[Opera] ...

91쪽

modo licet, vires ab hoc prandi cape itineri lauto su ecturas . Nec nina lori lem, incultamque regionem ing rodionii alius est sperandus commeatu . e Allegoria Subcino

ricius panis ab Angol lii Eliae oppositus duo significat:

primum paenitentiae labores, quos apte designant cineres symbolum luctus, et conti iti cordis, cinerosque sordidus panis et aqua leniatum, misero bilium hominum victus. At forte cono ruentius ad omnes generatim justo ista reserantur. IIunc scilico vitae cursiam divina illis providentia commui ille describit, primum tenui et asper Victu, et magni labo bibus os exercet, donec ab omni terreno labis

Concretione Urgat OS ad montem sirducat, qui S perseelse, cola Sum malae quo virtutis apex.

V. Et ecce sermo Domini ad illiim dixitque iri uid, hic agis, Elia ' ri Venerat Elias ad montem Oreb, ubi va

cuam spebriacam nactu ibidem noctem exegit. Postera die, cum vocem Domini adventantis audis Set, ad spe me B S-lium progreSSUS, De porcontanti, quid istic ageret respondit:. Zelo et alias sum pro Domino Deo exercitu iam: si idcirco coelum continui ne plueret mox terram, ne Victum Sub

ni inistraret quan qnam et istud leVe putο, longe graviora commeritis. Quid enim num serendum erat, quod populus illo tuus pacia tecum in ioc monte foedera impune violaret quod abjecta majorum religione Baal Sidoniorum simulacrum, aliaque gentium stigmenta libi Ver Duo ante sceret quod Jog: bo Prophetas nos passim occideret si porro mihi adhuc vivere licet, id enim vero tua gratia sac-lum est, qui in Valle primunt lorrentis Carith, deinde in urbe Stirephtha me servasti, et modo in hoc monto lutum

et incolumem praesta S. Quanquam nec ceSSat adhuc regina, sed paratis ubique insidiis me imminet jugulo. II. e Et ecce Dominus transit, et Spiritus sortis, et gran-

92쪽

hili Subverten montes, et conterens petra ante Domi, num non in Spiritu Dominus' etc. Turbini succedentibus deinceps terrae molibus, et fulgetris, audit Elias nec in istis osse Deum. IIujusmodi apparitionis scopus suit Eliae etiam caeteroquin laudabilem intra ossicii sines cohi-here, et proposito hieroglysicis signis divini regiminis exemplo Prophetam docere ovoritatem misericordia esse miligandam. Juxta arcanum Sen Sum, praeeunte Dei adventum ventorum tu Phinos, terrae SuccuSSiones, et conglomerata

ventis incendia signa judicium universale praecedentia adumbrabant. Praeterea reproesentabant Eliad dolenti lo-gem ab Israelitis passim contemni illum terribilem appa ratum, quo cum in eodem monto illorum majoribus data

III ussit post ignem sibilus locutionis tenuis'. II oesymbolo Deus Elia immoderatum gelum perstringit. Quasi dicat: Vides mihi non placere ventorum procellas, nec horribiles terrae Succussiones, nec fulgetris et fulminibus o delectaries quin tu Domini tui mansuetudinem imitaris Et hunc, quo aestu a Zelo tanti Sper remittis, ut popularium tuorum CSSO mali patronia S, quam accusator Ollegoria. Sibilus lenis significat jucundae et colae vitae gaudium Justis post extremam, et horrendam generalis iudicii clionem obventiarum. Proprio et historico sensu symbolunt illud Elis in .dicabat, post praesentem persecutionis procellam pacem tiranquillitatem mox secuturam , Achabo ctrae gubele de medio sublatis. III. st Quod cum audisset Elias, operuit vultum silum x pulliο, et egressus Stetit in ostio speluncae . et ecce vox ad

suum dicens : Quid hic tigis, Elia et illo respondit reolo

Zelatus sum pro Domino Deo ex eicituum, quia derelique, runt pactum tuum filii Israel . , Stetit, inquit, in ostio,

93쪽

Deo advenis Illi appropinquare non au SUS, Operuit lue vultum suum, Dei conspectu indignum se esse reputans. Ita eodem tamen propoSit persistit, Pt quam vi expressam in signo divinam clementiam pro oculis haberet, et quod magis illum movere debuit, ipse praesens experiretur Dei loquentis miram assabilitatem quem enim non raperet benignitas lanicae majestatis suavissimo percontantis a Quid hic agis, Elias Elias nihilominus se conlinore nequit, quin lorum in peccatore in Surgat, rogatuSque fuga Silo Cati Sam, suos populare aceti Set. IX. v Vade, ait Dominus, et rex o Plem per viam inam h per desertum in Damascum, et unge agnel, Ut regnet, super Syriam . II anc scilicet Pertim in D: Elius conversion sem, ut dixi, significabiit lenis sibilus procellas, et ignem subsecutias Mitissice congruunt, quod se si Mintur Elia si quidem, sui modo reginam sugielial, ut rogo creandos et instituendos Prophetas allegatur. II aga Olom quidem simplici sermone, nulla adhibita caeremonia, Syriae regem designat indo digre is us Jehu filium Namsi, Sacro oleo unctiam, Samarita Oi: DO praeficit, et Achubi di quo Jogaliolis judicem creat, susique Prophetarum Sanguinis ultorem Eliseum denique per impositionem adii sui Prophetum instituit. Et quo Dinna ri: tum erat, quo Eliu detulerat, sancto relligionis deseriore punire, Deu rom hunc in Diodum disposuit, ut uetae quidem populum castigaret, dehu Ver regem et rogi nam, et Propheta utriusque doceptore penitus per deret; et Eliseus, si quid ab alior utro omissum in ea causa suisset, ipso rota c. ta ibi pol e Stato Suppleret. Et Sane populias merito et jure plectendus suil, quod ingentibus, muni se Stisque mirae talis veritatem edoctus, Errorem lumen adhuc retineret. Nec enim a Baalis cultu hactenus disces.serui istud nempori iidico ut illii Dei ad Eliam Verba Dii Dc-

XXXV. 6

94쪽

82 S. I PIIR EM SYRI

, relinquis in Dialii in Israel septem millia Virorum, quorumn genua non Sunt Curvata anto aut Porro Achiilii et degabolis scelera truculentissima et publica erant, ideoque Severo vindicanda . Et quoniam sacerdotibus Baal ab Elia intersectis novos degabo Sacrificos subrogaverat, et istos

simili supplicio plecti justum erat. Aderat tamen adhuc et

alia causa, cur EliSeu ad eum, quem dixi, honoris gradum hoc tempore proveheretur, quo Eliae decessus imminebat: tum, ut ejus absentiam in ea temporum acerbitate suppleret tum, ut ejuSdem in coelum raptum, rem oppido inauditam, suo testimoni saceret credibilem, suaque auctoritate Baalitarum petulantiam compesceret, qui Eliae acta laudare non poterant, et ejusdem raptum conuictam a Suis

discipulis sabulam credi volebant. X. Et derelinquam mihi in Israe septem millia viro,

uerum, quorum genu non Sunt curvata ante Baal 5 Scilicet huc reciderat Israelitarum latus, olim David et Salomon regnantibus, ut imperi et opibus, ita rerum divinarum scientia et religione florentissimus tande certum est, ex octingentis hominum millibus totidem enim Jero-hoam rex pauci ante annis in acie habuit bellatores septem solummodo millia in avita religione porseverasse. Quod tamen mireris, parvus iste piorum manipulus tanti fuit apud Deum, ut duas sui popularibus et Achab licet immerentibus victorias admodum in Signes promeruerint. Nam cum sub idem tempus Benadad rex Syriae et alii triginta duo reges Samariam obsiderent, erupere praesidiarii ex urbe Septem mille, additi cujusdam Prophetae consilio dincenti triginta duo pueri, qui agmen praeirent, commiSSO.que proelio ingentem illam armatorum multitudinem profligarunt. Cumque anno sequenti idem Benadadicum

triginta duobus ducibus Israelitarum me iterum invasis-

95쪽

set, iterum vicitis, stigatuSquo fuit. Caeter una an haec septem millia hominum, quorum virtute geminari Sthaec victoria parta suit ipsa si ut, quae Dominus Eliae laudat hoc locο, etsi quidam mement, incertum est, est idem Sit

numeruS, et Con Sonent tempus et locus.

XI. e Cumque venisset Elias ad eum, posuit pallium s suum Super illum ' etc. Elias ejusmodi caeremonia Eliseum ex aratore in Prophetam transformat. Allegoria Eliseus, Eliae palli indutus, Apostolos praesignabat, quibus Dominus in Evangeli : Vos, ait, sedet in civitate quoad Iusque induamini virtute ex alto '. iliae ergo pallium, discipulo traditum, Spiritus sancti charismata Apostolis a Christo communicata significa ha t.

CAPUT XX.

I. uio uno Benadad rex Syriae congrega Vit omnem exer-xcitum Suum, et triginta duo rege Secum et equoS, eth currUS, C ASCenden pugnabat contra Samariam, et ob-hsidebat eam . 5 Duo hic prae si a regis Israel cum Syris conimiSS Scriptura narrat, qui nos Supra tetigimuS, et geminam Syrorum cladem, quarum pDStrema centum Viginti septem millia hominum absumpsit, Deo impiam Syrorum vocem ulciscente, qui dixerant, quem Israelitae colebant, Deum montibus iton ita vallibus imperare. Sic superbus ille Benadad castigandus suit qui Samariam es unditus deleturum nuper minabatur, dirutaeque urbi pulverem uis militibus dispertiturum, quanqDam diebiit, non

96쪽

8 s. EPRAAv Illi tantus hic erat, qui plagillis susticeret omnis populi, qui ipsum se lirebatur. Viclus in potestatem hostium tandem

venit, et vitam ac pacem petere coactus est et concessit Achabus, seu regalem ortunam ctiam in hoste reveritus, seu anu Do opulon rertim humanariam Vices, et inconstantiam. Illinc tamen regis clementiam in hominem morte

dignissimum Deo displic isse mox Propheta Achab renuntiavit, assumpta parabola proposito sic accommodata, ut rex, quo illo verborum circuitu tenderet, ignarus suo se

judicio condemnareta factum huic admodum simile hahemus in actis Nathanis prophetae cum Davide, et Domini cum Judaeis, ubi audita vineae parabola, illi respondent : Mulos male perdo et coelera Culpanda sui in hoc facto Achab indulgentia erga hominem notorio impium, cipublicum divinae molestalis contemptorem ex eo sere capito, Diade Suillis in Amalecitarum regem clementia a Samuele merit reprehen Sa fuit praesertim, si ut quidam a Trinant, idem Propheta, qui Dei nomine Victoriam prohinis orat, supplicium de Benadad sumendum praescripsit: alioquin nec Achobo, Doc eis: Subjectis poena adeo gravis iussio enda fuit, si Dei voluntatem ponitus ignorabant: sed utique omnino ignorare non poterant, quibus Propheta praedixerat Syros, ob violatam impi convicio Dei majestatem, in ip Sorum manu stare tradendoset ideo enim delictum distinxit, ut poenam distingueret blasphemis porro ultimum supplicium lex decernit.

II. a Servus tuus grossus est ad praeliandum comianus ' otc. vii habeS, quam Supra indicavi, parabolam. Ilanc porro, ut ad Scopum Suae legationis Propheta componeret, Soci in Sermone Domini praecepit, ut vulnus instio Erct, qNO accepi ConSpCrSuSSanguine, ac pulvere Achabo

se Stilit, et quam commentus fuerat, historiam in haec

97쪽

l In LIBR. REGNοRIM. 35 verba retextiit. Servu Og tuus, cum conserto praeli iii acie in rem, a quodam ex nostr exercitu Syrum quoddam mancipium Cu Stodire rogatus con Sen Si pacta Conditione, ut si culpa mea Servus aufugi S Set, IJSe Succederem, aut appenderem talentum, quod utinam liabui SSom, aut in praesciat haberem. Interea dum in pugnam incumbo, ac monto,

ocialis, manibus huc illuc volitο, nec equidem ut spolia colligerem sed ut boni militis ossicium implorem, trumque Vere dictum, teStantur manus a manubii Vacuae, Ciluculento viatiae re saucium caput Syrus illo, sibi commodam indo occasionem nactus elabitur, quaesitusque diu, nusquam comparuit. Et nunc Cruo me, ut CSO, rex, de

manu dii populi mei, qui amissum mancipium mea culpa

conqueritur et in Stat pactum Sse Servandum. Et ait rex, Israel ad eum: Ilo os judicium, quod ipso decrevisti'. Tum Vero Suam ille personam, quam huc usque dissimulaverat, protinu extulit, et ait: Sententiam, quam in me dixisti, sed iniquam, ipse a me audies, Sed nequi SSimam. Nam ut adversario meo perierit ori iis, pro quo mihi pereundum judicasti, non periit tibi Bonadad, quem non homo, Sed Deus in manum tuam trudi derat, sed in ignifico exceptus, incolumi dimiSSu e St. Tibi ergo moriendum est, quin ille mortuus non est, paremque plenam tui dabunt Israelitae, quicumque talia decernenti non rostiterunt. Populus peribit pro populo, et pro rege rex, quia negligentia vostra illi non periore.

98쪽

CAPUT XXI.

I. INURESs est autem ad eum Jegabo uxor sua, et dixit ei: Quid est hoc, unde anima tua contristata est et D quare non comedis ponem V Adeo aegro serebat Achab se ab homine privat suisse rejectum Detsi, ut ipse rebatur, aequum poteret, tantum in hoc sacto iniquus erga justum Naboth, quantum aequus videri voluerat ergo Benadad hominem execrandum Causa doloris erat, quod Naboth sundum haereditarium alienare nolebat, ad legitimos haeredes nunquam rediturum, quod istud ibi dige vetitum sciret, minus etiam Achab vendere, quod existimaret ab eodem in lucum idolorum stare convertendum, etsi hoc dissimularet, et domu Suar Commodum, ornatumque praetenderet. Credibile namque est, Achab et JeZabolo regnantibus, illiini morem om invalia isse, quem Sala Sua aetate Vi guisse docet, ut in hortis Israelitae idolis immoliarent, et carnes Uilla comederent . II. u Et misit Jegabo litteras ad majores natu, et opti-hmates, qui habitabant in civitate Naboth etc. , Cum Achab praesentis tristitia causam a Jegabole rogatus, Se in petitiοne Vineae repulsum quereretur, viri ignaviam risit foemina audax, Suggessitque consilium, quod homo cupidus statim arripuit Conchisere ambo scribendum ad optimates urbis Jegrael, ut Nabothem, alliclis criminibus circumventum, ultimo assicerent supplicio, ejusque haeredes de medio tollerent horum quippe gratia Naboth praedium dis-

99쪽

trahere, aut permutare recta Sybat. At enim Vero quacumque ex cauS ille vineam regi negasset, non erat liquo cen Sendus aeque reus, ac Syria Benadad, qui ad eumdem Achab scribens eo in Solentiae, et audaciae proVectus suerat,

ut diceret: a Uxores tuae meae sunt, et silii tui mei sunt rissam si Achab petulantiam sane non serendam homini peregrino ignoverat, et insuper eumdem ad Se venientem clementer et magnifice acceperat, utique intolerabile scelus suit, justissimam civis sui repulsam, est potenti molesiam, extremo Supplici vindicaSS ; quapropter nec a cololeratum fuisse docent qua SequuntUP. III a Et dixit Dominus ad Eliam : Surge in occursum, Achab , etc. , Cum Achab a Jegabel invitatus vineam adiret, cujus dominum lapidum procella sustulerat, improvisus occurrit Elias, stacinus propalaturus, quod aucto

res occultum perpetuo lin Surum SperaVErant, regemque

in aciem objurgat, quod Nabothi standum, et vitam eripuisset erit, dices, nonne JeZabe Nabothis procuraverat necem Nonia Achab a Naboth rejectus repulsam patienter tulerat, invitum cogere non ausus h Quod si modo illius praedium sibi vindicabat, id porro justum credidit, quandoquidem, Sublato cum haeredibus Nabotho, cuncta ejus bona jure communi devoluta censebantur ad fiscum.

Atenim si Achab in hoc facio non peccavit, divini judicii

aequitas insontem condemnare non potuit, quae injuria p- pressos relevare con Suevit. Atqui acerbissime per Prophe tam increpuit, nec uno supplicio afficiendum esse pronuntiavit. IV. . Dixit quo Elias ad eum In loco hoc, in il linxo-hrunt canes Sanguinem Naboth, lambent quoque Sangui-hnem tuum, et dabo domum tuum Sicut domum Jorο-hboam Seditio Jogabo locutus est Dominu diccns:

100쪽

, Canes comedon Jegabo in aurorae genui . Ison Elias tulit in prorbent caiisa sententiam, denuntiara Pessim, et reginam Pal tempore praedam canibias datum iri, et Achab iprogeniem unditiis extirpandam Achab et quod jam didicerat Eliae minas non esse si uiles et vana nitenta S, et quod abesset illa, quae vir claudicationem assere solebat, malefactum statim doluit, et damnavit. Allegorias Quod egit

Naboth, quaeque paSSu est, plures continent Sen Sus ex allegorica hujus historice significatione petendo S. Imprimis, quo Naboth acceptam a majoribus haereditatem regi li(tenti negavit, Sanctorum prudentiam designat, quibuS cer, tum fixumque est constante retinere spiritualia bona a coelesti Patro sibi tradita, nec ullo pacto cum hujus saeculi voluptatibus, aut ducris commutare, cum mori malint, quam proprium pli trimonium, propo Sita quavi conditione, vel obicit quocumque pretio alienare. Quae rit Om pSSus CSt, tyrannorum in Martyres devientium iniqua judicia adumbrabant, clarissime ver describunt exercitam a Judaeis in Christiani crudelitatena, quam ipso etiam DominuSin parabola vinini exposuit, ubi iniquos agricoliis inducit,

de interficiendo domini sui silio inter se hunc in modum

deliberantes muti est hae res, Venite, et occidamu Elam,

hel libebimus haereditatem ejus D tibi rursus observati oro eadem plane via Christi mortem procurasse, qua pegro olitro civis sui ab olli supplicium Christiana namque accusarunt majestalis De Audistis blasphemiam, Quiebiit Caiphas in concilio, et sacerdotes, ac scribo Pilato, PPο- ,hibet dari tribula Cn sari . , Et Naboth quidem e civitii te eductus sui et occisus, Christus Similiter e Extra poPhlampaSSUS est l. Postremum si canes Achsibi scinguinem linxerunt et Jcgaheli carne vorarunt, Christi interfecto-