장음표시 사용
161쪽
DE FINIBUS BONORUM ET MALORUM II. 28 33. 2ICensore opprinionda est; non est enim vitium in oratione solum, sed finiri in moribus. Iuxuriam non reprehendit,
modo sit vacua infinita cupiditate et timore. lio loco diseipulos quaerere videtur, ut qui Soti esse velint hilosophi ante fiant.
Primo, ut opinor, animantium ortu petitur origo di summi boni innutasque natum animal est, gaudet Voluptate et eam adpetit ut bonum, aspernatur dolorem ut malum. de malis autem et bonis ab iis animalibus, quae nondum depravata sint, ait optime iudicari. hao et tu ita posuisti et verba veStra sunt quam multa vitiosa lsummum enim bonum et malum Vagiens puer utra Voluptate diiudicabit, stante an movente quoniam, si dissilii eos, ab Epicuro loqui discimus. rei fante hoe natura
videlicet volt, salvam esse se, quod concedimus; si movente, quod tamen dicitis, nulla turpi Voluptas erit, quae praeferamittenda sit, simul non prosleiscitur animal illud modo natum a summa Voluptate, quae St a te Pomsita in non dolendo. nee tamen argumentum lio Epi 32 curus a parvis petivit aut etiarii a bestiis, quae putat Asospestula naturae, ut diceret ab ii duce natura hane voluptatem expeti nihil dolendi. neque enim ne movero potest adpetitum animi, ne ullum absit letum, quo Pol-hit animum, status hie non dolendi itaque in hoc eodem postea Hieronymus at illo pellit, qui permulcet Sensum voluptate. itaque Episturus semper o utitur, ut probo voluptatem natura expeti, quod ea VoluptaS, quae in motu sit, et parvos ad se adliciat et bestias, non illa stabilis, in qua tantum inest nihil dolere. qui igitur convenit ab alia voluptate dicere naturam profioisei, innita suntinum bonum ponere bestiarum vero mullum
indicium puto quamvis enim depravatae non Sint, PraVae tamen esse possunt ut bacillum aliud est inflexum et incurvatum de industria, aliud ita natum, si, ferarum
natura non est illa quidem depravata mala disciplina,
Sed natura sua. ne vero, ut voluptatem EXPetat, natura
movet infantem, sed tantum ut se ipse diligat, ut integrum e SalVumque velit omne enim animal, simul et ortum St, et se ipsum et omnis partis suas diligit duasque, qua maxima Sunt in primis amplectitur, animum
162쪽
ot corpus, deinde utrili8que Partis nam sunt et in animo praeeipua quaedam et in corpore, quae cum leviter agnovit, tune discernere incipit, ut ea, quae prima data sint 3a natura, adpetat asperneturque contraria in his primis naturalibus voluptas inSit cene, magna quaeStio St. nihil vero putare eSS Practer VoluptatEm, non Ombra, non enSuS, non ingenii motum, non integritatem corporis, non Valetudinem, Summae mihi videtur inscitiae. atque ab isto capite fluere necesSe est omnem rationem bonorum et malorum Polemoni et iam ante Aristotelica prima ViSa Sunt, quae paulo ante dixi ergo nata Sisententia veterum Academicorum et Peripateticorum, ut finem bonorum dicerent secundum naturam vivere, id
est, virtute adhibita frui primis a natura datis Calliphos ad virtutem nihil adiunxit nisi voluptatem, Diodorus a
cultatem doloris his omnibus, quos dixi, con8equentes sunt fines bonorum, Aristippo implex voluptas, Stoicis consentire naturae, quod esse volunt e virtute, id e8 ilioneSte, ViVere, quod ita interpretantur, vivere eum intelle
gentia Erum Parum, quae natura Venirent, eligentem eas quae CSSOnt Sessundum naturam, reicientemque contrarias
3 ita res sunt fines expertes honestatis, unus AriStippi ver Epicuri, alter Hieronymi, Carneadi tertius tres, in qui-bii honestas cum aliqua accessione, Polemonis, Calliphontis, Diodori una implex, cuius Zeno auctor, OSita in decore tota, id est in honestate; nam Pyrrho, Aristo, Erillus iam diu abiecti reliqui sibi constiterunt, ut Oxtrema cum initiis convenirent, ut Aristippo voluptaS, Hieronymo doloris vacuitas, Carneadi frui prineipiis nai turalibus esset extremum Epicurus autem cum in Prima commendatione voluptatem dixisset, Si eam, quam Am-
Stippus, idem tenere debuit ultimum bonorum, quod ille;
Sin eam, quam Hieronymus seei8Set idem, ut voluptatem illam Aristippi in prima commendatione OnerCt. do Nam quod ait sensibus ipsis iudicari voluptatem bonum 3Se dolorem malum, plus tribuit sensibu8, quam nobi Ieges permittunt, eum privatarum litium iudices Sumus nihil enim possumus iudicare nisi quod est nostri iudicii in quo frustra iudices solent, cum SentCntium
Pronuntiunt, addore S QVI MEI IVDICII EST: Si nim non
163쪽
DE FINIBUS BONOIRUM ET MALORUM II. I sl a 2 ssuit corvin iudieii, nil illo magis io iton addito illud ostiudicat uni quid iudicant Sensus dulce amarum, OVEuSPerum, lirOP longe, Stare OVOro, quadratum rotundurn aequam igitur Pronuntiabit sententiam ratio, nil sillibita prinuim divinarum humanarumque rerum Seiontia, quae pote8 alipellari rite sapientia, deinde adiunctis virtutibus, quas rati rerum omnium dominas, tu voluptatum satellites et ministras AS uoluiSti, quarum adeo
onmium sententia pronuntiabit primum de voluptate, nihil esse ei loci, non modo ut sola oriatur in Summi boni sede, quam quaerimus, Sed ne illo quidem modo, ut ad honestatem adplicetur de vacuitate doloris eadem Sententia erit reicisitur etiam Carneades, nec ulla de assummo bono ratio aut voluptatis non dolendive particeps aut honestati exper probabitur ita relinquet duas, de quibus etiam atque etiam consideret aut enim statuet nihil esse bonum nisi hon tum, nihil malum nisi turpe, cetera aut omnino nihil habere momenti aut tantum, ut ne expetenda nee fugienda, sed eligenda modo aut reicienda Sint, aut anteponet eum, quam cum honeState ornatissimam, tum Etiam ipsis initiis naturae et totius
persectione vitae locupletatam videbit quod eo liquidius
iaetet, Si CrSpexerit, rerum inter eas Erborumne Sit ControVErSia huiu ogo nunc auctoritatem sequens idem e saeiam quantum nim potero, minUam contentione Omnisque Sententias simplici eorum, in quibu nulla inest virtutis adiunctio, onmino a philosophia SemoVEnda putabo, primum HStippi Cyrenaicorumque omnium, qUOS non 8 Veritum in ea Voluptate, quae maxima dulcedine
istam aeuitatem doloris hi non viderunt, ut ad curgum oequum, ad arandum bovem, ad indagandum Ennom, Sic hominem ad duas res, ut ait Aristoteles, ad intellegendum et, ligendum es8e natum, quasi mortalem deum, coniraque ut tardam aliquam et languidam pecudem ad Pastum et ad procreandi voluptatem hoc divinum animal ortum CSSe voluerunt, quo nihil mihi videtur absurdius. atque haec contra Aristippum, qui eam voluptatem non dimodo surninam, sed solam etiam dueit, quam OmneS tuam appellamus voluptatem aliter autem vobi placet.
164쪽
sed ille, ut dixi, vitiose nee iiiiii figura corporis nee ratio excellens ingenii humani significat ad unam hanc rem natum hominem, ut frueretur Voluptatibus ne vero audiendus Hieronymus, cui summum bonum S idom, quod vos interdum vel potiti nimium nepe dicitis, nihil dolere non enim, si malum CS dolor, carere eo malo satis est ad bene vivendum. ho dixerit potius Ennius: nimium boni est, cui nihil est mali. nos beatam vitam non depul3ione mali, sed adeptione boni iudicemus, nee an CESSando, BiVe gaudentem, ut Aristippus, sive non dolentem, ut hie, sed agendo aliquidi ConsiderandoVe quaeramuS. quae OSSunt eadem Contra
Carneadeum illud summum bonum diei, quod is non tam, ut Probaret, protulit, quam ut Stoicis, quibuscum bellumgCrebat, Opponeret id autem eius modi est, ut additum
ad virtutem auctoritatem videatur habituram et expleturum cumulate vitam beatam, de quo omnis lineo quaestio est. nam qui ad virtutem adiungunt vel voltiptatem, quam unam virtus minimi faeit, vel vacuitatem doloris, quae, etiam si malo caret, tamen non est Summum bonum, accessione Utuntur non ita probabili, nee tamen, cur id tam parce tamque restricte faciant, intellego. quasi enim emendum eis Sit, quod addant ad virtutem, primum vili8simas res addunt, dein singulas potita quam Onmia, quae Prima natura adprobaViSSet, a Cum hone a State coniungerent quae quod Aristoni et Pyrrhoni omnino visa sunt pro nihilo, ut inter optime alere et gravisgime aegrotare nihil prorsus dicerent intereSSe, recte iam pridem contra eos desitum est disputari dum enim in una virtute sic omnia esse voluerunt, ut Eam rerum selectione exspoliarent nec ei quicquam aut unde oreretur darent aut ubi niteretur, virtutem ipSam, quam umPlCXam bantur, sustulerunt. Erillus autem ad solentiam omniarcVocans unum quoddam bonum vidit, sed nec optimum
nec quo vita gubernari possit itaque hic ipse iam pridem est reiectus; post enim Chrysippum non sane egi dispuis latum reginti igitur vos: nam cum Academicis incerta luetati est, qui nihil adfirmant et quasi desperata cognitione certi id sequi volunt, quodcumque veri simile vi- dentur. cum Epicuro autem hoc plus eεt negotii, quod
165쪽
DE FINIBUS BONORUM ET MALORUM II d2 6. I 2Ac dii Plisti genere voltilitatis Coniuneius St, quod ille et ipse et amici eius et multi postea dessensores ius Ententiae suerunt et neseio quo modo is, qui auctoritatem mininiani liabet, maximam vim, polpulus cum illis facit: quos nisi redarguimus, omni virtus, omne decuS, Omnis vera laus deserenda est ita steterorum Sententii Semotis relinquitur non mihi cum Torquato, sed virtuti cum voluptate certatio quam quidem certationem homo et acutus et diligons, Chrysippus, non conterimit totumque discrimen summi boni in earum comparatione PoSitum Putat ego autem XiStimo, si honestum esse liquid ostendero, quod Sit ip8um uarii Propter SPquo EXPOtcndum, laeere vestra iamia itaque eo quale sit breviter, ut tondiu POStulat, ConStituto aecedam ad omnia tua,
Torquate, ni8 memoria forte defecerit. Honestum igitur id intellegimus, quod tale St, ut 5 detracta omni utilitate sine ullis praemiis fructibusve per se ipsum po33it iure laudari quod quale Sit, non tam definitione, qua sum Sus, intellegi poteSt, quamquam aliquantum PoteSt, quam communi omnium iudicio et optimi cuiusque studiis atque saetis, qui permulta obcam unam cauSam faeiunt, quia decet, quia rectum, quia honestum est, etsi nullum consecuturUm emolumEnium vident homines enim, etSi aliis multis, tamen hoc uno plurimum a bestiis differunt, quod rationem habenta natura datam mentemque aerem et vigentem celerrimeque multa simul agitantem et, ut ita dicam, Sagueem, quae Et CRUSa rerum et conSecutione videat et 3 militudines transferat et disiuncta coniungat et cum PraeSentibus sutura opulet omnemque conplectatur vitae ConSequenti Statum eademque ratio fecit hominem hominum
adpetentem eumque ii natura et Sermone et USU Congruentem, ut Pro eius a caritate domesticorum a suorum
serpat longius et se inplicet primum civium, deinde omnium mortalium Soeietate, atque, ut ad Archytam oris Sit Plato, non sibi se soli natum meminerit, sed patriae, sed Sui8, ut perexigua pars ipsi relinquatur et quoniam scadem natura cupiditatem ingenuit homini veri videndi, quod fastillime adparet, cum vacui curis etiam quid in caelo fiat scire avemus, his initiis inducti omnia vera
166쪽
diligitnus, id os fidelia, simplicia, Constantia, tum Vana, falsa, fallentia odimus, ut fraudem, Criurium, malitiam,
iniuriam eadem ratio habet in se quiddam amplum atque magnificum, ad imperandum magi quam nil parendum aestommodatum, omnia humana non tolerabilia solum, sed etiam levia ducens, altum quiddam et cxcel3um, nihil di timens, nemini cedens, semper invictum atque his trilius generibus honestorum notatis quartum sequitur otin eadem pulchritudine et aptum ex illis tribus, in quo inest ordo et moderatio cuius similitudine perspecta informarum specie ae dignitate transitum est ad honestatem dictorum atque factorum; nam ex his tribus laudibus,
qua ante dixi, et temeritatem res nitidat et non audet cuiquam aut diei protervo aut facto nossero, Orotur IUCquiequam aut facere aut eloqui, quod parum virile vi
1 IIabes undique expletam et perfectam, Torquato, Ormam hone3fatis, quae tota quattuor his virtutibus, quae
a te quoque commemoratae sunt, continotur hane Setuus Epicurus omnino ignorare dieit, quam aut qualom esse velint, qui honestate summum bonum motiantur. si ad honestatem enim omnia referant neque in En Voluptatem dicant inesse ait cos voste inani sonare Iiis enim ipsis verbis utitur, neque intellegore ne vidore, sub hane vocem honestatis quae sit subicienda sententia. ut enim consuetudo loquitur, id solum dicitur honestum, quod Si populari fama gloriosum. quod inquit quamquam voluptatibus quibusdam est saepe iucundius, tamen ' expetitur propter voltiptatem. vide3ne, quam Sit magna dissensio plailosophus nobilis, a quo non solum Grne ac Italia, sed etiam omnis barbaria commota est, hono-stum quid sit, si id non sit in voluptate, negat se intellegere, ni8 sorte illud, quod multitudinis rumore iudetur ego autem hoe etiam turpe esse saepe iudico et Siquando turpe non sit, tum esse non turpe, cum id a multitudine laudetur, quod sit ipsum per Se rectum atque laudabile, non ob eam causam tamen illud dici esse hο-DEStum, quia laudetur a multis, sed quia tale sit, ut, vel si ignorarent id hominos vel si obmutuissent, Ua iumen
Pulchritudine aesset specieque laudabilo. itaque ridem
167쪽
DE FINIBUS BONORUM ET MALORUM II di s s. 2inatura vietus, cui obsisti non potest, diei alio loco id, quod a te etiani Paulo ante di et una ost, non poSs iueunde vivi nisi etiani lionesto quid nune lioneste dieit idemne, siqquod tueundo ergo ita, non posse honeste vivi, nisi honeste vivatur an nisi populari fama sine ea igitur iucunde negat PosSe e vivere quid turpius quam Sapientis vitam ex insipientium sermone pondere quid ergo hoc loco intellegit honestum corte nihil nisi quod possit ipsum propter se iure laudari nam si propter voluptatem, quae est ista laus, quae possit e mastello peii nonis vir est, ut, cum honestatem eo loco habeat, ut sine niueundo neget po33 vivi, illud honestum, quod populare sit, sentiat et in eo neget iusiunde viVi posse, aut quicquam aliud honestum intellegat nisi quod sit rectum
dabilC. Itaque, Torquate, cum diceres clamare Epicurum non ab posse iusiunde vivi, nisi honeste et sapienter et iusto vi veretur, tu ipse mihi gloriari videbare tanta vis inerat in Verbi Propter earum rerum, quae significabantur his verbis, dignitatem, ut ultior fieres, ut interdum insisteres, ut nos intuens quasi testificarere, laudari honestatem et iustitiam aliquando ab Epicuro quam te decebat iis verbis uti, quibu8 3i philosophi non uterentur, philosophia
oninino non egeremuS istorum enim Verborum amoro,
quae perraro appellantur ab Epieuro, Sapientiae, sortitudinis, iustitiae, temperantiae, praestantissimis ingeniis homines e ad philosophiae studium contulerunt. OCu- ,2 lorum' inquit Plato os in nobis sensus neerrimUS, quibus Sapientiam non cernimus quam illa ardentis amores exeitaret sui, si videreturi cur tandem an quod itaeallida Et, ut optime possit architecturi voluptate3 cur iustitia laudatur aut unde est hoc contritum VetuState proverbium quicum in tenebris' hoc dictum in una relatissime patet, ut in omnibus faetis re, non QSte OVER-mur sunt nim levia et perinfirma, quae disiebantur a te, bacum animi conscientia inprobos exstruetari, tum etiam POE-nae timore, qua aut adsistiantur aut semper sint in metu ne adficiantur aliquando non oportet timidum aut inbecillo animo fingi non bonum illum virum, qui, quiequid
168쪽
fecerit, ipse se crueiet omniaque formidet, sed omnia callide referentem ad utilitatem, aeUtUm, VETSutum, E- teratorem, fastile ut excogitet, quo modo estulte, sine 5 teste, sine ullo conscio fallat an tu me de L. Tubulo putas dicere qui cum praetor quaeStionem inter sicarios exercuisset, ita aperte cepit pecunias ob rem iudicandam, ut anno Proximo P. Scaevola tribunus pl. ferret ad plebem, vellentne de ea re quaeri quo plebiscito decreta a senatu est con3uli quaeSti Cn. Caepioni prosectus in exsilium Tubulus es Statim nee CSPondere nuSuS; crat
ii Non igitur de inprobo, sed de callido inprobo quaerimus, qualis Q. Pompeius in foedere Numantino infitiando
fuit, ne vero omnia timente, sed primum qui animi conseientiam non curet, quam Scilicet conprimere nihil est
negotii is enim, qui oecultu et tectus dicitur, tantum abest ut se indicet, perficiet etiam ut dolore alterius inprobo facto videatur; quid Si enim aliud esse versu-55 tum memini me adesse P. Sextilio Rufo, cum is rem ad amicos ita deferret, se esse heredem Q. Fadio Gallo,
cuius in testamento seriptum CSSet, Se ab Eo Ogntum, ut
omnis hereditas ad filiam perveniret id Sextilius factum
negabat poterat autem inpune quis enim redargueret nemo nostrum credebat eratque veri similius uno mentiri, cuius interesset quam illum, qui id se rogasSe scripsi88et, quod debui33et rogare addebat etiam se in legem Voconiam iuratum contra eam pCere non Udere, nisi aliter amicis videretur aderamus nos quidem adulescentes, sed multi amplissimi viri, quorum nemo ensuit plus Fadiae dandum, quam posset ad eam lege Voconia pervenire tenuit permagnam Sextilius hereditatom, unde, Si Secutus 8Set eorum Sententiam, qui honesta et recta emolumentis omnibus et commodis an-tEPOnerent, nummum nullum attigisset num igitur eum
POSto Censes anxio animo aut sollicito fuisse nihil minus contraque illa hereditate dives ob eamque rem laetu8 magni enim aestimabat pecuniam non modo non contra leges, sed etiam legibus partam, quae quidem vel Cum Periculo SV quaerenda vobis di est enim esseetrix bobustarum et magnarum voluptatum ut igitur illis, qui,
169쪽
DE FINIBUS ONORUM ET MALORUM II bd sis sysreeta et honesta quae sunt, a Statuunt PQ S OXlios Enda,
adeunda dunt quaevis aterieula iocoris lonosiatisque
causa, Sic Vestris, qui orantia voltilitate motiuntur, Pericula deunda sunt, ut adillisCantur Imagna volutituto S. Si magna res, magna heredita agetur, cum Pecunia Volulatate alariantur l,lurimae, ridem erit Epicuro vestros nolendum, si suum finem bonorum sequi volet, quod Scipioni, magna gloria tiroposita, si Ilannibalem in Africam rotraxisset itaque quantum adiit periculum P ad
honestatem enim illum omnCui conatum Suum C rQbsit, non ad volutitatem. Sic vester Sapion magno usi suo emolumento commotus t eum cau8a, si opus erit, dimicabit oecultum facinia esse potuerit, gaudebit de pro salienSUS ODinem Poenam contemnet; erit enim instructus
ad mortem contemnendam, ad exsilium, ad ipsum etiam dolorem quem quidem vos, cum inprobi Poenam Iros,onitis, inpetibilem facitis, cum sapientem semper boni plus habere voltis, tolerabilem. sed finge non solum Cal ablidum eum, qui aliquid inprobe saeint, verum Etiam Prae- Potentem, ut M. Crassus fuit, qui tamen solebat uti suo bono e ut hodie est noster Pompeius, Cui reete facienti gratia est habendata esse enim quam vellet ini-qIrii Poterat inpune. quam multa vero iniuste fieri pos- Sunt, quae nemo OSSit reprehenderet ii te amicus tuus smoriens rogaverit, ut hereditatem reddam suae iliae, nec usquam id ieris,serit, ut ieris usit indius, nee
cuiquam dixerit, quid facies tu quidem reddes ipse
Epicurus fortasse redderet, ut ex PedNCIPIIS, SOX. f., is, qui hunc nostrum reliquit effigiem et humanitatis et probitatis suae filium, eum doctus, tum omnium Vir Ol)iimus et iustissimus, eum Seiret nemo eum rogatum, C.
Plotio, equite Romano splendido, Nursino, ultro nil mulierem venit eique nihil opinanti viri mandatum exposuit
hereditatemque reddidit. sed ego ex te quaero, quoniam idem tu certe eois3es, nonne intellegas eo maiorem vim e88 naturae, quod ipsi vos, qui omnia nil vestrum om- modum et, ut sis dieitis, ad voluptatem referatis, tamen ea faciatis, e quibus adpareat non voluptatem VOS, Sed officium sequi, plusque rectam naturam quam rationEm pravam valere 3 Seioris, inquit CarneadeS,DSpidem Oc-
170쪽
culto latere uspiam et velle aliquem inprudentem supcream adsidero, cuius mor tibi emolumentum futura sit, inprobe feceris, nisi monueris ne adSidat; sed inpunite tamen ScisSe cnim te quis coarguere possit sed nimis multa perspicuum Si enim, ni8 nequitas, fides, iustitia profici8eantur a natura, et si omnia hac ad utilitatem referantur, Virum bonum non Po8So reperiri, deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Transfer idem nil mode3tiam vel
tomperant Iam, uno Si moderatio cupiditatum rationi
oboediens Sati3ne ergo pudori consulat, si quis sine
teste libidini pareat an est aliquid per se ipsum flagitio- Sum etiam Si nulla comitetur infamia quid fortes viri
voltiptatumne calculis subductis Proelium ineunt, Sanguinen Pro Patria Profundunt, an quodam animi ardore atque impetu concitati uirum tandem cenSES, Torquato, Imperiosum ilhun, si nostra verba audiret, tuamne de Seorationem libentius auditurum fuiSSe an meum, Um Ogo
dicerem nihil eum secisse Eua causa omniaque rei publicae, tu contra nihil nisi ua si vero id etiam explanare velle apertiusque diceres nihil eum fecisse nisi voluptatis
CRUSa, quo modo eum tandem laturum fuisse existimas hi esto sesierit, si ita vis, Torquatus propter sua utilitateS malo enim tu dicere quam voluptates, in tanto Prae- Sertim viro tanum etiam eius collega P. DeciuS, Prin- , CEP in ea familia consulatu8, cum se devoveret et equo admi33 in mediam aciem Latinorum inruebat, liquid de voluptatibus suis cogitabat ubi ut eam caperet
aut quando, Cum Seiret cons Stim SSe moriendum Onmque mortem ardentiore studio peteret, quam Epicuru8 voluptatilin petendam putat quod quidem eius factum nisi Aset iure laudat uni, non 33et imitatu quarto On- Sulatu Suo filius, neque porro ex eo natus cun Pyrrho bellum gerens consul cecidis8o in proelio seque e continenti genere tertiam victimam rei publicae praebui8SCt.62 contineo me ab exemplis Graeci hoc modicum est,
Leonidas, Epaminondas, tres aliqui aut quattuor ego, Si DOStro colligere coepero, perficiam illud quidem, ut e virtuti tradat constringendam voluptas sed dic me deficio et, ut A. Varius, qui est habitus iudex durior,