장음표시 사용
381쪽
TUSCULANARUM DISPUTATIONUM III 6 65 inione .stin illa varia o dotestabilia genera lugendi po-doros, muliebres laeerationes Onarum, Pectoris, feminiam, capitis pereussiones itine illo Agamemno IIomericus otidem AeetnnUS, scindon dolor identidem intonsam stomum, in quo facetum illud Bionis, perinde stultissimum regem in luctu capillum sibi vellere, suasi a vitio :iero levaretur sed ne omnia saetunt opinantes ita fiori opor gatore itaque et Aesellinos in Demosthenem invehitur, quod is septimo die post sine mortem hostias immolavisset; at quam rhetorice, quam copio8e, quas Sententi RS
Conligit, quae verba contorquet ut licere quidvis rhetori intCllegas quae nemo probaret, nisi insitum illud in
animis haberemus, ornitis bono interitu Suorum quamgrnViSSime maerere oportere ex hoe evenit, ut in animi
doloribus alii solitudines captent, ut ait Homerus de Lellerophonte, qui miser in campis maerens errabat Aleis, ipse suum cor edens, hominum VeStigia vitans et Nioba fingitur lapidea, propter aeternum credo in luctu silentium Hecubam autem putant propter animi cerbitatem quandam et rabiem fingi in Canem,SS COIIVOr-Sam. Uni nutem alii, quos in luctu eum ipsa solitudine loqui saepe delectat, ut illa apud Ennium nutrix: cupido cepit miseram nune me proloqui caelo atque terrae Medea miserias. hae Omnia restia, vera debita putantes faciunt in doloro, imaximeque declarat hoc quasi officii iudicio fori, quod,
si qui forte, cum se in luctu esse vellent, aliquid secerunt humanius aut si hilarius locuti sunt, revoeant e rurSUS ad maestitiam pestentique se insimulant, quod dolere intermi Serint; pueros ero matres et magistri Ca3tigareotiam Solent, ne Verbis solum, sed etiam verberibus, si
quid in domosfieo luctu hilarius ab iis suetum est aut
dietum, plorare ogunt quid ipsa remissio luctus eum est consecuta intelleetumque est nihil profio maerendo, nonne res deelarat suisse totum illud voluntarium D quid sillo Terentianus ipse se poeniens, id St αUTO Tlluse OU- διενοσy
382쪽
decrevi antisper me Diinus iniuriae, Chremes, meo gnato facere, dum fiam miser. hi decernit ut mi3er sita num quis igitur quicquam decernit invitus malo quidem me quovis dignum deputem. malo se dignum deputat, nisi miser sit. Vide ergo opinioni ESSE, On natiarne malum quid, quo res it Salugere prohibet ut apud Homerum otidianae nece interitusque multorum Sedusionem maerendi adferunt, apud
nam Ue nimi multos atque omni luce cadentis
cernimus, ut nemo OSSit maerore Reare.
quo magis est aequum tumuli mandare peremptos firmo animo et hietum lacrimis finire diurnis. 66 ergo in potestate est abicere dolorem, cum Velis, tempori SerVientem an St ullum tempus, quoniam quidem res innoStra potestate Si, cui non ponendae curae aegritudinis caliga Serviamus constabat eos, qui coneidentem volneribus Cn. Pompeium vidisSent, eum in illo ipso acerbissimo miserrimoque speeiaculo ibi timerent, quod se classe hostium circumfusos viderent, nihil aliud tum egisse nisi ut remiges hortarentur et ut Salutem adipiScerentur fuga, POStea quam Tyrum eni8Sent, tum adflietari lamentarique coepi3se timor igitur ab his aegritudinem potuit repellere, ratio ab sapienti viro non poterit 28 Quid est autem quod plus valeat ad ponendum dolorem, quam cum est intellectum nil profici et frustra esse susceptum si igitur deponi pote8t, etiam non suscipi potest; voluntate igitur et iudicio suscipi aegritudinem det confitendum est idque indieatur eorum patientia, qui eum millia in Saepe perpesgi, facilius ferunt quicquid
accidit, obduruisSeque iam PS contra fortunam arbitrantur, ut ille apud Euripidem: si mihi nunc tristis primum inluxisset dies
esset dolendi causa, ut iniecto eculei
freno repente factu exagitantur noVo;
sed iam subactus miseriis obtorpui. defetigati, igitur miseriarum aegritudines aeum dastini leniores, intellegi neeesse est non rem ipsam Causam
383쪽
TUSCULANARUM DISPUTATIONUM III. 66 TI 333ui suo fontein PASQ nororis. PhiloSophi Suin iniboque sidiluti tanton Stillioni inni Confestuti nonne intollegunt in summo Se malo esse Sunt enim insipientcs, neque insipientia uduni maius malina est; neque tamen Ugont.
suid ita liuin uio genori malorum non adfingitur illa
opinio, rectum PsSe et aequunt et ad officium pertinere ne re ferre, quod apion non i8, quod idem adfingimus huic aegritudini, in qua luctu inest, quae omnium maxuma ost itaque Aristoteles veteres philosophos neeu sisSans, qui existimavi88ent philosophiam suis ingeniis esse Perseetam, nil eo aut tulitSSimo aut gloriosissimo fuisse, sed se videre, quod Pauci anni magna necessio facta esset, brevi tempore PhiloSophiam plane absolutam fore. lieophrastus autem moriens eousasse naturam dieitur, suod cervis et cornicibus vitani diuturnam, quorum id nihil interesset, hominibus, quorum maxime interfuiSSet, tam exiguam vitam dedisset quorum si aeta potuiSSet esse longinquior, futurum fuisSe ut omnibus perfectis artibus omni doctrina hominum vita erudiretur querebatur igitur se tum, cum illa videre coepisset, exstingui quid ex ceteris philosophis nonne optumu et graviSSimu8 quiSque confitetur multa se ignorare et multa sibi finiuatque etiam esSe discenda neque tamen, cum Se in me iodia stultitia, qua nihil est peius, haerere intellegant, ne-gritudine premuntur nulla enim admiscetur opinio offieios doloris quid, qui non putant lugendum viris iualis fuit Q. Maxumus efferens filium consularem, qualis L. Paulus duobus paucis diebus amissis filiis, qualis M. Cato praetore designat mortuo filio, quale reliqui, quoSin Consolatione eonlegimus quid hos aliud placavit nisi ii
quod luctum et maerorem SSe non putabant viri ergo id, quod alii rectum opinantes aegritudini se solent dedere, id hi turpe putantes aegritudinem reppulcrunt: Ex quo intellegitur non in natura, Sed in opinion ESSE RE-gritudinem. Contra dicuntur haec quis tam demens, Ut Suario 2sluntate maereat natura adfert dolorem, aeui quidem Crantor, inquiunt, veSter cedendum putat Promit enim
atque instat nec resi3ti potest itaque Oileus illo apud
Sophoclem, qui Telamonem antea de Aiaci morte con-
384쪽
solatus esset, i cium audivisSet de Suo, fractus est; de euiu commutata mente si dicitur: nec Vero tanta Praeditus sapientia sui3quam St, qui aliorum aerumnam dictis adlevans non idem, cum fortuna mutata impetum convertat, clade subita frangatur Sua, ut illa ad alios dicta et praecepta excidant. haec cum disputant, hoe student efficere, naturae obsisti nullo modo po8se ii tamen fatentur graviores negritudi-DES SUSCipi, quam natura cogat. quae est igitur amentia ut nos quoque idem ab illi requiramus. et Sed plures sunt causae su3cipiendi doloris primum illa opinio mali, quo vi8 atque perSunso aegritudo inSQ-quitur necessario deinde etiam gratum mortui Se astere, si graviter eo lugeant, arbitrantur aestodit superstitio muliebris quaedam existumant enim dis inmortalibus sesacilius Salis acturos, si eorum plaga perculsi adflictos se et Stratos Sse fateantur. Sed haec inter se quam repugnent plerique non vident laudant enim eos, qui aequo animo moriantur; qui alterius mortem aequo animo ferant, eos putant vituperandos quasi fieri ullo modo po8Sit, quod in amatorio Sermone dici Solet, ut quisquam et Plu alterum diligat quam se praeelarum illud est et, Si quaeris, reetum quoque et Verum, ut COS, qui nobis carisSimi esse debeant, neque ne nosmet PSOS memUS; ut vero plus fieri nullo paeto poteSt. ne optandum quidem est in amicitia, ut me ille tu quam se, ego illum Phi quam me Perturbatio vitae, si ita sit, atque officio-8 rum omnium consequatur. Sed de hoc alias nunc illud
satis St, non attribuere ad amiSSionem amicoranii miseriam noStram, ne illos plus quam ipsi velint, si Sentiant, Plus certe quam noSmet ipso diligamus. Nam quod aiunt plerosque consolationibus nihil levari
adiunguntque conSolatores ipso confiteri Se miseros, eum ad eos impetum suum Fortuna converterit, utrumque diS- solvitur; sunt enim ista non naturae vitia, Sed culpae; Stultitiam autem neeusare quamvis copiose licet. nam Et
qui non levantur ipsine ad miseriam invitant et qui suos
QRSu aliter ferunt, atque ut nustiores aliis ipsi fuerunt, non Sunt vitioSiore quam ore Plerique, qui aVari avarod,
385쪽
TUSCULANARUM DISPUTATIONUM III. TI TH. Idu
glori:to Cupidos gloi os reproli eiuliani Pst enim Propriunt stultitiae ilioriani vitia cernere, obliviSe suorum. Sed i
n Ogritudinem vetustate tolli lianc vim non esse in die PoSitam, sed in Cogitatione diuturna. nnui si Condomi CS PS et idem est tonio, qui Potest quiequam de dolore nitituri, Si noque de eo, Propter quod dolet, quie suum Stimulatum neque de eo, qui dolet cogitatio igitur diuturna nihil esse in re in ali dolori modetur, non ipsa diuturnitas lite mihi adferunt mediocritates, quae si natu Alrulo Sunt, quid opus S consolatione tantura enim ipsa terminabit modum; sin opinabiles, opinio tota tollatur. satis dictum osse arbitror egritudinem Sse opinionem mali praesentis, in qua opinione illud insit, ut aegritudinem suscipere oportent additur ad hane definitionem 5 a Zenone recte, ut illa opinio praesenti mali sit recens; hoe autem Verbum sic interpretantur, ut non tantum illud recens QSSe velint, quod paulo ante aeoiderit, Sed quamdiu in illo opinat malo vis quaedam insit, ut vigeat Et habeat quanda in viriditatem, tam diu appelletur reeenS; ut Artemisia illa, Mausoli Cariae regis uxor, quae nobile illud Halicarnasi uel sepulchrum, quam diu vixit, vixit
in luctu, eodemque etiam confecta contabuit linio erat illa opinio cotidie recens, quae tum denique non appellam
Haec igitur officia sunt conSolantium, tollere aegritudinem funditus aut sedare aut detrahere quam Plurumum aut Supprimere nee pati manare longius aut ad alia traducere. Sunt qui unum offieium consolantis putent, id
docere malum illud omnino non esse, ut Cleant lii placet; Sunt qui non magnum malum, ut Peripatetiei; Sunt quin silueant a malis ad bona, ut Epicurus sunt qui satis putent ostendere nihil inopinati accidis3e, ut Cyrenctici. ChrySilipia autem caput esse censet in consolando detrahere illum opinionem maerenti, si se officio fungi putet
iusto atque debito sunt etiam qui haec omnia genera consolandi conligant, alius enim alio modo moVetur , ut fere nos in Consolatione omnia in consolationem unam contestimus erat enim in tumore animus et omnis in eo temptabatur curatio. Sed Sumendum tempuS Si non
388쪽
minus in animorum morbi quam in Corporum, ut Promollieus ille Aeschyli, cui cum dictum esset atqui Prometheu, te hoe tenere exiStimo, mederi po38 rationem iracundiae,rCSpondit: si quidem qui tempestivum medicinam admovens non adgraVeScen volnus inlidat manu.
2 Erit igitur in consolationibus prima medicina ossereniat nussum malum PSSe aut admodum parvum altera et
de communi condicione vitae et proprie, si quid sit de ip8iu8, qui maereat, di8putandum tertia Summam ESSE stultitiam frustra confici maerore, cum intellegas nihil poSse profici nam Cleanthe quidem Sapientem OnSO- latur, qui con Solatione non eget; nihil enim e83 malum quod turpe non it, si lugenti persuaseris, non tu illi luctum, sed Stultitiam detraxeris alienum autem tempuS docendi et tamen non satis mihi videtur vidisse hoc Cleanthes, suseipi aliquando aegritudinem POSSE EX COipSo, quod SSe Summum malum Cleanthes ipse fatebatur quid enim dicemus, cum Soeratos Alcibiadi per-Sus SisSet, ut noeepimuS, eum nihil homini esse ne quie- quam inter Alcibiadem summo loco nutuni et quemVis baiolum interesse, cum se Alcibiades adflictaret lacrimansque Socrati Supplex es3et, ut sibi virtutem traderet
turpitudinemque depelleret, quid dicemus, Cleanthe num in illa re, quae aegritudine Alcibiadem adficiebat, maliis nihil fuisse quid illa Lyconis qualia sunt qui aegritudinem extenuans parvi ait eam rebus moveri, fortunae
et corporis incommodis, non animi malis quid ergo illud, quod Alcibiades dolebat, non ex animi malis vitiisque constabat ad Episturi onsolationem Sati est ante dictum. Ne illa quidem firmissima conSolatio est, quamquam Et usitata est et saepe prodest: non tibi hoc soli. prodest lineo quidem, ut dixi, Sed ne Semper Deo omnibus Sunt enim qui respuant, Sed refert quo modo adhibeatur ut enim tulerit quisque eorum, qui Sapienter tulerunt, non quo quisque incommodo adfectu Sit, Praedicandum est Chrysippi ad veritatem firmissima est, ad tempus negritudinis difficilis magnum opus est Probare inuerenti illum uo iudicio et, quod o tu puto oportere
389쪽
TUSCULANARUM DISPUTATIONUM III ii 32 Idisaeere, Innorere. iiiiiruin igitur, ut in auSi non emper utimur eodoni statu, Sic enini appellamu contro-VerSiarum genora , Sed ad tempus, ad controversiae naturam, nil PCrSonam neconmiodamus, Si in aegritudine lenionda quain quisque curationem recipere l)oSSit Videndum St.
Sed neSeio quo pacto ab eo, quod erat a te PropoSi dotum, aberravit oratio tu nim de Sapiente quaeSiera8, cui aut malum videri nullum potest, quod vacet turpitudine, ut ita parvum malum ut id obruatur sapientia vixque adstarent, qui nihil spinione adfingat adsumatque ad aegritudinem, nec id putet ESSE EOtUID, SE URm maxime excrueiari luctuque confici, quo praviu nihil esse posSit edocuit tamen ratio, ut mihi quidem videtur, cum hoc ipsum I iroprie non quaereretur hoc tempore,
num quid esset malum nisi quod idem dici turpe pos8et, tamen ut videremus, quicquid esset in aegritudine mali, id non naturale Sse, sed voluntario iudicio et spinionis
Errore Onirnetiam traetatum est autem a nobi id genus 1 aegritudinis, quod unum est omnium maxumum, ut eo sublato reliquorum remedia ne magno opere quaerenda arbitraremur. Sunt enim Oerta quae de Iaupertate, certa aquae de vita inhonorata et ingloria diei oleant separatim certae scholae sunt de ex8ilio, de interitu patriae, deservitute, de debilitate, de caestitate, de omni agu, in quo nomen Poni solet calamitatis hae Graeci in singulas solioliis et in singulos libros dispertiunt; opus enim quaerunt; quamquam splenae disputationes delectationis
Sunt et tamen ut medie toto corpore curando minimae aetiam Parti, si condoluit, medentur, Si philoSophia cum uniVerSam aegritudinem sustulit, ustulit etiam, si quis error alicunde exstitit, si paupertas momordit, si ignominia pupugit, si quid tenebrarum obfudit exsilium aut eorum, quae modo dixi, si quid exstitit; etsi singularum
rerum Sunt propriae eonsolationes, de quibus audies tu quidem, cum voles. Sed ad eundem fontem reVertendum CSt, aegritudincm Omnem Proeul abeSSe a Sapiente, quod inanis sit quod frustra SuScipiatur, quod non natura Exoriatur, Sed iudicio, sed os,inione, sed quadam invitatione ad dolendum, cum id decreverimus ita fieri oportere.
390쪽
s hoc detracto, quod totum Et Voluntarium, aegritudo erit sublata illa maerens, morgia tamen et Contractiunculae quaedam animi relinquentur hanc dieant Sane naturalem, dum aegritudini nomen abSit graVe, taetrum, fune-Stum, quod eum Sapientia SSe atque, ut ita dicam, habitare nullo modo POSSit at quae Stirpe sunt negritudinis, quam multae, quam amarae quae ipso trianeo Verso omnes eligendae sunt et, si neceSSe erit, singulis disputationibus superest enim nobis hoc, cuisiuimodi est, otium. Sed ratio una omnium S aegritudinum, Plurn nomina nam et invidere aegritudinis est et aemulari et obtreetur et misereri et angi, Ugore, maeroro, Crunmnadfici, lamentari, sollicitari, dolere, in moleStia ESSE, nd-8 flictari, desperare lineo omnia definiunt Stoiei, eaque Verba, quae dixi, Singularum rerum Sunt, non Ut videntur, eaSilem res Significant, sed aliquid differunt, quod alio loco fortasse tractabimus lineo sunt illae fibrae stirpium, quas initio dixi, perSequendae et omnes eligen-dno, ne umquam ulla POSSit EXSiStore magnum opus sit
difficile, quis negat quid autem praeclarum non idemurduum sed tamen id se effecturum philoSophia profitetur, nos modo urationem eiu restipiamus. Verum haesiquidem hactenus cetera quotienscumque voletis et oeloe et aliis parata Vobis erunt.