장음표시 사용
111쪽
dumetis, de parentibi de avxs nostris, de Et lisa citi adhaerem in denique de nobu Spi eptonbiu apris praeiudicium de adversariis eli , quo putamus illos non more duci; sed pura puta
malitia, & quia sic collubitum est
animo distentire . hoc spem praecidit illos in rectam sententiam adducendi, te speratio conatum. De dogmatis adversari preiudicium est , non tantum quo illa condemnamus ipsi ut falsa, sed ut jam ante publico dam Data Ecclesiae judicio, statuimus indignari quae rursus veniant in contro versiamin novo examini sublici an tur prae concepta cro de parentibi Sao opinio reconciliationem impedit, tum
qina tanta fuisse illos sapientia est pie
rate putamus, ut errasse nullo modo
sit verisimile, tum quia de salute illorum, quam vehementer Olumus,
merito, optime peramus quam in dubium videmur vocare si in sententia contraria aliquid veri ad salutem pertinenti agnoscimus quod ipsi aud improbaverint , aut ignoraverint. Vnde fit ut parentes relinquant posteros suos haredes ut bonorum , sic quoque opinionum S eis sensimium suarum. Splendor praeterea
Ecclest, cui Sacramento obstracti sumus, sic praestringit ocul OS, Ut nobis omnino persuaderi non patiamur, fieti potuisse aut posse etiamnum, ut illa in aliquo deviaverit. Denique de nobis ipsis es praeceptoribus astris tarii sentimus splendide, ut vix animo concipiamus aut ignorasset os, vel non satis ricte Didisse aliquid,
aut nos iudicio labi, quum illori dogmata adprobamus Adeo proclive etihumanum ingenum, ni eo quos in amore pretio habet omni error eximat sistitione. Ex hisce praeiudicus mirum
non est,suhsissem Iasum mordicus
defendendi nascatur minacia e et cacissim tim reconciliationis impedimentum Numa ipsam duplex metu facit
Iertinaciorem , infamia unu S, quam
stulte putamus incursuros, si nos irii liquo errasse confiteamur alter, tuo totam doctrinam periclitari arbitramur, si vel in uno capite de praehendamus peccasse. Praeter istari modMagendi tum in adversarit, , tum in
dogma illi vi usurpari solitus , non parum obest conciliationi, quamquam pro ista susceptus esse videatur. In
adversarium perverSe agitur , quum maledictis Sc convit ijs obruitur , quum detractionibG calumnis impetitur, quum mina: violentia ipsi intentantur; quae si contemnat, quod non raro fit, quum testimonia missis opponit Ur conscientia, nihil prorsus cincitur: si ad mentem revocet, turbatur ejus animus: velut oestro percitus dementatur, ut multo minus agnoscere errorem possit. Imo utroque modo magis in sententia, firmatur; sive quod intelligat, eos, qui istius modi armis utuntur, imbecillitatem causae sue et iniquitatem aperi Prodere sive quod apud se statuat haud esse verisimile ut Spiritu critatu instructi sint, qui ista agendi rata oneutuntur. In dogma vero adversarii Perperam instituitur actio,quum idipsum usu ex mente assertor pro Ponitur , tuam praere modum X agitatu '.
ejusque s. ita intempestive exaggeratur, quum denique starum aptu cov-futatur argumentu Gliud lat, quod Ia oliea, qua fas est, tranquillitate animi de patientia attendatur ad dicta adversiarii, sed statim ad primum verbum,
quid ille sibi velit divinari soleat.
Istui vero ex eo est, quod nemo videri velit de re exigui momenti litem instituisse. Hoc denique ex ignOL et ranua
112쪽
rantia vel nimia vehementia proficiscitur, q ae praecipitata in furorem arma mina strantem quidvis protelo arripit, in adiersarium contorquet. I ii fiat doum sibi alienum
per Chamniarii assisti intelligit sit ut iudicat ad invidiam ipsi h li-
g:ritati si iv conciliandum id fieri:
si hoc, irrefiitabilia esse dogma suum
arbitrat tir, quum ad veritas argumenta impacta talum perstare ani- IT ad enit. Quae omnia .singula fomentum asportant flamma dissurarum , eamque inexstinguibilem
reddunt. Hucusque disi iij in Religione natura ai, sici , causti considera VI muS. Superest , ut remedia tanti mali in sui ramuS: quod dum compendio facio, quaeso, ut qua hactenti dicen tetru attentione prosecuta esti S, Porro Utam mi Remediorum hunc esse ge-snum dicunt Medicorum ij, ut nunquam incassum adhibeantur prodesse enimn vere esse, quod dicuntur, aut noxam inferre, si non prosint. Quae res mihi suadet, ut primitus pertiersa quaedam a nonnulli excogitatam aliquando usurpata remedia amoveam . In primi obtruditur commemum de fidei implicitans icientia, qua creditur sine notitia rei, F n. io. io quod Ecclesia S praelati credunt. At Scriptura, quae in decordis iustitiam, oems, . . em consessione salutem ponit quae dia . . . is cit, iustum sua fide tetere item, credidi, propterea locut in sum, illud explo dit: usurpatum vero non modo dif-d am tollit, sed .iplam, quae sine scientia .fi te esse nequit , Religienem Alteram huic adfine est figmentum, quo statuitur unuit illis lue in sua
Religione salvari posse. Sed hoc in sum, ut uni malo medeatur, aliud infert nocivum magis, certam Humpe Peri L ORATIO, niciem eorum, qui isto errore tenentur eo quod ista opini errorem. quem nec deponere rabit quis quam nec corri ere reddat immedicabilem Maham et hoc confinxit ut Aliora num suum disceptationie XEmtum constabi iret. In pagani, mo id obtinuit, ubi daemono latria vigebat, ut liquet in titulo altari cuidam apud Athenienses , promos recondos paganae sapientiae, inscripto: dis AD, Europa, ct Atrua di signotus peregrinis more Romanu rerum Dominis usitato in Deorum tutelarium evocatione, antequam urbem
inimicam hostiliter aggressuri esse sent Satagebat ista ratione Sal ha-nas, ne regnum suum in se divisum periret Tertium est disputationum de Religione prohibitio, quae stupida ignorantia ponit fundamentum, eique concordiam superstruit Religionis ut videre est in Moses via , ubi lex ita obtinet. Sed noxia est, sive vera vigeat Religio, propter humanae menti inconstantiam silve falsa, tuam consecrat immortalitati minis prccedens probetur clientu in de Religionum aqualitates Cui etiam Mahomet hanc ipsam legem superstruxit . . I li propinqunm ess consilium de non explicandis selleren tu tantum, Scripturu sacrae quo a non modo improbum est, propter singularis adplicationis omissionem , repugnans risui veteris Iudaica, primitivae Ecclesiae Curistiana sediti iminutile mal Icurando, quum et rctone eruat sibi quisque sculum pro arbitratu , lectio e X voluntate legentis instituta explicationes agat vicem . propter locorum similium&disii milium paralleli nitim Pontificia vero Ecclesia tria nobis exhibc re Ned: a V Priinnyn, Ut ad Ec
113쪽
D EO M P. M E VI G. et in Catholicam certitudinis gratia
confugiatur, pro qua tamen, quia ipsa tota convenire nequit, repraesen-raiietam substituit , constantem ex P cnt te Romano, Cardi libui rapi, copis, reliqui que talaris Romana curiae
addictis sontifri subj cctis se imo
vero , quia credit Onan CS UnivcrSe Cardinales pisopos Pralatos in Unum congrestatos Vrrare posse, solum velo Ponto cem eXtra errori Saleam constituit , hunc adetandum dicit peremtori de Rehamne iudi iij catlsa At hoc remedium non antim
modo est se reliquo sibi Christiano longe persuadetur di
ricilius tiam Ullus in tota eligione controversus articulus: quumque hoc ipsum Scripturis rad- probare nituntur pontificis, eo ipso declarant ad Scripturas mons Ugiendum esse. Secundum est . sed si dicere liceat, dicis causa propositum, in Patrum si ripiis cras censu. Verum praeterquam quod omnes patris non scripserint, O qui scripserunt, Non om- De Controversia attigerint, quod universalem omnium con in una nobis aufert etiam iniit, terest hoc remedium, quum certum sit, ipsi fatentibus Ponti . ijs , singulos errare potuisse. Vnde concludimus consensium mi uim quum singuli separati
sententiam suam scripti enuntiaverant , et X tra Periculum Errori Non esse. Praeterea ob moram est C aegre
parabile, eo quod paucis, imo vix ulli homunim liceat per se de consensa illa cognoscere , tum Propter ingentia hinnumera scrip tortina volumina , tum quod de heicu ipsorum
inter parte non minus , quam de Scriptura, exiguo libello contentete,
disceptetur. In infinitum scilicet a DISSIDIO. Telegamur, ut tandem ad Pontificem redire compellamur. Tertium isti trui edaxeo non absimileeli, ut decreta antecedentium cox taliorum consulantur, quibus si constet controversiam decis these, id prae judicium definitivae sententu loco habendum, neque rem iudicatam semel rursus in judicium proserendam. Sec quid si bona cres a male defensalit, de victa non sui vitio, sed assertorum vel silentio propter metum, vel propter iniciti ima Isaepto
patrocmio Murei si oppugnatoris A
propugnatoris parte eget rit unus Icemque Spiritui erroris. Sed recte pron Unciatum sto dico tamen caus Religionis , qua Dei eli , in rem ab cinins bis Iudicatam non Ge
Quartum adduiit, UjUS, propter efficaciam ipsius vehementis in iam, nobis expertis non facile obrepet oblivio : fulcrum illuc est antecedentibus firmandis , basis totius composita et ut quisquis concilia Scipatrum scripta luxta Romanum insummiellccta, quisqui Etalesiam Ovirari sertim ejus ponsi is stinimum i sim Sacerdotem et Prophetam 'hripi vicarium Petiliuitis orem imire retusat, nil aeim ex populis suis eradicetur, tui autoritati cedere tam sacrosanctae noluerit carnificis glacii ad conis Un- sum cogatur, aut de vititur hi suun ea privetur. Compenctiosissima sa- ae ratio tolle tu i disidi, pcr centradicentium intorta Clonem.
In hisce dis cultatibus positi Donnulli alia e media coi menti sunt, quae quia penes omnies non sta Dr, rotis a Deo post ut da putars uni est ut Dem aliqisem ex mortilis sumi, tum ad homines mittat , ex quo de sen
114쪽
faciat liceat resciscere. At a Christo a. ic repudiatur dicente : Habent bse SProphetas quos si non audierint, neque pq saliam ex mortuis resurgat , credituri sunt. Alterum en ut Deus miraculo m-
terstinguat cujus partis adprobet sententiam quod temporibus Helia factum videtur. Verum , quid si nulla festa sit ab omni prorsus erro re immunis adprobabit ergo Deus falsitatem Sed supervacuum est
Iah. ro. h. hoc votum , quum qua Christius dixit scit scripta sint ut credamus in eum, credentes vitam habeamus per nomen eius. Quin, inefficax remedium.
Nam etiam Christi Apostolarum temporibus dsidia fuere, adversus
ipsos quam tamen miraculis cla-h.THT. a. p. rtierint maxime Addo quod adventius Antichristi futurus praedicitur ,
cum omni potentia , signis orati dijs
Supers aliud horrendum quidem e. mediisse ultu, sed tamen a non nemine usurpatum diaboli nempe in corporibus obsessorum per coniurationes
de exorcismos adiuratio, ut de veritate dogmatum contro Versorum respondeat quod, extrema desperationi indicium , exsecranda dampnoma via. Sed vesana illa d mali nominis ominisque renudia mitto; ad sancta, vera salutaria transeo quae in praeparantia reipsius dissidi aphaeretica distribuo. Ad praeparantia pertinent inprimis, tota Se supplicationes ad Deum , pro veritatis notiti, pace Ecclesia im- Petranda , ex speciali Matistratuum jussu cum ieiuni socivere ivsacco, serio, fidenter assiduo faciendae quae quia iuxta mandatum Dei iubentis orari pro pace Israelii, Sc provissum Christi, Spiritum veritatis spondentis precantibus fiunt inessicaces esse nequeunt Acm
cedat vita seria correctis re sicuκdum conscientiam institutio, sine qua preces irritae sunt, quia Deo ingratae, eo quod indignum se facitscientia argumento, qui quam habet, inale usurpat, juxta dictum Christi Habenti dabitur, non habenti etiam quod habet auferetur. Talibus autem promittit Christus di cretionis Spiritum, inquiens mi volet Dan. I. sacere voluntatem Patris mei, Opnoscet de doctrina, an ex Deo sit, an ego a meipso loquar. Caeterum causa, quas ab as ctu ortas dissidii istius procreatrices cconservatrices esse diximus, cum primi averruncentur. Superbiam domet humilitas avaritia succedat ammim sorte sua contentiust voluptatem carnis eX-
trudat calesium amor deliciatum invidia locum occupet benevolentita , iram frangat longanimitaci sciendi desidem modum ponat sapiendi sobrietas , dic docta ignora nita studium odium meris
biras deponatur: contra vero viscera miserationum induantur erga eos, quia nobis dissident, sin errore versari Videntur, aut etiam errorem proseminare Quod non difficulter ab animo nostro impetrabimus, si haec quatuor sedulo expendamus primum: quanta sit meri in omnibus inveniendi erroris cavendi discis vi in quam rem pulchre Augustinis, pessimos haereticorum Manichaeos compellans. Illi, inquit, in vos saeviant, qui nesciunt cum quo labore vertim inveniatur, lanam dissicile caveantur errores Illi in vos sc-vjant, qui nesciunt quam rarum S arduum sit earnalia phantasmata prae menati serenitate superari. Illi in vossaeviant, qui nesciunt quanta dissicultate sanetur sis culin interioris hominis ut possit intueri solem suum : Illi in vos saeviant , urnesiunt quibus stupicijs gemitibu Fat, ut ex quantulacunque parte possit intelligi Dem postremo illi in vos savia ut quidis o
115쪽
nu , tali reme decepti sint , quali vos
deceptos vident. Ego istam saevire in vos omino non possum, quos situr mei Amillo tempore, ita nunc debeo sustinere , ditavi patientia vobiscum agere, quanta mecum egerunt prox mi mei, quum in vestro demate rabiosis Sisares errarem. Sectin. m, longe esse verisimilitis illos ignorantia labi, qtiam ex malitia stibi alijs aeternum exitium in Olm. Tertium, neri posse, ut sint ex electorumeti umero, quos cadere quidem permiserit Deus, sed hoc consilio , ut majore erigat cum gloria madversus illos vero, qui ad possidendam talorum haereditatem destinati sunto fratris nostros in Christi membra, Dei non modo servos sed de filios quomodo quidpiam statuemus inclementius Postremum , in adversari personam nobis induamus ipsi illi vicis in nostram, quum tam fieri possit ut nos , quam
ut illi in errore versetur cogitemus forte illum ipsum, quem Errare quidem perniciose arbitramur, a Deo nobis datum esse, eccultis Oreveritatem, hactenus nobis incognitam, discamus Ad ungatur hisce cogitationibus consideratio artacuistrum omnium, super qui bin utrinque est contenso forsitan illi tam mula de tanti comperientur ponderi ut qui controvertuntur ad illos comparati numero pauci .exigui momenti sint futuri, Qua ratione quidam in Gallia magni nomini princeps usus fertur , quum Cardinatu Lotharingui committere Augustava consessionis socios cum protestantibus Gallia moliretur, ut colloquium pos iacenum, inter hos in Pontificios institutum, interturbaret.
Qitia vero solenne est ineundis post longam gravia talia pacificationibus praemitti inducias , per quas sopito omni hostili conamine, quieta G. M VLLI CI o. Syde concordiae ratione suscipi possit cogitatio idipsum .hic usurpari
velim , ut trinque ab amarulentis scriptionibus, inbecti tu concionibus anathema ramis S devotionibus abstineatur Illarum vero vice scriptionis ustirpentur moderatae, quibus materiae controverse citra personarum respectum: clare explhentur, 'fortibus comprobentis argumentis conciones habeantur ad veritatis, caritatis, misericordia longam mitatu comordia affectum ev studium accommodatae, quibus
Principum Populorum animi desiderio pacificandi incensi , reme-din illud , quod tollendis dissidijs est
opportunissimum, usurpare velint. Remedium hoc eli, partium inter sedis demium conuentus ordinatus inliber, quem Duodum Graii, Latini Concilium appellant, in quo placide accurate intimore Domini, Collatis sentent ijs, expensis rationibus, quid verbum Dei de controversiis pronun- ciet, dispiciatur, consultetur, statuatur, postea Ecclesii communi consensu exponatur.
Hunc summi Migil ratus Christia
ipsis divinitus mandato, morem ivrat litica olim post macilesia Christiana ultirpato , SI ad no: igenteii natim circiter a nato Christo annum continuatori usque dum pontacte Ro-inantis illam sibi autoritate iri per ty rannidem coepit atro te. Sic enim postillati,tilita publica quaen lita mismendatur curanda istam, tiam cisim privata non agitur.
Convocabuntur autem Sc admittentur ad Diioisum istam ui sapientia, uri sanctitate experientia rerum instructi, telo Dei talistis homin umi amore
utrita tuo palis agra tes, omnesque
116쪽
adeo qui spiritum Christi, discretione ver psessi, boni S mali habere aliqua
probabili ratione agnoscuntur, quique sua de Scriptura sistere pollicentur: non modo Ecclesiis lici, sed est Laici , sive ossici aliqua dignitate praecellant, sive privati non tantum unius aut aliquarum, sed omnium partium dissid/ntium legati, sive illi de sensores dogmatum pugnantium fuerint sive nec voce nec scripto publice sententiam explicuerint. Omnino vero vestibulo aedium , in quibus sacer ille conventus habebitur , aureis literis Platoni co ritu inscribendum erit: Nemo misi mei ita tu satis pusiosus intrato. Vtinam vero Deus ipse natium suum cum rhomphaea flammante, ancipiti ad in- Iressum illius Paradisii , ubi de di Dina e vitate inamabili Ecclesia concordia agetur, cost, cet, qui secus animatoLabar- Ceat, Pyrhagoreum illud corphei voce intonans horrisona 'procul esse prafani. circumstantia quoque loci non est uestige fida. Istetit ad convenientum
a rommodat in ne dissicultas profectionis aut itineri longinquitas quem-.quarn impediatri sit immunis apericulo. hic litia ct insus, , ut tuto ad Cum venire, in eo, ursari, id suos redire possint convocati qua fini ne cesse erit, ut omnibus publica detur
fies 3 sancte servetur. Tractabitur in illo coiicilio, non de Principum jure .prareminenti jS, non de Episcoporum opibus, potentia, privilegijs, non de bello Turcis inserendo, aut alijs rebus Politicis, sed de rebus tantum ad Religionem
pertinentibus quales sunt tum dogmata fise di morum , tum ordo Ecclesiastitavi. In dogmatis duo considerabuntur, quae illorum veritas Anauta
silendi, credendi sciendi necessitati quae
maximum habent momentum D ordine Ecclesia lieo , quia bona ejus pars positiva est, personis, locis,temporibus , accommodanda , facile transigetur. Fini conventia inituerat veritati illustratio, consertatis, propagatio em rum exstirpatio Etalestra concordia, unde
Prast datu illi a conssui illi soli com- Petit quicquit est sons Ecclesiae, Christo per Spiritum sanctum ipsius; qui spopondit se interfuturum caetui vel duorum Sc trium in ipsius
nomine congregatorum: cujuS. etiam
auxilium sub initium finem cujusque congressus implorabitur vero ordinis: moderammis gratia.
ut vitetur confusiori succenturiat
praesidibus opus est, quos vel pii Magi iratus agento a quibus utinam id impetrari posseti vel ab ipsis de legati, vel a tota Sonodo delecti quorum mutati erit convocare caelum, agenda proponere, sententias roga
re Nothi ijs adhibitis colligere ,
totam actionem gubernare. Actiones in istari nodo peragendse, sunt; a Curata de controversi: disiceptation a tura consultatio clibera sententia di
ctio quartam omni iam normi estis
rum verbiim Dei, cieris bovi Tealia menti libri consigna cum k quod prisca concilia senificarunt , quum coclicem Euangeliorum in primo chonoratiore sectili collocarent. De hoc quidem ante inter ii dentes
convenire ii ebet. Ii ceptatio fiet non per Rhetoricationes, sed per Dialectιcra concillas argumentationes, Omnis que extemporalitas Ic praecipitanti et cavebitur cuique partium aequum temporis spatium justae meditationi necessarium
117쪽
cessarium concedetura scripto etiam,
ut multa incommoda vitentur Sc absurda, quae visum est proferre, Om- praehendenturi de ex eo recitabuntur. Digintationem abrumpere fas sit nemini, nisi totius Consessus judicio constet causae satisfactum esse. Finita dilutatione gravis inmatura adhibebitur deliberatio tum de ipsis
controverstis, tum de ii reuinentis utrinque abhibitis, ut dissensi axis confinio stricte constituto disceptationum amplitudine in arctum contractari id de quo pronunciandum est, unico
quasi intuitu distincte videri possit.
Huic succedet libera sententis dictio, quae ad omnes convocatos cujusque partis aeque pertinebit, non exclusis
ab illa, quid nodi consensu admissi fiterint, ex ijs, qui sponte sua non
Et quia huc usque nihil indagationi veritatis, de ineundo osseusui obstitit magis, quam quod convocati sententij receptis adstricti domo adferrent, quod in unedo pronunciarent: necesse est ut omnes congregati an te omnem actionem sanctum inram intum praestent, de ion praeuaricando aut calumniando, quo polliceant tar, se omnia in timore Domini ex bona conscientia qua quod falsum putant non asseverent , NEC Uod e rum, taceant, quamquam adversum
sibi. suae parti nec dubia sibi, pro
certis urgeant itixta praescriptum verbi divini Asine ullo adfectu aut personarum respectu, ad stillius veritatu in illo caetu inquirendie, in concordia Christione promotionem acturos, sententiaret nodi in omnibus. de quibus ex verbo Dei convicti fuerint, acquieturos. Qua de causa
omnibus alijs inramentis, huic directe vel indirecte contrarijs per quae aut Ecclesi si mearum censes enis , aut scholis S praeteristibus, aut principibvidenique obstricti sunt, salvo illorum
in subditos iure, absolvantur. Sic Crelibera )nod Verit, cruatis vcstigationi de cen cordia constitutioni convenientissima. Cui sententi accedit
Augustinus sic porro ad Maniche os,
loco ante citato sermocinans: M autem facili vi muscatis, o Manichaei, et non inimico ammo vobisque pernicioso mihi aduersemini, novus udice me Impetrare a vobis oportet, ut ex traque parre omnis arrogantia deponatur , Nemo t-ptum dicat, iam se in vivisse veritatem: sic ea mali cramus nasi ab utrissi se nesciatur . Ita enim diligenter o concorditer qucri poterit, si nulla temeraria praesumtiove inventa es collinia esse re
Ex unodo sic administrata fructum uberrimum Dei promissione fretis exspectare licebit. Neque elum existimandum est , adeo ne. glectum iri a Christo Ecclesiam suam, quamquam multis nostris urejuriise otiensionibus ad iram provocato; ut fidos suos servos, discipulos dociles, veritatem elapacem implicitate cordis querentes ripiritus sancti gratiam implorant Vs labi patiatur in errores cum funda mellta pugnant , de in iis perseverare inde coiisens a Ut in omnibus aut saltem in pleris que, clarit pracipvi dogmatis, quae clara habent in Scripturi testimonia, impetrabiti T.
Si vero contingat ut nonnulli Stirticulis consensim licui constitui sum duo mihi facienda videntur. Dispiciendum primo, an non possit iter partes esse frat ina in Christo contor di 8k una altera pro consorte fidei salutis agnosccte, etiamur diversum de istis sentiatur. Si quae pars fraternitatuM dexteram
118쪽
dexteram alteripvi igere abnuat, illa omnium consensu ubeatur ex scripturis Manisep probare tantum positum esse in controversis articulis momentum, ut unum in Christo esse non po sint de ijs dissentientes. Et si tentatis omnibus non possit iniri fraternitra, eo rerum statu hoc secundum obtineat, quod nullius potest ullo praetextu recusare conscientia. Amicitiae porrigantur dexterae, solennis ineatur sponsio, qua omnes se velut iuratis verbis obstringant, ab lenturos in posterum ab omni acerbitate, maledicentia, insectatione populis sibi creditis veritatem, quam necessariae putant,placide ad nunciaturos, si tales quas noxias arbitrantur salutita inals riam Dei iniuriag, Cum Gelo quidem sed scientia directo: mansuetudine temperato confutaturos secus qui sagit, huic Deum S Chri lam iratum pariter inprecantor huic Magiliratuι - stigatianem minitantor de inferunto.Quae vero communi erunt statutaeon erum, illa per vim obtrudendi non sumet auctor tem sibi is nodis semper enim cogitare debet se, quum omnia ex conscientia fecisse videtur, tamen judicio labi potuisse: quae sane aemianimitas plus poterit in conscientias tum dissidentium tum totius fidelium populi, quam rigor immoderatus: qtium fides suadenda sit non imperanda , juxta Lactantium: nihilque ius fit Religionis quam Relistionem cogere, ut inquit Tertullian M. Aut enim desistent illi molestiam facessere Ecclesiis crebra importuna
suarum sententiarum inculcatione, quas tanto tam aequo moderato caetui persuadere non potuerunt: aut
horum omnium justae indignationi expositi, vix invenient, qui aures
tamur tractum stari, commodare
O, Ararim, volet Secus si fiat, cogitandum, nulla esse remedia cunctis malis apta tollendis iis utendum quae minus habent periculi, millud Chilisti sal 1 m. c.
vator , is, vos vultu abire mente recolendum, usurpandum, inque eo quiescendum.
Haec habui, Clarissimio Humanissi in Auditores, quae de dissidio
Religionu componendo in praesentiarum dicerem, non pro rei dignitate amplitudine, sed quantum ingenii temporis permisit angustia. utinam Deis me irassio pacis, Magistratuum, populorum , Ecclesiis Antistiti cordibus meritatu sacu flagrans desiderium in hiret Eusecrabilem dissidis de Religione seditatem ocula illorum nude videndam exhibeat, malorum, qua esu mex illa profluunt, serio sensi ascia tra ut omnia sna vota, confitiata studia eo conforant, quo, cai sistanti mali averriinta tu,
mansueta S placida, qualia sola aegerrimum Ecclestia corputa natura mi admittunt, componendo dissidio parentur Susurpentur remedia Deus pacis qui solas pacificos amplo filiorum nomine dignatur, ad pacem nos vocavi. . Christus, princeps pacae, qui pretioso suo sanguine pacem comparavit, aterno assectu illam nobis
eommendavit viri sanctus , vinculum pach, qui nos omnes arctissimo sedere iunnum corphus adunabit, eandem nobis obsignavit. Pudeat tam olendidum nomen nostris
colitentionibae contaminarita sectemnr ad quod vocat Deus: ne patiamur tam I an-
depretium in dissidiis noliris dilapidari;
amplectamur quod commendat Domi=Christus ne feramia tam sanctam foedas factionibu nostris exinaniri servemia il-us, in qua ob gnat Spiritu. Fabius
thaginensibus is pacem bellumque
119쪽
sinu suo gestare, optarent quod mallent. Ego ausim vocem quanquam fidentiae plenam , non nostris viribus, sed Dei bonitate , Christi promissista Spiritus sancti testificationibus fretus, inlitari licereri veli-mni modo pacem, o consectam reddet Dpminus. Sic flet, cum latitia audia-
volvvtatem suam e luet nobis, ni pedes nostrinum tripudio plent in portis Hieroso- morum, tu cum voluptate comemplemur Ecclesiam Chris tanquam civitatem qua coniuncta eii sibi pariter, di adsendentes eo tribui, inbm Dei, trymonium Israel ad celibrandum nomen Domim erat cum gratulatione admiremur sedes sic
pasta, ad iudicium, sedes domui David, sedes virorum ver ium, paciscorum
Principum Davidem mirantium, Magi
si Catholica .ci, commhm volo bene re gemur diligenti has illam: ut xanimi voce ex intimis animor m praecordus votam
has s Dragia S promissa illi coma cremni Sit paxumantemurali tuo, prosteritas
palat, tuid propter Fratres vos tros O pro ximos nolliros pacem loquemur de re prompter Domum hova Dei no tri quaeremm bonism tibi. Sic denique set ut delib iipandi su ritualibui cum iubilo canticum istud iucundisimum concinamus : Ecce quam bonum es umquam amoenum fratres
habitare etiam una dis ex inini in ordinati
et pacisci delium in domo Dei incessus plenio e conbiimmunda in caelo patascat Ismn concludarum, in illo Apostoli: Quicunque secundum hancri gulam incedent, pax super illos&misericordiam misericordia, pax
Ad Neobiles. Praepotentes D. D. ORDINES HOLLANDIAE ET EST FRISIAE.
Supremos meos Domino S. bised Praepotentes Sapientes O Prudentes camis primis Domini. t Eet 'um post collationem
me, Celsitudinum veprarum mandato hic Haga Comiti indicta,& praesidentibus D. D. Consiliari s suprema Curia , in praesentia quatuor
Ministrorum, celebratam postquam de ea ad Cel indin. ves Irm referretur hacque in relatione de cdner ilia astra inter nos mo mist, mentione simul aliqua injecta, mox
deinde Nobilist Celsina vestris consultum visum fuisset, utrumque nostrum, unaque quatuor illos ministras coram ad se in Comitia sua evocare, nobisque hoo modo omnibus significare, quod expedire pro eo tempore judicaretis: accidit, ut D Gomarns confirmaret, nostram internos con traversam permagni illam esse mome ri, quippe qui ausus nou esset cum tali,M et qualem
120쪽
qualem ego profiterer , sententia comparere coram conspectu Dei; quin imo, nisi mature huic rei obviam iretur futurum hinc, uti provincia, ecclesiis, civitates, ipsique adeo cives, inter se committerenturis inque se mutuo insurgerent ad quae
Omnia ego quidem pro eo tempore
nihil respondebam aliud, nisi quod
tam atrocis in rcligione sententiae plane mihi conscius non esset, confidere autem me quod nunquam ut lam m Ecclesiis Dei aut commisni patria nostra sive causam sive occasionem
schi atim dist fovi praebiturus es sem, cujus in res fidem etiam hoc
addebam, paratum me aperde atque
bona fide dicere , quidnam de tota Religidii sentiam, quidque circa eam meditatus sim, idque quum primum illud mihi coram hoc conses mandaretur, etiam antequam pedem ex
hoc loco moverem. Atque ad hanc quidem praesentationem: oblatio-Nem meam consultum judicarunt Celsuudines vestra, ut ad se evocarer, quod obtulissem , in hoc id nunc consessu praestiturus. Cujus proinde nunc etiam rei gratia in hoc loco Gomparem, quidquid est hujus rei,
bona id fide exsoluturus verum- enimvero quum sinister de me rumor , tam apud nostros , quam etiam apud exteros , iam longum sic satis per tempus sparsus fuerit, atque si licet saepius ail hoc requisitus, quidnam in negotio religionissentirem, circaque eam meditatus e Tem hactenus profiteri semper demtrectavinem, unde multum admodum maliortum sit;etiam atq; etiam vos rogo mihi uti bona vestra cum venia liceat, quidnam hujus rei sit, ingenue proloqui, idq; etiam ante-
qua ulterius hinc ad alia progrediar. SENTENTIA Anno sos trietesimo die Inn maereatis e.t
veniebant ad me Leitim tres De uisti
Synodictu italu Hollandia, Franis, , Fud M. videlicet Lansbium , Libertia Fraxi-mM, A siae memoriae Daniel Doletivi, ministri suae quisque Ecclesiis . Rotero famessis, Ilatiensis Delphens praesentibusque duobus Synodi, standia Boreali ministricta Ioanu scilicet Bagardo Ecclesiae Hartemtnsis Sc lacobo blandi Ecclesiae Am erati mensis ministris, in Classibus quibusdam rescivisse se dicebant , quod in examinibus , quibus ad Ecclesiae postmodum ministerium admittendi explorantur rabidis Academia Leiderumst ad quaedam eorum , quae ipsis obiicerentur, responsione novas 'que recepta in Ecclesijs doctrina contrarias darentra qua tamen confirmarent , a mea distiplina habere sera quae quum ita se haberent, rogabant me, ut amicas cum ipsis collatisne ingredere , unde constare possit quid ejus rei sit, beneque postea in rem Ecclesiae a se consuli. Ad hec respondebam, minime mihi probari hunc agendi modum necesse enim fore , ut multoties, nunquam non incoim lationem mecum veniatur . si id facto opus foret, quotiescunquestn-diosus esset , qui nova aliqua re-Jonsione uteretur , quam se ex me didicisse praetenderet: videri proinde mihi consultius ut quotiescunque studiosus ullus in examine suo responsione aliqua uteretur, quam ex me didicisse se confirmaret; si1 quidem fratres eam Cossessioni cCatechismo Ecclesiarum Belgicarum contravenire indicarent, stultosum illum illico mecum committererit, paratum me hujus rei gratia, a quidem meis ipsi ui sumptibus, veniret quom