장음표시 사용
281쪽
DispvTAT NON A Sepiam viam tuam spinis ne amato-
Pa. c. res tuos invenias: Tunc dices vadam se . . io Wrevertar ad virum meum priorem Praeteritis artatibus sivit Deus gentes suis ipsarum viis ince flere. Nunc vero denuntiat omnibus ubique hominibus ut resipiscant.
XIX Maonitudini peccati ponitur modus , quum Deus non permittit peccatum excrescere vires majores sumere Hoc etiam tum Psci aetus tum peccati respectu Actus
respectu, ut in hisce Scripturae locis: Permisit Deus, ut hostium furor ine, surgeret adversus Israelitas, sed non , ' est passus ut deglutiret eos: Tentatio
x cor. . S. VOS non cepit nisi humana Premis murat non coaretam Ur, Crs CUti O-nem patimur at non de Erimur deji- ω r. a. si murat non perimus Diabolo per
est. 6, misit Deus, primum, ut in illa, quae Iob erant, manum injiceret, ipsum
vero non attin reret dem de Ut corpus tridem illius attingeret, at VI tam illi non adimeret: Non disperdim illos per manum Sis ac sed fa-
i. Sa p.r clam ut sint ei servi. Respectu pec-M. . si cati permisit Deus, ut David apud animum suum statueret, Nabalem omnes et iis domesticos gladio interficere in recta ad illum contenderet, sed non permisit ut et funderet sanguinem innocentem: manus I S m. ipsius servaret ipsum Permisit eia a&.5. dem Davidi, ut ad Achis confugeret stultitiam simularet, at non Permisit ut cum esus exercitu ad VCrius Israelem pugnaret, vel ipsi Achis exercitui ista fi aude usus nonam inferret; neutrum enim sine scelere in ligni patrare potuisset. Quanquam illa determinata, ut actuS, per quos noxa inferti illis poterat, quibus Deus damnum illarum nolebat. XX. Propter illam incitamen
torum: occasionum oblationem, directionem ita determinationem Dei permissioni peccati additam, dicitur Deus, quae ab hominibus
mali sin Satana perpetrantur, mala ipse facere. i. g. Non vos huc me Gens s. g.
misistis inquit Ioseph fratribus suis, 's'
sed Deus; quia illi venditionc per o. ix. acta secuta erant, quo abducendus si di&quid de illo futurum esset Deus ' autem in AEgyptum abduci bendi curavit, ibidemque per somnio rum terpretationem evexit Iobus
Deum abstulisse dicit quod Satanae instinctuin opera ablatum erat: tum quod ille commendatione Dei in Iobum instigatus sit pro sua mal Itia a. Sare. I et tum quod nocendi potentiam adeo V. G. Ptu non amplius effecerit quam Deus determinavit. Sic Deu, fecisse dicitur quod Absalom fecit quia Potissime partes ita actionibus, istia poteles at producendo adhibitus, Dei fuerunt Accedit huc , quod quum sapientia Dei norit, si per talem incitamentorum Voccasionum oblationem , directiosae i. determinationem rem totam administret, certo infallibiliter rex stit trium quod sine scelere a creatura per emtrari nequit; voluntas ipsius decernat administrationem istam , liquidius pateat cur Deo factum hujusmodi tribuatur. XXI. Sequitur denique punitio remissio peccati, quibus actibus providentia circa peccatum iam factum Versatur, qua tale est, non
qua actu S. Punitur enim,remitti-tUr peccatum qua malum quia malum. Punitio peccati est actus Providentia Dei, quo peccato re- Penditur poena secundum iustitiam
Dei illi debita Punitio illa vel futurum saeculum concernit, vel in
282쪽
hujus mundi saecula incidit. Illa est
totius hominis aeterna a Deo separatio. Quae in nac vita inferri solet, duplex est, corporalis inspiritualis . Quae corpus attingunt varie sunt,sed
enumeratu proposito nostro non necessariae. At spiritualis poena diligenter conssideranda , quae sic poena est peccati, ut ininsequentium aliorum sit causa ob malitiam jus cui infligitur. Illa est privatio gratiae traditio in potestatem mali. Irivatio gratiae pro duplici gratia, habituali nempe massistentiae, duplex est una ablatio gratiae est per excaecationem mentis obdurationem cordis. Altera est ablatio assistentiae Spiritus S. qui intus succurrere solet infirmitati nostrae, foris Satanae& mundi furores reprimere, adhibito P . i' etiam angelorum bonorum ministeri, custodia . Traditio in potestatem mali, est vel in reprobam mente, efficaciam erroris, vel in desideria carnis incupiditates peccati, vel denique in potestatem Satanae principis muladi, qui potenter agit in filijs contumaciae Quum vero ex ista punitione muIta alia existant peccata, quidem tum secundum certam Dei icientiam, qua novit, si ita puniat, fore, ut illa inde existant, tum secundum propositum ipsius , quo statuit ita punire ut propter
graviora inde commissa peccata severius puniat, istae in Scripturis exillaeo . d. i. stunt locutiones: Ego vero indurabo cor Pharaonis, ut non dimittat populum, neque audiet,vOS, mittam manum meam in Misraim. Item,&non audiverunt Fili Eli vocem patris sui,quia volebat Dominus occidere illos. Item, non acquievit AmaZia responso Ioas Regis Iehu dae, quia a Deo erat ut traderet eos
ARMINII in manum quia quaesiverunt Deos Edom. Haec consideratio distinguit gubernationem Dei circa peccata, quatenus illa vel circa induratos, vel
actus Providentiae Dei, tro reatu peccati condonatur poena peccato secundum illum debita aufertur. Haec remissio ut hominem ante inimicum in gratiam Dei restituit, ita quoque facit ut administratio Dei circa illum porro gratiosa sit, I A. t. r. quantum aequitas justitia postulat ii, Immunis nempe per illam est a poenis istis spiritualibus, superiore thesi
memoratis corporalibus Uan a Sam. a. quam non immunis, tamen ijs non i
assicitur ex ira Dei ut punientis peccatum , sed tantum ex affectu declarantis se peccatum odisse a porro castigantis ne in illud incidatur qua de causa omnino alia est circa istum hominem providentiae gubernatio, ab ea, quae fuit ante remissionem im I. omii,
tractavimus, arbitramur liquido constare, neque ideo quod mala ingressa sunt in mundum ipsam providentiam, neque ejus circa eadem gubernationem negandum esse . Neque potest Deus propter illam injustitiae reus peragi non tantum quia in optimos fines omnia administra verit, PIOrum nempe Castigationem, exploratione. manifestationem, improborum punitionem: patefactionem , gloriae suae illustrationem fines enim soli actionem non justificant sed multo magis quod ea administrationis forma irrus sit, quae creatura suos motus mactus, non
sponte modo, sed talibere peragere sinit.
283쪽
Iustitia Messi cacia Providentiae Dei in malo.
MAli, quod culpae seu delicti di
citur,consideratio multos induxit, ut Providentiam Dei circa Creaturas intellectu, libera voluntate Prarlitas earumque actiones negarent, duplici de causa. r. quod Priviarent Deum eo qtiod bonus xjustuq omniscitis inomnipotens est, Peccatum omnino impediturum
fuisse ne fieret, siquidem Providen,
tia sua creaturas rationales, earumq;actiones curaret. r. quod Providentia divinar non aliam circa peccatum administrationem animo conciperent, quam qua Deum ipsum culpae involveret,in creaturam laiam
quam efficientiae ipsius irresisti biliactu ad peccandum impulsam,crimi- ne eximeret. Qua de causa cum fides Providentia Dei prorsus sit ne uaria, cui bona suae guberitationis
PM adimitur, si creaturas rationaleg earumque a Stiones curare negetur,
conabimur paucis Providentiae divinae circa malum efficientiam expli Ore .simul commonstrare ex illa Deo nullam injustitiam aut peccati maculam adspergi posse, imo contra plurimum servire justitiae Dei
II. In peccato autem tum actas.sub quo Womissionem actus complectimur tum consideratur: ille boni naturalis rationem habet, materiale peccati haec malum morale est, formale peccati dicitur et utriusque intuitus, ubi de essi lentia Dei circa peccatum agitur est nece sarius. Nersatur enim circa aettim qua actus est qua contra legem prohibentem fit. circa omissionem actus qua talis, qua contra legem praecipientem est Consideranda autem est illa essicientia. scirca initium peccati ejusque primuin
in corde creaturae rationali conceptum, conatum, exque conatu perpetrationem deinde circa pecca tum consummatum Efficientia Dei circa initium peccati est , vel imoeditio, vel permissio permissioni
additatum argumentorum Voccasionum ad peccatum incitantium administratio, tum concursus immediatu ad asturn producendum. Circa progressum peccati est ejusdem directio&determinitio Circa Peccatum consummatum versatur punitio vel remissio. III. Prima Dei circa peccatumessicientia est impeditio Vel impedi uattit. metiti positio, quod tum essicientiae, M. M. tum objecti ratione tra x est assia 'RI. i. 6-
cientiae quidem eii enim autem ca
citatis suffcientis quidem , sed quae acta peccatum non impedit: aut e cacitatis tanta', ut ei resisti non pos sit aut essicaciae taliter administratae per sapientiam Dei ut impediat peccatum re osse secundum eventum, .certo secundum praescientiam Dei, quanquam non necessario inevitabiliter. Objecti vero respectu etiam triplex est mnam ponitur impedimentum vel potestati, vel potentiet.
284쪽
tentiae, vel voluntati creaturae rationalis. Quod potestati ponitur, est quo actus aliquis potestati creaturae rationalis adimitur, ad Ucm praestandum illa affectum habet, xvi res sufficientes haec fit per legistationem, qua fit ut creatura actum Illum sine peccato patrare non possit. Impedimentum potentiae positum est, quo incitur ne creaturae actum,
ad quem praestandum affectum habet .vires citra hoc impedimentum stissicientes, patrare possit illud
autem ponitur Uattuor modi S. I.
essentia in vitae, quae potentiae Uudamentum sunt, ademptione 2 per potentiae ablationem vel dimnin-tionem. 3. per potentiae majoris vel saltem aequalis Oppositionem. q. per objectri, in quod actus tendit, subductionem. Impedimentum ponitur voluntati, cum aliquo argumento ei persuadetur, ne velit patrare peccatum, si ve id argumentum desuma
tur ab impossibili, vel dissicili, sive
ab injucundo, incommodo, i mitili, damnos , sive denique ab injusto, inhonesto, inde Coro. LV. Permissio peccati contraria est impeditioni, non illi, qua actus adimitur potestati creaturae per legislationem , sic enim cstus idem
peccatum esset, dc non peccat Um, peccatum qua vetitus, ta Ori peccam tum qua permisius creaturae potestati, id est, non vetitus verum isti impeditioni, qua potentiae in volunta isti creaturae ponitur impedimentum. Quae permissio est omnium impedimentorum suspelisio quae Deus novit si adhiberentur peccatum re ipsa impeditura, quod necesse est, quia ab uno tali impediretur peccatum . Itaque permittitur potentiae creaturae cum Deus nullum istorum im-RMINII pedimentorum, quo rem the tertia mentio facta est , ohibct qua de causa permissio ista hosce actus Dei
vel jurctos vel praecedaneos habet. Continuationem aessentiae mutiae Exoy. 6 creature, Conservationem potentiae 'AM IS . eiusdem, citiam ne major vel sequam 1.Sam. xo.lis saltem potentia Opponatur, deni si a oue objecti, in quod peccatum com ii x mittitur, oblationem . TCrmittitur e Liam voluntatio non suspensione
omnis r impedimenti voluntati, a peccando absterrendae idonei, sed non adhibitione eorum quae reipsa essent impeditura, qualis fieri nequitquin Deus in sapientiae solentiae sue thesauris plurima habeat. V. Fundamentum istius permi sionis est, tum libertas arbitrii, quam creature rationali indidit Deus creator, cujus usum creatinae isti adimi non patitur constantia datoris: tum infinita ejus Sapientia: Potentia.qua scit potest ex malo bonum producere. Et propterea per ornittit Deus id quod permittit, non . e. inscius virium d affectus creatura L. 23.
rum movit n. Omnia: non invitus po- ia tuillet enim creaturam non proGuce I B. g.
re, quae esset liberi arbitri j emposset Plo m. p . proauctam abolere et non impotens
impedien di; qui possit id omni scio.
Omnipotenti tribui non otiosus spectator , nec est ligens ejus quod agitur quia etiam antequam fiat varias circa id actiones obit,in porro intentum in id oculum habet ad dirigendum determinandum , Iu raim. St. niendum, remittendum sed quido s.
quid permittit id consulto in vo
lens permittit, volitione immediate Aetiant: circa permissionem , per miliuione vero ipsa circa peccatam: qui ordo citra noxam divinae
justitias veritatis inverti nequit l .s,nVI. Quae
285쪽
VI. Quae sic generatim de impeditione sermissione peccati diximus, per nonnullas peccati disterentias distinctius explicanda sunt. i. distinctio peccati ex causi S in ignorantiae, infirmitatis, malitiae evnegligenti peccatum, horsum facit: Psitast inaum impedimentum ponitur igno- γ . . g. rantiae peccato, per revelarione ijdi-Ier vinae voluntatis infirmitatis, per eo mi p. S. corroboratione in malitiae Per
iuri dei si dis ablationem, carneiq; sationem, inscriptionem legis Dei in illo: negligenti perstinctam sollicitudinem excitatam in cordibus fidelium. Ex quibus facile liqueti, quorum actuum suspensione
permis Ito P ccatorum curus is generis illius constet a distincti O peccati secundum respe ctum legis praecipientis bonum vetantis .ilum etiam hic locum habet: nam contra
vetantcm peccatur vel committendo actum, vel non debita causa clafine omittendo: contra iecipientem vero, vel omittendo actum, vel Gin non debito modo, caulam ineas. 2 committendo Hisce etiam impe
diti, permilli Dei aptari potest. Nam impcoiti sunt fratres Iosephuillum occidere, at non inducti ut sis re debita causae fine illum acto mo initterent. Absalom impeditus sequi consilium Achitophclis sibi uti
te, Davi si noxiiim, sed rion absti- Num a s rit ab illo lusta caulai fine bono. Bileamum impedivit Deu ne malediceret Israeli, es recitque ut illi
benediceret, at sic, ut pravo animo ab illa abstinuerit ' hanc pronun
VII. Hujus tum impeditionis, tum permissionis rationes ta causaS rectius perspiciemus, si in peccato actum Sc ,.u is distincte consside
rantes, utrique impeditionem permissionem applicuerimus Etsi enim actus V o si in peccato in scis parabiliter uncta sint, ideoque neutrum sine altero permitti vel impe in possit, mente tamen distingui possunt: ec impeditio permissioque
nunc hujus vel illius tantum, Un Cunita potissimum , nunc utriusque
respectu fieri a Deo potest, & a- ct . a nobis considerari. Impedivit a Ret, Detis ne Helias ad Acha Ziam abduceretur interficiendus, non qua id peccatum erat, sed qua actus eae fine id apparet cla modo impedimenti:
ex fine, quia volint parcitum vita Prophetet, non, ne Acha Aia in Deu in peccaret: Cc modo impedimenti,
quia consumpsit bis quinquaginta viros ad illum comprehendendum
mittas, quod fuit signum inedivinae
adversus Achariam in illos,qua noneeccatum ut tale, sed ut actus alteri ruturus noxius impediri filat, ex gratia vero impeditur ut peccatum. Permisit Deus venditioncm Iose Gem inphi, cum impedierit occisionem ,
non tam Ua cccaa umerat vcndi tio, quam qua actiis, per illam enim e soroqua aetus finem suum obtinuit Deuc I impedivit autem meus ne David maniim inferret Sauli non tam qUa
id erat actus, quam qua peccatum i
apparet ex argi mento quo inductus David absit a m ut nanum meam mittam in unctum Domini. Pcrmisit Deus ut Achab Nabothum occideret, potius qua id erat peccatum, quam qua actus, nam sic implevit Achab scelerum suorum mens Hram,hpoenam sibi accelaverit rotuisset autem Deus Nabothum alia via ad se transferre . caeterum Abimelechus impeditus cst a vitianda Sara, Gin. ao tum qua actus, per quem illatus fui Q
286쪽
lecto ipsius, tum qua pecratum, nomluit enim ut Abimelech se istocrimine commacularet, eo quod in integritate cordis fecisset. Permisit Contra Deus, Ut Iudas nurum suam Thamaram cognosceret, qua actus, voluit enim ex Iuda nasci Christum, qua peccatum, nam voluit decla. rare, nihil esse tam inquinatum,
quod in Christo non queat sanctificari Non enim frustra dixit Matth. Christum es DFilium Iudae ex Thamar, sicut& Davidis ex Vrire uxore. Quae res diligenter a nobis perpensa, servit tum gloriae sapientiae Dei illustrandae, tum utilitati nostrae, si sollicite in conscientiis nostris ob servemus, a quibus actibus d auo respectu impediamur, Jui actus
VIII. Praeter istam permissionem, alia est Providentiae Dei circa peccati initium efficientia, nempe administratio argumentorum, occasionum, quae ad actum qui sine
Peccato a creatura patrari nequit, incitant, si non ex intentione Dei statem secundum a Tectum creaturae non raro secundum eventu S, qui inde evissunt. Objiciuntur autem aris numenta ista vel menti, vel sensibust tam externis tum internis inhoc quidem vel mediata creaturarum opera interveniente, vel immediata
actione Dei. Finis Dei in ista adminis r uione est, tum ut exploret an Creatura a peccando abstinere velit, etiam irritamentis incitatar quando-qbidem exigua laus est abstinentiae,
ubi illa absunt: tum . ut si creatura istis vitamentis cedere velit ille suum opus per actum creaturae essiciat, non impulsus necessitate, quasi opus suum citra operam creatutae
nequeat perficere, sed ex desiderio multiformis suae sapientiae demonstrandae Considerentur argumenta sie es. quibus Ioseph fratres Pro ipsorum malitia incitati sunt ut ratrem suum e medio sui sublatum vellent scilicet, accusatio Iosephi, qua fratrum facta patri detegebat, amor Iacobi peculiaris erea Iosephum, somnij divini immissio, cunarratio item occasiones, missio Ioseph ad fratres a patre factam Ismaelitarum in AEgyptum proficisceutium commoda oblatio. IX. Ultima Dei circa peccati
initium flicientia, concursus ejus est, qui necessarius est ad actam omnem producendum , cum nihil omnino entitatem ullam habere possit, nisi a primo dum moente immediate illam producente. Est autem concursus Dei non influxus illius immediatus in causam secundam , seu in seriorem, sed actio Dei immediate influen in es hctum creaturae, sic ut effectum idem una tu eadem totali astione a Deo simul: creatiira producatur. Qui concursu quanquam sit positus in puro puto arbitrio Dei, jusque libera dispensatione, tamen illam nunquam denegat creaturae rationali xliberae, quando ejus potentia de voluntati actum permisit. Contradicentia Cnim sunt Permittere potentiae, voluntati creaturae ut astum patret, inconcursum suum, sine quo actus patrari nequit, denegare Carterum iste concursus est ad amim qui talis, non qua peccatum est: O propterea
ejusdem effectus simul est effector , .permista Deus, permittar
prius quam effector sit enim creatura ac ius talem perpetrare nolui
siet, influxus Dei per concursum in illum
287쪽
excusaretur, sive alium, im pro res n. so. et
illum actum non fuisset neque debet Deus ideo , quod actum illum
creatura sine peccato patrare non potest, concursum suum illi ad eum Patrandum propensae denegare . fas Cnim est, ut creaturae obedientia exploretur ut ab actu illicito abstineat creatura ta obediendi desiderio, non ex defectu concursus requisiti quia hoc respectu abstinetur ab actu qua naturale bonum est; at vult Deus ab eo abstineri, qua moralernaturis est. X. Et haec quidem circa initium
peccati considerandas in t circa Progressum peccati incidit efficientia
Providentiae divinar duplex directio de determ matio . Illa est providentiae divitiae actus, quo peccat iam lapientet, juste, O potenter dirigit, quo vult, pertingens a se X tr moad extremum sortiter tammmaclis ponens suaviter in nectione etiam continetur abductio ab eo, quo illud intendere non vulta Est autem directio illa duplex, in objectum, ch rem. In oblectum de quando Peccatum luod permittit no pro arbitratu creaturae, in quodvis objectum qua cUnq; ratione obcium, obnoXium
iiijuriae peccati serri patitur , sed incertum objectum , a Peccant ali quan cita vel prorsitis non Petitum, et saltem nota tari bina dixi iCujus illustre em mplum Ubemus in cbuca NeZare, qui Optat CS subigere paratus, divina divinationum ipsius administratione, potius
in Iudeos quam in Ammonis V mP-vit. Di reccio in finem est, quando beccatum quot permittit non cuivi Sfini, quem intendit creatura, servire patitur, sed in illum finem ustiri at, 3 uen, ipse vult, sive creatura lumintendat, quo tamen a peccato non sui contrarium propositum habeat: si,
huc faciunt Iosephi in AEgyptum in e
venditio, Iobi tentatio Regus Assy o. Ariorum in Iudaeam expeditio. XI. De terminatio peccati est a catas Providentiae divinae, quo Deus permissioni suae modum ponit et peccato terminum , ne pro arbitratu creaturae vagetur in infinitum. Modus iste e terminus ponituricr circumscriptionem tempori S in magnitudinis determinationem Cir. g. cum scripti, temporis est , quandosipatium temporis quo peccatum permissum durare poterat, acciditur ac
circumscribitur, ut sese sistat &hie quoque actus qua talis, cpeccati reric
durationi ponat termini in De US, cum virgam iniquitatis aufert a justis, ne quid indignum se commi tant, in cum pios e tent tion etapit: Peccati durationi ponit terminum. Caic T. cum lepit vias Israelitarum N amplius committant udololatriam, Quum denunt at gentibus ut resipi cantia quas sivit in suis ipsarum vijs incedet praemi uis anatibus Magni, i- so tudini peccati tonitur terminus, quum meu non permittit Peccatum excres resta majores vires su PMii
mere hoc etiam tum actus vel pec a 'cati respcciue illo respectu impediit Deus, ne furor hostium Udm surgere permiserat deglutiret Israelita ne te litatio plusquam humana
vitam Iob manum mitteret: ne Re p . it. Egypti bis ac perderet Iudaeorum, sed i Q. tantum dit, servos subjiceret. et Peccati respectu impedivit Deus, ne et a
David Nabalis e domos scorum, Io.ju sanguine se inquinaret, quod fa- ' Dcturum se juraverat, quo iam N et si tri
288쪽
16 I A et ora contendebat item, ne idem David
cum exercitu Achis, ad quem confugerat SI apud quem stultitiam simulaverat, egrederetur ad pugnam, vel ad perdendum populum suum, vel ad novam inferendam cinis exercitui, quorum neutrum sine scelere poterat quanquam sic peccatum qua actus impeditum vi
XII. Propter illam permissionem Dei, permissionique additam
argumentorum, occasionum oblationem , directionem e determinationem, quin&concursum, dicitur Deus quae ab hominibus: Satana per trantur mala ipse facere :misi Te Iosephum in AEgyptum; abstulisse Iobo bona sua palam cco, ram sole fecisse quod David clanculum perpetraverat adversus Vriam. Et quidem hisce de causis. I. Quia potissimce partes, in actionibus, quae ad tales effectus producendos, adhibitae fuerunt, ipsius Dei sunt. 2. quia effectus: eventus, qui ex omnibus istis, tum a creatura perpetratiSacstionibus resultant, non tam intentioni ipsarum creaturarum, quam Dei proposito respondent. . Quia
sapientia Dei novit si hujusmodi administratio ab ipso adhibeatur, certo exstiturum quod sine scelere a creatura perpetrari nequites quia istam administrationem voluntas ejus decernit. Quarta addi potest, quod Deus qui causa est universalis, forti ut influit in effectum quam creatura , cujus omni essicacia a Deo dependet.
XIII. Sequitur deniq; essicientia Providentiae divinae circa peccatum Jam consummatum, quae consistit inpunitionem remissione illius. Et haec et ficientia versatur circa peccatu ARMIN CIqua tale est puni Iur enim inremi titur peccatum qua malum muta malum. Iunitio peccati est actus providentiae Dei, quo peccatos penditur poena secundum iustitiam
Dei illi debita Punitio illa vel est
hujus vel seculi futuri haec est tmtius hominis eterna a Deo separatio, u
in stagno ignis afflictio. Quae in 'i'
hac vita infertur , corporalis est vel . o. In spiritualis quae corpus tangunt statum vitae animalis variae sunt sed enumeratu nostro proposito non necessariae. At spiritualis poena diligenter est consideranda, quae sic poena est peccati precedentis, ut insequentium aliorum sit causa, per malitiam ejus cui infligitur. Estque privatio gratiae, dc traditio in potestatem mali: privatio autem vel habitualis gratiae, vel assistentis Illa est perexcaecationem mentis,in obdurationem cordis haec est ablatio as sistentiae Spiritus sancti, qui intus Assis Io succurrere solet infirmitati nostrae,&foris Satanae mundique tentationes a dextris, sinistris reprimere, m. s. g. adhibito etiam tonorum angelo eth '
rum ministerio&custodia Tradi cis . :
tio in potestatem mali est vel in re a Tia. a. v. probam mentem vel ficacia in erro Q.
ris, vel in desideria carnis de cupidi j.e et:
tates peccati, vel denique in potestatem Satanae principis mundi, qui potenter agit in fili j contumaciae. Quum vero ex ista punitione multa alia existant peccata, quidem,tum secundum certam Dei scientiam , qua novit, si ita puniat, fore ut illa inde existant, tum secundum prompositum ipsius quo statuit ita punire, hinc iste veniunt sententiae ego indurabo cor Pharaonis; , non a ata dierunt fili Eli vocem patris siti, iri. . 1.1 s. quia volebat Dominui occidereri. ..is.1
289쪽
illos item , non acquievit Amaria responso Ioas Regis Israel, quia a
Deo erat ut traderet eo in manum,
quia quaesiverunt Deos Edom. Haec consiueratio distinguit Dei gubernationem circa peccata, quatenuS Illa vel circa induratos, vel non indu
XIV. Remissio peccati est actus
Providentiae Dei quo reatu Si Cc ii condonatur, c poena peccato secundum illum debita aufertur haec remissi , ut hominem ante inimicum relatiam Dei restituit, ita quoq; facit ut administratio Dei circa illum Porro gratiosa sit, quantum arquitas, justitia postulat immunis nempe per illam est as conis spiritualibus suppriori the- ii emotatis a corporalibus quanquam non immunis est, tamen iis non assicitur ex ira Dei ut punienti peccatum tantum ex assectu declarantis se peccatum odiis
se porro castigantis ne in illud
recidatur . Qui de causa omnino alia est circa istum hominem Providentiae pubernati'ab ea quae mitante remissionem impetratam. Quae consideratio utilissima est ad ingenerandam homini sollicitam curam S sedulum studium obtinendi a Deo gratiam . quae non modo sum fietate imposterum a peccatis praeservando, sedet sic juxta gratiosam Dei prouidentiam administretur, prout congruum novit Deus, ut ipso actu a peccato custodiatur.
v. Et haec efficientia divinae providentiae est circa peccatum, quae nullius iniustitia potest insimulari.
Nam quod impeditionem attinet, illa a Deo adhibetur, quae Is natu
ras uiciens est ad impediendum,&
qua creatura a peccato impediri deberet, etiam acta impeliretur, nisi m. i. '. m
ipsa obsisteret meratiae deesset: non 'it
tenetur autem Deus omnibu moes 21. 23.
dis sibi possibilibus uti a. peccatum impediendum . Termissioni autem
peccati causa adscribi non potest: non efficiens, quia est suspensio e ficientiae divinae: non deficiens, quia praesupposuit homini adesse potentiam non patrandi peccatum per auxilium gratia, divinae quae aut praesto est, aut si deest ipsius homi nis culpa praesto non est Objectio
argumentorum c occasionum peccatum non efficit nisi per accidens: taliter enim administratur, ut crea ram motus suos coctus non sponte
modo, sed&libere peragere sinat: liberum autena est Deo creaturae sue obedientiam isto modo explorare. Non magis concursui divino in justitia adscribi potest , nam nulla est ratio, cur Deus debeat concursum suum a tristi, qui propter praece Gerasan s. ptum Dositum sine peccato a Creatu i .ra patrata est Uit, denegare , quem concessurus erat creatur ac tundem actum, si lex posita non :set. Di rei tota determinatio dissi ultatem non habent Tunitio O remissio ma ista cinifestam habent aequitatem, etiam R . . illa punitio quae excaecatione. 2. Haesit. durationem continet, cum illa non nisi propter magnum meritum .pene deploraram creat arae Contumaciam instigi a Deo soleat.
290쪽
Libeto hominis Asbitrio ejusque viribus.
ARbitri vox proprie significat
meo tis sive intellectus, tum a cultatem qua mens e aliqua resibi proposita judicare potest tum ipsum judicium a cnte secundum istam
facultatem peractum . Transfertur autem a cnte ad voluntatem propter arctissimam , quae inter illas est, unionem Libertas arbitrio tributa proprie affectus est voluntatis, quanquam radicem suam habeat in intes lecti, ratione. Illa generatim considerata varia est . . est ab imperio praecipientis: Obligatione obedien tiar praestandae a. ab inspectione curam gubernatione superiori S . . a nec ellitate, sive illa sit a causa exter na cogente, sive a natura intrinsecus ad unum absolute detCrminantet . . a peccat, dominio illius. S. a miseria.
I. Ex istis libertatis modis duo
priores soli Deo creatorii Cmpetunt, cui etiam propterea modicti Au tribuitur Creaauris vero utpote imperio&providentiae Dei subjectis competere non possunt. Quare quum delibero hominis arbitrio agimus, istorum modorum nulla hic nobis est consideratio. Reliqui vero homini competere possunt, imo certo respectii conveniunt in illa quidem, quae est a necessitate , quia natura inest voluntati,ut proprium ejus attributum, ita ut non sit futura voluntas si non sit libera semper illi convenit. Quae amiseria est libetis taS conveniebat homini recens condit, nondum in peccatum lapso, rursus conveniet, quando corpore .anima in coelestem hemitaterntranslatus erit. Sed de istis etiam duabu nulla hic nobis est quaestio Rettat ergo ut de illa libertate dispiciamus , quae est a peccato dominio illius, se qua hodie potissima est controversia. III. Quarritur igitur , an quousque homini insit arbitri liber tas a peccato dominio illius , vel potius quae sint totius hominis vires ad bonum intelligendum, volendum, faciendum. Ad quam Uaestionem iit commode respondeatur, tum boni objecti distinet io,tum sta tuum hominis diversitas consideranda est. Bona homini Objecta tri plicia sunt naturalia, quae cUm Ultis alijs creaturis habet communia: animalia, quae ilii ut homini conveniunt talpiritualia, quae ioclestia seu divina merito ac pellantur, illique Ut natura divinae participi sunt consentanea . Status item triplex, primaevae integritati S in quo a Deo per creationem est constitutus in secutae corruptionis, in quem per peccatum lapsus a priore est destiti tus denique renovatae justitiae, in quem per gratiam Christi est resti
I T. Quia vero ad nostrum propositum magni momenti non est, dispicere quae vires sunt liberi arbitri ad bona naturaliam animalia