장음표시 사용
131쪽
mam, quae est rei essentia pugnans enim G contrarium et mentorum ad contrari elementiformam tendit, idque ratiο- ne materiae, cuiusgratia numquodque quod I acustatem habet, ad hoc, Gat: res enim omnes, quaesunt, a materia
habent, it fierimo lint,antequa an 'visant, cu ni aforma habent non vis eripossint,nec vis ant,sed Uint, formaefi quae dat esse, o hoc spe, si materiasium prae-s tferi. Nuncupatur prima secuba violenta, quia elementa ad
propria sica naturaliter concitari nequeunt,c quod elementa adpropria loca ferantur ii ispraeter naturam accidit; Lque altero duorum modorum,uel quia extra roprium locum genita cum sint,non nihil construant contrariae, atquet naiis ilius naturae,ex quagenita sunt: ut ecce ignis ex ter g nitus, qui non nihil adhuc conseruat contrariae,atque pugnautis terrae,illiusque natura,ex qua est genitur;quam ascenden-d deponit um adproprium ac naturalem locum,ut adpropriam natura, acperfectionem numeris omnibus absolutam mouetur: perfectionem tum demu nanciscetur, cum adoptotum locum naturalem eruenerit, quo cum ascenderit, iam actupefectum erit tunc enim omni excuso pondere, omniisque dep ita contrariagrauitate, ignis misimus erit omniano absolutus . . .,
Jecundo ignipraeter naturam ursum moueri accidit; ua d ignis extra proprium locum naturalem atrusius Olentia illam ρ us est,qua de re nuper aliqua exfarte egimus aquast, ut non natura, sed violentia istositu existat quae omnia ve8usum ex his quae Aristoteles, impii , uerroes,
eri fere omne semper, or Arue probatissimi Thilosophi
132쪽
memoriaeprodiderunt libro quarto de caelo particuti gesima sexta , trigesimaprima ire moecunda non enim de sententia illorum ignisμνsum ascendit, quia igni fit factW; sed pii fai;nam postquam factus eis,nullo motu cietur, ed
suo proprio naturalique loco quescit. Uu undamento uice perperam,usus tamen uis aliquando Aenarcus in libro, quem aduersus quintam essentiam edidit auctore Simplicio primo caeli: Nuncupatur etiam violen-ra haec facultas essent:alis, quia igni deorsum moueri natura
non inest, sed id ei e Violentiam accitat, quate1- in terram conuertifotest; m conuersus deorsum incitari, erramsum. sum vici is moueri contigit hac essentia facuθate; quia ex terra ignis nocitur; quifosequam natus est, omni sublato impedimento urseum adsuumproprium, ac naturati m locum,3 bi nunc una est,concitatur. Secunda facultasproxima nuncupatur quia agente, qui eamdem ad actum transfert,non iudiget quo elementum illicogenitum a sevum proprium, ac naturalem locum suapte natura, a propria pome moueatur , nisi per aliquod impediensflat, quo mitin i fiat: at sit edimentum auferatur; elementum nupergen imm adfroprium locum naturalem flatim incitatur at ecce terra, quaeirauis eis, vel abu quoddacorpus ponderosum, leui imum enem euadere potest; quod
si fiat, tunc severtorem locum continenter fetit: itaque er-picuum est id, quo iam faculiate leue est, cum ad actum leuitatis erumpit,insuperiorem huius orbis plagam ferri, nubiato enim omni impedimento natura ipsa elementa vigere enata in prophetum locum fortat; id quo in exculentis, atque oculentis accidere idemus, bufo corpore,cuod adsumtutem
recuperandam affectum es cim primum enim impedimen
133쪽
tiam conuertatur,oe quoduegrum es aletudne uam consequatur.
ita quae loco cientur,sive iam actu sint,*t extra locum uis naturalem alicubiper iolentiam detineamur, siue ex acu tate adactum prorumpant,si nihil impediat um suum starimpetunt, quamuis enim res.etiam in actu μ;tamens comtra naturam in alieno loco detineatur , quodammodo imperfecta videtur. habet in acultatem,qua a proprium locum, adforma absolutam perfectionem, rapiatur. Hae acultas multis de causis secundum accidens dicitur: primo quia inest elemento actu existenti ergo secundum a cidens inesse intelligitur,ma quae alicui actu exinenti insint,
accidenti unt. Secundo quia accidit elementis contineri extra proprium locum . adproprium locumferri, cum in aciem loco In δε moueantur, vel violenter cotineantur, per Uiolentiam impulsa, vel ibi ex contraria elementorum naturagenerentur, jaorum utrumque elementis inesifer accidens. Terti quia elementa non mouentur, nisi OEquams rint in loco propter naturam ec dum a locumsecun umnaturam eruenerint quem cum attig erint, am' non
movebuntur se immota quiescent i quod ristoteles demonserauit libro quarto de caelo particula rigesima exta:
auae omnia elementis accidunt.
Quarto quia est adopms, in ad actionem ormae; quaesunt
accidentia formae. Haec eademfacultas, re secundi m accidens dicitur, natura is nunc attir sima elementuti m geniti a natura inest, visuapte leuitate, ' antrate diu
sum tot autor, aut deorsum eramur prin)ο ab ,
134쪽
vndecima, innon raro alibi. Ne huismodi facultatibus verta fecit Simplicius aduersus Ioannem Pammaticum octauo Physicorumparticu nana e eisdem uerrae in eodem octauo omentatione quam ea, o libro quarto de caelo commentatione vigesimaquinta et Etenim Dannes grammaticus essentialem elementorum focultatem non Vidit ese in elemento contrario m tempore. actu primo , nec nouit facultatem accidentalem esse inel mento iam nito,ut in ligna comburendo in leo infamman-δ enfaculta essentialis admotum sursum atque in igni, ex ligno iam genito, o in famma ex oleo accensa eis faculta accidentalis id quod Ioannes grammaticus assequi cum non potuerit, quid mirum si ascopo auer uerit de Te terti acultare,quae est cum actu colunm,agit lexander Aphrodisiensi vigessima quaenisne librisecundi quaestionum naturaliu Te hac magnus Flotinus in libro de eo, quod inpotentia, de eo,quo in actu capite secundo Ex ristitele etiam,atque Themistio,.simplicioque m uerro octauo libro Thysiicorumparticula quartad ona, C trigesimasecun da,abbique vias,potesis niuersa colligipartitis Quomodo elementa eadem sursum, di deorsum
natura, d contra naturam ferantur.
Cap. XIX. SI Vi rget, signi sursum . si terra deorsium violemtia . non natura cieantur; qui factum est igitur, t Amteles Ebro primo de calo particula quinta probauerit: omnia corpora naturalia propria quadam i naturali de loco ad locum moueri idque tropterea, quod natura,
135쪽
Huic respondendum censemus horum naturalium corporum duobus modi naturales motu confiderari posse: Iemuratione mituralis propensionis eorumdem, quae naturalis propensio grauium . leuium naturalem jormam imme late
consequitur; huius naturalis inclinationis ratione trorumque motus est naturalis cyrauitas enim, σkuitas,ut m qualit te elementorum primae non sunt formae, non suntfrinc, fia intrinseca elementorum prima; dio non uni tropriae, ac verae elementorum naturae ex Hysicorum uro secundo. Sed quoniamgrauitas, ' leuitas elementorum natura necessario sequentur, in elementis secundum naturam inesse optimo iure dicuntur: quemadmodum etiam motus, qui ex ipsisfriami at=ue immeditatis elementorumprincipiis manat, cundum naturam insunt in elementisci igni enim secunάum, turam leuis est ideoque secundum naturam sursum euolat; igrauem e contra is fecundum naturam terram esse cognoscimus, itemque fari modo ad centrum tendere iuxta naturam non dubitamus. Motus ergograuium, si leuium corporum simplicium, grauitate,ac leuitate, centes, rauibus, O leuibus,secundum naturam insunt grauitatis,c leuitatis ratione,quae licea
profrrae, ' verae naturae non sint, elementorum tamen natura necessarii consequuntur etenim saepenumero, cum rerum naturae pro 'r' nominibus careant,utimur in eis explicandi
vocabulis accidentium quae notiora sicuti sunt, .nosyrispossibus magis familiaria: a quibus intellictus cognitionem iuri
deprehendimus, ct hac ratione motus hic,qui xgrauitare,et
136쪽
tur e ,sedquod accidentia sint,quae ad eorum naturas, quam proxime accedunt dic quae ex ipsismetgramam, oe ei mnaturalibus formis, ac propriis manant, non secus atque
ex propriis fontibm: his enim qualisaltibus timur qMapropriis elementorum naturis a maioribus no Iris non fuerunt imposita nomina quod peripateticae veritati consentaneum esse, aduersus ineruditos quosdam risiotelis interpretes, quapotuimus e cacia an i demonBrauimus Secundo iu-dem motus hic potest confiderari ratione, qua elementas ropriis in locis Eant immota neci ii tolentiam assa , eatra proprium locum si sint extrusa,aut extra eumdem genita moueri Osunt: non nihil adhuc conseruant contrariae et ius, ac pugnantis naturae, ex qua ortum repetierunt: ratione huius violentiae nusus elementi uralis, sed violentus est motus. Urauia enim elementa deorsum sum leuia,nis aut rima, autocundam,iolentiamfassa fuerint, non romouentur. Fropter hanc ergo Molentiam elementorum motus esto ni nomine nuncuparito se, omni ere consenseri t. t ratione naturalis propensitonis non violentus e F sed Oturalis elementorum quousque deque concitantur, quo intelligere licet, tum ex Aristotele, atque Simplicio libro quarto de cicio articula vigessima sexta, oe trige maprima, tum ex uerro octauo Thysicorum commentatione quarta . n elementorum motus se naturalis propter principitim satiendi, an vero tropter frincipium agendi tantum, an fropter utrumque misi, infra Deo dante Uillimus Ne hacprimasecudae artis particula ha cui tu salsi to, nunc adsie undam eiusdem particulam, eadem metho balsoluendam transeundum Secun-
137쪽
DIs VTATIONI s. ror Secunda particula secundae particulae, secundat partis, est prima propositio, qua quaestionis exitus explicatur. Cap. XX. Exta, quae bacten sannotatafuerunt Feripateticum tollim proposita di qui itionis exitum explicare licet,qui in compluribus propositionibus consistit, quarum inguia suo locoscribentur omniumprima illa v. Corpora simpliciagrauia, gleuia nonperse, store accidens,non immediate ed mediate secundum ea acultatem, quae essentialis nuncupatur, Venerante mouentur. Oniam rectus elementorum motus non aliam os camsam, quamproptergrauitatem, O leuitatem elementorum
inest corporibus, ut infra demonstrabimus degrauitate autem, o leuitate Aristoteses non solum octauo physicorum, se s quarto Ero de cael copia ius m accuratius is utandum duxit ideo ex trisque locis,sed ex quarto de caelo magis germanam Arictotelis sententiam reuere conabimur. I ergo,quod hoc primo loco diximus, textatus L M, istoteles octavo, si corumparticula tres aprima, i trigesimassecunda, quarto caeli particula ire aporta Gr uerroes tertio caeli commentatione vigesimaestoa,idque
agente a quosormapraessatur, alia omnia filo, di sime praectantur, qua ormam necessario consequuntur atque quo is ni elementum Ormam raestat elemento ergo quod girnis elementum, elemento ea omnia libera tae praectat, quae elementiformσm necessari co equiwsur . ergo plodelementum generat praestat motum elemento filia quesci a
138쪽
otan hac ratione mouet. t videamus quomodo elementum ex loco a locum ag nerante moueatur animaduertendum est, materiamprima non moueratroprie, perivriacforma roprie non mouet sed quo proprie mouet, σquodproprie mouetur, illudent, quod eis ex viri 6que concretum v ccce manus, quaeIola me calanno, ct ecce calamus, quisolus sine manu, no scribit sed quod propriescribit, icta est, quod tum ex manu, tum ex calamo coaugmentatur, ecce erra, quae sine sectore nonsecat ecce
Iectator, uisolus sine serra non secat; sed quodpropraesecat, est sectator, qui serra pecat sicut scriptor calamo scribit. Actiones en , c perpe oncssunto positorum,id est rera
singularum, ut notum en ex his, quae AriEoteles memoriae
prodidit in prologo libris rimis norum. Principium tame,
quo totum patitur, atque mouetur, inremotum motus naturalis elementorum est eorumdem materrastrima princi tum, quo aliuntur, ac mouentur proximum est haec mateΜiasub hac θνm aluus elementi. Porro principium quo agunt , ac mouent remotum tamen e orma huius materiae in hoc elemento . Totum ergo elementum ilia eis , quod movet per forma, tamquam ferstrincipium, quo mouet, ct totum. mentum, quo moueturper materiam, tanquam per rinci- ium, quo mouetur orma cnim hac ratione vim halet, maneat, nulti alio modo Formam,c matfriam proprienen mouerifrobatur maad id quo proprie moueri debet quinci intersunt causa, quae vim mouendi habet, materia, quae motum a mouente factum
accipit, jacium fer quod mobile mouetur 6 alter locus,a quo, alter, ad quem mobile tendat: quo si formam. maurium etiam ipsam moueri oporteat nimirum isthaec quinque
139쪽
uegenera adhibenda funiforma igitur, materia mulco parauda est admouendam formam, materiam antiqua; nisi eadem forma,eademque materias imam moueat, quod est non minus absurdum,quam fasum, ac naturali axiomati aduersatur, in quod omnes Philosophi consenserunt: Nihil idem, praesertim simplex,ut enforma, O materia e summouerepose: His adde, quod materia ectisti,nuda implexque faculias, ideo moueri nequit cum adlusit oporteat, quod
mouetur si ormam, O materiam nouam, a quilin antiqua forma, materia moueatur, cetoparauerimus formae e materiae, primo loco inuentae,primae non erunt, cum his ali ne inuentaepriores Miformae, GP materiae nuper inuentae nuν
quam erunt, ' numquam movebuntur nisi id ipsi is verrior aliqua serma, c materia eiusdem ordinis inueniatur, a quibus moueantur c sint, nec ullius erit ascendendi status: itaque nutam quantum vide imouendi modumfaciemus; sed innumerabitu quaedam series formarum quae moueant,
O materierum, quae moueantur, connectenda erit a natura infinitatem istam causarum non amat quia ubi infinitae sunt causae, quae moueant, infinita fiunt, quae moueantur ibinusta eisprima cauca, quae tantum moueat non moue GV s nuda est ultima materia, quae tantum moueatur, gnon moueat ibi nultam estprimum, quo moueat. nu uultimum,quod moueatur,ibi nuda sunt media, quae moueat, G moueantur, ubi in mouentibus, . motis nutam est primum,nullam postremum, nussum q. medium, nihil omnino mouet nihil omnino mouetur:quo sensura uersatur,oec.
140쪽
siam illam nostram formae itemque materiae nudam motionem esse propriam, sed totiis concretiro formam tantum
mouere, utprinmpium cuius munere fit,ut totum moueat,σmateriam moueri, principium;quo fit, vi totum moueatur .
Materia ergo prima sub elementiforma secundum eam naturam mouetur,quam essentiam vocant: idest quatenus es sub forma contrari elementi, ad alterius umenti contrari' formam, im, inmaturam propriam,quam essentiam
nuncupandam esse volunt, tendit dum elementum contra-κium in contrarium elementum conuertitur ut materia ubforma terrae facultatem essentialem mmcupatam habet, admotum sursum: quia terra in ignem conuerti potest generas tamen ignem ex terra, quo terrae dat motum bursum, hunc motumgenerando non attingit. nusto modo illam immediate producit: se generandosolam elementorum formam tangit itaque motus a generant immediate non nascitur, sed a forma generans ergo et mentum aut grauis , aut leuis elementiformam enerat um auigraue, aut leue elementum gignit haec 'octe forma a generante nupergeniti, motu immediate roducit, pia generanteproducitur mediante tamen forma elementi roducta, haec motum immediate facit.
Qua Datione intelligendum reor il uerroisibro octau Fh sicorum commentatione trigesima cunda um dixit. ζens dans formam dat consequentia formam : qua de re
quam optimescripsit Simplicius libro octav Nysicorum par
Haec estgeneratio per accidens, Pia performam sed longe verius per an , quam e accidens diceretur propter eamdem au am, non immediata, sed me id is rene, alio dicitur quia mediante genis Orma motus iste aueil generante