장음표시 사용
141쪽
aut necessitatem desumptam ab amore erga justitiam redio contra
peccatum quo casu verum non est, peccatum primum esse obiectum odij solamque causam meritoriam illius . Quantum vero haec res momenti habeat ad evertendum fundamentum religionis, apte hac similitudine declarari potest. Dicit Filius, Pater meus justitiam tarquitatem usque adeo diligit,ut me, quamquam dilectum suum filium, exhaeredatur IS sit, si inobediens erga eum inveniar; itaque inobedientiam debeo sedulo incumbere , si heres esse illius volo. Alius filius dicit, Pater meustis Ueadco me diligit, ut me praecise velit heredem suum habere; itaque OPUS non est ut ad obediendu ei operamdem ex voluntate namque immutabili ipsius haeres ejus futurus sum. Im vero potius me per mys Alcmmi vi ad obediendu sibi trahet, quam
permissurus esset, suus ne haereses sem. Atquil tamen ex diametropugnat cum hisce Iohannis verbis, ea Iuniis inducatis apud vos ipsos dicere Patrem haben, Abrahamum; dico enim inalth. Is vobis De m posse etiam ex lapidibu istu extinare liberos Abrahamo.V-i, Christiana vero Religio etiam mentum haec duplici tunc amori superinaedi-
ra et is, iis ricata est tamquam fundamento; sed
specie qui tamen paullo aliter consideratur pro mutatione status hominis qui
creatus ad imaginem Dei in favore illius, culpa sua peccator, inimicus Dei faet is est. Amor erga justitiam , cui Christiana Religio iu- nititur, primum quidem justitia illa est quam in Christo idque semel solum declaravit; quod peccat ameX-
piari non voluit nisi sanguine O morte Fili tui, neque illum admittere advocatum: depreeatorem, quin Vum ARMINII. II 3s o ad ersus esset. Deinde vero quam quotidie in praedicatione Euangelis ostendit, in qua declarat nemini se velle dare communioncm Christi ejusque beneficiorum , nisi se convertatok in Christum credat Amor erga miseros peccatores, cui eadem
Christiana Religio innititur, primum qui de ille amor est, per quem Christim Filium suum pro ipsis dedu, O
satiatorem constitvit eorum qui ei be-diunt deinde vero, per quem Obedientiam postulavit, non secundum rigorem .severitatem pro summo suo jure sed gratiose atque clementer, addita promissione remissionis
peccatorum, siquidcm homo lapsus resipiscat cum hoc fundamento pugnat haec doctrina duobus modis. Prrino quidem statuendo quod
Deus peccatores quosdam in tantumam et , ut praecise eo servare velit, anteqUam amori suo erga lustitiam
satisiecerit in Christo Iesu, atque id quidem etiam in ipsa praescientia sua ex proposito suo. Quinimo ipsum
penitus 3 per omnia fundamentum evertit, docendo Deum cile ut justituae suae satisfiat, propterea quod tales velit preci se servare quod aliud nihil est , quam amorem erga ustitiam in Christo monstratum sub
ordinare amori erga hominem peccatorem,quem praecis servare vult. Secundo vero, docendo quod Deus quosdam peccatores praecise velit damnare citra considerationem im- Poenitenti T quum tamen amori erga iustitiam in odio adversus peccam et tam plenissime satisfactum sit Christo Iesti, sic ut nihil jam sit quod impediat quominus misericordiam
ostendere possit erga peccatorem, quisquis tandem ille sit, praeter conditionem poeiutentiae nisi quis velit
142쪽
D DECLARATIO dicere, quod etiam hac doctrina statuitur, Devim cum majore parte ho minem eadem imo majore severitate velle agere , quam cum Diabolis Angelis ejus egit ut velit nempe Christum siveEuangelium ejus non magis ipsis prodet se quam Diabolis; utque gratie ianua aeque ipsis praeclusa sit, idque juxta primum peccatum , atque malis Angelis praeclusa est riuum tamen Angeli per se singuli in sua quisque persona ex propria sua malitiam voluntario actu
peccaverint homines vero non itim adhuc existentes in Adamo solum Parente suo peccaVerint. P Gord ela Ad intelligentiam vero ejus,quod ii pr se duplex hic amor fundamentum sit
omnis Religionis, quomodo id ita sit, idque cum mutuo tali ad se invicem respectu , sicut diximus; utile est verba haec Apostoli ad Hebraeos paullo a nobis expendi dili-
Neb. t. c. gentius Accedentem ad Delim credere
oportet Deum esse Must remunerators eorum qui ipsi ni quarunt. Quibus in verbis duo jaciuntur fundamenta Religionis adversus duo ignita tela Satanae, perniciosissimas Religionis pestes, quarunn unaquaeque per se potest illa omnem Religionem
evertere atque extirpare penitus: harum una est scisritas, alteradsseratio. Securitas est, cum homo sibi persuadet, ut ut Deum non Colat, quod equidem tamen non damnabitur, sed salvus fiet. Desperatio est, per quam sibi persuadet, ut ut
Deum colat, quod equidem tamen remunera ionem non adipiscetur.
Vbi alterutra harum locum habet, ibi vero etiam rectus Dei cultus locum habere non potest. Vtramque verba Apostoli avertunt. Si enim homo firmiter credat, Deum datu- SENTE Orum solum illis vitam aeternam, qui
ipsum quaerunt, caeteri Vero mortem artemam inflicturum fieri nullatenus potest ut securis sit. Si vero
etiam credat Deum vere remuneratorem esse eorum, qui ipsum quaerunt; Deum quaerendo nequaquam in desierationem incidet Fundamentum quidem illius fidei, per quam homo firmiter credit Deum nemini Vitam aeternam daturum, nisi qui
ipsum quaerunt, illud est , quod Deus justitiam magis diligit quam
hominem, quo solo securitas tollitur. Fundamentum vero hujus fidei, quod Deus certo renumerator
erit eorum qui ipsum quaerunt, illud est , quod Deus hominem usque adeo amet, nihil ut sit quod illum aut impediturum est, aut impedire
etiam potest, quominus eum salvet, Praeter amorem erga justitiam. Qui tantum abest ut impediat,quominus Deus remunerator sit eorum qui ipsum quaeriunt, ut potius id omnibus modis promoveat. Non potest
igitur qui ipsum quaerit dubitare ullo modo, quod Deus sibi remunerator futurus sit. Atque hoc lud est
quo des eratio sive di id nila impedi
tur. Quae cum ita sint, duplex hic amor mutuusque hic inter illos respectus, quem exPosuimus, funda mentum est Religionum , sine quo Religio nulla subsistere potest Doctrina itaque, quae cum mutuo hoc amoren mutuo hoc inter eos respectu pugnat, eadem Opera fundamentui Religionis omnis evertit.
Vigesimo atque ultimo doctrina meprae taliae de Praedestinatione a majore Wi -- parteChristianorum tam olim quam et T. etiamniim hodieque rejicitur. Vtrenabatis es.
143쪽
D. Irim ora 1 ARM ire in nihil dicam res ipsa loquitur Eccle
sias Lutheranorum , Anabaptistarum, etiamque Papistarum, Cctra nam hanc pro erronia habere. Imo Lutherusis Melanthon , ut ut in primo ireformationis initio eam probaverint, tamen postmodum ab Ea desciverunt. Ac de Melanthone quidem id clare apparet ex scriptis illius posterioribus. De Luthero vero idem statuunt qui se Lutheri discipulo, vocantes, qui tamen hac in re sententiam ipsum suam potius declaravisse plenuis, quam a priore descivisse penitus contendunt Philippus vero Melanthon sententiam hanc non multum a Fato Stoicorum abhorrere credidit prout apparet eX multis scriptis maxime vero ex Epistola quadam scripta ad Casparum Peucerum ubi inter alia haec dicit; scribit ad me Lelm de Stoico fato usque adeo litem Geneva moveri, ut quidam in carcerem comectus sit, propterea quod a Zenone diserret o misera tempora doctrina sas, tu peregrim quibusdam dilutationibus obscuratur. Dauicas etiam Ecclesiae omnes aliam ab hac sententiam sequuntur , pro it a Paret
ex scriptis Nicolai Hemmiugi in
libro de Gratia niversali dicenti Q, controversiam suam, quam cum adversariis suis Labeat, 'O consistere, piarum electi credant an vero si Ales electi sint prius qui adferunt, eos iudicat idem sentire cum doctrina Manichae-δrum S Stoicorum' qui posterjud , cum
plati e consem ire. Praeeerca a Diti hi S,
qui in hac nostra patria degunt, doctrina haec indicatur usque adeo male se habere ut propter eam H l-ti confirment secum Ecclesia nostra communionem habere neque posse
neque vellea quidam vero se nostris Irt Ecclesijs adjunxerint quidem , sed
non nisi cum Protestationem quod huic doctrinae assentiri non posJUnt. Non pauci vcro etiam propter hanc doctrinam ab Ecclesijs nostris defecerunt , qui antea uiem nobiscum senserant quidam vero etiam minati fuerunt se a nobis discessuros, nisi edocti fuligent quod Ecclesia se ii tentiam suscemodi non habeat. Porro nullum est doctrinae caput Papsis, quod Papistae, Ana baptistae Ociu M'-- tbcrani acrius oppugnent , perque etss'
cuius latus Ecclesiis nostri gravitas iis Aseri invidiam concilient, totamqUe adco nam Eecte a doctrinam in odium vocent sta 'x '
tuente nullam tam faedam adversus
Deum blasphemiam X cogitari aut verbi proferri posse V quae non posse sit bona consequentia ex hac DOMctorum nostrorum sententia conclud I. Postremo vix ulli difficultas aut Num re m
controversia in Ecclesijs hisce nostris re
toto hoc Reformationis tempore aliqua borra oborta fuit,quae non ex hac doctrana est, cui non
ctrina late adrnixta non fiactat. Re fiat. vocentur ad animum controversia
Lei denses in negotio Coolhasu, Goudana in negotio Hermanni Herberis, ornana in Corvi ij miggeri , Medent licenses in negotio ac in Sibrandi , in quod ii Xi, Verum esse comperietur. Fuit Sce vi mem
haec causa non postrema, quae me titii ct simo it ut ad hoc doctrinae captat i a deliructis
quam diligent limem attenderem , L ''
darern lite operam ne Ecclesiae UO-strae damni aliquid ex eo patirentur: crescente hinc Papatu, cujus destructionem tamquam regni Antichristici, pil omnes Doctores ex animo optare debent, Omni studio quaerere cc quantum in se est,curare quam maxime,
144쪽
DECLARATIO Atque haec illa sunt breviter quae in hanc de taedestinatione doctrinam meditatus sum, ex suis illam Auctoribus optima a me fide propositam nihil ut ipsis astinxerim, quod ex eorum scriptis liquido probare non pomm.
T. ' Quidam vero ex nostris Docto-
d ii . h. biouS doctrinam hanc de Praedestinatione Dei paulo aliter declarant: idque duobus diversis modis quod
etiam ipsum breviter percurram. Apud quos iam igitur eorum sententia haec tenet. I Deum in sese aeterno sim mu- tabili decreto proposuilla ex universitate hominum minorem partem pro suo beneplacito, gratiae aloriae suae participes facere, ad laudem gloriosae gratie suae pro placito audem suo Ajorem partem praeterire atque in natura ipsorum, quae supernaturale nihil potest, relinquere, ac non communicare cum illis salutarem: supernaturalem gratiam , per quar natura ipsorum etiamnum adhuc integra firmari, aut corrupta instaurari possit, ad demonstrationem suae libertatis. Post motumve ro peccatores eos factis de Irtis
reo S, aeterna morte punire, ad demonstrationem suae justitiq. II. Praedestinationem quae vox apud hosce specialiter pro electione accipitur Sc reprobationi opponitur Considerandam esse electa vis
mediorum ad finem tendentium. Re
spectu finis qui est salus illustra
tio gloriosae gratiae Dei . considerari hominem communiter .absolute, qualis in natura sua est. Respectu vero mediornm, hominem considerari tamquam a se, in se periturum atque tamquam reum in Adamo SE, TE TIAE III. In decreto de fine hosce addus esse observandos Dei prascientiam, per quam rq destinatos ante praecognovit. Deinde ejus praefinitionem, per quam salutem eorum, quos ante praecognovit , praeordinavit; primo quidem eos eligendo ab aeterno deinde vero ipsis praeparando, gratiam quidem in hoc seculosi gloriam vero in seculo futuro.IN. Media ad executionem prq destinationis huius pertinentia i sum ChriJum esse Deinde vero spicacem vocationem ad fidem in Chrissum,
unde oriatur iustificatiori tandem vero etiam donum perseverantia ad finem usque.
U. Reprobationem, quantum ad nostrum compraehendendi modum, duobus in actibus consistere , in prateritione, deinde in praedamnatione, illam omnes res, causa , quae in rebus sunt aut ex illis existunt, anteco ere , id est , nullum intuitum habere ullius peccati; nominem solum intueri communiter atque absolute. I. Ad executionem actus praeteritionis duo media praeordinata esse dereliectionem in natura qu per se nihil supernaturale potestes, nou Negatimem.
commmdationem gratiae supernaturalis, qua natura ipsarum firmetur integra aut instauretur Corrusta. VII. Praedamnationem res quidem omnes antecedere, nequaquam
tamen sine praescientia causarum damnationis quodque ea hominem intueatur peccatorem dc damnationis reum in Adamo;atque propterea tamquam periturum L necessitate
justitiae divinae. VIII. Media ad executionem hujus praedamnationis ordinata esse:
pri mnm, justam deseri em eamque esse
145쪽
D. IACOB Iesse aut exploration , qua D u gratiam suam non confert, aut poena cum Deus omnia salutaria sua dona ab homine aufert eumque in potestatem Satanae tradit Secundum m diu messe indurationem quaeqUe ex ea
sequi solent usque ad realam damnationem reprobati.
Ali vero sententiam suam declarant in hunc modum
res/ia Ara. I Deum, cum vellet ab aeterno
in Matinio apud te decretum facere, quo certos sintentia homines eligeret occaetero reprobarem Humanum genu intuitum esse non solum ut conditum, sed etiam ut lapsum S corruptum, atque Propterea maledictionis reum ex lapsui maledictione hac statuisse eu quo dam liberare .servare per gratiam suam gratis, ad declaratione suae misericordiar caeteros vero in maledictione iusto iudicio suo statuisse derelua quere ad declaratione suae justi tiae; idq; citra omnem consideratio. nem resipiscentiae fidei in illis aut impaenitetiae de fidelitatis in hisce II. Specialia media particulariter
pertinentia tam ad executionem electionis quam reprobationi , eadem ipsa esse quae in prima omnium sententia exposita sunt exceptis illis mediis quae electioni cum reprobatione communia sunt quum haec sententia lapsum hominis ponat non ut medium ad executione praecedentis decreti praedestinationis praeordinatum, sed ut id quod proa resti sive occasionem huic praedestinationis decreto ficiendo praeberet. Misistius Vtraque haec sententiaait quidem etiam de dua extrinsecus prae se ferunt, meo ad 'r 2' , prima differunt: quod neque creatio---ιν. nem neque lapsum causam mediam ponant praeordinatam a Deo ad precedentis decreti praedestinationis ARM Ni I. I I executionem squamvis quoad lapsum diversitas aliqua in sententiis horum percipiatur, cum secunda sententia electionem respectu finis praeponat lapsui sicut etiam primam partem reprobationis, praeteritionem scilicet tertia vero sententia totam electionem .reprobationem non nisi post lapsum hominis inchoet Inter causae vero, cur hisce visium fuerit doctrinam de praedestinatione
hoc moto tradere , neque tam alte, atque primi fecerunt, ascendere, hae et non postrema fuit quod praecavere voluerunt, ne ex doctrina sua concluderetur Deum auctorem esse peccati, idque ea probabilitate, qua quidam eorum, qui utrique huic sententiae alsensum praebuerunt, id e prima sententia concluti o Te indicaverunt. Verum enimvero si hasce sententias aliquanto penitius inspicere ad praecipue quidem secundam ctertiam cum alijs eorundem Auctorum de Religionis nostrae capitibus sentent ijs collatas, probe examinare volemu , comperiemus lapsum Adam juxta sententiam eorum non posse non considerari ut medium necessarium ad executionem praecedentis decreti praedestinationis. Idque primo quidem, quantum ad secundam sententiam, ex duabuSrationibus apparet in ea compraehensis. Prima harum est , quod in ea statuitur Deus per decretum reprobationis decrevisse homini gratiam
negare, quae necessaria erat ut per ea natura firmaretur.quom inta per Peccatum corrumperetur Did autem est, decrevisse gratiam eam non conferre, quae necessaria erat ad peccatum evitandum , unde igitur necessario
sequi debuit transtri is hominis, quippe lege ipsi posita. Est igitur Ilapsus P s hominis
dimsentent. deae duabvi ramitonibus id apparet. Triam
146쪽
hominis medium ordinatum ad executionem decreti reprobationiS. Secundo, duae hic partes statuuntur reprobationis, praeteritio, praedamnatio, queduae partes, juxta hoc decrerum , necessaria inter sese mutuo copula connexae sunto aeque late patent. Omnes enim ii collatione gratiae ii et erui a Deo , simul etiam damnantur, quidem non alij; unde proinde concluditur, peccatum necessario ex decreto reprobasionis, id est, pra- teritionis segni deberea alioquin enim fieri potuisset, ut qui praeteritu esse
set, non peccaret, ex eoque damnabilis non fieret ibi peccato meritoria causa damnationis existente; atque ita quidam praeteritoriam Neque salvati neque damnati fuissent; quod magnum absurdum est Hamataque sententia in idem inconveniens cnm prima incidit neque solum id non evita sed dum id evitare conatur , in apertam obsurdam
contradictionem sui ipsius incidit; quum quoad hoc , prima ubique sui
Tertia sententia hoc incommodum e Vitat quidem melius, nisi illius Patroni pro declarationes raedestinationisin providentiae quippiam dicerent, ex quo etiam ip o necessiimi aps concludi posset quae tamen non nisi ex decreto aliquo praedestinationis oriri potest. Huc pertinet primum quidem descriptio permissionis divinae , qua peccatum permittit: cujusmodi h aec est Permissio est subtra actio divina gratia , qua Dem quisna decreta sue voluntatis per rationales creatura exequitur aut voluntatem suam, qua vult illi a citim fieri, creaturae non patefacit aut voluntatem creaturae non flectit ad obediendum divina voluntati ines acta quibu haec adduntur inque dSENTENTIAE ipsum si ita peccat quidem creatur avem Cario, sed tamen voluntarie atque iis bere. Si dicatur, quod haec descriptio non quadret in permissionem Dei, qua peccatum Adam permis id quidem ita accipimus: nihilominus tamen ex hac descriptione sequitur. quod caetera peccata necessario Fant. Se M.,
cundo vero huc pertinet, quod qui Oroetiamdam contendunt declarationem olo perexplica
riae Dei, que necessario illustran et et
cla eli litam esse in demonstratione mi deciam n
fieri non potest , nisi peccatum m .'
per peccatum miseria, saltem ad mi-mmum meritum quodciam miseriar mundum Ingrediantur; atque hoc modo etiam peccatum ex necessitate
talis demonstrationis gloriae Dei, necessario introducitur. Quum jam lapsu Adam ponitur esse necessariri ac
proptereari etiam mediim ad executionem praecedentis decreti praede stinationis simul etiam ipsa creatio ponitur tamquam medium serviens CXecutioni eiusdem decreti Lapsus eHIm creationem necelsari, sequi non potest, nisi per decretum praedestinationis. quod inter creationem&lapsum non potest collocari , sed
tamquam praecedaneum utriq; praeficitur creationem ad lapsum ordinan S; utraque autem, ad executionem
unius ejusdemque ecreti ad demonstrandum iustitiam in punitione peccati, misericordiam in remissione illius, alioquin enim, qu d creationem nec ario sequi de sit, a Deo tu creatione intentam non esset: quod impossibile est. Sed posito, quod ex neutralia. uidrum duarum sententiarum necessit a rannm sit,
i sim Adami concludi possit nihilo M id D O
tamen minus omne praecedentes ar prima sientem Itimentationes contra sententiam priora reiecta
mam Productae, etiam contra aget, rq
147쪽
et is sint mommodata, prout appareret, si de eo collationem contingeret institui. Atque hactenu quidem cum eaS sententias declaraverim, tiae circa articulum de prae estinatione in Ecclesij nostris atque etiam iii Academia Lei densi inctilcantur, atqUeam improbantur; simul vero etiam
rationes meas produxerim , Cur eo
modo de illis judico deinceps meam ipsi iis sententiam in medium proferam quae tali est ut ego quidem arbitrer eam verbo Dei quam maxime conformem esse. e. te' Primurn .absolutum Dei decretum .,is i. de homine Peccatore servando, esse,
quo decrevit Filiuin suum Iesum
Christum ponere in Mediatorem, Redemptorem Salvatorem , Saccr- dotem de Regem et qui peccatum morte sua aboleat, amissam salutem obedientia sua impetret, e virtute sua communicet. Secundum praecisum de absolutum Dei decretum esse, quo decrevit resipiscentes incredentes m gratiam recipere, eosque, perseverantes ad finem
usque , salvo facere in Christo, propter Christum .per Christum;
impenitentes vero S in deles in peccato, sub ira derelinquere , atque arrinaret tamquam alieno a Christo. Tertium Dei decretum est , quo decrevit media ad resipiscentiam
fidem necessariam sufficiem eris egi
caciter administrare hanc administrationem institui juxta sapientiam Dei, qua scit, ii id misericordiam .severitatem suam deceat, itemque juxta iussit iam ejus per Uam Paratus est, sapientiae suae praescriptum sequi atque executioni mandare
ARMINII, II 'Hinc sequi quartum decretum , quo decrevit singulares ct certas quassdam personia salvare: damnare. Atque hoc decretum prestientia Dei innititur,qua ab aeternosci Vit, quinam juxta eluscemodi administrationem mediorum ad conversionem Asfidem idoneorum, ex Praeveni Ente
ipsius gratia credituri erant me subsequente gratia perseveraturiri quive
vero Ct Iam non erant credituri S perseueraturi.
Haec praedestinatio hoc modo exposita I. Fundamentum Christianismi Haepiadiaces , salutis .certitudinis de a Natios vita
II. Materies Euangeli est, imo Summa ipsum me Euangelium est ex eo Crumque L .
que necessaria creditu a salutem est quantum ad duos priore articu los attinet.
III. Neqtie opus habuit ut a re mi vera generati aut a particulari ullo Concibo et
examinaretur aues decerneretur , --emmo cum clare atque expresse totidem unquam ran- verbi ita scripturis contineatur me
que ei ab ullo orthodoxo Doctore
tanquam contradictum sit. IV. Ab omnibus recte sentienti Suarum temisbus octonbis semper aginta docta ' 'Urpba que fuit.
V. Congruit cum Harmoniamin, censere itnium confessionum quas prote 'i' etiam mstantes Ecclesie ediderunt. 3 my I. Optime etiam congr ut cum E. . . .
carissione Belgica se Catechismo idque Itomqui ita , ut si in Articulo decimo sexto cum confessi confessionis vocabula haec rabidam hii .e halij exponantur, fideles in fide Ecclesialum. les;sententia haec in eo articulo in Lilto clarissimo compramensa sit quae
etiam causa est , quod disputaturus aliquando in collegio publico- pri- vato Academiae o thesin jusserim verbis
148쪽
rio ger A RATI verbis ipsi et confessionis concipi. Cum Catechismo vero congruit argumento quaestioni 2o ins .cres hillem VII. Optime consentit cum na- natur Dc a tura Dei sapimia bonitate iniustitia illivi: utpote quae sit praecipua materies omniumque clarissima sapientiae bonitatis de justitiae Dei demonstratio.
Cum vatura VIII. Consentit in omnibushemri , ctim natura hoininn,quomodocunque tandem illa consideretur , ive pruUo statu creationis sive in sta tu lapsus , sive in statu instaurationis.co actu ere LX. Convenit cum actu creationu:rum confirmando, quod creatio ipsissimas comunicatio boni ex intentione Dei atque secundum ipsum eventum quod ex bonitate Dei oriatur,atisque, quantum quidem ad continUationem sive conservationem illius attinet, ex amore proficiscatur, perfectumquem proprium Dei opus sit , in quo Deus sibi complacuit se quod ea omnia habuit, quae ad non peccandum necessaria
erant. eum natura Convenit cum mitura vita
Jerva, et titistu , quibu ea in Scripturis de ratur. Cinnaeaeura I. Convenit cum natura drt a - - ue aeterna Si inibis, quibus ea In Smpturis congnom Inatur. r.eeatum II. Statuit peccatum vere no--- bedientiam estiis causam meritoriam
stat it atque condemation ISN X eoque optime toriam . convenit cum lapsu es peccato. e. me emi a XIII. Omnibus modis conve-
Pe omisia, micum natura gratis: Omnia ei ad eo ritu eum scribendo quae ei Competunt, eam f- agrct.R. ue optime cum inllitia Dei, cum quienatura S libertate voluntariam homine conciliando.
n. H. ii XIV. Quam maxime facit ad
SENTENTIAE declarandam gloriam Dei, ipsius iusti Mati, ad ruitiam .misericordiam ponitque m mmesti
Deum causam omnis boni, salutis nostrae hominem vero causam peccati iamnationis suae. XV. Facit ad honoremis Chri cur uim ipsum ponens fundamentum osse sica praedestinationis , causam meritoria. communicatoriam salutis. X v I. Salutem hominum valde Promompromovet qui mo potentia di me Vm tui isti ad salutem eli, tristitiam in homine Procreans super peccato sollicitudinem conversionis, fidem in Iesum Christum, studium ad bona opera, Zelum in precibus : faciensque ut saliuem nostram in timore S remore operemur;desperationem vero, quousque necesse est, impedit. XVII Confirinat, stabili a sui. ordinem, juxta quem Euangelium biis. praedicari debet;postulando primum quidem resipiscentiam fidem, deinde vero promittendo remissionem peccati, gratiam spiritus bitam a
XVIII. Stabilit administrati, Prtutem o
nem Euangelis eamque fructuosam altat .... reddit, quoad praedicationem, ad gelitiministrationem acramentorum publicas preceS. XIX. Fundamentum est Reli rivdamentagian Christianas propterea quod in chris, a.' ea duplex Dei amor simul iungantur atque secum invicem convenienter concilientur , amor scilicet Dei erga justitiam, simulque erga
homineS. Postremo doctrina haec a majore maiore semper parte Christia varum approbata gr/qchrasti. Ct,atque etiamnum nodieq; a majore, obara .h. parte approbatur. Neque cuiqIam occasionem dare potest a se abhorrendi, aut ullam contentioni in E clesia Christiana praebere ansam,
149쪽
I lae im erutabilia ei iudiera
I eas reten ita de Prob asintia Dei.
Vt proinde optanduisset, ne in hac materia procederetur ulterius autim erscrutabilia iudicia Dei pervestig rentiar, salic non ulteri US , quam quousque in Scriptura clare ea pate
s. cta sunt. Hoc illud est, Nobiliss. Totenotiss. D. Ordines,quod habui Cel
sit vestris exponendum, quoad doctrinam de Praedestinatione de qua magna est in Ecclesia Christi controversi a. Nisi grave esset Celsit vestris , haberem ctiam alia quaedam Celsit vestris proponenda: quae scilicet etiam ipsa ad declarationem mea sententia faciunt, eundemqUeipsuris ad finem tendunt,culti gratia
a Celsitud vestri jussus sum hoc in
loco sistere me. Sunt nempe quidam praeterea etiam at s Christianae Religionis Articuli , qui magnam admodum cum doctrina de predestinatione as finitatem habent, atque magna ex Parte ab ea pendent; cuiusmodi sunt, Providentia Dei therii hominis arbitrium; perseverantia sanctorum S cem Dido salutis de his etiam ipsis si placet sententiam meam breviter referam. Providentiam Dei statuo esse solicitis, continuum S ubique prasentem Dei intuitum, secundam is e in uni Uer equi dein curii totum mundum, particulariter ero omnes universe creatiiras, nulla
earum excepta borsum , ut eas in essentia sua, ita litati bis , actionibus C passonibus pilis conservet latibernet, proiit se decet atque ipsis caverisimis F, adtin-cem sui nominu si salutem credeni in m. Nequaqitam itaque Providentia Dei quidquam subtraho Ortim, quae ei competunt; sed dico omnia eam conser Vare , regere, gubernare
atque dirigere; quodque nihil plane casu aut fortuito contineat. Imo vero etiam Providentiae Dei subjicio liberum arbitrium ipsosque ratis natucrca in rae actus sic ut nihil fiat sine voluntate illius, etiam eorum qii contra voluntatem illius fiunt observa to solummodo discrimine quod est
inter malos tabon OS actu S dicen Permitto do, cum bonos actus velle orire ma Tta ident a
los vero libere permittere quin imove oue emcontia ra
ro perlibenter concedo , Ut provi misso: uodentiae Dei etiam caca malum in norabant ae
nes omnino actus adscribantur, qui eatur,neproise Xcogitari pos Iunii modo hoc solii in pterea Deus caveat tria ne inde Deus causa peccati esse et e pecc*ti
paruatur Quod luculente satis te uam ea status sum in dismutatione quadam lammam Oa
de Iustitia resticata a providentiae I et V
Dei in mali, Leida bis sub me disputata iii qua dedi operam, at quotquot ex Scriptura concludere posse in actus circa peccatum Deo competere, eos ipsi adscriberem in eoque eo usque progressus sum, ut quidam ex eo occasionem sumpserunt DPI-nendi mihi, quasi Deum auctorem peccati constituerem quod Amsterodami ex ijsdem illis thesibus pro suggestus luties contra C productum suit; sed quo jure ex illi COI- stare potest, que ad triginta vinum articulos falso mihi impositos quorum antea mentionem feci scripto respondi nam eorum etiam hic unu erat.
De Libero arbitrio hominis ita De Liberabo- sentio hominem in primo statu cre Rrbit .ationis suae ejuscemodi notitia, sanctitate ijsque viribus instructum strisse, ut verum bonum intelligere,
aestimare, considerare, velle cc perficere valuerit, protat quidem ei mandaturn erat sed hoc tamen non nisi cur auxilio gratia Dei in statu vero lapsus: peccati ex seipso: a seipso, quod quide vere bonum est, ne pQ cogitare,
150쪽
ra 2 DECLARATIO cogitare, neque velle aut facere posse te; sed ii ecesse esse ut a Dco in Christo per Spiritum sanctum ipsius regerieretur e renovetur in intellectis, assectioni bis sive voluntate, omni bis Anetiribus, ad id quod vere bonum est recte intelligendum , aestimandum, considerandum , volendum V ciendum. Hujus vero regenerationis sive renovationis participem factum, statuo eum utpote liberatum a Peccatori posse bonum cogitare velle de facere, sed tamen non nisi cum auxilio semper gratiae Dei. Quantum ad gratiam Dei credo primo, eam esse gratuitum assectum quo Deus bene affectus est erga miserum peccatorem secundum quem primo quidem Filium dat , ut qui
credu in eum , vitam aeternam habeat.
Deinde vero in desu Christo propter Iesum Christum eum iust Focat si in im filiariima optat ad satistem. r. iam esse infusionem omnium corum donorum Spiritus sanctitam in intellecta quam in voluntate S affectibus hominis, quae ad regenerationem Wrenovationem illius pertinentra ut sunt des, stes, charitu, &C. sine hisce donis gratiar idoneum non esse hominem, ut quidquam boni Cogitet velit aut faciat. 3. Eam esse contini iam si lentiam atque continuatum auxilium Spiritus sancti, secun dum quod Spiritus sanctus hominem jam ante regenitum pulset atque excitet ad bonum, infundendoc salutares cogitationes, inspirandoque bona desideria, ut sic bonum actualiter velit; quin imo etiam secundum quod deinde cum homine Una velit atque operetur , ut homo quod vult, id etiam perficiat.' At que hoc modo gratiae adscribo iniim , continutio Rem atque cev mmm NTI Ationem omnis boni etiam eousque, ut homo jam regeneratuS sine hac praemvenientem excitante sequente cooperante gratia , bonum prorsus neque cogitare, velle aut facere pomsit, ac ne quidem ulli tentationi a
lae resistere. Vnde liquido apparet, me in gratiam plane iniurium non esse, atque qui Libero hominis sicuti de me spargitur, arbitrio nimium
tribuam , tota enim controversia in eo solum est posita, utrum gratia Dei sit irresisti bilis quaedam vis. Hoc est; controversia non est de actionibus aut operationibus , quae gratiae adscribi possunt; cujusmodi tam multas ego confiteor atque inculco quam quisquam unquam fecit alius; sed de modo solum operationis, utrum irresistitis ea sit nec ne. Quantum enim ad hoc , juxta Script ira credo , quod multi Spiritui
S resistunt, ingratiam oblatam repel
Quantum ad Perseverantiam fian. ctorum, de ea sic sentio : eos qui
Iesu Christo per veram fidem insiti sunt, sicque Spiritus vivificantis illius participes facti sunt, fuscientes
vires habere ad pugnandum cum Satana, Peccatori mundo propriaque sua carne, atque ad obtinendum victoria, sed tamen non nisi per assi levi iam gratia eiusdem pirit tu quinimo Iesum Christum per suum spiritum illis in omnibus tentationibus adsistere atque auxiliarem manum praebere, &, modo adpugvam parati tis operam ipsisum serent, sibi que ipsis non desiit, eos a lapsu preser vare, sic ut nulla astutia aut viri a tanae seduci aut ex manibus Christi trahi possint sed utrum ijdem per negligentiam initiumsua in Christo ex-
hinnis deserere non possint, prasenti huic