장음표시 사용
481쪽
Hane sententiam postquam apud se excussisset parens noster,
eam lue in veniis c non iis iam firmamentis quae animo ipsius
satisfacerent visam ipsi fuit tam de ea ipsa , tum de priore illa Calvini collationem cum D. Iunio(eum quo illi hiud ita pridem sermo de divini providentia fuerat in quidem optato succestus instituere. Brevi itaque ad eum exarato scriptori selectis aliquot
argumentis hoc evincere conatus est, utraque illa sententia, praeis
ter alia incommoda, necessitatem peccati introduci ac proinde ad tertiann quae creationem de lapsum supponeret deveniendum est e.
Hoc si obtinuisIet, animus ipsi erat altius progredi in tandem decretum de salvandis fidelibus, condemnandis infidelibus, proponere Respondit ad illud scriptum Iunius , sed non secundum
exspectatiouem quaerentis quindoquidem partim communem obiecti rationem ponendae quod parue a arci Angriorum partim verba auctorum flectendo ex platibus unam sententiam conflare conatus et set, contra eorum qui singulas tuebantur mentem. Niso ergo hoc responto constituerat parens noster Collationem proscindere. Verum, cum intelligeret postmodum , hoc ipsum responsum a Convictoribus autoris tiarasicriptum passim per manus studiosorum volitare, contra quam initio convenerat, imo in lucem forte edendum Vmovit hoc eum ut brevissimam adornataret Replicam, S ad D. Iunium mittcret. Eam Replicam per sexennium integrum apud se habuit D. Iunius, antequam a Deo ex hac vita evocaretur, 'amen ne verbo quidem attigit. Post mortem vero illius parens noster eam auxilia amplificavit , in cum quam
nunc exhibemus modum. Non est ab eo quaesita victoria, sed veritas. Habuit D. Iunius laudes suas, quas ille ipse qui eum nuper
tantope te extulit, ut putarit adversus vivum neminem hiscere ausurum fuiste, nondum satis capit. Vtinam vero viti illius ad exceptionem istam responsionem videre licuisset. Haberent forte viri graves docti quod amplius iudicarent de summa rei Hoc sane effectum putamus, ut cuilibet deinceps manifestum futurum sit, ad multa imo ad pleraque, responderi non potuisse si ultei ius in collatione progressum fui se , ad incitas omnino iunium redigendatus iisse; huel sententiam mutaturum, quod est candoris; vel pertinaciam proditurum fuisse, quod ab illius inc Libus crat
alienissimum Hanc ergo Collationem . quia mpraecipuum S. Theologiae caput explicataqualis enim tardestinatio, talis Religio:
482쪽
&quia inter duos excellentes doctrina viros instituta est &inis gentibus votis hactenustam multumque expetita sua Illi amicorum pate inorum quum in lucem dc re decrevi flemus , d patronus aliqui huic operi quaereretur, inscripsimus vobis I LL, TRES ET MAGNI Fici lino CERES, quorum ho-deratio Christiano orbi jam pridem nota fuit S nuper constitutis decretis Ecclesiasticis magis adhuc emicuit adtactus in patre ni nostrum tantus dum vixit fuit, ut vel illius memoria partem aliquam luctus hostri dolorasque leniamus. Adhibuistis illum aliquando vivum ad componendas controversas in Ecclesiis vestris natas cadhibete nunc defuncti consilium ad picta tem Religionemque veram cavibus vestris cum veritare instillandam. Ita
ILLvSTRES , NOBILIssi MI, MAGNIFICI DOMINI, Iesus Chtistus aeternus Dei Filius patriae conservet, vestrisque consiliis benedicat. Datum Lugd. Batav. . Mart. Anno ultimi seculi
Id in b. emagnificentia ectrae acietissimi, D. IACOB L ARMINII THEO
Abes hic, amice LeeZor, duorum gravissimorum Theologortim modestam de divina Poeaedestinatione dissutationemri non quae omnes circa hoc dog trini e caput dubitationes expediat, sed quae prac: uas pallem eius sententia quam amplexio fuit, L Vir D. Franciscus Iuniis c aisini Paradoxa ad vivum Dic non resecantum, sed tantum quatenti placitis
Iunianis punt adfinia: pleniis enim ea persecuim est serminim libedo adversus Per inspm: plenes me libro singulari quo Theses quaedam in-oninatae D. Francisci Gomari de hoc Argumento examiNantur. Sicut autem liberali fuit O ingenua haec duorum virorum veritatissima instituta 2 Aes , ita jucundum imo si utilem tibi furarum existimo
483쪽
existimo ignia cores' uve Erit omnino opera pretium videre, quam
blande atque humaniter Iunium compesset prior Aeminiim quam distinis Steres sim propo G, Turm clare explicet, qua rato cum judicio ordinet, quam nerdos confirmet Rursum quam gratii ter re Fondeat Arminio Iuniis, quam curiose muta examinet, qu im petrose distinguat, quam callide quaedam decliuet, qu sm extre diis nutet . Mentque, quam detracto omnischemate pol pcauudam eritatem proferat Arminius, Ommedium quasi Solem educat, sui buui lacertis tela inse torta retorqueat.
EN agnam in dubiosuit D. Iumi nomen apud multos, sed serminii apud quosdam non mirim fima apud exteros clarebat hic apud suos nisi eruditio multiplex; in hoc cum philosophiae notitia, exacta etiam viguit Theolograe coguitio , in diffso studio ardentissimisque ad Deum o is ccmpa ala. d. le multa sciresoluit hicse defanti uis judi.cabat. si hoc unum sciret quod profitebatur Scripturam acram Illi judicio litarior hic scrupulo usta uentu Vterque tamen pactae concordiae amans, faedidersis consiliis. Ille quum ibam sententiam proposui et, reliq/ιa quantumvis di dentes ad eam inclinare os eiere conabatur hic quum omn& religiose examinasset , solam illam amplectebatur, quam eram esse judicabat reliquis ita rejectis ut concordia fato consi lium existimaret, si posito consensu fundamentali in caetera obpredisquirere liceret Ita Delum est, ut illi ita sententiam in tanta nominis celebritate sequantur pauci, uim multi e Sed potest forte condona iD Funio, quod causam istam agat rioidiuscule, nam quum nondum ple- nesciret quaenam esset D. Arminii de Tradestinatione sententia , non
tam videtur potuisse restonsione sita dirigere ad iniminiana iEa oppetrandaristiam ad sua defendenda . suod ipsi m tamen filiam soli es ac, ex lectione ipsi judicabis. EAccipe interea Oosiationis isti: SY- ex ea cognosce quid ab hiroque praesditum fit. Vale.PRooemium I Nob Arminii.
prooemium Fr. Iuni ad respousio em
Arminius tres sententia de Praedestinatione recenset. Iuvim sententias illis compositas rviri Isradistinctiones prenittit.
Atiniuius sententias illas tres distinguit. Ostendit eas non differe solo loquendi modo. Et distinctiones duas Iunianas
II. Arminius proponit trium sententiarum discrimen. Iuni vi reprobatio tu molem docet triplui
significatu accipi eccatum Use ab
Arminio in eius vocis aeqv vocatione. Arminius ostendit se reoroba tionis vocem usurpasse si rui-ficatione Iunio ipsi familiari. III. Pro-
484쪽
Proponitur sententia D. Calvini ab
Iun: in negat eam esse Calvini suamque pro Calvitisana commendat. Arminius probat eam esse Calvini, Iomanam vero a Calvini mente alienam est osten
IV. Proponitur Cententia Thomae, quam
Ioniu seqUI Ur, In illis nego eatri esse Thama. Arminuis clemonstrat, eam, Ut Thomae non sit, tamen a Iani propia sitam in Thesibus publice disputatis. V Proponitur sententiam Augustini. Eam Innius conatur cum priorium conciliare,
v I. Examinatur prima sententia quae est Calvini. D. Iunius poliqua in disseruit de mente iul in sementiae . e convenientia ei in cium secti, da S tertia, de fundamentas quibus avi ad illuu sentetitia defensio uim necessariis, examina postea D. Armstii argumenta. I. Quod di xcrat, Dei in non posse decernere ullum actim misericordis istiu-yli tristae circa eum , item nondum decrevit fore, aut ne considerat quid mist creatium, sed inpuris naturali-bm ii. Qisod dixerat ex eo esse consequens, ut De insit antor peccata Tandem propo-ponuq stiones duas , Unam, quomodo peccatum sit liberum , itum volsint MA. D tot Asieram,Cvr DinwDyli v
ratem homini indiderit ZArminius I. probat fideliteras expositam autorum sententiam. II. Fundamenta Iuniatana expendit, de essentia Dei. De cxusis actionum C Iu Inariam. III. Examinat responsiones Iunianas ad argumenta a se prolata Ad pta Inum. Ad si cundum. IU EXciatit leviter distinctiones Iuniana v. Etiam alias, qua ab eius sententiae authoribus dixerat inventas , quas Iunius preterierat, ut iunt. I. In peccato aliud , esse acrii metus, aliud erit vitiositatem. r. recretum Dei ponere quidem necessitatem , ted non ponet re
3. Distinguendum esse decretum, ab exsecutione decreti. . Aliun est in hac causa decretum efficax, aliud permis livum. s. Actum ne effata tam quidesne isse respectu decreti , Ontingentem vero respectu naturae humanae, 6. Deum non tam destruct onem cre turae quae iere in reprobatione, quam suam gloriam.
VII. Transit arminius ad sententiam
a nomae, D. Iunius ait se exoptasse ut pluri ui argis- mentis priorem sententiam Ar nim risi fieri pari isset, oppre asset. Atininius negat priore a Iunio soluta esse, additque tria insuper nova at piamenta.
Sententiam Thomae tribus quaestionibus comprehendit Armi-
Iunii illi aenas ita se di inquit vocem pura naturalia ct Mem reprobationis in seu uriatachresis co reli,
485쪽
Arminius explicat vocem pura naturalia se pro reprobatione substituit vocem praedamna
IX. Proponitur prima quaestio. An objectum electionis& non electionis sint homine in puri naturalibus considerati Arminius id
negat.bnim explicat sextentiam, didicii homianem a Deo corum deratum fuisse communiter, citra rationem peccati nica uba.
Arminius ostendit statum qua stionis callide mutatUm. Q Uaeri Cnim, an peccatum sit condicio praeexistens in objecto eligendo aut non elirando. Esle autem probat.
Probatur, in electione non considerari hominem a Deo in puris naturalibus L. quia talis homo nun quam fuit a Deo creatu S. 2. Via
Deus non diligit , eligit nisi
post peccatum. Iunius distinauit illud pura naturalia, Deinde probat imaginem Deis se ho
Arminius prius illud argumentum vindicaturus docet quid sit naturale, quid supernaturale etiam quae partes imaginis Dei naturales fuerint, quae supernaturales in Adamo. Inder uota ea quibus probaverat unius bona illa suisse naturalia: denique ostiandit quo actu Dei hanc aut illam imaginis partem habuerit Adam. Postea asserit secundum tuum argumen
XI. Probat idem I. ex eo quod dica
mur electi in Christo et quod electio facta e gratia. I x in perplexathr, Cad I. xigat Chri-yum egi iam Ammidiatorem peccarorum: ad 2. duir gratiam ab Arminio
accipis ecu dum quid avum intelligefida sit simpliciter.
Armanus argumenta sua duo vindicat pro priore docet, Meuiatoras voce non esse intelligendum alium quam reconciliatorem Pro posterio. re , Non intellexi si se gratiam aliam quam que peccatomii fit. XII.
Probatur idem in praeteritione, ut quae etiam praesupponat peccan
Iuvios praeteritiovis definitioncm culpat triplici nomine: Amra etat ullogi mi minorem Et si lirum in primam. secundum Postea ratione , autoritate, exemplo probat, praseritie nis causam ocisse in homine. Arminius o occi, illud , de definitione, quaesitum esse se enim non definivisse. Respoiicietque ad tria illa postea minoris suae argumentiam primum defendit. Et secti udum Dein diluit ea quae Iunius a ratione, autoriis latet, exemplo, attulerat. Postremum , ostendit actum negativum quo homo permissus est labi in peccatum , non posse vocari actum praeteritionis. denique defendit argumentum suum secundum.
De praeparatione gratiae eiusque negatione, docetur, eam Non versari circa homines inpuris naturalibus consideratoi. M rem I nim
486쪽
Arminius formatum a Iunio admittit. XIV. Arminius quod dixerat, probat: i. ex eo quod homo non fuerit creatus ita a Deo in puris naturalibus, sed ingratia supernaturali. 2. Exeo,quod Lex homini data est, quae praestari sine gratia supernaturali
Iun, priori membro dicitis laudi m a se
ad propositionem X ad yoyter , uetat particularem illam uestrui de arbore scientia boni S mali, ad omnes homines pertium se argume ta Arminij qui bi ille oppoJtum probauerat, conatur refellere primum secvndum, tertii, Anartum. Arminius prius membrum docet vindicatum fuisse a se adfertione propositionis iecimae. Secundum jam confirmat in lege mbolica ubi
etiam reliqua sua adserit. XU. Probatur idem ex eo quod gratia quae prq destinatione homini pre paratur, sit Euangelica.Itinim illis de gratia Euangelica refert
adgratiam conservationis, non ad gratiam restaurationis. Arminius ur et gratiam Euan gelicam esse primo de restauratione hominis peccatoris.
Probatur idem ex eo, quod telictio hominis in statu naturae, fine gratiae supernaturalis adjectione, causa fuisset peccati. Iavim relandet gratiam si maturalemna. se debitam. Arminius reponit, lacti aer fuisse.
De pri paratione ad poenam sic preteritorum negat Arminius ill-rum poenas ita a Deo fuissest
Probat sententiam suam Arminius,
r.ex eo quod ita statuantur peccata necessaria. et quod poena
spiritualis illis destinetur, qui a praemi, spirituali intecedente
Dei decreto fuerunt repulsi. sun prisui ui negat sequi Deps eriore dicit, neminem a praemio birituali repulsum fuisse autecedente Dei decreto. Arminius prius argumentum defendit ipsis Iuni verbis. Secundum ait niti hypothesi Iuniana in Thesibus expressae. XIX. Probatur ridem loc argumento,
Deus ita concipiendus est decernere, sicut exsequitur At exsequitur in peccatorem, Ergo . suum disi inguit, Stiligi quidem a 'ra-teriri a Des dicit hominem, damnari vero peccatorem: itaque quod dicitur, Praedestinationem nihil actu ponere in praedestinato, ille interpretatur, nini supponere. Negat etiam verum esse,gratiam Dein a communicari nisi peccatori.
Arminius explieat phrasin Scholasticam ostendit, gratiam praedestinatione praeparatam non dari nisi peccatori. XX. Ostenditur sententiae Iunianae fulcra infirma osse. i. illud, de necessaria declaratione liberalis gratiae inbonitatis divinae hanc enim dicit in creatione apparuisse. a.
illud, de necessaria declaratione
487쪽
gistitiae divinae nam haec aliter
manifestari potuit . . illud, de natura providentiae negat enim esse conveniens, ut ea permittat, ut quisquam a summo fine deficiat. hinini ea conatur confirmare. Arminius sua explicat, Iuniana efiicaciter evertit.
XXI. Arminius sententiam Iunianam
cum Calvini sententia conferens, ostendit utrimque introduci nem cessitatem peccandis Iuniui id negat.
Arminius distincte probat. Pri- primum in sententia Calvini, ubi etiam rufutat ea quae sententiae Calvini excusandae defendendae allata sunt. Postea in sententia D. Iunij. XXII. Ostenditur imo, sententiam secundam quae Iuni est, minus esse pre babilem quam sit prima. Argum ira fingit objectum , quale nullum fuit unquam. Iunia huic argumento repansem a se ait ad proposita oves VI. X. Arminius respontiones illas a se quoque excussas dicit.
XXIII. Aeg. II Quia illud copulat inter se
decreta heterogenea. Denim contra, decreta ait recti inter se to-
Arminius contrarium evidenter ostendit.
XXIV. Ara. III. Quia hiatum relinquit
inter decretum praeteritionis probationis, quem Calvinus suae plei. Iunins negat opustasse rixedio decreto.Arunnius ostendit non posse ex practeritione ad praedamnationem rem perveniri, nisi intercedente decreto positivo necessati peccati. XXV. Au IN. Quia est inconvenien g,
ut quq concipiat homines aut non consideratos in Adamo receni creato aut non omnes consideratos; aut diversimode conside
I niui ut elucieru' docet, creationem esse naturalem, praedestinationem superna- inralem , itaque mirem non esse, si alj-ter illa, alue haec consideretur. Arminius negat id esse confe-quens.
Arg. V. Quia introducit decretum aequivocum, .sub condicione tantum divisionis certum.
Arminius mentem suam explicat, reet Maciter confirmat.
Sententia B. Augustini quae tertia erat intacta relinquitur ab Arminio dicur
Iuntriti tam dicat Im duabia illi prio libue consentire. Armmius ostendit non convenire inconcludit.
488쪽
Prooemiuin I. Arm ad primis suum Seriptum,quod itationem
tiorem a F. vio instrvis tonem desisereat
Clarissimo viro D. D. FRANC Isto Iv Niobratri in Christo debita observantia mihi colendo IACOB. ARM. salutem dicit Vir Clarissime, multis mihi nominibis venerande,
Vi sententiis aliorum suum assensum non tribuunt, judicio quidem certo id facere videntur sibi, Valijs videri volunt sed alienae sententia ignoratio saepiusculae ejus rei est causa, quam tamen in se minime agnoscunt. Ego doctorum hominum tum nostri, tum antiqui seculi sententij de Praedestinationis rue- probationis decreto astipulari hauctenus certa anima persuasione non potui. Causam istius ut judicio certo adscribam non patitur mea imperitiae conscientia: ut ignorantiae, vix fert opinio quaedam mea, qua
illorum sententias mihi percepisse videor Hesitavi itaque hucusque ;adsentiti metuens sementiet alienae meo animo non plen persuasae; adseverare non ridens eam, quam veriorem quidem habui, at doctiorum calculis nondum adprobatam. Quare necessarium mihi putavi ad animi tranquillitatem cum doctoribus stipe noc decreto conferre, ut experirer an illorum docta opera dubitationem mihi lignorantiam eximere posset .scientiam certitudinemque menti meae ingenerare. Et feci quidem hoc jam antea apud aequales nonnullos, talios qui sunt in auctoritate at(ut verum fatear inutili mihi, aut etiam damnoso eventu. Quare ad te conm-giendum mihi putavi: quem partim ex editis scriptis, partim ex aliorum relatu talem novi, ut absque metu certum Chi ex te fructum liceat sperare.
489쪽
FRANCISCI IVNII. Docti Viro IACOBO ARMINIO
mo statem . DIuturni silenti causam, observande frater ni)hi Tertullianus attulit, quem a me susceptum fuisse jamdiu non iginoras Interea lutcras tuas in e mate collocavi, regione adspectiis mei, ut mei erga te olficii recordarer quam primum possem, id argumentum postulationis tuae attenderem. Ac certam quidem gravis una unius quaestionis explicationem a me desideras:
qua in qu stione quod veritatis est novit plene Dominus , quod satis est expressit in verbo scripto, quod
secundum Deum utrique consulimuS . quod sentis, ta non sentis aperte enuntias: quod sentio per me aperiri cupis ut ex hac mutua con gressionem communicatione illustremus gratia divinae veritatem. Faciam pro mensura, quam nihiadmensus Dominus, quod possum;
mysterii hujus augustissimi quicquid video indicabo, sive ex veritate, sive ex speculo opinionis videro: ut quod Dei est habeas mecuma
quod non videmus quaera mecum,
si quaeri in verbo potest squod meae opinionis est, si melius videris amanter: fraterne rete ea , saluta
cam, quia ad rem ipsam malo transccurrere, quae magis facit O .. . - Ee Mas . quam Apostolus praecipit. Omnes pietatin veritati studere judicora sed non omnes propterea in pietate veritatem omnem r. .is. vident. Cognoscimus omnes ex I...is. Parte atque ex parte prophetam Used Spiritus veritatis de die in diem
deducit nos in omnem veritatem. Partem veritatis percipimus partemque tradimus reliquam suis momentis spiritus veritatis daturus est petentibus. Det igitur ille utrique nostrHir et Maccis DA a xu a Hulti S autem collationis fraternae usum ut melius percipiamuSuterque cc nihil mihi imprudenti it conserentibus platrunque fit excidat, sequar ipsa litterarum tuarum vestigia verbum de verbo exscribens,in distinguens in quaedam veluti capita locos scriptionis tuae eisque subsiciam eodem ordi- hirsAne sententiam meam de singulis ut si 'cturum
ad omnia quid lentiam, quid non mi ire inearitis&quibus fundamentis: rationibus ad pro mientiam perspicue videre possis, A ra Dosecundum Deum statuere ex modo ' 'responsionis meae. Hic ergo primus locus scriptionis tuae, ubi te dicentem recognoscas licet.
Trima/ropositio A. Maia e distinctione v I. V Ideo itaque, Vir clarissime, tres
in universum esse de isto Atticulo sententias, quae suos habent id stipulatores inter doctores Ecclesiae nostrae. Vna est, quae Calvini me-Zae dicitur: altera Thomae: Sectatorum: tertia , Augustini: eorum qui illum imitantur. Omnes in eo conveniunt; quod pariter statuunt: Deum eter non immutabili decreto
490쪽
statuisse certis hominibus, caeteris imprium praedestinari ad , ae is, praeteritis, dare vitam aeternam suci singulari gratia caelestis patris Q, utramvis ponit, alteram supponit: sed priorem illam in tractatione communi semper momnino poni necesse est Quamobrem hujus totius argumenti expeditior fore videtur ratio, si hoc ordine salutare illud praedestinationis divinae decretum Observemus Deum praedestinavisse nos ad adoptionem filiorum Dei in
Christo sic in io, ejusque adoptionis viam, terminum aeterno suo decreto praefixisse et viam quidem gratiae, nos in ossicio deducentis vocationes iustificatione nostri terminum vero vitae, quam adsequemur perfecta glorifliatione nostra Rom. 8, quae duo gratiae illius e flecta sunt, .nostrae adoptionis consequentia tk- Verum igitur dicitur omnino, cum Deus ad vitam illam certos homines praedestinavisse dicitura sed in ratione docendi nec satis videtur dici, nec satis commode, nisi vo et Q in Christo gratuita, velut prior justificationes vita ac gloria substernatur. Alterum adhuc animadversione mihi quidem videtur habere opus,cum Detim dicis, ea media homini bis ijsdem praeparasse, qua ad vitam istam consequendam sunt necessaria es clicaria. Maecenim etsi dicuntur
verissime, tamen certa cautione distingui, inreligiose accipi necesse est. Upiis praedestinationis divinar est ut ita dicam filiatio nostra, quod Deus nobis est pater,in nos filios adjungit sibi pereratiam. Quicquid
intem Deus ad nanc Oeriatio conis
summandam in nobis ordinavit id respectu octam M illius nostrae non medium , sed necessarium adjunctum est, aut consectarium. Illa ipsa aeterea vita est consectaria ado
pernaturalem , eaque media iisdem praeparatio quae ad vitam istam consequendam sunt necessariam eff-
F. I v, is ad 'rmam propositionem responsio.
V Arias sententias si quis accu--lare volet, plures in speciem habiturus est sed hae sunto sane virorum facile principum in ratione docendae veritatis hujus sententia'. In quo autem convenire omnibus inter se praedicas, duo sunt explicationem animadversioneri nisi me animus fallit dignissima. Vnum
est, id quidem, itodiis, esse veris simum Deum alerno S immutabili decreto paruisse tertis hominibvi dare stam amnam supernaturalem sed vitam illam aeternam non hic esse primo per se opus divitiae praedestinationis illius, quin potius secundari, per consequens s io m ac consectariam. Demonstrat Apostolus Ephes. I.
noras autem, si pro disterentia ponitur aliquis flectus, definitionem rei vitiosam esse. Praedestinatiosi propriam ejus disterentiam spectes, Scriptura teste h. -ί- est, in filiationem ut ita dicamus sive adoptionem filialem, cujus essectus&consisquens aeterna vita. Sic verum