[Opera] ...

241쪽

. Ut depraedentur judicium humilium populi mei , mu nera a litigantibus praecipue tenuioribus exigendο, judiciaque lucris prostituendo. Quid facietis in die retributio

nis quando domus Juda cogetur celerum Suorum

poenas solvere. Quid fac ictis, inquam Ne curvetis genus subter vinctum et cadatis sub interfectos Quasi di cat Nihil societis sed Assyrii vos quasi vinctos, quibus omnis potestas vagandi adempta est, et quasi intersectos, quos vita reliquit, pessimis despicatos modis habebunt et vinculis tenebrisque mancipabunt e Vae Assyrio ipse est virga furoris mei. Contra populiam impium mittam illiinas et contra populum iracundum mandabo illi re a Furoris sui virgam et baculiim vocat Deus Assyriorum regem: ejus quippe opera et armis utebatur ad perdomandam populorum proterviam et in Solentiam, dudaeo Purn ore gentem

populiam impium et iracundum appellata tales quippe Iiidae crant impii scilicet adversus Deum, et in fratres suos iracundi et contumeliosi. Et capiet captivitate ui et pup eth praedam', s hi nempe mulis castiganda fuit Judaeorum impudentia. Dicet Assyrius: Ecce Charcamis, a quam non cepi, aestimabitur mihi, Ut Calano, 3 quam expugnavi et dirui , Eritque mihi Emath, quae huc S liae resibiit,e Ut Arphad, a quae ultro porta aperuitia item, Ut Damas-ocus sic Samaria'; lantique mihi erit Jerosolyma Dei sui praesidio et prolectioni considens, quanti duo illae civitates suis olim Superbae simulacris quas nihilominus mei subegere majores. Ergo Sicut seci Samariae, Sic suciam Jerusalem , hquaecumque a Corona o Sira et noStro imperio acta sunt

contra Samariam, agam ego Sennacherib adversus Jerο- Solymam. Deinde cum compleverit Dominus omnia opera, sua in monte Sion'. 3Id est, postquam Dominus Assyrio

XXXV. si

242쪽

rtim ferro quasi suste caeciderit omnes Iudaeae urbes, illas qiaippe rex Assyriorum Sennacheribus cepit et subiugavit, Solymitarum vero diripuit et vastavit agros, civibus ut in

summo discrimine trepidantibus u Visitabo super puchlus cordis regis Assur Id est tum Vero inqui iam cogitationes rogis Assyriοrum, in Super gloriam altitudinishoculorum ejus . At quae Sunt res, Ut diaces, quae copiae, unde illi tanta oris oculorumque contumacia atque insolens ostentatio Ait enim : Ecce principes mei simul 5 reges sunt. Quasi nidum omnium regum ditiones reperit 5 manus me orbem universum velut unius aviculae nidum nullo negotio in meam redegi potestatem. Et sicut

congregantur ova ab ave relicta, Sic univerSam terram ego

congregavi tib Id est, omnes populos ad untinis unxi jugum meoque parere imperio coegi. Nec in tanta dynastarum regumque multitudine extitit, equi attolleret pennam, het ganniret . Sic omnes gentes subegi et diripui Ηaec quidem Assyrius cogitabat, ac de se superbe praedic Abat. Ejus tamen sustum Propheta retundit severa objurgatione.

At enim, inquit, nec securis, vel serra, aut virga gloriatur contra eum, qui Securi secat, qui serram trahit aut virga caedit quare nec teipsum insolenter est erre adversit eum

tibi fas est, qui te ad istum ortuna alque gloriae alii tudinem evexit ut dicas : Meis ego viribus et sapientia populosa suis linthus avulsi, quove libuit trans Diti. hΗaec tamen rex ille gloriosus cogitabat, et garriebat, sed interit: caedebat, secabat Dei justitis ni blasphemabat, exequebatur tamen .u Et suscitabit super eum Dominus Deus sortis Scha vllio. 3Id est, u Nirgam juxta plagam Modian in monte Oreb '. Non eam intelligit cladem, qua Madianitae a Gedeone at triti sunt, sed aliam ista antiquiorem, quam MοSis tempore

243쪽

ab esidem Israelitis acceperunt in campis monti Orch suh-joelis u Et levabit baculum suum in via AEgypti Senis nacheribus Judaea digressus, Egyptum invasit, eaque

debellata, iterum in Iudaeam reversu est, dumque JEro Solymam expugnare cogitat, caesis ab Angelo copiis, in Assyriam se recipere coactus est uit corrumpetur jugum aifacio olei'. s Oleum p pellat ipsum regem EZechiam Sacro oleo inunctum, praedicitque Assyrios ab eodem profligandos e Veniet in Anath, et transibit in Magron is locaenum Prat per qua Sennacherib eroSolymam cogitans transiturus erat. v Et apud Machmas reliquit Vasa suas, Sarcinas et impedimenta a Transibit ad vadum Gabaa locum diversorii nostri si h Persequitur iter Assyrii Jerosolymam contendentis, loca quaedam amoeniora, Commodiora commemoran S, in quibu Castra metatur u erat.

Trepidavit Ramatha et Gabaa Sauli sugit'. , Significat

obvias quasque civitato Assyriorum irruptione exterritas alio migraturas uminni voce tua silia Gallim Fortasse ipsum Assyriorum exercitum intelligit, hinnio illium hoc est opinicium canentium deque devicta Bum gentium populi

que judaici captivitate sibi plaudentium eat tende Lais'. sId est, cogita sociarum urbium excidium e Tuque Ann--,tothy, Cesto sollicita ne quas vicinae civitate paSSae sunt, calamitates te etiam involvant e Elongavit Senedemena' , o

legatorum Assyriorum colloquium non serens e Et habi-ictatores Cubin consertati sunt L , Vel ipsam Sion designat de qua alibi dicitum e cogitabunt conclusionem Supers vinctum in Cuba ', aut aliud certe oppidum o nomine notum. Post diem in Nob stabit Assyrii progressuria Significat, et cladem et sugam statim.' et cce Dominus

244쪽

, Deus dejiciet gloriosos in sortitudine' id est, exercitum Assyriorum. Et Libanus cum gloria Sua cadet'. Id est, Assyrius cum suis copiis occumbet.

CAPUT XI.

I. iii egredietur virga de stirpe Iesse, David, et surcu-hlus de radice eius . A postremis filiis j iis, qui fuerunt

consangit in ei dos Alda et Maria'. in requiescet super illumi, Ss, i litus Di i , ab utero, et a Jordane u Spiritus sapien-hliae si h lis est, illud litabantur Judaei dicentes . Quo moti lii litteriis Scii cum non didicerit'. x Spiritus, sortitudii iis si, Virtutum si iraculorum v Non sicut Vi-

, dent oc diis jus judicabit quia idem Deus est, qui occulta nostra, iotat anileetii intuetur u Judicabit in veritatea pauperes, et in aequitule inopes In die magna revela- lationis suae. Porcutiet terram'. In sine impios hii bitatores terrae condemnabit, et addicet flammis judiciali sententia ab ipso pronuntianda eruabitabit lupus cum agit, 'hintra septa Ecclesiae. Et pardus cum haedo cubabit, in baptismo, Et vitulus et catulus leonis ac lauru Simul pascentur' . Sapientes, et vafri atque crudeles, simplices, et insimae ortis homines uni praedicationi evangelicae auscultabunt, et obsequentur u Et puer parVulus minabit eos . Et pastor simplex Sicut puer parvulus ducet illos. Leo sicut hos co- , medet paleam Quia justi pariter et peccatore VeScuntur corpore Vivο, quod in altari est. Quamobrem artem

245쪽

hellicani, cui assueverant, fastidient, Clelatiam suam pura doctritiae sinibus circumscri heri t. audet infans cum regulo, et in stare naen ni pidis mittet nanuum Surim Vlal Sus lib, ubere . Proeuicit diabolum a Simplicibu proculcandum, puerisque rudimenta discentibus ludibrio futurum erat, replebitur terra scientia Dei Sicut aquae multa ope rientes mare'. 3 Sicut amplos mari Sinus aquis operiri cernimus, sic mundus univerSu Veri Dei cognitione imbuetur . Et erit in die illa radix Iesse, qui Stat in signum populo brum'. . Et si hoc ad Zechiam Davidis nepotem reserri posse videatur, planis Si me tamen in Dominum per omnia quadrat, quandoquidem ipse datus sui gentibus in signum redemptionis et in vexillum spei ac salutis. Subdit ergora De ipso gentes disquirent , , id est, ipsum diligenter

quaerent, inventumque pro Volutae ad pedes adorabunt. Rursus, disquirent, id est, quaerent ab illo, quae sit voluntas Dei beneplacens. Ad Egechiam similiter trahi possunt quae supra leguntur Da Et spiritu labiorum suorum intersciet, impium'. is nempe Spiritu labiorum suoruna, id eSt precibus suis Assyriorum copia Sca cidit et dissipati t. Item quae Sequuntur: Et erit justitia cingulum lumborum ejus si hQuippe qui in colenda justitia avidem avum suum imi

latus fuerit. Et non nocebunt in Universo monte Sancton meo, 3 pacein Judaei prete dicit cum finitiinis gentibus, et cum suis, qui ab ipsis defecerant. Iterum alio modo exponuntur illa verba usui sint in signiani populorum tabit gentium ad Christum conversionem significoni, optimo Cohaerent, quae sequiantur L Et de eo gentes exquirent, ut nimirum novi praeceptoris assequantur doctrinam. Et ii rei lute ejus gloria tauro luio m a Christo suis promissam significat cum scilicet Christi vostigiis insistentos vitam

246쪽

inierint immortalem tunc enim vero stola gloriae et decoris

amicti atque in illa omnium deliciarum sede locati perpetua

et plena pace potientur. II. . Adjiciet Dominus secundo manum suam ad poSSi- Idendum residuum populi sui . hiae vel ad praeteritam pertinent omnium Israelitarum ab AEgyliti, liberationem, vel ad securitatem et pacem civitatibus Juda, stigato Sennacheribo, reddendam Vel potius ad duplicem eorumdem Judaeorum a Babylonica captiVitate reductionem partem enim alteram Zorobabel, alteram Esdra scriba inde in Judaeam diversis temporibus reduxerunt, ad possidendum

populum suum. Unde e Ab Assyria videlicet, et ab ae-3gypto, et a Phetros, et ab Ethiopia, et ab lam, et a

Sennaar et ab Emath, et ab in Suli '. misce plane consentiunt illa: Fugite a terra aquilonis, quoniam inquatuor en-

tos coeli diversi vos dicit Dominus'. Et levabit signum in na-itiones . . Ab idololatria avocandos et ad veri Dei cultum et adorationem con Vertendas. Et congregabit profugos Israel, , et dispersos Iuda colliget a quatuor plagis terrae Ilic recole illud: Non veni nisi ad oves, quae perierunt domusti Israel si Et exercent terram in humer Philistiim . , Sensus est: congregatis profugis Israel et dispersis Iuda, atquc in propria ditione constitutis se subdent sinitimae nationes tum quia illorum beneficio blibylonicae captivitatis catenas

exuere et natale Solum repetere concessum Stia tum quia

Eorumdem per communis hostis Gog profligatus fuit et dissipatus. Et percutiet Dominus linguam maris AEgypti , Ilo accipiendum videtur vel proprie de scissione maris, vel de illis quin quo primariis civitatibus lingua Chanaan loquentibus, quas praedicit pariter reducenda suis quo gentilibus consociandas. Et levabit manum super fluvium et

247쪽

IN AESAIAM Inopli ETAM. et St, peretiliet illum in Septem rivis, ita ut transeant per illum, calc li Quoniam ita firmandum Orat decretum regis Babylonis, Judaeos inhibentis quominu in patriam redirent. Sic enimvero Judaeorum manipulti CX agi et prostigis collectus fluvium pede sicco sidentissimo trajicere potuit, qui paulo ante florente eorum republica omnes simul iuunum coeunte agmen Chialdaeorum impetum minime sustinere, nedum infringere voluerant.

CAPUT XII.

CONFITEBOR libi, Domine, quoniam iratus es mihi ; avertisti furorem tuum, et con Sohitus e me'. n Id est, mi Serita es nostri, mitigasti iram inam atque dolori nostro pariter et exilo finem attulisti. Taurietis aquas de sontibus, salutis . Id est, verbum Dei de ore Sacerdotum cum gaudio animique voluptate pudietis. Fontibus ergo sacerdotes comparat. Quia naagnu est, qui est in medio tui ipso hest Sanctus Israel s. Quoniam magnus est ille, cui placuit

redire ad te, atque in medio tui habitares actus Emmanuel. id est, Nobiscum Dens, hi do exulta et lauda quae habitas in Sion, quia socii tibi magna, qui magnu ESt.

248쪽

CAPUT XIII.

uos us Babylonis. Super montes planos evale signum riId est, evocato lamitas et Medos e Visitabo Sanctuaritim x meum . illud enimvero, quod tu Babylon, regnante Sedecia, prostraVi Sti, praetereuntium pedibus proterendum. Vox siremitus in monte' h regum scilicet lamitarum et Medorum bellum parantium et expedientium arma. Bel elatores venient de terra procul Ex provinciis odorinnot Persorum. A summitate coelorum DominuS'. Dominus huic bello aderit ab urhederusalem, vel potius proprie ab ipso

coelo. Quamobrem astra telorum et virtute eorum noni expandent lumen suum si ni ic vel Chaldaeos comparat

luminaribus, vel potius significat ipsa sydera Chaldaeis lucis

con SpCCllam erophira . . Et occido sol in ortu Ilaec porro dicuntur ad retundendam Babylonior uni arrogAntiam et astum D qui existimarent astra ipsa Suod potest alii ut perioque subesse. Mandabo malum Super orbem '. Contra libylonem. Pretiosior erit vir auro ledis videlicet, ut qui malint Chaldae vitam ripere Uum auri m. u Erunt sicuti simul offugientes 's', hilli nimirum, qui gigantes dici volebant, uinium nempe mortalium sortissimi. v Et quicumque inventus fuerit confodietur' i Id est, omneS habitatores Babylonis, et quicumque Supor Venorit, eadem Calamita obruet etiam convenas et hospites, imo Et in-asantes allidentur in oculis eorum , hipsi nimirum Subita

249쪽

et improvisa hostium irriaptione stupes actis uret diripien, lue domu coriam et Uxore Corum Violabiantur : scilico tinjurias pati cogentur, qua proximorum uor iam liberis, uxoribus et pedistis intulerunt. Requiescentibi Struthiones, , et daemones saltabunt ibi et replebuntur domu eorumn vocibus'. Id est, non illuc accedet pastor aut divertet hospes sed cubabunt ibi Struthiones et Sirenes ac ferae, de Sertaeque pedes vocibus terrificis et horrendis ululatibus

CAPUT XIV.

u Ppop est ut veniat dies ejus . Dies nimirum Bab3lo-hnis excidio praestitulo Subversa porro suit Bubylon posthannos sere ducentos totidem enim fluxere a regno Achagh usque ad Judaeorum ex Chaldaea reversione in v I t dies 3 ejus non elongabuntur i. Id St, non producentur lipato in pu desinitum, nec porro alia adversus Babylonios iterum seretur sententiam Sume parabolam istam contra re hsem Bab lonis. 'ontrivit Dominus baculum sortis et vir-hgam dominantis . Sume S inquit, parabolam, quo tamen velut adagium in oro omnium versabitur, et manabit ad posteros, Serique nepotos dicent u Confregit Dontinus su perbum Bubylonis dominatum, et juventutis ejus vire ut trivit u sedentem populos in indignatione absque disci- , plina si , i, id est, vexantem gentes immeritas ex odio injustο, quando nulla erat causa cur illa voxaret u Qui sevit sit intuit terra ha caesu et interitu regis Babylonis. Exultavit

250쪽

us EPIIR EST STLI, in gloria Ah, eo die, quo ille occubuit. Abies, et cedrus, Libani laetatae sunt super te . a Principes et regos, quo tua felicitos sollicitos habebat Caelorum etsi istorum de a bylonici imperii ruina gaudium Propheta hic repraesentet,

congruentius tamen accommodantia haelilia diastoriam dodi ciboli casu gestientium, postquam Christus Filius Dei in

cruce moriens Satanam profliga Vit e Et omnes reges na-,tionum intrabunt, et dicent Tu quoque infirmatus es, si cui et nos , id est, a lictu et ad ima projectus e Et dog- hcendit gloria tua ad infernum perinde ut nosten Subter leh sternetur tineas hae ala Siromatum loco. Et vermis ope-hrietates, quem byssina quondam ornabant e Stes. Nuo, modo cecidisti de coelo hos qui nempe dicebas a Superhustra Dei exaltabo solium meum. Ejulavit in diluculo . hRex Chaldaeus, cum Ilebrans. Voluto Septia age Simo Servi tutis anno die illiixit et reddita est libertas, et Babulonio Pum rogum tuetu Concidit. Ergo qui caelum occupare volebas, Ad inferos detraheris, et in profundum laci . Id est sub insima terra loca mitteris, qui Sunima petebas astra. u omnes videntes te in lento aspicient te dicentes , Numquid isto est ille qui exacerbavit terram' n cujus incolas stlixit et in servitutem abstraxit u Et concussit

gladi suo regna, Et poSuit orbem qua Si d 'sertum et ur-hbes ejus destruxit '. b Id CSt, omnem Erram armis His vastavit et interfectis habitatoribus, in solitudinem redegit. v Et vinctos suo non solvit . Id est, bello captos in carcerem conjecit, nec unquam adduci potuit ut dium deponeret, et vincto libertate donaret. Quod quidem a rege

Merodach postea praestilum uita ab eo quippe Iehonias rexIuda, non tamen ante obitum regis qui illum ceperat,