[Opera] ...

71쪽

Ochoriam moabitico bello implicitum Secutus est, Achabo Ramoth Galaad oppugnare cogitanti Suppetia tulit. In ea

porro expeditione, rege Soci interfecto, ipse manifesta Dei ope Serva tu S periculum vix Va Sit GraViter tamen reprehensus est a Johu propheta, qui ex eo praeli revertenti

obviam factus, scilicet dixit :u Ad opitulandum impi prosectus es; at tu quidem nihil illi prosuisti, offecisti plurimum tibi, De alienato et ossenso e Verumtamen ego 3 credo quod sermones boni auditi fuerunt a teri Sermo ne hujusmodi eos esse conjicio quos Iosaphat de prae sentis expeditionis o uti sollicitus cum Achabo habuit, tales profecto suerunt illi: Quaere, oro te, Sermonem Ohmini, et iterum : Non est hic Propheta Domini, a quos sciscitemur sermonem Dominista Rursus : Ne loquaris vita, rex. Et tapete ea, quae plus Josaphat impio Achabo per 2 OCCASionem Suggessisse credibile si Subdidit Propheta: Sed nec sanguinem innoxium sudisti. 5 Sanguinem videlicet Prophetarum, quod utique Achab et uxor ejus Jegahel secerunt Praeterea arguitur JοSaphat, quod cum eodem Achab ambiverit amnitatem et Athalia ejus filiae nuptias silio suo Joram quaesiverit, quae quidem religioni, et Josaphati a miliae sun estissima suerunt. Tertium, quod coeptam a Salomone in Ophir navigationem re Sump turus, Ocho etiam Achab filium socium sibi asciverit, quare Deus ossensus utriusque classem sub mei Sit. Quartum, quod excelsa non abstulerita sed nec istud curaverat relligionis caeteroqui studiosissimus AS a pater ejus, eritUSsortasse, ne populus, propterea in Dei cultu segnior factus, vicinarum gentium acri in posterum aSSue Scer Ct, Utpote sibi minus incommodis. Postmodum tamen hunc errorem utriusque nepos pius Egechia correxit.

72쪽

IAE FACTd est autem sermo Domini ad Iehu silium

3Ηanani contra Baasa, dicens' etc. 3Ηic a Deo crearii POX, mi SSusque ad restituendam religionem a Jeroboamο, ejuS-que Successore Nadab pessumdatam, Vendicandamque

utriusque in hoc facto perfidiam et impietatem alterum quidem Cumialatissimo praestitit, extirpala unditus dero, boami, Nadabique progenie , alterum e PVCI Se impudenterque promovit, utriusque idola colendo vitulos quippe, Jeroboam factos, minime fregit, imo subjecto ad eorum Cultum provocavit. Quod ingrati animi crimen Iehu Pro phela hoc loco Ba ago acerbissime exprobrat, et brovi Secuturam vindictam denuntiat Baasa ita quo hanc ob causam regno, itaque spoliatus est, et Ela ejus sidio ac SucceSSoro intersecto paulo post, ultero videlicet ab ejus obitu anno, Zamri regnum invasit, Ut supra dictum St, tenuitque ad septem dies Isic porro ab Amri Thersae obsessus, expiag nata jam urbe, palatium ingreSSUS, Sobiam regia SUCCEndit. Successit Amri Samariae conditor, qui duodecim post annos Vita sunctus, regnum silio reliquit.

d. v Et regnavit Achab dius Amri super Israel in Sa-

γ maria viginti et duobus annis . , Ilic os ille Achab, qui in nova religione parum se pro secisse arbitratus, Si numina a Ieroboam inventa solium modo coleret, Baali Sidoniorum Deo sacra instituit, sanum in urbe regia XCitavit, erexit aras et hicos plantavit. Et hoc amplius Prophetas, aliosque Dei cultores acerbis Simo exagitavit.

73쪽

III. a diebus ejus aedificavit Iiel Jericho . Roua per se operosae molitioni et ingenii periculi ausus est Iliel, jurieli uultu agri amoenitate, ac feracitate ille elus et quod

crederet Josue verba in execrationem urbis duntaxat dicta, nec praeterea aliud malum portendere. Sciebat Moysen simili allectu legis divinar transgro S Soribu praediXiSSE Coelum ad eorum perniciem in serrum tranSiturum, terram que in metallum convertendam, Uae tamen saeta DO ESSE oculis Suis cernebat hinc perverse colligebat Jo Sue perinde maledictiones C minas nullum essectum habituras. Verba Josue fuerant, e Maledictu Vie coram Domino, quia Suscitaverit Jerichora in primogenito Suo undamentati ejus jaciat et in novissimo liberorum ponat porta ejus lis id est, sub ipsum undamentum actum obolem esse Pro incipiat, donec consummato aedificio, sepeliat Univer Sam. Unc porro ESSE Verum et proprium illius an Athe motis Sonsum, Ilio ipso eventu doctus ero tandem intollexit.

CAPUT XVII.

I. . Eae dixit Elias Thesbites de habitatoribus Galaad ad

, Achab sivit Dominus Deus Israel, in cujus con Spectu a Sto, Si erit in annis his ros aut pluvia nisi ad oris mei 3 Verbum ' a quo tempore prodiit Elias propheta et Prophetarum pater, eo provecta suerat Achab et Jeetabelis Pudacia, ut non modo Dei cultum proculcarent et idololatriam pro virili promoverent, sed etiam Propheta Et

74쪽

sanctae religioni cultores insectarentur et occiderent id enim testantiae Eliae cum si querelae, et quae in se narrantur, Abdiae pro illorum lilute gesta Lod cohibendum itaque Achab et Iegabelis urorem missus est Elias, qui magnis dictis et sactis Stenderet maledictiones, a patribus olim protest allis adversus legis divinae trans

gressoreS, inane non ESSE EO Vana minas Scripserat nempe Moyses ingens execrationum et dirarum Vollimen, mandaVeratque o Siae, at in generali omnium tribuum conventu maxima cum Solemnitate illas promulgaret. Praeter caeteras porro calamitates Legislato donuntiabat atro- cenaret extremam samem, et reliqua famem neceSSario con

secutura mala, prohibitis caelo ius bribus et arentibus campis Ridebat ista Achab, qui praeteritam parentis sui Amri in hac parte felicitatem et Copiam Spectaverat: castiganda ergo sui impii regis impudentia Praecipua lamen missionis Eliae causa suit Jegabol Achab uxor, cujus

mendacia reselli, et insolentiam si enari Deus volebat. IIaec scilicet Baalis sacrorum acta antistes praedicabat hunc summum esse Baal, id CSt dominum Superum et inseriam, coelo proinde pluvia mittere et impertire arvis seracitatem citabatque testes praesente gentiles suos Sidonios, Tyrios, caeterosque Phoenicum populos, omnium circa gentium ea tempeState ditis Simos, eosdemque Baalis religiosissimos cultores Erginopportunissime hic occurrit Elias, et Achabum, ejusque proceres aggreditiar, increpat, objurgat, constanterque ipsi minatur coelum ferreum et aeneam terram, et ait me Vivit Dominus Deus Israel, hin cujus conspectu Slο, Si erit anni hi ros, et pluvia, , nisi juxta ori mei Verbum. Id e St, quousque ipse an- in uero, nec qii idem faciam, dum o in Vestra impietate

obstinati obdurabitis Significat plagarum modum peccan-

75쪽

IN LIBRO AEEGNondv. Stium poenitentia foro desiniendum Eliam porro ista locutum credo, autumno inCUnto, aut hyemE; nec enim magnum, nec mirandum suiSSCt, vita tempe State, qua coelum ad plures men Ses perpetuo Seronum est, imbre cohibuisse: quinetiam existim ad evidentiam miraculi dicta, et sacta haec fuisse obducto nubibu caelo, cum nemo dubitaret pluviam brevi casuram. Porro Eliam, Ut modo dicebam, mnem sere suae legationi cursum praecipue contra Jegabe-lem, dum vixit, direxisse, ipse Suis dictis ut sactis ostendit: ad hunc scilicet scopum colline libat propoSitum, SUSCeplumque cum Bauli Sacerdotibu certam CD, P eoriam dem, parta victoria, caedem, atque illud ad Achab de Iea abolo horrendum oraculum: Canos comeden Jegabo in geo

II. u Et factum est verbum Domini ad eum dicens: Re- , cede hinc, et abscondere in torrente arith . Quod Jeroboam simili cum libertate a Semeia propheta reprehensus tentavit, Achab in Eliam ouSus non est, nec enim aderat JeZabel, quae regem, Si opte ingenio minime ira cundum, concitaret. Propheta nihilominus a regis conspectu Statim Sese proripuit, longiorem eo in loco moram cavero antea e forta SSemοnitu S, qui nunc eidem mandat, ut in torrente arith juxta Jordanem se abscondat e Quorsum istud sorte dices Veliam Eliam fugere jubes, et intra vallis ignotae specum Se ah der, Quid enim p Num Iero-mias Chaldaeis cuncta circa Ierosolymam loca obsidentibus et Sedecia rege intra urbem per Sequento tulit non suit, te protegentes Praeterea cur in torrida regione tenues extorrente latices captare Compelli S. et arce a praeterlabentibus Jordanis qui aut fame laborantem, in Summa Commeatu inopia a corvis victum sperare jubes v res

scilicet ob causas imprimis, ut Elias calicem, quem ipse

76쪽

miscuerat, tantisper gustaret, famem videlicet, ac sitim ipso interim ad die SuStineret, quibus populum universum ad annos premi, et gravissime vexari volebat. Et inde ad commiserationem multitudinis laboranti flecteretur hujusmodi quippe assectu praeparandus sui Eliae animus ad

laudandam divinam clementiam, miSeris Subvonire amparatam Deoque parendum praecipienties Vade, et os hicnde te Achab, ut dem biviam Super aciem terrae Rursus, Ut disceret actionis et contemplationis spatia dividere, et, post obitae legationis trepitum, Silentium contemplationis sibi esse nece SSarium. Postremum, ut intelligeret divinae gloriae, et humanae Saluti negotium non Sola operationi contentione, Sed precibus et obsecrationibus potissime transigendum cum illo, sui convertit petram

ii in Stagna aquarum ci rupem in sonte aquarum' Catque orantibus promisit, daturum cor, mi iciant

i cum .

III Corvisque praecepi, ut pascant te ibi . Panes corvio carnes Eliae ast erebant et incertum an alicunde rapo rent, an cum Sub hora prandii, et Coenae ad eum venirent, in ore alterius panes, in alterius Ore carne interim crearentur : non enim humana opera cibi ejusmodi parabantur, quoniam nοn dixerat Deus Praecepi sacerdotibus, haut aliis quibusvi hominibus, ut pascant te. Aoracissimae ave mutaVerant Iantiaram ferebat cOPVu alter carneS, nec admordebat, alter panes, nec Violabat: Sic tamen Prophetae victum Submini Strabant, ut pro mutua gratia paS- tum ab eodem referrent. Ea porro cum avibus Con Suetudo Prophetam non parum recreabat, cum occaSione continui commeatu Socio sero perpetuo S, et contuberiante Corvos haberet man Suete garrienteS, crebroque advolatu Come-

77쪽

IAE L LIBR. REGNonu 3s. ea denti blandientes catellorum more, ito nec equiden Sine voluptlito Spectare Solemus, cum hortam accumbentem, ut cibum porrigat blandis assultibus et questu bus sollicitant Isopc vero ad arcanum Sensum traducta, imprimis designant peccatores, ab Emmanucle ducendos ad

torrentem, e Sanctuario defluentem et omne aegros

aquartam Sporsione sanantem, qui est Christi baptismus: congruenter itaque subditur Eliam obscoenas aves ad suum contubernium admisisse : HVenit enim Filius Dei vocarerum peccat Ore ' cet cum occaloribus, et publicanis mari duca Vit. Iterum, cum audis Prophetae panes allatos de Inane, et de Pro carnes, panem quidem interpretore persectam, consummatam quo justitiam , hunc videlicet a nem Esaias datum dicit animae habitanti in excelsis, cujus sublimitas munimenta saxorum, cujus oculi Videbunt regem in decoro suo, et cernent terram de longe . Panis quippe, cum praecipuum Sit homini alimentum, praecipuum ejus bonum Congruente e PSignat . . arnes Vero, quoniam de Vespere asserebantur, duo Significabant, primum paenitentiae letum, quia, Ut ait Psaltes Ad vespe-hrum demorabilia fletus , nec non carni maceratione S, et labore assumptos ad comparandam justitiam. IIunc porro luctum seque tu laetitia ad matutinum Solo justitiost tenebras peccatorum dis Sipante. Alterο, eoque longe Sublimiore sensu praesignabat Verbum divinum cum carne descen Surum, adveniente sine temporum, quasi ad Vesperam Saeculorum, et hominem esurientem suis impleturum

bonis per Spiritum sanctum, a Quem effudit Deus in nos habunde per Jesum Christum Salvatorem nostrum . IV. Surge, et vade in Sarephtham Sidoniorum . Deus Eliam ad Gentilium urbem traduxit, ut, quod Supra

78쪽

si s. EI IIn Ev SYRI animadversum est, ad cornmiserationem pereuntium flecteret. Quem eiii in pluvi: arbitrum constituerat, collata potestate privaro nolebat; nec volebat, nisi eo volente, mundo laboranti Succurrere Propterea n Secreto torrentis

Carithid si equentissimam urbem Sarephtham venire jubet, ubi suis sub joctam oculis ahoret hominum calamitatem, cui nullam ipsi dedissent causam nec enim Sarephthanis

ulla cum Achab erat in eo crimine societas nam etsi legem Moysis non ob Servabant, reVerebantur tamen pleri que Sopientiores, et Vulgus, quod illam ignoraret, vituperare non poterat. Colite Achab iis eo dementiae progreS-

Sia suerat, ut legem, quam a Deo institutam sciebat, quasi sabulam traduceret, ejusque promulgatore Prophetas persequeretur et occideret. Elias itaque Sarephtham prosectus, sceminam in ipso urbis ingressu offendit, divinoque instinae tu protinus intellexit, quam sibi Deus liospitem destinaverat, eo in loco oblatam sui SS siquidem, ut ego conjicio, hoc ipsum a Deo postulaverat, ne si de viduis Sarophthanis quaeritare cogoretur, Videretur contra graVitatem et dignitalis decorum peccare : atque ipsam simulsae minam vel per in Somnium, vel alia quavis via de hoc negoti praemonitum suisse, jus Samque ventur hospiti diurnum victum subministrare : id enim innuunt illa ciad Eliam verba Praecepi vidui L etc. 3 Coptorum Propheta mulierem conspicatu panno Sam, nudis pedibus, ligna colligentem, et ex longa insidia quaiore obsitam, diraque macie deformatam, adustum stipitem videre sibi videbatur, puduitque primum panem petere, petiit aquam, quanquam postmodum panem quoque postulavit, quod sciret hydri sim sarinae, quam foemina hab(rro se dixerat, millime desecturam: nam praeterquam quod di Vinum promiSSum audierat, ex eo quod cus in torrciale sibi, suis,

79쪽

quo nutritoribus corvis annonam suppeditaverat, colligero poterat, nec in eo loco victum sibi et viditae hospiti in os .lerum desultarum. Quamobrem sidenter imperat, ut sibi primum quasi sacerdoti ex praesenti sarina tortulam con- sic itit, sacerdoti lius nempe ciborum oliam primitiva lex addixerat. Primitiva ciborum vestrorum sacerdoti da- , bilis . V. a Quae abiit, et socii juxta verbum Ellipe . , Observa hujus mulieri fidem, obedientiam, et charitalem. Deinde considera redditam per ejus mercedem, Sequitur enim . Ex illa die hydria supin: non desecit, et lecytbus olei, non est imminutus Sed nec imminuta a milia est. Mortuum enim postea silium haec in Prophetam benignitas matri vivum restituit. I. uJaclum est autem post verba haec, aegrotavit silius, matrisfain ilias Ilic iterum Deus Eliam acerbo hospitis sat exale, lat, Coeptam nempe Piagnam CPSE IUitur. Torserat dudum in torrente Carilli sumo et siti, adempla aquatione, et intercopto Commeatu Nunc vexat orbae matris ejuhitu et tirua entis, idem Utrobique scopus, ut ad commiseri itionem siliciorum silictum exellet Inlo-rim obsorva matris in obitu silii modestum dolorema non enim de Dei sententia queritur, aut Prophetae Succenset, sed prunam suis peccati juste redditam agnoscit, et ait

e IngreSSUS ES ad me, Ut rememorentia peccata mea .

I. v Et iit ad eam Elias : Da mihi filium tuum, inlit

quo cum de Silui ejus, Et portavit in caenaculum Suum .s Vide quomodo nec occasione Suscitationis silii, matri concessit ut cubiculi, in quo ipso manebat, limen tereret, eam si quidem iii in seriore parto domus, dum rei exitum prae Stouitur, interim sub Stilisso Scriptura declarat, cum

80쪽

sub clit Vst Tulit quo Eliasinorum, et deposuit in insopio ronas domum, et tradulit matri suo '. IIII u Et clamavit et: Dominum, et dixit : Domino v Dei Smeta S, etiam-ne Viduana, apud quam habito, sili xisti tititur hic ea libertate Elias, quam etiam Jeremias aliquando usurpavit, ut cum De videatur judicio velle contendere e Eliam-ne, ait, viduam, apud quam ha ibito, Illixistis , Quasi dicat :u Scilicet nec salis libes me pro tua gloria dimicantem, et in se Vis mala Sustinere populum, ad torrentem arith dudum relegasse, ibique a Corvi cibum accipere coegisse, et itulentam de profluente quam bibere, quin et hunc quoque Sustuli SSe commeatum, et ad pauperi viduo convictum venire compuli: SS Voti amniam adversus me insurgis, et incitas hospitem meam acerbo silii sui sun ere anticiam, ut indesinenter me torquco lacrymis, et ques liabus Suis iae sane mihi omnium praeteritarum aerumnarum gravissima accidit. Quid porro, si istud siluat in vulgus, quanta puta S, dabitur adversariorum meorum surori materia Quamobremu Revertatur, ob Secro, anima pueri hujus in viscera ejus hsic matri dolorem eripies, mihi etiam molestiam .hIX Et expandit se, atque men SuS ES SV pras aeriam, tribus vicibus, et reversa Si anima pueri intra eum l. M sticus hujus loci sensus multa complectitur. Primum indicat trina divinorum nominum invocatione revicturum hominem , si tamen in baptismo mortuus Veteri Addo inveniretur cum Christo Si enim mortui su-hmus cum Christo, ait divinus Paulus, credimus, quias Simul etiam vivemus cum Christo Et huic sensui caetera optime congruunt, quoniam in ea ita, quam Christus nobis veteri Adae mortuis redditurus est, Simul