장음표시 사용
361쪽
(ita Deum metuunt, et ad commemorationem ejus, anno seniores fiunt Epicurus et Epicurei omnes consule Disp. g. h. T.), neque frGeteritos oluptates e uere stictur, ectrumque sidua recordotione
laetetur Ouid est, quod huic post quod melius sit occidere P . de
Fin ria. Exaggerat doloris detestatione; nam ibidem Torquatus: Contra Fatue aliquem confectum untis animi corporisque doloribus,
quanti in hominem maximi cadere possunt, nulla se proposita fore
lenius aliquando, nulla prseterita, necors enti, nec expectata Loluptate . quid eo miserius ilici aut singi potest P uo si ita doloribus
referta moxime fugienda est, summum profecto malum est tibere cum dolore cui siententiae consentctneum est, ultimum esse bonorum cum Noluptiate risere Exaggerat eorum quae ad voluptatem pertinent enumeratione, explicatione os enim iis persequitur: quae solato percipiatur, urae curibus; ueterra Ussit, quae si osse es, honos fraefandus sit. a. de Fin. O. Et in Epicuri Schola multa passim audienda erant de obscoenis voluptatibus Disput 6. h. g. Haec eadem Cicero ipsius me Epicuri verbis, expostulatione praemissa: sivi tergitie amur, Epicures nec temur iam nos dicere,oluptatem, quom tu idem, cum os perfricuisti, oles dicere Sunt haec tua nerba nec In eo quidem libro, qui continet omnem disciplinam tuom ungor enim jam interpretis munere , ne quis me putet vere dicishoee: Nec habeo equidem quod intelligam bonum illud, detrahens eos Noluptates quae apore fercipiuntur, detruisens etiam quae ouditu et cantibus, detrshens etiam gurae ex formis percipiuntur oculis fuaties motiones, sitie quae aliae Voluptσtes in toto homine gignuntur quolibete fensu. Nec ero ita dici potest, mentis laetitiam solam esse in bonis: laetantem enim mentem tu noνi se eorum omnium, quae supra dixi, fore, ut natur iis potiens dolor cfrest. Atque se quidem his nerbis quinis intelligat, us Volusiotem norit Epicurus 3. Tusc. 8. II. Haec ille, cum os perfricuit, et alia in eadem sententia perquam multa. Nam totus liber ejus, qui est de summo bono, teste Tullio, refertus et sententii et verbis talibus est. Cumber erubuit
is enim es permun naturcte , in munis faepe e stur Ongustiis, ut hominum conscientia remota, nihil tam turpe sit, quod oluptatis causi non ideatur esse iacturus. Itaque ad Palinodiam se confert
nonnunquam, et qua modo laudavit voluptate aspernatur, circumcidit
362쪽
restringit, extenuat panno et grabato, aqua et polenta, caseo et
polenta, caseo et cibario pane definit. Ipse in Epistola ad Menoeceum, recitante Laertio, haec scribit Cum dicimus noluptatem ne esse et
extremum bonorum, non luxuriosorum et nepotum olusistes, sique
quae in gustu et inglutile funt posit se ut quidam ignorsntes, ut nostra sententia dissentientes, ut mule accipientes Orbili Gntur , fed
non dolere corpore, nimoque tranquillum se, et perturbstione Locore dicimus. Non con bis et commessutiones, non puerorum mulierumque
congressus, non piscium usus, et octeterorum quae ceri pretiosior mensu, fus em gignit Litum . Verum rotio obris sum sque perscrutσns cur quaeque et eligenda die fugiensi sint, opinionesque expellens, fer
quas ianimos ut plurimum empsi tumultus Et paulo suprari fugalitatem unum existimsmus bonum, non ut emper uismur modicis, erum ut, nisi multu Asbesinus, uismur sucis credentes reri me.
illos magnificenti frui uotii me, qui illa minimum indigent quo quensturale sit id omne es e parabile, nox Vero dissicile sorori posse. opes
item simplices aequum regio luxu Verre Vol istem, quGndo omne quos dolet per inediam sublatum est vanis ergo cibGrius et qua summam Loluptutem Jerunt, cum egens quis illa in cibum sumit siusmobrem simplicibus et non magnifice Gratis cibis rassuescere, et folubritatis est, et hominem ad ita usus necessarios impigrum re it sc plendidis, si per inter olla funisntur, nos commodius visi, sique uersus fortunam interritos scit. In Maxime Ratis tamen (sic inscribitur liber ille, in quibus Epicurum comprehensis gravissimis sententiis, quasi oracula edidisse sapientiae, discipuli et sectatores ejus gloriantur auxuriosorum et nepotum voluptates non improbat, nihil habere se in iis quod reprehendat, diserte proritetur , si metu vacet animus eorum. Metu, inquit, de coelestibus hoc metu expedire se Epicurus non potest, putatque alios omnes perinde ut se divina majestate perterreri; in quo pueriliter falsus est, ut bene observat Cotta apud Ciceronem lib. I. de Nat. Deor. et de morte et de doloribus. Sic ille loquitur apud Laertium. Sed de Epicuri inconstantia jam pridem satis diximus, nec animus nobis est crambe in illam recoquere. III. Hoc eum velle quod ad rem nostram facit clare vidennis: ponere eum summum bonum in voluptate, quomodo inque parta; per scelus an per virtutem, susque deque haberes sua lare tantum,
363쪽
ut iis quae contra jus et fas, praeter mores et consuet dinem populi, praeter receptas leges et caeremonia Deorum quaeruntur, voluptatibus abstineamus, utpote periculosis, et quae plus incommodi molestiarum, et acerbitatis afferre tandem soleant, quam pridem promisissent felicitatis. Plerumque improborum fuctu, inculcat Torquatus, primos sicio insequitur, linis fermo ratque sms, tum ccc stor, tum
tu ex ouo si qui fatis opibus hominum sibi ontra conscientiam festi
esse et muniti nidentur, eorum tumen horrent ecce tibi iterum Epicuri genium eosque ipsas follicitudines, quibus eorum unimi noctes atque dies exeduntur, a Dii immortutibus supplicii causa importari sulunt Ous sutem tantu ex improbis factis sil minuensis nitue molestias accessio fleri potest, u ntabilis ensis cum conjicientis factorum, tum poena legum odioque i tum P Igitur fibulam nobis laxant, indulgent Epicurei, Omnem voluptatem concedunt dissuadent modo scelestas illas et nefarias, et dissuadent ob incommoda, quae inde redundare ad nos possent similes inconsiderato illi apud Ovidium Phoebo, qui cum Phaetonti suo nimis quam temere jurasset, - - uo is et munus et illud Me tribuente feres, inopinata hujus optione perculsus, non habet juratus, quo se vertat alio quam Dissuadere licet non est tus tuis Dolaniss. Sed dissicilem sane temperantiam postulant Epicurei, in eo quod semel admissum, coerceri reprimique non potest et iniqui sunt, qui in re, eo meliore quo major sit, mediocritatem desiderant. Si enim voluptas summum bonum est, nullus voluptati adhibendus est modus quo
petulantior haec et proterva magis et straenis erit, eo et melior.
Quapropter si instas, et cum avido illo juvene Phaetonte propositum premis, quam hi negare voluptatem, quam tibi libidinem interdicere poterunc quid habent quod respondeant aliud quam: Ne dubites, dabitur . Ogias jura imus undas Unde diserte Torquatus : uis die eum jure reprehenderit, qui in ess oluptate elit esse, qua nihil molestiae consequatur P et illum qui
364쪽
Disputatione Sidolorem eam fugiat, quo Voluptas nullo cristum Albero eos et ccccamus, et justo odio dignissimos ducimus, qui blanditiis praesentium Loluptatum deliniti otque corrupti, quos dolores, quas molestis excepturi sint, occoecati cupiditsi non protii ent; similique sunt in culpa qui ci deferunt molliti animi, id est, laborum et dolorum fugd. I. de Fin. O. IU. Ita solliciti sunt, ita de nobis laborant Epicurei boni, ne forte minus cauti voluptatem aliquam amplectamur, quae molestiam celet, et admissa temere, horrorem Dei, magistratus, aut mortis nobis injiciat. Eo autem praetextu, miseram aliquam voluptatem, tristem, et nescio quibus virtutibus infectam ac adulteratam, vix artubus haerentem, et tabidam nobis commendant succidam illam et floridam, Veneris ac Bacchi sacerdotem, in cujus insula Summum Bonum nidulari, omnes uno ore consentiunt nepotes, proscribunt. Ut jam justioribus utamur Stoicis, qui omnino avocant a voluptate, quam his, qui abactis omnibus illis gratiosi et amoenis ac plenis voluptatibus, cum hac defectiva et manca nos copularunt. Sed pone, nobilis Epicuri familia, pone jam crede mihi, curam istam Asotos reperietis, tum olim tum hodie quamplurimos, rimum iis non religiosos , ute an de satella, deinde ita mortem non timentes, ut illud in ore habeant ex Qmnide:
Mihi ex menses fatis funibitae festimum orco pondeo.Quid ad haec P Certe id unum, quod Epicurus ipse totidem fere
verbis: Si ea quae sunt luxuriosis e cientis oluptatem, liberent eos Deorum et mortis et doloris metu, doceantque qui sint ne cupiditatum, nihil habeo quod reprehendam , cum undique compleantur Olupistibus. a. de Fin T. et apud Laert in Epicuri Maxime Ratis. Non habes
Epicure, quod reprehendas P Parum dixisti imo habes quod laudes, quod suspicias, quod imitere. Nam hi luxuriosi, hi asoti, hi nepotes, Summi tui Boni, te ipso tuisque amicis omnibus viris utique bonis, et meliori disciplina dignis longe praestantiores possessores sunt. Cum
enim voluptas aut magna sit cum periculo, aut cum securitate vilis(nam unum hoc fere naturae depravatae, et mala jam scabie laborantis irritamentum est, sine quo friget et torpet voluptas omnis, Nitimur in Letitum emper, cupimusque ne si C.
365쪽
quis non videt, eum plenius frui et perfundi voluptate, qui temerarius pericula, quibus domina illa circumvallatur, obterit, contemnit, in diem vivit, crastini incuriosus est, et his animis fretus, eam in solio suo delibat et deflorat, quam qui cautus nimium, in gurgustio amplexatur olidas illas, prostitutas, calonum et lixarum succubas, non voluptates sed voluptatum ancillulas, non voluptates sed optata voluptariorum, quae votis id esse coguntur, quod esse reipsa non possunt PV. Equidem, bone vir, cum te incomptum et pannosum, in hortulo illo tuo, illis tuis epulis, quibus utramque mensam aqua et polenta facit, accumbentem mihi repraesento exsultantem inter haec, Jovem ipsum lacessentem, et ad certamen felicitatis provocantem audio atque haec et facere et dicere non Socratem, non Antisthenem, non Aristonem Chium, non Stoicum Zenonem, et qui sunt alii verae vel austerae disciplinae conditores aut sectatores considero, sed te, qui asotismi candidatus sis ut haec disciplinae tuae, non moribus inuratur nota, cautio est); te inquam, qui asotorum servus, imo servum pecus sis noli enim tibi eorum vocibus abblandiri velle, qui asotorum te patronum vocant; hi in lasse tua praetoriam gubernant, tu exigua phaselo subsecutus, aegre tenes institutum cursum); itaque defixus haereo, anceps animi, ridere hic debeam an indignari; et misereri etiam nonnunquam subit. Sed age, dic rotunde quod censes. Quid cessas P an te pudet disciplinae tua, Frontem perfrica: etiamnum rubescis P Certe aut tu disciplina tua, aut quod verius est illa te indigna est. Etiamnum tergiversaris P Dicam igitur pro te, quod tu forte non dicas, sed quod dicere tibi consentaneum sit: Voluptas corporis , summum Bonum est. Haec quo major eo melior. Parvae quidem voluptates tutae esse solent periculosae et scelestae, quae magnae. Igitur aut summo Bono in perfecto gradu carendum est, aut incuriae neglectusque cauterio de urenda conscientia, et impudenti temeritate proterenda timiditas. Val de aliquid re ibus G oris et cfrcere Unum, Si ris esse aliquid Pietas laudatur et sisset. Interea cum nondum ausi illius affulget opportunitas, cum Argo illa, quae ad rapiendam pellem inauratam arietis instruitur, adhuc subnaup ego desudat:
366쪽
SSO Disputatione SDies noctesque bibite , pergrsecamini; Amios emite, liberate officite Parasitos obsonate pollucibiliter. Habes formam Epicureae sententiae verbis meis expressam, nihil ut possit negari. VIII.
THESIS I Epicuri secta ad quod discutiendum novissima Disputatione aggrediebamur non prohibet vitia, sed dissuadet modo;
non icit ea, sed tantum amat fulmine Proterviae atque luxuriae,
vagis incestisque libidinibus, opponit ostium, non claudit; et quidem sic quemadmodum opponi amicae solet, quae si impulit, grata est,
gratior si effregit. Ita etiam illi nepotum asotorumque profusis infinitisque cupiditatibus, petulantiae, lascivae et exaestuanti licentiae, legum judiciorumque, quibus hi nonnunquam obligantur, poenaS, conscientiae quaestionem, Numinis, quidquid adversi inciderit, supplicio vertentem horrorem, debile septum adversus rapidum istum torrentem objiciunt aequi etiam bonique consulturi, si qui ex adverso nituntur, hoc qualecunque removerint aut perruperint repagulum. Ipse clamat hujus cataractae fabricator et custos et clamor aures ille nostras jam pepulit saepius Q Si ea quo luxuriosis e cientia Volusistem, liberarent eos eorum et mortis et doloris metu, docerentque qui essent sine cupiditatum, nihil haberem quod reprehenderem, cum Undique complerentur olvistibus a. de Fin . . Ita igitur vitiis obnituntur, tanquam qui cedere parati sint; ita Pugnon longus qui incere nolint, Victi non segre proditione sua II. Inanes cupiditates ita Epicureus insectatur Torquatus apud Ciceronem lib. I. de Fin cap. 3 Infotiabiles sunt, nec Diodus iactus eorum nec sinis in eniri potest. Non modo singulos homines, sed uni- ersias familius Lertunt, toto et tum obessctiant sese e . E.x
367쪽
cupiditatibus odio, ili dia discordiae, editiones, bella noscuntur; nec se sese foris olum sciunt, nec tantum in suo coeco impetu incurrunt, sed intus etiam in animis incla ine, inter se dissident atque i sorsint ex quo Vitam amarissimam necesse est spei. Audio quidem vocem Philosophi, Torquate; sed quid tibi dicendum sit, oblitus es.
Inter cupiditates illa , quas ita traducis, imo proscindis, Voluptas etiam est, quam unice colis et adoras . At, inquit, necessarias cupiditates non reprehendo quus Epicurus ess esse docet qucte dolorem sedant, ut solus in siti teste Laertio in Epic Max Rat.). Nec naturales quidem vitupero qus dolorem non tollunt, sed Lolusistem tonium oriunt Laert ibid.). Mundos, elegantes, optimis cocis, fissoribus, s cstu, sucupio , Venutione, his omnibus exquisitis, Litsntes crustatem o sint etiam formosi pueri pondes his dimis, Corinthium, locus ipse, sed cium a. de Fin cap. 8.); hos ego non improbo.Ast vero inanes cupiditates ut comes istionum, et puerorum mulierumque congres um, quce sus embitum non gignunt. Epic in epist ad Menoeceum , has ego insector et exagito: Non probo fotos, qui in men ram Lomunt, qui e con reus suferuntur, crudique postridie rursus ingurgitGnt, qui solem, utra iunt, nec occidentem unguum Diderint nec orientem, qui consumptis patrimoniis egesnt a. de in . . . Apagessisti OS, apagesis. Inane procul hinc, procul este cupiditates has odit pater Epicurus, has Epicurei exsecrantur omnes. Verbo dicam inanes
sunt cupiditates, Vanae, supervacaneae, Vacuae, et UPerVacuae .
III. Bona verba, Torquate, bona verba Quomodo incessis, quomodo convitium facis , quomodo nune vocare potes cupidit stes, in quibus summum bonum tuum Voluptas non raro et stabulatur laetius, et saginatur uberius, et volutatur lutulentius Potit Epicurum etiam audio apud Stobaeum : D suo, inquit, iste Lot istes, nora proster ipsus, e proster incommoda quo sequuntur eos. Et succinit Or- quatus Eos, inquit, et cccusamus, et justo odio ignissimos ducimus qui blanditiis praesentium olusistum de niti sique corrupti, quos dolores et uss molestis excepturi sint, occoeest cupidit ste non fro- ident. I. II. Sed quomodo summum Bonum est, o boni, quod summum Malum creat P Vobis enim dolores et molestiae et incommoda nisi pugnare vehementer vobiscum ipsi velitis non summa modo, sed sola mala sunt. Instat pro me Ttillius. Dubitis, inquit, ut opinor,
368쪽
Disputatione S mosi sit liqui esse beatum, id oportere totum soni in sotestates dentis . nam si omitti nito beato tot est, beato esse non potest. vis enim confisit, semper sibi illa flabile et Frmum sermonsurum, quod fragile et caducum sic qui autem di de serpetuitati bonorum suorum, timeat necesse est, ne aliquando mill illa sit miseria beatus autem esse
in fruimurum rerum timore nemo potest. Non sole quisquam alias
beatus esse, lias miser sui enim existimabit posse e miserum esse,
bestus non erit. a. de Fin. T. Tantum igitur abest, ut summum
bonum alicujus mali sit auctor, teste Tullio, ut ubi illud sedem sibi delegit, huic nullus unquam eo pertineat aditus. IV. Sed sit ea sane summi vestri boni labes, ut cum in imprudentem inciderit posse starem, summum ei pariat malum quid referis Habet certe possessis summum bonum, cum habet jam amplexatur et suaviatur illud jam eo fruitur et colliquescit;(uod cras futurum est, quaerere istulit. Sinite hunc sibi, sinite hunc in rosa, in viola sua, inter venustulas
Diones et nudulos Amores Sardanapalum sacris vestris operatur religiosissimus mystes. Quorsum aures ei tragicis fragoribus, quorsum Socraticis obtundere tonitrubus P Extrema gaudii luctus occvst; Rarorantecedentem celestum Deseruit sede foens claudo. Nolite ei somnum excutere velle, ne pereat et somnium, Omnium dulce et dulcedo somnorina, blandulae mollitiae et molliculae blanditiae, salacissimae malaciae, in quibus summum bonum vestrum crissat et prurit . U. At non diu beat, et cito voluptas talis elabitur e manibus. In parvo est Negat Epicurus ipse, diuturnitatem temporis o hestexi endum aliquid, erre, nec minorem Lot istem percipi in bre itote temporis, quom si illo sit perpetuo meo quidem dicuntur inconstanti me; cum enim fummum bonum in Loluptate ponat, negat influit tempore raetcttis Voluptatem fleri majorem, quam nito sique modico oui bonum omne in Virtute ponit, is potest dicere, perfici nitam bestiam perfectione Lirtutis . negat enim summo bonora erre incrementum diem e sui autem
369쪽
Voluptate ita esse beatam putabit, qui sibi is conreniet, si negabit
Voluptatem erescere longinquitates Igitur ne dolorem quidem An dolor longissimus quisque miserrimus boluptatem non optabiliorem diuturnitas facit Ouid est igitur, cur ita semper Deum opse et Epicurus estum et seternum P demst enim eternitates nihilo beatior Iupiter quam Epicurus uterque enim summo bono fruitur, id est Voluptate. At enim hic etiam dolore. At eum nihili facit sit enim e si uratur,cuom hoc suone V icturum sius igitur reis Deo incitur, laeterniiste non incitur, in quo quid est boni prseter fummam Voluptatem et esmfempiternam sui ergo attinet gloriose loqui, nisi constanter loquamini Pl. a. de Fin. c. g. Justa expostulatio M. Tullii inconstantissime hi homines loquuntur; et nos jam aliquoties notavimus. Hic vero iterum iterumque scopas nobis distatuunt, cum negant majorem voluptatem ex infinito tempore percipi, quam ex hoc percipiatur quod modicum aut etiam intra modum esse videmus et nihilominus interpellant et molesti sunt iis, qui voluptatibus se ingurgitantes hodie id est, Epicuro judice, beatissimi , de crastina non laborant cruditate. VI. Pergit tamen Torquatus, et jam etiam leves et inconstantes homines insectatur. Plerique, inquit, quod tenere atque feritare id quod statuerunt non possunt, nicti et debilitati object Decie,oluptatis, tradunt e libidinibus constringendos, nec quid Lenturum sit proxident;
ob eamque sumis propter olusistem, et psr sm, et non nece Griam, et quce et cliter sorsretur, et qua etiam carere possent sine olore, tum in morbos ero es, tum in damno, tum in dedecors incurrunt;
saepe etiam legum judiciorumque poenis obligontur. lib. I. de Fin. cap. q. Sane tam caute, tam provide, tam circumspecte et sollicite quaerere voluptatem, nil aliud est quam invenire miseriam; Nocet empta dolore Loluptias. Certius eam reperit, qui tanti non fecit, qui ultroneas probat voluptates, aut facile parabiles, e quibus quod oboritur incommodi, ad ipsas, quae jam praeteriere, non pertinet. Acciperem, Torquate, si ita diceres Plerique, quod tenere atque servare id quod statuerunt non possunt, tradunt se libidinibus constringendos et recte quidem; nam in his summum bonum seu voluptatem nidulari, quis tam coecus
est ut non videat P Constricti autem libidinibus, quid eventurum sit
370쪽
Disputatione Snon provident. Nec enim decet; nam ista providentia non raro voluptas in ipso partu suo supprimitur et exstinguitur. Quando Vero non provident, inde propter Voluptatem et parvam et non necessariam, et quae vel aliter pararetur, et qua etiam carere possent sine dolore, tum in morbis graves, tum in damna, tum in dedecora incurrunt, saepe etiam legum judiciorumque poenis obligantur. Sed in hoc nulla mora sit ante omnia caveant horribilem illam Lamiam Providentiam , quae summum bonum nostrum Voluptatem tam saepe alvo extraxit et devoravit Beati sunt, cum quoquo modo ad voluptatemperVenerint quamcunques quid inde eventurum sit, nihil sua referre putent formoso candidoque corpori quid obest atra, quae id insequitur, umbras Abiit voluptas, quam primum dolor successit illius punctum modo durantis illibata felicitas hujus , quae necessario alias invasit horas, contaminari temerarique non potest miseria mni infinitum tempus ac nitum, ut lumen nostrum Epicurus loquitur,ce us Asbent Voluptatem, si quis oluptatis ipsius flues et non quae
antecedunt quae V consequuntur riatione L etis tui . si coroboluptatis ne occepit infinitos id est, caro tantum agnoscit praesentem qua fruitur voluptate, de fine voluptatis nihil rescit atque idcirco carni nullus est finis voluptatis; nam quod cognosci non potest, id, ei a quo cognosci non potest, nihil est); porro mens cornis finem cterminum stione serti scisns, Litam omni ex forte consummstiam fecit(dum suas voluptates suosque dolores iisdem definivit, quibus carnis voluptates doloresque circus ribuntur, cancellis. Animi enim Voluptates cc dolores is si fatemur e corporis,oluptatibus et doloribus Auctugus cutem et laetitis nobis noluptas animi, et molestiam dolor ostersi, eorum tramen utrumque et ortum est e corpore, et Od corpus referri.
Nihil dolendis esse animo, quod sit a dolore corporis curactum. I. de Fin. p. et 8). Unde praeclare et graviter concludit Architectus beatae vitae Epicurus : Nihil jam infinito tempore opus habuimus. Haec Epic apud Laert in Max Rat. Ita demum recocta Torquate, et interpolata quod tu minime vis oratio tua, te quidem, optimisque tuis indigna moribus est caeterum disciplinae tu in probas, praeceptis quae didicisti, omnino consentanea. VII. Porro Torquatus et jam etiam timidos atque ignavos exagitati Mortis, inquit, metu omnis quieis Lil se stutus perturbs ure succumbere