Opera quae supersunt omnia;

91쪽

ACADEMICORUM PRIORUM II 85 8s. 3dinem contraque rationem, ipsi in sibi respondentem inferiorem fuisse, itaque ab eo armatum ESSE Carneadent. ea sinit eius modi, quae a te diligentissime traefata sunt 33 dormientium et vinulentorum et furiosorum visa inbecilliora esse distebas quam vigilantium, iecorum, Sanorum. quo modo quia, Cum experrectus esset Ennius, non diceret se vidisse IIomerum, sed visum 38e: Alcmaeo

sed mihi ne utiquam cor OnSentit . . . similia de vinulentis quasi quisquam neget Ct qui X- perrectu Sit, cum Omnia rect i8ia uictre, et, cuius furor consederit, Putare non fui8Se ea vera, quae 3Sent ibi visa in furore. ed non id agitur tum cum videbantur, quo modo viderentur, id quaeritur. ni3i vero Ennium non putamus ita totum illud audivisse,

pietas nim . . .,

si modo id omniavit, ut si vigilans audiret. experreetus enim potuit illa visa putare, ut erant, Somnia: dormienti vero aeque a vigilanti probabantur. quid Iliona Sonino illo mater, te appello nonne ita credidit filium Ioeutum, ut experrecta etiam crederet unde enim illa: . . rege RSta mane, nudi iter dum eadem istaec mihi: num Videtur minorem habere visis quam vigilante fidem

Quid loquar de insanis L qualis tandem fuit adfinis 2

tuu8 Catule, Tuditanu8 qui8quam ani3simus tam certa putat quae videt quam is putabat quae videbantur quid

ille, qui

video, video te vive, Ulixe8, uni licet, nonne etiam bis exelamavit e videre, eum Omnino non videret quid apud Euripidem Herculeg, cum, ut EuryAthei filios, ita uos configebat Sagitti8, Una uxorem interemebat, eum onabatur etiam patrem, non Perinde movebatur fal3is, ut veris moveretur quid ipse Alcmaeo tuu8, qui negat cor sibi cum oculi consentire, nonno ibidem incitato furore: . . unde hae flamma oritur

et illa deinceps,

92쪽

ria M. TULLI CICENONIS quid cum virginis fidem inplorat:

fer mi auxilium pestem abige a me, flammiseram hane Vini, quae me exstructati caerulea incinctae angui incedunt circumstant cum

ardentibus aedis: num dubitas quin sibi hae videre videatur L itemque

cetera:

intendit crinitus Apolloareum auratum luna innixus; Diana facem iacit a laeva.so qui magis lineo rederet, Si Ssent, quam credebat, quia videbantur adparet enim iam cor cum oculis OnSentire. omnia autem hae proferuntur, ut illud efficiatur, quo certius nihil potest esse, inier visa vera et falsa ad animi adsensum nihil interesse vos autem nihil agitis, cum illa salsa vel furiosorum vel somniantium recordatione ipsorum refellitis; non enim id quaeritur, quasi8 recordatio fieri soleat eorum, qui experrecti sint, aut eorum, qui furere destiterint, sed qualis visio fuerit aut

furentium aut somniantitam tum, Cum OVEbantur. Sed abeo a SenSibUS.

b Quid est quod ratione percipi possit dialecticam inventam esse dicitis, veri et sui3 quasi disceptatricem et indicem cuius veri et falsi et in qua re in geometriane quid sit verum aut falsum iudicabit an in littoris an in musicis ut ea non novit in philosophia igitur Eoi quantus sit, quid ad illam quod sit summum bonumquid habet ut queat iudicare quid igitur iudicabit quae coniunctio, quae diiunctio vera sit, quid ambigue dictum Sit, quid Sequatur quamque rem, quid repugnet. Si haec et horum similia iudicat, de se ipsa iudicat plus autem

pollicebatur: nam haec quidem iudicare ad ceteras res, quae uni in philosophia multae atque magnae, non St22 satis. Sed quoniam tantum in ea arte ponitis, videte ne contra vos tota nata sit quae primo progressu festive tradit elementa loquendi et ambiguorum intellegentiam eoneludendique rationem, tum paucis additis venit ad soritas, lubricum Sane et periculosum locum, quod tu 2 modo dicebas esse vitiosum interrogandi genuS. quid ergo istius vitii num nostra culpa est y lacrum nuturn

93쪽

ACADEMICORUM PRIORUM II. O sb. biiullam nobis dedit eo gnitionem inlinia, ut ulla in re statuere POSSimus, quatenus ne hoc in neervo tritici solum, unde nomen St, sed nulla omnino in re minutatim interrogati dives pauper, larus obseuru Sit, multa Pauca, magna Parva longa brevia lata angusta, quanto aut addito aut dempto certum respondeamus inon habemu8. at vitiosi sunt soritae. frangite igitur eos, si poteSti8, sane molesti sint; erunt enim, nisi cavetis cautum est' inquit placet enim Chrysippo, cum gradatim interrogetur verbi causa 'tria pausia sint inne multa, iliquanto Priu quam ad multa perveniat quiessiere, id St,

quod ab his dieitur, i συχά ειν. per me vel stertas licet,' inquit Carneades non modo quiescas. sed quid proficit

Sequitur enim, qui te ex somno exstite et eodem modo interrogesta quo in numero conticuisti, si ad eum numerum unum addidero, multane erunt progrediere rurSIIS,

quoad videbitur quid plura hoe enim fateris, neque

ultimum te paucorum neque primum multorum ESPOndere POSSE. Cuiu generis error ita manat, ut non Videam

quo non OSSit noeedere nihil me laedit; inquit ego si

enim, ut agitator callidus, prius quam ad finem Veniam, equo SuStinebo, eoque magis, Si locus is, quo ferentur equi, Praeceps erit. rite me inquit ante sustineo nee

diutius captiose interroganti respondeo. si habes quod liquent neque reSpondeS, Superbe; si non habes, ne tu quidem percipi8 Si, quia obscura conoedo Sed nega te usque ad bSeura progredi: in inlustribus igitur rebus in8istis id tantum modo, ut taceas, nihil adSequeriS; quid enim ad illum, qui te captare volt, utrum taeentem inretia te an loquentem sin autem Usque ad DOVem, verbi gratia, sine dubitatione respondes pauea ESSE, indecumo insistis, etiam a certis et inlustrioribu nohibes ad8enSum hoc idem me in obscuris facere non ginis nihil igitur Ceontra soritas ars ista adiuvat, quae ne augendi nec minuendi quid aut primum sit aut postremum, dom

t. Quid T quod eadem illa ars, quasi Penelope btellam retexens, tollit ad extremum superiora, utrum anOStra an CStra culpa est nempe fundamentum dialecticae St, quicquid enuntietur, id autem appellanto: cosια, quod Si quasi effatum, aut verum ESSE Rut

94쪽

s M. TULLII CICENONIS salsum quid igitur hae vera an falsa sunt si te mentiri diei idque verum dicis, mentiris ori verum dicis 'haec scilicet inexplicabilia esse dicitis quod est odiosiusquam illa, quae no non OnPrehenSa et non pereeptabo dicimus sed hoe omitto illud quaero, si ista explicari non OSSunt, ne eorum ullum iudicium invenitur, ut respondere OSSiti verane an falsa sint, ubi est illa definitio, effatum esse id, quod aut verum aut falsum sit rebus sumptis adiungam ex iis sequendas esse alias, alias s inprobandas, quae Sint in genere eontrario quo modo igitur hoc conchisum esse iudicas si dicis nune lueere et verum dieis, lueet ilicis utem nune lucere et Bertim dieis elucet igitur. probatis sterte genus et reoti8sime conclusum dicitis itaque in docendo eum primum coneludendi modum traditis: aut quicquid igitur eodem modo oonsiluditur probabitis, aut ar ista nulla est. vide ergo hanc consiliaSionem probaturuSne sis: si diei te mentiri verumque dicis, mentiri8 dicis autem te mentiri verumque dicis mentiris igitur. qui potes hane non probare, iam probaveris eiusdem generi superiorem haec Chrysippea sunt, ne ab ipso quidem dissoluta quid enim faceret huic conclusioni si lucet, lucet lucet autem lueet igitur' cederet scilicet ipsa enim ratio Oonexi, iam concesSeris Superius, Cogit inferius conoedere quid ergo haec ab illa conclusione differt si mentiris, mentiris; mentiris autem mentiri igitur' hoe negas te possene adprobare ne inprobare qui igitur magis illud si ars, si ratio, si via, si vis denique conclusionis valet, si eadem est in utroque Sed hoe extremum oraim est: postulant ut excipiantur haec inexplicabilia tribunum aliquem censeo videant a me istam XCeptionem num- qnam inpetrabunt etenim eum ab Epieuro, qui totam dialecticam et contemnit et inridet, non inpetrent ut Veminae88 concedat, quod ita effabimur aut vivet eras IIermaretius aut non vivet, eum dialectio si statuant, omne, quod ita disiunetum sit, quasi aut etiam aut

non non modo Verum Sse, sed etiam neceSSarium:

vide quam sit catus is, quem isti tardum putant; si enim,

inquit, alterutrum concessero necessarium CSSE, DECESSE erit cras Hermarchum aut vivere aut non vivere nulla

95쪽

ACADEMICORUM PIUORUM II. 6 II bi

autem est iii natura rerum talis noeessitas meum oeigitur dialectici pugnent, id est Antioohias et Stoisti totam enim evertit dialeoticam nam si e contrariis disiunetio, Contraria autem ea disto, eum alterum niat, alterum neget, si talis disiunctio sal8a potest esse, una vera est; mestum vero quid habent litium, qui ipsorum :=8diseiplinam sequor cum aliquid huius modi inciderat, sic ludere Carneades solebat: si recte conclu8i, teneo; sin vitiose, minam Diogenes milii reddet: ab eo enim Stoico dialecticam didieerat; hae autem merce erat dialecticorum. Sequor igitur eas vias, quas didici ab Antiocho, nec reperio, quo modo iudicem si lucet, lucet' vorum ESSE, Ob eam OaUSam, quod ita didici, omne, quod

mentiris, mentiri8, eodem modo eSSe conexum aut

igitur hoc et illud, aut, nisi hoc, ne illud quidem iudicabo.Sed ut omnis istos aculeos et totum tortuosum genu 3Idisputandi relinquamus ostendamusque qui SimuS, iam explicata tota Carneadis sententia Antiochea ista conruent uniVerSR. nee ero quiequam ita dicam, ut quiS- quam id fingi suspicetur a Clitomaeho Eumam, qui US IUCad senectutem cum Carneade fuit, homo et acutuS, Ut Poenu8, et valde studio3us a diligens et quattuor eius libri sunt de sustinendis ad3onsionibus hae autem, URE iam dicam, uni sumpta de primo duo placet esse Car- sneadi genera visorum in uno hane divisionem: alia viS ESSE quae pereipi OS3int, alia quae non po83int, in altero autem: alia visa esse probabilia, alia non probabilia. itaque, quae contra SenSus Ontraque ErSPiCUitatem dicantur, en pertinere ad superiorem diviSionem; contra posteriorem nihil dici oportere qua re ita placere:

tale viSum nullum Sse, ut perceptio consequatiar, Ut reum tem Probatio, multa etenim contra naturam St, Probum

bile nihil esse, et sequitur omnis vitae Ea, quam U, LUCulle, Commemorabas, eversio itaque et Sensibus Probanda multa sunt, teneatur modo illud, non ines8 in ii quicquam tale, suale non etiam falsum nihil ab eo differens 88 po8sit sic, quiequid aceiderit specie probabile, si nihil se offero quod sit probabilitati illi con-

96쪽

b M. TULLI CICERONIS

trarium, Utetur e Sapiens, ne si omnis ratio vitae gubernabitur etenim i quoque, qui a vobis sapiens inducitur, multa sequitur probabilia, non ConprehenSa neque per- qepta neque adSenSa, Sed Similia Veri; quae nisi probet,so omnis vita tollatur quid enim bonSstendens navem Sapiens num onprehen8um animo habet atque pereeptum

se ex sententia navigaturum qui potest sed si iam ex hoc loco proficiscatur Puteolos stadia triginta, probo navigio, bono gubematore, hae tranquillitate, probabile ei videatur se illuc venturum esse Salvum huius modi igitur visis consilia capiet et agendi et non agendi faciliorque erit, ut albam 8Se nivem ProbEt, quam erat Anaxagoras, qui id non modo ita Ese negabat, exsibi, quia

sciret aquam nigram esse, unde illa oneret esSet, albam 1o ipsam esse ne videri quidem et quaesiumque res eum

sic attinget, ut sit visum illud probabile neque ulla re

inpeditum, movebitur; non enim est e saxo stulptus aut robore dolatus habet corpu3, habet animum, moVetur mente, movetur Sensibus, ut ei Vera multa videantur;

neque tamen habere in8ignem illam et propriam percipiendi notam eoque Sapientem non adsentiri, quia po8Sit eiusdem modi exsistere falsum aliquod, cuius modi hoc Verum neque nos Contra Sensus aliter dicimus a Stoici, qui multa falsa es8 dicunt longeque aliter se habere aed Eensibus videantur lio autem si ita sit, ut unum modo sensibus falsum videatur, praesto est qui neget rem ullam percipi po88 8engibus ita nobis iacentibus ex uno Epicuri capite, alter veStro perceptio et conprehensio tollitur quod est caput Epicuri si ullum sensus visum falsum est, nihil l test percipi. quod vestrum sunt falsa sensus visa. quid sequitur ut taeeam, consiliiSio

ipsa loquitur: nihil okse percipi.' non concedo' inquit Epicuro. certa igitur cum illo, qui a te totus diversum est: noli mecum, qui hoc quidem certe, fal8ito esse aliquid in sensibus, tibi adsentior quamquam nihil mihi tam mirum videtur quam ita dici, ab Antiooho quidem maxime, cui erant ea, quae paulo ante dixi, noti8sima licet enim o quivis arbitratu suo reprehendat, quod negemus rem ullam pereipi pos8e, certe levior reprehenSio St, quod tamen dicinius 88 quaedam Proba-

97쪽

ACADEMICORUM PRIORUM II. Ios Iob. Ibilia tioli videtur lio satis esse vobis ne sit illa certe debemus estugere, quae a te vel maxime agitata sunt:

nihil igitur cornis uilii audis iiihil tibi est perspieuunt ' explieavi paulo ante Clitomaeho auctore, quomodo ista Carneades diceret acolpe, quem ad modum

eadem dicantur a Clitomacho in eo libro, quem ad C. Lucilium seripsit poc tam , cum eripsisset isdem de

rebus ad L. Censorinum, eum, qui consul cum M'. Manilio fuit scripsit igitur his fere verbis, sunt enimniihi tota, propterea quod earum pSarum rerum, de quibus agimus, prinia institutio et quasi disciplina illo libro

continetur - Sed Scriptum est ita Academicis histore ios esse rerum eius modi dissimilitudines, ut aliae probabiles videantur, aliae contra id autem non 8Se Satis, cur alia po88 percipi dica8, alia non OSSe propterea quod multa falsa probabilia sint, nihil autem falsi perceptum et cognitum po3Sit eSse itaque ait VehementEr Errare EOS, qui dicant ab Academia Sensus eripi, a quibUS num Uum dictum sit aut colorem aut saporem aut Sonum nullum es3e, illud sit disputatum, non inesse in ii propriam, quae nu8quam alibi SSet, veri et certi Iotam. Une in cum expoSui33et, adiungit dupliciter dici adsensus sustinere Sapientem uno modo eum lio intellegatur, omnino eum rei nulli adsentiri ultero eum se a respondendo ut uiat adprobet quid aut inprobet gustineat, ut neque neget aliquid teque uiat id cum ita sit, herum phissere, ut

bilitatem, ubicumque hae aut oeeurrat aut deficiat, aut etiam aut non respondere possit; et cum laeeat, eum, qui de omnibu rebus contineat Se ab adsentiendo, moveri tamen et agere aliquid, relinqui eius modi vi8a, litibus ad uetionem excitemur item ea, quae interrogati

in utramque partem respondere poSSimVS, Sequente tun-

tum modo, quod ita visum sit, dum sine adsonSU; neque tanter omnia eius modi visa adprobari, sed ea, quae nullare tripedirentur lineo si vobis non probamus, in salsa Iob sane, inVidiosa Certe non sunt; non enim lucem eripimu8, Sed ea, quae o Pereipi conprehendique, adEID OS, Si

modo probabilia sint, videri dicimus sic igitur indueto AelbonStituto probabili, et eo quidem expedito, Soluto,

98쪽

GO M. TULLI CICERONIS

libero, nulla re inplicato, vides profecto, Lustulle, iacere iam illud tuum perspicuitatis patroeinium isdem enim hi sapien8, de quo loquor, oculis, quibu8 Ste Vester, caelum, terram, mare intuebitur, i Sdem erigibus reliqua, quae Sub quemque SenSUm Cadunt, Sentiet mare illud, quod nune Favonio naScente purpureum videtur, idem huic nostro videbitur, ne tamen adSentietur, quia nobis me ipsis modo caeruleum Videbatur, mane RVum, quodque Ialano, qua a Sole conlucet, albescit et vibrat, dissimilo est proximo et continenti ut etiam Si pos3is rationem reddere, cur id eveniat, tamen non posSi id verum,SSE, io quod videbatur oculis, defendere unde memoria, si nihil percipimu8 si enim quaerebas quid meminisse visani3i conprehensa non po88umus quid Polyaenu8, qui magnus mathematicus fuisse dicitur, is po8tea quam Epicuro adSentiens totam geometriam falsam Sse credidit, num illa etiam, quae sciebat, oblitus est atqui, falsum quod At id percipi non potest, ut vobi8met ipsis placet. si igitur memoria percepturum ConprEhonSarumque Erum St, Omnia, quae quiSque meminit, habet ea conprehenSa atque percepta falsi autem conprehendi nihil potest, et omnia meminit Seiron Epicuri dogmata vera igitur illa sunt nune omnia hoc per me licet sed ibi aut concedendum est ita SSe, quod minime Vis, aut memoriam mihi remittas oportet et fateare SSe ei locum, etiam si conprehensio perceptioque nulla sit. io Quid siet allibus quibus iisne, quae ipsae fatentur coniectura se plus uti quam scientia, an iis, quae tantum id, quod videtur, sequuntur nec habent istam artem VeStram, qua vera et falsa diiudicent Sed illa sunt hintina duo, quae maxime Onusam istam continent: primum enim negatis fieri po83 ut quisquam nulli rei adsentiatur. at id quidem perspicuum est: cum PanaetiuS PNnCEPS prope me quidem iudicio Stoicorum, ea de re dubitare Se dicat quain omnes praeter eum toto certissimam

i potest facere vel de iis rebus, quas illi, a quibus ipSedidicit, certae habuerunt, cur id sapiens de reliquis rebu8 facere non po33it an est liquid, quod positum vel in-

99쪽

ACADEMICORUM PRIORUM II. OG Ilo. Hi probetire vidi ldprobare possit, dubitare non possit an tu in

soritis poteris oe, uni voles, ille in reliquis rebus non poterit eodeni Diodo inSistere praesertim ii in posSit Sine adsen8ione ipsana veri similitudinen non inpeditam sequi. ulterum est, quod negatis, notionem ullius rei posse in iobe e38e, qui nullam rem adsensu suo conprobet Primum enim videri oportere, in quo sit etiam adsensus dicunt enim Stoici sensus ipsos adsenSus esse, quo quoniam adpetitio consequatur, actionem sequi tolli autem Iamin, si visa tollantur. lia de re in utramque partem et diei aras sunt et Scripta multa, Sed brevi res potest tota confici; ego enim etsi maximam actionem puto, repugnare ViSiS, obsistere opinionibu8, adSensus lubricos SuStinere, credo-

quo Clitomaclio, ita scribenti, Herculi quendam laborem

exanclatum a Carneade, quod, ut seram et inmanem beluam, sic ex animis noStris adsensionem, id Et opinaiionen et temeritatem, extraxisSet, tamen, ut ea par de-

sensionis relinquatur, quid inpediet actionem eiuS, qui probabilia equitur, nulla re inpediente hoo' inquit os ipsum inpediet, quod statuet ne id quidem, quod probet, po88 percipi. iam Stuo te quoque inpediet in navigando, in conSerendo, in uxore ducenda, in liberis procreandis plurimisque in rebus, in quibus nihil siquore praeter probabile. Et tamen illud usitatum et saepe

repudiatum refers, non ut Antipater, sed, ut aiS, PreS- siu8: nam Antipatrum reprehensum, quod diceret consentaneum Sse ei, qui adfirmaret nihil po33 conprehendi, id ipsum saltem dicere po88 conprehendi, quod ipsi Antiocho pingue videbatur et sibi ipsum contrarium; non enim potest convenienter diei nihil conprehendi POSSE, Si quicquam conprehendi posse dicatur illo modo

Potius putat urguendum fuisse Carneadem cum sapientiS nullum decretum 53 Po83et nisi conprehODSUm, PermeePtum, cognitum, ut hoc ipsum decretum, quo Sapientis es3et nihil posse percipi, fateretur esse perceptum Promiud quasi sapiens nullum aliud decretum habeat et sine decretis vitam agere possit sed ut illa habet probabilia Honon percepta, si hoc PSum, nihil po33 percipi nam si in hoc haberet cognitionis notam, eadem uteretur in CeteriSta quam quoniam non diabete utitur probabilibu8.

100쪽

62 M. TULLI CICERONIS

itaque non metuit ne confundere omnia videatur et incerta reddere non enim, quem ad modum, Si quaesitum ex eo Sit, Stellarum numerus par an inpar Sit, item, Si

de officio multisque aliis de rebu8, in quibu verSatus Exercitatusque sit, negeire e dicat in incertis enim nillil est probabile in quibus autem est, in iis non deerit sa- 111 pienti ne quid aetat ne quid respondeat. Ne illam quidem Praetermisisti, Luculle, repreliensionem Antiochi nec mirum in primi enim At nobilis, qua solebat dicere Antiochus Philoncm maxime perturbatum cum

enim umoretur unum, ESSE quaedam falS ViSa ulierum,

nihil ea differre a veris, non attendere Superius illud care a SE ESSE CODCESSum, quod videretur 58 quaedam invisis differentia eam tolli altero, quo neget viSa a falSis vera differre nihil tam repugnare id ita SSet, Si nos verum omnino tolleremuS: non facimus; nam tam vera quam falsa cemimus sed probandi Specie eSt; percipiendi signum 11ullum habemus. 35 mihi videor nimis etiam nunc agere ieiuneta Cum

Sit enim campia in quo exsultare POSSit ratio CV eam

tantas in angustias et Stoieorum in dumeta conpellimus si enim mihi cum Peripatetico res es8et, qui id percil)ipo88 diceret, quod inpresSum 8Set, Vero, neque adderet illam magnam accessionem, quo modo inprimi non pos8et a falso, cum simplici homine implieiter agerem ne magno opere contenderem, utque etiam, Si, Cum

ego nihil dicerem posse conprehendi, diceret ille sapientem interdum opinari, non et UmarEm, PraeSertim ne Cameade quidem ui loco valde repugnante nunc quid ii sacere Po8Sum quaero eniti quid sit, quod conprehendi possit respondet mihi non AHAtoteles aut Theophra3tus, ne Xenocrates quidem aut Polemo, sed his minores tale VCrum, quale falSum 8Se non possit nihil eius modi invenio itaque incognito nimirum adsentiar, id St, opinabor hoc mihi et Peripatetici et vetus eademia concedit vos negatis, Antiochus in primis, qui me valde movet, vel quod amavi hominem, sicut ille me, vel quod

ita iudico, politissimum esse et acuti8Simum omnium O-Strae memoriae philoSophorum a quo Primum quaero, quo tandem modo it eius Academiae, cuiuS ESSE E Prom