Opera theologica ..

71쪽

Dei. Item: Abscondita labina Dei no-D v. si ' sitisunt, revelara nostra sunt se silinum nostror m usque inseculam , ni sata ammemma verba septi sitim Et apud Paulum: Quod de Deo cognosci pote manife-ymes in ipsis: Deu enim ei mamseptimsecit. Evincit idem oblini ratio.Quum enim Deu siit Author universi, non naturali interna, sed voltantaria externilque operatione, quae t tum de tuo operi impartitur quantum vult, icrmittit ipsum , unde Producitur, nihilum necesse est illius praestantiam longe excedere ipsius universi , si opterea etiam h Cmnis , capacitatem. Qua derim. 6. is Catila in Scriptura dicitur, lucem habitare accellam, quae tanta claritate eriam acutissimam cujUsqUe creatu- x. perstringit aciem, ut Obtundatur obtenebrescat, nisi certo adhibito temperamento conspici cndum se praebeat quae stipsa patclaclio, citra quam imbra dunuet posuisse abi. iaculum suum dic que ipse tantum, sed de et activi di coguariox es tanto sunt notu altures,ahanivm sceli ipsam terram

altitudine exsuperant. Actio' es Itaque Dei, quae via Dei dicuntur Ad Praesertim creatio, init in via Dei appellata, Prov. . qua DEUS EX ire velut e solio majestatis suae cepit , non nisi Deo revelante innotescere OitIerunt , qualiter fas est cognosci. Quod S antesdei vocabulo ab Apostolo usurpato est indieatum. Cogitationes vero Dei cc volunta Mus, Iturni quam a nobis fieri vult , tum quam de nobis facere statuit; Utam libera sint dispositienis, Uam Ty- raevom Dei decernit , e consiliarium nullum adhibuerit, impcrmestigabiles sint Sinite scrutabrtis est necesse . Atque hisce constat ligatis Thialogia , quae quum citra proiem

ctam a Deo revelationem non cognoscantur, De m illius aut herem esse evidenter conficitur. Ac stipulatur ipsa populorum universitas. Quid Rhadamant m , quid Minoa Cretensium Reges iustistimo antrum Iovis subire coegit AE pra tendere leges inde allatas ex inita iactu Numinis, quaslui civibus Promulgabant . quam quod scirent receptum non iri nisi divinitus crederentur acceptae L . et horum eXemplum Imitatus, quum sui Lacedaemotidis leges et set condaturtis. Delphosia Apollinimcommeavit , Ut reversius leges suas orachii Delphini autoritate redderet commenuataS. Numa Pompilim, ut populi Quiritium ferociore animos ad Religionem perpelleret nocturnos sibi cum De AEgeria congressus est simulavit Celta luerunt haecine videntia testimonia notionis manimis hominum anticipatae, quod

nulla Religionisi origine divini de

e celo fundamentum habens recipi metreretur. Adeo verum arbitrati sunt, quod nemo D cum carit de ea quappiam nosse queat, nisi per ipsum Deum. Videamus de Theologia Euangelica Hujus Deli inde Christin Antherent securus, Scriptura adcm sic jubente, oblecti ratione tanto id postulante justius, quanto ipsum in profundioi sapientiae divinae abysso est reconditum , majoribu mens humana tenebris obsessa ignorantiae. Et Scripturam quidem huic noctia sententiae praeviam habemus quam plurimis locis Paucos recensebimiis prius qui Deo es Patri; i. c. . . . inde qui Clitipo usus doctrinae ad io. scribunt patefactionem. Loquimur.

inquit Apostoliis , sapientiam Dei mysterio sicaliam illam , quam Deus prasinierat ante sic in gloriam nor et trami

72쪽

si Nobis autem Dei illam remelavit irim icos . per spiritum. Idem Apostolus dicit: Evangelium sum: praconium Iesu Christi , quod tem mihi aternis tacitum seu, Miise lum e se factum per Scri, MProphetita ex imperio aeterni Dei Petro,

recti de Christo confestionem edenti, digit ipse Caro sang n non revela rutit tibi, sed Pater eiu ni en inlaeta Christo idem tribetit Ioannes Bapti ita dicen ara Fili qui eli. in J-

nu 'atris , ill nobis Delm enarra Uit:

Et Christus sibi lii verbis: Nemo nomiait curei neque Filium nisi cui volue, reis id rit Filim revelare. Et alibi Manifestavi nomen tuum hominibus quos dedisti mihi em Udo S cognoverunt m a te missum esse. Uideamus atefactionis istius necessitatem eae objecti ratione. Hanc Christus indicat de Theolagia Euan gelica proprie agens his verbis : Nemo uouit Patrem nisi Filius , di nemo no Du Filium nisi Pater. Itaque nemo Patrem aut Filium potest revelare, in quorum tamen notitia consistit Euangelium. Baptista eiusdem ne cessitatis assertor est, quum inquit: Deum nemo vidit unquam . Hujus Theologiae est illa sipientia is Mint. cor. i. g. mysteri S c uulta dicitur Apostolo, qnam nemo principis in uim seculi cogno-imit, imo utin neglie oculis vidit, neque auris avdibit , neque iis mentem

hontinis venit non intellectui cognita , Ck velut cum primi in otionibus in Cretatione impressis inditara non discursu ut ratiocinatione acquisi ta . sed sermonibvi us daret Spiritisio sanctis , enuntiata. Ad hanc Theo- logiam Pertinet Iasii vita illa Dei multi. I. formis isam nece Cepi principibus potestatibG in laetis innotescere per Eccle-ham securum ipsis etiam Angelis futura incogit ita. Quid Z quod ipsae Dei profunditates , quis nemo orati

nisi Sotritu qui en in Deo , hac Hoctrina explicantur et imo ipsa sapientiae Dei a Uitudo . latitudo pra- funditas et altitudo , ut Apostolus alibi tuquit, admitabundus: vix in . . veniens quibus verbis plenitudinem istiuis Theologiae enunciet 3 In hac proponitur cognoscenda baritit Christi, omni cognitione Aperior pax Dei hae i. sm em exsuperans intellereum. Ex quibus claret evidentissime , Objectum Theologi Euangelicae a Deo cChristo revelari debu Te , aut Perpetuis obsessum tenebris latere hoc est Theologiam Euangelicam ad

nostraru cognitionem non venire,

e propterea quod hic necessumi nullam prorsus fore. Si cui volupe estri res sane meretur enucleati ista Vper sin aulas partes distinctius

intueri, conjiciat ille oculos mentjssirae in illas naturae divinae proprietate S, quas proprio suo modo vestita enarrat haec Theologia in illas Dei actiones, quas id lucem producit haec doctrina et in illam Dei voluntatem, quam ipse Euangelio suo patefecit; distinctius necessitatem divinae patefictionis intelliret. Si

quis compendio uti volet, Christummodo contempletur: Atinim admirabilem illam sermonis, carnis unionem officij que inpositionem c executionem diligenter intuitus fuerit, simulque quod totum hoc Oluntaria sit oeconomiaetam liberrimae dispensationis Dei,consideraveritmon pbterit quin palam profiteatur, istarum tantarum reru notitia non nisi per Dei & Christi revela tionem haberi potuisse. Sed ne quis sinistrioris suspicionis aut erroris ansam arripiat. ex hisque ita diximus, ac si solus Deue Pateris eluso H-lio,author sit doctrinae legalis idem vero

73쪽

a, Avet T. ET, II vero Pater per Filium Euangelicae: nonnulla addenda erunt, quae solvendae isti difficultati, & negotio, quod agimus, porro explicando poterunt servire Certim est, quemadmodum Deus per sermonem suum, qui Filius eius est, de Spiritum omnia creavit, O hominem per imaginem sui lata quoque nullam ab illo

cum homine communicationem ombiri , nisi Filii: Spiritus sancti Interventu. Qui possit 3quum opera di-vINItatis ad extra sint indivisa, hide ordo sit operationis ad extra, qui est ordo processionis ad intra Itaq; Filium, ut sermonem Patris in Spiritum sanctum qui prophetiae Spiritus est , ab istius et ficientia revelationi Snullo modo excludimus. Sed alia ramtio est in patefactione Euai Velit, non quidem testin antium respectu pervsonarum sed modi quo ista: veniurat considerandae Pater enim Filius,&Spiritus sanctus habent inter se non resperitam tanti immaturalern sed scalium, qui a voluntate diicit originei

omnino tamen convenientem natN-rali, qua inter illos est relationi Biprocessio in personis 1iverna est eX terna,quae millitonis nomine in Scripturi S cc a Patribus adpellatur. Cujus Potiteriori ratio in hac revelatione sinissim Nil sit habenda Palerenim

ite facit Euangelium , per Filium tuus in de Spiritum; sed per Filium,

qui missus est, ut Moliatoris partes retate Deum .homines peccatores Peraetret; qu.r Adae M est caro scis qua Deus in carne manisi alii irinis qua mor uus est, SI ad vitam resulciatu et

i sive id re ipsa factum sit sive in decret, praescientia Dei Ier Spiritum, qua iJle est Spiritus Christi, quem Clitast usa Patre passione suae morte impetraviti, quem cruminia-N. e , E O 1 o et ait m a mortuis, de tollocatis ad dextiram Patris, ab eodem est adeptus. Intes ligitis opinor, distinctionem qua hic utendum existimon dabo operam ut eandem mecum probetis , apertissimis Scripturae locis in confirmationis subsidium allatis. omnia inquit in t .ir Christus tradita mihi sunt a patratae nemo no uit Filin nisi pater , o nemo no Uit patrem nisi Fili M. etradita illi ut Meliatori, o Patre tali coli t. placuitant in eo omni plenitudo inhabi

taret.

Eodem sensu intelligendum quod

Christus dicit, apud IoanneIn vero Dan. I p. qua tradus isti mihi,tradidit eis, subiungitur enim O vere norunt me a te exivisse, crediderunt me a te missum esse. Unde apparet, Patrem illi tradidisse ut Mediatori. Quare alio loco dicit. Dan. 3. 3 quem misi tuem verbi Dei Ia vitant. Huic adstipulati ii I aptista dicens: Lex per DRI

Most data est, gratia. veritas e les Christum. At ille, qua Mosi oppossit usaeculanti recondet mniti peccatore . consuleratur uti MedLitor inter Decidisse Cassiores. Eo detendunt ouae sc-quuntur: Denmllemo Didit i Diva, Fili set ni In sinu patris Q iri ad millius qua Mediator, ad in imam secretraria Patri Sint ultionem enarra mitis ob iuva DN, Uter vim diligit Eliam, e propterea omnia illi dedi bini more et tam do trami Eu. HS C lil qtiani esset expositurus at V m an ato Patris, Et in omlia qu. m per Christam har mus revelatione . di valet nod est initio Apocalypsro Iohanam tu in Medis lippis lesu Chri Bi auam dedit ili Dein ut induare servis suk.Per Fidium ream suu Deus manifestavit Et uvesicam Theologiam , quatenus Illel PatrQemissus est . ut Media tota munireta nud homnine Dei nomine i irige retur in Spiritu sancto testatur.ea

74쪽

A D. I. ARMINdem Scriptura quod ut Spiritus Christi Mediatoris , Et Ecclesiae

suae capitis, Euangeliiim patefecerit Christis in quit Petrus per Spiritum spiritilbin, qui in carcere erant, pro

fectus praedicamir. quid praedicavit Resipiscentiam. Itaque per Spiritum suum tanquam Mediatoris: Sparitus enim Dei solo hoc respectu

ritas a ud eundc Apostolum ira qua salute inquisierunt Propheta iii

miniim ille, qui in iis , Spiriim Chrisdi, testificaretur qua ad Christum passiones, Saloriam poli illa chi sequi iuram . Et

Spiritus quidem Chri sti quaMeo iator, Caput Ecclasiar quod ipsum oblectum evincit testimoni j ab ipso

Pramunciat l. Quod seqoitur prelo post omne excludit dubitationem; quum E angelium ipsis praeduatum di.citur per emi semet talis Spiritum sav-ctum Emisius enim illo est a Cliti- sto ad dexteram Parru elutato , ut est Ast et . qui locus etiam horsum sa-ci ex propositio, o propterea d Inus cuiuis hic justa habeatur ratio. ta enim habet. Itaque dextera Dei elevarus, e promissum Spiritum sant Ium, adeptini effudi hoc quod videtis audiis tu; nempe Spiritum per quem prophetabant, diversis linguis loquebantur Apostoli Suffcerent quidem

ista, sed non possum ut locurra nobi lissimum praeteream .abisb Christo solandis discipulorum, propter ab I tum ipsius dolantium, alii mISenu Numis .is tiatum Nisi abiero inquit ille conso-iator,seu potius aduocatus, qui mihi vi cariam praestabit operam sic enim Tertullianus non leniet ad vos o antem profectas fueros, mittam eum adustri Et isn et ellcrit arguet mandRm,

Sc. Ire mealitiscabit, quia de to ac Upiit quod cnuntiabit vobis i Mittet ergo illum Chrastus, ut Mediator Acci pret de eo, quod Clitasti Mediuatoras est glori sicabit Christi m qua Mediator est,in caput Ecclesiae a Deo constitutus, illa gloria, quam Christus necesse habet petere a Patre sequenti capite. Refricat mihi iste locus alterius memoria,qui ipsi merito parallelus dici potest Spiritus panctas inquit Ioannes hondum erat 'R A quia Iesus nondum erata lorificari s. Notum illud non de periona Spiritus, scd donis intelligendum, praeser tim prophetiae Christus alitem glorificatus est qua Mediator PatNila glorificatus mittit Spiritum dan-ctiam Spititus itaque sanctus emis sus a Christo, ut Mediatore 'at propterea Spiritus Christi Mediatoris Author est prohetiae Euangelicae. At finit Spiritus sanctus etiam ante Christi glorificationem misius

ad patefactionem Euangelij. Ita sane est,m sic postulavit Ecclesiae

necessitas, erum&Christus in heri,.s .i Ohodie, idem: ct nsecula ille quoque mactatus ab initio mundi, repropterea Dpm etiam tum resuscitatus, alorificatus; sed in decreto, praescientia Dei. Verum, uti constaret, Deum Nunquam Spiritum suum sanctum ad Ecclesiam misisse, nisi interve niente Mediatore Christo, killius respectu: distulit exuberantem istam copiosissimorum donorum efffusio nerit usque dum Christus in coelum elevatus, inde eadem talita abundantia demitteret: claro crevidenti argumento testificans, ab eodem jam olim destillasse Spiritus charismata in Ecclesiam, a quo rupta per ipsius adsensum undosissima aquarum supercaelestium nube,tantas nube gra

tiarum

75쪽

tiarum deplueret, Set totum Ecclesii velaverit, In pirum accedet proposito nostro momenti Omnia qti idem scientiarum genera ex Dei se corpus pervaderet Convenientissime diutem,muisti se

fima de causa Euangelicae Theol giae revelatio Christo, qua Mediator est,in Spiritui sancto, qua Mediatoris Christi Uicarius est, o Advoca-rti , adtribuitur: tum quia Christas,tat Mediator, huic doctrinae subsiternitur, tum quia Mediationis munere peragendae istae actiones, perferendae passiones, impetranda bona fuerunt quae bonam partem explent rerum Euangelio Christi enuntian darum. Non mirum ergo, si e re

spectu est Euangeli manifestator Chri situs , quo illius esse objectum ipse Euangelicarum gratiarum

impetrator, DominUS, communicator Quumque Spiritus Christi Mediatoris, re capitis nostri, sit vinculum unionis no sitrae cum Christo, e qua porro com mnnionem Christi v omnium ipsius bonorum obtinemus; aequum est, ut, ipse hoc, quem divimus respectu Evangelicum instrumentum fidei, per quam Christus inhabitat in cordibus nostris, mentibus patefaciat dicordibus obsignet Cuius rei consideratiookCausam nobi ex laibet, qui fieri possit, ut Deus tanta lenitatU, patio itia longanimitate sustineat, ui que dum Euangelio obtemperent quibus annuntiatur mimmensum praestat ignorantiae vi infirmitati nostrae solatium. Videtis ut opinor, auditores, singularem istum tuitu , non exiguum dignitatis gradum, addere Theologiae nostrae Euangelicae, Praeter istam, quam a communi Authoris consideratione obtinuit Siporto considerare libeat, qua sua sapie filia bonatate, in potentia usus

Deus, Theologiam institue iris xx-

pientit originem habent eiusque bonitate, potentia hominibus sunt communicata sest, si liceat si, licet) gradus stitu re in externo divinarum propraetatum exorcitiori dice- nTI Om achalias praeter hanc n

stram, ex sapientia Dei serior exortas esse in minore bonitate, potentia revelata . Egobjecti prestantia hanc rem est lanare fas est. Ut malo sapientia est , qua Deus se, quam qua alia novit: ita major adhi-t bita sapientia ab ipso in sui-iosi uv. quam aliarum rerum , patefacta one: sic quoque bonitas amplior est, qua se summum boni homini des agito scendum quam, qua alta meterunt

cognit innem impartitur. Malor etiam potentia , qua ad supernaturalia cognoscendum evehirilr vitra. quam qua ad hor genea sibi ira gnata pervidendu deducitur. Quamia quam igitur omnes scientiae Deci gloriari possunt authore, tam hi chic non exiguo intervallo superantur a Theologia Uerum , Ut haec consideratio Theologiae divinitatem In una versum multum evehit supra omnes alia scientias: sic quoque Euangelicam legali multum antecellere demonstrat qua in re liceat nobis paulisper , bona vestra venia, commorari. Sapientia, bonatas, potentia , qua Deus hominem evanima rationali corpore Constan

tem condidit ad imagine finita magna est; haec est praeedanea Theologiae legatis. At sapientia innitas, potentia, qua his, caro factus B. I Mi. t.

Desu in tarne manifestatim qni in is 'mari. Trin. a.

Dei erat servi famam a Mitri in ii re est de haec est praecedanea Theologiae

76쪽

giae Euangelicae Sapientia, lom-tas, qua revelata est potent a Dei ad salutem operanti, magna cst, sed qua revelata est potentia Dei ad salutem credenti, excedit. Ingens sane tis sapientia, bonitas, qua iustitia Dei ex lege est patefacta, iustificatio legis persectie obedientiae adscripta ex de-hu sed exsuperat longi sit me quailistula Dei ex sile manifestata est,&sta ultritu ut sustificet Ur homo non operaS, sed impii C, at credens meum qui iusti ficat impium secundi,m divitia rum lorIosiissimae gratia ipsini Sapientia &lo nitaS, in modum unionis cum

Deo statuit in justitia legali, praestita ex conformitate imaginis Dei, ad quam conditus est homo, eximia est sed quae mirabili ustitiae: misericordiae Cmperamento excogitam n confecto, modum unionis sta-H. . t. tuit in Christo qui imago est inconsti-em Dei, ct expressa effigies h postaseo Pa aem. s. iri in justitia eius per fidem in satiui ne ipsi iis serio solideque triumphat. Denique sapientia, bonitas, potentia quae ex densissimis ignorantia tenebris admirabile lumen Euangeli j

titudines nitiam seculorum adduxit ex mortein barathro inferni ita misim mortalitatem produxit excedit mrim

mensum illam qua lumen additum iii mini Iustitia compensata justare muneratione se vita animalis secundum Deum, ex praescripto legis, institutari, in spiritualem: aeternam consumta est consummata. Iulus rei penitior contemplatio pene impellit me , ut audaciore qNa dam usus confidentia , illam sapientiam, bonitatem in potentiam Dei,

quae Theolopia legali est explicata, naturaim adpellem, minitrum quoddam egressitis Dei ad imaginemri OR A WVo, suam, qui homo est , incommuni-

cationis cum illas, alteram istam , quae Euangelio est patefacta, supernaturalem dicere non uerear , extremam omni revelationis clausu

lam, complemuntum Vtpote in Culus manifestatione Deus seipsum superasse taleatum, Momne suum hoCum explicuisse Mira Dei beni gnitas in stupenda dignatio, quod

hominem ob peccata dignum. cum quo ullam litam porro communicationem instituat, ad penitissimam istam , &gratiosae misericordiae plenissima admiserit Deus. Sed hoc re-iquisivit ista infausta misera homi ni conditio; qui, quo fuit indignior, tanto etiam fuit indigentior; quo caructor, O majore collustrandus lumine qU pejor, e bonitate ampliore reformandus; qu impotentior

eo potentia fortiore stabiliendus. Et bene habet, quod nulla tanta esse possit aberratio nostra, quin Deus in

viam nos revocare queat, nullus tam profundus lapsus, ex quo nos erigere S attollere non valeat nullum tantum malum nostrum, cui bonum

ipsius non facile dominetur , modo omne illud impendere velit, utile, modo nos ignorantiam&infirmitatem nostram illius lumine solentia corrigi patia muri malitiam nostram bonitate illius superari. Vidimus Authorem Theologiae legalis Deum; Euangelicae, Deum Christum ejus: simili secundum JUOs remeestus Dei Christi,

quas naturae divinae proprietates utrilisque revelatio sit petraha Demodo verbulo persit tangamus. Triplex videtur esse modus patefactionis divi nae, secundum tria capacitatis nosti et

instrumenta Sensue externos ivternampham sam, O inretio am se mentem.

77쪽

aliquando per imaginem, IsisIEX- terno, aut vocalem locutionem, auditui objectam: Aliquando per eas dem imaginationi insinuat seu Aliquando ipsam mei item inestabiliter

alloquitur, quae inspiratio dicitur. Omnium exempla supino ita nobis Scriptora lucia entissime . . b c d illo iriariccensitoni non est mihi hoc quia dem tempore inhaerendum convcn tui hinc ornatissimo sim molestior. Me inhore vidimus sitim pono inspiciamus: qtii quanto est prestari ci ore divinior, tantoqUOque et illa ludicatur excellentior, culus est fi-DIS. Quare de hoc titulo longo supra alias omnes scientia hac nostra tulget, . emineta utpote ii dola ad vitam spiritualem stipei naturalem Periinens, linei liabeti liti tu vitae er

nc vitam hanc animalem spectent,

fines sibi propositos habeant, hu-lia, teiret: vitae celitro Cataoque i hctulos adeo , ut de hac vere Cici

V luant, impiam, nil id hanc unam referantur, Sta istas emigant,&conquiescant i Est acipem finis huc logiae ide ille insit tintest vita innitar

cluidem. Et sic postulati ipsa striniuri

summum Ens tonum, ite ibi sciat substernat tanquam objectum alicui mentire seu facultati rationalis Cressurae,ut illa actione sua circa ipsus versatur cvocccidetur, & velut climici is inmiti, fieri nequri, ut CreatU-lra munere suo circa illud objecti imii N. HE orem c. yiuncta, praetervolet ipsum, S ulte

rius tendat, majoris boni conquirendi gratia; ideoque in ossistat se necesse est , non tantum ut in termino quem propter oblecti infinitatem dc propriam sitam impotentiam transgi Edi non queat, sed tanquam in fine in bono suo ultra quDd, quia summum est, desiderare neque velit ut . Nam i que potius modo hoc

t Irae, ipsi laniatur. Est itaque Theologiae ossice finis Deus, propositus a Deo ipso actibus in illa praucta is; intentus ab homine in atauum istorum prestatione; iandus a Deo, post quam homo munere suo picta religiosectat defunctus At in summum bonum non in promissione ClUS non in desiderio obtinendi, sed in adoptionc positum est commodissimae finis Theologiae adpellaripo est, morati cui honu nec Vinio a Ulcm,HOn cssentialis , quasi dii ellent laesi Dei mutam . Omal iis, CUI Hlsganturum m. Nam Q1Ve quale e homo in Deum absorbeatur; littoriun illud ipsar crum ianitatiam, hoc Hluoius natura repudiat i A formalis, iacti Deu per unionem istam

assen, illud sim arbitratu, qi H quam

uae asser Paemianti, O muri Pr et si Et,

Estque immediata ista umo expers vinculi, quod aliud est a terminis ipsis a DcUSenui seis Super seipsum,

tum, uni intellectui boluntati creature

78쪽

to AR MINTIOR ATIO, creaturae suae , quod postrema intellectus dilatationem ampliatio

supreme unionis postulat ratio utpote ii qua summum bonam conis sistit creae utar rationalis, quo non potest nisi in summa unione sui cum Deo acquiescere. Hac autem unione intellechus ipsum Deam, totumque ipsius boniim , inestimabilem pulis 5 cmis, chritudinem velut facie ad sariem cla ris si na visitone intuetur Et quia fieri nequit quin tantum bonum,clarissima cognitum visione, propter se ametur hinc quoque voluntas tanto id ipsum complectitur amore,quanta illiu in mente est notitia. Sed duplex hic exsurgit dissicultas,qu(e Ollenda primum est, ut postea inoffenso pede, jam aliquamdiu calcatum tramitem, decurrere liceat. Vna est, qui fiat ut humani intellecta acies tanti luminis objectu non hebescat Mobtenebretur: altera, quomodo idem intellectus quamquam non

hebescatur tanta tamen mensura

illud objectum capere possit Illius caiisa e 1 quod lumen illud non iustiae naturae infinitate, sed contempe

ratum objiciatur intellectui. Caicontemperatum Intellectui ne sane intellectui verum non juxta capacitatem , quam habebat antet moliemi secus laudiam Capere non

posset, quantum illi sussiciat implendo re boando sed secundum men-stiram dilatationis, ampliationis,

cui tolerandae aptus natus est intelle-etiis , si per gratiosam aetoriosum, contemperati ad istam dilatationein tumili se fulgorem collustretur

irradietur Quod si fiat neque mentis acie obtenebrabitur, stanta capiet mensura objectum ilhad, qtrant bearido homili sufficiat ple-itissime Ee haec dimcultatis est so-llutio utriusque Sequetur autem voluntatis , vel ex objecti Oroprii de adaequati objectu ad emdem nominam contemperato, et quo ma lo ex nativa intellectus d voluntatis convenientia hingenita utrique analogia secundum quam intelle re is se promovet ad volendum ea dem proportione , qua intelligit, cognoscit. Atque in hoc mentis

voluntatis Deum praesentem videntis, amantis propterea eodem fruentis actus alii hominis Der fecta beatitudo consistit accedentetiosius corporis nostri ad gloriosurnillum anime statum conformatione: quae utrum fiat se immediatam Dei in corpore actionem , an Permediatam ab anima in corpus resul tantem neque huius loci est inquirere, neque huic tempori necessarium invenire. Hinc etiam summa Winfinita Dei existit&elucet gloria,longe superans omnem gloriam, quam aliis omnibus huc us ire ad ministratis Einction im declaravit. Si enim illa actio vere magna est ingloriosa quie bona est , lumbonum magni obtinet pretium,iuxta elegans dictum: mori aer tum sancti optima Dei actio , maxima Neloriosissima optima autem qui se immediate uni creaturae, stanta

mensura videndum, amandum, frumendu praebet', quanta convenit Creaturae ad istum, que diximus,m dum dilatare Attio igitur haecDei eloris sima. Quare' logiae finis est unio Dei cum homine, ad huius salutem, killius gloriam c& gloriam, quam ille sua declarat actione non qua ipsi tribuit homo linitus illi: quam iam fieri nequeat quin homo ex tantii boni visione refruiticine ad laudes Deo in secula decantandas incitetur.

79쪽

n f A v c T. Sed tiae huc usque de fine Theologiae diximus, ad modum legalis

Theologiae sunt accommodata HVidendum de eodem prout Euangelica est propositus. Hujus finis est Deusta Chri situs , uni hominis clam utroque, utriusque visio fruitio, ad gloriam utriusque In quibus singulis quiddam ex Scripturas animadvertere habemus , Euangelice do- ob nae proprie conveniens. peculiare. Sed antea quam id adgrediamur, docendum, quod etiam in

Christi amore, visione, fruitione,

salus hominis consistat, ad gloriam ipsius Christi. Est enim locus Apostoli prioris ad Corinthio Cap. I S. qui hanc nobis imponit necessitatem , propterea quod Christum excludere videatur ab hac consideratione. Dicit enim isthic Apostolus Christum regnum Deo se Patri tradituram, Iris naeque Patri subjiciendum,

at Dea sit omnia in omni,vi. Ex hoc loco tria obflciuntur impedimenta, quae commoda CXplicatione sunt re. movenda . Si enim regnum tradetoto ct patri, non amplius i pse regnabit; Si subjiciendm erit patri, non am-

pilus ipse praesuriirus suae Ecclesiae:

Si Devisu inrvi in via in omnibus, tiam in ipsius unione, visione, e luit IO-ne , salus nostra non est constituta.

Respondeo ad singula . Regnum Chri siti duo complectitur Mediatoriam Regi muneris functionem,mgloriam Regiam Functio deponetur quia nulla tum futura Eius necessitas, nullus usus manebit gloria, quia illa actibus mediatori conquisita, de a Patre ex pacto in ipsium collata. Idem subjectioni voce declaratur, que nihil hic aliud, quam

supereminentis potestati S, Uam a Patre acceperat,aec ipse, ut Patris vi-FIN. THEOLOG. I carius , ex voluntatis suae arbitrio administraverat, depositionem sin-gnificat citra quam manebit caput, maritus Ecclesiae suae, ut videbimus. Eodem tendit phrasis ista,qua

Deus omnia in omnib, futurus dicitur. Tollit enim omnem omnium creaturarum termediam .vicariam administrationem, qua Deus uti solet ad beneficia sua omnum I candum id indicat Deum tum porro immediate suum bonum, imo seipsum suis communicaturum. Nihil itaque hujus loci aut horitate Christo adimitur, quod nos illi hic

tributum voluimiis iecundum Scripturas; quod apertis locis iam commonstrabimus. Vnioncm sui ChristuS, promittit his verbIS: qui diligit Ioav. i me di sermonem meum servaverit, ad illum Pater se et v memini et malisionem apud illum facit in m. Promistio boni est ergo bonum Ecclcsi situm

etiam In unione Christi mansio promittitur, non finienda hujus vite termitiis, sed in aeternum duratura, imo post hanc vitam demum OH summanda diccnte Apostolo Cupio Phil. i.

uis vj, isse cum Christo Et Christo

ipso: Volo, ubi ego sum , fuit ulli me Ican. r.

csim qui crediderunt in me. Ioannes

Euangeli sui hunc finem esse dicit:

ut communio nostra sit chm Patre es Ilio; i. Damninquavita aeterna consistat necesse

est, quum alibi eundem finem hisce

verbis explicet Hac scripta sint, ut Dan. t . si

credath Iesum e C stum, O redentes

vitam habeatis per nomen ipsi in At

communio ptqcedaneam sibi habet unionem, ex ipsius Apostoli sensit, dicentis: Si in vobis manserit quod au LIM r.etridi lis a principio, vos queque in Filio patre manebitis . Quid enim Z An tunc unio Christi Ecclesiae interi,

bit, quum Christus ipse sibi stans m

et suam

80쪽

stiam sanguine suo sanctificatam ante constectum suum si it gloriosam Vab-

sitsi in tum demum, quae hic capta est, cota sum nabitur unio. perficietur. De visione Christi, si quis dubitet, audiat Christum dicentem: m. i. o. ili' it me. Migrant a Patre to chelo uieti nullum eo conlicuum ei exhibebo meipsum. In hoc leculo tantum prursus audiam is Christam , pro fi delibus apud Patrem intercedentem: Disae iri velim Pater, ut abi ego sum , si ut O illi mecum quas dedi ni mihi , t ideant gloriam meam quam dedi ni mihi' quis dilexisti me ante laeta mundi fundamenta. Vis sinem erg5 gloriae suae, tanquam illis filutarern , promittit illis Christus .a Patre precatur. Confirmat idem Ioannes dicens: Tunc il- r. Io . 3. lum vide, mus stenti B. Qui locus non in omno de de Christo intelli gi potest, citra tamen Dei Iatris exclusionem. Sed quid clarius ex-- 'GaD optamus, quam quod Christus v cerva dicitur futuris civitatis calestiis, ad culm lumen gentes ambula, ni Quam-

qtram frii tio Christi ijsdem locis, quibus visio , satis superque sit ad

structa , illam tamen uno etiam altero loco constabiliamus Quum felicitas aeterna nomine rava agni nuncupatur; qudim eadem nuptiarum agni vocabulo insignitur satis doceri arbitror in agni etia fruitione beatitatem consistere. Vtramque autem vocem illi in Apocalypsi sua ad O...tis. . tribuit AP Istolus dicens: Gaudeamus et exultemus S demst gloriam ei,

quia everunt nuptii agni, ex uxsr ei Mis. s. s. patavit se paulo postri beati qui ad

caenam nuptiarum Agni vocat Isent. Re-Itat de gloria Christi quae tot Scripturae locis inculcatur, quot ille cum

Patre in filio ipsi sedere, hab Angelis hominibusque in coelo adorati io . ORATIO,

glorificari dicitur. Hoc jam probationis munere defuncti, promissum exsequemur explicationis, commonstrabimus omnia illa: singula peculiari modo & quidem praestari liori, eg Euangelica Theologia nobis obvenire, quam ex Rali contigissent,

si quidem illa vivificati fuissemus.

Atque ut de unione primum egpediamus, veniat in mentem quod de nuptijs ante breviter adnotavimus: Illa enim vox unionem hanc prae altera duplici eaq; insigni cohonestat

condecorat praerogativa: quarum illa in penitiore consistit combinatione ,haec in titulo gloriosiore. De illa sic ait Scriptura: Et erunt duo in D r. Da carnem unam: M perium hoc marmim est, loquor autem de Christia re Ecclesia. Erit ergo connubialis copula, quae Christum uni et cum Ecclesia Hujus hic Peraguntur sponsalia , mediantibus

Christi para mphis, Prophetis, Apostolis, meorum succestaribus, qui in seque tro Spiritu sancto;rum sequetur Consummatio, quando Christus sponsam suam in thalamum suum introducet. Ex ista tali unione non bonorii odoris ex ipsarum prius personarum,existit communio;unde etiam bonorum ouessio titulo gloriosiore deputatur conjugata . Neque in bonorum modo, sex nominis venit participationem Ecclesiae uxor enim et , Regina merito ure est cognominanda a cujus etiam appellationis dignitate non abstinet Scriptura: Adstat regiua ad dexteram vim stit nam in auro Ophir: Sexaginta sunt regi css WR s. nain octoginta concubina , S adolescentularum non eli numeriti tanna est columba mea, immaculata mea , unica est matri sua, electa eli genetrici sua viderunt eam