장음표시 사용
511쪽
reuoluntatem a principio esse causas medias naturaleis a natura , Mavoliantate voluntarias Harum modum a Deo duplicem esse constitutum, necesiarium contingentem. Necessarium quidem , qui se aliter habere non potest, atque hic semper bonus, qua necessarius et Contingentem vero, qui se habet, o crib-xs, sive bonus sive malus. Sed hic triplex cautio prudenter observanda: Prima, ut teneamus hos causarum
modos ab ipsis rebus esse, Mi ipsis esse pro ratione principiorum, a quibus proficiscuntur iam de immediatis Dei actionibus non dicimus, quae supra haec principia sunt,
Ut ante annotavimus naturale ISNaturaliter de voluntarie. Secunda, ut hDs modos utrosque a Deo esse, non autem in Deo statuamus nam
modus in Deo non nisi divinus est,
id est a necessarium hunc in Contingentem omnibus inocti superan S;
cum Deo nec aliunde obveniat necessitas , nec ulla contingentia , sed est inti alia sint omnia in Deo tali,
vin modo Tertia denique, ut istos modos a Deo lic influere creati rebus statuamus, ut niti deorum reciprocetur: quasi refluat ad Deum. Est enim prunci pili iam Versale, Deus et ad quem si quid horum reflueret, iam ex facto p rmcipium esse
desineret. Ac huius quidem rei causa manifesta est ex naturalium documentorum comparatione : quia tota haec res non a potentia naturali
simpliciter , qua naturalis est , sed arationali potentia Dei profecta est. Etenim ea potentiae naturalis est conditio, ut semper unum iidem fundat in suo genere & si quid extra se gignit, gignat simile ex neces sitate naturae aut contingetitia dissi-
COLLATIO. Simile Pyrus pyrum, o bovem,
homo hominem et nempe pro ut uniuScuiusque rei matura est forma unica At rationali potentiae, quae omnium formarum capa X,Opus est omni modum : ad quod tacita agente oportet concurretie,scire, Posse velle. Modus autem eorum quae ratiotialis potentia essicit . non ascientiae aut potentiae modo informatur sed a voluntatis modo opera, quae inscientia potentia velut radice virtualiter informata sunt ut loquuntur actualiter formantis; idque libertate voluntati , ac non necem late naturae. Quod in rebus
divinis exemplo si placet illustrari,
hoc est et persona Patris natura genuit personam Filii, non voluntate: Deus creaturas voluntate , non nam tura gennit Itaque Filius unum est cum Patre; res creatae a Deo diver- laesunt eaeque omnium generum, graduum conditionum qiae, fusae a potentia rationali eius voluntarie ad demonstrandam omnimodii sapientiam ipsius. Non est autem nomvum, quae a natura sunt reciprocari atque refluere, quia adaequata sunt multa, hi ita nimirum Cisentialiae At quae a voluntate sunt, ea aut reciprocari aut adaequari est inaueditum. Quod sit hoc matura est verum, Ut profecto est, quanto magis in Deo credi necesse est , si cum rebu creatis comparabitur 3 Haec a me copiosius, mi frater, Pon oportuit, ut certis quasi cancellis dcterminari possint facilius sequentia. Ais, Aim 'pr imam lententiam tibi Uplicere, iis Misi qua a putas Deum non posse volun D, in
tale illustrandi gloriam per miseri Vc mitisse cordiam jubtiliam punientem ver ii . . Lari circa hominem nondum condi quodDeuitum. Addis ad amplificationem , dirae' 'set
512쪽
permiseri , immo ne circa eum quidem qui est orciam', conditus&inpuris naturalibus con
, Vis,i- , sideratus. Vt alter alterum intelli
Der te. ea Camus, quod dicis verso circa homi-himi emno Pram, accipio pro eo quod est stilgo ,
-'mi hanere objecttim, stare pro Objecto hominem. Hoc autem , mi frater, quod putas, quam sit verum, si placet, immo quia iacet setis . expendamus. Ego vero ex primo fundamento quod anteposui a quo te non dissentire confido statuo hominem nondum conditum, condimium , lapsum , c. denique homi
nem communiter . Utcumque CCl-
pias, Oblestum esse potentiae scientiae, voluntatis, misericordiae, qu-stitiae Dei j nam si hoc non datur,
H, is hem omnino sequuturum est ergo, ali--, naviter quid esse extra providentiam com
eorum det tum munem in praedestinationem sin, de misti gularem tiliorum Dei non obsectum Deo et ergo Deo aliquid accidere , si potentiae, scientiae voluntati, Galiquid insuper accidit quia Potentia scientia , voluntas Dei est , aut Deus, aut divinus, id est , infinitus actus . ternitas quicquid videt, si
non aeternum videt, desinit esse aeternitas, naturam aeternitatis amittit. Infinitas, si non infinita infinite videt, si partibus definitur, desinit
esse infinitas mapud Deum aeternitatemque illius non est, fuit, aut erit, sed esse permanens atque perdurans totum simul ininterminabile. Creatura in natura rerum est quident in tempore , sed Deo supra omne tempus ab aeterno in aeternum, modo
est' unico, id est, divino presentissima :
pras an a neque tantum ipsa, sed e iam omnes affectiones ipsius, undecumque sint.
Dices fortasse hoc si incipiuem in confesso esse ut loquuntur simpliciter, sed hic secundum quid aliam
rationem esses nempe quia agitur deemisericordia su nitione , quae non nisi ex antecedente miseria, peccato vere statui possunt Atqui tam hiec mi rater, quam illa sunt Deo praesentissimamon lico naturali modo, qui praeterfluit; sed divino , qui
aeternus est,in supranatinam omnibus modis eminens. Qui secus 'utans, ii profecto periclitantur ipsam Dei simplicissimam aeternamque e sentiam convellere. Praeterea diximus in propos. 3. miseriam peccatum acturi habitu potentia in rebus creatis considerari; item simpliciter
aut comparate: In Deo vero(quem etiam Aristotelis nobis . Aus et εννε α esse concedit misericordia judicium sunt aeterno actu, ac non temporario; qui omnibus modis miseriam . peccatum hominis ante Omnia tempora contemplatur, non accidentarie recipit in tempore. Postremo ut fontem rei aperiamus tota haec cogitatio inde proficiscitur, quod non satis animadversa est ab iis qui ita putant, ratio fundamenti. quod ante jecimus. Cum enim omnis actio aut interna sit, aut externa, aut Utroq; modo conjuncta simul: Interna in Deo est velut in opifice rexterna est in creatura suo tempore loco, velut in opere et quemadmodum in mente structoris domus est,
informata ante, quam opere sit exstructari ut loquuntur materialiter. Cum vero utraq; actio conjuncta est, Astiis , fit ex ea opus numero unu , quod omnes Dei vocant , dethset re, tum vero internus
limactus quasi formale externu Smateriale est nihil in Deo temporarium , actus solum aeternus est in Deo , nam internus est: non ergo temporarius Q quemadmodum ex contrario omnia extra Deum tempora-
513쪽
mes Iaporariari externus igitur actus est temporarius, nam extra Deum est.
Quid ergo statuis 3 inquies Deumne per misericordiam Iustitiam
punientem versiari circa hominem nondum conditum , aut conditum ouidem , sed in puri naturalibu Sconsideratum Z Equidem quicquid illud est, quod de homine prae sicari potest, vere et sancte praedicari agnosco posse. Verumtamen lenius&convenienter Christi Apostolorum verbis, duo enuntiari posse video quae si qui non exprimiant m ter dum omnino tamen intelligunt: prius est non modum reveratum solum consequentem quem finem dictant nonnulliuis meri . in hac quaestione ponendum esse puta misericordiam dijustitiam punientem: item vitam Sc mortem aeternam; sed
fontem ipsum tenus, pix a gratiaria non- grati m. adoptionem vel filiationem, ori non adoptionem, quae est reprobatio ut propos et diximus. Posterius est non singularem ullum sed communem hominis respectum in electionis argumento
ponio oorterct, ut eum nondum conditum,conditum sapsu ut,&c tamen
inconceptu Dei omni ex parte intelligamus praesentissi num madeo ut in electione hac concurrant gratia in hominem simpliciter in miserico dia in lapsum ac peccatotem e gratia i in re probatione vero, non gratia adoptionis v non misericordia. H Cc si commode dicuntur. Non video,
qua ratione ola mens offendi possit. Ait enim Christurum, Binc ictos Dei patris esse . qui haereditario. 3ercipient ret num raparatum sibi Constitutione mundi. Et Paulus: Deum patrem evedixi e nobilom vi benedic one spirituali in superi sese
stibia in chri an prini elegit nos in it 'a te constitutionem uvdi, ut sim in sancti tu i pati coram ipso ra charitate , C Ismpra destinavit nos rura, per sim Christum in sese ex beκeplacito voluntat Ehua, ad laudem, ere. Quid Lan nullus ergo respectus singularis est Respon eo, proprie in argumento electionis Stare probationis, nam de damnatione locus diversus est j nullus respectus est singularis hominum secundum causam sed tota discretio nostri a reprobis ex pura puta Dei voluntate est . Deus qua homines sive nondum conditos, sive conditos, sive lapsos, ac potius omnia simul communiter coram ipso et omnia tamen aequale is inter se natura ela sorte discrevit disparavitque i hos eligendo cupiae- destinando in adoptionem filior uin Dei illos sibi ipsis naturae suae
donando, ac non evocando in adoptionem filiorum Dei, quae gratuita est, nec nisi gratiae adscribi potest. At i haec gratia secundum se unica, modo sin duplex in electos, nam aut est gratia simpliciter, si hominem etiam ab aeterno citra contemplationem lapsus respexeris, si Vae grat acu Angelis hominibusq; electis Col municata est .aut gratia est conjuncta misericordi vel est misericordia gratiosa, cum ad singularem lapsus: Peccati respectum descendoris: Angelos enim gratia . nos& gratiam misericordia affecit Deus nisi etiam ad potentialem miseriam re de qua proposit. s. dictum in misericoris diam respexeris Hoc enim sensu OPus divinum gratiae misericordia est merito dici potest. Quid autem hic est quod in Deo reprehendi possit quid negari a nobis 3 Deus
omnes donavit natura humata a bona est donatio certos ex eis donavit
514쪽
haec donatio melior neutram debuit, utramque praestuita, illam omnibus , hanc certis hominibus. Sed aliud est, dixerit fortasse quil-Fiam, reprobatio, aliud justitia puniens, de qua loquimur, atqtae dam- Latio. Bene est: ergo de reprobatio- Te inter nos convenit de sustitia puniente, damnatione videamus. Certe quemadmodum vasa misericordiae quae praeparavit Deus ad gloriam , ut demonstraret divitias gloriae suae sunt ab aeterno ipsi praesentissima, divino Mincomprehensibili modo , sine motu ipsius vel mutatione ulla , sic etiam vasa ira
coagmentata ad exitium, nita mou=raret iram suam , et notam faceret potentiam suam, ROm s. v. et sunt aeternum Oculis eius exposita divino modo. Vt vasa ergo a Deo sunt nam figulator est omnium sui ira vasa , a se sunt: peccato suo , in quod ruunt voluntate sua omnes hac natura situ ira sum vi Ephes . . non autem pri-ina conditione nostra. Affirmat Moses Genes. I. viduiem, InqUit, omnia qua fecerata: ecce autem erant bona valde: tiod bonum est , non odit Deus bonus omnia ex creatione fuerunt bona: ergo ex creatione nihil omnium odit omnino Deus
alienum odit, non autem suum e nostro lapsui, vitio irascitur , non creationi suae . Ex creatione vasta sunt ex labe sunt irae vasa, coagmentata ad interitum, ut justissimum labis, vitiositatis cori sectarium eum Deo enim ne diversatis quidem malum, Psalmo s. Quemadmodum est in notitia Dei bonum electorum , quos assicit misericordia : sic in no
titia Dei est it Esaias loquitur aliorum malum hoc ex quo scivit, odite: damnavit. Scivit autem,
praescis it ab aeterno modit igitur ceterniim: damnat, etiamque praedamnavit. Quae autem ratio est propositionis illius, et dem quoque ratio est alterius, ad amplificationem additae, imo te circa homnim quidem versari Deum, qua et conditus, et inpuri naturalibus consideratus. Nam eodem plano modo consequitur, de hoc, ut de illo; non e nescius a toto in modo ut vocant sive communi ad particulare assirmationes Riversales sequi optima consequentia. Hominem comin niter in electione reprobatione respexit Deus ab aeterno. ergo in Hondurr conditum,
conditu celapsum si quid praete
rea estre io X primamus Uod volumus. In causa, quam , elcctionis A reprobationi hominem respexit simpliciter, quocunque tirn respectu vestias In causa damnia tionis peccatorem , quem Christo non dedit per clectionem gratiae ,
quem ab aeterno CC ca Orcm videt.
Recte itaque sancti illi viri electionem inreprobationem ommis ab
aeterno letam statuerunt: alii nondum conditi hominis, alii nonduin
lapsi, alii denique etiam lapsi quia
m quavis conditione spectes, homo citra considerationem bene- facti cpeccati electris aut reprobatus est. Nee vero eo interie tignare hoc dicto probari potest, nisi disertis verbis ostendatur aliarum condi ionum negatio. Sic enim se habet consensu omniurn communi e nunciatior In qua si quis positionem uni ius remotionem alterius est a stirmaverit, in veritatem naturalis Logicae communem usum impegerit. Quod si communiter causa electionis de
reprobationis ita se habet, omnino sequi
515쪽
sequitur eos qui hominem nondum conditum electum esse aiunt, veris-sinae dicere; quia a Deo electi sunt interno actu, antequam externo e sent qui vero conditi lectionem assirmant eos externi actus principium, vel primum modum respiceres sic deinceps Haec autem omnia non de actu illius sunt per se, sed de conditione actus quae nihilodalisa facit ad substantiam illius. Dicis, rum Abin m. in hac sententia me tibi praeire, qui depra u. - .essinatione agens nusquam Usericord , sed ubique gratia mentionem facto , ne misericordiam transcevdit . c. Ego vero, mi frater nec ita sensi unquam, ut caeteras partes posito nomine gratiae viderer excludere , nec video quomodo ex ea voce id concludi Possit g alia genus est misericordiae: non excludit speciem gratia viam ut ita dicati, omnium temporum complectitur et goc mi ei icordiae. neque illi qui misericordiam nominant, posita specie tollunt genia S, aut parte posita excludunt totum reliquum: neque nos posito genere negamus speciem, aut toto posito partem illius furcillamus. Vtrumque ex Scripturis est, quae respectu totius .singularium partium eius Praedicant gratiam, tacerto respectu misericordiam e sed neutrum tollutat alterius assiimatione Demonstrarem locis, nisi te pro peritia hintelligentia tua id mecum tam agnoscere plane eo niterem. Praeci stilia, tio e gratia est et eadem gratia, quae praedestinationem sanctoriam peperit , eadem misericordiam capite
quod paulo ante satis Vopiniora declaravimus Gratiae simpliciter memini in causa simplicis praedestinatio iis, id est , inpliciter communiterque enuntiatae Miletico .diam
etiam praedico in ratione hominis miseri, qua simpliciter , qta a comparate dicti. Addis me traeia Alevi de praeterit visiprobatis in his tu sinitiae me misisse. Primum , si placet, tollamus homonymiam deinde rem expediemus paucis Homonymiam propositione secunda expolitimus:
reprobatos aut conam uniter dicimus, aut singulari terra si communiter accipis, recte fit justitiae mentio, ut mox declarabimus si singulariter , Ut reprobat cla praeteriti pro iisdem accipiuntur, quae propria est fignificatio, aut reprobati prodam in natiS dicuntur quod est latech resticum. Priore significato accipere te non arbitror: p steliore si accipis ut facis certe quod dicis est veris simum, me tractantem de solis dam natis justitiae meminit se. Id tantum improbo, quod copulati, scribis de Proetatis leprobatis id est damnatis. Nam etsi ijdem subjecto sunt,d omnes praeteriti damnati sunt, cdamnati praeteriti tamen alia est eorum ratio, qua praeteriti sive reprobati alia, qua damnati Praeteriri
vel reprobatio non fit sine justitia, sed non est a justitia,ut a causa ipsius: damnatio cum justitiam a justitia est Electio e reprobatio vel praeteritio opus est voluntatis liberae a sapientia Dei di damnatio vero est necessariae voluntatis justitia Dei:
nam Deus se ipsum negare non Potest. E. Tim. i. justus ludex, ut in justitiam puniat necesse est, judicium ciat Psalm . . Hoc, inqNam, opus est molismone usipientiae Dei, quod iis creaturis , quibus principium viarum suarum indidit, puta voluntatem liberam, utrumq; usum
illius ostenderit, bonum: malum, .eventa usus illius in rutramvis
516쪽
partem consectaria. Quapropter tum in Angelis sapientia sua, tum hominibus viam utriusque usus, sine ullo vitio aut culpa sua ordinavit:
Opus vero justitiae e quod iniustos
d.ΗΓnat. Itaque etiam vere illud dicitur, praeteritos a Deo damnari sed quia damnandi, non quia praeteriti sive reprobati dam ad argumentationem tuam veniori qua affirmas, d. h. ex illa intentia necessirio patui Deire audire cum H ilorem lanus Adam Opeccati, e . - qui Uem non video argumeritiam, rentia cistii quo haec conclusio efficiatur neces nise ui Deum sario, si illam sententiam commode
m picta bito, quin adverba illa tua respexe- ris, quibus in enuncianda prima
sententia ut is es, ordi valli quin etiam, ut idem homo labereii res virio fieret, quo hac ratione viam suu eternis tanψ spatefaceret, id est, in miseri tarditer aliquos ruare poset, Hrc. Haec tua igitur, nisi me animus fallit, argumentati, Qui ordinavit, ut homo laberetur: vitiosus fieret, auctor est lapsius: peccati Deus ordinavit ut homo laberetur de vitiosus fieret: Deus ergo auctor est lapsus sec-m bis . di dxi nostri Athuiu argumentatio nare non vi nis negatur propositio, qui aequivo Dara uua rea: etenim ordinandi verbii in vul
et, et a io quidem, sed tamen aet nos,
Euemere fis accipitur pro eo quod est simplici--- , Π tern absolute decernere, volunta-
fui. An te xit loquuntur aedeterminante, Ac
re forensi est frequentillima: Nobis
Vero, qui in hoc argumento religiose proprietate, vocum tenemur
observare, ordinare nihil est aliud, quam ordinem in factis disponere, rebus singulis pro modo ipsarum. Aliud est decernere facta simpliciter, aliud ordinem factorum decer-r, C PRAEDE set. nere in re quaque pro modo ipsi Li, ius immedia iam est, posterius iii d a principio ad finem media respicit m rebia omnibus ad ordinempe tinentia. Iriore significato negatur limo liciter aflumptio: est enim a vero alienistimata cum nullius
mali(de malo culpae dico auctor unquam sit Deus. Iosteriore signi,
ficato negatur propositio mest enima vero discrepans nec ratione ulla est necessarium , ut qui dinem
iactis disponit Vrebus singlutis pro N. Odoipsarum, idem sit facti, rum auctor Aliud est faciens, aliud factum, abuci utrunque ordinans. Qui facit malum facinus, is auctor est malta qui ordinem disponit in facientes secto malo, is non auctor est mali sed mali ordinator bonus ad bonum Hoc vero ut intestigatur adhibendum est fundamentum quartum , quod ante statuimus. Ex
eo causam hanc totam Circumscribemus in hunc modum vitium omne, causae proximae, mola remotae ausi
summae semper est adscribendum.
In catena annuluS, qui r Umpitur,vttium facit in o Hμ et, quae ab Errat rota, haec emum in C Ulpa est, non
superior aut inferior ulla. cum autem causa omnes aut principia sint, aut a Pr .ncipiis istic autem principia velut rotae sunt, quibus versantur causae a principiis fluentes Deus principium universiale omni boni;
natura, principium rerum naturalium c voluntas rationalIS, moralium principium ad bonum aut malum libere rem po rem M. Haec tria principia suo proprio motu agunt
actiones suas, causas medias fundunt singula pro ratione ipsorum,&ordinant Deus quidem divino, naturas naturali, voluntas electivo modo
517쪽
modo Deus divino modo fudit naturam natura hominem suo voluntas suo: proprio actiones morat ei S voluntarias suas. Iam vero sit voluntas undit morale sive bonum, sive malum , de suo fundit: quod ne iratura quidem ipsi ut causae tribui potest, licet natura voluntatem in nomine ingeneretri quia voluntas ut ut a natura sit principium proprium rerum moralium ac singulare est in natura a Deo institutum. Quod si unis culpa ne in naturam quidem ipsam cudi potest, quo jure Obsecro, Lirnputetur Deo, qui per modum hedium natura Voluntat Cm homini indit 3 Respondeo itaque cum Aura ustino libro adver- sus articulos falso sibi impositos.
vix aut in asit, aut mytitit sed plane praedes inabri judicium suum , ouo unicuique retri, murus ti . prout gessit , sive boni in si e malum qui ou ludicium ni Isrtim nouesset, si hamines Dei obsitiat peta arcnt. Pergit amplius ibidem artic in dicen et Si Diabolo objiceretur , quod talium faculorum ipse alictor, ipse es et in citror pisto quo aliqua .itione hac se possiet exaverare invidia . Sual sm scele-lerii patratores de ipsorum voluntate e biceret: tu aras electata sit furore peccantiam , probaret tam infe Aon intulisse vim criminum. Qua ergo in pientia, qt a vestimentia definitur ad Dei referen-kum constilus in , quod nec Diabolo in rotum ad cribis sic qui in pei camiis in sagit in illelebrarum ad mor, non si un-tarum credendus e es e generator Nimi ergo talium negotiornm De praedestina-vat ut fieret, nec illam an mam inrpiterrum qiuterque victuram , ad hoc ut taluer
turum esse praescivit, etc. Quod si nec naturae , nec Diabolo imputari potest , quanto minu Dc creatori sanctissimo atque sapientissimo qui ut idem ait lib. d. vina x, MEA nouem ne quod praescit praedestinat Mala enim tantii in praescit, O non praedestinat bona vero S prasit c pradestinat Bonum autem illud a Deo est, quod or-dmatione sua disponit ordinem in bonis: malis si non , otiosa plurimum futura est quod absit providentia Dei malum non vult Deus, scd ordinem vult .servat etiam in malo. A voluntate hominis accessit malum V Deo ordinatio est universalis atque singularis providentiari Psitas, etiam quae summi mala sunt, disponens, in m ordinet lanio en sapientissime Hic duplex mihi mr Duplia sua.
tasse quaestio com n ouebitur pri-sio.ma, quomodo hi molUS pro 'rri voluntatis dicantur elle , cum voluntatem sam i motu tam voluntariorum fontem a natura esse , naturam
a Deo fateamur secundae, cur Deusv'luntatem hanc quasi in agina li-
diderit Ad utrumque respondebo .l's'
paucis Ad primum certe volun ta a natura est ornatura a con sed noleo miniis voltuatas Principium motuum horum dicenda est quam natura principium licitur natura-llum. Vtraque principium est actionis su aera licet utraque a summo Principio Deo. Aliud est essentiam rei describere , alii id ortum ipsius. Quae est essentia naturae atq; voluntatis ut illa motuum naturalium sit principium , haec sponsandorum. Qui ortu univerilorum Deus fons
Unicus atque universalis est. Nec ab
surdum est , principium a principio
518쪽
esseri nam etsi principium, quod aluinde principium ducit, ratione Ortus principiam dici non debet, tamen ratione ac iis principium et entiale propterea esse non desti ait. Est principium per se, Deus: est principium a principio, natura Ov volun ltas nostra : Et hoc tamen utruenque principium est , proprios si os motui habet S. Neque ver est. Cui haec
Philosophica quisquam esse existimet: naturalia sunt i, naturalia autem a Deo fiunt Verum tamen si naturam audire nolumus, audiamus veritatem Dei, tu uni dicentem de
Diabolo, Ioan . . cum loquitur mendacium ex propriis loquitur, Ma mendax
est, paterili, Hic pater, generator dicitur mendacii, hic ex propriis loqui. Ecce tenemus ortum actum peccati in Diabolo ex Christi verbis. Ortu ab inso est pater enim generatores, peccati. Actiis ab ipso est consimiliter: nam ex Propriis loquitur. Quid his verbis obsecro, evidentius V uapro later Augustinus in eadem responsion , arti c. . optime concludit Sicut ergo praevaricatoribus Angelis non indidit Deus, i , qua in veritatevo petem vi , luntatemn ita nee hominibvi hunc sectum, qgo Diabolim imitarentur, inseruit. Mendacium enim de proprio loquitur : liberia mendacio non erit, nisi culti eritas libera Derit. Nempe voluntatem
liberam id est locam, essentialem illam Adamo dedit inoctis fuit R-dami proprius nostrum singulorum est. Quomodo propriuS, Cum a Deo sit diuus V R. Quecumque a Deo data sunt, aut lege juris communis data sunt, aut proprietatis atque mancipii di voluntatem dedit
Anu elis hominibus lege mancipii VPro ocietatis : Propria igitur est, I Ac ARM. DE TRADE sT
&motus pro ori illius. Ita inquit Augustinus libro de Genes ad litt.im Iers Cap. q. species natura sivei o fatic ordinates privationes antem specierum decet tis que naturarum non
facit sed ordiu at tantum semper igitur Deus justurum, nos autem iniusti. Ad 2. cur Deus hanc voluntatem, Re Pae&huiusmodi indidit Respondeo, ,----- opus fuit summa bonitatis: sapientiae in universitate naturae. md bonitatis insapientiae fontem obstruamus ingratis animis, qui jam ingratis animis abusi sumus 3 bonitatis fuit, quod imaginem suam in
Utraque natura tum superiore, Angelorum, tum hac inferiore, speciei hominum indidit quod cum CCCtera in natura rerrim instinctu communi naturae, aut sensu moveantur,
quasi obscuro vestigio Dei; hi sola
libertate propriae voluntatis, eiusque rationalis, principium viarum suarum penes se habuerunt a Deo ex sola honitate eius. Sapientia fuit,
quod has ipsas species imagine sua
praeditas cum aliis tam multi condidit. supra alias ut perfectissimum suae gloriae speculum , quoad eius in rebus creatis fieri potuit, existeret. Sed cur fecit eiusmodi, libertate mutabili 3 nempe imaginem suam fecit non se ipsi im. Vnica est essentialis imago Dei Patris, Dominus Iesu Christus Deus unus , aeternuq Ac immutabili cum Patren Sotritu sancto. Quisquis es qui hoc objicis auiis serpen em susurrantem tibi, quod Evae et inuit olim in perniciem nostram. Satis esto tibi, quod factus es ad imaginem Dei: non perfectionem divinam habens, sed perfectionis illius imaginem. Perfectionis divinae est propria immutabilitas Hanc Deus natura habet:
519쪽
habet, creatura imaginem illius habuit communicatione quadam a
Deo penes se , depositam Pene voluntatem suam sed abiecit voluntate propria, quicumque lapsus est, sive Angelus , sive homo. Ne plura, tota haec quae itio a Marcione est quam totam copios illime ac nervo lillime Tertullianus bona parte lib. 2. adversus Marcionem e secutus est, inde a cap. I. cuius icctio tibi,
confido, satisfactata est, Sublicis
tandem necessitate conclusionis illius non excusari illos , per di tinctiones a cimes, militatu in actu,necessitatu Ocoactionn, decreta inextinmionu, dcc. Ego vero te, mi frater, exiit imo ex iis quae modo dicta sunt, satis pro tua pietate prudentiaque videre, qua in re fallat argumentario. Pec LG- rem enim Diau non facit, sed ordinat, ut cum Auguit ino loquar Pec-C.ltoris verosi una malum factam, non subendo ut faciat lingulariter atque simpliciter live decernen ioni eis ordinem tuum, ius intrinitae providentiae suae in i Plo malo, quod Proprium ei creatur e vindicando sapienti ili me. Triumphare enim sapientiam Dei hoc modo oportebat, cum suum ordinem in creaturae tuae inordinatione propria e voluntaria ostenderet. Hanc inordinationem talienationein a bono, proprio liberae voluntatis moturi non Detanstinctu, creatura paravit sibi Libertas autem ista arbitrii, inquit Tertullianus lib. et ad ver Marcion. cap. v. noti e culpa insitam respuit a quo
thoi sed qua non ut debuit administrata est. Quaecum ita sint, nihil necesse est, ut de singulis illis distriactionibus dicam , quae suis locis fortasse valere possunt mihi quidem ad hanc argumentationem proprie
non videntur pertinere, nisi aliae argumentationeS, qua CX scripto tuo videre non possum, adferantur. De inde omne potiti communiter aciquaestionem de Providentia pertinent, quam ad hunc locum singulariter Aou placet autem qEod aiunt, extra lineas. Hic vero fortasse dixerit quispiam : Ergo iudicia Dei a contingentia pendere: fundari contingentibus, si ad hominem, qua peccator,&ad peccatum ipsius respexerint. Negatur consequens :nam contra ea ipsa quae nobis sunt contingentiari a Dei ordinatione pendent , secundum ortuni de actu in ipsorum ortum Vna me modum contingentem aeque ac neces saraum statuit Ita a Ura Dcus. actum v crota in rebia bonis agentem in malis vero Cessantem , Ua .ilae, non qua ordia iantur singulari provi-uentia eius. Non Crg sun Deo cist1' ista contingentia , ULCUriquc sint nobis Ore, quemadmo tum quae causae inferio Din , A, ii concri gunt, ea nullo jure superiora adi crisi possulit. Sed hanc remiam ante fundamento quarto latis, opinor, cx Prellimus. Quamobrem ad alia transituri sumus.
Replica Arimi sede consideratio Respons. c. MEn primae sententia ea est af,hram
quam ego propositione tertia rara . Cura
explicavi. An vero isto objectum et S
commum ter Scindiscrete , an vero testis' discretem certa circumstantia ve D. stilum Deo praedestinanti leprobanti offerat, non magnopere laboro de eo enim mihi quaestio non est hoc loco. Si tamenin hoc paucis agere liceat, dicam,accurate hanc Qq et recte
520쪽
rem pensitans, videri non posse ob lecti it communiter Windiscreto
consideratum esse decernenti Deo, ex sententia uetorum primae sententiae. Taliter enim objectum conoeen 'tui istaetaturn est decernenti Deo, G a ctorum illius e tum ultri quum nullum adhuc Dei decernentis internum actum Circa se nullum etiam exsequentis eo deratu, aetii externum in se recepisset. esse decer Aut hoc enim purum putum oblectum dicitur, vacuum ab omni alia consideratione, quae objecto peractum causae circa id versivitis accidere potest Q Quuin vero juxta sententiae
primae auctores creationis actus ad exsecutionem decreti, de quo agi-mUS pertineat , hinc certo certius
patet hominem, qua condenius est, objectum praedestinationis in reprobationis esse ' Si tamen quis varios domustiplices decreti istius actus consideret, non dubium quin alii ex illis huic se alii isti hominis statui sint accommodandi 8 applicandi a que hoc sensu communem indiscretam objecti considerationem admisero. Uerum omnes isti actus ex uno primario juxta istius primae sententiae auctores, dependent, nimirum quo Deus statuit in una informis istius massae , unde humanum genus condendum erat, Parte gloriam misericordiae , in altera vero decus fuae justitiae declarare at
que illud ipsum est quod dixi mihi
in pristia illa sententia displicere: neque adhuc dum mihi persuadere possum , ullum exstare in tota scri- plura decretum quo Deus statuerit gloriam suam per misericordiam justitiam in horum salute illorum condemnatione illustrare citra lapsus praevisionem.
I. Ephes. v. a. plane docet me nul ,' --
plicanda illorum sententia fecisse, Be(a. nam sine dicit Deum sibi per
creationem borruptionem hominis aditum patefecisse ad exsequendum quod ante decreverat. Ad convenientiam illarum en Xm M tentiarum quod attinet, te or omnes ahquam tepiri eo consentire , quod decretum ni ams--
hoc Dei ab aeterno sit farium , ante This diuo omne, objecti qualiscunque ,--- qualitercunque considerati istua tiam,sium lem existentiam. Nota enim sunt o T. .
mino Deo nostro omina opera ipstim a ximum inter avo Act is Et omnes in vini erim e
versum Dei arius interni aeterni sint necesse est , nisi mutabilem Deum statuere velimus i sed ita tamen ut alii aliis ordine in natura antecedant Fateor insupero in hoc convenire, quod nulla sit in praedestinato vel reprobato causa, cur ille praedestinatus sit hic reprobatus; quodque illa causa posita sit in Dei solius pura voluntate. At dico, quod alii alijs altius conscendant, Uecreti
actus ulterius extendant. Nam Ilaristiani negant Deum ullo praedes una tionis reprobationisque actu versari circa hominem ut nondum lapsum consideratum, deosndani a junt Deum circa norum conditum istius decreti actu non Occupari primani vero aperte dicunt contendunt Deum primo actu istius decreti circa hominem, non to ditim , sed condendum versarit Distinxi itaque illas sententias ex objectis , prout unaquaeque hominem Deo in primo momento actus
praedestinationis reprobationis versanti objecit, liberum quippe ab o ni actu Dei praedestinantis vreprobantis, tum interno, quo aliquid de homine decreverit, tum externo, quo