장음표시 사용
141쪽
DIs P v TATIONI s. Drgenitur, quo formam mitis decunia idem prolatur demonstratione Aristotelis lilro quarto de caelo particula duodevigesima; haec, aciniis inte tiatur, ex ristotele eodem loco notandum, res semul tionums ectes,quae nunc alicui sui nobis esse ossunt: quarta prudens Aristoteles e loco praeterni ,quippe cum nullin tunci ius sus futurus sit omnes quatuor motionum species nos paucis expediemus,ne aliquid intactum resiquisse videamur. a ergo motionum secies ad substantiam pertinet altera
quantitatis est tertia in qualitate versatur quarta Omma locorumstacia comprehendit.Frimamseriem constituit generatio sit lex,atque interitus zsecundam accretio, in liminutio tertiam alteratio: quartam latio mutatio omnis aut ex opposiitis certe,aut ex naturis mediis ocitur pro eo quod in sese,im contrariam habent ut in ub tanti Orma E, priuatio: in quantitate magnitudo, mparuitas in quantate albedo nigredo, quicquid aliud, ad tertium qualitatis Ordinem fertur quartae veros eciei erunt locasupera, GR u- fera,c quae ad dexteram, uistram, ante,c Vaeue iacent. In omnibus his feri mutationem ex contrariis in contraria, vel e mediis in ea, quae interiecta siunt media, videmus nullus enim ex his motibus temerest,autfortuito,ut qu-et res in quamli t mutetur. Eodem mori quo mouet no quicquid contigerit,mouet sed rem definitam hic enim ordo a natura seruatur quod mutatur, non in quoue temere , ne a obbet friuolo, mutetur . sed definitum, quoddefinito rius ubjicitura desinito agente in terminum dic nem es tu, absolutampie perfectionem, S formam mutatur quacum e motus secie muteturi. quae omnia es caci argumentorum
robore confirmata suo ab Aristotele compluralis in locis:
142쪽
mouet non quicquid contigeri mouet; sed definitum mobile: nec mobile definitum potest a quolibet mouente moueri sed a natur, ac definito motore non a quolibet loco, ut a motis primo principio in quemnibet locum ut in ultimum finem: nee per quodlibet medium taeda determinato principio per demnitum medium in finem statutum itaque id solum sursium mouet semper, quod inducendae leuitatis a natura vim ha-let: id perpetuo deorsum agit; quod efficien aegrauitatis facultatem nactum fit a natura . quicquet mobile ess, non ubium est , quin idem sit facultate vestraue, γε leue , nec ambigendum, quin inproprium Aetaturalem tu locumferri, sit inpropriam sectem formam, ac sterfectionem ferri atinfra e dante videlimus. Quibusρ tis argumentum in eam formam redigimus, in quam a Si licio Antiopho certegraui imo redigitur: Sigenerans ait Simplicius leuitatem 'intrauitatem e ciens, non quodlibet ea definitum non temere arit in quodlibet , ed in subiectum determinatum, nec in quamhbet lo-operfectionem, nec fer quoiabet medium se per medium
statutum elementum nupergenitum temere Acit , sed in loci perfectionem definitam elementa a generante mouentur:
sed agens definitum in subiectum agit definitum adstatutam
definitam que locisterfectionem, per medium itermina tum elementum mox genitum ducit. Ergo elementumgenitum a generante mouetur idque secundum eam facultatem.
quae essentiali nuncupatur,quod eratfrobandum. Quomodo
143쪽
Quomodo elementa ab eo moueantur, quod impedimentum remouet, d est secunda propositio. Cap. XXI.
EL UM E N T A secundum facultatem accum alem
nuncupatum a remouente motus impedimentum per
Id tum Aristoteli testimonio tum ratione probatur risotelis quidem testimonio OctauoMusicorumparticulatre smasecunda, quarto libro de caelo particula vigesima-
quinta, ratione autem ex eisdem locispetita, o haec II. Eam proportionis rationem habet, qui ab elemento imped mentum aufert; quam habet, qui rumpita percutia atque ipsa resiliat inquam habet, qui a vire lapidem amouet, a quo lapide uter in maris rofundo tenebatur: GP quam habet,qui columnam subtrahit cui ista Pst moles innitebatur. t qui murum pila percutiat, quo repellatur, est causa motus repulsoni per accidens Damouens lapidem ab utre eucausape accidens, quam ob rem in ursum ascendat cor columnampubtrahens,est causa per accidens pio ae fictimales corruant. Ergo in motu elementorum, quo impedimentum aufert, est causa e accidens motus eorumdem omnibus 're expositioribus, seu iraeci, seu rabes,seu Latini fuerint, locus ictae hoc modo exponitur quilus nos rationi
144쪽
LO C a elementorum propr- eadem mouet, umorisma, ut finis, utque perfectio eorumdem. Hoc testatus est ri'teles libro quarto de caeloparti laves laquinta Flacet autem totum locum flarorastice rivi adducere, explanationemque implici afferrerit ex Aristotelea verboruἈFructuris de Simplici sententia peritis facilius eruatur Ait ergo Aristoteles. Cum ex aqua sit aer, se omnino cum ex aliquo corpore
grauisit leue, tunc uperiorem locumfletit: sed flosiqua oramam suam acceperit , perfecte leue factum fuerit , tum
leue amplius leue non sit, se insuperiori loco quiescit itaque persticuum eis idquo facultate leueese, cu adactum erumpit in superiorem locum ferri; quo cumferuenerit iam actu perfectum est atque hoc idem etiam in reliquis motibus accidit ut in iis, qui in qualitate, vel quatitates uni:quod enim facultate tale est aut totum fer qualitatis, aut quantitatis mutationemfit actu imitate, aut tantu. In his quae iam actu sunt, ut ignis, interra, eadem causa eis, ut nulti prohibente, in suum locum idico ferantur siue in alieno loco riolentia contineantur siue ibigenerentur,sublato impedimento inproprium locum naturalem a natura feruntur; quamuis ta actus mi tamen si in in alieno loco, contra natura concludi, quo
τὰ modo accidat, quodammodo imperfecta videntur: habent enim in se facultatem; qua adproprium locum , ad ropria, atque perfectam formam rapiantur: quemadmodum in ci-
tot accidere rit emusic in o corpore quod ad sani
145쪽
Dis UTATIONI s. Is ratem recuperandam affectum ea quam primum enim impedimentum Ossitur, nusta myra est quin incibus in corporis
animari substantiam conuertat r,. quod Erum eis aletu dinem suam consequatur. Itaque loco cientur, siue iam actu sui , cst extra locumsuum alicubi detineatur, siue cxfacti rate adactum erumgant, si nihil impediat ocum suum impetunt, quo simul ac feruenerint, perfectamsua Ormam acquirunt: atque, circo ibi quiescunt. Haec ut reor rinotetigermanasententia ess, a qua Simoncius recedere non metur, qui hoc totum de eismentu. cuae extra froprium, O naturaum locum ahucsum imperjecta, intesigendum putat; quae nudam integram fefectionem prius nanciscuntur, quam adproprium,ac natural m locu peruenerint: duobus enim modisi xt aepe memorauimus' corpora si liciagrauia, buta, extra proprium loco m MHere contingit velquia extra eumdem enita vel quia Uolentiampassa. oe foras extrusa,eo impulsa feruntur atroque
modo adhuc imperffcta perfectionem in rostri loco quo
uni auam tum demum inueniet; cum aditam peruenerint:
nam lementum quod vernatare debet, si ulsideateraei rnaturam subsideat oportet,c quo sic est a natura comparatum , ut in centro quiesccli si supernatet filaeter naturam, si tunc ahqua ex arte dissonitur habetque nonnihili erHctae facultatis G assior virdus moueri conabitur, quod ei actum undique erfectum praestat G in omni exparte absoluit,hic edi locis protrius 'M ut finis morma, γtque elementorum absoluta perfectio elementa mouet. ouet etiam elemcntorum locus elementa. t forma quoniam locus nihil e se aliud quam corporis istius xtrenna. quod cornus ita complectitur quo intra commentis viscera cohi-
146쪽
betur ut Aristoteles literis consignismi hir quarto de Thysico auditu particuti quadragesima, et quadro sim rima.
Ideo quicquid inproprium locum fertur, id omne ad ambie tis corporis extremum mouetur a vero quod ambit, uod suo complexu continet, quodammodo rma, atque fecies Alius en quo continetur: itaque quod in troprium locum fertur, inpropria ormam ferri non absurde videtur. Quaecumque igitur velsursum naturae impetu feruntur, vel deorsum aguntur , ea omnia tamquam a formam , ac ferfectionem uam accedere conantur. Eam ob rem sit qui roget: cur ignusuperiorem itam locum, qui sub una est,semper petat terra vero in inferiorem orbus lagam semper descendat huic Arisoteles res Odebit. Quia sic a natura comparatum est,ut leuia
proprio nix, urseum erantur,s grauiasuoptepondere deorsum concitentur at adfropriam, ac naturalem formam nem,acperse Zionem; ad quam naturaliter inclinantur ita tria in quolibet elementorum motu considerentur Frimo elementa mouenturἰquia sic comparata sunt a natura,P moueantur. Secundo quia loca, a quae elementa tendunt anteorumdem perfectiones. Tertii quia element acultat mhabent, adpropria loca eundi. uerroes celeberrimi nominis. grauisimae auctorita-ii Nisi ophus ex Aristotele syllogismum artisciose o git,
quem o nos eadem methodo odigere conabimur. Omnis motus a contrario in contrarium en nis forma, perfectio is , quod mouetur:omnis elementorum latis de tot ad locum est motus a contrari in contrariR Ergo omnis elemento u latio de loco ad locum est finis forma, crfectio eo um m. Ergo locus et menta mouetivis is, i forma,
vi eorumdem perfectio quo frobandumsuscepimus. Quar
147쪽
DI spvTATIONI s. Quae Themistius contra Aristotelem. Cap. XXIII. ARIsTOTELEM acerrim Themis eois loco ob dictum est. Sic comparatum esse a natura, ut leuia suopte nixu sursum is grauia propria energia
deorsu erantur, ut adproprium,ac naturalem ne or mam,c perfectionem. Dicere enimi ait Themistius grauia deorsum, leuia sursum concitari: quias comparata sunt inatura,via proprium locum accedant, qui est eorum demperfectio forma, si finis, nihil est dicere, perindeacsiquis causampercontaretur, quam ob rem, qui mala valetudine laborant,sanitati renituantur, e re pondentem audiret: quia sic est insitum a natura ut qui aliquando male valeat, bene etiam aliquando valere dicantur, cumsim acubat a- ni,quorum sinu arma, si perfectio est sanitas hic inquam nihil audire, quod interrogantis mentem ita componeret, ut nihil amplius quaereret: haec enim pro causa reddita, non ea
causa Padax itaque est causa, quam Aristoteles reddi est: in sanciam no causerpro causa impegit; si captiosum est illius argumentum. Quae Averroes contra Themistium. Cap. XXIIII.
quam relinquit, argumeotorum Themini exitum, quam accurati ime explicat: de cuius sententia duo
ponenda esse duximus, quorum alterum illud est.
148쪽
rum quaedam suntsi licia: -- clementa,quaiunt
ignis aer, a tua re a quaedam, quae ex simplicium mῖ-xtione confantur a mineralia,fructu sinan alia, quae mi avnius generum sunt sed multorum is notum eis omnibus velρaVum etiam in Philo ophia exercitatis. heru quod de sententia eiusdem Averrou onitur, est. Corpora. caetera Omma.quae sub caelo unt,ve nam tantu, in uno genere cause,causam habent,id est: vel unam tantum f.rmam rael unam tantum materiam, vel unum tantum O cens, vel unum tantum finem , vel flures causa nacta sunt
eiusdem ordinis: id est plures es cientes causas viso σέο mo, hominemgieni ex libro secundo Mysiicorum , vel L-
re materia Dut homo ex elementis humoribus, carmbus. Illus GP neruis consatur,o sic de Geteris causarumgene-νibus His con Iitutis resonii uerroer,c Vicit Corpora mixta plures causes eiusdem ordinis habere essent ut hominusanita a medico a medicamento,a exercItatrone, a natura,
a victus ratione a multis aliis causis escientibus eripo tenZ eam ob rem si mixta a quopiam in disquisiitionem accersiit uerint: per implicem itam res onsionem, interroganti non satis it non enim quaerent quam ob causam currotantes sanitatem recuperant satisfieri poterit, ab eo, qui . ixerit. Quoniamsi comparatum era natura; tu rotantes aliis quando sanentur: CP quia omnes, qui mala vah tucine tentantur, sunt facultate fini . quia sanitas est eorum ρεν-fectio, quia ad Pam inclinantur a quam optime dixit Themistius Derum si licia corpora, quae eraura sunt, oelesia, nam tantum vis ordinis causam habent, ea emque fim-
149쪽
plicissimam,ide interroganti quamobremgrauia deorsum desemdant . lui ursim ascendam vime atis
ctum erit ammferit: quiasiic elementa comparatasune a natura, ut a sua propria, ac naturalia is ferantur: quia loca,ad inelement erantur, uni elementorum pers hones quia elementa facultatem habent, adpropria loca eun di haec ad materiam. formam argumenti Cum dicitur leuiasursum,elgi auia deorsum concitantur, quia sic comparatasiunt a natura: γt adea loca inclinentur, quaesunt elementorums es ormae, Erperfect iones: id nihil est dicere negatur Morobatione tam additur. Nihil dicit; qui aegrotum ideo sanari ait; quia
facultatesanus ad sanitatem inclinatur quiasanitis est
istiusfinis,forma, s perfectis: ita nihils dicere, elementa adpropria loca cientur: quia ad ea naturalem inclinationem habent, E quia locasiunt eorumdem prefectiones, oec simili ludo negatur: dissimilitudinis ratio est quia simpucia elementorum corpora am mus ordinis, simplicissimam causam habent mixta vero plures et ideo cum simplicia in quaestio num vocantur, per simplicem illam reston ionem quaerentis fatis: at cum mixta in controuersiam accit uerint,alias rationes expectant in sanciam ergo non causae r causa
ristoteles non impegit se verissimam, ac simplicissimam causam reddidit, quam praesens institutum exigit ne a lax,si Sophisticum,aut captiosum est ristotelis argumentum,sedes acipimum,s artes sum. Medium
150쪽
Medium simplicia elementorum corpora mouenti' ct est quarta propositio Cap. XXV. Ablii Io lementa moueri tetigit Aristoteles sit, s
tertis de Lo particuti vigesimaoctaua; dum dixit. . fer eis in immentum motus naturalis,oviolenti. Quem locu uerrae Nilosephus omni laude maior in Para
phrasi quam docti me intellexit, qua ingenti me expia
nauit. Ratis in enim uerroes ab ristotele deciarari, quomodo motus unaturalis, tu violentus ut Pilaturalis quidem inquit Mab aere iuuatur per motusprincipium, quod aer ipse a naturali mouentes cipit: haec enim se natura a ris,ut motum a mouente acceptum per aliquo tempus conseruet licet mouens ab ostiungatur isterm ea si tunc temporis emet se cieretur, quari mobile naturale mouetur Rex principium, quod in ipse eis, ab aerepari ratione iuuatur ita ut mobile motum magis conferuet, eumque citatiore efficiat quam si exsolo suo principio, atque motor eret. olentus quoque motus interceptum aeru medium amat: ' magis 'paret, Vmagis manifectum est, quam in motu naturali insit enim haec aerisfaculta e petor motum fusciperet, ' usice tum conseruaret, quousque scilicet impetus, seu vigor ille, quem a mobili accipit,evanescat, fieri no posset, ut motus Violentus perduraret, nisii quam diu movens ipsum mobile tangeret: nunc autem cum sensius iudicio constet, mobile violentum moueri etiam tunc cum mobiles mouente disces it rationi consentaneum esse creditur,ut motus violentispe medium aerem factus, eiusdem aeris interceptionem po