Dissertatio theologicoanalytica de vero intellectu trium celeberrimorum capitum 10. 11. 12. divi Augustini De correptione & gratia, seu De vera & falsa adjutoriorum distinctione. Auctore Stephano Lorenzoni Vicentino ..

31쪽

xo Defero intellectu trium Capp. X. XI. XV Esse culpatur. Ostendit hic igitur primitus nil primae persectioni detrahi , eo quod perfectum aliquid possit esse subinde perfectius nec Adam

aut vitiatum aut miserum fuisse, quia adhuc erat quod ejus persectioni ejusque felicitati adderetur, si per liberum arbitrium in bono, in quo conditus fuerat , permanere voIuisset . Licet igitur non habuerit perseverantia donum jure sine vitio fuisse dicendus est , inde enim caepit ejus vitium, ex quo perseverantiam amisit, bonumqtie deseruit, ac de facili quisque videt hominem non

Potuisse peccatorem evadere , nisi innocens a te fuisset, de ex hoc quod vitiatus, peccator evincitur, justus atque perfectus, antequam peccaret, ostenditur. Proponitur quaesiis. VIII.

CArdo itaque dissicultatis in eo vertitur, quod subdit Sed illud , inquiens, magis

quaerendum operest que tractandum est, quomodo resepondeamus eis, qui dicunt si in illa reetitudine, in qua sine itio facius est, habuit persυerantiam, proculdubio persinrata in ea. Et si per cinraret, ut,

que non peccata , nec illam suam rectitudinem,

Deumque deseruit Eum autem peccasse, des torem boni fuisse Herietas clamat Non ergo habuit

32쪽

De Correptione e Gratis rixi illo bono perseraerantiam se si non habuit, non utique accepit. Euomodo enim in accepisset persis-rantiam, bo persererasset Porro si propterea non habuit, quia non accepit, quid ipse non perseυerando peccatat , qui persmerantiam non accepit maue enim dici potes, ideo non accepisse, quia nones discretus a massa perditioni gratia largitate. Nomdum quippe erat illa in genere humano perditionis massa, antequam peccasset, ex tuo tracta es origo taliata . Nec uberius nec dilucidius nec sertius

poterat dissicillima quaestio proponi, quam Pressius possumus in hae verba contrahere, nemo perseverat, nisi qui perseverantiam accepit Adam non perseveravit ergo non accepit. Quin modo autem non perseverasse culpatur, qui non

accepit: aut qui fieri potest, ut non acceperit de quo dici nequit ideo non accepisse, quia non fuerit a perditionis massa , quae nulla tunc erat, gratiae largitate discretus dissicultatem in tota sua vi dilucide expositam. Disseuhatis exposivionem Ollatenus gratiae mesauli posse cohaerere. X. HIc autem animadvertendum velim Augustinum aeream non sibi objecisse quaestionem, sed eam cujus operae praetium ducat diligentissim a mam

33쪽

x emero intillectu trium capp. X. LXVmam operosissimamque inquisitionem . Porro si haec dissicultatis perarduae objectio nec falsa certe

nec fallax est, verum gravissima, sincerissima duo in ea subjiciuntur, quae versatili gratiae, ade que adjutoriorum distinctioni omnino congruere nequeunt nempe hominem non perseverando Peccasse, neque tamen perseverantiam, accepisse, sine qua nemo est, qui perseveret , nisi cui Deus perseverantiam donaverit . Si propterea non habuit , quia non accepit, quid ipse non perse erando peccatat, qui perseυerantiam non accepit me ulla quidem superest dissicultas, quolibet alio mo do exponatur , ut videre est in prima objectionis parte, ac in ipso statim initio, ubi ait 'Nee draco si perseraerantiam non habuit huic namiue interropationi facile respondetur . . . Profecto enim

si facile respondetur, Adam sine vitio fuisse, cui tamen necessarium hoc Dei donum fuit, quia ideo non habuit, quia in eo bono , quo sine mitio fuit non perseυerarat . Multo facilius responderi posset, nec necessarium quidem fuisse hoc Dei donum , quod non Deus illi, sed ipse sibi praestare debuissset. Ne ulla igitur dissicultas profecto superest , nisi haec duo statuantur . Frustra enim quaeritur, cur homo non persevcrando peccaverit, nisi hoc donum Dei, quod non accepit, quodque non ipse sibi, sed Deus illi praestare debebat, necessario ad perseverandum requiratur. Non enim ob

aliud

34쪽

De Correptione est Gratia . staliud humanae mentis caligat obtutus, nisi quia

comprehendere non praevalet, quonam pacto potuerit homo non perseverando peccasse, qui perseverantiam , qua perseveraret , non accepit. Quamobrem dicere non vereor , aut Augustinum inepte nodum in scirpo quaesisse, si revera nodus non est nodus non est , si praetensam

adjutoriorum distinctionem statuere intendebat.

Aut si dicere velimus, jure illum potuisse suspicari Monachos Adrumetinos hanc objectionem haud aegre essicturos, si loqui consequenter , ut oportuisset, de dilucide vellet, primus soluti nis gradus, quem facere debebat, in eo figi decuisset, ut objectionem absonam protinus reformareta e si ad gratiam in statu innocentiae veris

satilem coniugere cogitasset, repetere quod paulit ante dixerat huic interrogationi facile respondetur. Atqui neutrum facit , ergo gravissimam statuit dissicultatem, Se in dissicultate ubivis alibi, quam in eo, quod continet, veram adjut riorum distinctionem.

35쪽

r memo intellectu trium Capp. X. n. XILFidei conses ne non statur objecti , sed tuitur in objectione serium.

Hoc argumentum mihi videtur probe com

cludens, at id multo manifestius apparebit ex ipsa fidei Consessione , quam interrogati ni continuo subnecti t quamque asserere non direor contra ac sentiant illi, qui praetensem adju. toriorum distinctionem hoc commendant Elo. gio, veram D. Augustini doctrinae clavem, non ad ea modo reseranda, quae hoc praecellenti contrahuntur opusculo , sed universim ad omnia hujus B Viri, ceterorumque S. S. Patrum opera elucidanda , conciliandasque apparentes Scripturarum antilogias de hoc altissimo, inscrutabili Sacramento. Quippe qui cum clarissimo Sanctissimoque Augustini Discipulo, quo ipse libellum hunc praeconio extulit , libelli summam in Fidei consessione coarctatam esterre non ambigam'. Putatamus, inquiebat ille, omnes querelas, Rentium sopiendasti quia un rem quaesionibus , de quisbus confitenda erat Sanctitas tua tam plene illi abs

luteque responsum es , quasi hoc pecialiter udueris,

ut sim erant apud nos turbata componeres. Recensio autem hoc Beatitudinis lita lubro sicut quisanctam atque

36쪽

De Correptione ue Gratia. Ii apostolicam doctrina tuae auctoritatem antea sequelantur intelligentiores musto i ructioressu sunt Dei, haciu persuasionis suae impediebantur obscuro Derbiores quam uerant, recesserunt. Non perinde quidem ac sui aliquis audacius commentus est praecedentia S. Doctoris scripta inacessa ac inexplicabilia sint. Hoc enim ipsum principium , eademque fidei regula bene vigilanterque intuentibus undique o currit , sed quia nullibi apertius plenius absolutiusque statuitur. Tantum enim abest, ut Augustinus illud reserare contendat, quin potius fa- cratissimo gravissimoque canone ipsum immobiliter figit humanae curiositati terminum, ac veluti signaculo temeraria praesumtioni inviolabilita cludit. Quia enim non agitur solummodo de homine innocenti culpabiliter lapso, sed homini innoxio antequam caderet, noxio postquam cecidit homo ipse erectus restitutus firmatus componitur , stabili in hoc canone mirabili prorsus solertia, indivino penitus ingenii acumine immutabile principium commune ac generalissimum , cuilibet hominum statui, S univer rationali, intellectuali creatum, ex quo deinde velat e centro deriventur per ambitum hunc veluti circumferentiam innocentiae perseverantiae lapissus redemtionis judicii diverta quodammodo lineae, nempe diversae considerationes relationesque, quas invicem habent diversi hi statur; qui

37쪽

x De mero intellectu trium Capp. x n. m. bus omnibus rite perpensis palam fiat stabilitas inconcussa duorum illorum articulorum , quos insinuat objectio de perseverantiae dono de de non perseverantis crimine,, facilius horum collatione dignoscantur verae differentiae, quae in statuum diversitate comperiuntur. En Fidei conseiasionem, Cin Fidei confessione magnum illud universale principium, de quo sermo est . uapropter saluberrime confitemur, quod rectit eraedimus Deum Dominumidi rerum omnium , qui creata omnia bona malae, is mala ex bonis exoriatura esse praescirait, serta magis ad suam Omnipotentissimam omtatemvertinere etiam de malis bene acere , quam mala esse non sinere sic ordinasse Angelorum is hominum mitam, ut in ea prius flenderet,

quid eorum posset liberum arbitrium , deinde quid posset sua gratia benescium , Uitiaque judicium.

Cuilibe naturae flatu commune .

Uadere mihi non valeo, esse aliquem cujuse libet Scholae, cujuscumque sit opinionis desectae, cui proclive non sit hanc fidei saluberrimam Confessionem admittere. Quin reor omnes eam in omnibus , se omnia Catholicissimam reputare, ut nemini liceat ejus orthod, xiae reluctari, eamque non perlubenter amplecti. XI. Unum

38쪽

De Correptione o Gratia. ri Unum itaque superest inquirendum , videlicet

utrum sit adeo certa, adeoque praecisis cointexta .verbis, ut omnibus generaliter statibus congruat, ac per hoc non ex ea distinctio profluat, quae varias vices, mutationesque naturarum A, gelicae, humanae discernat, verum ex eo quod subditur Uel etiam utrum ita sit incerta Strabbigua , ut ex ea non minus una quam altera se, tentiarum possit effuere. Sed in comperto est ,

quod si ipsi diversitates praesuppositae adjutori rum innituntur , non est amplius principium iblud commune, de quo agitur, de si non est illud principium, non est amplius Fidei Confessio, aut certe qualis esse debet fidei confessio. Non est

principium omni statui commune, cum ex eo eorumdem statuum diversitas manat et non est:

amplius qualis esse debet fidei confessio , hoc est constans clara nec disceptationibus obnoxia , si inde possunt oppositae ex diametro erui sententiae .

db. -- ex Angelis pios in ludit. XII.

xv T autem liquido constet quam perspicua sit, quamque indisputabiliter utriques tui, utrique naturae Angelorum, hominum it tegrae torruptae sit evidenter communis, nullo

39쪽

x V De mero inretheiu trium Capp. X. XI XU. ingenii acumine, nulla subtilitate opus est, sed simplici lectionis intelligentia , qua percipiatur

senses, ordo verborum . Quaeritur cur Adain non perseverando peccarit , qui perseveram

etiam , qua perseveraret, non accepit, quom

do, inquam, peccarit, cui defuit essica gratia , de illud maximum donum , quo fit , ut Perseveret , quicumque perseverat , aut quare Non acceperit , de quo dici nequit, ideo non accepisse, quia non fuerat a perditionis massa gratiae largitate discretus . Atque interim pubcherrima illa sanctissimaque regula statuitur conis sequenter ad hanc instantiam . uapropter saluberrime confitemur dec. Quaeso si haec regula non

est Angelis hominibusque communis , qua de caussa includuntur Angeli dum de solis homini. hus sermo fit CCerte proposita quaestio nullam

de Angelis mentionem facit, nec umquam alibi

in hoc satis prolixo tractatu eorum , quod sciam vel incidenter mentio fit. Fortasse dixeris incauotius insertos Sed ab iis, quae sequuntur, patet, quonam consilio inserantur . Praetereo dicere hospitem prorsus esse in scriptis S. S. Doctoris, qui non erubescit incautum suspicari . Qui vero asserere audet his in controversiis aestu disput tionis eum aliquando abripi, extra septa impetu orationis excurrere , non huic divino virocotatumeliosus est, iniurius , sed sibimetipsi,

40쪽

De Correptione si Gratia. is dum alterum certe e duobus ostendit aut ingenii sui tarditatem parvitatemque, aut suae praeoccupationis iniquitatem granditatemque, aut quod facilius utrumque . Verumtamen est bonus aliquando dormitet Homerus . Cui tandem suaderi nisi ineptissime ac impudentissime poterit, Augustinum in hoc tractatu dormitasse, addo insuper in constantissima sanctissimaque fidei definitione, an saluberrima consessione profiteturi Cur itaque repente de quasi e Machina inducit Angelos una cum hominibus, nisi quia non minus Ang lis quam hominibus aptare intendebat gravissimam sepientissimamque doctrinam , quam prae- Hara fidei confessione sanciebat aptare

hiit, cur inseruit si inseruit, cur aptare noluit, dum ne memorare quidem opus erat lEx ipso eluit merborum contextu .

XIII.

v Ideo equidem quid reponi possit . Non dis

fitemur, inquient, pulchram hanc regulana Angelis peraeque ac hominibus aptariu quin etiani hoc ipsum est quod dicimus nimirum eam aptari partim Angelis, hominibus, partim hominibus tantum, prout accomoda distributionis necessitas postulatu quatenus quod attinet ad ostensionem potentiae liberi arbitrii, Angelis, prat

a mo