장음표시 사용
521쪽
'rquo aliquid in homine effecerit
quod etiam purum putum obiectum dici potest, nullum adhuc respectum ab actu decernentis aeterno, nullamque formam ab externo actu adeptum Quando vero jam aliquo Dei ac ii respectum aliquem vel formam accepit, iam nonitarum Objectum est, sed objectum habens circa se aut in se aliquem Dei actum,
quoad ulteriorem actum reclPICH
dum praeparatur , ut paulo ante dictum est Quod vero existunas illos suam istam sententiam even)plo Iacob Esau Rom. s. rect Omprobare, dero ostea videbimus. n. f.-di Ad illa quae tanquari scindamenta me tu . t m. praestruis huic doctr nae respon-
p imo inLM ioni ad meas argumentationes, pau-- letim. ca liceat mihi sive annotare sive esse Da Dei quaerere . At primum locum de Essentia Dei meus ita est immutabi is essset uia potentia, intellectia voluntate, consilio, opere denique, ut tamen creatura mutata alius illi creaturae fiat voluntate , applicatione Potentiae, vipere, quam fuit eidem crea
turae perseveranti in statu rimaevo; causae tribuens quod causae debetur, set absque ulla sui mutatione. Deinde si immutabilis Deus , ergo motum liberi arbitrii , quo semel dedit homini seu mutila animo ipsius,
non circumscripsit aut determinavit in unam partem decreto aliqUo suo, ut in istam necessario inclinet, in alteram vero, stante illo decreto inclinare actu non possit. Tertio , DeUS
immutabilem habet eorum omnI-um , quae mutabiliter ab hominibus fiunt, sed naturae ordine sequentem multos alios conceptus, quos Deus
habet, de iis quae, ipse facere hominibus permittere voluit. Ad sem
cundam locum de scientia Dei. De Cni ei deicientiam aeternam immutabilem e& 'De infinitam esse , seque extendere ad Omnia tum necessaria tum contingentia, ad Omnium quae facit ipse vel mediate vel in mediate, in quae fieri ab aliis permittit mihi est persuasis simum L at modum , Uo contingentia futura , , praesertim ea quaelibera arbitrii creaturarum sunt, quaeque permittere decrevit non ipse .icere, certo sciat, non capio, ne ista quidem mensi ira qua ab altas petatioribus illam telligi existimo. Scio esse qui dicant, omnia ex aeternitate Deo esse presentia . S modum . quo Deus futura contingentia certo In fallibiliter novit esse hunc, quod illa contingentia Deo coeXistant in Nunc aeternitatis, , adeoque
sunt ii ipso indivisibili, infinito
Nunc aete initatis complectente totum
tempus Quod si ita est, non difficile est nosse quo pacto Deus futura contingentia certo in infallibiliter
sciat. Contingentia enim non repugnant certitudini cognitionis nisi qua futura, non autem secundum quod praesentia sunt At ista ratio non exhaurit omnes dissicultates , quae incidere possunt circa istarum rerum considerationem. Nam Deus etiam ea quae contingere possunt, Nunquam autem contingenti pro- iterea Deo non coexistant in Nune aeternitatis, novit futura, ita si inpediantur; ut aue paret ex I. Samuele 23. desidibus, ellam avide traditurism manum Saulis quod tamen factum non est. Ergo etiam ex causis contingentibus videtur certa esse cognitio puturoru si illae causae completae sint non impediantur At quomodo eausae completae erunt illorum actuum qui pendent ex arbitrii libertate,
522쪽
i A c. ARM.quibus etiam eo ipso momento quo hoc elegerunt liberum fuit non eligere, vel aliud prae illo eligere Quare si quando per otium licebit, velim ut tua reverentiam haec quaecunque ad illam quaestionem
faciunt, suo more accurat pertractet scio multis hoc gratum .cceptum fore, operamque istam non inutilem futuram in Domino. E- terna dicitur Dei scientia , at non omnium scitorum aequaliter. Nam absolute aeterna est Dei scientia, qua Deus novit seipsum .in seipso omnia possibilia: at qua futura entia
novit est aeterna quidem tempore, at natura posterior actu aliquo v
luntatis Dei de illis, etiam in nonnullis posterior actu aliquo v iuntatis humanae praeviso. Et in universum hic mihi videtur ordo esse scientia divinae ad objecta sua varia
comparatae, ut Deus cognoscat.
i potest.2. Omnia possi l Quae fieri po bilia tum sunt ab illis, quae ipse
exstitura. . omnia quae per actum creaturarum a praecipue rationalium sunt exstitura.
ista creaturarum, jotissimum rationalium
effecta: vel saltem Occasione ab
Vnde apoaret aeternitatem scien Antho re
tiae Dei non negari ab illis, si in si et
quid ab humana voluntate depen avi oestieradens illi praei ruunt ut praevisum ni quivis Hoc autem non capio quomodo verum sit, quod in omni genere aliquid sit univocum, a quo caetera sint aequivoce Putavi hactenus,quae sub eodem genere sunt esse univoca aut saltem analogam aequi Voca autem cum univocas sub idem genus non comprehendi , neque logicum neque metaphysicum, Ulto minus physicum Deinde univocum aequi- voci causam esse non posse putavi.
Nihil enim simile. Qtiod si simile, ut inter causam reflectum jam
non aequivocum, sed analogum. Sic quae ab igne calent, non Uni Voc neque sequivoce, sed analogice calere dixerim Deus scit tam voce, nos analogice. Quod illi fatentur qui Proprietates aliquas naturae divinae nobis secundum analogiam communicabiles statuunt, inter quas etiam scientiam numerant. Ad tertium. .
Actiones Dei in ipso sunt aeterna iris'
quidem, at servato Ordine aliae alii Actionibui priore natura , qui Ac necessario De . Praeeuntes man eodem ordine quo fluunt extra ipsum , non facIle dixerim scio autem esse qui ita statuerint, inter quos nonnulli Georgi Sobviam p. m. recensent. Nonnullae etiam actionum internarum in Deo sunt natura posteriores praevisione actus alicuius ex voluntate creaturae dependentis. Sic decretum de mittendo filio ad redemptionem humani generis, est posterius praevisione lapsus hominis Etsi enim Deus lapsum hominis impediturus fuisset, nisi scivisset se illi restaurando remedium facile adhibere posse (quemadmodum nonnulli sentiunt,
523쪽
tamen et Num certum de rem lio
-co atra ipso m adferendo per missio, nem filii aD o non est factii m. nisi prce viso morbo id est, lapsu Modus quo Deus tanquam universale principium in creaturas suas .praesertim rationales fluit, cumque natura voluntate creaturae concharrit ad
agendum, ille mihi probatur quali
cunque sit, qui non ducit determinationem voluntatis creatura ad linum ex contrariis vel contradicentibus', si quis nodus inducat, non video quomodo ille consiliat cum Autu inici: et abs te citat , quod
Deus ita administrat omnia quae creavit ut etiam ips i proprios exerceret, agere motus sinat Neque cum dicto Platonis quo Deus expers omne culpa
statuitur Velim plane&solido explicari, quomodo a Dra providentia omnes e lectus: defectus in natura ivoluntate omnium omnino generum sint , Deus tamen a cul-Pari inmunis sit, culpa omni ui qua sit in proximi causa residentes Siquis egistimet D cum a culpa eximi
quia remota sit causa creartaram vero iiii proxima sit culiae affinem esse di quid peccatum ille mihi rationem rectam tenere non videtur, cur aliqua causa in culpa sit aut culpae expers, sed de illo etiam latius Postea Ad quartum Universaliscat sta non habet causam supra se prima summaque causa ab alia causa non pen set, ipsi enim terimini istam inserationem concludunt sed fieri potest ut universali ori mari stim me
causae occasio producendi certi alicuius effectus ab alia causa praebeatur, quem extra istam occasionem prima causa nec proponeret in se Producendum , neque produceret actu extra se, imo neque proponere COLLATIO. ' seu decernere producendum nequ*Producere poliet. Tale est decretum de damnandis nonnullis, Se damna- i I ex illo. Quae vero de modi causarum necessariarum contingenti tam dixisti, fici eadprobo, ut, illa quae de distinctione naturalis rationalis potentiae disseruisti Certum chibeo nihil ex istis praemis sis ad verius meam sententiam aut ea quae ad destructionem primae se iam tentiae a me allata sunt deduci po se. His ita positis, venio ad considerationem responsi tui ad mea argu
mentationes. In priore argumen-
Latione mea Lubtraxi misericordiare ruenti a peccat, miseria, Sc justitiae punienti hominem consideratum ut nondum conditum persisto
in sententiae nequeeniri quidquam video allatum quod illam in inpri&me ab illa deliciat. Non enim isto pacto subtrahitur homo providentiae Dei communis, non praedestinationi singulari sed providentia ex
misericordia Iustitia ita adiri i-
stratis consideratae praedestinationi existis causis decretae. Non Valet a. argumentatio ab eo quod est xstrae dii ad id quod estum A. L. cundum quod consideratae providentia subtrahitur, non simpliciterita etiam praedestinationi. Quod
etiam tua prudentia videt me responsitarum, ideoque triple: aliud responsum attulit at nullum eorum meae argumentationi noxium. Nam quod a primum, lateor peccatum imiteriam Deo ab aeterno fuisse Draesentissima atque ut oraesentia fuerunt,
ita misericordiae riustitie circa illa locum fuisse at ista quam impugno sententia non statuis illa praesentia misericordia de justitiae tanquam praevisa , sed ex decreto miseri-
C isideratiore oui Iunii ad primam
524쪽
strandi ducit necessitatem exitit entiae peccat in miseriae, ut perillorum actualem existentiam decreto ex misericordia: justitia facto locus ipso
actu est e posset. Quod a secundum,
concedo etiam misericordiae a Uccat, miseria potentiali vindicanti locum esse posse in eo qui actu neque Peccator neque miser sit, sed de misericordia ita considerata hic non agimus certum est misericordiam dudicium in Deo actu cete
no esse, sed actu primo at actu secundo Deus ea proprietates ex mente autorum istius lententi e tellectas exercere , nisi circa peccatorem inmiserum acti , non potest.
Denique quod de actione Dei interna&externa .conjuncta dicis, non
magis meam arvumentationem convellit Nam neqUeatalo terna, quae est decretum Dei de gloria per misericordiam riustitiam punientem illustranda , neque actio externa, quae est declaratio actualis eiusdem gloriae per misericordiam xjustitiam, neque utraque conjuncta locum habere potest circa horni Nem non peccatorem non miserum. Scio quidem illis qui hanc
sententiam tuentur, tant Vm inter actionem internam externam, id est, ut illi loquubitur, inter decretume eius exsecutionem esse discrimen, ut Deo decernere liceat alutem ex misericordia mortem ex justitia
non peccatori,at actu non salvare ex misericordia nisi peccatorem, neque damnare posse actu ex justitia nisi peccatorem. Verum edo illud dis v avis crimen nego quin-lm Oajo; Deuria, iis metrorum quod facere non Potest acha exter- stela, nec velle posse neque decernere
revis te, actu intern , adeoque unum mill -
dem circumstantiis vestitum esse V - - objectum internaen externae actionis: sive illud Deo sit praesens ratione intellectus ipsius aeterni objiciatur eius decreto, sive reipsa sit in sua actuali existentia objiciatur exsecutioni decreti. Quare adhuc aliter de illa sententia statuere non possum quam quod probari non posui cum Scriptura sentientibus: loqui desiderantabus. Cartei um illa duo quae lenius lonvenienter Christi Apostolorum vel bis enuntiari posse putas, non faciunt ad sententiam illam primam explicandam, sed additamenta sunt, quibus illa sententia plurimae in immutatur quae minime agnoscent jllius sententiae adstipulatores quod satis planum fecisse me arbitror inenarratione sententiae eiusdem ad responsionem tVrtiam , dum rursus
vel uni eo verbo commolastrari potest. Illa enim quae tu Od iam PGnis Meventum ConseqUCUtcm Praedestinationis Wre probationis, illa eadem isti primae sententie auetores causam dicunt essem praecipuam decreti eius dein, finem , licet, postremum , quem dicunt esse gloriam ex misericordiar& iustitiae declaratione Deinde nullam Illi gratiam agnoscunt in praedestinatione, quae non sit misericordiarim recte, nam gratia quae in hominem simpli-pliciter est , non est ex electione :nullam etiam agnoscunt OH-gratiam seu lapia mitericordiam, quam
justitia puniens non comprUUndat ut ut est, ego hic adversus sententiam ita explicatam non ago, non quia illam omni ex part Probo , sed quia istam quam Calvinc BeZae esse dico, hic examinandam sumsi de alia post videbo.
525쪽
Ad ch . Carptim autem ea quae isti senten-
- - tiae ita explicatae hic consentanea adsenti. ne hine feruntur considerabo Scriptura lota PRtemia sit ex Matthaei et s. Ephes I. allata,et' ' quibus docetur Deum ab Omlii a ter-vitate ex benepla; ito voluntat si a nonnullos elegisse ad adoptionem , sanctimoniam, S regni participationem, tantum abest ut communem considerationem probent, ut contra ex illis planissime peccati tanquam conditionis in oblecto benedictionis relectionis requisiitae respectus concludi possit. In pricre loco, benedicti vocantur ad regni participationem quod Deus illis ab aeterno paravit sed in quo , d Ter quem l an non in Christo: per Chrastum Z ita sane ergo
praeparatum peccatoribu , non hominibus communiter citra peccati respectum consis deratis. IVM enim
dicitur, quia epulum suum salva a peccatu Loci Ephis primo longe planius idem dicit, ut postea latius comprobabitur, quando illo loco ex
proselgo utar ad sententiae, quae peccatum ponit conditionem in objector equisitam , comprobationem.
ego non potui fecundum causam quod semel monitum volo, sed se cundum conditionem in objectore qui sitam, nempe peccatum minis exoletur dis adhuc aera uiro. Quod
refectumhmetraria vocem a miscricordiam iit inguis inumsecun secundum rem ipsam: significatio- 'c' 'm, diem vocurn est at huic loco non
necessarium Nulla enim est ratia homini ex praedestinatione facta, ut nec ulla praedestinationis aevia quae non sit conjuncta misericordia. Angelis quidem gratia affccit Deus, non mis ricordia cruente a peccato miseria, nos misericordia assicit, non gratia quae contra miseriordiam di-
stinguitur. Loquor de praedestinatione. Exque illa misericordia facta
est adoptatio, quare non ex hominibus in primaevo statu consideratis, sed ex peccatoribus: quod etiam apparet ex stylo Apostolico, qui non vasa gratia, non gratiae, sed misericordiaein irae appellat electos reprobatos . Quod vasa sunt, id habent aequaliter bommnia Iter excreatione , sustentatione, ,ex gubernatione divinari quod vasa ira digna eamque promeritan filii irae, ut est Ephel. 2. eo etiam inter se non discriminantur. At quod hi vasa ire sunt, id est, ad iram destinata, ex merito quidem suo, at ex Dei judicio justo iram illis inferre volentis: alii vero non irae vasa sunt sed misericordiar ex gratia Dei peccatum illis condonare. iram meritis parcere volentis hoc ex discriminante uistrosque Dei voluntate sunt quae discretio post peccatum milium habet, sive actum Dei internum sive
e X ternum consideremus. Vnde apparet eos non idcirco vasa irae esse quia labem contra Xeruet, CuiuSJustissimum consectarium est ira, nisi accedat Dei voluntas quae hoc justum consectarium respectu omni-Um Vltiosorum, velit necessariurii esse consectarium eorum respectu, quibus solis negat condonare , quod iuste potest punire in omnibus, condonare statuit ceteris euadad c 'sideratio
ampliscationem additu , itidem argu sidoua permentis stabilitur Iustitiae enim Pu a, evita-nienti locus non est nisi in peccato nem es 'rem, misericordiae istius, de qua agi - milus, ac US nullus esse potest nisi iii miserum . at homo inpurisnat iratibus consideratus, nec peccator est
nec miser ergo illa ustitia: misericordia locum circa illum non Rr habent.
526쪽
habent. Vnde videt tua reverentia praedestinationis, ex illis Droprietatibus de ita intellectus factae obje ictum esse non posse hominem communiter consideratum, utpote quae circumstantiam peccati, miseriae in suo objecto postulat,qua circumstantia homo ad determinatum statum restringitur, a communi consideratione secluditur. Scio quidem, si communis consideratio admittitur, tum nullam ex singularibus illis excludi Ut novit etiam tua dignitas , si singularis aliquis respectu Spraecise ponitur, tum communem
illum excludi At quod in causia electionis, reprobationis nulla sit benefacti aut peccati consideratio,
Benefacti non est, utpote quod nullum fuit peceat non est ut causae cur hic reprobetur non ille , sed ut causae meritoriae cur illi reprobari posset,in conditionis in objecto requisitae, quod saepissime monui in porro saepe data occasione dicendum erit. Quousque vero dissentiantistae sententiae paugis est annotatum ad responsionem primam. Quando autem dicitur Deus relegisse vel nondum conditum, vel conditum quidem, at non lapsum, vel lapsum, id intelligendum norunt omnes, non qua tales re ipsa sunt homines, sed
qua tales considerati omnes. n. Ω- tentEr Deum ab aeterno elegisse ho-m me antequam conditi essent, actu nempe interno at actu externo nemo dicit hominem electum anteis quam conditus esset; quare conciliatio istarum sententiarum respectu actus interni&externi non fuit facienda: quum utriusque actus unum idemque sic eodem modo oonsideratum objectum. Et diversae sunt quaestio aes, quando electio facta sit,
qualiter considerato. Autoritate tui consensus me di Recte iam cta stabilire volui, an ignoranter, e Tissis his judicium fiat. Praeparationi Pae Im nae ex justitia, quam ego ex tuisti, si bus etiam reprobationem appellam vi, subjicis hominem ut peccatorem
consideratum, eaque peccatum pras pavit ex tua menter at pyinia sententia peccatum isti eidem decreto,b- ordinat Praeteritionem quam illa eadem prima sententia justitia punienti tribuit, tu libertati bonitatis divinae tribuis, punientemque justitiam ab ea excludi , quum subjectum praeteritionis statuis hominem nondum pacta, torem Praedestinationem sive electionem quam prima sententia miseria cordia adscribit ut contra gratiam distinguitur, tuae theses jam ante citatae respons et in . gratia assignant,
quidem simpliciter dissa , quandoquiisdem hominem considerant in natura, in qua est condit tu; gratia vero, qua misericordia est conjunci a subjicis hominem peccatorem, eique peccam tum prasipponaei sententia vero prima illi peccatum Abordinat quorum utrumque simul fieri nequit itaque in eo mihi adsentiri visus es, quod electionem miseri ordia non tribuis nisi qua homo ut miser consideratur, inpraeparationem poenae institiis non adscribis, nisi qua homo ut peccato consideratur. Respondes, gratiaso excellis. sita ut genere misericordiam ut speciem non excludi, misericordia posita ut specie gratiam ut genus non excludi fateor, at dico primo
gratiam ut genus poni non pol Seri Res an et nam gratia qua genus nullius actus
causa poni potest, actus inquam singularis, qualis est pr*destinatio De-
inde aliam esse hic rationem gratiae
527쪽
mmisericordiae quam generis speciei opposite enim dicuntur ut
species gratiae gratia nomine generis adpellata pro gratia quae hominem respicit ut conditum , misericordia nomen ex objecto suo nacta
pro gratia qua hominem respicit ut peccatorem .miserum. Ex illa priore si homo praedestinatus dicitur, haec posterior locum habere non potest, si ex ista , misericordia nempe, jam illam priorem locum non habuisse certum est , alioquin hac opus non fuisset. Ex utraque conjunctim praedestinatio facta dici
non potest. Quare recte conclusi ex unius specie positione alteram tollens. Si homo ex integra natara evehendus est in supernaturalem gloriam , hoc est gratia simpliciter sumia ut contra misericordiam dipinguiturus ex corruptari hoc gratia cum miserico idia coniuncta, id est,mi=ericordis pro
rium opus est. Gratia simpliciterumta: misericordiae opposita hoc non potest, misericordia ad illud non est necelsuria Praedestinatio autem est ex tali gratia quae& poteste incere quod proponitur praedestiriatione , .necessaria est ad illudessiciendum. Quod copulative scripsi de praeteritis: reprobatis, id feci quia subjecto unum sunt. At non ratione: fateor: hoc expressi quum dixi in his solis id est, reprobatis, id est damnatis non praeteriti justitiae meministi. Propositione autem secunda mea significavi aliam
praeteritionis aliam vero praedamnationis, quam ibi reprobationem appellavi, rationem esse ex mente eorum quibus secundam sententiam adscripsi. Homonymia reprobationis responsione secunda explicata est, laetulis culpa a me remota, qui illa voce ubique ex tua mente usius sum. Ex illis vero quae sequuntur aperte apparet te a primae sententiae auctoribus dissentire. Tu enim praedamnationem a justitia esse dicis, praeteritionem vero seu reprobationem cum lustitia quidem sed non a justitia: at primae sententiae autores reprobationis qualitercunque sumis piae, sive synecdochice, sive proprie, sive catachrestice, causam justitiae adscribunt hoc est, praeteritionem Wpraedamnationem a justitia esse dicunt. At quomodo electio ira teritio liberae voluntatis opus est, damnatio vero necessariae voluntatis justitia Dei DPutavi hactenus cum nostris Theologis totum hoc decretum a liberrima Dei voluntate institutum esse, atque eadem mihi adhuc sententia vera esse videtur, juxta dictum, miserebor cuivi miserebors Cutrum vult miseretur, O quem vultund rate utroque actu aeque libere fungente Deo. Si enim necessarium est ut Deus peccatum punire velit, quom modo non punit illud in omnibus
peccatoribus t si punit in aliquibus
in aliis vero non,quomodo necessariae voluntatis 3 distinctionem enim illam inter personas aeque poenam meritas, quis non liberae Dei voluntati adsedibat ' postulet justitia poenam propter peccatum, sed ab omnibus peccatoribus aequaliter citra dis crimens si discriminatio est, illa esta libera voluntate cenam postulantis ab his illis vero peccatum condonantis. At necessarium fuit ut puniretur saltem in aliquibus. Si negem post Christi satisfactionem , quomodo probabitur et Scio Thomam illos ex Scholasticis dicere, bonitatis divinae: providentiae rationem postulare ut nonnulli ad Rrr et vitam
eorum det re, quos a tuunt neeesia ratem paeniem
528쪽
etanda argua esstationis Armin ex
primasententia Deum necessariosta. tui hctorem peccati.
vitam eligantur, alii permittantur in peccatum ruere hinde in poenam mortis aeternari liberum autem esse Deo decernere quibus vitam re quisbus mortem velit obtingere a rationes illorum mihi videntur refutari posse ex iis ipsis, quae alibi de Pretio redemptionis nostrae a Christo persoluto dicunt. Ajunt enim pretium istud sufficiens esse pro omnium hominum peccatis, at si justitiae divinae necessitas postulat ut aliqui peccatores damnentur, iam pretium illud pro milibus susticiens non est Iustitia enim pretium illud accipientis postulat necessario, ut aliqui redemptionis sint experteS, ista ergo conditione ab offerente oblatum est, ut justitiae necessitati semper sua illa restaret aliunde postulanda satisfactio, habiliis praestanda Neque est quod hoc postremum scholasticorum dictum , quod tamen a Patribus sunt mutuati, quissquam rejiciendum putet,planis enim hexpressis Scripturae testimoniis comprobari posset, si opus esset.
Iam ad argumentationem meam secundam veniamus illa haec fuit. Sententia , ex qua Deus necessario auctor peccati statuitur, omnibus
Christianis est repudianda, imo
hominibus omnibus nemo enim mortalium quem Deum aestimat, malum arbitratur. At ex sententia Calvini, Bera Deus necessario autor peccati statuitur. Ergo repudianda Minoris probatio constat his illorum verbis, quibus dicunt, Deum ordinas ut homo laberetis invi- risui feret quo hac ratione viam, atervi constitis patefaceret. Nam qui ordinat ut homo labatur, peccet, ille peccati auctor est. Haec mea arguimentatio firma est , neque peror PRAEDEST.
tuam responsionem debilitata. Est enim ordinandi quidem vox aequivoca, nam sienificat propie ordinem
in factis disponere in rebus singulis pro modo ipsarum , quo significatura scholasticis pene semper usurpatur. Sed sumitur etiam nonnus quam Pro eo quod est simpliciter de absolute decernere voluntate determinante factum Sed quid tum p an continuo, quia ego voce illa usus sum quae est aequivoca varie usurpatur, aequivocationem commissi
Non puto nisi probetur quod ego voce illa vario significatu usus sum
in mea probatione. Secus rarissima sit proba argumentatio , Urim prompter rerum multitudinem de inopiam verborum creberrime cogamur uti vocibus diversum signi cantibus. AEquivocatio autem dicitur quando vox aliqua in eadem argumentatione aliter atque aliter usurpatur. At ego in propositione mea Min assumptione eodem sensu vocem istam accepi, sic libero meam argumentationem ab aequivocatione. Dico hoc ex ipsa etiam liquere. Nam addita illa, ni homo laberetur, fignificant ordinandi verbis mutrobique accipi pro eo quod est facta smylkiter decernere vel potius pro eo quod est facienda simpliciter decernere et non posse autem accipi, ob illa eadem adjectata pro eo quod est ordinem factorum decernere. Iam syllogismum paucis ponamus ut responsionem tuam ex adverso Conferre queamus.
ii ordinavit ut homo laberetur et ' me
Demor linavit ut his laberetur Suesit , cum
529쪽
nandi verbum sumitur pro ordinem in factis disponere Negas algum-tionem si idem verbum pro eo quod est facta seu facienda simpliciter decernere usurpatur. Recte sanen ego tibi in eo assentior Sed qui iidem verbum in propositione significet facta seu facienda simpliciter discernerest tum sane vel te quoque fatente vera erit propositio. Secus vana est distines io vocis, si falsa sit
propositio quocunque modo vox sumatur. At vox illa in propositione sumitur pro eo quod est facienda simpliciter decernere ut fiant , quod declarant ipsa verba qui ordinibit uthdmolaberetur. Iam a sumptio inqui Sfalsa est, vi vox eodern significatu quo in propositione usurpatur; sic non sequitur conclusio Respondeo non hoc inter nos quaeri an asse sumtio ista vera sit necne, Oceor dinandi pro facienda decernere usurpata; sed an hoc illi dicant quibus primam illam sententiam attribui. Quod si illi hoc dicant: propositio illa vera sit, tum sequitur e X illorum doctrina , O te mihi convsentiente, quod Deus sin auctor peccata Fateris enim peccati auctorem esse illum , qui ordinat ut peccatUm fiat, voluntate simpliciter decernente&determinante. At Calvini de
B te id dicunt planis mapertissimis verbi , nullius indigis explicationis, mistam explicationem vocis ordinandi, quam tu propriam dicis: ego
agnosco, nullo modo admittentibus Velim autem doceri quomodo
peccati fiendi necessitas pendere posse sit ab ordinatione , Decreto Dei, aliterquam per modum causae sive eruientis sive deficientis quae deficiens in et ficientem reducitur, quan Coo ATro. y
ldo deficientis e Scientia necessaria
est ad vitandum peccatum. Ipse Be- ea fatet ut incompraehensibile esse quomodo Deus possit esse extra culpa nam homo culpae obnoxius, si homo Dei ordinationes necessario est lapsu S. Hoc itaque faciendum fuit illo NM, Srum sententia fuit liberanda ab istius cem
ad surdi conlequentia qUOd ego illi tibis. Dicto mea argumentatione impingo. Ne rem eecati peesse vero non fuit doceri quomodo h-
Deus peccatum ordinaverit,e quod 'qui eae pospeccati auctor vere non sit. Assen tione rimatior enim tibi utrobique , tum in ex Au plicatione istius ordinationis, tum in eo quod Deus peccati autor non
est. Quin&ipse Calvinus rae Ea
aperte negant Deum a Utorem peccati esse licet ordinationem peccati talem definiant qualem vidimus: at non commonstrant quomodo haec duo inter se convenire possint. Quare velim plano .perspicue commo instrari, quod Deus ex illa ordinatione auctor peccati non statuitur, vel sententiam commutari; quandoquidern multis est scandalo, imo causa a nobis secedendi nonnullis, quam plurimis se nobis non conjungendi. Omn no autem mihi persuadeo late illam consequentiam videre, sed male sententiam virorum istorum commoda explicatione liberare ab absurdan blasphema consequentia, quam illi istam impingere Candoris certe hoc est benevolentiae, sed nulli bono usurpatae, eo quod glossa, ut loquunt Ur, Ontraria est textui, ut cuivis inspicienticvtextum cum glossa conferenti est manifestum. Duae porro istae quaestiones, quas tibi objicis mihi negotium non facessunt, quum res ita explicatUr.
530쪽
Gaudio tamen perpulchra tua&elegante istarum quaestionum tractatione. Ego vero adversus sententiam Calvini NeZae quaererem Suastionei Quomodo hi moti voluntatis proprii Gaia Arum litati dicantur , quum volunt alia alim , vita. De decreto ad unum P determinatis ecf.rra Alben Deinde Cur Dem homini voluntatem p rq indiderit, cuius libertate illum uti sui ipsa
ratimque actu si erit mae enim quaestiones
resim necessario sunt solvendae illis autoribus, nisi sententiam suam indefensam deserere velint. Apparet ergo
ex his meam argumentationem non
fallere , sed firmam immotamque
manere, propterea quod omnia,quae attulisti, praeter meam argumentationem sunt, quae non voluit ex mea mente concludere Deum esse peccati autorem Uabsit a me istius blasphemiae abominandae vel cogitatio sed ex Calvini 'eEae sententia id
necessario consequi: quod fidenter dico abs te non est confutatum: neque omnino confutari potuit quum ordinandi verbum aliter quam illi usurpes, atque eo sensu, secundum quem etiam si Deus peccatum ordinasse dicatur, nihil minus quam Deum autorem peccati esse concludi poterit.
n. minati Dixi insuper sententiam Calvini
s ibis suae in BeEae qua statuunt Deum ordi- sevten nasse ut homo laberetur, vitiosus in ove si eret , non polle exculari quominus Calaiorum is Deus per illam peccati auctor con--t , Hyae stituatur, per distinctiones actu ,
aruis adda vitiositatu in acta, necessitat incoa-eredarium u decretio exsequutianu , decretim 'O .ficacis e permisivi, ut hoc ab illius sententiae auctoribus sententiae ipsorum consentanee explicaturri neque
per diversum respectum decreti divini,
natura humane se hominis, neque peradditiquem l . quod nempe tota ista ordinatio fiat ad gloriae Dei illustra
tionem. Videris mihi, vir leverendae, non vidisse quorsum ego haec attulerim,non enim novam aliquam argumentationem adferre volui contra sententiam primam, sed objectionem meam antecedentem firmare volui per refutationem illarum solutionum , quae a defensoriis
bus illius primae sententiae adferri solent, adversus Objectionem , qua illorum sententiae impegi quod Deus inde autor peccati statuatur. Illi enim ut a sua sententia crimen illud repellant, nun qnam respondentillud quod abs te allatum est et id enim si faciant a sententia sua resiliant necesse est, quae omnino mutatur, si verbum ordinandi, quo illi utuntur, significet non peccatum decernere faciendum,sed ordinem in facto statuere, quemadmodum tu vocem illam explicas. Sed ut doceant ex sententia ista sua non sequi, quod Deus peccati autor sit, adferunt haec quae ego posui, diligenter ex variis illorum scriptis conquisivi quod omnino mihi faciendum fuit antequam illorum sententiae crimen ilia lud impingerem. Si enim ullam illius sententiae explicationem, ullam distinctionem invenire potuissem,
qua sententia illa potuisset ab illo
crimine excusari, conscientiae meae fuisset sententiam illam ista consequentia non gravare Tu distinctio vocis ordinandi, difficultatem quidem tollit, sed ita, ut una eademque opera sententiam tollat ex qua ego illam sequi commonstravi. Fac ut primae sententiae autores dicant Deum non alio sensu peccatum ordinasse quam quo tu illud verbum proprie accipiendum docuisti, . quod volori obtinuero, fateborque distin-