장음표시 사용
171쪽
A in xxxi Aillo separatum in quod tendat actu externo, id totum facit libere dc propterea totum hoc dicitur, absolui esse continatus Sic Deus libere decrevit
mundum condere, xlitare mundum condidit. I hoc sensu omnia sunt conti genter, respecta decreti divini quia ut ipsum decretum Dei ponatur, nulla stnecessire, utpote quod proficiscitura pura vlibera ditum at D i. Aliter sim l x de absoluta necessum alicujus effecti dicitiirti quando a sanest fario existit necessario operatur, iapotentia utitur ex qua res an patest non existi re Talis essectus cogitari non Potest in rerum natura Nam intellectio Dei, qua se ipsum intelligit, est qui dena ex causa necessario existente .necessorio seipsum intelligente , sed non ii causa qua PD-tentia agendi utitur ad intellectionetia istam. Ex qua consideratione duplex est necessitas relativa alicuius eventus Prima, Quando causa ne .itiario quidem exit eus , sed non nem
clario operans o latitur Potenta ad
agellisum cui resisti non potest. Sic sito, quod Deus, qui est necessarium Ens , velit mundum conderet mnipotentia sua , necesse est ut tindugrxistat Secunia, uuando causa n qn necessario existens , . netessario tamen eperans ea efficacitare agit, cui ressere non poten materia seu ubiectum, in quod operatur sit c stipula dicitur necessario uri ab igne , si in ignem conjiciatur: quia necitnu potest suam urendi vim continere curat actu, neque stipula resistere igni. At quia Deus potest impedire ne ignis urat admotam materiam ustibilem, ecce haec neci ita dicitur respectu causa partialis secundum naturam rerum istarum mutuamque inter istas affectionem tantum. Hisce sic explicatis RTI T 'velim videre quid contradici possit.
Viniam pro Dei potius solivi necessitate, hoc est, necessaria elui exitientia, necessaria actuum eius ad intra prolu-ctine uomulum aliaris meterum 'fectuum com ingentia pugnaremus, hoc magis ad Dei gloriam vergeret, cui gloria tribueretur eo modo tum existentia necessaria hoc est , aeternitatis, secundum quam purus achiis est citra potentiam: tum libera omnium aliarum rerum creation , qua bonitas ipsius summopere commendatur.
Articulus N II. Deum scitur contingentia
decreto suo eterno non determina Ie ad alterutram partem.
Sub aequivocationibus laten Scalumnia laedit tutissime,quibus XPlIcatl Squia aperitur e robur amitti apud peritos Determinationis vocambigua est Significat enina vel determinationem Dei qua statuit ut aliquid fiat, talem , qua posita qualicunque actione, motione, impulsu Dei: causa secunda libera manet quoad potentia n usum potentias ad assendum Vel non assevdum , adeo ut acti ovem suam , si velit, suspen ere possit vel talem, qua Posita non manet libera causas: Osa, saltem non ad usum potentiae , ut actio-nt suam suspendere possit, posita actione, motione de impulsu Dei: sed ex qua sit, ut necessario in alterutram partem flectatur , ablata indisseremia ad alterutram partem antequam acti ipse deter natu productus sita creatura libera Si Diore modo vox
172쪽
determinat u intelligatur in posito
articulo, absit a me ut talem determinationem Dei negemus. Scio enim Actor dici Herodem, Pontium Pil. tum cum Gentibu ct populis Israel coactos suisse in unum adversus Chrisdum,nt Merent quacis Aque Inam ' o Ultam Dei pra definiverat; .praedeter- miliarati ut ferenta sed lato etiam
Herodem, Pontium pilatum, nudaeos
id ipsum libere fecisse .posita praedes-
κitione ista Dei, inomni Dei per potentiam ipsius actione , motione, impulsu, ad predefinitionem illam exsequendam necessaria, tamen Potuisse istum actum a Deo radsum , scilicet, crucifixionis Christit, ab ijsdem non produci, eosque liberos mina fereu-tes mansisse ad actum praestandum usque ad illud momentum temporis quo actum patrabant. Legatur historia passionis Domini, &animadvertatur quomodo res tota gesta sit qui bus argumentis Herodes, ponim Pilat m,
Iudai moti sint j quae qualisque fuerit argumentorsim istorum adminia stratio: constabit me verum diacere. Si vero secu3do sensu sumatur
vox determinationis , fateor me hoc axioma quo dicitur, Deum futura contingentiari intellige quae a libera creaturae voluntate Patrantur decreto suo a terno determinasse ad alterutram par
tem tanquam falsum , absurdum , cinultiplicis blasphemia pravium, abominarita exsecrari ut fallium, quia Deus sit providentia in administrat omnia, ut quum ipsi visum est
creaturis uti ad sua decreta exsequendum, ei naturam naturalesi; proprietates .i sum eariis non anserat sed ei suos proprios dit m peragere sinat jecus providentia quae creationi debete' accommo ala ei directe adversabitur ut a,Ardum, quia contra. I. Ai, V I dicens est in adjecto, eo tingente aliis quid fieri, hoc est, ita fieri, uti possit non fieri, tamen idipsum siet
esse determinatum ad alterutram partem, Ut non possit non fieri id quod determinatum est ut fiat. Non sufficit ad tollendam contradictionem quod dicunt de non ablata libertate quod
ad naturam creatura nam ad contingenutiam de libertatem statuendam non
sufficit ut adsit potentia quae libere agere possit secundum naturam, sed requiritur ut usus illius potenti O libertatis nullo modo impediatur. Et quae insania est potentiam litare agendi
vel ac id neni sus endendi creaturae in creatione conferre, illius usum auferre quum jam usurpanda venit libertat hoc est , concedere quum illius si tinns vi est; at quum usui ejus cnecessita erit, tum libertatem in actii impedire. Videatur de hac renerat ullian libro et adversus Marcionem cap. S. 6. p. birem illam erudit 3 nervose petractat cui ego in eo prorsus assentior Vt blasphemia mul riplicis pravium. Nam existimo nulla sophistic effici posse, ut ex illo
dogmate de Mi pradere minati ne non sequatur Primo , Deum esse autho- rem peccati, VHominem immunem a culpa Secundo , Doum vere
proprie, solum peccareri quia posita lege vetante istum actum, cpra determinatione tali, qua ari is ille non potest non patrari' sequitur Deum ipsum esse qui legem trans grediatur , utpote qui faciat ipse
actum contra legem Quamquam enim actus ille immediate a Creaturae patretur tamen eius respectu peccati rationem habere nequit, quum isse actui posita ista predeterminatione homini fuerit inevitabitis. Tertiori
Deum homine peccatore in peccato
173쪽
misericordia suae illustrandum. Quarto , Peccatum Non esse peccatum.
Quae ab alijs ex isto dogmate dedueta nondum vidi constitata et velimidiatri, saltem conatus serius adhibeatur. Quod si factum tuerit,
ego commonstrare tunc non possim
objectamenta illa non esse sublata, manus dabo .culpam deprecabor: quamquam ego istam sententiam isthconsequentiis apud alios gravare non soleo, tantum fateri soleo, Suidem necessitate Urgente, me sententiam
istam non posse ab illis objectamentis liberare.
Atticulus VIII. Quibuscunque priai atur E
uangelium , et Vlufficientem dari Spitatus sancti gratiam, ut si velint, pota sint credere alioqui luderet Deus cum homini biv. Responsio. Ego illud enuntiatum istis verbis,
aut prorsus aequi pollentibus constans, nunquam, neqtie Publice, neque privatim protuli quod fidenter assirino , ctiamsi contra testarentur
plura miri quia ego id ipsum nisi
commode explicatum non adprobo Dunc , neque unquam adprobavi:
quod docere possem scriptis super hac re cum alijs collationibus habi
tis. Tria autem hic commod explicari desidero. Primo , o discrimine, quod est inter illos quibus
Enangelium anmciatum culUs crebracst mentio in Scripturis . ut in hisce locis. Mati. D. Pater ago radii gratia deris capienti hus. cujus explicatio potest 'ti cxi.&2. cap. Epistolae Primae ad Corinthios, clamati IO. v. II. de 3. Exquirit elisi in ea sit d. Inmc si domu fuerit digna, Dimio xveolraiuper illa. Acst. I p. II. daei Beroeenses tueriint generosiores Iudae Thesaloniceishus et Thes. 3. v. I. O 2. Orate ut ubi remur a protervis O scelerat homini tui,nomen revinium est Filii, Sc Secundo De datione gratia his, scient , quid illa sit notum nim est esse gratiam habitisalem, agi nitae tam phrasis illa sit accipi pollat, atque si nimbui , quibus Evangelium annum latum, gratia aliqua abnualis mitti deretur , quae aptos illos reddat
ad Idem praestandam Euangelio , qua sensum a me non probatur. Sed quidqtud de illa IusFcierum Da dicitur, arbitior ascribendam si lentia Spiritu S sancti, qua ille astistit Euangelij
praedicationi, tanquam organo Per
quod ille solet esse efficax in animi auditorum Haae autem afflentia Spiritus a laeti operati tam potest coinmode explicari , eique piscicinia attribui Ut pelagianismus quam lonsisti me ex stetur Tertio, De eo quod dicitur credere posse per illam gratiam sussilientem, , velini, Vae verba sic crude pronuntiata in pessimum sensiim cc scripturis mi in me consentaneum traha possunt, ac si potentia illa data porro quiescat Spiriti e gratia divinas exspectans an homo sit recti usurin ista potentia in crediturus Euangilio: quum quiret et de ea re sentire cc loqui vult, necesse habeat gratis sua, in quidem pastissimas parres tribuere In Ers Uadenda volniitate, ut assent ri velit eis
quae pro aisaratur. Haec explicatio facile me liberat hic a suspicione haereseos,
174쪽
haereseos, Mevincit non esse credibile, quod illis verbis usuS sum, quae ego non nisi addita proba explicatione
admittere velim in rationem huicenninuato additam quod attinet , iis mirum , decus Deum cum hominibus lus bruma fateor illam a multis adversarijs usurpari adversu sententiam multor Em ex DC stVM, ut eam
absurditatu convincant non sine causa quod monstrari posmi, siquidem ipsis, qui mihi hosce artitulos tribuerunt visum esset sententiam suam super ista re quam pectore
clausam gerunt, aperte enuntiare.
Articulus IX. AH cstiones temporales delium non recte dici castigatio
ncs, sed esse poena pro peccatis Christum enim tantum satisfecille pro Foenis ceterni S.
Responsio. Duplici de insigni mendatio hic artiatilia mihi attribuitur. Primum est in ipso articulo, alterum in ratione ad dira De Diore. Qui Theologiam a limine salutarunt, norunt Ilimiones e calamitates hujus vitae animalis esse vel poenas, vel castigationes , vel probationes, hoc est Deum illis immittendis vel intendere Mitionem propter peccata, quatenu jam perpetrata sunt citra alium respectum vel castigationem, ne in alia: similia deinceps incidant vel probationem Fidei,s ei, caritatu, palitv lj similium m. sionium virtutum. Quis ita desipiens est , ut dicat, quod virguncaesinam fuisse, quum ipsi extvtrint lati, Deum tandentes quod digni egeni habiti,
qui pro Christi vomine contumelia a Ficerentur. An non est notum illud A
pterea inter vos Aut multi debilex unis talidi eo dormiunt multi. Etenim si nos ipsa dijudicaremm no iudicarem nrised dum tuaicamur a Domino, - - , -- , corripimur, capstamur, erudimur, ne in m mundo condemnemur. Apparet ergo non tantum audacia eorum, qui
hosce articulos mihi tribuerunt ted etiam imperitia, quod de illis: similibus locis ne cogitaverint quidem: si cogitarunt, qua mentis insania factum est ut mihi id ipsum adtribuerint, quod tam planis locis confutatur. Dixi aliquando,quum ageretur de calamitaribus domui David inflictis propter faectum ipsius adversus uriam, loca Scripturae, quae adserebantur , magna verisimilitudine niterentur, ad probandum istas aeva rationem habuisse non esse necesserat in ista angustia nas coniici ab adversarijs Pontificijs pateremur , ex qui biu difficulter egredi pessim m. cum verba et ideantnr adversus illam sententiam facere, qua dicit illas ullo modo poena rationem habuisse: dici non incommode posse, quum peccatism
mereatur poenam aeternam peccati graDitati conmen remem, o simul faenam tempo
ralem si quidem S illam Deo visum Bi3Agere, quod saepe non facit,ne in illis nidem qui in peccatu perseverant. Vide Psal. 3. Iob. i. Deum remissa
culpa, quatenus en meritoria paedae terne, illam reservare quoad paenam temporalem:
docui inde nullum patrociκium parari pulse pontificio dum at de pneta te, quod illiniariovis istius erat occasis o Adratie ne quod attinet illa eodem mendaci crimine tenetur non mi- sunt Apostoli in concilio Iudadris,pae reor instillitate objecli,quod fronstro Prim m
175쪽
A di xxx I. Primum enim affrmo nunquam hoc a me dictum esse, imo ne cogitarum quidem sententia enim mea est: Christum csse Redemtorem O Salvatorem
nostruma peccarn , quae mortem temporan tam cratervam merentκV, eumque nosa morte alerna ct temporali, natast corporis flamma separario liberare. Mirum autem hoc mihi a vita cordati tribui potuisse , quum Scriptura X- presse dicat;Christum participem esse faeci metarx det sanati inn, ut per mortem aboliret eum, qui mortis habet impersum, id eo diabolum ubi per mortem Nitelligitur aut sola mor corpora S, aut . s. a etiam illa. Item, Chris uni apparuisse ut opera diaboli destrueret. Inter quae cicm OrS temporalis. Nam in in diaboli intravit mors in nin dum. Et alio loco: Per unum omniem mors, per unum hominem resurrectio mortuorum qili homo
est Christus. Et, Christum transfigis ra-Phil. s. at iurem esse cor in nostrum humile, ni cor-
pcri suo glorioso consermetur , pra sua ci-iare qua poteI sibi nbucere omnia. Nimis oportet est hospitem in Scripturis, qui negat nos Christi morae, a
morte temporali redimi, resurrecti O- i. c. r. is nis felicioris sus adipisci. Verum hoc dixi psa morte ten porali ipsc actis non liberari, isti per resuscitationem ex mori is, per quam nostis exuem vi mdrs abolebitis r ideoque dii in eleusae consideranda o docenda iudico, Clumum morte sua latam ius sis idem ademis e morti uod
in nos habebat, silicci cimen ei nos sub sua potestarem quemadmodum y ipse a
vinculi mortis detineri xequi toma ab a- ct ali civi dominio suo temporea' liberia inrum, iuxta aloensationem Drii qui anima praera, corpori post triera tempora concedi voluit. Caeterum, fateor me certa conscientia asseverare non audere,
mortem temporalem, qua infligitur seu inunittitur sanctis non esse
RTICULO S. I Zpaenam seu non habere respectum pse,a, quum holi appelletur destruen-d si per omnipotentiam Christi
Contrarium non evincitur, argumento, quod nolita mors corporea sit transim in vitam alernam qnia traiis ius est an me, non corporis, quod dum in terrasepultum manet sub Domino mortu detinetur Neque eo quod sancti Thili rimortem torpord optanta Optant enim
dissolui odi esse cum Chri Bo quod fit sh
cundiam animam, corpore interea sub
domi via mortu ex ossi sui hane ine, utque dum, illud anima suae Ur su unitum cum a stimul glorifice-tu. Et opponi potest quod ChristUS .a. h. it. Petro dicit Alm te cinget Stan et quo . non uni significans qua morte elori carnm esse Deum. Non tantum ergo Non vere , scd neque judiciose lati hanc sententiam mihi impegerunt. Culus infirmi ludicii Diplo aliud sigminitia canimadverto. Eum, quod non distinguant ter gravitatem Utrius que erroris eo , quodccet, modo. Nam longe gravius errat, Ut negat Christum satisfecisse pro poenia corporalibus , nempe , pro poena morti tem- pqrat, quam qui licit mortem corporis habete respectum pana , Uum sanctis immittit tir. Sed hic error prOPonstar, alter vero , ut ratio illi fir malu oraclisertur quum secus fieri debuerit juaeta utriusque erroris aesti, mali Oncma scilicet Christum tantum satisfecisse pro poenis aeternis, ideoque flatii aves temporales fidelium non recte dici castuatibnes, sed e
sena raro peccatis. Alterum,Huo largia inent me utentem faciunt, cuius ego nullam agnosco vim ad prO- muri tum quod proponitur. Conc do enim Christum satisfecisse etiam
pro poenis temporalibUS, Et t. ldico 'verum esse posse, quoci crir a rimpora id
176쪽
1 8 EsPONSIO temporalis aeva ae mectum: habeat etiam id tibi. inflicta Unde Sctertium signum inconstantis iudicij
se patefacit Notis vident enim quum ipsi sit argumententur Claristus liberavit nos a poeni temporam libus, ergo mors nostra non potest habere te spectum poenae: mihi aeque promtum esset inde sic concludete: Ergo non est aequum ut sanctimoriantur morte tempar ita, Mea argu mentatio est a re ad rem ,quia Christus tulerit mortem corporis, non es e illam nobis tollerandam Illorum , a re
ad respectum rei , quia Christus tulerit mortem corpqris, illam nobis quidem infligi, sed non ut quae poenae respectum habeat meti autem argumentationem a re ad rem aliquando ipso effectu comprobabit, sed quae legitime instituetur nimirum Christus tulit mortem corporis secundo abstulit quod apparet, quia restarexit , ergo Deus mortem eandem a nobis auferet suo tem
Articulus. X. Fideles in V. Testamento ante Christi ascensum in coelum , fuisse in coelo, Non posse probari ex Scriptura .
Hoc nunquam publice docui, neque privatim dixi as Severanter Verum recordor me aliquando cuidam verbi ministro, ex occasione concionis quam habuerat, dixisse, multa esse Scriptura loca,quae videntur id ipsum evincere renonnulla pro-
tulisse, adversu Cuae parum proferebat; sed addidisse , arbitrari me id doget a non admodum utiliter nune Ecclesita si habenti pro 'Ita posse, quod diligentiu examinatum,
verum compertum cum ejus utilitate de ad altriam Christi doceri possit, me m- ubi animi essent praeparati : cujus et A. etiamnum sun sententiae. De retarii. si autem ipsa nihil assi mo in altera lib. . a tram patiem , video argumenta esse et 'mutramque partem, tum loca Scriptura, Ith in si tum rationes ex ijs deductis, tum sta. de in , tentias Doctorum. Examinatis omnibus pro virili, haerere me fateor, cdico mihi non liquere In qua sententia quam lurimos octorum habeo mihi assentientes praesertim nostri aevi. Patrum plerique animas Patrum sub V. T. extra caelum sa-tuunt, vel in inservo, vel in limbo , vel quocunque alio loco, extra caesum a men existente , proprie sic dictum. Malo itaque de occultis cum Augustino dubitare, quum de incertis igitare. 5eque opus est . . Cur enim contendam iam hisce temporibus, Suum Christus adscensu suo in coeliam NO
bis praegres Ius viam, ingressum in illud nobis patefecit quo loco sive
rint animae patrum temporibus V. Testamenti Ne tamen, ut fieri solet, hinc mihi per consequentia Cal Umnia struatur , quasi ha isticae de limbo
sententia faveam, aut accedam adeoS, qui animas dormire aut dormius arbitrantur, aut, quod pessimum est, cum iis facere videar qui dicunt Patres porcorum instar, fuisse saginatos citra stem vita melioris et aperte quid de patrum statu ante Christi in coelos adscensium sentiam enuntiabo Inprimustatuo animasanmanas esse immsrtales, hoc est, nunquam interituras. Inde statuo animas non dormire Tertio,
177쪽
omnibu hominibi post hanc vitam
a felicem aut miserum statum esse egis Positum, in quem etiam,simis atque ex hac uita discedunt, ingrediuntur. Quarro, Animas patrum, qui in fide: exspectatione Redemtoris diem suum eXtrem tim obierunt, ivit se ad locum quietis gaudi beatitatis. benefica Dei praesentia potitas effeta simulatque ex corporibus excessertint . alii n-to, ubi locus ille quietis fuerit, an in coelo proprie dicto in quod Christus adscei lit an extra illud , definirens naulto. Si ita audeat, puto ubendia n, lirationes proferat, aut silentium illi imponenaum. Sexto Addo , me arbitrarimi citatem illarum animarisin non parum auctam Christi in coelos adscensu, re plene consummandam post corporum resiurrectionem, sto talem totius Ecclesiis in coelum introductionem. Scio ad probandum in coelo fuisse , produci ADx I. ARTI Cuto S. 2 'lia corporibus suis immam luale donatis in caelum supremam adscenderint. Laearia delat uteri si um Abrahe, ubi solario senibatur. Sed sinum Abrahaipsum talum significare non probasia sit figatur Ladarum recolle
ctum est in sinum Patris sui Abravami, in quo requiesceret in spe plenae beatitatis per Christum in coelis ipsis obtinendae qua de causa Apostolus post Christi m coelos adscensum desiderat esse cum Christo, Matth.
8. Multi venientes ab orieme occiden te aflebunt cum Abrahamo , Isaaco Iacob in regno coelous m. At inde non sequitur eos fuisse in caelo proprie dicto, antequam illi allideant qui ex genti bina ivocandi sunt Matthos .apparet tantum duo esse loca, unum destinatum piis, alterum impis s. At inde non sequitur locum piis destinatum semper fuisse coelum supremum: nunquam fuerunt plura loca, quia
Scripturae loca quaedam, nimirum i nunquam plures status, at non ne- Eccles. r. Spiritus redit ad Deum qui cesse est ut sint eadem loca citra nisi adedit illum, verum aut de omnibus id hominum qualiumcunque Spiritibus intelligendum est sic nihil
ad rem, aut, si de solis bonorum intelligatur, non sequitur , redit ad Deum, ergo tu caelum proprie dictum. Sed malim priore modo intelligi de reditu ad Deum creatorem in consterDatorem animarum, ii dicem vitae anteactae Enoch dicitur assumtus ad Deum, Elias raptus in cae inm. Sed praeterquam quod egompla sint extraordi naria, non sequitur 3 ochum , quia assumtu sit ad Deum, in caelum summum esse trans num coeli enim vox latius patet ita viae ilia. Vide
Mart rem in a. Re'. 2. v. I S. O Va- tablum in eundem locum, Primit dormientium Chri lia. I. Cor. V. UOdtionem; modo nunquam ponat triertius ad duo priora accedens, salva manet ejus dicti auctoritas. Matth. . Merces piorum dicitur futtira in caelis: Esto. Ergo statim post mortem sunt transferendi incae ins supremum Noris equitur quia notum Scripturam respicere in promissionibus istis ad tempus quod ipsum iudicium extremum sequitur: puta id Ecce venio, &merces mea mecum. Respondet lansae Et iam veni Domne Iesu. Eodem modo intelligendum est quod Lucae I 6.
dicitur : Recipient vos in aeterna taber nacula: nemo post iudicrum extremi ni,
saltem post Christum: qm debuit inansiones illa praeparare suis. Act. Is dicuntur patres eadem Fide qua nos iustificati Cateor argo semper fue- verum non videtur, si Enach illae Prunt in Helo etiam ante Christum, ut 3 nos
178쪽
sequitur. Sunt erum in lotis alione gradis, nec miri mis dicant L post Christi in coelii ad icnsum beatiores gloriosiores ficti A latro, ni dicit Christias et Hodie mi intorti in Paradiso. Resp. Primo non esse Necesse, ut Paradisi intelligatur hic
tertium caelum seu sedes aeter a beato Iam notatae Dimicineratim lecti, salicitatis. Secundo, Chuso loth in dicit hunc primum fuisse, cul US an in a Dcaelim ingressa est neque ivit ame nita antequam metum impli
Verum hisce locis opponitur admirabili illa distensatio Dei, secundum tempora Christum antegressa Wil
lum inserista, discriminata stilus di- θ ensaucii illustre exemplar fuit rιmplum Hierosolymitatium , cul UT AIS EX- terna per interpositim velum uitseparata cedivisa ab illa, in qua Sacerdotes quotidie Cmparebant , dicta fluit, Sancta sex libris , distincte contra hanc Lae sax a dicebatur. Heb. s. 2.3. per Sancta sanctor m Coeli in desistinatum fuit Heb. S. 2 . Il-hid clausim sint flame priore tabernacu
D , usque dum in illuc Chri Pim per proprium sanguin m ingressin es . Heb.
S. 8. I 2 Qta tanquam priscursor no- per praeire debuit, Ut in nos possem VS ingredi in ea quae in ira Delum sint. Heb. 6. Eo. Ad quod ipsis neces se fiat ut nobis liberta Arctur ingrediendi in sacrarinni persa Fguinem Iesu, ea via quam dedicavit vobis et intem Set ivam, per clam, id esst,pfr sartim suam. Heb Io 2 P. 2 O . QVade catl-sia Seniores, Ut per fissim Deo plathisse testimonium adepta fum dicuntur non accepisse scii obrimit se promis hin; iis Dei vide nobis qui Christum se cuti sumus melim quiddam providerat,
x sine holis consum utaremur, Hebori 3 s. o. Et haec loca potissime efficiunt una cum ista distensatione, ut sententiae at manti patres fuisse insαlo proprie icto adstipulari non possim . Quod ne tantc per in me
reprehendant fratre nostri, Opponam illis unum atque alterum e receptis Doctori bili Ecclesiie nostrie Calvi c Aram niti Instit. lib. cap. I. sccst. II. Q haltim ob hoc hum Ecclesia dissileant, si altera citra copi remicti libidincm , citra pervicaciam assercndi, anima a torpori-lm demigrantes in selum conete lare pniet, altera nihil ausit de evire de loco, et erum vivere ramen cinii: eerto sta-n i videatur etiam Instit. lib. 3. cap. Es se et A. Valde se torquem multidis ut alido, quem locum occis en C anima, Sta taeelli ploria iam fruam xi necne. Arquet illium et temerariis in elii de rebiti in ossint altim inquirere, quom Dem
is his sche permittat hcce, ille dicit
frivolt m.esse contende id, an animae mori UOrim jam fritantur gloriaria testi nec lac, de det ContendendUmnon esse iudicat. Et ego condemnor, salic accUsor CCCC in Cn a Usimas fit mare Patrum an a ante Christum fuisse in talo, pro Hedtato. Marin Ul-MMATPRterata pio gredulli rsii mare aU- det non fuisse anima patrum ille Chrisdum in coelo proprie dicto in . Reg. 2. v. p. Nunc veros roger, ad quem locum Henothus O Helim transati s erunt, dic cluet me sinpliciter ignorare, quθda divinis literis id non tradatur Siria men veris uirilis rata sequenda sit , illos diuerem ad totam Patrem vel sinum Abraha suisse perductos, ut ibi Chrioli resurretiionem exsti Ianes una cum bearis patri in verent , ut cylea cum illo iam re scitato, supra caelos attollerentur. Ubi I. Otandum , Cuod de Henoch dc
Helia dubitet ubi sint, at ar exerar terdicit
179쪽
nempe, de .uribus , illos curn Christia resuscitato supra caelus suisse sublatos . Quod apparet ex eis, que
paulo post addit i uada sublimem
illum adscensum attinet, concedim Cneminem illo esse pomum ante Chrissum. Menothis igitur S illas ad patresiverunt , atque illic una cum eis Chri- BumexJiectari ut quem cum albenisset in caelum comitati sunt una cum cateris Videatur Bullingerus in Luc. I 6. 23.
fecisse me arbitror , non tantum juniis dubitandi causas ne habere,
sed etiamsi dixissem, quod hic
mihi impingunt i se reprehendendum non forest quod majus est, tolerandum fui si e , licet simpliciter asseverassem animas patrum ante
Christi in coelos adscensum in coelo non fuisse.
Articulus Ti. Dubium esse, an Fideles in ve
rint, Ceremonias legale uisse typos Christi beneficio
Non nemini me unquam id dixisse, imis non dixisse scio. quia necdum ausim dicere sed dixi, quousque veteres intellexerunt Ceremo-mas letales Christit hos fuisse , non inutiliter inquiri posse : saltem non intellexisse prout jam patefacto Euangeli mysterio intelligimus, mihi
certum est, saec puto esse, qui negare ausit. At velim fratres nostros operamRTI s. III
sumere probandi, quod fideles in v. T. ii intellegerint. Sciunt enim ii ipsun non molo in dubium vocari a nonnullis , sed de fidenter negari. eperiantur vividebunt quam id futurum sit difficile. Loca enim quae id probare videntur tam speciose ab adversari j ipsis eripiuntur, ut qui non solet assentiri nisi bena probatis, facile ad dubitandum indu ci possit, an fideles sub V. T. istius
rei notitiam habuerintra praesertim si cogitet, totam veterem Ecclestiam in infantili aetate fuisse Gai. g. 3. ideoque ut infantem sapuissem cui an Competat in istis corporalibus videre biritualia, tanquam per ea significata, dispiciant, qui norunt id dictum; Q mim essem insans ut insans sapiebam. Inspiciantur .ipsa locari quae nos dicimus Upiravi habere significationem jam a Christo et Apostolis edocti, oniam sint plana , ut absque Messiae
praevia interpretatione ea intellecturi fuerimus secundum spiritualem intelligentiam 3 Quod Abrahamus
dicitur vidi se diem Chrissi, gavisuesse , interpretantur qui contrariae sunt sententia metonymice intelligendum, Ilia viderit diem Israci, qui eratis pus Chri Bi propterea ei vitates, dies Chri Bi. Nullius certe alteriuggaudi mentio fit in Scripturis, quam istius. Conferatur quod dicitur Rom. Pene per totum caput def- de Abrahami, Set ejus fidei obiecto, e monstretur ex eo, quo si Abraham in promissis isti; quae fide appramen dit, Christum viderit. Signum Ionaquis intelligeret ad Christi triditanam in terrae medio mansionem significandam institutam fm: is , nisi Christu id explicuisset y Et quid noxae adfert illa sententia, quum, qui ita sentiunt , non negent patres ista eadem
180쪽
eadem in de infamili salvos esse factos, quemadmodum infans tam haras est paternorum bonortim, quam fligi aduhiu. Si ouis inde sequi dicat, salvos esse factos sime fide in Chri- sum: Respondeo, fidem quae insalutare Dei, salutemque ab illo promis Lam intuetur, in Uectat redemtis nem Israelis generali notione intellectam,
essessim in Christum juxta distensationem illius tempori S quc madmodum videre est ex istis locis, Genes M'. Salutem tuam vel salatare lutim exiliectavi Iehova. Et Luc. . de Simeone: erato ipsi exspectans consolationem Israe-iui&ibidem Anna loquebatur de euem vidus, qui exiliectabant redemtionιm juIerusalem verum enimvero si consideremus fiam in Chri um, Uae No mi Testamenti est, in illum esse tan quam in Retem Spiritualem reale sem , qui suis bona det caleslia passione inpite sua impetrata, tunc major hic dissicultas exurget. QuIS plures de Messia promissiones accepit, Uam David, aut plura de illo vaticinatus
est attamen non immerito qUi dubitet, an David intellexerit Missima tam et fore Regem stir alem, caleslem , quum ille, ubi cor suum et udisse videtur ad Dominum , Ne verbo quidem e multa intelligentia indicium praebeat, quod tamen m3gnopere ad magnificandum Iehovam, fi duciam suam confirmandam pertinebat. Quae ipsius Christi temporibus de Messia ejusque regno in toto Israel fuerit notitia, adparet Non modo ex pharisiis croto populo , verum ex ipsis etiam Christi discipulis, quum iam integrum triennium: amplius cum eo conversati fuissent, rex ipsius ore apertam regia c.lorum mentionem p audivissent: quod magis mirandum est, Christo jam a. I. ARMINI Imortuis resuscitato idipsum nondum
intellexerunt. Vnde videtur horum alterutrum dicendum; aut notitiam, Use antea fuit, paulatim per se, aut Pharisaeos odio Iesu illam orrupi e. At neutrum verisimile videtur. Non illii et nam quo propiora fuerunt tempora Nil in eo fuerunt clariores Prophetiis de eo , manifestior illa rili miciligentia. nec me causia, quia tunc carpit magis magisque esse necessarium, ut illa persona crederetur esse Messias, vel saltem adpropinquare tempus, quo illa des es set necessana. Non hoc quia illud odium conceperunt pharisei ex ipsius praedicatisne se miraculta at sub initium functionis suae advocavit ad se discipulos illos duodecim. Scio esse, qui ex Rabivis ejus temporis multa proferunt de Spirituali regno Cinseri sede suis authoribu relinquo, quia j iudicare mihi non est integrum. Mihi ipsi iam versanti in illa materiatam probare volenti per Prophetias antegresso regnum Chiilii Messia fore Spiriti tale, non par va dissit ita Oboritur, Utim tamen plerosque consuluerim, qui de ista materia scripserunt. Experiantur qui hic dubitare non permis inur, cle-
bus id probari posse putant, etiam nunc illustrati imine Novi Testamentit spondeo , non tam sinistre judicaturos de ijs, qui se hic Mere fatentur. Haec autem a me allata sunt, non, ut negem sententiam fratrum hac an parte esse veram, Ulto minus ut confutem; sed ut doceam, ferendam si imbecillitarim ejus, qui dogmauislen ea in re agere non