장음표시 사용
151쪽
eu, motum peragit sper aerem, qui ab arciscorda motionem cespit, agittae ad H, motor quiescente tarda quo que motus, quem a cordas cepit, dispereat: idque aeri ideo accidit quia leuis est, o grauissimul in loco ignis est grauis, in Ac terrae, aquae eis leuis, in suo proprio,ac naturali δε- cine leuis est, nec trauis e tunc ineste acubas suscipis di motianisprincipium sursum . deorsum )uia omnes ciapiens debet esse denudatum a natura si cepti, intus enim exti
stens prohibet, e obsistit: t dictium est ab Ari Ibteli lira
rertio de anima articula quarta idcirco aer organumsemotus natuvalis violenti: naturali quidem eo quo mο- tui naturan patrocinium, facilitatemque ministrat: νiolenti autem: qui mo si vim, si impetum Idit; siquitim violenter mota ferunt ab eis motore, motum continuare, queant.1 sipropter hanc aeris naturam. Eadem ess aquae naturae, ac dis Vitis quam aeri ui se diximus licet minus virium leat adhoc quam aer: quia ect aere cra nor eam, rem motori magis resistis immotum segniorem e cit. Haec Averrois fere ad verbum: ex quibus eliceret sumus hanc, tum i ius verrois, cum etiam Aristotelugeminam, atque ζermanam fui sesententiam , qua inuenta. pro re contendimus elementa scilicet in me is oe a medi.
odus, quo elementa a medio mouentur, expleatus essa uerro tertio libro de caelo commentatione Uigsimaoctaua exemplo nautae quidum nauigium ex arte mouet, semetimum etiam cum moto nauigio mouet ita, ut elementum mouendo medium moueatse a motum me j, sicut nauta mouendo nauem,mouet se admotum nauis. Quo locus istae melus
nuestigatur sciendum est medium ab impe ente sum mo
152쪽
ueriperse Iu Orma naturali,acpropriae mouerietiam ab impedente , ante quum impestres a medio amoueaturo postquam vero me gens ab eo amotum fuerit, medium tunerantum a sua forma naturali mouetur . a partibus elusedem medi impellentibus alia partes impulses oe medium tunc aprim impellente, quod separatum eis a me is , non
Hinc loquam supra mensuram additum certe ses
quitur, motum medii se citatisrem motu rei impe tis ratis in quia medium ab impudente, ina et si agitur: quo fit, ut medium maiore velocitate concitetur,quam impellens id quod sidere est apud rictotelem . . uerroem, tum quarto lilro Physicorumparticulasexagesimae ua, tum tertio libro de caelo particula vigesima
Medium motum, itile, necessarium esse in motu elementi. Cap. XXVI. ATI medium moueat elementum rot iuuat motum eleis menti: anat necessario mouens elemento docet Auseroes libro tertio de caeloyprimo medium iuuat motum elementi, quia medium poHquam impulsum est assiua propriasi minaturali mouetur, inmobileportat, atque impellit qua ratione naturalem elementorum motum per idem mediu actum, iuuat. Secundo medium est neces
Hum: quoniamsi acium inane daretur, per illud elementη
153쪽
tem actu per se motam, . in partem a perse mouentem non diuiduntur ut animalia, quae in corpus actu persemο- tum, in animam actu perse mouentem diuidi queunt veram elementa propter medium tantum,quod non intrinsece,
sed extrinsece e stit, mouentur propter quod elementa nullo motu cieripo pent, sis actum illud, e quod elementa mouenda essent,non plenum sed inane existereC. quod Aristit lis ratione probatur libro quarto Mysiicoru particulaseptuages aprima dicentis Qualis estproportis subtilitatu, crassitudinis medi ad medium, talis eis ratio velocitatis, tarditatis in motu Sedmedypleni ad medium inani Laesisubtilitatis, s cras itud nisproportio Argo motus, quisse
in pleno,admotum,quisit in acuo, velocitatis, tarditatis nuda erit proportis: Ergo persarium inane,si illuddatur, quod dari non potest, elementorum motus in momento siet: quia inter omnes motus inplenos aci actos est aliqua elicitatis, tarditatis roportio ex maiore, aut minore ea resi
sentia; quae aut a subtilitate, aut a crassitudine medi nastia
tur: aut a maiore, aut a minore resipientia; quae inter motο- rem e P mobilegignitur Urior extrinseca posZerior intrinseca resistentia nuncupatur Extrinseca ritur ex medio Intrinseca ex mobili, quod motori resistit ut in animantibus , quorum corpora dum ab anima mouentur, animae mouenti resistunt. traque resistentia in elementis desideraretuρι si faciam inane daretur: nun ergo motu elementa cieri ρομ
sunt nisii in moment , in quo nihilmoueripos Aristoteles e caci mea Onctrauit libro sexta Nysicorumparticula quinquetesima. Ergo elementa per mediumstacium inane
154쪽
non mouerentur: Ergo medium plenum in omnino necessa rium sine quo elementa immota manerent. Quae Averro es contra doctissimum Auen pacem praeceptorem pro Aristotele scripserit. Cap. XXVII.
Auen ac viro certe doctissimo, uerroisfraeceptore,habita est veluti capitiosa: ipsam tamen uer-νοis; ut in eruendis Aristotelis veri missententus sus eis maxima persicacia, ab omni iniuria indicat: γt in retia parte huius insutationis tande videlusur: nunc autem rem
attigi se copulumque demon asse,sat est. . Ostendit ergo erroes demonstrationem esse e cacissi
mam ct medium Parium plenum in motu elementorum
adeo esse necessarii δε ne leno medio elementa nusto mo-ἀ cieri possent idque ex motu definitione edita ur tertio Musicorum particula sexta . Ex motus ergo definitione singuli ueri des 'quemli tmoti esse continuum, quiuis facile cognoscit: Mppe pyod Motussit actus illius, quodpoten essesub ea ratione, qua fotest esse ex eadem motus definitione inte gere etiam possumus; quodlibet mobile habere facultatem a nouum actum, nouamqueperfectionem; ad quam tendit Ergo omnis motus es continuus m nustus est individuus, O in momento tempo- isfactus non potest autem esse continuatio haec exsola Dure mouentis N Auen aces aliquandose uinisi etiam, msentia aliqua fuerit quam istin mouentis superet itaques cundum eam rationemproportioni , qui irιus mouentis,
155쪽
elocitas: ubi eis resistentiaeproportio minor, ibi GP velocis, minor est, ubi vis mouentis resinentiam nonsuperat: auis-cudum certum a naturastatutum excelsum eadem non excedit notus nudus e citur qua de re septim Thysicoruoristoteles grauisme disputauit in calce Ergi necessaria est re
sistentia meae pleni in motu elementorum cotinuo,in quoplom medio elemeta facultatem habenti is a nutura tributam ad maiorem perfectionem sensim eundi, ad quam onquam ab imperfectione in motus principio disceserunt; per motunt continuum tendunt. Hicscire licet resistentiam tribus tantumodi inueniriposses ut exparte mobilis, inmediis minanimalibus,quae in pleno mouentur, in quibus animalibus corpin, quod eis actu,si medium, quod estplenum, animae mouenti resistit. ut ex parte molitis tantum: dit in animalibus,dum mouentur in vacuor in quibus,non medium, quod est inane, sed solum animalis corpus animae mouenti resistit inin corporisbus caelestibus in quibus, mimum caelum moti sine medio animae mouent, remit . ut ex parte medi tantum ut uelementis, quae mouetur in pleno quorum materia, quae actu non est, e acultate tantumformae mouenti resistere nonporeis,sed medium solum ita est quod refinit. Non tamen putet quis resinentiam esse nonpq nisi biriis inferatur motusque contra rei mobilis inclinationemst:
nam intιrdum resinentia est me, a xi ut in elementis, quae ex duobus tantum partibus simplici imis confantur: dea simplici forma,simplicique materia prima, quae Usola, nuda, pura mkXquesecuit , vel edeterminata salua
156쪽
piam natur. . principium, quo motum fecit, utiqueformaese grauitas, in leuitas materia, quae motum a forma, grauitate,ac leuitate facium, ut potest accipit nudum habet actum, nul amque actu natura ideo resistentia nulla ex parte materiae cogitaripotes siue cum visiues me iresistentia mauis nam vis nuga ex eo scitur, in quo nuta eis natura, nusi que actus contra cuius nixum rius at nuda est, iam admotum quempiam determinatum, accertum inclinatio, ubi nuta est determinata natura, nec certisqui 'iam actus Ergo in motu naturali elementorum si principia tantum im
tueamur, ex quibus elementorum naturae coaugmentantur, nutam resisentiam inueniemus,quae tamen ut diximus)ne
cessaria est in uouis motu nisi erit individuus, m in momento tempori actus; quo minime eriposse, motus definitis indicat: t de sententia ristotelis libro tertio Hysicorupausto ante memorauimus cogimur ergo inuenire resistisiam in medio, quod ab impresione elementi diuiditur,finditur,i quepartes diuersa distrahitur, is ne Violentia resistit nam aeriuerbigratia iis motu grauium, o ovium ect grauis in loco ignisi eis leuis in loco aquae,m terrae; insuo loco naturan keygrauis, non es leuis, ideo vir ue motu exciperefoteis quia seu cipiens debet esse immune a natura rei, quaesuscipitur, ne quo intus exissis,prohibeat, σοί stat id est impedimentosiit extrinseris, quo minusi rediantur visupra diximus Aristotelem bteris confiignauisse sero tertio de anima. Ea de re optimescripsit uerroes Ibro tertio de caelo commentatione duodevigessima, dum dixit. Me nee ad grauitatem , nec ad leuitatem natura inclinationem dahet ideogram. leviper aerem moto ine, a iobruta, Asit: quesupra non raro diximus. In
157쪽
DIs P v TATIONIS. Ia IIn spacto inani si illud daretur, nulla esset reostentia , Cap. XXVIII.
NE C sit, quiputet, resistentiam esse instari inani ex
parte terminorum ut ecce Pacium inane triginta
pedum sit eorum more loquar 'nam secundum rei veritatem inane jacium nullis terminis de nitur: sed i d tum, quod non dariprobatum est alibi, illa totum immensum, mi nitum H Nos tamen mumposilium in bonitu gratiam triginta pedum mensura definitum constituimus ut hostes inde intelligant, eorum opinionem nihil habere momenti sit ergos actum P ud vacuum, quodsi uvt,tringinta e dum; elementu ut aiunt) per illud tempore diuiduo moueretur, alioquin totumstatium simul occuparet, in omnibus me-Hypartibus in omnibus extremis terminis eo em temporis momento inueniretur,mper omnes me j partes ab extrem ad extrem simul moueretur, a quibis absurdis, in ipsisibi ipsis caueant icere vel etia nolentes coguntur . elementa per inane jacium non in momenti sed in temporeferri ratione Gyentiae ex parte terminorum ab inuicem longe distantium. contra quorumflententiam multa argumenta, eademque ex
plicatu difficilia adducipossent, si eadem locus is postult
ret quorum magna artemprudentespraeterimus E ea a tum vix attingimus, quae adhunc locum, si non omni a saltem expartepertinere untur ut sceptatio ο- si anthi superuacuum,aut redundans,nihilque imminutum contineat, G ne a uuioribus cancellis concludatur; ne
longioribus finibu producatur, quam forte par sit. Oerum anteq*- rem ipsam aggrediar sciendum lo
158쪽
cum esse aliquem acuum ad Fiatonis aetatem iam inde a Thaletis Irodest temporibus omnes ignorauisse ut autoresi tarchus,postmodum Leuci tu, Democritus, 'icu rus acuum palam a rmare sunt ausi hos secutus eis Lucretius uates Diuinus Flato in Timaeo, ristoteles hίγιquarto dephysico auditu inane sustulerunt sed haec fin/s Aro egrediuntur, ideo idis derelictis ad rem ipsam reuertiamur, inargumenta I'aedam adducimus , quilus veluti non-- ιι arietibus hostium propugnacula, quae abbilis inexpuIna Aha existimantur funditus diruantur. Prim ergo sit terminorum distantia causa esset motus in tempore facti me aba aut me ν, auet mobilis re lentia 4 luminatio, si in momento sed in tempor eret cui reclamat Aristot lethbrosecundo de anima particula septuagesima:
nam sice lumen utroque contrario ac liquod vindicet aut extrinsece aut intrinsece resistat ratione cuius resistetiae sita daretur successio in duminatione inueniretur, tamen ro lsrterminorum distantiam Jacium tum inane, tum plenum in
tempore taminari cogeretur, non autem in temporis momen
to Derum Aristoteles numquodque Paciosum quantumuis astissimum non in tempore. θα in instanti tempο, is it minari aperte docuit: at si rerum esset id, quodiastes tanto fere urgent; e terminos nonparum abquando dist ante sta
ret, quo minus in momento totumlacium, varium ita quiadem, immo non raro antissimum, illuminari posset quomodo
ergo esse ient isti qum rarissote mendaci notam inurant' si dicant solam terminorum dictantiam resistentium sat esse
ad motum continuum 'Secundo exitus argumenti, quodcontra Temocritum ab
istotelimcxitur Ebrosecundo de anima particulaseptua-
159쪽
D I sp s. Iactra aquarta explicaretur. Dixerat enim Temocritus si1 acrum inter vis,c caelum interceptum esset inane formica quantumuis parua,si esset in caelo rideretur: duresis quam Temocritisententiam Aristoteles hac ratisne agit. Fe medium1 actum inane nuZes ecies muli licantur es Pacium inter nos,s caelum interceptum est inane,ut Temocrit ab arrisiit ergo in eo nulles ecies multiplicantur: asoseciebus per medium multiplicatis nihildectatur; e gos aci inani inter nos caelum intercepto si formica in caelo est,nulla certe ratione ideriposset: Hoc argumetum .
. e caci um illius robur ex medi pleni necessitate se det,sine quo nihil, idetur; t ineptem medio elementa non
sivera esset illam retentia; qui med pleni neces
sitatem totire audent, huius e cacismi argumenti exitus nun negocis explicaretur. Nam si elementa non in momento se in tempore per Parium inane mouerentur, idque illis accideret non ratione res Eentiae, quae in vacuo nussa e taedratione terminorum magnopere distantium ita mi ecies per hoc medium inane jacium ratione vacui, licet multipliacari non valerent ratione tamen terminorum ab inuicem ἄ- Bantium multiplicaripo sint . . 'mant enim elementa , per medium inane propter triusque termini distantis rem utiam in tempore moueri, non propter eam resissentiam, quae medio pleno oriri deberet quo plenum in acu desidis tur: ita Ossarium, quod non si lenum, cuius tamen rem mini iactant , non in momento, sed in tempore taminatum,
series per ipsum multiplicata acciperet. Tertis inanis esset Plutonis dem bati in Timaeo, quam Uurpat Aris telei libro quarto Fh corumparticul exa
160쪽
gesii aquarta, et deinceps, qua demonstratione Tisinu Fia
toprobare contendit Lex am non moueri quia eis in totius mundi equilibrio ideo stat immota, nec magk ad una, quam ad aliam partem sectitur, cumsit in medio aeque inuans ab extremis: qua de re Aristoteles copiose dis utauit libro le-cundo de caelo ita si vacuum sit, illud erit omni eaparte indifferens, nec in eo erit, aut turbum, aut deorsum, aut ante, aut sone, aut dextrum aut s*ictrum, quae sunt loci ta ferenti. , ad qua mobile numquodque mouetur. Ergo corpus quo moedios acio inani fuerit aut in omnes meae' artes distractum diuestetur, cu ad omnessiit aeque inclinatum, aut infue, vel magis nuribi Habit cum hae sint loci diserentiae quae non sunt in vacuo, vel non mouebitur . non quiescet, cum nuta sit ibi causa aut motus, aut quietis, nullaque ibi sit loci diserentia, in quam elementum stet, aut ad quam elementum moueatur , vel in aequibirio sto tum non magis ad unam , quam
ad aliam pariem sectetur ed ad omnes simul, vel ad nullam magis quod Flato de terra dixerat. si corpus simpliae elemetorum feri acium inane moueatur in aequibbrio Paccia positum terra in totius mundi aquilibri constituta , certe movetauriquod tum ristoteles,rum Flato absurdum se
Quarto falseum esset id, quod ab ristotele constantis me
affirmatur libro quarto de physiico aussit particula sexagesimaoctaua. Froiecta a medio iuuante motum moueri: nam quae stroiciuntur,m per inane factum impeltantur, ab in rei medio non iuuante motum, mouerr non queunta mea, quae res nusta est ut inanes acium,quod nudum est motum,cium es aliqua est uuare noniosit Simplicia reo elemento uiorpora dum natura,se Pacium tuane erutur a medio vacuo