Opera theologica ..

201쪽

omissis haec substitueriint: Meilirenas iustificare ex simplicitate diceret re,

si putarem illos cap. d. ad Roma stinon legisse, in quo undecies ista phrasis

usurpatur,fidem vel ipsum credere imputari iniustitiam. Sic enim v. 3. credidit

A Maham Deo, di imputatum est illi in institiam, nempe, ipsum credere. Itaque non me sed Aps polum repraebendunt, qui ista phrasi totie in uno capite usus est: qui etiam ab altera phrasi non abstinet, nempe iussis cari si de edi ex fide cap. 3.& s. ejusdem Epistolae .phrasin ergo repra hendere non debuerunt, sed sensum meum , si phrasin perverse e X-plicem : quod ipsum videor facere, dicens non Chri II iustitiam nobis imputari seu iustificare, sed si dem vel et credere sed respondi id falsui esse , hutrumque me credere dixi, iussit iam

Christi nobis imputari, &jdem imputarii tulistiantes quae quum illi opponant, id non ex meo, sed ex suosensu faciunt,mpropterea secundum suos sensumitu calum viam struunt, quod est iniquum. Sed inquient me illam phrasin,

silcm imputari in j Ilitiam ut proprie acceptam intelligere , quum sit intelli- gelidas urate. Hoc ergo di endum erat, quia id solum vere dicet Poterant. Ita sane sentio, verba militant

pro verborum seiuentiae prUrietatera si

subsit figura, id probari debet a ijs

qui dicunt.

siticulus v.

Totum illud, No com Paremus coram Deo, nos justificare atrion tantum fideri verum etiam operibus coram Deo comparemus Vergo non tantara fide,

verum egiam operibus justis.camur coram Deo.

Responsio.

Qui eorum, quae aguntur ignarus hunc articulun leget , proculdubio arbitrabitur me in articulo de Iisytificatione pontificiorum partibus favere,ea que ex professis tueri: imo vero eousq: progressum esse impudentia, ut conclusionem statuere ausim directe solio liberbi contrariam , qui dicite Ca stim vi ergo fide iustificari homine sive operibus legis. At ubi intelliget unde iste articulia mihi impingatur, tu constabit illi de calumnia huerbsru meorum depravatione. Ego itaq; nego medium si dogismim fecisse, aut unquam condissionem illi facere intendisse , vel ea ponere, ex quibus illa conclusio deduci posset. Quae desen i sufficeret aequis mentibus ad benigne interpretandum si forte quid dictum esset, quod occastionem dare potuit sibistbieri, picioni Sed operae pretium erit ut adscribam verba mea ex di putatioue quadam de Iustificatione, unde hic articu in desumptu est , Ut appareat qua fide id factumsit. Thisis non siic habet: Ex istius secundis Scriptura postit concludimus, Iustificatione pro actu iudicis usurpatam. aut pnram putasse iustitia imputationem ex misericordia de thronogratia in Chri lo propitiatore factam peccat3ri, sed credenti aut hominem coram Deo ex debito iuxta rigorem iustitia, citra ullam

con qnationem iustificari Quod ipsum quia Porum ibita negant, alterum i8ud toncedere

debent. Et hocnsione adeo erismeli, ut Sanctorum nemo, quanta Dus te, charitate e praeditis peraque Fideis et aharitatis quam praestantissima es plurima operatus, iustificationissententiam a Deo indice relaturissu, nisi ille tribunalis utri iudici relicto gratia thron conscendat inde sententiam absolutionis pro illo pra-ngntiet, totumque, nil bovum, cum no

202쪽

Senligi ille t/mparet, gratiose pro iustitia

assim et clem ex S miserator Demlh m. v. enim innocentissime vita, si citra miseri cardiam iudicetur Quod ipsum etiam fateri videntur Pontificii, ni operasa o-rum his sanguine Christi ti,itia coram indicio Dei consilere pisse eant, Hucusque Thesis ista. An quispiam arbitrari posset ex illa Thesi hanc, aio rem iuxta meam sententiam e propos tum

deduci posse: Tot mitruit quo comparem in coram Deo, nos iustiscat quum dicam, ne totum qnia en hocIoram, isod Pontifici tribuere possunt a Vnorunt etiam

sancti simis hominiim apud Deum sententiam ius sicarioni impetrare posse, vis iste ex misericordia de throxo gratissa ipsem pro inlistia olim et gratiose. Qui Sinon videt me per os&xd 'O, concessionem hoc dare: cum id tum hoc bonism,quo dicunt poni subsanctos comam Deo comparere, cox derare Zk proiisIlitia alii mare ut sortim istos consulem, obtinens ne illud nidem rorum posse aeni- mari pro uolitia si ex miseruordia se ratio se Maligni Ia haec est, Muiolenta verborum meorum detorsa et ob quam mihi sane non parva datur occasio coram to de iniuria conquerendi: sed contineo me, ne hoc animae ipsorum sit detrimento: malo Deum precari ut ipsis meliorim mentem concedere dignetur. Res ita habet, ac siquis Nonacho aut Pharis iactanti mutes suas: opera, Idem,stem ilecti quem abeedientiam, et olκntaria castitatem dii ni lia, diceret O homo, iis Dein severitati iudicu omissa de throno grauia Iemem iam absolutioxii de te pronuntiet, totumque illud bonum tuum , nam iamcumque eliaratios stimet es scyro iustitia habeat,

non poteris coram eo coiispere aut iupi cari. Hanc ego dico memem me

fuisses coram Christo dico . Quis ne

Rutem primi verborum Anum est interpres. Sed esto; dixerim ego ista ex propria sentantia an ista prvcstio erat deducenda ex meis vcrbis sic erat progrediendum sectandum e=

paturi breviter ei a ponendum,quo: tage: Nisi Deus totum hoc bonum.

quo sanctus cora eo comparet ratiose pro institia aes iniet, non poteratrice coram Deoi Biscari. Vnde hqc deducetur afr- maiioc: Si Deus hennm hoc, quosn-ctu comparet , pro iustitia gratjoseisi litam, et, tunc poterit ille coram Deo iustificarii, vel tunc coram Deo iustificabitur. Vox totum in negatione locum habet seixit enim exaggerarioni; at in assumatio locum habere non debet. Sed habeatae istic locum tacta Fratres mei miserunt ista verba , gratiose ex misericordiari de throno gratiis, omissa se tentate indit, illud bonum pro institia ius et sola illa posuerunt: torum ilium qu comparem iniustificat nos. Sanc non id est negare facium, sed quaesita est calumnis ansa sub aeqvivocatiove vocis iusti candi, quae aut ex grata a aut ex debet vel severo iudicio fieri potest: at ego a mis verbis hanc exclusi , illam olam inclusi. Haec de prppastione maiore sufficiant Accedo

ad asumtionem quam illi isti propositoni suae non mea subjunxerunt, quae ita habet At non tantum Ide sed etiam

operib in coram Deo comparemm . Itane vero vos coram Deo comparere

vultis fratres mei Non sic David, dicens: Ne venim in iudicio sim servo DL . r. tuo, quia non iis ficabit', vel Iliscabiecta cis.

tvr coram te omni vivens, quod Apostolus ita redo it Ex operibi legis vox instificabitur ulla caro. Nisi forte dica tis vos non operibi legi comparere coram Deo, sed operibin ex fide Suharitate factis Velim mihi explicaria vobis, quid sit si arm e quid

203쪽

pperibus . Se an fieri possit ut i sidera re fidem in negotio lupiscarian nul-

de operib m compareat. Scio sanctos

qui sistentur tribunali judicii divini., ita vi habuisse e Tex fide opera patrasse. Sed arbitror illos comparere stare coram Deo hac ducia, quod Dem Filium sum Iesum Christum proposuerit propitiatori rivi per sdem in sanguine

PD, nisi ex sule Icu Christi iustis.

cem Ar per remigionem peccatorism. Non lego Christum esse constitutum propitiatorium per opera in angi sine ipsi tu, ut etiam ex operibis iustificemur. Ego sane sic comparare volo coram tribunali Dei, de gratisse ex misericordia de throno gratiae iudicarita secus scio me condemnatum iri: quod avertate e sens Sc miserator Daminia secundum maguam misericordiam suam , etiam a vobis . fratre mea, quamquam sic loquaminia sive e vestro sens, sive mihi illi in tribuentes. Possem sic , si accusitio relatione vel te- criminatione Sc non innocentia esset diluenda, etiam mirrum conclusiones facere, ex posita ista assumtione sed nolo , ne paria referre videar: quanquam possem paulo malore verismilitudine.

Articulus V . Fidem non esse instrumentum justificationi S. Responsio. Proiectar et profligat aenteistratialam aliam quam instrumenti relectam haberes Explicandum itaque fui siet, quomodo fides instrum eatum sit, mut instrumentum ad iustificationem

concurrat. Saltem non est instrumentum Dei, quo De utitur ad nos iustifca Jos, quem tamen sensum verba

illa rigide sumta primum intendunt. Nam Deis est causa primaria iustification . Uerum quum iustificatio sit mentis aestimatio, quanquam voluntatis jussu facta, non fit per Urnmen inm. Instrumentis enim utitur Deus volens de agens per potentiam suam. Deinde in istis verbis i Crede in Chri-pum S remittentur tibi peccata tua; vel, quod idem est. O iustis taberis.

dico idem esse postulatum a Deo,

actionem credentis, quum postis lato respondet. Sed inquient esse actum apprahensionis, acceptionis , itaque fidem istam habere rationem in trumenti respondeo talem ut valitatem istic se habere ad modum instrumenti, sed ipsam acceptionem, apprahensi omnem esse acti m Sc quidem obedientia Eua Velio pra lita Considereturi illa phrasis toties ab Apostolo ad Rom. q. usurpata , fides imantatur in iustitiam. An fides qua instrumentis . an vero qua acti Z dissolvit quaestionem Paulus ex Genes quum citat Cresidit Abraham Deo ct imputatum est illi ad iustitiam. Dii luit res ipsa etiam ut a fratribus nostris explicatur. Fides imputatur in iustitiam propter Christum , Obuctvm quod indicium hic datur in articuli istius lorehendit. Esto, at apprehensio Chri- utuntiatio e. Quis ita desipiat, ut ibi est propior quam instrumentum universe neget siem Urum evium , apprehende s , vel qu apyrahenditur. dici posse, quum promissiones a Deo Apprehensio autem est actis i itaque datas accipiat dil apprehendat, de etiam uides non qua instris mentum , sed illa ratione ad instilicat iem concur qua acti imputatur in iiinuitiam, quan

m . Sed qxtis vicassim audeat dice, quam propter i rigem adprehendit.

204쪽

Brevius.

quid apprahenditur, opprehcnsto ipsa

respectum habet ad obitectum apprehendetidum , illamedi artim , haec immediat m. Haec ergo verechndier meta-vmia , Ut pote quae a propinquiore

ducta etiam nunc concessi, quod phras istuta imputatis r in iussit iam metara mice sit explicanda . Qui ergo dicit fidei actum impatari in iustulam,

non negat fidem ut i Urnm extum con currere ad itistiscatiotim. Constat itaque ex hoc re ponso, fratreSnostros ne cffra aut solicitudine ella hu-iasmodi articulos udere, mihi impingere, quod etiam arbitror illos fassuros si examinentUr, UC modo sisne illisuras vim , quas ante biennium consensu D. D. Cura oris Atadmia

nostram professorib Theologia offerro conati sunt, ut eorum restonsum ad illas obtinerent, Confecerunt. Gra Gita decet vires Theologos, Qv seria sollicitudo requiritur ad tanta negotia contaiendum.

Atticulus A II. Fidem non e iurum Dei do

num sed partim pendere a Dei gratia, partim a viribus liberi arbitri ut, si homo velit, pus crede te aut non crem

Responsio.

Nunquam dixi, nunquam cogitavidicere, nunquam Dei gratia fretus, tam incondite tu proiecte sententiam meam de huiusmodi rebia enuntii abo Simpliciter dico, falsam esse istam enuntiatiorum: Fides non es pinum Dei dolium:

REsro Nsio D. I. ARMINIX Potentia sive qualita qua Ialsami istam secundum rigorem

verborum sumtam: Fides Mndet partima Dei gratia, partim a viribus liberii albi- iri, Wistam sic enuntiatames homos velit polimcredere vel hon credere. Siphltent me nonnulla sentire, ex quibus ista dedit cantur Oxario sequen-ria, cur mea verba non ponunt traniustitiasticita estam pingere alicui consequent Iag, quas quis ex ipsius dictis nectit, ac si ille fc sentiret in iniustitis maior si illae consequentiae ex dictu concludi nequeax bona con eqvcntia. Experiantur itaque fratres mei, an ex iis quae ego doceo talia consectaria deducere queantia sed mecum experiantur, non ipsi inter seri vanus enim erat ille lusus sine lucro aut victoria Cui accidit pueris, quum soli talis ludunt de proprio corio. Sed ad hujus rei explicationem pertractandum esset de gratia divina&li beri arbitrii seu volantatii humanae con cursuin concordia H od quia prolixioris esset operae jam non aggrediar. Simili utar ad explicandri negoti Um, quod tamen multii fateor esse dissimile, sed dissimilitudine meae sententiae plurimum favente. Egeno in praefame morituro dat dives Eleemo inant,

unde se suos sustentare positian desinit essedohum purum ut sim, quia Iste ege3ui manum extendit ad accipiendum An commode dicetur et mi ob r-na pependisse partim ex liberastate dant , partim ex libertate accipiemis, quanquam non haberet illam nisi accepisset manum extendendo an recte dicetur, quia Iemm parat sit pan- per ad accipiendum , illum posse habere et emosinam vel non haberen udo velit SSi ista dici nequeant, quanto minus de an fide , ad cujus acciptionem multo plures requiruntur divina gratia assimi. De hoc agendum erit, quaenam

205쪽

ADa xxx I. in Ret quaenam gratia divina actienes requirantur ad hominisdem ingencrandam : si ego ullam omittam qUae Reeessaria sit, vel qua concurrat, Cnstretur ex Scripturnia reliquis adiu am, nolimus facere injuriam diratia asDitia, illi qui capiam drmena quod ipsius est; sed videant fratres mei ci pti faciant injuriam iustitia divina,

illi tribuendo quoci ipsa reipuli, MOA diratia divina, illam in aliud quiddam, quo igratia dici nequit , transmutando e quale est, ut v cibo significem quid probandum ipsis sit, gratiam adstutem necessariam sulficientem, esita et , esse ire stibii Luci tanta agere potentia, ut illi a creatura libera resisti neqxcat.

Articulus. VIII. Suffcientem gratiam ad salutem Electis . non Elictis conferri uis velint possint

credere aut non credere lalvari, aut non lalvari.

Responsio.

tur. Non curant nosse quid sentiam non curant examinare nitari ivirum sit quid sentiam , noli curant quibi verbis enuntient quod ego S quod ipsi sentiunt. Sciunt me vocem lethonis bifariam usurpare pro decreto quo statuit Deus deles in care hisdeles condem hare, quod a SApostolo Rom. s. v. o. dicitur decretum pinndum Electione mas pro decreto quo statuit hoste vel illes popu-Iosse homines eligere ad media filii

ro populis cae homines prcstire. ErICVLos. 1 rcitra distinctionem istam ista mihi impingunt cum ejus beneficio

cicere L ssim a Sista emini gratiam eletinis non electis coxstari, uti pollus e rara . Et riirsus : Sillitae Atemura i am non offerrinis electi seri lcti. Ac electu quia oti et tur infideli. LUS, si, cie lutiri illi sunt, sive non CrcCIturin esciri non stilicturi quinco quod ipset Orici tui occi inunte sie

esse, sumendat Iam ad illa verba, ni velivi possint credere, aut xon credere, salvari aut ne satiarin dico illa post bifariam accipi ut si ut lint posivi creatre, nempe vel sui viribus, vel illa gratia excitatic adiuti aut xonurvidire; scilicet gratiam illam proprio libet arbitrio repudiante cique resistcntes Salvariavi ne salvari et saluari per gratiae

id sine quo salvari nequeunt Rc- spondeo ad omnia. Nihil istis verbi, qualitercunque intellecti Cn Untiata , quod non ipse Augustiuis qui eum secuti sunt, talltc pro vero sint agnituri imo vero, dico

istis verbis ops simam Augusti in strum ne d

tentiam enuntiata: qiii an liri et a Gratia ea .

naam sos summus fuit oppugnator, felicissimus isto seculo habitu cxpum gnator Sic enim loquitur Augustitialde Nat Gratia cap. I. Anni bimquest praesens , qua militi modis per creaturam Fhi domino servientem avcrsm

vocci, doceat credentem, canioletur sterantem, diligentem adhorte thr, conante in

206쪽

deputat roai. culpa uid inuit Mignara sed quod is et UM quarer quod iuvareti et eque illud usd vulnerata membra non colligis siquc dvolentem sanare contemnis , Liber devocatione renti in protero adscriptus verisimilius quam Ambroso itam c. - habet cap. s. lib. Adhibita sem-

. v. o. perna mensura doctrina qua es par, cioris occultiorisque gratia fuit , I illicit tamen stat Doni nia iudicabit vi brum dam a remedium , vindiu ad te stimantum Et cap. o. ejusdem lirebri fit indiu ri to in re ex emdit dicens : Gratia nidem Dei in

nostris iust fuationibus principalter praemine . Salendo exb'riationibus, momnendo exemplis Derrenio rari caelista incitando miraculis , dando inte ectnm ,

bnendo sed etiam voluntas hominis subiungitur ei atque coniungitur ei, qrsa ad hoc relictis Si excitata pra- si iis , ut divno in se coopereta ope

ri taco, exercere ad meritum superno semine concepit ad Budiim de so habens malabilitate sddicit , de gratiae opitulatione si proscit u ait utilio set cinnameros modos sive occultas siue ministi, am, Ribi adhibetur quod a multis refutatur ipsarum eli nequitia sed 'icatem . mi hi sempitur, gratia ea divina Auluntati humana. Haec non pro sero eo quod putem sententiis Patrum standum esse aut mihi aut illis , sed ut crimen Pelagianismi in eoi me amolia I

Atticulus IX. Fidelesso persecte implere D

gem, O vivere sine peccat in hac vita. Responsios Non dixi unquam; sed quum aliquando quidam in publica disputatione de Baptismo infantium

per longam digressionem me eo co-L retur allucere, ut aut dicerem, teles posse perfecti implere legem mei, a. a. av

ari non posse i Egra deflexi , allataemet

tententia Augustini e lib. secundo,, .ap. c. de peccatorism meritis S remigione coatra Pelagianos quam etiam hic asscribam , ut me a Pelagianismo defeniam et quia animadverto homines meos etiam illa .lagiani, aestimare quae nullo modo talia sunt Sic igitiu A uJ,nti: an Heunt esse pubhminem in hae vita sine peccato no est ijs continua incauta temeritate obsi-Jensum Si enim esse posse negaverim muta se hominis libero arbitrio , qui hyc volendo appetit, o Dei viri ti vel misericordia qui hoc adiuvenio efficit, erogabim si Sed alia quaestio est utrum esse post . alia utrum sit et alia si ne sit cum esse possit . cur non sit V alia utris qui omnino nunquam ullum peccatum habuerit . vos solum quisquam sit, verum etiam potuit aliquando esse

vel post In hae q. adripartita pro et tet

pq, iobe quastionum si a me queritur eontra P.M. trum homo sine peccato esse pust in hac a M. Q. Mita: confitebor posse pir Dei gratiam is mi o liberum eiu arbitrium , c. Et alibi:

ecteri idem dioiuat a Pelaetius hae ipso eos confiteri non esse impositae, clatat vel mali vel vires volant , sed

207쪽

pax B: Ipsa e B enim gratia Dei per Iesum Chri tum, c. Et paulo post: virnm eximi hoc seculo fuerit vel si, vi esse positi aliqvu ita ivpe vivens

ut nullam habeat omnino peccatum. Fo-iei ahq a vallio inter veros Io, que Christanc s. Posse tamen esse, cerit 3 Si hanc vitam, quisquis ambigit,dclipita sed ego te de ista vir a volo contenderem, caetera quae sequuntur.

Et cap. s. Eo quippe ipso quo mis

me creditur Deum iustum embo in impo ibilia non pct se precipere, hi cad. mox in liris salili hin quid agam in , ct in distili luc uid petam . omnia mp- e I xi facilia haritat, C. Huic AUUm sententiae non repugno et de

tota autem re non contendo et Ut Oenim tempus felicius utili US impendio reci . . ad impetrandrum quod ebi deest, Minoael seriti, Ut quisque ruficerem ad meiam persecticnis con-tιAdere conetur , quaminiusmodi - ut alio ibui . At cicent ii Caiethbaesita quaest. Ii . id ipsum tractata,

istic quaeri birem illi quia De mi an versu a pracepi a Dei persecte servare pollini best. sonemque subjungi, livi me. Respondeo , me non contractae re, sed ratio Rem negari enis,

quae subjungitur, de acta esse , quum quis is sit de petentissim propterea

nihil Probari. Notis etiam, responsionem illam a nonnullis fuis-k repadiatam is postea fratrum Interventu non nisi cum addita exilicatione ab iis cm fuisse adprobatam. Verum vide hac re lubens cum fratribus conferam quando commodum erit; per nos facile convsensuros.

Responso.

Dixi in qua de muralectione, facile

fore, omnia, qtae non probantur nobis, praetextu Peletianismi, O Ddcm Nare, ii licet fingere imis elogiani' m. quadrantem Niviani mi , ac drantem, quininniem .i: ne inceps Etadiunxi, disquiri poste an Semipilagia. non sit et ervi Christianismisi. quo nolui Pelagiana doctrinae patrocinari: sed volui lignificare posse aliquid ut armipilagianum haberi, quo a vera tale o Lirina Chri laxa non dilaedas. Quemadmocum enim si a vero discet datur m gis magisque in fasu arc initur, ita a falsitati cilaedendo ad ver uatem Petrvcniri posse, quae saepe inter duo faba solet, si media . Et sic res habet iii Pelagiam more Maxi-ibai mo, inter quas ah Chareses statuis

neu iam vTami iure potuc iit, Catholi Metri necaratia cum pelagianii, neque libero arbitrio tam anti hos imhriam

faciens Legantur Aetiistin au utras que istas harist confutationes, id- parcbit illum hoc ipsum agnosccre. Qua de causa facti m Est, ut adve lus Mani Iaa laribenta verba. Pelagranis , adversiis Pelagianos seribentis vcrba a Manuhaei lepe prolata sint sententi, hiae stabiliendae cauSa. H Cc itaque volui, mut fratres metante l-ligret quid velim, dico aperie , tam facile pre mihi nennuhrum ex ipsit sententiam Manichaismi convinceraram s stoicismi , quam iti non nisi

Z. et error

208쪽

error istain Dere poterunt ox Dincere.

velim alitem ab iijusmodi odiosis nominibus abstineri quum nullo fru-etii usurpentur. Aut enim negabit

qui accirsatur sententiam stram esse eandem cum Pelagiana , aut si fateatur, dicet pela tum ab Ecclesia maleciam natum esse praestaret ergo omissi nomini ira de re ipsa conferre .nis Pontificii accedentes arbitremur in controversiam trahi non posse

quod semel ab Ecclesia est dijudi

catum.

Atticulus XI ultimus. n recZe dici in Catechismo

proi ter innata peccata irasci Deum : quia peccatumori 'inale poena est , suo autem poena est, proprie peccatum non est.

Responsio.

Accidit ante duos menses circi, ter, ut quidam Verbi Minister me ac- Ccderit, collaturus, ut aiebat, de mea siclitentia, qua putabam Catechismum

cc pi nem Belgicam in unodo Nationali nostra examini stibisciendam esse:

de qua cum inter nos actum esset,

egis meam sententiam hoc syllogismo conclusi sem: omne scriptum huma

num . non Taetri orum, non authenticum,

non dιυιhis , utpote quod errorem continere pote: , examinari poten,

imo es debet: nando id ordine Iegitime fieri potes , nempe in Synodo, ad quam illa scripta pertineve. At tales riptum e Catechestis S Confessiondytra. Ergo Cui ille nonnulla op- discussa essent clarissima veritatis lucem carpit inquirere , quamam

illa essent que adversus Consessionem incatechismum habere, Respondi, me nihil habere adversus ista, hoc me nim fore preiudit, quod ego mihi non arripe tem sed esse in istis scriptis de quibus ego cum fratribus suo tempore in unodo egi

time ct ordine conferre vellem an eqna ne Scripturi simi consentant an vero ab iis dissentiant huic sini. ut si consentire comperirentur post serium me serum examen, adprobaNntur cons marcntur recentibus novi calculis, aut sit dissentire, cor- gerentis quam fieri posset commodissime. Institit ergo et ij ut sibi aperirem de quibus conferre vellem te id petere nulla alia carisa,

quam ut hipse de istis serio cogitare posset Ego petenti id ipsum

negare universe non voluidi caepi

igitur nonnulla in Consessione

Draesertim articulum proferre:

sed quum ipse hoc parvi facere se diceret. eo quod arbitraretur in Confessione facile aliquid inveniri posse, quod non qnequaque adamusso responderet scripturi. , sialtem quod ad phrasis , eo quod a paucis esset conscripta quidem istis temporibM primis: minimum periculi videret in eo, si Consesso alicubi irrigeret quum populus illam sinmanibus non habeat de Catech o urgeret acrius es Ego in illo ipse gratificari volens non nulla protuli j inter alia Relan pioAem ad rio. Quasonem e ubi Deuc dicitur horrendis modis Irascitum ob innata nobis peccata . tum ob

ea gna ipsi committimis . c. dixi duo in istis verbis disquiri posse. I. Ponere quum sategisset , at a me Lan recte diceretur in plurali numero, in ara

209쪽

innata peccata Q quo dictori ille non egi pestila ulterius explicatione

divit sibi aliquando nonnullis studiosis Catecnes inexplicanti de hac ipsa phrasi incidisse cogitationem an proba esset; sed eam hoc argumento defendisse , quod plurali, sineto uteretur Catechesis, propter ipsum peti vim originale, fropter peccatum ab Aiamo perpetratum quod ausa es set originalti

istius Verum quum id defensanis genus indignum estimarem ulla

Confutatione , dixi praestare ut iv genue agnosceret verba illa emenda

tione indigere . quam tali defensione uteretur et ilibus dictis subjeci . . loco .alterum hoc disquiri

posse , an Deus propter innatum nobis peccatum originale irasceretur quum id ipsum videretur in poenam pecceti actualis ab Asimo , a nobis in illo perpetrati , . Deo nobis inflictum esse foret enim progressum infinitum et si Deus propter peccatum actuales Adami urat in puxi, et vas ullopeciat originali rursus propter illud nobis irasceretur taliam poenam infligeret simili de causa propter ipsam schndo insciam poenam rertio irasceretur succedentibus sibi ma- tuo S sepe reatu saeva sitne in terventu ullius actualis peccati. Ad quod cum ille regereret . esse tamen illud peccatum respondi me id non negare sed nisi, isse actuale

hv protuli cap. I. ad Romanos, ubi de peccato agitur , quod omnem in

inter peccatum actuati v lyud quod esset causa aliorum peccatorum , in eoioso periati nominet adpellaretur. Hec inter nos tum placide acta P mum perletamus

sunt, ratio fine , .scio me ic versurum dignum alibi non dixisse. Hoc ipsum eodem die relatum fuit sive ab ipso.

sive ab alio qui hoc ex ipso audierat, cuidam docto viro . ex cujus ore ego id ipsum tanquam mihi objicientis audivi paucis diebus postquam hoc colloquia inter me illum si trum habitum esset diverterat enim apud illum Minister ille An aediuim est ut quae sic aguntur inter fratre tollationis reris gari citi mei seminentur Sc publice tanquam heretica proclamevtur I Si hoc non est ipsum omnis familiaritatis mamicitia ius violare collationes omnes de articuli, Religionis abscinderem inhibere , fateor me nihil videre Et isti sint qui coram queruntur quod ego cum ipsi conferre detrectori quod lacide rogatus sententiam dicere recusari quod animuillorum sulensas tento Dico igitur breviter at hunc articulam falsum esse me dixisse mon recte dici hoc in Catechismo. Aoerte enim divi me non ferre praeiudicium e X- spectaret velle fratrum meorum de huius mdi, talis rebus, in Catecho Sc Confessione compraehensis, iudicium taut sic rebus matrirem accurate pensitatis, certi quadstatui offit Uidetur autem hujusmo ii praecedanea collatio reo ipso utiliter institui, ne qus S nodo insie dispicienda : judicanda offerat , quae per hujusmos privatam instruct onem intellexit di ficultatem nullam habere. Recordentur fratres quid a di di ho an dica 'nodo Gorebomiana rogati sint . ProseCores Theoti 'a in hac eademia nostra,

componant hoc inter et Rogamur Ut

210쪽

id tedite ive 3 ordine sigrum timui; quod

Qego pro mea parte pollicitus sum facturum. Annon horsum utilis est privata fratrum collatio, ut iro per illam potest auferri synodo Cis utiendum non proponatur mille autem Ministri .ego a multis annis

nos novimus C fuerunt in er nos a multis annis litterar moeni mercia dc

de artic t Ide tolle mata qua de causa arbitratus sum petenti hoc ipsum non denegandum, ut experirer an ille expedire negotium posset Et laec quidem ad objectos articulos istos triginta unum in praesentiarum respondere is um est sicui eo ipso satisfactum non est, paratus sum cum quibusimis super illis

nam pertinentibus ordine conferre, hoc fines ut vel sententiis convenire

possimus , vel si illud obtineri ex

m vi , ubi constiterit quousque singuli in Religi enis negotio progrediamur , in quae prCbemus, quae improbemus , in illa talia non esse de quibus diversum sentire non liceat ejusdem Religionis prosus titui. Erunt forte qui sugillabunt quod aliquando dubitanter respondere videor: Cuum Doctorem, Professorem Theo- Iogia oporteat' crium esse se ijs qua docebit alias, es hon suctuare senten- ijs suis. Misce ego rc sponsum volo. Doctissimum etiam mi scripturis vrsan imum nihlta ignorare, discipulnm semper esse in schola Chri-R QScripturarnm e qui autem mκlta ignorat , illum de omnibu , de quibus dicerumdi occaso necessita.

offertur , vel ab adversi s vel ab is qui uis, putentiam per trivatam vel publicam collationem hei-st rationem inquirerem cognoscere D. I. AR M VNII volunt Ine dubitatione respondete

non posse. Praestat enim ut de quisbus terram scientiam im ni habet, potius dubitanter quom asyrmanter pronuntiet .se ipsim profectu que- iidiano indigere significans, aracum ipsis instructionem quaerere. Iuto enim neminem esse eo audaciae progressum, ut se magistrum digat nullias rei ignarum de nulla proqui re dubitare Non omnia, quae in controvcrsiam veniunt. paris esse momenti, onuntia esse ratalia ut de iis neminem dabitare se sit qui Christiani nomine censeri velit; alia vero esse non eiusdem dignitatis .de quibus Catholica sententia tractatores inter se salva veritareis tace Chriniana dissenserunt. Quae hic agi inturn de quibus ego i bitanter respondere visus sum , qualia sint, . an absoluta vicissitat , poterit etiam suo tempore disquiri. III. Hanc meam res,onsionem non esse permioriam : non quod quidpiam in ea adversm conscie ut iam dixerim.sed quod visum nulli non fuerit omnia , quae dicere possem, primo momento adferrem is cere arbitratus fui illam si quam sit

re ad obiectamenta ista nullis prorsus rationibus subnixa, tum quod mihi illa vere non impingerentur, tum quod adversus veritatem scripturarum non venirent. Negatione simplici in opularisne pr3bat . in plurimis potuissem toto meo munere defungist progressus sum ulterius , ut aliquo modo satisfacerem , moris ro, si necesse putarent fratres mei.

ad coDtionem illos provocarem . Hanc nunquam et rcctabori modo legitime, atque ita, ut istinis inde sperari possit, instituatur. Si post illam cessariant compertum fuerit,