장음표시 사용
31쪽
nomen indobatur euratori muneris ; nobiles enim viros ei operam navasso mullis inscriptionibus probatur non quidem ad Romam ipsam, sed ad publica provinciarum munera speelantibus. Nam quum Romae imperatores spectacula ederent, quae publiea
dici poterant , pro inciarum quoque oppida sumptibus publicis munera instituebant, quornm curam vir plerumque summae in ei vitale
auelori talis suscipiebat 93. Quum vero non omnes , quibus munera edenda erant, satis divitiis pollerent, ut semper ipsi gladiatores alere possent , aetato iam liberae rei publicae homines quosdam extilisse videmus, qui lucri caussa gladia lorum familias comparabant atque instituebant , ut oditoribus instructas venderent , vel locarent io). cuius generis homines lauis lae plerumque vocantur i i): vel si non ipsi gladiatores iusti luebant, sed pecunia taulum sua illam rem ag bant , honestiore nomine negotiatores familiae gladiatorius se dicebaut sig). Lanistae enim, quamquam et ipsi gladiatores possidebant i53 , saepe tamen instituendis lautum iis praeerant: ila ulvel a divite quodam possessore ad eam rem conducerentur, Vel , ut videtur , plures homi aps sese coniungereui ad familiam quasi illorum auspiciis comparandam , si eui repertinus in inscriptione familia o Salvi cuiusdam Capitonis posita plures nominatos gladiatores tamquam servos hominum variorum i ii , ita ut illius , cuius nomine appellatur familia , unus tantum servus sit. Atque hac quidem ratione mulieres quoque gladiatores possedisss declaratur i5 . Gladiatores autem , quos lanistae instituebant, servi Horum quo erant coempti, barbari potissimum bello capti, corporisqua viribus
conspicui , ut ibraees , galli , gerinani si si) ; quamquam ex populis
quoque asianis nonnunquam eos desumptos esse , nominibus quibusdam operi musivo muset burghesiani inscriptis probatur , e quibus nomen Eleacor ad iudaeum quendam speelare videtur mihi si73. Plerumque autem graeca nomina gladiatorum quum in illo alii que eiusmodi monumentis , tum in tesseris reperimus si 83; unde ita lanistas egisse crediderim, ut barbarorum nominum loco servis suis graec a inderent more illo posterioris aetatis notissimo , quotomnia graeca romani adamaverant; nam graecorum iam mulios rei gladiatoriae operam dedisso minimo eredi potest. Praeter barbaros autem alios quoque servos robustos coemebant , quamobrem eum piratis e. g. commercium iis erat Is): quia Vitellium accepimus adolescentulum , quem in deliciis habuerat, lanistae eircumforaneo vendidisse aoὶ. Neque servos solum lavisino instituebant. Postquam imperatores tantopere his rebus favere coeperunt , praemiis viciorum
32쪽
populique erga eos favors in dies augescentibus ; saepe homines liberi vilissimae sane conditionis rei gladiatoriae operam suam l o-eabant' alii, iuvenes potissimum bonis exuli, qui luxuria rem suam perdiderant, lanistarum promissis circumventi ad eam accedebant ga ),ila lamen ut libertatem quidem suam retinerent : id quod tesserae praecipue atque inscriptiones gladiatoriae demonstrant , in quibus quum plerum quo nomini gladia loris domini nomen adscriptum iuveniamus , in nonnullis tamen domini nulla sit mentio : qui gladiatores liberos fuisse eo quoquo probari mihi videtur , quod plurima eorum nomina origi uem romanam declarant, quin tria nonnunquam illa civium romanorum nomina in iis invenimus sua . Nolum praeterea plures viros doctos scripsisse de collegio quodam gladiatorum , quod indicatur inscriptione Romae invenla a 3ὶ , cuius prima verba haec sunt : mP ES T ΛVRELIO - COMM0D0
Sequuntur deinde quatuor decuriae gladiatorum , cuiusque aromaturas , initiales videlicet collegii illius Silvani. COIIogia aulam gladiatoria quin Romae sueri ut dubitare non poteris aD, pra sertim quum athletarum quoque collegia Romae fuisse constet ag). Vix
autem erediderim servis collegiorum ius suisse: immo omnes gladiatores illo litulo nominatos pro liberis eius conditionis hominibus habeo: quae quidem sententia eo quoque cοDfirmatur , quod omnes suo tantum nomine indicaulur addita solum armatura, ad quam per
Quin etiam , qui ad eandem armaturam pertinebant gladiatores corpus quoddam effecisse credere licet , quum inscriptionem possideat v. el. Campana , de qua alio loco denuo loquemur , quam in Itonorem gladiatoris cuiusdam threeis posuit ARMATURA THRAECUM UNIVERSA ; quamquam enim collegium proprio sie dictum singula gladia lorum genera universa sormasse minime probabile est,
coniunctionem lamen quandam inter socios eorum oblinuisse ex ver
bis allatis colligo 26.3. Qui autem liberae conditionis homines prelio conducti Ianistae
se addicebant , auctorali dicebantur sacramentoque gravissi mo sese obstringebant, omnia se passuros esso uri, vinciri, verberari , ferroque necari, et quidquid aliud lauista iussisset lanquam legitimoagladiatorea sp7 . Ita factum est, ut eamdem propo vim ac potentiam lanista in eos exerceret atque in servos suos coemplos , ut eadem
33쪽
severilain eos puniret, eadem crudeli late, si sorte metu arrepti cessarunt, ad dimicandum impelleret sa8 . Etiam in ergastulis illis, quoaludos gladiatorum appellabant , alebantur atque exercebantur 29 . Quos ludos, praeter eos qui hominum oraui privatorum, mullos suissa vel Caesaris , vel publicos , et Romae et in provinciis legimus. Εi Romae quidem hue pertinent , qui peculiaribus nominibus indicantur, ante omnes ludus magnus do), ludus matutinus Ii , ludus gallicus 32ὶ, ludus dacicus, quorum priorum duos ipsis titulorum verbis imperatorum fuisse scimus ; ludum deinde Inamertinum, atque aemilium 33ὶ Lipsius assert. Praeterea singuli interdum imperatores ludos sibi extruxerunt , ut C. Caesaris ludi mentio sil 34M. In Italia autem praetermissis celeberrimis, de quibus iam locuti sumus 35ὶ,
Capuae ludis Ravennaeque , praenestinuin commemorasse sufficiei ,
quem quidem apud Tacitum et tu litulo quodam lapidi inciso reperi
De ludis autem , quomodo fuerint instituli , pauca asserenda habeo. Hoc tantum seimus, multas eos continuisse cellas, quibus gladiatores erant inclusi, neque lamen , qua ulum colligere licet ex Quintiliani verbis 37ὶ , seerelos fuisse servos emptos ab iis qui criminis caussa lanistis traditi erant. Alebantur gladiatores iis cibis, quibus corpori vires quam maximae roborisque species dari credebantur :quin ut oderent etiam inviti coacti esse.videntur 38ὶ , ad quum hordeo maximo vescerentur, inde nomen hordeariis iis inditum 39 .
corpora aulem eorum curabantur summa diligentia : unde inter ludi ministros nulli saepius nominantur quam medici. Neque desunt unctorea, quos in balneis veterum plerumque eommemoralos invenimus 4o). Ei ludis quidem privatorum Ianista praeerat : imperaratorum vero sive publicis magnae auctori latis viri praeponebantur, quibus curatoribus , vel procuratoribus nomen erat 4 I) , quos ρουυς graeeo dictas invenimus ia . Quorum deinde auspiciis multi ministri singulas ludorum res administrabant ; nam praeter lanistam , quem in ludo matutino certo fuisse ex litulo quodam lapidi insculpto colligendum esse pulo , quem medicus ludi matutini sibi
et claudio lanistae posuit , curatorem voliarii μοὶ, praepo3itum armamentario stu, dispensatorem 45), lorario3 quos Maerenρό ς vel ραβδουχας graeci vocabant 46), qui flagellis et virgis gladiatores ad
certamina compellebant, in inscriptionibus antiquis leguntur. In ludis autem bestiariorum ae duut qui vivariorum , quibus serae as- ervabantur , curam habebant, ui etiam in legionibus tales bestia
34쪽
rum custodes fuerunt. Extat litulus quidam apud Vetera , qui locus Birten nunc dicitur, repertus, ubi amphitheatri sunt reliquiae: verba
lapidi inreulpta sunt, in quo viri cuiusdam tunicali figura cernitur cum urso , qui e vase bibere videtur, ita ut ursorum custos legi nis XXX is suisse credendus sit 46ὰ3. Exercendis autem gladiatoribus praeter ipsum lanistam, qui summae rei praeerat, singulis armaturis
singuli magistri erant praepositi , qui doctores dicebantur 47ὶ, ipsi gladiatores, ut videtur , vel veterani, vel emeriti 48), quamquam gladiatorum numero non continebantur. Atque exercebantur quidem , sicut antiquis temporibus mos erat tirones exercere , ad
palos. A singulis enim tironibus , Vegetius fas) aii , singuli pali
defigebantur in terram , ita ut nutare non possent , et sex pedibus ominerent. Contra illum palum lan quam contra adversarium tiro eum crale et clava velut cum gladio se exercebat et seu lo , ut nunc quasi caput et iaciem peteret , nunc lateribus minaretur , imi ordum contenderet poplites et crura succidere , secederet, rec derei , assultaret, insili rei et quasi praesentem adversarium, sie palum omni impetu i omni bellandi arte lentaret. In qua meditationa illa cautela , ut ita liro ad inserendum vulnus insurgeret , ne quia parte ipso paleret ad plagam . cuius exercitationis unicum , credo , inter artis antiquae monumenta in lucerna quadam v. el. Braunii exemplum inveni , in qua gladiator, quem threcem esse armatura eius docet, in aggredi eudi repraesentatur actione , sculo videlicet pro lento procedens , quamquam nullus ei oppositus est adversarius, nisi stipes quidam sive palus cuspide in exiremitate superiore distinctus,
quem ipsum illum palum gladiatorium esse nemo insilias ibit ιρ- . clavae autem illae, quibus tirones milites exercebantur, in re gladiatoria rudes appellabantur : qui iis pugnabant, eos baluero dicebant σοὶ , atque ila baluebant, ut gravioribus armis, quam in ar nas certamine, uterentur 5 i): id quod do militibus qnoque Vego,
tius tradit. Doctores vero non has solum exercitationes moderabantur, sed dieiala quoque edebant , grammaticorum more , quomodo .ggredi eudum, quo pede sello recipieudum esset, qnemad inodum iub-
35쪽
vergi hostibus , et in quantulo spatio resisterent, quia scripsisse nonnulli tironum magistrorum verba videntur 5aὶ. Iloe Praeterea magnae gladiatoribus gloriae erat , si ad tantam exercitationis persectionem venissent, ut coulra intentatum ictum non conniverent :id quod raro tantum oventi ; nam inter viginti gladialorum paria , quae in Cati principis ludo fuerunt , duos solum tali sortitudine, et ob id inviolos fuisse, Plinius narrat 5b . Ille loeus erit disserendi de iis discriminibus , quae inter ipsos
gladiatores obtinuerint. Quo primum pertinent, quae passim in inseriplionibus antiquis reperimus , tironum ae veteranorum nomina ex rebus militaribus assumpta 54M. Ac tirones quidem non magno habebantur prelio , donec primam reportassent victoriam , cuius signa tesserae illae gladiatoriae erant, quarum tam multae in museis no stris adhuc asservantur 55). Quas, nisi fallor, de collo pendentes , qui eas acceperant, gestasse credendi sunt. Post primam autem vi cloriam vectam nomen iis datum esse videtur; ila enim quae in omnibus tesseris gladiatoriis leguntur litteras SP. explicandas esse,co etiam confirmatur , quod in illa quam modo alluli inscriptione, qua mulli recensentur gladiatores , inter lot nomina , quibus VΕΤ. Et TIIl. adiuncta sunt, unum quoque cum literis SP. ex lat 56 . Quo deinde plures victorias reportarant , eo maiore honore habebantur: quamobrem in illulis gladiatoriis nominibus sere additur sormula pugnarum V, pugnarum XII, pugnavit VIII, pugnavit XIII, pugnarum XXII 57ὶ .
Victorum vero nomine quando ornati sint, pro certo assirmare non possum : vcri lamen simile est lum denique hoc factum Esse , quum rude accepta libertas iis data sit; quum enim Tiberium legamus splendidum gladia lorum munus edidisse, rudiariis quoque quibusdam revocalis auctoramento conlenum millium 58ὶ, M. Bas-Saeo cuidam summae laudi versum esse invenimus , quod primus et solus victores Campaniae , pretiis ei aestimatione edidisset 59 qui si ii lanium erant, qui semel adversarium occideraui, non erat resiam rara laniaque laude digna. Liberialis autem recuperatae insigna gladiatoribus erat rudis , vel , si servi fuerant antea , rudis ae Pi-leus si o). Arma rudiarii Hereuli dedicara solebani si . Qui vero gladiatores veterani rudem sibi comparare non potu orant , bollonarios saepe se faciebant s6a , ea ratione gladiaturae requiem peleui . De ruda autem illa, ac palo, quibus exercebantur gladiatores, distinctiones quaedam desumptae sunt ad gradum spectantes, quem inter socios Oeeupabant. Omnino quidem gladiatores militum modo in
36쪽
centurias distribulos suisso, credero potueris , quum idem sere siqgnum quo, apud milites centuria indicatur, inscriptiones quaedam de gladiatoribus exhibeant 63). Quod quidem signum quamquam ma
tori eum probabilitate victoriarum notam esse avellinus proposuit Ael. acad. Pontari. III, p. 2o3 ὶ; restant tamen alia, quae Opud gladiatores rei militaris instar instituta erant. Sicut in ro militari Primus omnium centurionum nomen suum a pilo accepit, in re gladiatoria ea appellandi ratione ita usi sunt, ut omnes maioris gradus gladiatores rudes distinguerent; saepe enim gladiator summa sive Prima rudis , vel recunda rudia commemoratur 64 . Neque minus Saepe legi'
id quod multis modis viri doeli interpretali sunt. Quum enim Lipsius pro nomiae proprio gladiatoris cuiusdam celebrati Palum habuisset 653 , casaubonus ae Salinasius seeutores eos gladiatores rese rati,
qui sorte victis susseoli sint, πω bitχλου eum esse dixerunt , cuius sors prima exierit, restriela hoo modo ad Meuiores illa appellatione 66). Inter recentiores autem Michorus, resulata illorum de Seculo rum opinione, quae iam litulis illis, quibus ρπτιαριτ διυτερος et πρωτος ΠῶNeziant , salis refellitur , itidem ad sortitionem quandam illud πῆ πPertinera credidit, ita ut binas sortitiones eonii elat speclare ad certamina post quaedam fortasse diludia repolita, vel binis trinisve diebus eontinuata ; in Iudis enim duas classes gladiatorum fuisse, ita ut post
priorem certaminis partem transactam redintegraretur comparatio Pa rium simili ratione , qua in gymnasiis graecorum tres τάος sue rint certantium 67 . Equidem quominus huic sententiae accedam , ea potissimum re impedior, quod commodus illo nomine ornatus est, sicut e Dionis loco antea allato elueel, P P reportatas victoria3 Praeterea vix cum nominibus triumphalibus possit comparari primi pali appellatio , si sortiliones contingebat , neque monumeniis se
pulcralibus tanquam honoris alicuius titulus inscripta suisset. Nouigitur dubiis ad palum gladiatorum illam appellationem referre Simili modo, quo de rude altera , quam diximus, gradus distinctio desumpta est, ita tamen ut primi vel seeundi pali nomen ad ipsa
certamina victoriasque reportalas spectaverti; nam sexcenties vi
cies commodus ita appellatus est 683. Quae quidem sententia eo quoque mihi probatur, quod naue in opigrammato illo a longum ba-- 693, sicut palus Ialinorum : -λος contra, sortitionem significans, primam sIllabam brevem exhibet. Omnino deniquo verisimile est gladiatorum classes nominibus latinis neque e lingua peregrina repeti lis esse appellatos.
37쪽
Hae ratione quum salis tractatum esse videatur de modo , quo gladiatores comparati atque instituti sint , ad eam quaestionem
accedimus, quae eorum genera singulorumque armaturae fuerint.
dii io quidem quum bello capti spectaculis edi solerent , quin suae
quis lire nationis armis indulus in arenam processerit minime dubito, atque ita Aamnilium apud campanos , a quibus romisi postea eam gladiatorum armaturam desumpserunt, gallarum , thracum genera apud romanos extitisse dixerim. Atque ea animi sententia in arenam huius generis et los induxisse rorna nos dixerim , ut bella , e quibus victor uvasisset populus romanus, in urbe dentio ipsius populi oculis repraesentarentur. Cuius rei exemplum certissimum apud Suetonium legimus, ubi Claudium in campo expugnati cuiusdam Britanniae oppidi spectaculum protulisse narrat ro). Ita non solum ad civium animos oblectandos comparabantur gladiatorum spectacula , sed ad imperii quoque celebrandam gloriam , atque ea potissimum consuetudo , ut in triumphis gladiatores ederentur, sic facile explicatur. Quae armaturae quum adspectu peregrino ac barbaro populo placuissent , ro ipsa factum est, ut usque ad tempora remotissima manerent in usu, ita ut nationis Omnes plana obliti ossent 71 . Quamquam posterioribus quoque temporibus nationum barbararum ac paene incoguilarum pugnatores in arena videre amabant romani , ita potissImum in ea re versali, ut bellu is earum dein nationum opponerent venatores. Sic Sulla cum leonibus nn midas eommisit ad id ipsummissos a Boccho rogo 7i , , aethiopes cum ursis atricanis Ac nobarbus ri ρ), atque ad dimicandum cum lauris thessali equites exhibebantur, quippe qui invenisseni hoc spectaculorum genus 7 0. Quibus exemplis adductus venatorem quoque quemdam lorica squamata indulum, quales inter milites cataphracti appellabantur, quique in monumen lotorioniano ex lat , pro parilio habere nou dubitavi, quum parthipolissimum hac armatura usi sint 7ia . Quae quum ita sint, si haud dubium esse videtur , quin primae gladiatorum classes hoe modo originem ceperi ut , alia dein do certaminum genera , quibus vel nrmorum exercit alio , vel corporum velocitas maximo praeeellebat, illis addita , retiariorum opinor , ae aeculorum et prono torum. Quorum lamen singulis quae peculiaria suerint , si quis investigare coeperit , ita in hac re agendum ei crit ,'ut non omnia in omni. hus eiusdem generis exemplaribus reddita esse conseat, sed multa
saeculorum decursu , mulla Secundum hominum voluptatem vel necessitatem immutata esse meminerit: quum nemo sane credere PGs
sil parvulis municipiis eadem Plaue ratioue munera esse edita , qua
38쪽
Romae ab imperatoribus. Quapropter nonnullos quoquo in monumentis videmus gladiatores , qui ad quod genus pertiueant equidem
non ausim decidere. Primum autem ex iis, quae postero tempore Romae in usu erant, gladiatorum armaturis famnilium genus ibi extitisso dixerim ,
quippe quod iam multo , antequam ludi gladiatorii Romae primum
ederentur, apud campanos floruisset 72). Threces enim, quos Brutos primum edidisse Λusonius dicit, poetice pro gladiatoribus in universum usurpalos esse, recte iam observat Lipsius 73). Samnitium autem militum armaturam sic describit Livius tr.): H Forma erat sculo summum latius , qua pectus atque humeri leguntur , fastigio aequali, ad imum cuneatior mobilitatis eaussa. Spongia pectori legume
lum , ei sinistrum crus ocrea tectum. Galeae cristatae , quae Speciem magnitudini corporum adderent. is Qua cum descriptione si monumenta comparaveris, nullum prorsus reperies , quod . Plane ei respondeat : ne quo mira ea res mihi esse videtur , quum gladiatorum
arma in universum a militaribus disserant et iij. Neque savium illiussormae ullum in monumento aliquo gladiatorio unquam videre memini , excepta fortasse unius gladiatoris in sepulcro Scauri ra. Λddenda autem armis a Livio allatis , quod ad gladiatores ι allinei , manica dextro braehio portala ae halleus ; nam de famul te gladiatore cogi iuro Juvenalem , quum dicat Quato decus rerum si coniugis auelio sal, Balleus, ei manicae, et cristae , crurisque sinistri Dimidium legimen,
ultima haec verba salis probant 763. Aecedunt subligaculum breve
albo, ut videtur, sere colore , omnibus gladiatoribus commune , aetas iae , quibus crus dextrum ocrea carens prope genu et supra talos involutum est, vel cativo. Telum iis erat gladius brevis , g lea autem non solum crista , sed pinnis quoque ornata ; dicit enim Varro, pinnas insignilos milites in galeis habere, et in gladiatoribus famniles 77 . E monumentis vero persectissimam , si illam v ierum descriptionem accurate observaveris , sam uitis imaginem reddit lucerna quaedam , in qua duos gladiatores pugnantes aspicimus, quos lanista dirimere studet. Quorum aller galeam cristatam, ocream erum sinistro , mani eam brachio dextro, balteum deniqua gestat, euius sculum magnum et incurvum ad imum pG uulum in cuneum
exil 78). Quae quidem muli sorma quamquam n oa cernitur in alia
39쪽
quadam v. cl. Braunii Iucerna , samnis lamen , quem pugna ulem cum threeo in ea repraesentatum videmus , praeter celera arma eius gladiatorum generis peculiaria galea ornatus est magnis pinnis insignita bucculisque laciem obtegente eodem modo comparatis, quem mox in galea gemmae cuidam incisa , cui Samnitis nomen appositum est , reperiemus. Ex aliis vero monumentis famnilis imaginem perseelissimam reddit parva figura sielitis in v. cl. Campanae collectionc ex lans , in qua manica , halleus , ocrea quomodo eom-
parali fuerint , optimo cernitur; galea ei deest t. VII, 1 . Ad galeam , quod allinei , aliae quoque formae erant in usu ;goinina enim galeae samnitium essigiem incisam videmus , cui
graecis litteris LAM subscriptum est 79 . Atque ila haee galea
comparata ost , ut saetes gladiatoris coperta sit lamina parvulis soraminibus distincla , genae autem bucculis legantur , erista donique ei superemineat exiens in eaput grIphis , pinnis non adornata. Illa vero forma saepissime in monumentis seruitur. Batonis deinde
monumentum tertiam cassidis speciem praebet 8o quam in imaginibus gladiatorum prope Caeciliae Melellae sepulcrum muro assixis itidem aspicimus. In qua ea pars , quae faciem obtegii ,
cum ipsa galea prorsus cohaeret : ita ut bucculae lolam faciem operiant, relinquontes lauium rimam parvulam a fronte ad monium descenden lom , duoque ante oculos foramina; erista parva superiorem galeae partem ornat. Quin autem ei haec galea a famnitibus gesta-ia sit, non dubilo , quum siniSiri cruris ocrea et Balonem et alteros illos ad Caeciliam Metellam gladiatores samnites esso salis do- monstret. Et omnia haec galearum genera o metallo facta osse debent. Scimus autem alia quoque e pelle constitisse , quorum multa specimina in musivo burghesiano reperiuntur; haec quoque, id quod Celera armatura probatur, a Samnitibus gestata. Neque aliud domanicis dicetidum erit. Quae quum plurimae, ut monumenta demonstrant , fasciis formatae si ui , sorii eorto , ut videtur , saetis nam quin metallo facias eas eredamus, colore impedimur, quo in musivo burghesiano distinctae sunt, Iieet in nonnullis aliis monumentis,e. g. ia Samnili campaniano , manicae partes laminis metalli similiores esse videantur, quare si quis eirculis e metallo factis nonnunquam eas constitisse dixerit, minime huic refragari ausim 8ιὶ; squamis lamen serreis aliae composilao sunt , atque ila quidem in m numento burghesiano reperiuntur , ut, qui gladiatores cassides se reas sive aeneas habent , squamalis quoque manicis sint armati 823. Extant denique samnitium imagines manicas gestantium , quae in-- Dissilirec
40쪽
seriorem tantum braebii partem usque ad euhilum legunt; ita ut
forma non minus , quam materies , varia suerit. Ocreae quoque modo e metallo, modo e corio consiliisse, colore, quo in musivo bu ghosiano depictae sunt, colligere licet, neque minus demonstratur figura illa campanao, quae quin oeream portet e corio faciam, si ipsam eius formam observaveris, minima dubitabis. Dimidium autem , ut Iuvenalis dicit , cruris sinistri legimen sumeiebal samnitibus , quia magnum illorum sculum quadratum atque umbone medio ornatum totum corpus satis protegebat; ita vero dimicabant , ut sinistro pede pro tento adversarium petentes , dextrum a perie lo remolum leuerent. Eamque ob caussam cruro tantum sinistro ocream gerebant. Unius autem cruris legumentum pluribus Italiae antiquis temporibus populis commune suisse videtur , a pugnandi autem ratione dependisse , dextrumne an sinistrum crus ea legi soleret. Antiquis pelasgis Macrobius 82. morem attribuit crus dextrum ocrea legendi: sed legimus ollam apud Vogelium 82- ,seu latos quoque
milites ferreas ocreas accipero coactos esse , in dextris lamen cruribus ; quum vero , postquam ad pila ventum est, et manu ad manum gladiis pugnatum , dextros pedes milites inante habere debeant, gladiatores semper sinistros in certamine protendant , hoc quidem discrimen facile explicatur, famniliumque milites ocrea lantum sinistri eruris ornati eadem sine dubio qua gladiatores pugnandi ratione utebantur. Ut vero et manicae et galeae , nisi e metallo sa-elao erant, variis coloribus splendebaui, sic scula quoque eodem modo ornabantur. Denique Livius spongias quoquo famnilium milites gestasse tanquam pectorum legumenta tradit, atque eaedem rotiariis attribuuntur 83ὶ , qui quum nudi semper in monumentis speclentur , salis iam elucet non esse cogitandum de thoracis genere aliquo in modum spongiae elaborali 84 . Utriquo vero et famniles et retiarii eam corporis partem , quae inter halleum est ac pectus , subligaculo vel tunica lectam ac saepe laseiis circumligatam habent , quibus fortasse tegumentum quoddam spongiae simile occulitur, nisi sorte spongiae a gladiatoribus famnilibus omissae , a solis retiariis relentae sunt, de quibus ubi loquemur, aliam proponemus cou- ieeluram 853. Samnitium autem nomen tulereidisse , armaturamque eorum Augusti sere ae lale ad hoplomachos transiisso viri docti suspicati sunt 863. Quae quidem opinio facito refellitur inscriptione
saepius laudata , qua et hoplomachus et famnis inter celera gladiatorum nomina asseruntur 87 . crediderim oquidem hoplomachos, id quod nomen graecum ladieat , quum apud graecos diat τας gram