장음표시 사용
81쪽
or Auc T. ET FIlis sane uni non contigisset Ecclesiae nisi dilictuis, frater eius factus
filisset . agens ubera mitris ejus dem. At ejus nulla fuisset necesssitas, si per legem abu iustitia de sa- has contigisset. Felix ergo necessitas, quam tanta implevit plenitudine dignitatis miserta necessitatis nostrae divina dignatio. Sed non parum etiam addidit hujus nostrae cum Christo unionis IduS, ipsi unioni quam cum Deo: PADtre sumus habituriri quos patebit Conside tanti, quis quantusque inter Patrem, Christum sit mutuae ne
Pisonem si intueamur, duo quoque in illa nobis occurrent insignia, huic Theologiae peculiaria. In Primis ipsa Dei gloria velut conglobata, vin unum corpus conglomerata
dabitur conspicienda in Christo; quae alioquin per spatiosissima immensi coeli palatia fuisset dispersa;
non secus atque lux primo die creata, per totum hemispherium aequaliter sparsa, quarto die collecta, constipata, in unum corpus solare est collata, oculis et illustrissime oblecta. Quo respec adicitur in Apoca-- ...1 1s lysi; quod caelestis Hierusalem nequeste indigeat neque ita nod gloria Dei illam sit illustra iura , ct interna eius agniae, turin, ceu iucundissimae istius gloriae in immensum se diffundentis vehiculum. Deinde in ipso Deo non modo
laturae ejus excellentissimas con templabimur proprietates , sed etiam quod omnes illae modo eminentissimo adhibitae, usurpatae fuerunt bono isti inobis procurando, quod jam spe, tum re ipsa pecunionem visionem istam possidebimus. Longe itaque hujus visionis Prestan-
tiaeucedit illam, quae per legem exstitisset. Atque hinc etiam uberior dulcior existit fruitio. Ut enim lux in sole clarior,quam ita stellis: ita solis adspectas, si quidem ferre illum
queat humnus oculus, gratior hacceptior ejusque fruitio suavior. Duplicabitur etiam fruitionis gratiosissima dulcedo ex tali proprietatum divinarum intuitu. Prima enim ex proprietatum tam praestantium con templatione existet desectatio altera ex immensae istius dignationis confideratione , qua Deus omnes illas Proprietates suas,in totum bonum suum , quod in impetrvestigabili divitiarum suarum thesauro possidet. explicare voluit ad salutem comparandam impartiendamque homini, miserrimae creaturae suae : non secus atque si totum illud, quod est Deus, solius hominis causa: bono esse videatur. Accedit .hoc peculiare, quod ipsum torpus humilitatis vostra Ilo Phli. s. rioso corpori Iesu Christi se consormandum,nt quemadmodum gegavinis imaeinem i. C , S. Sterreni Adami, ita quoque talestis imaginem Ieramui. Hinc est quod omnia in Iesu Christo novasa a esse dicuntur. Hinc aetas' Dquod Novos caelos, novam terram a. Ter. - p. se nudum promisionem exlecta ei amen '
novum calculo albo inscriptum inomen novum ipsius Chri liet nomen nova civitatis
Hierusatim a Chri lo accepturi novum Deo es Christo canticum in aler- Num cantatnri, in Scripturis descii s.'
Quis jam non videt , quantOPCre beatituto per Christu in mobncomparata tu per Euangelicam Theologiam oblata, excellat illam, quae per legis iustitiam, siqindem ii iam praestitissemus, nobis obtigisset Fuissemus qui dein tum electis An
gelis sirrules, a vero Angelis liceat 3 mihi
82쪽
mihi illud in hoc celebri theatro, cujus inspectores labemus istos ipsos beatissimos Spiritus ad laudem Christi Dei nostri enunciare superiores erimus. Niniti quidem illi sunt Deoin Christotam in restitutione omnium forte unientur strictius sed copula conjugalis, Ua nobis gloriari licebit non intercedet. Intuebuntue illi quidem Deum ipsum scie ad faciem, ejusque natu
reproprietates eminentissimas contemplabuntur; sed in ijs videbunt nonnullas hominis salvandi gratia
Usurpatas, quas ipsorum bono non explicuit Deus , quamquam id necesse non fuit, neque explicaturuSerat, etiamsi necesse fuisset. Vide lbunt, sed non invidebunt admirabuntur potius,quod quam dignati
nem Spiritibus ejusdem cum ipsis
naturae consortibus olim denegavit, hominibus natura inferioribtis concessit, amborum architectus, Deus.
Videbunt Christum , civitatis Dei vivi, cujus ipsi quoque incolae sunt, lucernam lucidissimam , eoque ipso beatitudo illorum per Christum it lustrior erit sed qui non Angelis , atmit ad Abrahasemen assum erit: cui etiam in
ista assumta natura adorationem honorem sunt exhibituri, praecepto Dei primortuitum suum in orbem terrarum futurum illum, introducenis tuta Cujus etiam sistari mundi bonorumque ejus participes existent verum qui non illis, sed Christo ira tribus ipsius, ejusdem naturae consortibus, ab ipso sanctificatu, cst subiectis. Impegerat Deo congenerallis, sed malignia , Spiritui mendaci &invidiae crimen. Nerum quam insigniter utrumque ses depulerit Deus in Christo salute per illum Puta videmus. Et mendacium quiit OR AT VO, dem, quod nisi morte Fili sui intercedente reconciliari sibi hominem
nolueriti, invidiam vero, quod eundem non ad Angelicam modo ,
quam Mille impurus, si in origine sua perstitisset, assequutus fuisset; sed longe angelica superiorem beatita
Quanta hic Dei gloria se patefaciat, Auditores ornatissimi de quanta ipsi a nobis ob tantum bonum debeatur gloriari equidem vestrae religiosae pietati secreta meditatione, ne sim prolixior , cogitandum relin
Interea omnes, quotquot fumus, attenta: devota mente pensitemus,
quod officium nostrum desideret doctrina illa, quae a Deo: Christo patefacta, tantam nobis salutem plane replene adnunciat, id participationem ejus invitat gratiosissime. Recipi postulat, intelligi, credi, opere ipso expleri. Et digna Bomni acceptibne propter minarem necessaria accipi, propter Frem Digna, quae ab author tanto tradita , humili&submisso antimo accipiatur; in qua cognoscendam percipienda sedula diligens opem collocetur, quae det
manu, mente, animo non depona tur, donec finem illius, animarunt no-
rarum salutem fuerimus consecuti. Quid enim 'Deus sacrosanctum suum Os apexiet se nos aures obturatas habebimus Ille caelestis magister docere volet; nos discere detrectabimus Ille cordibus nostris divinae suae veritatis notitiam insipirare nos ostio cordis nostri obserato clarissimam denissimam Spiritus auram excludemus Christus, ipsa patri sapientia Euangelium ex si ni Patris allatum nobis adnunciat;
nos illud in sinu pectoris nostri
83쪽
DC avet T. ET AE IN recondere dedignabimur praesertim compulsi patris mandato , quod illum audiri su sit, addita comminatione illum non audiam i fore ut anima nostra ex populo no ro, id est, republica Israelis, eradicetur Ne cadat in quemquam tantum scelus. Si enim per Angelo dictvisermo firmasset tuom inseque transgressio S c ntumacia sitim mercedis retributionem retulit: quomodo nos effugiem vi si tantam neglexerin salutem y Iiis Dum primum enarrari perit trippum Dominum, ab iis qui ipsinin au diverant fuit nobis conirmata Accedat sinu doctrinae hanc, qua plurimum pollet, suasionis operam,apud mentes proprii sui S summi boni non prodigas, utilissime impendet. Cogitemus , cujus rei gratia nos Deus in hanc lucem evtulerit m Unte , intellectu , ratione instruxerat; imagine sua condecorarit. Veniat in mentem , quem in finem lapsos restituerit in integrum, peccatores sibi reconciliaverit, inimicos ingratiam receperit Vcomperiemus hunc else, ut salutis aeternae participes si emuS, cique in seculum laudes diceremus. Ad illum autem non nisi hac via, quam do trina illa Theologica praemonstrat, contendere, multo minus pervenire valemus. Ab hoc fine si
aberramus, non tota terra marique,
sed toto coelo, cui tamen no adscribi inscribique necesse est, ab rramnq. Et haec doctrina porta coeli eli,
Sesana a paradisi scalami a lacobi per nam ipse Christis ad non descindit,
nos sitissim ad illum adscendemus Care a aurea, quae caelum terra connectit. Ingrediamur, adscendanias, inliaeream M. Lara eli porta apertis rari facile admittet credentes, immota hala positura nutare non permittet adscen de ut es in olubilis annu-urn summissura, ne dimittet in haren-TH Em Lo G. II tra; usque sim veniamul ad Divi tem msecula cedebamur ad thronum altissimi: uniamur Deo vivo . S Filio alti ivisa Christo capiti nostra. Vobis vero, peculiari ratione cura ista incumbit, Iuvenes lectissimi, quos Deus coopera
rios sibi in Evangeli patefactione,
aliena salutis administros destina vit vobis semper ob oculos versetur Aut boris sacrosancti stadi uestii maiestas sibi Aue neces Ilias Autho is
intuitu in mentem veniat Amosi Prophetae illud 'eo retiit, quis norum Ami. s. s. timebit Domini labo ua loquutus B, qui non prophetabit 'Prophetareata temnon potestis, nisi spiritu proohetiae instructi. Sic ne mutem ho ille allo quitur, nisi in Scripturari ne mutem adspirat, nisi per divinitus inspiratam Scripturam. Finis contempla tione cognoscetis, nullum digniu , utilius, magis salutare munus imponi posse homini, inter homines converianti, quam ut illos ab errore iuveritatis viam, a pravitate ad iustitiam, a miseria extrema ad summam felicitatemper ut at Ursalvos faciat. Sed veritatem illam sola Theologia docet iustitiam veram non nisi illa praescri bit sola ista felicitatem salutem patefacit. Vos ergo Scriptura exemplaria saera
Nothirna versate manu, vero te diurna. Quod si feceritis ins inertes igne iu- fructuosos vos efficient a Domιni nolit,
Iesu Christi tognitionem sed boni eritis Iesu Chri i ministri i innutriti in sermonibia dei bonaque doctrina, ct ad omne boni, io ni instructi operari quos non pudeat sementem Euangelis cum sedulitate Osatientia facientes, dominoque gem amplam cum utilia reportantes ex benedictio e Dei, d, gratia Domini nostri Iesu Christit. Cui sit lausi gloDa ab hoc
tempore usque in secula. Amon.
84쪽
Certitudine S. Sanctae Theologiae.
M, Fne sacrosanctae Theologia CX-plicui, quae dici porro possent , si
idoneum nacta essent interpretem, quamquam illius praestantiam miris modi commendent, eamque prorsus divinam esse convincant, Ut olequae de Deo sit, a Deo, dein Deum tamen non poterunt Ustius animo solidum stlidi istius suscipiendi desiderium generare , nisi spes simul a fulgeat, non incerta, pervcniendi ad obiecti scientiam, Ela fit acquirendi Quum enim motus perfectio sitiquies, frustraneus erit, qui perfectionis suae terminum, quietem, nequi ibit asscqui At frustraneam operam nemo prudens sibi sumere volet Sita autem spes omnis est in revelatione divina. Anticipata enim haec animos hominum occupavit conceptio
verissima, tum cognosci non posse nisper rem, S ad illum non posse ac eclinis per illum. Quare necesse est , ut constet homini factam esse a Deo
revelationem, eamque , quae facta est , certis adeo argumentis nni
tam esse , ut pro divin haberi S agnosci possit qui ii modum esse, quo sensus verbo enuntiatos intelli-ugere queat, .firma certaque fide praehendere : cui rei tertius hic noster desudabit labor. Faxit Deus i ut in hoc etiam tractatu vero, Lipsius per Scripturas revelati ductum se
quanis quae fidei nostrae firmandar, Deique gloriae propaganda servire
queant , in medium proferam ad nostri omnium in Domino aggregationem. Vos etiam Auditore clarissimi humanissimi, oro: Obsecro, ut huic etiam oratiunculae nostrae benevolas S patientes aures accommodare non dedighemini. De certitudine autem Sacrosanctae Theologiae aditiri, Oia neces feta bemus illam bifariam , secundum Legaliac Enangelicae mo lum considerare utrobique enim idem veritatis est modus , inpropterea idem modus cognitionis, tu est certitudo Generatim ergo de illa pertractabimus citra specialem respectum madplicationem. Verum, ut Ordine procedat oratio, paucis erit primo de Certitudine in universum delibandum inde de certitudine Theologiae agendum prolivius Certi tu ortaq; est mentis sive intellectustpropi ieras, modus cognitionis, secundum quem mens cognoscit obiectum prout est, .novit se id nosse prout est distincta abis, one, quod ista rem quidem prout est nosse potest, sed inim falskatis oppositae suspicione. Quare ad certitudinem duo
requis unitri rei ipsius Verita , bilanimi nostri ad pramensio tali S, quam lem diximus: Quae ipsa quoque ad- praehensio, utpote ex rei ipsius Veri tate. secundum illam informata, verita dicitur , propter similithidinem ; quemadmodtu res ipsa certa, propter actum mentis illam isto modo adpraehendentis sic duo ista propter admirabilem sui uniu-nem nomina sit invicem alter alteri
transsctabunt. Veritas autem , Ut
in re est, duplex est rancomplexad complexa Illa, qua res est inentium numero; ista, qua re ali
85쪽
quid inest, ad est circumstat, qua res aliquid producit, ab aliqua re
Producitur, si quae aliae sunt rerum Mater ipsas ab Siones, relationes. Eodem modo veritas habet in mente. Cum duplex est actio, in ensincomplexum, quae simplex apprehensio clicitur, k in ens complex iam, quae compositio nuncupatur. Du- Plex autem est veritatis, ut in re est, modus necessarius reontingens: secundum que res, tum simplex, tum complexa, necessaria vel contingens dicitur decessitas rei incompleXae,
est necessaria ipsius rei, sive illa sub jocti, sive adtributi obtinet Oc Um, existentia. Rei complexae necessitas, est necessaria Messentialis inter subjectum At adtributum, mi labi rudo. Necessitas illa,quam in simplicibus rebus considerandam dicimuS, nulli bi est quam in ipso Deo , dc issquq Deo per naturam conveniunt, nostro consitaserationis modo ab ipso distincta. Reliqua omnia sunt contingentia,
qualiactauque sint, Utpote a potentia an actum producta neque contingentia tantum initi sui ratione, sed re Continuatae durationis. Sic Deum csse necessc est item vitam, apientiam, bonitatem, iustitiam , Ilo ta- cordiam, volt talem, potentiam esse se, Est necessarium Creaturas aUtem Esse creaturas onservari, non est nccesse. Sic quoque non necessaria creatio, Conservatio, Ubernatio, in quaecunque Deo rei pectu creati rarum tribuuntur Necessitatis fundamentum est, Natura Dei, contingentiae principium, libera voluntas Dei. Quanto autem res que libera Deo creato est durabilior;tanto quoque ad necessitatem accedit propius, a contingentia recedit longius: qua-
quam hujus ambitum numquam egrediatur ad illius inaccessibile domicilium nunquam pertingat Nemcessitas complaxa non in Deo laturi est, scd etiam in rebus ab ipso creatis. Verum in Deo, partim ex naturae ipsius fundamentri parrim ex principio voluntatis liberae ipsius:
Ita creaturas, ex libera tantum voluntate Dei, qui semel statuit, ut ista es se inter uo creata relatio celabitudo. Sic necessaria est haec veritas, Deu vicit, intelligit, ainat, emnatura ipsa Dei. Ista, Deus est creator, Iesus Christus est Salvator , Angelus est Spiritus creatus intelligentia A voluntate praeditus, homo est animal rationale, necessaria est ex libera volitione Dei. Vnde adparet gradu tiri PS a complexae veritatis necessitate constitui posse; ut summus adtribuatur illi,que Nature Dei innititur funda meto, ut reliqui ex voluntate Dei proscctis illa procellat, quam malore voluntatis at sectione tale esse voluit Deus subsequatur quam ex minor . Solem moveri necessarium CX natura solis a magi necessaritim, Ut Prael vindicetur ab hostibus ut risia io. ideoque sol ius vi pare immotus in medio caeli. Necessarium ut solabori-Cnt occasum rapiatur minudiurno coeli a magis neccssiarium ut EZechias certo signo de prorogatione vitae suae confirmetur , Ideoque
sol ad quindecim ara vi retro ored i R a s . 8 S majori nece litati cedere debuit minor , idque ex libera Dei voluntate, quae sepem posuit utrique At-gue prout est necessitas ista in rebus, ita quoque a mente adpraehenditurd cognoscitur , ijsdem observatis gradibus siquidem scientiae nomen ista cognitio merebitur. Certi- indix autem istius triplex est causa.
86쪽
Aut enim persen viri aut perrat imet dist rctum, aut per revelationem menti genetatur illa ex trientia dicitur:
ita scientia haecfit adpellatura illa
est singulati in sub sensus cadentium, Iarim res um conclusionum ex prii cipiis noris deductarum, haec rerum a sensibus es ratione rem starum. Marcnunc ad propositum nostrum accommodentur objectum Theologiae
. . uerum . Devi eris verum .solum nrcessarium, ex naturae necessitate Christi ens verum ex Voluntate Dei egisteas , n necessarium porro, utpote duraturum in omnem aeternitatem Deo quae adtribuuntur in Theoloria nostra re partim ipsi is natura sunt, partim per liberami uis voluntatem illi convenientia. Per naturam vitata sapientia , bonitas, justitia, misericordia, voluntaS, potentia ipsi competit necessitate naturali: absoluta Per liberam voluntatem volitiones .actiones omnes
ipsius circa creaturas, idque immutabiliter: quia simul illas voluit non retractandas . Quae Christ adtribuuntur, omnia quidem illi per liberam
Dei com Utini voluntatem; verum
ita ut Christis sit heri abdie idem, se
in seculata egper omnis in posterum futurae mutationis sive illa subjecti sit, sive adtributorum sive, quae inter utraque est , adfectionis. Reliqua omnia, quae in tota rerum natura superiore S inferiore inveniuntur sive illa in se incomplexe, sive ut inter se mutuo sunt adfecta, considerentur . ad istius necessitatis gradum non Pertingunt. Quare Theologiae nostrae veritas necessita longe ommum aliarum stientiarum necessitatem excedit, quatenus quidem uti aque in rebus ipsis est sua .Et
propterea quum mentis appraehemadentis: cognoscentis certitud retrum ipsarum veritatem iecessitatem excedere non valeat, imo saepissime infra illam subsidat ex capacitatis suae defecturi linbent enim se
oculi mentis nostrae ad ipsam puram rerum veritatem ut noctuarum ad lumen solis necesse est, ut nullius scientiae obiectum certius cognoscatur quam Theologicae et quin potius sequitur, ut hoc qu1m certissime cognoscatur si intellectuis mundum ejus captum contemperate .condecenter inspiciendu offeratur. Verum non est eiu naturae, conditionis obiectum istud . ut sensi, in externu objici queat in per illorum observationem .experientiam illius adtributa, proprietates affectiones, actiones, passiones cognosci. Sublimius etiam est. altiora, quae illi
conveniunt, adtributa, Droprietates, affectione . acstiones. Dassiones,quarn.
ut m ms rationes est discursis beneficio vel ipsum cognoscere . vel adtributa
eius investigare, vel quAd subjecto
conveniant demonstrare possit quaecumque demum principia adhibuerit. 5 ad quascumque causas, vel ipsius objesti vel adtributorum, vel convenientiae inter ipsa confugerit. Soli sibi notum est objecstum , totaque veritat necespita propri, immediate cognita est illi, cui com Detit: Deo primo idaequate , bri a secundario serta communicationem
Dei sibi adaequale qua se cognoscit, inferius Deo , qua cognoscit illum. Necessaria itaque es revelatio qua Deus se er Christum suum intellectui nostro inspiciendum, cognoscendum exhibeat, atque ita exhibeat, ut omnia simul adtributa, proprietates, affectiones, actiones, passionesque, quae
87쪽
DE Aneti T. Ac Rquae fas est, ut de ipso Chrsoque cognoscantur ad rostram salutem ipsorum gloriam, explicet, adeoque tota hintegra theoremata, quibUS Um subjecta ipsa, tum omnia ipsortim
adtributa compraehendUntUr, Patem faciat necessaria, inquam, si quidem
Deus Christusque clus cognosci debeat Muterque ex merito colle celebrari. Cognosci autem debet uterque , coli Ebet uterque nec euaria itaque revelatio utriusque . Et quia necessaria. ctiam facta a Deo. Si n. natura partialis tantum boni ut particeps, i recommunicatrix in C- cessariis non . cficit quanto mimi Sid de ipso aut horem opifice attara Dce, qui summum bonum es , liceat vel suspicati Sed operae retriam est , ut tu ipsium peniti iis paulo specialius inspiciamus citandam ciata Vnim instar est, quod te liquis, quae si quuntur, est praestruendum. Nisi
enim certo constet factam Esse revelationem, frustra de verbo , quo reve,
tino ista facta sic contineat Ur , inquiretur aut disputabitur. Iactam itaque esse, revilationem et Deo Christo, ipsa Dei natura primo Omnium vincit liquidissime. Illa bona est, benefica, de communicatrix bini sui, tum quod creatione procedit ab illa, tum quod ipse Deus est. At communicatio honi divini non fit,
nisi ipse innotescat intellcctu in Gabal sectuin voluntate desiderctur. In Notescere autem nequit ni si per D velationem Facta igitur revelatio
communicationis neccssaria administra. in hominis ipsius natura vconditiones id ipsum varie potest condocefieri. Tilmo, Natura hominis mentis mi intellec jus est particeps At fas est mentem Mintelle
tium in ipsum creatorem stricti;
os AN CT THEo I. Jdi hoc nequit fieri sine cognitione creatoris; neque illa haberi nisi crete- latione. F. et ita V revelatio Sccundo, Natura C mini capax est facta honi divini ab ipso Deo: At frustra esset capax, nisi fici et ejus particeps aliquando particeps non fit, nisi per solitiam illius: ergo notaria illius patefacta Tertio ' on potest vanum hirritum esse celiderium
quod ipse Deus homini indidit At si denum illud est fruendi bono infiinto, qu cd Dcus est non est illiu fruitio nisi cognitio ergo facta revelatio , qua cognoscatur. Prodeat in meditim ipse, qui intei Deum de hominem cst , respcestus, stat irrisse se prodet facta revelatio. DCNScreator hominis beneficio creationis meritus stabili octilium, in honorem. Homo Dei creatura chet Deo teligion m in pictarem c. haec obligatio cum homine ipso nata est, syngrapha data eodem die, No rcatu est. Rcligio autem humanum inventum est non potuit vult enim Deus coli cx praescripto voluntatis suae. Facta igitur luctitio,
religio im Deo debita exactrix , cpra: scriptrix placitae, eoque decorae Chri uni si intueamur, immane, quanta se alcfacti Cnis flerat necessitas, Vot seleste revelation ar-grmenta se illico patefaciant. Sapienti mirandi justitiae de misericordia temperari enti excogitatrix vult agnosci bonitas e gratios amisericordia tanti boni administratra ,
coli debet Meelebrari: potentia tantae sapientie bonitatis administra,&decreti ab utraque facti exsecutrix, Cruit adorari. At nulli debit lim officium praestari potest sine revelatione. Revelata itaque Dei sapientia, misericordia, potentia incliti-
88쪽
sto copio; exhibita Christus ipse
toto tam mirabilium operum, per quae salus nobis amissa procuranda erat perpetrator, tam horribilium infandorum cruciatuum saluti nobis impetrandae servientium, perpe forta tantarum gratiarum ex dono Patris pos essor , Sc jussu eiusdem administrator, agnosci, coli incelebrari vult, debet, meretur At frustra
illa ab homine exspectabit ossicia, nisi revelet M. Fasti igitur Christi
reuelatio ExDerientiam consulite,&infinita patefactionis egempla suppeditabit: adeo ut Diabolus ipse, sedae Tmlus, eadem imitatus, colloquia cum hominibus sub nomines praetextum i veri instituerit Cultumque
ab iisdem postularit m religionis
modum praescripserit. Habemus itaque Theologiae nostre in supremo gradu consistentem veritatem iecessitatem habemus illius in mente Dei chrilii adaequa
tam notionem secundum =oνo, qui . to: dicitura habemus eiusdem ho in inibus factam per A νγ .m = eo, rebelationem rebus quidem ipsis& notioni convenientem , verum Captui humano contemperatam A1-que haec omnia certitudini, quam nos de ista Theologia habemuS, ut praecedanea , ita necessari praestruenda . Nunc de ipsa certitudine videamus. Caeterum , quum Theologiae revelatio verba nunciativo facta sit eaque tota verbi Contineatur,
adeo ut sertam illud Theologia ipsa nostra fit non aliter de Theologia certitudine statui potest, quam si de ipsa
verbi illvis certa adpraehensione explicemus. Pro rato autem reon.
cesso iam sumemus , verbum illud non alibi, quam in sacris veteris edi Novi Testamenti libris reperiri:&or pterea ad illud mersum certam istam mentis nostrae adpraehensionem adstringemus. Tria autem illi negotio conficiendo sunt pertractanda.Primit, quaein cujusmodi sit illa
certitudo, quam Deus a nobis Postulat, qua vult verbum illud summa nobis recipi, adpraehendi. Sec-dum . de rationibus hargumentiuquibit verbi illius veritas imis divinitas probatur. Tertio quomodo ista divinitas mentibus per adeatur. atque adeo tertitudo ista animis nostris imprimatur. Certitudo , qua Deut uerbum illud suum vult recipi, fidei est, propterea veracitati innitens dicentis , qua non ut verum tantum , sed ut divinum recipitur, fidei non implicitae, qua tris, citra sensuum verbo, tanquam signo enuntiatorum intellectum, credit illos libros volumine isto Biblico compraehensos esse divinos nam ut dubia opinio fidei est adversata sic quoque obscura perplexa conceptio: Neque historicae. quae intellectu tantum theoretico verbum intellectum divinum esse credit Sed postulat Deus merbo suo d-lam haberi fidem, qua sensus illo e- nunciati, quantum quidem ad salutem hominum ingloriam Dei est necesse intelligantur atque ita divim esse certo cognoscantur , ut non
modo veritatem summam,sed etia in summum bonum hominis complecti credantur Quae fides non tantum credat Deum S Christum esse;n que tantum Deo credatis Christo aliquid enuntiantibus , sed in Deum di Christum credat talia de se affirmantibus, quae fide adpraehensa faciunt, ut in Deum tanquam Patrem, hinC,rsum tanquam Salvatorem credatur; quod non neoretici modo sed
89쪽
&practici intellectus munus esse arbitramur. Qua de causa fidei verae
pturis tribuitur , sed ba rastosa' mra dine Atque istiusmodi certi. iis inum fidei postulatori exactor est Deus. Vnde porro gradatim progredi licet ad argumenta , quae verbi istius divinitatem nobis adprobant; modum , quo illa requisita certitudo Ac fides in animis nostris producatur. Scimus ad visionem
iaciendarii, praeter objectum visibila , non modo lumen externum esse necessarium , quod rem visibilem illustret, sed etiam internam oculi vim requiri, quae rei lirini ne externo collustratae speciem intus reci Piat, atque sic videat ita quoque hic, reeter argumentorum istud lumen externia, intema mentis animi lux est necessaria, ut fidei ista visio perficiatur Argumentorsi autem, quibus illius verbi divinitas adstruitur copia est infinita Nos nonnulla, eaq; usitatiora, seligemus, ire viter delibabimus, ne prolixitate nimia auditorio molesti Modiosi simus. Prodeat Script ra ipsa, primas in
divinitate sua asserenda partes beat. Substantiam e maleriam illiuS mspiciamus. Tota illa sit de Deo Chri Barim, occupata in natura utriusque C narranda, in amore , benevolentia
beneficiis utriusque humano generi praestitis istae standi porro egpli, candis in ossicio vicissim hominum erga illos praescribendo obiecto igitur divina At quomodo in istis rebus tractandis versetur Naturam Dei ita explicat, ut nihil illi tribuat extraneum, nihil non tribuat illi convenienses Christi personam ita describit, ut mens humana fateri debeat, Illam intuens descriptionemri talem
D SANCT. Tn Eor si personam excogitari ab intellectu
creato non potuissem eamque tam apte, tam convenienter, tam sublimiter descriptam esse, ut ipsam cre t intellectus capacitatem longe excedat. Eodem modo versatur in Dei Christique amore erga nos teneficiis enarrandis: Adeo ut Apostolus Paulus, ubi de istis rebus ad Ephesios praescripsit dicat, inde ipsis constare posse quanta bis sit intelli EF i. agentia in ruperio Chri divinam nempe illam esses ex sola haustam
revelatione Dei. Intueamur lege, qua hominum officium est compraehensum erga Deum: Quid inveniemus simile ita omnibus omnium PoPulorum legibus , quod decem istis brevibus verbis queat Comparata, taceo aequiparari qua tamen de ipsa ad duo summa capita , dilectionis Dei: proximi sunt revocata Sanet adparet divina dextera exaratam Oeconscriptam esse quod etiam Moses indicat iis verbis: Qua gens ita magna cui c. cui sim patula d iudicia iusta sicut enum versa ex ista quam eo do coram vobis hodie. Imo tantam isti legi divinitatem messe dicit Moses, ut iose gen tes, ubi audierint istam legem, eius admiratione exclamare cogat utique populis sapienso intelligens, gens ast ais a. Tractatione itaqtie rerum ipsi objectinim prorsus est divina Finem si intueamur, Don minus elarer
doctrinae illius divinitatem nobis conmonstrabit. Ille totus est divi nus Dei gloria, O salus hominis a terna. Quid aequius, Qua mi omniae reserantur unde mitium duxerunt Quid Dei sapientiae, bonitati. Potentiae magi conveniens , quam ut hominem ab ipso creatum, sed sua culpa perditum in integrum restit at, divinae beatitat s participem
90쪽
homini patefacere cluit, quem Mnem pate sectionis & hi decora ,
,homini salutarchmagis , Propomsitum habere et uit an Obrem nulla nota melius dignosci potest, verbum divinitus esse revelatum, quam si salutis viam homini monstret, ad illam velut manu ducat, prosequi non desinat, usque dum ad ejus seu monem deducat; qua ipsa in re Dei gloria copiosissime elucet. Qui hoc, quod de fine dicimii , exigua, sed nobili, verbi istius parte, volet contemplari Orationem
ipsam dominicam oculis animi subiiciat, videat, quantum fas humanis oculis pervideat nisi fateatiar duplicem istum finem tam nervOSE, breviter,accutate iii illa propositum, ut supra vires incaptum sit omnis creatae intelligentiae in mere divina ista precationis forma , plusquam Egyptiacis tenebris mentem circumseptam, obsessam habeat necesse est.
Partes doctrinae istius inter se
conferamus, Minveniemus tantam in omnibus consensionem bonspirationem , etiam in minutissimis, ut ab hominibus patefacta credi nequeat, a Deo autem prodij si certissim credi debeat.
Conferantur tantum Oracilla, quae
de Christo diversis seculis sunt e- nunciata. Divit Deus serpenti ad solatium primorum nostri generis
parentum: Semen muli tri contem caput
tuum. Repetita eadem a Deo promissio irati Abraham speciatim facta : In tua femine benedicent Comnes gentes Iacobus Patriarcha morti Gm. s. io proXimus ecprosapia Iehiadae proditurum praedixit, his verbis: Non
I pedibin rem si ut d m veniat Silii et mi aggregatio topulorum Accedat extraneus Propheta, Mille suum Oraculi m quod Dei Israelis instinctu jussu pronunciavit, hisce addat: rectilet, inquit Bileam, stella ex Nin .r s, Iacob, di urget Sceptrum ex fraele, cr enfodiet angulos Moab, S destruet omnes Flios Seth. Postmodum Davidi per Nathanem promissius his verbis:
Statuam semen tuum posite, quod egre 2. Sine.T. radietur . oenire tuo se Frmabo et rem eius. Vnde Esaias: Eartis, et in tua de usi ita semine Isai, et surcultu de radicibus iis crescet matrem virginem fore indicans: Ecce virgo concipiet S patiet D d. x , Flium, es nomen e mi Ema luel. Longum esset recensere , quae in Psalmis alijs Prophetis, isti rei convenientissime sunt nunciata Comparentur cum illis quae in Novo Testamento de complemento praedictionum istarum sunt descripta, c constabit ex tanta consensione omnium,
unius Spiritus divini instinctu dicta scripta esse. Si quae videantur in
illis libris esse anti logia', per rectam interpretationem facile conciliantur. Addo, non modo secum consentire omnes partes doctrina istius, sed de cum universa, quae per totam
Philosophiam sparsa est, veritate Us qUe adeo conspirare ut nihil in Philosophia inveniatur, quod huic doctrinae non respondeat si quid secus videatur, id ipsum ex ipsa Philosophia vera, Grecta ratione Onfutari potest liquidissime Proferat se stylus character orationis, eodem momento se offeret divinis si- me Majestatis in illa relucentis speculum fulgentissimum. Narrat ab hominum spinione remotissima, imo captum illorum X superantia, tantum narrat, citra argumentationem,