장음표시 사용
91쪽
DIs PUTATIONI s. crita motum etiam habent a natura uentem: idquo texta-- Hs r soteles Ero primo de caelo, inmundo particuia
centesima Caelum enim omnia continens,cuncta moderatur, ER hanc elementorum,niuersitatem recta ratione, ordine certo constant costantia mouet immutabili est autem ipsincerta rati, lex naturae summa quippe uis insita in elementis cui naturae legi, ceu Imperatori cuidam, dum mouentur elementa, parentes ne qua, nec con ferent,nec mouerentur, atque haec quidem lex est, cum aeterno muri aeterna apud rinotelem: erum apud Flatonem in Timaeo, una cum nato mundo nata esumma e mente, Neique numine immortauprofecta. b hac uniuersalinaturae lege a caelo particuluris cuiusque elementi natura, G lex communicatura idocta dis utatione confirmat lexander phrodisiensis ura secundo quaestionum naturalium capite tertio. hacparticulari elementoru natura abib, . rata particulari impetu elementa duci, motionesparticulares perfici, niversu, ac Diuinae legi naturae obtemperare, o ua quasi consensione, iugis supernae legis contineri dicto parere, vipareu, infra demonstrabimus. Hoc aberum sparticulare Alud, inproprium motionis principium, quo in hac, radit
putatione inuenire contendimus iter quod corporum simpsiciunaturae,ac motiones,quitas si sicia corpora uisursium,aut deorsum concitantur a mixtorum naturis, ac motionibus discrepant quo principio Nucia corporagrauia,c leuia, rurali,acproprio motu cientur. Hocprincipiu proprium, particulare istudese, quo in hodiernam hanc quaeritone νο- catur;dum quaeratur, trum ne semisorum corpora. ab hoc particulari, ac proprio 'incipio moueantur an vero ab Eo extrinseco incitentur. Porro usprimiprincipiν adhuc mul
92쪽
μ secundoproportione restondet. Quoddam exempligrinita) in actu intelligendi Vesret animam,quoddam Per cun tiam, quorum traque intelligimus Mea hoc alterum est usu, Hantia, alterum it habitus Frincipium,quod sintsubstantia, Vobus modis consideratur: Frim N actus primusJecundo, actus secundus per actum primum nossermam inte iagimus efformatem materiam; dum iniustum opus egreditur, Veriatur,ac celsat. Fer actumsecundum eamdemforma intelligendamputamus umagendo facultatem innatam,m vim propriam exerit: non autem solam formae actionem atali complures intellexerunt , quorum errorem libro secundo de anima demonstrauimin: γ uer in cuius corpore anima inest, mrimis,particeps est actus primi, sine secundo porro cum in eo vigiliae vigent primus actus ad aliquod opus egreditur, secundi actus iam factus estparticeps. Elementorum quies actuiprimo, cuius nutas effusius, qui adopus non redigitur m eorumdem motus actui secundo, qui redactus est ad opus, restondent. Fartitionispars prior in Aristotelis libro secundo de animaparticula decimi,paraposterior e eiusdem in eodem i. bra particula quinta Tota artitio exparticula trigesima prima libri Octaui Hysicorum origipotest.
Otus ille, qui est actussecundus de quo nunc agimus geminus est alter ad locum,alter est ad alia molisnumdecies. Frimus adhuc es duorum generum naturalis alter,alter iolentus Naturali motus ille est, quis aprincipis intrinstra, quodnihilect aliud, quam natura Diolentus autem, cuius
causa, principium eis extrinsecus ad quo principium emtrinsecus mouens,nibila iumentiasser id quod impellitur is dixis
93쪽
Dis PUTATIONI s. dixit Aristoteles libro tertio Atticorum capiteprimo. μω etiam adlocum alter a natura, alter a artest. Ex his, quae hactenus disputata suerunt,totius conis quisitionis caput explanatur. Cap. XXXVI. DERELICTO ergo Diuino corpore,idiusqueperenni motione,de iis corporibus uelicibus, quae locum hunc uersum,qui ut luna est,implent quae e rauia ut et leuia, siue absolute, siue comparate hic agimus; meorumdem motionum causas hoc loco inueBigamus: motus mixtos, mixtorum corporum nunc non attingimus siue animatasint,fue non: nam priora ab anima posteriora ab eo element mixto motu moventur, quo in eis praeualet, o nos non mistit
se simplicis motus causea quaerimus. Quaestio igitur est: train simplicia elementorum corpora habeant i et is congemium principium intrinsecumflui motin adlocum, non ad alios
motionum steties,naturalis,non violenti, nec ab arte manantis,non remotum, maxime commune se particulare,
proximum ino quod tantum est,ut habitus se etiam Uuia nantia,non actustum primo,sed actusecundo. De capite quaestionis hactenus nunc promisisnum, iis postulat, i ad secundam controuersiae I artem eadem methodo absoluendam aggrediamur.
94쪽
Hieronymus Zor . Go vero Cardinalis Amplissime plenam illam
tractationen edere maluislem,ritiam pluribus laboribus, multorumq annorum vigiliis in globorum c testium naturam compositici Illam enim aetati cς iam iam ingrauescenti,Mad c lestia Regna maturanti, ac tibi,qui Cardinalis es, magis α- uenire videba Mnonnullam afferre poste dele stationem, si eamdem vel semel tantum legisles, cxistimabam, tum ob antiquitatis innovatione, quς temporum iniuria collapsa perierat, tum ob multiplicem variarum rerum tractationem, sine quibus cs testium corporum naturae donires neque intelligi, ncq vlla ratione xplicari Doslunt. Verum cum ego omni diligentia caeteris satisfecerim omni-Dus, qui illam legerunt, mihi ipse numquam filis facio semper nimaliquid meditanti se offert, quod ad nouam dubitationem animuix citet , eq. ad editione currentem remoretur citas de voluminis edendi consilium etiam retinet rei medicae non tantum priuatim fac itandae, sed S in tuo florentissimo Pisano Gymnasio de superiore eodemque omniti primo loco publice profitendi ncccssitas, Dum coeptum munus perhonestum Grane absoluere maturo, ecce adest interpellatorpuer, qui scribcntciri non modo saepe interdiu, sed etiam saepillime intempestiua nocte a libris auocat, ab hoc vel illo nobili egrotate accer-ssiri nuncians. At dum haec mea monumenta purgare contendo, nolui quantu per tenuissimas meas vires licet, non aliqua in re niti, visa uum hoc grati animi erga te inci specinae derctur, rude illud quidem inchoatum, ita tamen claboratum, ut virum ne hi nguc musipti lam, an futurum concin portendat, ficile intelligatur: i dem si musipulam indignam, quia Mub Cardinale probetur, priὐs gulerint, eX cludentur: si leonem ad rem coeptam alacrius absoluendana tuoque nomini dicandam maiores animi assi amentur quod optimo iure tibi
pristare debco, quia tu sola tua beneficetia me sic extulisti, ut quicquid est in me honoris, quicquid gloriae, id totum tibi de me quam optime merito leberi. intelligam, dc libentissime predicem accipei ritur quς tua est humanitas, lil ra huius degraurima, leunim motu ecundam hanc partem, a me qui totus in tuo aere sum, tuaque in laude omni studio cogitationeque defixus, alia breui cxpecta Vese.
95쪽
Philosopho,ac Medico Arretino.
redem in ta Ffam gymnasiispinise profitente dis utata . secunda pars princeps, in suaso ipsa partes distribuitur 'Caput .
E Fars in Aisparuas particulas diuidituri. in priore particula huiusfecundae partis, veterumFhilosophorum opiniones treui me confutabuntur , in partiacula posieriore,ea, quam Iri-- tessententiam credimus, quo efficacius fieri poterit confirmalia ruri ροcteriorpars in sua et i aparteisuo loco diuidetur. Frimo ergo se in veterum opiniones, quas de limentorizuniuersitate, c de ignis, ac terrae loco, ut te,ac mompoti mum habuerunt, refutare oportet . quoniam non omnes eamdem sententiam probauerunt, fledali aliam pro diuor a voluntate confirmauerunt, compluribus popularibus Ni βο- His consulte omissis, ad eos tantum repellendos aggrediamur, quorum siententiae set mihi videor) aliquod momentu habent.
96쪽
Nec Epicurum, nec Anaximenem nes alios, qui infinitatem in mundum introduxerunt elle
confutandos, interea tamen breuissime confutantur. Cap. II.
EPIC v xvi, quem c complures ali, ecuti fuerunt, quis uersum infinitum es existimauerunt , hac de ren am mentione acere potuerunt:cum in eo,quod est infinitum nudi sint extremis GA quos nudaque media per quae elementorum uniuersiitates issae, aut earumdem partes ferantur, in quibus consistant. naximenes etiam.qui licet mundum omnino infinitumno actat . infinitum tamen aerem mundi principium constituit,vnd equitur ut etia motus necessario sit infinitus: nam in iti corporis motus finitus non H,ideo illospraetermittendos putamus,m in eos confutandos est omnis ratis nostra uertenda, qui mundum itum es putauerunt ut Empedocles, Anaximander, Anaxagoras, Temocrit Flato qui omnes terrae iuersitatem in medio mundi vere collicauerunt,4 ibi quiescat; sed ratione diuersa nec propterea per
petu sitientis inuotiendi unt illi,qui terram in ca do, i emis mundi medio locatum esse voluerunt: sed ante alios confutandi Aduersus Pythagoram, qui terram in caelo, &ignem in medio posuit. Cap. III.
PYTHAGORA ignem in media mundi sege hea.
tum esse oluit: terram autem Yuam Atellarum uvam
97쪽
DIs P UTATIONI s. resse finxit , in caelo sitam non ut ibi quiescat, sed ut perenni conuersione rotunda circum medium lata, diem,ac noctemfficiat. Fraeterea aliam terram fabricauit contrariam quam a veta cθονα id est, aduersiam nominauit idque quibus potuis rationibus confirmare nixus longam orationem contexuit diaxit enim Nobilissimo corpori nobilissimus locus, in quo cum-diatur, natura debetur: at ignis omnium elementorum ea nobilissimus, locus ergo, qui Geteris nabilitatestrisset, in quo custodiri construar osit, igni natura deletur: hic eulocus mundi medius ignis ergo, non terra, est in medio mu-di locatus, qui etiam ea terminus, nis, ideo praestantior corporibus, quae ab id terminantur, ac niuntur ex quibus concludentes, non credunt terram in medio mundi esse locri tam edignem Mnestant autem Uthagorei hunc medium ignis locum Iouis custodiam quod maxima cum diligentia
praecipua pars niuersi custodiendasit, qualis est mediis munae locus igni natura tributus. t Pythagore animaduertissent medium duolus modis dici, in hos scopulos non impegissent Medium enim diciatu prim de medio magnitucinis ecundo de rei, atque naturae ipsius medio. mtudinis medium in hominibus erit umbilicus,a quo ibi reliquiae, e corporis excrementa, ordes custodiuntur: ideo hoc medium magnitudinis non potect 'perfectum Medium autem rei aturae in eisdem hominibus eu locus Abierpnecordia, )bi cor est; vitaeprincipiu, ibi nuge ibi reliquiae construantur,nu aequesordes costo iuntur,se urisimussanguis acgiritin idem est de niuersa , mandum Medulum magnitudinis in universo est centru;
quod tae admodum est sed reio naturae medium Lud B,
98쪽
conseruentur hic eis locus pri m mobilis in caelo: GP locis, test locus proantis us,qui habet ratione nu, si term ni ideo proantior est eo, quo finitur,ac terminatur. Ex his adformam argumenti: Totumprimum argumentum detur, cum ultra progrediantur,ac dicunt: hic est locus mundi me adde, de me ius rei, O naturae. non magnitudinis,prior locu nit, ac terminat . posterior initur,ac terminatur ideo prior nobili imo igni natura debetur ρο- sterior imperfecti imae terrae, ut eo tendat, atque ibi quiescat. Nec potesterra esse in caesi quod caelum aeternum a caduca terrae materia coinquinatum, interire cogeretur. cfler mediam caeli substantiam potest terra conuerti,ne caelum scindaturis ne corpus ab alio corporepenetretur. Nec inter duos caelestes globos valet terra moueri; quia locus ibi medius, quisiit plenus, non est cum bipraeter caelum nullum aliud corpus
esse queat, quos actum, lud impleatur. Non est etiam ibis actum inane: quia praeter quam quod inanes actum nu&
bi datur, sicubi daretur, elementa in eo non mouerentur; tinfra demonErabimus dilec caelum currenti terrae cederet, per illud cieretur ut aqua natantibus piscibus, aer inolun- tibis auibus cedit: quoniam id si dederimus, dabimus etiam caelum dititari, o constringi, rare fieri, γ' densari osse, eam ob rem interitu esse obnoxium, quia ne anterioris aeris, apsae densiatione, sime scrioris aeris, quae rarefactisne,quae raecedit aqua,et quipraecedit aeria auibus, piscibo impulsius, imperemibus auibus, oe piscibus non cedit. Gncedit etiam sine rareflctione acris, o aquae mobilium terra
sguentis, neces est vim haec duo corpora rarefacta mobile
99쪽
sequi . vacuum a mobibi derelictum impleant, quaesivera sunt verum etiam erit caelum esse mortiparatum quod mutationes non nisi in corporibus quae orta cadunt inueniantur idem in etiam motus totius is partis si totum sis homogeneum id eis consimilivmpartium, ut terram esse nem ambigit at videmus quaslibet terrae partes extra centrusitas ad centru ferri ergo intota terra extra centrum ψι- ta,ad retrumferetur,ut ibi quiescat ni sta autem ars terrae circumuoluitur ergo nec tota terra circumuoluitur; sed ad
mundi centrum tendit ut ibi quiescat. Non ergopotes esse in caelo terra, nec cum rotundo caelo potest in orbem conuerti, sedimmotastat in centro a quod mouetur. Id cum Plato mTimaeo . haedone Vidisset, dixit, Terram quasi adigatam tu centro quiescere . Contra Heraclydem Nicae tum Aristarcum, Zenophanem, Phylolaum,Thaletem, alios, qui diuersa de terra quiete, ac mo tu dixerunt Cap. IIII.
cetus Siracusanus,s Aristarcus,ac Fh lolaus quos etiam Fiat in Timaeo sequutus idetur , sed obsecurius. Hi totam terram in medio locatam, circum medium moueri,caelum autem quiescere crediderunt quibus cum sensius aduersetur,non est cur in eis confutandi ructra tempus con teratur: verum ut nihiliu hac no a distulatione sit imminutum rem paucis absolvemus.
Frimo ere Gelum in orbis ab oluti l eciem formatam sare non osse,sed circam terram in centro manentem o da
100쪽
ua conuersione incitari inde intedigimus; quod si caelum retne a m eodem semper loco jectarentur ilia tamen , quin ioc sunt in ortu, mox erunt in occasiue ergo caelum non stat decundositis terrarum perpetuit ipsum demonstrant hi ad quilonem, usti mucia ortum, aut occasum semfer Pergunt ergo dum caelum motu agitatur , qui fit in or-sem, immota terra manebit.
Zenophanes Colophonius infinitam terrae profunditatem commentus. t eam quiescereprobaret, dixit in parte inferiori radices infinitas terram habere, am ob rem fieri, umoueri non queat.
Hanc opinionem ratus est Aristoteles lilrosecundo de cril indignam, quae res atur: cum it omni ex parte absurda, sensui aduersetur, nihilis aprobetur, c ante quam infinitis radicibus ter fulciretur, an in itu daretur Ab tandum fuerat quod cum a Zenophane minimefactum sit aenophanes id quod erat in principio petiit. Thales a lesius a Sacerdotiibus Aegyptiis pinionem Elam, longe diuersam, accepit ea est ut terra ab aqua sustineatur, non aliter, atque lanum,quod aquae innatat,min aere non quiescit; qui tamen ab aquasustinetur. Huic opinionipotest occurriprimo: quodi ius auctores no probauerint qui ita sit, quo terram sustensam insublimi teneat quaegrauis est, suopte nixu deorsum ruit, nisi impediatur docendum en fuerat a quo nam terrae motus impediretur,miror equide a tanto vir hocpraetermisum fore. Jecundo, quia quaesunt Luiprasuperius uapte natura locantur: quae sunt grauiora in inferiore sede ponuntur: verum aqua terram leuitate superat ergosuperiore insede