장음표시 사용
271쪽
DisPvTAT. operum proprie ex dicta, o lex fidei, quae est Euangelium gratiae Dei,
Irin peccatum est vel quo licuatra Legem committitur, Vel quod con-mb.a. 1. s. tra Euangelium Christi. Quod con tra Legem committitur, iram Dei in peccatores provocat, quod contra Euangelium, essicit ut ira Dei super
nosmianeat, illud merendo poenam, hoc ne remittatur poena Imperediendo.
III. Deinde peccatum aliud est
per se, aliud per accidens Perse peccatum est omnis externa vel interna actio lege prohibita, vel omnis actioni lege mandatae neglectio. tracta dens peccatum est vel in nece fla-rijs lege adstrictis, vel radiaphoras In necessatal S, vel quando actus lege praescriptus non cuna debitis circumstantis praestatur, quale est eleernosynam dare ut laudUmas Maii. c. r. Ominibu S, vel quando actus lege prohibitus non ex debita causa in inlustum finem omittitur , ut si qui Saram ad tempus cohibeat ut Vindi clam exerceat aerudeliorem. R m. ii Is dia D horis, cum quis iis ussur cumat, scandalo infirmorum.
V. Dividitur etiam peccat Umratione obiecti personalis in quod peccatur, estque vel in Deum , vel in proximum, vel inno ipso S. tu Xrant. i. ii . id quod dicitur ab A post olli , ra tia Dei salutaris ill .ixit omni bassi dimini- .m, ni abnegata impietate, es inundinis c iditatibui temperanter se iris a Spie vivam vi in proratii se, , .utrirem
perantia ad ipsum homine nas , ni in iti
hensa dicimus iii ix duobus p/,ceptis, Dilige Deum superor inia,
c proximum sicut te pluri . Vtut enim in decem praeceptis tantum
ores Ab A. assquod Deo Sc proximo debemus
praescribi videatur, tamen id ipsum ejus est naturae , iit praestari nequeat ab homine , qum . ille stibi tribuat
V. Distribuitur praeterea peccatum ex Causa, in peccatum ignoran tia, infirmitaris, malitia, ct negligentia. u oramiae peccatum est quando qui id quod facit ignorat esse P cccalum: sic I Paulus persecutus est Christum Lia ' .i sita Ecclesia ipsius: In trinitatis quando ex metu qui etiam in fortem virum cadit, vel ex aliquo alio vehementiore a flectu ec animi peri dii batione aliquid patratura sicci Petrus cre u .ic, abnegavit Christum Davida Na balem sensus , ad illum estisque domesticos occidendos profectus est he hitam ac Ex malitia , quando destinato animi ii proposit, deliberato consilio ali
qtud admittitur , ilic Iuda ncgaVIt is .i . Christum, sic David curavit Occi het. S-. Madendum Vriam : Negligentiae, quando quis a Peccato circumsistente pras' 'At x, Occia latur antequam de facto apud se dispiciat, quale dicetur Pauli Ass. 13. 3 adversus Ananiam Pontificem, si- qindem iti eo peccasse dicatur. I. Affinis est distributio peccati in id quod est co tra consita ratiam, in quod non est coatra consi cutiam. Comra constem iam est quod ex malitia te liberato animo perpetrat Ur, conscientiam vastans se eo usque
Spiritum S. si a sinctis perr et retur contristatis ut ab solita sua functione n Ps .sui3duceitch illas in rectium, iam, C e X-
hilaris, di illos in couscieiiiij testifi
cati rua interna desii stat. Illudeat erecta contra conscientiam dicitur . quanquam late sumpta illa voce etiam peccatum quod ex infirmi tate, certa tamen ta ad factum adplicata scietitia praeeunte patratur, Illi et contra
272쪽
Contra conscientiam dici posset. Peccatum non contra conscientialis est , vel nullo modo, quod ex ignorantia jubri patratur non affectata seu quaesita, ut qui scire negligit quod scire potuit: vel saltem non primo modo id, quod est ex praecipitantia, cujuScausa est vehemens, non praevisa tentatio, quale est praeproperum judicium Davidis in Mephibosethum Productum ab accusatione Sibae gravi nam de incidente in id tempus quo David fugiebat, quod verisimi-titudinem attulit mendacio. Quod
tamen semel patratum contra conscientiam non est id tale evadit si pius patretur, homo negligat
peccati ex causis cum respectu ad objectum reale circa quod peccatur: estque vel cupiditas carnis vel concupiscentia oculorum, vel fastus vitae, id ost, vel uoluptas speciatim dicta, vel avaritia, vel superbia, quae e uno fonte propri amoris, sed inordinati provenientes, tendunt distinctim in bona hujus animalis vim tae, haec in honores , ista in divitias, illa in ea quibus sensus aeterni per se oblectratur' ex quibus oriuntur illa carnis opera quae ab Apostolo ad
Galat. S.Iy. D. I. enumerantur,
forte excepta idololatria de qua tamen an non ad una; ex istis causis
referri possit disquiri potest. VIII. Dividitur etiam Peccatum in Veniale: Mortala sed illa distributio non est ex natura ipsius peccati deducta sed per accidens ex gratiosa Dei aestimatione. Nam
omne peccatum est sua natura mortale, hoc est quod mortem meretur: nam generatim dicitur de peccato
quod stipendium illius mori sit,
RMINI lquae etiam inferretur, siquidem Deri vellet cum servis sui intrare in judi.cium. At vero quod Peccatum v
niale dicitur , ex eo est quod Deus illud non vult imputare seu statuere peccatum fidelibus, sed condonare: quamquam hoc discrimine ut de nonnullis expressam poenitentiam postulet, per alij contentus sit hoc
die S, T Errores vis intelligit abseeut sit '. is, qtis meis munda me Domne. Neque hic tantopere est metuendum ne ex
Peccati aggravatione in desperationem incidant homines, quam ut in negligentiam re securitatem ex ejus extenuatione tum quia homo magis in hanc quam in illam propendet, tum quia semper praesens est dictum illud, Nolo mortem n rientis: i. t. E mi S.; peccatoris qui peccato suo mortern meruit, se ut canuerratur invivat.
peccati stipendium mortem dicimus, paria facimus cum Stoicis peccata: Praeterquam enim quod id multis Scripturae locis constitatur , etiam diversitati objectorum in quae peccatur, et Isaram ex quibus peccatur,
vilegis in quam peccatur adveratur. Quin, poenarum in ipsa moriste aeterna disparitas idipsum falsum esse evincit Gravius est delictum in Drum quam in hominem, quod
elata manu fit quam quod per errorem , qu Ii contra legem vetantem
quam praecipientem: gravior poena futura talioranitatum, Beth falaitarum , quam Tyriorum Sidoniorum . Avertere quidem isto dogmate suo conati sunt homines a peccandoStoici,sed conatu non modo frustraneo, verum etiam damn m quum de homine a peccato in re ictam viam reducendo serio deliber L
273쪽
D CLT TM r. T. Fit etiam in Scriptura mentio peccati ad mortem, quod speciatim sic dicitur quia omnibus qui id
perpetrarunt mortem certam reipum fert peccati non a martem quod
illi opponitur cum quo pari passu
incidit divisio peccati in rem sibile
irrem bile . Peccatum non ad m)rtem
biti dicitur tot, potest habere resiniscentiam subsequentem dc sic remitti, mi istis per poenitentiam succedaneam est remissum, quale illud est quod in filium hominis a muti dicitur. Ad mortem vel irrem sibile est quod nunquam habet
Poemtentiam subsequentem,vel cujus auctor ad poenitentiam revocari nequit quale est illud quod tectatum vel blas hemia in Spiritum Sanctum dicitur de quo dicitur neque in hoc neque in futuro secul, remittendum qua de causa: pro illo peccato non dicit orandum esse Iohanneq. XI. Quanquam autem propria peccati in Spiritum S. ratio innatura di sic illim e sit cor iitionis, tamen illos sequi inalumus qui idcquam grautissime definierunt, quam sui ex ejus species statuendo irremissibile coacti sunt explicare in nonnullis foeciebus pro eo quod est difficulier Sisari r mitti, vel , ex se mererint itan re utatur . cum illis itaque dicimu peccatum in Spiritum S. Perpetrari, cum quis divinar veritati,.quidem Euangelicae cujus fulgore sic perstringitur ut ignorantiam causari neque u tamen destinata malitia resistit m hoc ut resistat. Quod peccatum non ideo in Spiritum S. dicitur quod non sit in Patrem In Filium, quomodo enim non peccet in Patrem Tilium qui in Spiritum utriusque peccat I sed quia adversus operationem Spiritus sancti, O CT A M. et Sconvictionem nemDe veritatis per miracula, .mentas illuminationern
XII. Causa vero Cur peccaturnillud irremissibile dicatur inqui id
commisit ad poenitentiam nonio sit renovari, non est Dei impotentia, quasi per absolutissimam suarn omnipotentiam isti homini poenitentiam ad vitam darest sic blasphemiam istam remittere nequeat: sed cum alicubi inecessum sit iit sistat misericordia Dei terminis ipsius ii stitiae .aequitatis secundum praescriptum sapienti circumscripta, quod Deus illum ni tam horretn- dum Raetitium perpetravit, re Piritum gratie contumelia affecit, prorsus indit num aestimet cui convcr-
tendo suam benignitatem me jus
dem Spiritu S. onerationem occupet, ne vilem inam habere videatur 3 ipse homine Deccatore imo tanto
peccatore indigeret. XIII. C insae trien precatorum actualium est homo ex libera sua voluntate. diuus est
Propensio nostra ori viri is in id quod legi divinar est contraritam,
quam per Carnalem V enerationem ex primis nostris parentibus Contra-Xlrnas Causae , sunt obire ima occasiones quae ad peccan dum sollicitant Materia seu materiale est a tu secundum natiaratrib ni rationem habens Forma sed formale est legis transgressio seu si,.
- Titie carer, quia peccatum, tues x is est, quod aberrat a scopo. 3 3-iecturi est commutabile bonum ad
quod homo im inclitiat deserto incommutabili bono peccat. XIV. Effecta vero peccatori mactualium sunt calamitates omnes de miseriae hujus vitae tum mor
274쪽
temporaria, denique mors aeterna. In obduratis vero, excaecatis etiam praecedentium peccatorum effectus sunt peccata consequentia.
Niet causas, praetextus quibus
tum perversiitas abiasa est ad negandam providentiam Dei, non postremum obtinet locum mali, hoc est, peccati iii mundum egressus, remi
t 'Ce te fertilis exuberantia Quum enim
Scriptura ducem natura teste sta tuendum sit Deum esse bonum, Omniscium, potentissimum, idque Omnabus, qui aliquam divinitatis Conceptam antino notionem habent sit persuasissimum ex eo concludebant illi, malum sub his tribus clivi nae majestatis conditionibus evenire non potuisse, siquidem Deus omnia providentia sua administraret, laemalo secundum uias naturae suae pro
Prietates curare vellet ideoque cum evenerit tamen , Omnino providentiam Dei negandam esse. Praestare enim otiosum Deum&rerum Undanarum , praesertim quibus libertas arbitri creaturae rationali intervenit, negligentem statuere, quam bonitatis, sapientiae, potentiae decus illi adimere. At neutrum necesse esse, ARM imis Vtria illa majestatis supremae decoramenta una cum providentia Deos alva esse posse, commodo incacitatis Dei circa malum explicatio docebit. II. Cui paucula fundamenti vice praestruenda de ipso malo. I. quid sit proprie peccatum a quod possibile fuerit illud perpetrati a creatura rationalin quomodo. 3.quod summmum malum dari nequeat, quod nempe cum summo bono ex aequo Contendat, ut Manichaei statuebant; alioqui omnium malorum, quae excogitari possunt, summum est ipsum, de quo agimus, pcccatum: ,
si stricte loqui liceat, unicum insolum, reliqua enim non mala, sed alicui mala. III. Peccatum proprie est aberratio Norma, quem Orma est equitas iii mente Dei pre concepta, menti creaturae rationalis per legislationem eXpressa , juxta quam fas est ut illa vitam instituat quare etiam unico verbo sed composito a Iohanne defi-rimitura v. aut . legis transgressio sive illa pr(ceptiva sit boni, sive mali prohibitiva, unde malum commissio nis adversus hanc,vel omissionis adversus illam legem perpetratum. In peccato autem duo consideranda veniunt ipse actus qui boni natura lis rationem habet V sub actu autem cessationem ab actu comprehendimus: Gro iis quae mali moralis vicem obtinet. Actu materiale, hos , formale peccati dici potest.
rationali perpetrari potuit: nam qua creatura deficere a summo bono potuit, matrici erga minus bonum,
actumque quo isto potiri posset: Qua rationalis intelligere potuit, securudum meum ubi vivendum esse,
275쪽
esse, quae illa aequitas esset, N-cundum quam vita ejusque actione speciatim instituendae essent. Qua creatura rationalis, lex illi a Deo
Poni potuit, im ex aequom usto
debuit, qua vetaretur a summo bo- no deficere, in actum illum quamvis naturaliter bonum patrare. Modus in arbitri libertate, creaturae rationali a Deo tributa, Positus est secun 'nari iam legi debitum obsequi uim praestare potuit auxilio stratiae vel ejus limites vi propria transitu reri
. Quum vero summum malum dari nequeat, hinc claret, quanquam malum bono sit contrarium, tamen boni, quod summum est universum ordinem excedere non posta
se quin ab illo ipso summo bono in ordinem redigi sic ad bonum dirigi possit:propter istius boni apientiam infinitam , qua novit quid de imi fieri pos it ch potentiam , qua potest hoc de malo facere quod de
illo fieri possJe novit. Fac it que peccatum universi creati ordinem exceti si e ipsius tamen creatoris sumini boni ordine circumscribitur. Ex quibus omnibus positis, quum a P Pareat providentiam Dei intercedere non debuisse, quo minus mali hac reatura libera patraretur, sequitur etiam ex malo in mundum ingres sori 2 eoi: Huc ingressis, ut totu Smundus iri malo aceat, Pro Vide a
i . . se. Um Dei destrui non posse. Quod
latius porro demonstrabimus. ipsam providentiae Dei circa malum eiu cientiam pertractatites. I. Scientia et circa Peccatum quum in illo ut dictum, actus
vel cessatio ab actu, m a consideranda sint, concernit tum actum
ipsum tum vitiosiitatem ejus : quidem sive principium peccati, sive progressum illius, sive denique
extremum eju consummationem intueamur. Efficientia quae circa initium consideratur, vel impeditio vel permissio est: cui addimus administrationem argumentorum: Occasionem ad peccatum incitantium
Quae circa progressum directio
determinatio quae circa finem Octerminum punitio hemisso . Dec cursu Dei quando quidem ille
ad actum tantum est, qua actu S&naturaliter bonus, agere supersede
VII. lima Dei circa malum D, si. 3ri essicientia est impeditio vel impedi 33.
menti positio , sive illud D ciens
sit, sive efficax. Convenit enim bono ut malum, quantum fas esse novit, impediat, Impedimentum autem ponitur , vel potestati, vel potentiae, vel voluntati creaturae ratio-
Ralis , quae tria etiam in impediente consideranda Impedimentum potestati positum est , quo actus aliquis potestati creaturae rationalis adimitur, ad quem praestandum illa af D-ctum habet, murres sum cientes , qua circumscriptione fit ut creatura actum illum sine peccato patraret nequeat, eaque fit per et istationem. Sic circumscriptus estis de arbore boni re mali cum esu aliarum Conce Gen. r. i .deretur; haec impeditio est peccati qua tales a Deo ponitur Creat viae rationali qua illi us est: potestas in illam. VIII. Impedimentum potentia positum est quo efficitur ne creatura actum , ad quem praestandui a tectionem habet A vires, citra hoc impedimentum sussicientes, patrare possit. Illud autem ponitur quatuor modii. I. est perassicientiaeta vi
276쪽
vitae, quae tandamentum sunt potentiae, ablationem. Sic impedita Hierosolymorum expugnatio, Heliae ad Achaetiam abducti, istic centies fa octoagies mille viris ab
an reio caesiS, hic bis quinquaginta ab igne consumptis et est per potentiae ablationem vel diminutionem. Sic impeditus Ieroboam ne Prophetam Dei apprehenderet, per aretactionem manus ipsius Sac impeditur
peccatum ne Ominium exerceat in hominem, cum corpuSpeccat ei crvaturin aboletur. 3. est per potentiae maioris vel saltem aequalis op- Possitionem. Ita impeditu UZZiane sussiret Iehovae obsit stentibus Sacerdotibus ita caro impeditur ne
faciat quod vult, qui aspiritu concupiscit adversus carnem, mille quim nobis est, est fortior quam ille qui est in mundo. . est per obiecti subductionem. Sic impediti saepe Iuda: ne Christo nocerent, quia subduxit se e medio illorum, sic Paulus per tribunum Iudaeis, qui in necem
ipsius conspiraverant, ereptu est. IX. Impedimentum ponitur Uoluntati, cum argumento aliquo cipersuadetur ne velit Patrare peccatum Argumenta autem quibu Voluntas movetur ad hasce tres classes referimus. Aut enim sumuntur ab
i pqssibili vel dissicili, aut ab inju
cundo, incommodo,inutili vel damnoso etiam , aut denique ab inhone sto, in justo, indecoro I. argumcnto
impediti Pharisaei: Scribae caepius,
ne manus violenta Christi inlicerent et existimabant enim illum a popillo de sensum iri qui illum t. Prophetam est itinabant . 'olem modo impediti Israel te ne ad am i, tores suos, saltas Deos, abiretiat, Ie-
pivi enim Deus Iepeta, di viam ad
illos spinis sepivit, ne semitas suas
consitaetas invenire possent sic san ctia peccando absterrentur, quum
vident impios in vij iniquitatis: Sisp., r.
perditionis lassar a. argumento fra ties Iosephi impediti ne illum occi- o, derent quum per venditione mitius tirfinem lutum assequi possent sic Iob IA. Si. t. impeditus ne peccaret oculi sui , quia ciebat quae esset portio Dei desuper inhaereditas excellis in illos qui oculos adulterio plenos habent. r. ar umento impeCItus Iosephus, si 'cly 8'.
neue adulterio turpi commacularct,
impeditus David ne manum suam mitteret in unctum Domini. X. Sequitur permissio peccati quae impeditioni contraria est , non illi tamen, qua actus potestati crea
turae rationalis adimitur per legis lationem, sic enim idem actus peccatum esset non peccatum, peccatum qua vetituS, non peccatum qua isto modo permissus i. ndia vetitu S: verum isti qua potentie dc voluntati. creaturae impedimentum sonitur.
Est autem permissio non unius vel alterius impedimenti, quod potentiae vel voluntati objici potest, sed omnium uim ut impedimentor una suspensio, quae Deus novit, si adluberentur, peccatum dipSa impcci-tiira, quod necesse est, quia ab uno tali peccatum impediretur Peccatum itaq; permittatur poliantiae re. tiarae, quum Deus nullum istorum impedimentortam, quorum raritet lmentionem tecimus heii T. id ribet.
ua de causa ista permi si hisce
actibus mei permittentis constat: continuatione suntlac vitae creaturae, conservatione Potetntiae ejus
' dem cura ne malo vel aequalis fil-tet Potentia opponatur, denique objecti, in quod peccatum committitur,
277쪽
titur, oblationa Permittitur etiam voluntati, non quod nulla a Deo impedimenta objiciantur voluntatia peccando absterrendae idonea , sed quod videns illa ipsa , quae proponuntur, nihil effectura , alia quae In arcanis sapientie suae, potentia thesauris habet non adlubeat. Quod in passione Christi tum potentiae
tum voluntatis eorum qui eum ad mortem poscebant respecturi planis si me apparet. Neque ii de sequitur, illa impedimenta trustra adhiberi, quanquam enim non eqtiantur eventus istis impedimenti conve-Lientes, fines tamen suos obtinet Deus potentissime, eo quod non sequantur eventus qui debebant. I. Fundamentum istIu permissionis est tum libertas arbitraj,
cum qua creaturam rationalem condidit Deus, quam constantia ipsius rescindi non patitur, ne mutabilitati insimuletur Deus tum infinita
ipsius sapientia: potentia, quam Ovit, potest ex tenebris lacere lucem, lax malo bonum producere. Et propterea permittit Deus id quod
permittit, non inicius virium GaD sectus creaturarum rationalium; novit enim omnia et On VitUS, O tuisset enim creaturam non producere quae esset liberi arbitris: non
impotens impediendi,vidimus enim quot modis potentiam & volun
talem creaturae impedire possit non otiosus seu negligens ejus quod agitur, quia antequam fiat tam varias circa id actiones obivit Uc, ut post
videbinaus,argumenta hoccasiones objicit, determinat, dirigit, punit remittit peccatum et sed quidquid permittit id consulto vivolens permittit, voluntate immediate versante circa permamonem , permissione
vero ipsa circa peccatum, qui ordo citra periculum inverti neqUlt. At I. Quae hic generatim de impeditione: permissione peccati diximus per deserentias ejuS nonnullas explicemus distinctius . cccatum. I. distinguitur ex causii Sinig Vira ire norantiae, . infirmitatis, malitiae HS '
negligetitiae peccatum Impedi et , et
mentum ponitur peccato ignorari Ece .Hry.tra per revelationem divinae volun si dii,
latIS: Infirmitatis, per Spiritus . et lic
corroborationem , adversus mundi dathanae machinationeS, quin A carnis nostr Dibecillitatem malitiae per lapides cordis ablationem, carneique clationem , his scriptionem legis Dei in illi negligentiae per sanctam sollicitudinem dc timorem Dei excitatum in cordibus fidelium. Ex quibus facile liquet quorum actu)um suspensione permissio
peccatorum ululque generis constet permisit Deus Paulo legis prae M. I postero Eelatori ut Christum ex ig- a . . norantia persequeretur, usq; dum Fi Dysis'. lium suum ipsi retegeret otio facto 'e' i , ' ex persecutor lactus est Pastor sic , .d si permisit Petro Christum amanti at si is plusculum de se confidenti, ut per infirmitatem illum abnegaret, quem majore vi spiritus instructus confessus est trepide usque ad Ortetm. Sauli, quem in ira sua Regem dederat Israelitis, 'rmisit, ut ex malita Davi dem, te cujus integritate COH- victus erat, persequeretur, Ionathan filio ipsius frustra obsistente: Da
vidi multis victoriis potito, ilium adepto , cum negligenti Us ageret, permisit, ut se turpi adulteri crimi 2.8 m. M.
XIII. Distinguitur deinde peccatum secundum respectum duplicis legis, praecipiemis nempe bonum Ii v*-
278쪽
& vetantis malum contra hanc peccari potest, vel coria mittendo actum, vel non debita causam fine
omittendo contra illam vel omittendo actum, vel non debito modo,
causic fine committendo . Hisce etiam impeditio moermi latio Dei aptari potest . Impedivit Deus, ne fratres Iosephi illum occiderent, at permissit ut non debita causa& fine illi parcerent secum enim vendere possent, cujus occasio ipsis divinitus oblata erat, inutile sibi arbitrabantur occidere illum. Sic Absalon impeditus sequi consilium Achitophelis sibi utile Davidi noxium, non quia iniquum sed quia damnosume Te existimabat perstitit enim in propositio persequendi patrem, quod repete explevit Biliamum impedivit Deus ne malediceret Is raeli, effecitq; ut illi benediceret, at sicut perversa mente ab illa ab stimieritin hanc obierit. Hujus tum impeditionis tum permis Ionis rationes aliquo modo intelligemus , si in peccato actum . ,δμ ὰ, distincte considerantes , utriq; impeditionem,permissionem applicuerimus. XIV. Quanquam autem actus his, o sae in peccato uno inseparabiliter juncta sint,m propterea neutrum sine altero impediri vel permitti possit, mente tamen distingui possunt, impeditio permissioque nunc huius nunc illius respectu potissimum fieri a Deo, facta a nobis considerari, non sine magna fa-pientiae Dei commendatione nostro emolumento . Impedivit Deus ne fratres Iosephum occiderent, non qua Peccatum erat, quia permisit ut in eadem mente perstantes illum
ARM UNCI parcitum volebat Permisit ejusdem
venditionem non qua peccatum p
tissimum, sed qua actus, quia per venditionem qua aestus est, finem suum obtinuit Deus. Impedivit Deus ne Helias ad Achaetiam abduceretur interfidiendus, non qua id peccatum erat sed qua actus ex fine
id apparet mimpeditionis modo;
Ex fine, quia voluit parcitum vitae Prophetae sui, non ne AchaZias in Deum peccaret; ex modo impeditionis quia consumsit bis quinquaginta viros ad illum comprehendendum emissos, quod signum fuit irae divinae adversus Achariam
illo qua non peccatum ut tale, sed ut actus alter futurus noxius impediri solet, ex gratia vero impeditur ut tale Permsit Deus ut Sathan: Chalde i Iob noxam adferrent, non qua id peccatum erat, sed qua a ct is, volebat enim Deus servi sui patientiam explorare, ad Satanae confusionem patefacere, hoc autem fit peractum, quo Uttali, noxa inferebatur Iobo Impeditus est David ne manus violentas Saul inferret, noriqua actus erat, sed qua peccatum id patet ex argumento quo impeditus abstinuit, absit a me , inquit,ut manus mittam in uncturn Domini hoc
argumentum a peccatori ut tale, absterret liquet etiam ex fine impedi tionis, voluit n. Deus ut David per afflictionum tolerantiam ad regnum perveniret, veluti Christi veri a vidis typus Permisit Deus ut Achab
venderent, sed qua actus nam illo trium implere Deus, sibique .suis Iosepho vitam ademissent, cui Deus t exitium accelerare . Impeditus est Abime
279쪽
rem vitiaret, tum qua actu erat, tum qua peccatum. Noluit enim Deus ut se Abimelech isto. crimine commacularet, eo quod in integri n. ao. s. tale cordis fecisset, voluit etiam parcere famulo suo Abrahamo, cui indelebilis dolor ex vitiatione uxori S suae illatus fuisset tanquam ex actu.Perim sit Deus ut Iudas nurum suam Cn. 38.i8. Thamar cognosceret,ium qua actus,rum qua peccatum , Ula voluit Deus ex Iuda nasci filium suum , &simul declarare, nihil tam esse inquinatum quod non in illo sanctifi-M. caretur. Non enuan abs re dicit Mathaeus Iudam ex Thamar& Davi-dem ex uxor Uriae genuisse filios, cx quibus perpetua serie natus est ChristuS. XV Quum vero actuS, Uanquam potentiae voluntari creaturae permissus, potestati ejusdem ademptus sit per legistationemo propterea saepenumero futurum sit, ut creatura non omnino in malo obdurata, actum quia peccato unctus sit patrare nolit, nisi argumentis quibus dam occasionibus, quae velut m-citamenta sunt ad illum patrandum, objectis istius quoque obsectionis administratio penes Dei providentiam cst, qui irritamenta ista obiicit,
tam ut exploret an creatura a peccando absistere velit, etiam irrita- metitii incitata, quandoquidem ex
gua laus abstinentiae ubi illa absunt,tiam ut, si creatura velit istis incitarer . 23. mentis cedere, ille suum opus pero io actum creaturae efficiat, non necessitate impulsus, quasi opus suum citra actus creaturae interventum producere nequeat, sed voluntate multi formis suae sapientiae illustrande permotus. Sic argumenta, quibus fra-
NON .asi tres Iosephi incitati sim pro sua
malitia, ut fratrem suum e medio sui sublatum vellent, Moccasiones quibus illum e medio sui auferre poterant, illis dispensatione divina oblata sunt, partim mediato hominum actu intercedenter,partim immediato ipsius Dei. Argumenta fuerunt Genes , . accusatio Iosephi, qua fratrum prava facta patri detegebat, amor Iacobi peculiaris erga Iosephum, somni immissio immissique narratio, quibus fratrum animi odio&invi-esia adversus illum accensi sunt. Occasiones fuerunt tum missio Iosephi ad fratres a patre facta, tum Ismaelitarum inAEgyptum proficiscentium, isto tempora momento, quo de illo tollendo deliberabant, oblatio. Et haec quidem circa initium peccati consideranda sunt, circa progressum peccati jam permissi incidit directio determinatio. XVI. Directio peccati est actus providentie divine, quo Deus peccatum sapientissime: potentissime dirigit quo vult, pertingens ab extremo ad extremum fortiter iis ponens v e, omnia suaviter. In ista directione considerandus terminus a quo id quem quum enim dirigit peccatum
quo vult, intelligitur illud abducere
ab eo, quo illud tendere non vult. Est
autem direetio illa duplex, in Objectum finem . Dircctio in obse chim st , quando peccatUm , quod
permittit, non pro arbitratu creaturae in quodvis objectum quacunqs ratione obvium mobnoxium in juriae Deccati ferri patitur, sed ier- tum objectum a peccante aliquando vel prorsus non petitum , vel saltem piati cinon praecise petitum dirigit. Quod P .a I. i. Scriptura generatim enuntiat his
verbis Cor homins excogitat viam Ii et suam,
280쪽
ejus Speciatim vero de corde Regis: Rivi aquarum cor Regis in manu Domini, ad omne quod vult ines... it. ib. Clinat illud.Cujus illustre exemplumao. 2I.2a habemus in Nabucadiaeetare, qui cum apud animum suum constitulisset populos ibi subigere , ac dubitaret utrum in Ammonitas moturus Esset, an vero in Iudaeos, Deus ita administravit divinationes illius, ut statueret ire adversus Iudaeos omis sis Ammoniti S.
quando peccatum quod permittit, non cujus fini, quem intendit creatura , servire patitur, sed in illum finem usurpat, quem ipse vult, sive creatura illum intendata quod si fa
ceret tamen a peccato non excusare
tur sive alium im, prorsiis contrarium novit enim Deus ex tenebris: noxa pcccati educere lucem glorie suae hemolumentum suarum Gisis Io creaturarum. Sic quod cogitave- 2C. i. runt fratres Ioseph in malum ipsius, hoc Deus convertit in bonum, non
modo Iosephi, sed integrae familiae Iacobi, totius regni Egyptiaci. Satanas afflictionibus Iobo immissisto conatus est illum adigere ad blasphe-
Elateio mi an at Deus ijs ipsis patientiam
servi sit exploravit, se illam de
Satana triumphavit Rex Assyrio rum statuerat perdere, exscindere gentes multas, at Deus suum opus executus est per illum missum ad gentem dc populum furoris sui. Neque mirum Deum usurpare actus,
quos creaturaesine peccato non perpetrant, in fines sibi placitos, quia id iustissime facit, striplici ratione.
r.enim Dominu est creaturae quanquam peccatricis, utpote quae per
peccatum non magis se eximere Dei dominio potuit, quam se ipsam in
nihilum redigere. t. quia ut creatura affectu: potentia a Deo instructa actus istos perpetrat, etsi non sine peccato, utpote vetitos. 3. quia it i ii creatura serra est in manu creatoris intentionem primi agentis causae instrumentariae non attingunt.
XVIII. Determinatio est actus providentiae divinae, quo Deus permissioni suae modum ponit, &pe
ceto terminum , , pro arbitratu
creaturae vagetur in infinitum. Modus iste reterminus ponitur per pre- scriptionem temporis, magnitudinis determinationem Praescriptio temporis vel puncti est sive momenti, quando fiat, vel durationisquamis
diua momentum temporis determinat Deus, quum peccatum , cui pa- trando affecta est creatura, non illo
tempore permittit fieri, quo vellet quidem creatura, sed ut alio tempore fiat sapienter infortiter administrat. Studebant Iesum praehendere Iudaei, sed nemo injecit manum in illum , quia nondum venerat hora lib. b. ejus ubi vero tempus adesset a Patre praefinitum, inquit Christus, haec est hora vestra inpotestas tenebrarum. Durationi ponitur modus, rum, i, quando spatium temporis quo pe
catum permissum durare poterat,acciditur: circumscribitur ut sistat se se. Sic Christus, nisi decurtati fuisse sent dies isti non fieret salva omnis
caro verum hic quoque vel actus qua talis, vel pec Ialiqua tale habetur ratio. Actus durationi ponitur terminus hisce locis: Non requies C ras. secet virga iniquitatis super sortem ustorum, ne mittant usti ad iniquitatem manus suas Novit Dominus a. t. a. spios etentatione eripere. Peccati durationi ponitur termiuus hisce locis p