장음표시 사용
101쪽
Teriis si natura hociniuersitati terrae praestiti in aqua maneat, ita Iint ab ea suoneatur at ab aqua ligna seu entur, non eis dubium quin in pnicuique etiam terrae partium hoc natura tribuerit, quo factum non animaduertimus sed potius contrarium accidit quaelitit enim terne pars adius nitum locum mouetur eoque maiori celeritate quo fuerit m ior: egi tota terrae uniuersitas ad eumdem infinitum ο- cum mouebitur: cum idem fit locus totius , quod consimiles partes habet, quarumlitirpartium illius.
Causa quam ob rem Thales hoc dixit, fuit, quia differen
tiam ignorauit inter lignum, . terram: signum aquaesupereminet; quia lignum paruis uita amforaminibus, canal, b qu stinctum est, iamquam venis internotatum in quilus plurimum aeris continetur quo tot lignum ab aere iueius visceribus contentorius en um aquae supernatet hoc cum
Thales minime noui per quid mirum si id af mauerit, quod minime affli mandu uerat 'Aduersus Anaximenem, Anaxagoram, Democritum,& alios, qui dixerunt latitudinem causam esse quamobrem terra quiescat. Caput . AN AXIME NES, Anaxagoras Temocritus, ali
latitudinem causam se a rmauerunt cur terra, quae ect max me Ana. motae lata,quiescat existimauerunt enim uersi quod rotundum Hyraotam terram
102쪽
SECvNDA PAR ssupra, auam vero infra supra eam esse, quam habitamus: alteram,quam incolum i qui aduersis pinus nobis nitu
ιμ- hos Antipodes ocant,putant esse infra: haec quia obie
ctum aerem propter planam latitudinem uam diuidere, secare nonpotese, non mouetur: magis imum aerem ramicatque condensete quemadmodum omnia lata, inplana compor acere consseuerunt, quae mmodo ab aere,fled ne entis quidem depelli possuntpropterfirmitatem sed potius contra nituntur, O ventorum impetum, it rangunt, ut qui sal,qui a nusso, quod contra nitatur, has impeditus exitum inuenit,c lisere volitat: aer,qui eu terrae Allectus liberum atque patentem exitum non habet: ideo per omnem inferiorem terrae amplam extremitatem di sius , cum apte locum mutare nonposit,conglobatus quiescit. Hinc fit, Uante inferiore subterra aere , etiam terra ipsa supra aeremposita immota quiescat. Fos conglobatum quietum aerem magnum Odum ustinere,mulas rationibus docent hac tot Simm quod ercitus, quantumuis numerosi, super insatos tres,
in ptilibus flantes aliquando latifima mina tranauerunt. Seorim ab hac opinione nihil concluditur, nisi prius terra esse lata, plana demonstretur quodcumfactum no sit,
immo potius terra alterius es figurae videatur certe ob eam causam terra non quiescet. I tandi enim,qui rotundamRuram habet insimus locus,qui deorsum dicitur,est centrum,ad quem omniagrauia natur eruntur, supremus emcaeli locus,quo omnia leuia uopte naturali impulsu,ac proprias onte tendunt quapropter necesse eis, ut locus uterque tam his,
qui a nobis habitatur, quam his, quem Antipodes inco t. sit deorsum, Viselum sitsursum Apertum est etiam,in qui-iusElet terrae locis auos, atque abos esse Oritantes, si alia,
103쪽
DIs PUTATIONI s. 73 atque alia apparere assi a , partem quambiet terrae ad
individuum centrum tendere, undecumque moueatur,o,orundamRuram facere rotunda est e o, no plana, atque lata ter Aura omnes homines,ν cumque in terra exinant,deorsum esse, nullis autem Aursum. Secundo etiam si quodvolunt concluderetur γ terra sit plana,non latitudo quietis in causa se probaretur, sed magnitudo potius. Nam angustum locum Spulsus, conclusius, coglobatus inferior aer, liberum o apertu exitum no hales, non stropter latitu em,sedpropter multitudinem quiscit: multus Orro est, quisu magna terrae mole confiituitur, concretus o conglobatus aer: ετ idem mustofacilius obtiner tur, si terraglobosa sit modo tanta sit ei magnitudo , quae subiacentem aerem re essere, premere inconglobareposit. Tertio si terrasupra aere vliacenti quiescit ergo,iolentia, nam cor in quo est leuius grauiori, non natura, sed Violentia subiicitur: locum itaque inuenire deluissent, in quo
terra non violentia, sed natura quiesceret ad quem natura feretur,quem non dum inuenerunt nec, eatra centis, inuenire olerunt: Ergo, oec.
Empedoclis falsa sententia tollitur, qui dixit a celerrima caeli rotunda conuersione terram ad centrum trudi, in centro quiescere. Caput VI. EMPEDOCLES misi racapite non aliqua exparte attigimus, e caeli motu, qui in orbem celerrime se tur, terram deorsum trudi, atque circum centrum quiescere, missique ratione confirmari ab Empedocle poterit.
104쪽
4 SECUNDA PAR sdi duo sint ait Empedocles)motis quorum alter alteri celera
late praestet, qui celerior est,minus celerem praecedit eumdemque ita cohibet, ut feri non queat, ut aqua ex hydriis in or bemsaepe conuersis,incitati meque contortu,nun essuri,qua ut deorsim natur eratur, c hydriarum apertum labrum infra sit, o motus,qui in orbems, motu recto celerior, motum rectum praecedat, eum emqueprohibeatr se motus -- si,qui in oriam fit,e celerior motu terrae recto ergo motum terrae rectum praecedit, , eumdem impedit quo minu fiat: ergo cum caelum in or m fertur, terra moueri non fotese,
se stare come litur. Hac ratione adductus Empedocles, terra ad centrum trus, mi cetro consistere ipse ibi per Uit. Haec opiniopotest refelli, quia motus terrae a medium,' 'quies eius in medio violenta Lit ergo terra ad locum extra
medium natura mouetur, natura in in quiescit iam motui violento, quieti violeutae naturalis motus, in quies naturalis, ponitur, locus ad quem est motus naturalis, in quo est quies naturalis,ei loco opponitur,ad quem violentus sit motus, in quo Violenta eis quies violentu enim id est, quod
contra naturamfit, ut upra saepenumero diximus: ergo terra grauis ursum, quo leuia ferri solent,natura feretur, nloco superiore natura quiescet, quod si terra urcium natura fertur,m ibi natura quiescit quaerendum est,quo ignis leui se
si min natura moueatur, ubi natura maneat, nem a medium natura moueri, in medio natura manere non anima uertimus, sed iolentia immo quanto maior est ignis,tant celerius in sublime fertur ergo terragraui ima ad mediunatura mouebitur, in medio natura quiescet,e ignis leuissimis in sublime natura ascendet, ibique natura consistet. Praeterea antequam quicquam a discordia trima Muer
105쪽
funderentur: quaerendum fuerat ab Empedocle, a quo nam terra ad mundi me tum truderetur, non ab incitatis a caeli conuersione rotunda trudi, nec ab eadem terrae motum impediri poterat,quonia caelum ad cordiasegregatum,co erat, sed cum taeteris omnibus rebus confuse commixtum, terram trudere, illiusque naturalem motum impedire non valebat.
Quaerendum est etiam ab eodem Empedocle si incitatis .ma caeli conuersio causa est; cur terra ad mearum moueatur,
in medio quiescat, quamobrem, ab eadem celerrima caeli conuersione ignis a me tu non trudatur fAE cur ibi non quiescat ' cuius rei, cum nudam causam indicarepositi ignis e se, ut cum siua sententia explosus, a Philosophorum consortis
Ticendum e igitur ante conuersionem grauia, cuia fui pininter se instincta,naturalemque locum habuisse, ad
quem natura concitarentur,c In quo natura manerent gra
uia a medium descendere, in me et quiscfre,ci cuia ad superam huius inferioris mundi regionem natura subnosti, O in eo loco natura quiescere, ut infra demonErabimus. Ratio Empedoclis nihil habet momenti: nam ordo niuersi qui grauium motum ad medium, o eorumdem quietem in medio postulat, a violenta quantumuis celerrima caeli conuersione expe gente,non impeditur hanc expusionem, quam probat Empedocles,ut terram trudat, esse violentam, ex dubiis integrimis primo, quia sit a disicordia antiqua uorsiparente, a qua nihil non violentuggηitor secundo quia expulsionis motus interdecies eorum motuum, quos rictoteles,
106쪽
tam elementorum motum naturalem sub equitur m non praecedit nihil enim a ratione magis alienum est, quam cum
motum, qui contra naturam fit fraecedere motum naturalem, naturalem motum impedire: nam ab eo quo natura
peierius est, id quod est naturafrius,quo adest natura rius, impediri non pote I. Inficianda eis ergo Empedocleae ratio . ni propositio maiore quia motus celerior minus celerem motu non semper raecedit,nec semper quo minus flat eumdem impedit frae ertim,cum motus celerior eis violentus ardior vero naturatu, quod Empedocli accidit,qui a violento impulsiο-nt motu caeu terram a centrum trudi voluit. Anaximander confutatur, qui terram dixit in medio manere, quia ab extremis aequaliter
distat. Caput VII. ANAXIMANDER terram in medio locataem esse
m ibistare confirmauit , quod aequaliter ab extremis undique iactet . eam ob rem non magis adinam qua ad aliam parte erripo per nihil enim eorum, quae sint in medio, qualiter ab extremis aeque distantibus, abese. aut magis ad unam,quam ad aliam artem ferri decet, aut ad contraria simul moueri poten, ii quod aliquando teli ipse γ in eis flat in Timaeo Misii causa quietu terrae in medio, est quia terra ab extremis aequaliter in late leur imus ignis in mudi centro locatus,ibi quiescet necesse est enim, ut iseedem, es iisdem Debis sint etiam eorumdem effectuum causae, qui
bus causis in esse constitutis, sectus ab eisdem causis ma
nantes omninosequvistur at oriente sole oritur lux . Occia
dente lux occidit sed pialiter distare ab extremis est cau-
107쪽
sa quare terra quiescat in medio ergo sis mego ignis locetur, in medio quiescet, quia ab extremis aequaliter distabit:
erit, ex quo haecfalsa, si ab urdasequuntur. Commentitia etiam nux andri rati est, ut sunt ita, quibus Suphictae utuntur: dum aiunt capitam, qui consimilivmpartium est, vehementer quidemsed ex equo,omni ex parte,tenditur: non disruptum ira, etiam si validi me tendatur, ideo non ma-gu in hac quam in ista part rangipoterit cum omnestam te confisimiles sint, o simili mori extensae: iunt etiam euqui valde sitit, exurit, pariter utrumque desideret, ab exculentis, Erpoculentis aequaliter abest, siti, 'fame periturum: quoniam non magis ad esculentum,quam adpoci lentum capiendum mouebitur.
Sophistarum captiones facile diluutur Capita enim
in medis disrumpetur, ubi extensi ionis is maxima titur, exuriens, psitiens ut bibuerit, ad alterutrum exculentum
cs oculentum capiendum conuertetur.
Neganda est ergo naximandripropositi prima, nenim vere nunciamus,cu dicimus. Quod ab extremis aequaliter distat,non mouetur m Sophistas dicendum, non sequi capitam in nullaparte disruptum iri, quia eatenditur negari etiam possit antecedens. Cuia aequaliter capissus ille non extenditur, in cuius medi extensiionis vis maxima nitetur , Iecsequitur,quifame, si siti ex aequo afficitur ergo nec dexculentum, nec a ρο- culentum sitae Paliter ab int,conuertetur quia conuersi haec naturalis non serie a libera voluntate pendet, ideo adait rutrumfrout libuerit capiendum accedet. Haec contra illis sunt dicta,qui terram aut in medio quie- Iccres
108쪽
scere, aut in caelo moueri asseuerarunt, nunc dissos confu-ra' is aggrediemur , qui terram circum medium moueracredunt.
illorum falsa sententia refellitur, qui terra circum medium moueri rebantur, Heraclyte opinio euertitur, qui bonum, ct malum causas esse censuit, a quibus ignis rerum omnium materiale principium, vici alia omnia moueantur.
Caput VIII. IL LI, qui terram circum medium moueri cred derunt,
hac potissimum ratione exploduntur: iam est naturalis motus totius, o fartium, modo confisimiles simipartes tot , quaelibet cedemque consimiles terraefartes non in oristem feruntur, sed ad centrum natura descendunt ergo tota terra in Orbem nonfertur sed ad centrum natura descendit. ut duo motus naturales eius em naturalis corporis erimi, alter ad medium, alter circum medium, sed ita comparatum est a natura , ut unius corporis simplicis unicussit motus simplex, oe unius motus implicissit nicum corpus simplexa talctum est Eroprim de . . mundo uerrae autem Zartes simplices deorsum natura feruntur ergo tota terra deor-βm natura fretur, quo singulas totius terrae partes natura ferri diximus ergo non in orbem uniuersitas totius terrae natura conuertitur,quae si in orbem conuerteretur, non natura, sed violentia circumuolueretur nutam olentum otest esse diuturnum, acsempiternu, ergo motus terrae circum cenistrum diuturnus, acsempiternus non erit verum certe ni
109쪽
uersi conssitutis,ordo. ornatus aeternus est, non igitur temra aut violenter,aut natura circum centrum in orbem mouetur se ad totius mundi centrum tota terrasuopte nutu tendit, quo ingulas totius terrae partes ferri videmus haec ex Aristotele in calce librisecundi de caelo mundo. Hera itus bonum, malum uniuersi e cientes, atque mouentes causas esse censuit,a quibus enis,rerum omniu materialeprincipium cieretur. Hic dixit bonum,' malum in*num conuenerunt,instar arcus secordae in iram. ignem mouerunt Heracluteam hanc sententia alpam esse natura mali demon Irat,quae nullius ordinis,stapotius, usionis nullius boni, sed potiis mali est causa; at ignis motus nasum rerum uniuersa natura tina est ordinatus: non ergo aut ignis agitatio, aut uniuersi ordo a man natura pendet, quae nussius ordinis, nulliusque bonitatis e ciens causa esse poteis. Heraclyte haec sententia ad modum rationi consentaneuparuo negoci redigetur,ab eo, Pi dixerit bonum, id est fr-ma, quae omnis bonitatis est auctor ideo boni,optimi, diuini, et expetendi rationem habere creditur ab ristotele libro primo Physicorum particula octuagesimaprima, adiurn Platone in Timaeo , malum id en materii, quae 'omnium malorum radix, ut iidem Philosophi in eodem loco literi madarunt, inmagnus Plotinus in Ero cui titulus est tande m.
Desininum, id si in concretum unum couenerunt; instar ar- cus, corneis iram,id ess seu ex arcu, G corda in unambram conuenienti , constonantia nascitur ita ex materia, quae habet rationem mali. ex forma, quae boni naturam quam optime redolet,in Inim concretum coeuntilus, concre
tumgenitur, Psicut ex arcu corda ab nafra separatis concentus soluitur ita si a concreto materia mala, ia forma
110쪽
forma bonaseparetur, bonum concreti esse, in armonia ou suantiae natura itur Herachii opinio hoc modo V ita, ab ristotelis, atq Platon veri masententia aliena, eis.
An vero Heraclytus idipsum voluerit alio loco inbutabitur. Contra Chaos antiquum Hesiodi, Platonis,& Hermetis Trismegisti, de quo supra capite primae partis undecimo nonnulla ex parte egimus Caput IX. HEa I DII, ac Diamus Plato in Timaeo, O ante i tum Hermes Tri egim Nil ophorum omnium pater in libris, quom titulus est. Amanderim clepius elementa omnia fui antia ante conditum mundum in quamdam rudem molem,atque informem, quam Chaos vocarunt confuse, G inordinate iactata ipse dixerunt,ac Teuindigestam illam elementorum confusiionem sua praecestenti sanitate reficiose expolia se erantissimeque digestisse, e ad eam, quam cernimus, . admiramur pulcherrimam. μciem perduxisse aseuerarunt. Od ab horrenda illa umbra, quam Hermes Tri egia flus inprincipio libri, cui titulus est. Amander aderat forte traxerunt. Qui enim hac inordinata omnium elementorum deformi,malique rationem habente confusiione humana ratio excogitarepoteri horrendus certe nihil: Nam Hesiodi, c Orphei obscuri ima nox est hac informi,inordinataque iactatione magis horrenda minime quidem . Lege omnium veterum Hilosophorum monumenta, librum praesertim agm Plotini, cui titulus est tande mala. librum Frocli eamma, daemone; c nihil inordinata informique confusiione peius a