장음표시 사용
371쪽
doloribus, eosque humili imbecillique animo ferre miserum est ob
eamque ebi iste ianimi multi parentes, multi omicos, nonnulli striam, plerique sutem se ipsos penitus erili erunt. I. de Fin I S. Hoc vero praeclarum; vos dolorem summum et unicum fecistis, vos ei terricula, et se oncte fallentis hiatum dedistis eumque sic deformatum jam et omni spectro a Gorgone tetriorem, a pueris pueri enim sunt qui vos audiunt, qui magis sensibus, quorum patroni vos estis, quam rationi credunt timeri non patimini. At parvos per ignaviam dolores declinando, incidunt in majores Est, carent saltem dolore, simul atque parvos effugerint, et priusquam magni occupent eo momento felices sunt. Non enim hanc olom equimini oluptatem, quae fuas itute, gustasturchipsammoVet, et cum jucunditute ussim percipitur ensibus; sed maximam illam Loluptatem habetis, use sercipitur omni dolore detrsoto. iam quonism, cum pris smur dolore, ipsa liberctione et discuitate molestiaegsudemus omne cutem id quo sudemus, oluptus est, ut omne id quo endimur, dolor doloris omnis fritiatio recte nommuis est olusiss. I. de Fin. H. Sinite ergo hos voluptate sua frui, felicitati suae indulgere, indormire, immori suaviter. At calamitas deploratissima, Velut saxum Tantalo imminet. Importuni vigiles, quam in ossiciosas agitis excubias P Ne expergefacite, inquam felices erunt quamdiu dormient cum vigilia, curam, sollicitudinem, metum dolorem, quae summi mali coloribus depinxistis, decutietis. Videte jam qui constetis
Tu Esi I. Jam jam Injustitiam de Internum diis suis tangat Torquatus. Sed brutum fulmen est aut non mittendum a tali Jove Si, inquit, molita qui picti est injustitia, quam is occultum fecerit,
372쪽
Disputatione Snunquum tamen confidet id fore semper occultum. Plerumque improborum facta primo fum picto insequitur, deinde fermo tque fuma, tum ccc stor, tum judex. Multi etiam , ut te consule Ciceronem alloquitur , ipsi se in iconerunt. uod si qui fatis sibi contra hominum
conscientiam festi esse et muniti identur, eorum smen numinianorrent, eosque ipsas follicitu ines, quibus animi eorum noctes sique dies exeduntur, o Dii immortutibus supplicii causis importσri uisnt. sius Gutem tantu ex improbis setis ad minuendos ita molestias occessio fleri potest, quontura sugendus, cum conscienti irasciorum, tum oen legum odioque cinium. Et tamen in quibus sim neque pecunisse modus est, neque honoris, neque imperii, nec epularum, nec reliquGrum cupiditatum, us nulla raeda unquom improbe frict minuit, potius inflammst ut coercendi magis quam edocendi esse Li-deantur. Inagitat igitur Nero ratio bene fanos s justitiam, sequiistem,
stilem. Neque homini infanti atque impotenti injuste facto conducunt, qui nec facile e cere possit quod conetur, nec obtinere si effecerit. Et
opes et fortuns die ingenii, libero isti vis condieniunt; us qui utuntur, bene olentiam sibi conciliant, et quod optissimum est ad quiete Li endum csritutem, praesertim cum omnino nulla sit causa peccandi. suae enim cupiditates a natura proficiscuntur, facile explentur sine ulla in risu quae autem inanes funi, his parendum non est; nihil enim desiderabile concus cunt, plusque in ipso injuria detrimenti est,qusm in iis rebus emolumenti, quae sariuntur injurid. lib. I. de Fin.
II. Multum obscuri tumultus atque murmuris, sacri ignis parum; et coelum non perfregit Longa oratione tenuit Injustitiam, nec amandavit eam, sed, quasi consuleretur ab ea, suasit modo ut in exsilium iret; et perinde facit ac si diceret Graviter suspecta nobis es, Injustitia videris voluptates nostras interturbare velle. Quamobrem discede, atque hunc nobis timorem eripe si verus, ne opprimatur per te Voluptas summum Bonum nostrum, sin falsus, ut tandem
aliquando isto metu in quo ipso summi Mali rationem reponimus liberemur. At haec indignans j stolidi certior ego duc ego longe prae omnibus vestris lyris, et sibi secum non convenientibus gerris, ad Voluptates, easque quam humanus animus capere potest maximas, rectiorem designo semitam et ego digiturn intendo ad fontes . vos lxiijus
373쪽
d e si mram Bono. stagni lingitis eluviem, ranulae, et tumidi his, quas nemo vobis
invideat, misereamur potius coaxatis utilibus deliciis Aberratis a janua, et Voluptatem quaerentes quidem, integrum ejus torrentem , imo totum ejus mare temere praeteritis haeretis in lacuna Pecunia , pecunia, guserenda pecunia primum si quoque modo comparanda, per fas per nefas Et lucri bonus odor ex re qualibet:
Virtus, famu decus, di in humunsque, pulchris Dinitiis forent quas qui construxerit, ille Clarus erit, fortis, justus, si iens, etiam rex, Et quidquid olet.III. Resipiscite igitur, et uaerite pecuniam, die cum periculo est euis essectrix multiarum et mugnurum oluptutum Dubitatur etiam P Oui is nummis praesentibus sis, Et Leniet clausum possidetrarcu IoLem. Ut igitur illis, qui recto et honesta quae sunt ea statuunt fer feexpetensi, sileunc sunt quσeVis pericula, decoris honestat que ea d. sic estris, qui omniabolvicti metiuntur, permulis clunc unt, ut adipiscantur munus olupistes; si Ggns here itcs, Ogns res vetur; cum pecuni Volusistes friantur plurisse. Idemque erit
Epicuro raro faciensim si suum sine bonorum equibolet, quod Scipioni magna gloria proposita, si Annibalem in Africom retraxisset.
Itaque quantum adiit periculum ad honesistem enim omnem illum conatum suum referebst, nonis bolustratem. Sic Vester apiens magnos quo emoluments commotus, nimi cu a, si opus fuerit, dimicabit; deprehensus, omnem poenram contemnet; erit enim instructus (ab Epicuro vestro, mirum et ridiculum prorsus in modum hic secum repugnante)cd mortem contemnensimos exsilium, ad ipsum etiam dolorem Monstri genus summum malum contemnere, negligere, nec de illo quidquam
374쪽
laborare); quem quidem Nos, cum improbis poens proponitis, i stibilem facitis sum ostentem emper boni plus habere ultis, tolers-bilem Dolorem itaque et summum malum, et tamen non usque adeo malum, itemque tolerabilem et intolerabilem facitis; non uno nuncio vobis ipsi renunciatis . lib. a. de Fin. p.
IV. Quid igitur attinet gloriose loqui:
Ouo clamor Nocat et turbaras entium Vel nos in mare proximum Gemmus et lapides, curum et inutile, Summi steriam moli
Mittamus Quin potius in sinu gaudetis quin potius constanter loquimini, et heroicos illos, ac verbosis ampullis suis scitae vel scholae inservientes rabulas irridetis P Vos autem Virtus post aurum. Sic vobis cor sapiat quibus ita sapit palatus et cuticula. Sunt enim te is et ser-
infirms, use dicebianturis te, Torquate, cum ianimi conscientia improbos excrucifri tum etiam poense timore, us ut incisntur, ut
semper sint in metu ne assiciantur liquundo. Non oportet timidum sutimbecillo animo vi, non bonum illum Lirum, qui quidquid fecerit, ipse e cruciet, omniaque formidet; sed omnis callide referentem ad uti ratem, scutum, ersutum, eterstorem, Ocile ut excogitet quomo' occulte, sine teste, sine ullo conscio fallat. An tu me de L. Tubulo sutias dicere P qui cum Proetor quaestionem inter corios exercuis et, ita operte cepit secunius ob rem judician iam, ut Onno proximos Smetiola Trib fleb ferret ad plebem, Ne eine de era reisucteri quo plebiscito decreto a senatu est consuli quaestio Cn. Caepioni profectus in exsilium Tubulus statim, nec usus r pondere, ercti enim es rape to. V. Imo an tu me de L. Catilina putas diceres; cui quidem erat animus audax, subdolus, varius et cum tamen patere consilia sua sentit, et constrictam patrum conscientia teneri conjurationem suam vidit, nemini non in custodiam dare se paratus erat. Et primum quidem apud M. Lepidum se habitare velle dixit a quo non receptus, ad
ipsum Ciceronem venit. Cui cum is respondisset, se nullo modo
375쪽
posse iisdem parietibus tuto esse cum illo, qui magno in periculo
esset, quod iisdem ambo continerentur moenibus ad Q. Metellum praetorem venit. A quo repudiatus, ad M. Marcellum demigravit, quem ille ad custodiendum diligentissimum, ad suspicandum sagacissimum, et ad vindicandum fortissimum sciebat. Numquid ille se in carcerem et in vincula dedit, qui se ipsum tam dignum custodia judicavit, qui tanto ambitu illsim quaesivit, toties repulsus P An me de Galbinio, Statilio Cethego Lentulo, caeterisque conjurationis illius popularibus putas diceres qui scelere dementes, vim conscientiae sustinere non poterant. Alius quae inficiari potuisset, repente praeter opinionem omnium confessus est alium dicendi exercitatio alium impudentia etiam improbitasque defecit omnes colore, vultu,
taciturnitate qua obstupuerant, terram intuentes et furtim nonnunquam
inter se aspicientes sese ipsos prodidere. VI. Non igitur de improbo, sed de collido improbo userimus, qualis si Pompejus in foedere Nub untino inficisndo fuit nec ero
omnis timentem primum qui nimi conscientis non curet, quom
scilicet comprimere nihil est negotii. Is enim qui occultus et tectus dicitur, tantum obest ut se indicet, perfletet etiam, ut dolere alterius improbe scio ideatur. Interstrepit aliquis Heu quam dissicile est crimen non prodere Vultus Sed huic et id generis aliis Poetarum versiculis olim atque hodie nuncium remittunt quam plurimi jubent in Parnasso bene valere et dormire Memini, inquit Tullius, mera esse P. Sextilio Rufo, cum is ad amicos rem ita 'ferret, se esse heredem s. Fadio Gallo cujus in testamento criptum esset, fera eo rogiatum, ut omnis hereditus odsilium sertieniret. Id Sextilius fractum eqsbiat, sotero sutem impune
quis enim re urgueret, etc. Tenuit sermuniam Sextilius hereditatem, unde si fecutus esset eorum sententiam, qui honesis et rectu emolumentis omnibus et commodis snteponunt, ne nummum quidem unum siligisset.
Num igitur postea censes anxio nimo ut follicito fui X 'Nihil minus:
contraque illa hereditste di es, ob esmque rem laetus muni enim cessimobat secuniam non modo non contra leges, sed etiam legibus portum. lib. a. de Fin. II.
376쪽
sdo Disputationes de Summo pono.
VII. Verum enim vero apage haec turpia, haec venena, haec aconita et ne affatu nos necent, antidotum tempestive promat Carneades. Si scieris, inquit Usidem occulte latere u iam, et Ne eo quem imprudentem super eam ossidere, cujus mors tibi emolumentum
futura sit improbe feceris, ni monueris ne ossi eat, se impune ; sisse enim te, quis coarguere possit C dictum bene l
377쪽
PRINCIPIA PHILOSOPHIAE RENATI DESCARTES
R CODICR SCHOLARUM S.COLLATA AEDITIONE ORDRACRNA ANNI GyI
379쪽
PRINCIPIA PHILOSOPHIAE RENATI DES CARTES
IN PARTEM PRIMA M. DE PRINCIPIIS COGNITIONIS HUMANAE.
Art. I. Infantes Quid infantia ad praejudicia et errores conferat, graphice proponit auctor hac parte, art. I. Sensibilibus Prima praejudicia et errores nostri circa res sensibiles fuerunt, ut dicto art. I. satis explicatur. Hinc tamen brevi tum est ad errores et praejudicia circa res spirituales, maxime ad capitalem illum errorem, qui mentem eum corpore confundit, in quo depellendo tam diligens est Auctor, jam hic sub initio, art. 8. O. II. II., etc. Integrum nostrae rationis usum Infantia nostra consistit in eo utari. I. Auctor ostendit quod mens nostra arcte alligata sit corpori, et per consequens integrum rationis usum non habeat. Qua ratione autem mens humana, et qua de caula ad talem devenerit condicionem, et obscurissimum est, et non est etiam hujus loci Constat saltem infantiam esse solam et praecipuam causam omnium nostrorum errorum ;quod et art. I. satis expeditur, et nos fusius diximus in nostra Metaphysica Peripatetica. Praejudiciis Praejudicium est judicium latum antequam ferendum erat. Ferendum non erat judicium, nisi re clare et distincte percepta;
380쪽
An notata quod ante fertur, praejudicium est. Qualia quam plurima habemus in infantia, et id aetatis quo sumus, etiam multa, eo quod infantes aliquando fuerim US. De iis omnibus Non adhuc de omnibus, sed tantum de iis omnibus, in quibus suspicio aliqua falsitatis infra tamen art. g. et s. ad omnia extenduntur, eo quod in omnibus generatim suspicio aliqua falsitatis reperiri possit. Art. I. Utile erit Imo necesse erit habere pro falsis seu potius, jure merito pro falsis habenda erant. De quibus enim dubitas, haec, quantum interest cognitionis tuae, falsa esse possunt. Dubitas an arenae maris sint numero pari hoc ipsum per te non stat quominus sit falsum, etiamsi forte reipsa verum sit. Art. 3. Sed haec interim etc. Philosophus potius considerat seipsum ut dubitantem, quam dubitat. Haec igitur ad res vulgares et extra scholam deduci non debent. Art. . Deprehendimus sensus errctre Infinita sunt exempla Remus apparet fractus, quia partim in aere consistit, est tamen integer: titio vesperi circumactus in tenebris circulum igneum exhibet, non est tamen circulus igneus, sed ignis in circulum actus et c. Vide si placet Saturnalia nostra non procul ab initio. Art. S. Nonnullos errasse Putavit v. g. aliquis cum triginta annorum esset, et per consequens duplo senior eo qui quindecim annorum erat, se semper duplo seniorem mansurum, quoad utrique vita suppeteret erravit igitur in mathematico principio Putavit, si duplo et simplo idem vel aequalia addantur, permansura inter se eadem proportione quod autem sic ad tempus factum est in certo homine, quidni possit continuo fieri, vel in nobis vel in alio quocunque 2 Etiamsi forte haereat non nemo, cogitetque duo quaepiam certo modo se habentia non posse incipere se aliter habere, nisi uni quid accedat quod non alteri, aut discedat quod non alteri, hie vero aetati O. et aetatio S., quae se habent ut duplum et simplum, idem tantum accedit, itaque videntur eodem modo se habitura in quo manifestus est error in principio mathematico . Similiter tirones in Geometria, sicut vident latera trianguli omnia simul augeri minuique posse, sic facile persuadent sibi, etiam omnes angulos simul augeri minuique posse quod est impossibile. Et infinita sunt talia exempla,