장음표시 사용
51쪽
elatos putarent. egari quidem non potest, istam romanae reipublicae politiam in cauissa suisse, ut philosophiae studium a multis coleretur et in haud exiguo haberetur Pretio at ea ipsa quoque effecit, ut Romani ad philosophiam non integro quodam amore deserrentur, sed ea tantum, tanquam instrumento, ad alia negotia uterentur ). Eloquentia enim arctissimo cum philosophia conjuncta erat inculo ' . Graeci autem philosophi, qui tum Romae florebant, omnes sere eloquentiae Vi quam maxime pollentes, summos Romanos, qui in civitate cum dignitate versari cupiebatit, secundia sua ad philosophiae studium rapiebant durisprudentia porro, quae studiosissimo colebatur a Romanis, musta e philosophia, in qua egregiae a graecis Philosophis de rerum publicarum
admiuistratione consignatae exaut sententiae, tanquam
largissim, sonte hausit XV. Deindo Romani philosophiam, egregie jam persectam, acceperunt a Graecis Hinc factum, ut ad eorum scripta praestantissima. tanquam exemplaria,
52쪽
omne imitandicitudium dirigerent itqu componerent. i autem ttex e diu am et a ma unis excultae ingeniis, alii populo traduntur, eas ad summ- jam Persectionem abso*tionemque adductas esso, opinio invalescere acie Huc accedebat, quod philosophia,
non animi quodam desiderio, sed externa cum xa cis conjunctione ad Romanos traducta erati tam Vercilingua latina ad philosophicas notione exprime as 1dhuc rudia erat atque inculta Romani igitur, qui Phil ophia operam dabant, patrium sermonem Monestigebant, et graeca lingua ad philosophicas disquHaitiones utebantur. Et vero ipsi graeci philosophi,
qui Romae commorabantur, nihil aliud secerunt, quam ut Veteres disciplinas inplicarent, confirmarent, et ulterius excolexent, ve etiam diversa m ch*xum decreta inter se conciliare studerenti ovas autem scholas nullas condiderunt. Miramurno igitur, RQman's, Graecorum disclui's, se novi quic quam esse in philosophia inventurus, animum despondisae )3 Porro Romani, qui Philosophia operam dabant, xique exant viri sun a dignitatis, qui belli pacisque artihl . et rerum gestarum gloria immortale athi
53쪽
eo arare studebant nomen. Qui viii quamquam iis ingenii facultatibus instructi erant, ut in philosophi. propria, quod dicitur, arte excolenda Vires suas periclitari Potuissent tamen negoti a quam agebant vita impediebantur, quo minus tantum in hoo studium impenderent inii, quantum ad novas in eo disequisitiones instituendas necessario requirituri estivoque eo tantum consilio philosophiae navabant, ut hoc studio vitam sibi pararent uariorem. Vix unus ineris reperitur, qui, ceteris omnibus posthabitis, philosophiae sese dederit. Denique soli nobiles atque beati, Romani philosophiam tanquam sibi propriam vindicaverant Graeci enim philosophi, qui Romani sese contulerunt, in opulentorum aedibus defit e bant, ibique philosophiam tradebant. Nullae igitur Romae philosophicae scholae florebant, ad quas omnibus ad meliora discenda aditus patebat ' .
Neque parum philosophiae studio apud Romano obfuit, quod illud haud mam in honore habebatur
ab iis. am honos alis artos, omnesque incendum eur ad studia gloria iacentquae a Gomyor, quas Uud quosque myrobantur Ubi artes atque lit-
54쪽
terae non dignitate quadam atque existimatione gaudent; ibi nullum viget noritatis studium, nullum
quod ex novis inventis exoritur gaudium humanissimum atque nobilissimum. Humana enim natura ita comparata est, ut, quae disquisiserimus atque invenerimus, ea cum aliis communicare cupi'mus. Ubi vero artes non communi quodam studio coluntur,
neque novis inventis pretium atque honos quidamatatuitur thgenium torpor inertia atque secordia occupat, ejusque vires frangit et debilitatio addi,-eendis iis doctrinis, quae jam Paratae sunt, acquiescunt homines, nec satae arduum eas augendi locupletandique laborem suscipiunt x, ultum quoque' impedimenti philosophiae inter Romanos celebrandae attulisse videt id, quod eam homines graeci tradebant; qui etiamsi doctrinae eruditionisque laude florebant, ob animi tamen levitatem, quae Romanq-xum gravitati prorsus repugnabat, in contemtu quodam habebantur, neque adeo philosophiae studium horum animis facile insinuare Poterant. Denique in exquirendis caussis, cur philosophia
apud Romanos haud multum profecerit, diligentissima nobis habenda est ratio eorum ingenii atque indolis ' .
55쪽
In Romanorum nimirum ingelii mirificam quandam miramur gravitatem atque majestatem; sed non eandem in eo deprehendimus mobilitatem atque agilitatem.
Haec autem gravitas in subtiliores rerum notiones t.
quo disquisitiones haud ita facile penetrare potuit aedi illustribus atque esaris vitae actionibus Versari maluit. Itaque philosophia operam dabant, non hujus scientiae divina desiderio quodam agitati, sed quod intelligebant, multa x ea ad vitae reique Publicae conformationem peti P ae praesidia. '
Haec igitur sunt, quae de philosophiae apud Romanos statu ante Cieeronem praemonenda nobis Visa
sunt in quibus explicandis uberiores et prolixiores esse de mus, quia ea non solum, quomodo Cicero de philosophia apud Romanos meritus sit, luculenter oste dunt, verum etiam nostrum de Ciceronis philosophia judicium moderabimtur. Vidimus igitur, pariana adhuc in philosophia a Romanis prosectum, et quas ab nain hac disciplina relicta erant monumenta Perpauca perque exigui fuisse pretii. Rebus igitur ita omparatis, extitit Cicero, atque philosophiam e Graecia traductam inter cives suos propagare aph se constituit. De cujus Vita, quantum ad nostram disputationem spectat, os quam paucis expediverimus, in sequentibus qua Poterimus maxima diligentia ejusdem philosophiam e onero ingrediemur.
56쪽
Quae o nem ad uininum audis gloriaequos tigium evehere possunt, largiter omnia in Cisero Nem cumulaeque a divina providentia collata videmus. Natus enim est ex antiquus a atque nobilissima gento optimiisque et probissimis parentibus, inclatissima civitate, atque illis quidem temporibus, quibus respublica romana tum toxiae majestate im- Periique magnitudiae, tum morum integritate atques me Cloeaeonis vita iuni permulta sano Matius doctissime a tris eruditissimis disputata sint, paucis hoc Ioe d stingemur, atquo in iis tantum, quae ad rem nostram illustraudam plurimum habere videntur Ponderis atquct momenti, exponendis acquiescemus. - Natus est Cicero
ArPini, municipio ii Sabii iis, antio DCXLVII . 21 gg. II, 1 ubi plura de sua gente ari patria dixit. f. Μiddlet Lissis Cicero T. I. p. 2. T. IV uot. - in Edit Basii. 1790.
57쪽
excellentissimis quibusque Virtutibus florebat ). in cinis adhuc praeclare majori gestarum rerum memoria Viriutum igniculos semina, in juvenis pectore abdita eliciebat eumque excelsariam rerum cogitationi quasi innutriebat. litterarum autem xiiumque studium hac aetate Romae morescine coepit. Iam vero ipse Cicero a natura ingenio instructus ornatusque eaea longe Pra tantissimo. Iam in prima pueritia, quum eas arteε, quibus haec aetas ad hum . nitatem informari solet, addisceret, ingenii scintilla ex illo ita eluxit, ut et laetissimam de se apud omnes excitaret spem, et miro discendi ardore atque Velo citate Summa omnes oppleret admiratiotio. Domi patris, qui, quum esset infirma valetudine, aetatem
sero egit in litteris, disciplina atque imitatione
eruditus, udes cens Romam se contulit: ubi ei optimis doctolibus ruti contigit. Postea quidem luxuria atque alia vitia antiquam morum salubritatem cori iaperunt; at Cicero, cujus prima aetas in tempora illa incidit, quibus pristinus adhuc reipublicae status vigebat, antiquorum illoarum temporum sanctitate Percussus, majorum sibi semper troponens imagines, animum et mentem suam ipsa cogitatione hominum
58쪽
excellentium coiisormavit et supra metatis sua. Vitia longe sese exuatit. II. Sed redeamus, unde egressi sumus. Igitur tuis ligentissim'rum doctorum institutione Cicero jam puer usus est in quorum numero erat Lucius Plo
itinus, homo eruditissimus ' , et A. Licinius Archias, poeta, qui ei princeps et ad suscipiendam et ad in
grediendam rationem studiorum suom extitit , Quum enim apud Romanos in more positum esset, ut pueri atque juvenes studium a poetis auspicarent. Cicero poesi strenuam a mi curam, et uer adhuc Pontium Glaucum versibus tetrametris composuit ). In philosophiae studio doctorem habuit Pha drum, Epicureum, qui sibi, antequam Philonem eognovit, valde ut PhiloSophus, Postea tamen ut vir bonus et suavis et ossiciosus probabatur ). Anno aetatis XVI, sumta Virili toga, a patre deductus est ad Scaevolam, augurem, Principem et iurisconsultum,
5 Imitando expressi pulcherrim H lacum in Cic. orati Pro Arch. c. VLO Sueton clar rhet. e. 2. DCicer pro Arch. e. I.
8 midvieton. Lis ot Cicero T. I. 11. T. IV. 8.s cie ad Divers. XIII. P. L
59쪽
et rerum civilium πλύβSimum virum, apud quem non solum juris civilis tudio Peram navabat, verum multa mitino b eo prudenter disputata, multa etiam breviter et commode dici memoIIae mandabat. Quo mortuo, e contulit ad pontificem Scaevolam, vi rum unum suae aetatis et ingenio, et morum sanctitato
et uris legumque peritia praeatantissimum ). orato res, qui tum principes numerabantur, quotidie sere in concionibus acerrimo studi audiens tenebatur quotidieque et scribebat et legebat et commentabatur ). dein enim tempore Xenophontis oeconomicum in latinam linguam convertit ), itemque Arati carmiua de coelo stellisque, quorum si agmenta supersunt x atque, uti Vinosimile est, nonnullos Platonis libros, e quibus adhuc restat agmentum sub titulo: sUniversitate ); scripsit quoque Marium seu carmen de rebus gestis Marii, cujus quosdam Versus adhuc
legimus in libro primo de Divinatione cap. XLVII.
multumque denique temporis et operae in legendis vertendisque optimis Graeciae historicis consumast.
n Cic. LaeI. o. I. Brut. e. 89. indviet. I. I. P. 12.2 Cic. Brin. e. M. Quintil. Inst. r. I. 2. III. 1.3ὶ Cis. Ossio. H. 24, 87. ubi se Beter V Cel. P. 166.4 eis. N. D. II. 4. MAEL Brueheri Fragen aua cieaA. d. rasios T. III. P. M.
60쪽
Annum sere agens undevigesimum, cum ainceps Academiae hilo cum Athenistisium optimatibus iastri latices bello domo profugisset. Romamque Venisset, notum se ei tradidit, admirabili quodam ad philosophiam studi concitatus in qui hoc etiam
commorabatur attentius, quod etsi rerum ipsarum varietas et magnitudo summa eum telectatione reti nebat, clamen sublata jam isse in Perpetuum uatio judiciorum videbatur Eodem anno etiam Μoloui Rhodio Romoe dedidi operam, et actori summo CBUS-sarum et magistro ihil, autem verum Uiceroni et phil ophiae omnino amorem, quem postea divina Platonis scripta mirifice auxerunt atque aluerunt, et inprimis vehementissimum Academiae mediae studium inspirasser videtur Haec mutem philosophic Ciceroni maximium promtissimumque paravit dicendi praesidium. Minc est, quod glorietur, rae oratorem non ex rhetorum ossicinis, sed ex Academiae spatiis extitisse ) Rus orationes, etiamsi nullum philoso-6 Cic. Brut. c. 89. Iul. Vit Ciceroris c. ΙΙΙ. Dcie Brut. c. 89. Et 90. Mirat. III. L. Tuscul. Disp. II, 3. V. Quintil. XII. 2.25. et Cicero passim in Bruto et in praestautissimis de orator libris Addo jusdem Parad. Prooem. t da Fato e. II. ubi L. Bremi P. 9 sq.