장음표시 사용
151쪽
DE FINII IUS ONORUM ET MALORUM II o T. Illprobavit Eslieitrus sensitque ii omni distini:itione id fieri oportere; sed quod Proxiimurn fuit non vidit negat nimdefiniri rem plastere, sine quo fieri interdum non lioteSi ut inter eos, qui ambigunt, conveniat, quid Sit id, de quo agatur; velut in hoc ipso, de quo nune diSputamus:
quaerinius enim finem bonorum: OSSumu,ne lio Seire quale sit, nisi Contulerinius inter nos, cum finem bonorum dixerinius, quid finis, quid etiam sit ipsum bonum Y atqui hae patefaetio quasi rerum opertarum, eum quid quid suo it aperitur, definitio est, qua tu etiam inprudens
utebare non numquam; nam hune ipsum ive finem sive extremum sive ultimum definiebas id esse, quo omnia, quae recte fierent, referrentur, neque id ipsum usquam referretur praeelare hoe quidem bonum ipsum etiam quid esset, forta88e, si opus fuisset, definisse aut quod PSSet natura adpetendum aut quod prodesset aut quod iuvaret aut quod liberet modo nune idem, nisi molestum St, quoniam tibi non omnino displicet definire otii facis, cum vim velim definias, quid sit volupta 8, de quo omnis hae quaestio St.' quis, quaeAo,' inquit e8t qui, quid Sit voluptas, negetat, aut qui, quo magi id in- tollegat, definitionem aliquum desideret ' me ip5um ESSU, distorem, inquam nisi mihi viderer habere bene cognitam voluptatem et Satis firme conoeptam animo atque conprehenSam nune autem die ipsum Epicurum nescirect in eo nutare, cumque, qui crebro dicat diligenter oportere exprimi, quae Vi Subiecta Sit Vocibus, non intellegere interdum, quid sonet haec vox voluptatis, id est, quae re hiat voci Subiciatur. tum ille ridens hoc vero' inquit optimum, ut is, qui finem rerum expotendarum voluptatem esse dicat, id extremum, id ultimum bonorum, id ipsum quid et quale sit, nesciati' atqui' inquam aut Epieurus, quid sit voluptas, aut omne mortale8, qui ubique sunt, negotiant.' quonam inquit
modo F quia voluptatem hane Age sentiunt OmneS, quam SonSu aeeipiens movetur et iucunditate quadam
perfunditur.' quid ergo istam voluptatem inquit Epi et curus ignorat ' non semper; inquam nam interdum nimis etiam novit, quippe qui testificetur ne intellegere quidem e po88e, ubi sit aut quod sit ullum bonum prae-
152쪽
is M. TULLI CICERONIS tor illud, quod cibo et potione et aurium delectatione et
obSeona voluptate capiatur an hae ab eo non dicuntur ' quasi vero me pudeat' inquit istorum, aut non POSSim, quem ad modum ea dieantur, ostenderet' ego vero non dubito, inquam quin assile possis, ne est
quod te pudeat sapienti adSentiri, qui e unus, quod
Seiam, sapientem profiteri sit ausus nam Metrodorum non Platorii Sum ProfeSSum, Sed eum appellaretur ab Epicuro, repudiare tantum benefletum noluisse Septem autem illi non suo, sed populorum suffragio omnium nomi nati sunt. Verum o loco sumo verbis his eandem certe vim voluptatis pleuriam noSSe quam ceterOS; omnES enim iucundum motum, quo sensus titillaretur, Graecer dori r Latine Voluptatem vocant.' quid est igitur inquit quod requiras dicam,' inquam et quidem discondisinuSa magi quam quo te aut pleurum reprehensum
velim. ego quoque' inquit didicerim libentius, si quid
attuleri8, quam te reprehenderim. tenesne igitur,' inquam Hieronymus Rhodius quid dic t esse summum bonum, quo putet omnia referri oportere ' teneo, inquit
finem illi videri nihil dolero. quid idem isto inquams de voluptate quid sentit ' negat esse eam inquit propter se expetendam.' aliud igitur esse censet gaudere, aliud non dolere. et quidem' inquit vehementer errat; nam, Ut Paulo ante doeui, augendae voltiptatis finis est doloris omnis amotio.' non dolere' inquam istud quam vim habeat, postea videro aliam vero vim Voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, Coi Cedas nessesse St.' atqui reperies inquit in hoc quidem pertinacem dici enim nihil potest verius.' estne, quaeso, inquam sitienti in bibendo voluptas ' quis istud possit' inquit negare ' eademne, quae restineta siti ' immo alio genere restincta enim sitis Stabilitatem voluptatis habet, inquit illa autem voluptas ipsius restinctionis in motu est. cur igitur' inquam 'res inmio dissimilis eodem nomine appellas ' quid paulo ante' inquit dixerim, nonne meministi, cum omnis dolor detruetu ESSEt Variari, non augeri voluptatem ' memini vero; inquam sed tu istuc dixti bono Latine, Parum Plane varietas enim Latinum verbum est, idque Proprio
153쪽
DE FINIBUS BONORUM ET MALORUM II 8 II. III iiiidem in clisparibus coloribus dicitur, sod transfortia in
multa disparia varium PoOnan, varia oratio, uri morES, varia fortuna voluptas otiam varia diei 3 3let, eum Poreipitur e multis dissimilibus rebus dissimilis officientibus
voluptateS: Cum i varisitatem diceres, intollegerem, ut etiam non dicente te intellego ista varietas quae Sit, non Satis Perspieio, quod ni8, cum dolore careamus, tum in
bus, quae dulcem motum adferant ensibus, tum 8Se in motu voluptatem, qui aetat varietatem voluptatum, Sed non augeri illam non dolendi voluptatem, quam cur VO-luptatem appello nescio.' an iotest' inquit ille quid aquam esse suavius quam nihil dolere ' immo sit sane nihil melius,' inquam, nondum enim id quaero, num
propterea idem Vohiptas St, quod, ut ita dicam, indolentia ' plane idem,' inquit et maxima quidem, qua fieri nulla maior potest.' quid dubitas igitur,' inquam summo bono a te ita constituto, ut id totum in non dolendo sit, id tenorminum, id tueri, id defendere quid etenim DECESSE St, tamquam meretrissem in matronarum coetum, Si Voluptatem in Virtutum concilium adducere invidioSum nomen est, infame, Suspectum itaque hostfrequenter diei solet a vobis, non intellegere nos quam dient Episturus voluptatem quod quidem mihi si quando
dictum e3 - est autem dictum non Pariam S OPE ,
etsi satis elemens sum in disputando, tamen interdum soleo subirasci egone non intellego, quid sit ridori Graece, Latine voluptas utram tandem linguam nescio deinde qui sit, ut ego neSeiam, Seiant Omne8, quieum illo Episture esse voluerunt quod vestri quidem vel optimo disputant, nihil opus esse eum philosophus qui futurus sit, scire litteras itaque, ut maiores nostri ab aratro adduxerunt Cincinnatum illum, ut diotator Sset, si Vos de pagis omnibus onligitis bonos illos quidem viros, edcerte non pereruditos ergo illi intellegunt, quid Epicu is rus dicat, ego non intellego ut solas me intellegere, primum idem esse dico voluptatem, quod ille coori P. et quidem saepe quaerimus verbum Latinum par Graecoo quod idem valeat hic nihil fuit quod quaereremus. nullum inveniri verbum pote8t, quod magi idem declaret
154쪽
Latine, quod Graece, quam deelarat voluptas huic verbo omnes, qui ubique Sunt, qui Latine sciunt, duas res subiciunt, laetitiam in animo, Commotionem suaVeni iucunditatis in corpore. nam et ille apud Trabeam voluptatem animi nimiam laetitiam dicit, eandem, quam illo Caecilianus, qui omnibus laetitiis laetum esse e narrat. sed hoc interest, quod voluptas dicitur etiam in animo vitiosa res, ut sole putant, qui eam si definiunt, sublationem animi sine ratione, opinantis e magno bono 1 frui , non dicitur laetitia nec gaudium in corpore in
eo autem voluptas omnium Latine loquentium more Ponitur, cum perstipitur ea, quae enSUm aliquem OVent, iucunditas hanc quoque iustunditatem, Si vis, transfer in animum iuvare enim in utroque dicitur ex eoqtie iucundum modo intellegas inter illum, qui dicat
tanta laetitia auctus sum, ut nihil eonStos, et Eum, qui nunc demum mihi animia ardet, quorum alter laetitia ge3tiat, alter dore crueisitur, OSSO illum medium, quamquam hae inter nos nuper notitia admodum est, qui nee laetetur ne ingatur, itemque inter eum, qui potiatur corporis expetitis voluptatibus, et eum, qui rucietur summis doloribus, esse eum, qui utroque carent. satisne io itur videor vim verborum tenere an iam Etiam
nunc vel Graece loqui vel Latine docendus et tamen vide ne, si ego non intellegam, quid Epicurus loquatur, cum Graeste, ut videor, luculenter seiam, Sit aliqua culpa eius, qui ita loquatur, ut non intellegatur quod duobus modis sine reprehensione fit, si aut de industria facias,
ut Heraclitus, cognomento qui σκοτεινο perhibetur, quia de natura nimis obseure memoravit, aut cum rerum obscuritas, non verborum, noli ut non intellegatur oratio, qualis est in Timaeo Platonis Epicurus autem, ut Opinor, ne non Volt, Si POSSit plane et aperte loqui, ne dere Ob8cura, ut physici, aut artifieiosa, ut matheinatissi, eddo inlustri et facili et iam in volgus pervagata loquitur:
quamquam non negati nos intellegere, quid sit voltiptas, sed quid illo dicat o quo efficitur, non ut nos non intollegamu8, quae vis sit Atius verbi, sed ut ille uo moro
155쪽
DE FINIBUS BONORUM ET MALORUM II si 13 albio litatur, nostrum neglegat si enim sidoni dieit quod si
Ilieronymus, qui censet summum bonum osse sine ulla molestia vivore, Cur mavolt dicere volui intona quam Vneuitatem doloris, ut illo adit, qui quid dicat intollegit
sin autem voluptato in Putat adiungendam eam, qua Sit
in motu, si enim aptiollat hane dulcem in motu, illam nillil dolentis, in stabilitato , quid tondit eum ossicero non possit ut cuiquam, qui ipse sibi notus sit, hoe est,
sui Sunii naturam SonSumque Porspoxerit, vacuitas doloris et voluptas idem esse videatur. hoe est vim adferro, Torquate, SonSibUS, CXtorqvore ex inimis eognitiones vorborum, quibus inbuti sumus. qui enim St, qui non vident lineo esse in natura rerum tria Unum, cum in VoluPtate Sumus, nitoriani, eum in dolore, tertium hoe, in quo nune equidem Sume credo item vos, ne in do
loro ne in voluptate; ut in voluptate sit qui epuletur, in dolore qui torqueatur: tu autem inter ne tantam multitudinem hominum interiectam non vide me laetantium nee dolentium ' non prorsus,' inquit omnis Irque, qui Sine dolore sint, in voluptate, sit ea quidem summae esse dico. ergo in eadem voluptate eum, qui alteri miscent mul8um ipse non sitiens, cibum, qui
illud sitiens libat tum illo sinoni' inquit 'interro Ggandi, Si videtur, quod quidem ego a principio ita moniali dixeram, hoc ipsum providens, dialoeticas captiones. rhetorice igitur' inquam 'nos mavis quam dialectico disputare quasi vero' inquit 'portietua oratio
rhetorum Solum, non etiam philosophorum sit. ononis est' inquam 'hoc Stoici: omnem vim loquendi, ut iam ante Aristoteles, in duas tributam esse partis, hQ-torienni Palmae, dialecticam pugni similem esse dicebat, quod latius loquerentur rhetores, dialectici autem con-PrESSiu8. obsequar igitur voluntati tuae dicamque, Si Potero, rhetoriste, Sed ne rhetorio philosophorum, non nostra illa orensi, quam neeesse est, cum POPVinriter loquatur, AESs, interdum paulo hebetiorem sed dum is dialoetieam, Torquate, contemnit Epicuru8 quae Una Contino omnem et perspiciendi, quid in quaque re it, scientiam et iudieandi, quale sit quidque, et ratione ac
via disputandi, ruit in dicendo, ut mihi quidem videtur,
156쪽
ne ea, quae docere volt, ulla arte distinguit, ut haecip8a, quae modo loquebamur. Summum a vobis bonum Voluptas dicitur aperiendum est igitur, quid sit voluptas aliter enim explieari quod quaeritur non poteSt. quam Si explicavisset, non iam haesitaret aut enim eam Voluptatem tueretur, quam Aristippus, id St, qua Sensus dulciter ne iucunde movetur, quam etiam pecudes, Si loqui po88ent, appellarent Voluptatem, aut, Si magis laceret suo more loquiquam ut omnes Danai atque MycenenSES, Attica piabES,
reliquique Graeci, qui hoc anapaesto citantur, hoc non dolere solum voluptatis nomine appellaret, illud Aristip-PEum Contemneret, aut, Si utrumque Probaret, Ut probat,
coniungeret doloris vacuitatem cum voluptate et duobuSi ultimis uteretur multi enim et magni philosophi haec ultima bonorum iuncta fecerunt, ut Aristoteles virtutis USum eum Vitae perseetae prosperitate coniunxit, Callis,lio adiunxit ad honestatem voluptatem, Diodorus ad eandem honestatem addidit vacuitatem doloris idem fecisset Epicuru8, 3 sententiam hane, quae nune Hieronymi St, coniunxisset eum Aristippi vetere sententia illi enim inter se dis8entiunt; propterea singuli finibus utuntur et, cum uterque Graece egregie loquatur, nec AriStippus, qui Voluptatem summum bonum dieit in voluptate ponit
non dolere, neque Hieronymus, qui Summum bonum tatuit non dolere, voluptatis nomine umquam utitur Pro
illa indolentia, quippe qui ne in expetendi quidem rebUS
J numeret voluptatem duae Sunt enim re quoquE, ne tu Verba solum putes unum Si Sine dolore 38e, altorum
cum Voluptate vos ex his tam dissimilibus rebus non modo nomen unum, nam id facilius paterer, sed etiam rem unam Ex duabus facere conamini, quod fieri nullo modo Pote3t hie, qui utrumque probat, ambobus debuit uti, sicut facit re, neque tamen dividit verbis cum enim
eam ip8am voluptatem, quam eodem nomine omne nPPEllamus, lauda loel plurimis, audet dicere, ne Suspicari quidem e ullum bonum seiunctum ab illo Aristippo genere voluptatis, atque ibi hoc dicit, ubi omni eius est oratio
157쪽
DE FINIBUS BONORUM T MALORUM II. Is 2I. asi
te summo bono inratio vero libro, in quo breviter conprehensis gravissimis sententiis quasi oraculi edidisse sapioni in dicitur, erit,it hi verbis, quae nota tibi Profecto, Torquate, Sunt: - quis Enim vestrum non odi dieit Epicuri κυρια δοξασ, id Si quaSi maxime ratu8, quia gravissimae sint ad beate vivendum brevit C enuntiatae sententiae , animadverte igitur, octone hane sententiam interpreter si ea, quae sunt luxurioSi effieientia volu giptatum, liberarent eo deorum et mortis et doloris motu docerentque, qui 38ent sine cupiditatum, nihil haberemus, quo rdheiὶ 'reim S, cum Undique conplerentur voli statibus nec haberent illa ex parte aliquid aut dolens aut aegrum, id Si autem malum. Hoc loco tenere se Triarius non potuit. obsecro,' inquit Torquato, haec dicit Epicurus ' quod mihi quidem visus est,
cum seiret, velle tamen confitentem audire Torquatum.
at ille non pertimuit saneque fidenter istis quidem ipsis verbis,' inquit sed quid sentiat, non videtis. 3 alia sentit, inquam alia loquitur, itumquam intellegam, quid sentiat, ei plane diei quod intellegam idque si ita
dieit, non 8se reprehondendo luxuriosos, si sapientes sint, diei absurde, similiter et si dicat non reprehendendos parricidas, si nec cupidi sint ne deos metuant nee niortem ne dolorem et tamen quid attinet luxuriosis ullam exceptionem dari aut fingere aliquos, qui, cum
luxuriose viverent, a Summo PhiloSopho non reprehenderentur eo nomine dumtaxat, cetera caVerent Eed tamen a nonne reprehendere8 Episture, luxuriosos ob eam ipsam enusam, quod ita Viverent, Ut PerSoquerentur cuiusque modi volutitates, cum ESSet Praesertim, ut ni tu, Summa
voluptas nihil dolere atqui reperiemus asotos primum ita non religio8o3, ut edint de patella, deinde ita mortem non timentes, ut illud in ore habeant ex IIymnido, mihi sex menses sati sunt vitae, Septinium Oreo pondeo. iam doloris medieamenta illa Epicurea tamquam de narthecio promoni: si gravis, brevis si longus, levis. unum nescio, quo modo po8Sit, si luxuriosus sit, finitas cupiditates habere. quid ergo attinet dicere 'nihil haberem, quod reprehenderem, Mi initas cupiditates laborent '
158쪽
lio ost dicere non reprehenderem,Sotos, Si non OSSentu soli; isto modo ne inprobos quidem, si essent boni viri hi homo severus luxuriam PSam Per SE OPI OhCndendam non putat et hercule, Torquate, ut verum loqun-mur, Si summum bonum Volupta eSt, rectissime non putat nolim enim mihi fingere aSoto8, ut soletis, qui inmensam vomant et qui de conviviis auferantur erudique postridie se rurSu ingurgitent, qui Solem, ut aiunt, Deo oecidentem Umquam viderint ne orientem, qui con- Sumptis patrimoniis egeant nemo no3trum iEt ius generis asoto iucunde putat viVore mundoS, elegantis, optimis Coei8, Pistoribu8 PiScatu, aucupio, venatione, hi omni
bus exquisitis, vitantis ruditatem, quibus vinum defu- Sum e pleno sit,' hirsigon; ut ait Lucilius, Qui nil dum 5it vis et saeculus abstulerit, adhibentis ludos et quae Eequuntur, illa, quibus detrasitis clamat Epicuria Se nescire quid sit bonum adsint etiam formo3 pueri, quiministrent respondent his vestis, argentum, Corinthium, locus ipse aedifieiuni hos ergo sotos bene quidem Vi-2. vero aut beate numquam dixerim ex quo es fissitur, non ut voluptas ne sit voluptas, Sed ut Voluptas non it Sum
muni bonum ne ille, qui Diogenem Stoicum adule- SeonS, post autem Pannotium audierat, Laelius, eo dietus CS Sapien8, quod non intellegeret, quid suavissimum
CSSEt, me Onim equitur, ut cui cor sapiat, ei non
Sapiat palatus, Sed quia parvi id duceret. lapathe, ut insitare, ne es sati cognitu' qui sistin quo Laeliu clamores, O cph ille, solebat
liraeclare Laelius, et rcete σοι γοσ, illudque vero: Publi, o gurges, Galloni es homo miser, inquit. Conasti in vita numquam bene, cum omnia in ista con8umis Squilla atque acipen8ere cum decimano.is lineo loquitur, qui in voluptate nihil ponens negat
Cum sine cenare, qui omnia ponat in voluptate, et tamen non negat libenter umquam cenasse Gallonium - Cn-tii situr Onim , scd bene ita 'aviter of Severe Olu-
Platoni Scerevit a bono ex quo illud ostieitur, qui bono
159쪽
DE FINIBUS BONORUM ET MALORUM II. 2 2T IIbiinuo clieno. sonatae inolius bono. quid bono licet 25 Lucilius:
condito, sed cedo caput conne Sernaon bono,
quid ex eo si quaeri', libenter:
veniebat enim ad cenam, ut animo quieto satiaret desideria naturae recte ergo i negat tamquam bene cenasse Gallonium, recte miserum, cum PraeSertim in eo Omne studium consumeret quem libenter EnaSSe nemo negat.
cur igitur non bene quia quod bone, id recte frugaliter, honeste ille porro praVe, nequiter, turpiter Cenabat: non igitur bene. ne lapathi suavitatem acipenseri Gallonii Laelius anteponebat, sed suavitatem ipSam neglegebat; quod non faceret, si in voluptate Summum bonum Poneres Semovenda Si igitur Voluptas, non solum ut recta sequamini, sed etiam ut loqui deceat frugaliter. POSSumusne ergo in Vita summum bonum dicere, cum id edne in cena quidem Posse videamur Quo modo autem philosophus loquitur tria genera
cupiditatum naturales et neeeSSarine, naturales Et non DCCOSSariae, nee nntUrale ne necessariae. Primum divisit ineleganter duo enim genera quae erant secit tria: hoe est non dividere, sed frangere qui hae didieerunt,
quae ille contemnit, si solent: duo genera stupiditatum, naturale et inanes naturalium duo, neeesSariae et nonneCeSSariae. Confecta res esset vitiosum est enim individendo partem in genere numerare. Sed Od Sane Iconcedamus contemnit enim disserendi elegantiam confuse loquitur gerendus est mos, modo reet Sentiat.oquidem illud ipsum non nimium probo, et tantum Patior, pliilosophum loqui de cupiditatibus finiendis an pote3t cupiditas finiri tollenda est atque extrahenda radieituS. quis est enim, in quo sit cupiditas, quin recte cupiduS diei possit ergo et avarus erit, Sed finite, et adulter, verum habebit modum, et luxuriosus eodem modo qualis ista philosophia est, quae non interitum adferat PraVitatis, odisit contenta mediocritato vitiorum quamquam
160쪽
I2o M. TULLI CICERONIS in hac divisione rem ipsam pror8us probo, elegantiam desidero appellet haec desideria nasurae cupiditatis
nomen SerVet alio, ut eam, cum de avaritia, cum de intemperantia, cum de maximis vitii loquetur, tamquam 28 capitis accuset sed hae quidem liberius ab eo dicuntur et saepius quod equidem non reprehendo est enim tanti philosophi tamque nobilis audacter sua decreta defendere: ed tamen ex eo, quod eam Voluptatem, quam omne gentes hoc nomine appellant, videtur amplexari saepe Vehementius in magnis interdum verSatur angustiis, ut hominum conscientia remota nihil tam turpe it, quod Voluptatis causa non videatur esse facturus deinde, ubi erubuit, 'is enim Si permagna naturae, confugit illusi, ut neget accedere quicquam OSSe ad voluptatem nihil dolentis at iste non dolendi status non Voeatur voluptas. non laboro' inquit de nomine. quid, quod res alia tota est reperiam multos vel innumerabilis potius non tam curioSos nee tam moleStos, quam VOS StiS,qitibus, quicquid velim, facile persuadeam. quid ergo
dubitamus quin, si non dolere Voluptas sit Summa, non esse in voluptate dolor sit maximus cur non id ita fit quia dolori non voluptas contraria est, sed dolori pria vatio. hoc vero non Videre, maximo pro Timent ESSE voluptatem illam, qua sublata neget se intellegere omnino, quid sit bonum, bam autem ita perSequitur, quae palat percipiatur, quae auribus cetera addit, quae Si appelles, honos praefandus sit- hoe igitur, quod solum bonum Severus et gravis philosophus novit, idem non videt ne expetendum quidem esse, quod eam voltiptatem hoc eodem auctore non desideremus, cum dolore carendo mus quam lineo sunt contraria hic si definire, si dividere didicisset, si loquendi vim, si denique consuetudinem Verborum teneret, numquam in tantas alebras incidisset nune vides, quid faciat quam nemo umqUam voluptatem appellavit, appellat quae dii Siant, unum facit hanc in motu voluptatem, sic enim has UaViSet quasi dulcis voluptates appellata interdum ita Oxtenuat, ut M'. Curium putes loqui, interdum ita laudat, ut, quid Praeterea it bonum, neget se posse ne SUSPieari quidem quae iam oratio non a philosopho aliquo, Cilla