, quod semper in
343쪽
eos qui bene dicunt et secus agunt, districtum est, opportune declinabant; et denique populo admirabiles videbantur, ut qui melius facerent quam dicerent, cum caeteri melius dicere quam facere existimarentur. Et inter ea cum malos, tum bonos alliciebant, atque in scholam sectamque suam pertrahebant, hos quidem vitae ac morum continentia, illo vero spe aliqua praetextus ac velamenti vitiorum, et sermonis sententiarumque licentia. Non ob Epicuro impulsi luxuriuntur, inquit Seneca, bitiis dediti, luxurium suam in Philosophiae simu ubscondunt, et eo concurrunt, ubi sudiunt laudiari Loluptutem. Nec cessimatur oluptas illo Epicuri ita enim mehercules sentio quum sobria et sicca sit, fed ad nomen ipsum s olunt, quoerentes libidinibus fui patrocinium liquod sobelamentum de eat . Utta C. II. II. Et de Epicuri quidem probitate ac integritate vitae dicta nobis aliqua, Disput g th. p. et B., in quae plura alia, si id instituti nostri ratio ferret, adderemus Sectatores autem ejus, hic vere sectatores, et magistri sui vestigiis insistunt strenue homines frugi, simplices, et aperti, qui nihil ex occulto nihil de insidiis, veritatis cultores, fraudis inimici Cicero sane adversarius eorum ut ipse de se testatur non remissus et senserant Epicurei, atque etiam querebantur, vide Disput g. h. g. ad sinem), semper tamen bonos Viros Epicureos , optimos homines, fer humianos, non Lersutos, minime mulitiosos, qui longe melius iaciant quia Hosnt; de iacumine eorum, non de moribus ossi reprehendi non es quiae sturiae eorum consentiaraeusint, e quae disciplinae; inci bonitate naturae ne sibi constent in sententia fua; et talia multa multis locis, cum in eos disputat, interponit. Inde vero duplex in Epicureis oritur dimidium c alterum inter vitam et sententiam et hoc mirum, et usu atque consuetudine alienum nam vita proba est, lagitiosi sententia, cum contra usu venire soleat in aliis , alterum inter ipsas sententias; nam harum aliae ab aliis dissentiunt, et inter se pugnant atque contradicunt. Et quantum quidem ad prius illud dissidium attinet, Re urguitur ipse Epicurus o me, inquit Tullius 'eneuntque cristo eius, si obitute ipsius
ac moribus. E. I. Et alibi Sunt nonnullae isciplinae, use propositis bonorum ac malorum sinibus, ossicium omne ser ertunt. Num qui fummum bonum sic instituit, ut nihil habes cum Lirtute coniunctum, idque suis commo is, non honesiste metitur ut imprimis Epicurus fecit ,
344쪽
Disputatione Shic si sibi ipse consentiat, et non interdum,sturiae bonitiate Lin stur, neque micitiam colere possit a quis eam tanta fide coluit ut Epicurus P , nec justitiam, nec libero tutem in his nemini secundus , fortis ero, dolorem summum malum judicans ut ille quam fortem se in torminibus et stranguria sua, imo et in media morte praebuit lx,
Gut te errans, Volusistem summi bonum statuens temperantissimus vero fuit Epicurus , esse certe nullo modo potest; usse quGnqusm trafunt in promptu, ut res, suistione non egest, funt ismens nobis ullo loco, pulsis etc. i. de Off. a. Item Faceres tu quidem, Tor-gurate, Oec omnio quae nempe Pylades et Orestes et de his enim praecesserat); nihil enim orbitror magnu laude dignum, quo te proe-
termissurum credam, ut mortis sui doloris metu. Non guseritur cutem
qui nuturiae tuae consentoneum sit, e quid disciplinae Ratio isto guram, en is praecepta quae didicissi quo probcts funditus es ertunt Omicitiam etc. At coluit ipse Epicurus omicilios P uasi quis illum
neget, et bonum Lirum, et comem, et humanum fuisse. De ingenio ejus in his, putationibus, non de moribus useritur etc. Ac mihi quidem quod et ipse bonus ii fuit, et multi Epicurei fuerunt, et hos sunt in amicitiis deles, et in omni Lit constiantes se ria es, nec oluptute se ossicio consilis moderantes, hoc Videtur m orbis honesistis, et minor oluptatis It enim Li unt qui iam, ut eorum it refellatur oratio Vstque ut octeteri existimuntur dicere melius quum facere, sic hi mihi identur fucere melius quom dicere. 2. S. Item: Audi moriens quid dico Epicurus, et intellige focis ejus cum dictis mcrepare Epicurus eranacho statem. Cum veremus inquit, Vitiae bestum et eundem supremum diem , scribebomus sec. Tianti sutem morbi derant mos et riscerum, ut nihil od eorum senitudinem
posset raccedere. Ecce miserum hominem, si dolor fummum malum eo dici aliter non potest sed sudismus ipsum. Compen Obstur smen
cum his, inquit, omnibus animi laetitis, quam spiebam memoridriationum inrgentorumque no=rorum sudio qui e Philosophi Vocem. Epicure, e qui tibi dicendum sit, oblitus es primum enim, si Verssint es quorum recordatione te gaudere dicis, hoc est, si Vers sint tua scripto et in ents gaudere non potes . nihil enim jam habes quod ad corpus referus est autem, te emper dictum, nec sudere quemquGm nisi propter corpus, nec dolere etc. Sequuntur in Epicuri epistola
345쪽
liae, Sed tu ut dignum est tus erga me et Philosophiam Noluntate, De ut Metrodori tueare liberos Cur Metrodori liberos commendas quid ex isto tuo egregio iacio ad corpus refers P mo et illuc, Torquate, o die elis licet, nihil in hac praeclara epistola cristum ab Epicuro congruens et conageniens decretis ejus reperietis). 2. O. III. Quantum autem ad posterius dissidium, quo sententiae cum sententiis dissident et pugnant quanquam hic profundam Dialoctices in Epicureis omnibus ignorantiam merito causabar, Disput 3. h. S., tamen partem aliquam bene magnam hujus in dictis inconstantiae acantilogiae vindicare sibi vitam probam cum improba conjunctam sententia, inficiari profecto nullo modo possum. Fieri enim nequit, ut cum boni errant, et alienam indole sua sententiam probant, non hinc inde recantillent, et disciplinam quidem suam mordicus tueri volentes, tamen naturae bonitate victi quandoque non succumbant sibi, et ea inter commentandum interponant, quae se quam disciplina
sua digniora sunt. Hinc apud Ciceronem hae et similes, cum in eos disputat expostulationes et objurgationes justae passim occurrunt :me inconstantissime dicuntur cite, sui attinet gloriose loqui, nisi constanter loquar P Ite, sius ego i curem, qui at aut neget illud quaero, quid ei, qui in Volusiste fummum bonum pulsi, consentaneum sit dicere. Item : Non ussero qui Uiccti, fed quid contienienter rationi possit et sententis fucte dicere. Et Tusculanarum Quaestionum libro tertio capite vigesimo, admodum planeri Dicet aliquis Ouid P ergo tu Epicurum existimus sis oluisse, aut libidinosas ejus fuisse fententias P Ego ero minime uideo enim ab eo dici
multa se ere, mulis proeclare Iisque, ut sese dixi, de acumine ejus agitur, non is moribus jusmVis perust olusistes eos, quos modo laudodiit, ego tamen meminero qui bi eratur ei summum bonum; non enim Lerbo solum posuit olustratem, e explanstiit quid diceret. Saporem, inquit, et corporum complexum, et ludos sique contus, et formas eas, quibus oculi jucunde mo entur. Num vos num mentior Cupio refelli quid enim laboro, nisi ut Veritas in omni quaestione explicetur At idem sit, non crescere Volusistem olore Hirscio, summamque oluptatem nihil dolore. sucis Lerbis tris sqns secestae
unum quod fecum ipse pugnst mosi enim nes picari quidem se quisquam bonum, nisi fensus quo titillarentur Volusiste, nunc autem
346쪽
Disputationes summam Voluptatem esse dolore carere potestne magis secum ipse
pugnure Alterum ess seceratum etc. At lausit et sese Lirtutem Et quidem C. Grscchus cum largitiones maximas feci fel et est disset serarium, Lerbis tumen defendebui seriarium. Ouidberba audiam, cum facto ni eam Piso ille Frugi semper contra legem frumentsrium diruersi is lege tot consulari s frumentum occipiendum Veneriat. imo Nertit Gracchus in concione Pisonem stantem; quaerit sudiente
Populo R., qui sibi constet, cum e lege frumentum petat quam dissus ierat Nolim, inquit, mea bona Gracche tibi Liritim diagidere liceat, fed si facias, partem et sm Psrumne decors it Lirars is et spiens, lege Semproni patrimonium sublicum dissiparis Lege orationes Gracchi: Istronum erctrii esse dices. Negat sicurus jucunde posse rini esse eum Lirtute is stur; nego ullam in spientem dii esse fortunae: tenuem Lictum sntefert copios . negat ullum esse tempus, quo spiens non beatus sit. Omnia Philosopho digno, sed cum Volusiotes nuntis.
3. Tusc. Io. Item : Esnobero dulcem et sus embolusistem, ut fp pellat, interdum iis extenust, ut M. Curium putes loqui inter umito lausit, ut quid praeterea sit bonum, neget e ne posse Upicari
IV. Mistam hanc Epicureorum biformemque rationem, voluptatem quidem in cute praetendere, intus vero ac in recessu virtutem celare, Seneca putavit ita ut titulo tantum et inscriptione tenus, voluntaria,
delicata, mollis, professione vero et re ipsa severa, gravis, imo tristis et aspera disciplina, si ei credimus, censenda sit. Quae sectae istius commendatio, praesertim ab homine Stoico quod genus naturaliter Epicuro-mastix est , mira tamen mihi non accidit; nam et Epicuro studet et in colligendis commemorandisque ejus apophthegmatibus assiduus est Seneca et homini acuto ac minime obesae naris, nescio quid suboleat. Ac fieri potest ut errem, sed tamen ita prorsus existimo, quasi per nebulam videre eum, Stoam suam ab Epicuro occupatam esse, atque in hujus hortulis numerum aliquem obtinere Epicurus enim et Stoam, et Academiam, et Peripatum, et si quae aliae sunt
olim Philosophorum dioecesses, in jus ac dictionem suam accepit, solo aequavit, et in silvulas, satyris faunisque suis id est, ambiguis hominibus, et Deo pariter ac sibi nisi id fieri nequeat, studentibus)convertit ut et pridem deteximus aliquantulum Disput . I. et . et
347쪽
insta locus dabitur uberius id ipsum demonstrandi. Nec non intellexit Epicurus, nec dissimulatum habuit hunc suum in reliquas antiquae philosophiae sectas dominatum. Ipse enim interprete Cicerone, et ad verbum de Graeco convertente in eo quidem libro qui continet omnem disciplinam suam, haec dicit: sese quae t ex iis qui sellantur sapientes, qui haberent quod in bonis relinquerent, si illa et roruissent nempe quae proxime praecesserant Volusiotes quare si ore
fercipiuntur, use fudit et euntibus, urae ex formis percipiuntur oculis, ad haec fus es motiones, si ebus stis Volusistes in toto
homine gignuntur quolibet e fensu . Nisi si die en noces nune fundere, nihil ob his potui cognoscere cui uirtutes ebullire Lolent et s- sientias gloriose scilicet de his vanis et sine re nominibus perstrependo , nihil tomen aliud ilicent nisi ambitam, quo efficisntur sexolustrates quos supra dixi. . Tusc. 8. Nempe virtutem et sapientiam semper expetunt propter aliquam voluptatem; et sicut umina post varios tortuososque flexus et ambages, tandem In more denobunt festis erroribus undas; ita hi in Epicuri sinum suas sententias. Nam Trahit sua quemque olapiss. NihilominuSStat contrarasti et feci et sm snnit in furem. Sed e diverticulo in viam; et audiamus, si placet, Senecam me est,
cur isto uoluptatis auctio pernicioso sit, qui honesto prctec is intra latent, quod corrumpit, rasret. In eo quidem ipse ententi fum innitis hoc nostris popularibus Stoicis, quorum, ut diximus, Epicurus perpetuus mastix ilicum, functu Epicurum et rectra si raecipere, et si propius accesseris, tristia. Volusis enim illa ad surdium et exilere ocstur, et usm nos Virtuti legem dicimus, sm ille dicit,oluptati. Iubet illam parere sturae nimirum in eo Stoici virtutem constituunt, uti naturae convenienter congruenterque vivatur; Epicurus autem similiter naturalibus fere necessariisque voluptatibus contentus est,
sumptuosis et supervacaneis abstinendum censet quid hi in re dissidens )Psrum e cutem luxurise, quod naturae fatis est sui ergo P Ecce fatebitur ingenue, offendi nomine, re sibi cum Epicuro bene convenire. Ille qui desidiosum otium, et gulae ac libidinis Lices, felici-
348쪽
Disputatione Sistem orat, bonum malae rei quaerit suctorem; et dum illo enit blando nomine in uotus, equitur oluptatem, non quom sudit Epicuream illam et sobriam fed quam attulit supinam illam nepotum et asotorum et Litia sua cum coepit similio sutore proeceptis, insistet illis non timide nec obscure. Luxuriatur etiam inoperto capite Iisque non ilico, quod plerique nostrorum, sectam Epicuri flagitiorum magistram esse se illud dico mole audit, infamis est, et immerito, nec hoc scire qumquam potest nisi interius fuerit o mi Fusu frons ipsa
sit Deum fabulae, et ad molam se innitat. Eo tale est, quale Vir fortis stola indutus etc. Titulus itaque honestus eligatur, et inscriptio ipsa excitans Gnimum etc. Sen de Vita ea cap. 3. V. Haec ille. Et mirari subeat non nemini, cum instaret Epicuro satis belle, cumque a cap. o. usque ad 3. toto campo fundere fugareque videretur, hic subito torpere virum, et ultro hastam abiicere ac dextera data fidem futurae amicitiae sancire, tantum vana quaedam de Epicureorum signis et insignibus causatum offendi se eorum inscriptionibus et titulis, nec mala quidem haec, sed non ita palam habenda Nempe si animum attenderimus iis, quae ille lib. de Vita Bea. cap. O. V., 2. I S. di Xit, ad hanc vocem, Voluptas Epicuri quam sobria et sicco, sustitit et hebescere coepit hoc ille oraculo exarmatus est. Sed quid refert, Seneca, sobriam et siccam esse voluptatem y Voluptas est; cum qua internecinum bellum gerendum tibi erat, si perfidum Zenoni sacramentum dixisse videri noluisses. Voluptas est humilis et pusilla res, et in nullo habendia fretio, cum mutis snimalibus nonne enim et horum voluptates siccae sunt atque sobriae 2 communis, ad quam minimo et contemptissim scolant, teipso auctore, Epist. Ias. Voluptas est; et haec affectus; et hic modicus tua verba sunt . de Ira Io.): nihil aliud quam modicum malum est. Quid quod non modica etiamsi sobria et sicca voluptas sit, quam Epicurus affectat, qua gloriatur 2 Quo, inquit
ipse apud Stobaeum, oluptate corpusculi, idque sane et gus tensu audis haec Stoice, et luxuriam non audis P Quid quod non modo sobriam hanc et siccam voluptatem probet, sed etiam temulentam illam et liburcinantem, dummodo non sit in ea infinita cupiditas, et metus Dei ac magistratus absint P Quod et ipse ibidem innuit De uorautem sumptuo is Voluptiales, non proster Uss fed incommoda quae
349쪽
comitantur; et de eo Cicero negat luxuriosorum Litam reprehendensim, nisi plane fatui sint, id est, nisi aut evisnt ut metuont;
quiarum iamborum rerum cum mediciniam sollicetur, luxuriae licentiam
sollicetur; his enim rebus et rctetis, ego fe reperire in Votorum Lit quod reprehensit a. a. Quod nos infra latius ipsiusmet Epicuri verbis in medium productis demonstratum dabimus. Quod autem quereris, Lelamentum et strocinium Litiorum ob hoc discit no peti, itaque quod unum in molis bonum erat, per i erecundiam pecosndi, frivolum est, et Peripateticorum occis quam Stoico cothurno dignius. Nunquam peccare volentibus praetextus in promptu non est aut
si qui solum, quod hic non satis ad tegendum faciat, non satis spissus sit, sed transluceat, peccatis abstinent, nihilo hi pessimis meliores
sunt. Vitium in animo consummatur, eique non raro notam suam tanto truculentius inurit, quanto cum eo concluditur arctius, quanto
magis ad externa diffundi prohibetur Scilicet ille effusus in Loluptates, restabun us semper,tque ebrius, qui scit se cum Lol iste Ni ere, cressit si Dis placet et cum Lirtute sudit enim ex Epicureis, o luptatem obirtute separctri non posse . Ginis Litus suis apientiam inscribit pinguem mehercule et succidam et abscon ensi profitetur(de Vita ea. a. . Sed huic rei Epicurus non desideratur, ebrietasse sola sussicit orconi prodigo et perlucidio Litro, ut ait Poeta. Sed quam haec in parvo sunt Nonne hoc est papulas observare plagas praetermitteres Disciplina illa quam hic palpas, quam lambis, foedum in modum exulcerata est imo tota crudum ulcus et dirum carcinoma, in tabo ac sanie sua volutatur. Quapropter nec enim remedio locus ullus superest)- medicabile diuinus Ense recidenaeum est, ne pars sincero trahiatur.
Sed in Epicuri disciplinil honesto imo ut ais fanct et recto fraeceptu intra latent titulus, inscriptio, frons is it locum fabulae obhsec, non ob merito fus mole audit et infamis est. Videris mihi de Epicuri hortis, non de disciplina sermonem facere his, ut a te accepimus , inscriptum erat: ra se hic bene monebis, hic summum bonum Doluptas est. Crassus titulus et bene adipatus, qui et viatori spem malam injicere poterat; sed titulus domo proscriptus, et prae
350쪽
Disputationes foribus manere jussus intus enim nihil minus. Hic omnia tenuia, hic prandium caninum, hic sacrum sine fumo, hic paterfamilias non toto asse pascitur, domestici singuli toto tum in hospites par luxus atque sumptus impenditur his polenta et aqua utramque mensam facit vide Dis p. g. h. 8.). Hunc quidem titulum oratio tua cogitat esse finem, quem disciplinae suae praestituit Epicurus hic autem finis
voluptas est, quam omnibus ex rebus velut mercedem exigit omnes res bonas atque laudabiles eo refert, ut cum voluptate vivatur hoc ipsum autem, cum voluptate vivere, nusquam refert hoc ultimum,
hoc extremum esse bonorum jubet. At quia corporis gravioribus morbis, et multo magis animi morbis, id est, cupiditatibus ac vitiis jucunditas impeditur hinc inter caetera, imo prae caeteris virtutes adhibet, quae immensa ac inani cupiditate resecta, domitisque terroribus et curis, sartam tectam praestent voluptatem. Itaque Voluptas ei in fine, virtus in mediis versatur. Et sicut oratio tua cogitabat, finem illum esse titulum, hujus disciplinae valvis praefixum sic et Virtutem, quae velut medium sumitur, intra latere cogitat. Sed vide, Seneca, quantum isto schemate fallare aliter in Epicuri disciplinares habet, imo prorsus invertitur hic in fronte virtus sedet, intra Voluptas et scelus latent. Finis enim natura sua intro cedit, abstrusus et reconditus, in animum ac propositum se recipit imo ipse finis, propositum Vipse finis, animus noster non raro dicitur , media vero sunt in manibus, palam prodeunt, et ante oculos unicuique obversantur. Haec igitur nomen tituli rectius occupant ille eorum quae sub titulo geruntur aliena quidem tepe et multum abludentia)speciem praefert sicut cum insidiator beneficium impingit, insidiae finis intus et in animo agitantur, beneficium medium foris praetexitur. Sic ergo potiori jure , Seneca, dixisses Monesia si secepta rarassi erat, quo corrumpit intro latet. Quanquam ne hoc ipsum quidem quod intra latet, magnopere celat Epicurus nisi forte cum erubuit, quod aliquando patitur vis enim est permagna naturae. His adde, quod titulus et inscriptio rem non mutant et velata beneficio inimicitia non minus vera, sed vel verior inimicitia em, aisinis, animus, propositum, totam saepe rem transformant, alio torquent, flectunt, aut pervertunt. Optimus finis a malo medio depravatur, optimum medium a malo fine. Sic aliis eripere, quod aliis